Good Stuff Happens in 1:1 Meetings: Why you need them and how to do them well
Setswana how to say no presentation
1. Itse gore nnya go tsaya
maikarabelo a botshelo jwa gago
ADV KUNI DITIRAADV KUNI DITIRA
1
2. Melelwane
Re na le bothata ba go re nnya re sa utlwise baRe na le bothata ba go re nnya re sa utlwise ba
bangwe botlhokobangwe botlhoko
Jaaka dintlo re tshwanetse ra nna le melelwaneJaaka dintlo re tshwanetse ra nna le melelwane
Prov 25:27Prov 25:27
Ka maikaelelo a go dira se siameng kgotsa goKa maikaelelo a go dira se siameng kgotsa go
iphapanya le dikgotlang, re tsaya mathata a eiphapanya le dikgotlang, re tsaya mathata a e
seng a ronaseng a rona
Sekai go lwala ga mme, mohiri o senangSekai go lwala ga mme, mohiri o senang
maikarabelo, mathata a sa feleng a tsala,maikarabelo, mathata a sa feleng a tsala,
mogatsake o sa golengmogatsake o sa goleng
2
3. Magora le molelwane go shupa gore keMagora le molelwane go shupa gore ke
simolola fa ke feletsa fasimolola fa ke feletsa fa
Galatians 6:5 o mongwe le o mongwe oGalatians 6:5 o mongwe le o mongwe o
tshwanetse go rwala mokgeleo wa gagwetshwanetse go rwala mokgeleo wa gagwe
Re tshwanetse ra tsaya maikarabelo aRe tshwanetse ra tsaya maikarabelo a
karolo tse di rileng tsa matshelo a ronakarolo tse di rileng tsa matshelo a rona
Melelwane e re thusa go boloka tseMelelwane e re thusa go boloka tse
disiameng mo garedisiameng mo gare
3
Melelwane
4. BOUNDARIES
Melelwane e boloka diperela mo gare le dikolobeMelelwane e boloka diperela mo gare le dikolobe
kwa ntle 7:6kwa ntle 7:6
NNYA e lemosa ba bangwe gore o motho ka boNNYA e lemosa ba bangwe gore o motho ka bo
wena - you exist apart from themwena - you exist apart from them
A eya ya gago e be eya – le nnya e nne nnya MattA eya ya gago e be eya – le nnya e nne nnya Matt
5:37 and James 5:125:37 and James 5:12
Se ka fana o belaela – cheerful giver 2 CorinthiansSe ka fana o belaela – cheerful giver 2 Corinthians
9:79:7
4
5. Ikitse gore o mang, o rata eng, ga o rate engIkitse gore o mang, o rata eng, ga o rate eng
Nako dingwe o tshwanetse wa tloga mo o leng gone faNako dingwe o tshwanetse wa tloga mo o leng gone fa
motho a go utlwisa botlhokomotho a go utlwisa botlhoko
Take time out to reflect and regroupTake time out to reflect and regroup
Rona re tshaba go nna re le esi, re tshaba bodutu, mme seRona re tshaba go nna re le esi, re tshaba bodutu, mme se
se dira re mamelange le tse dibotlhokose dira re mamelange le tse dibotlhoko
Ditlamorago tsa go tlola molelwane – NO trespassing –Ditlamorago tsa go tlola molelwane – NO trespassing –
Tresspassers will be prosecutedTresspassers will be prosecuted
5
Melelwane
6. Tsaya maikarabelo a ditiro tsa gagoTsaya maikarabelo a ditiro tsa gago
O kotula se o se jetsengO kotula se o se jetseng
Re na le boikgetheloRe na le boikgethelo
Kgaitsadi ya morwa o letlhaswa oKgaitsadi ya morwa o letlhaswa o
ikgethetse go sala mo gae fela a fufegela oikgethetse go sala mo gae fela a fufegela o
mongwe fa a amogelwamongwe fa a amogelwa
6
Melelwane
7. Ithute gore nnya
Ruta bana gore:Ruta bana gore:
Ga ke dumelane le wenaGa ke dumelane le wena
Ga ke na go kgonaGa ke na go kgona
Se se utlwisa botlhokoSe se utlwisa botlhoko
Stop - emisaStop - emisa
Se o ga se a siamaSe o ga se a siama
Se o ke phoshoSe o ke phosho
7
8. Go tshaba gore nnya
Re tshaba gore nnya gonne re tshaba:Re tshaba gore nnya gonne re tshaba:
Go utlwisa ba bangwe botlhokoGo utlwisa ba bangwe botlhoko
Kgaogano le go siiwaKgaogano le go siiwa
Go o tlhaiwa ka ditsela tse dintsiGo o tlhaiwa ka ditsela tse dintsi
Go swabaGo swaba
Gore go bonwa re ikgantsha kgotsa re le selfishGore go bonwa re ikgantsha kgotsa re le selfish
Matswalo a rona a over-critical and sensitiveMatswalo a rona a over-critical and sensitive
8
9. Bothata ba go tlhoka melelwane
Fela go bangwe ba ba re nnya le fa o re wa baFela go bangwe ba ba re nnya le fa o re wa ba
thusathusa
Ga ba rate go kopa thusoGa ba rate go kopa thuso
Go batho ba sa reetseng Nnya ya gagoGo batho ba sa reetseng Nnya ya gago
They are bullies, manipulative or aggressiveThey are bullies, manipulative or aggressive
Bangwe ba tshameka ka maikutlo a gagoBangwe ba tshameka ka maikutlo a gago
Ba dira o ikutlwe e kare o phoshoBa dira o ikutlwe e kare o phosho
9
10. Bothata ba go tlhoka melelwane
Ba bangwe ga ba re fe nako ya go fola – ba reBa bangwe ga ba re fe nako ya go fola – ba re
utlwisa botlhoko motho a ba lebelela o lebaleutlwisa botlhoko motho a ba lebelela o lebale
Ba bangwe re dira bojotlhe go se ba kgopise – weBa bangwe re dira bojotlhe go se ba kgopise – we
walk on eggshellswalk on eggshells
Bangwe ga ba rate go tsaya maikarabelo a ditiroBangwe ga ba rate go tsaya maikarabelo a ditiro
tsa bone. Ba rata batho ba ba tsayang maikarabelotsa bone. Ba rata batho ba ba tsayang maikarabelo
a mantsi mo dikamanong – those who shoulder alla mantsi mo dikamanong – those who shoulder all
the responsibilities in a relationshipthe responsibilities in a relationship
10
11. Go aga melelwane
Go na le batho ba ba sa goleng – e dula e leGo na le batho ba ba sa goleng – e dula e le
banabana
Proverbs 7:7Proverbs 7:7
Rona jaaka batsadi ga re rate go amogelaRona jaaka batsadi ga re rate go amogela
nnya go tswa mo ngwaneng:nnya go tswa mo ngwaneng:
Fa o gana ke tla go ….Fa o gana ke tla go ….
O tla dira jaaka ke rata kgotsa…O tla dira jaaka ke rata kgotsa…
11
12. Go aga melelwane
My-way-or-else e ruta bana go dira fela goMy-way-or-else e ruta bana go dira fela go
go kgatlisa -go kgatlisa - pretendingpretending
Go re o na le boikgethelo e ruta bana goGo re o na le boikgethelo e ruta bana go
tsaya maikarabelo a ditiro tsa bonetsaya maikarabelo a ditiro tsa bone
Rona re tshaba gore ba dire diphoshoRona re tshaba gore ba dire diphosho
Ga re rate ba tshameka le bana ba bangwe -Ga re rate ba tshameka le bana ba bangwe -
ba tla ba utlwisiwa botlhoko, ba tla ithutaba tla ba utlwisiwa botlhoko, ba tla ithuta
mekgwa e sa siamang; ba tla ja mobu!!!mekgwa e sa siamang; ba tla ja mobu!!!
12
13. Go aga melelwane
Re dira gore bana ba se ke ba gola, ba ithuta goRe dira gore bana ba se ke ba gola, ba ithuta go
tsaya maikarabelo, re re ra ba ratatsaya maikarabelo, re re ra ba rata
Fa ngwana a lla a itabanya re a tshoga re mo fa seFa ngwana a lla a itabanya re a tshoga re mo fa se
a se batlanga se batlang
Fa e le bagodi ba tswelela jalo leFa e le bagodi ba tswelela jalo le ditantrumsditantrums
Se sengwe ke go gagamatsa nako enngwe oSe sengwe ke go gagamatsa nako enngwe o
tlogelela felatlogelela fela
Re ba tlhakanya ditlhogo -Re ba tlhakanya ditlhogo - confusedconfused
13
14. O kotula se o se jetseng
O tla kotula se o se jetsengO tla kotula se o se jetseng
O tla ja mofufutso wa phatlha ya gagoO tla ja mofufutso wa phatlha ya gago
Re thusa fo duela motlakase, re duelaRe thusa fo duela motlakase, re duela
melato ya bonemelato ya bone
Ba ba senyanga ka madi re dula re ba rata reBa ba senyanga ka madi re dula re ba rata re
ba ntsha no melatongba ntsha no melatong
Ga ba utlwe ka letlaloGa ba utlwe ka letlalo
14
15. Ithute maikarabelo
Ke a go rata fela ke nna ga ke wenaKe a go rata fela ke nna ga ke wena
Nka se goleleNka se golele
Nka se tseye botlhoko jo o tshwanetseng goNka se tseye botlhoko jo o tshwanetseng go
bo utlwabo utlwa
O na le maikarabelo a gago, ke na leO na le maikarabelo a gago, ke na le
maikarabelo a memaikarabelo a me
15
16. Tlhompha melelwane
Re tshwanetse ra tlhompha melelwane yaRe tshwanetse ra tlhompha melelwane ya
batho ba bangwebatho ba bangwe
Go tla go utlwisa botlhoko fa motho a ganaGo tla go utlwisa botlhoko fa motho a gana
go go thusa fela o na le tshwanelo ya gogo go thusa fela o na le tshwanelo ya go
ganagana
A re letlelele batho ba dire kgetho ya boneA re letlelele batho ba dire kgetho ya bone
Se lebelele batho go dira se wena o neng oSe lebelele batho go dira se wena o neng o
tla se diratla se dira
16
17. Rotloetsa
Re rata thata –Re rata thata – wewe lovelove tootoo muchmuch
Re direla batho go feta mo re kgonang mmeRe direla batho go feta mo re kgonang mme
re be re sa itumela fa moragore be re sa itumela fa morago
Go itima go go sa tlhotlhediwang ke le rataGo itima go go sa tlhotlhediwang ke le rata
go tlisiwa ke go tshaba gore:go tlisiwa ke go tshaba gore:
motho o tla kgenamotho o tla kgena
Re tla latlhegelwa ke leratoRe tla latlhegelwa ke lerato
17
18. Tlhotlhelediwa
Re tshaba:Re tshaba:
bodutubodutu
Go utlwa botlhoko fa re sa thuseGo utlwa botlhoko fa re sa thuse
Go sa ikutlwe monate gore nnyaGo sa ikutlwe monate gore nnya
PaybackPayback – re ikutlwa e ka re re kolota– re ikutlwa e ka re re kolota
batsadibatsadi
Kamogele – re lateletse kamogeloKamogele – re lateletse kamogelo
Re ikamanya thata le o latlhegetswengRe ikamanya thata le o latlhegetsweng 18
19. Go tlhopa
NotNot differentiatingdifferentiating betweenbetween harmharm andand hurthurt
Re tshaba gore nnya go nne ba bangwe baRe tshaba gore nnya go nne ba bangwe ba
tla tenega kgotsa ba utlwa botlhokotla tenega kgotsa ba utlwa botlhoko
Re tshwanetse ra bua nnete - EphesiansRe tshwanetse ra bua nnete - Ephesians
4:254:25
Re tlhoka gore ba bangwe ba re boleleRe tlhoka gore ba bangwe ba re bolele
nnete le fa e utlwisa botlhoko – se se tlannete le fa e utlwisa botlhoko – se se tla
dira re gole – re baakanye diphosho tsa ronadira re gole – re baakanye diphosho tsa rona
19
20. Tsaya kgato ya pele
Ga re matlhatsipa –Ga re matlhatsipa – victimsvictims -- agag shameshame
Re tshwanetse nako nngwe ra thubega – raRe tshwanetse nako nngwe ra thubega – ra
phatloga fela - ra tshwara tau ka manganaphatloga fela - ra tshwara tau ka mangana
Ra tlogela go nna re amogela tse di saRa tlogela go nna re amogela tse di sa
siamang – go amogela tshotlakakosiamang – go amogela tshotlakako
Re ithute go bua – go lemosa motho fa re saRe ithute go bua – go lemosa motho fa re sa
itumelaitumela
20
21. Go eletsa sa o mongweGo eletsa sa o mongwe
Eva le Adam ba ne ba eletsa go nna jaakaEva le Adam ba ne ba eletsa go nna jaaka
Modimo – kitso ya molemo le bosulaModimo – kitso ya molemo le bosula
Ba bangwe ba lebelela diphitlhelo tsa gagoBa bangwe ba lebelela diphitlhelo tsa gago
mo fatshe – ba dinyenyefatsa ka ba fufegamo fatshe – ba dinyenyefatsa ka ba fufega
Go gala go dira re se kgotsofaleGo gala go dira re se kgotsofale
Re fufegela ba bangweRe fufegela ba bangwe
21
Go eletsa sa o mongwe
22. Melelwane le ba losika
Mogatso ke wa pele mo botshelong jwaMogatso ke wa pele mo botshelong jwa
gagogago
Gen 2:24 le Matt 19:5Gen 2:24 le Matt 19:5
Banyalani ba tshwanetse ba tlogela batsadiBanyalani ba tshwanetse ba tlogela batsadi
ba boneba bone
Rona re lelelaRona re lelela disalarydisalary tsa barwa ba ronatsa barwa ba rona
Re lwantsha dingwetsiRe lwantsha dingwetsi
22
23. Melelwane le ba losika
Fa go le kgotlang batla motswedi wa kgotlang eo -Fa go le kgotlang batla motswedi wa kgotlang eo -
A o bolela o mongwe o ko thoko -triangulationA o bolela o mongwe o ko thoko -triangulation
A o tsaya maikarabelo a bokgaitsedi ba gagoA o tsaya maikarabelo a bokgaitsedi ba gago
A o tlholega gore ba tseye maikarabeloA o tlholega gore ba tseye maikarabelo
A o dira se go nne o tlhoka go ratwa, go amogelwaA o dira se go nne o tlhoka go ratwa, go amogelwa
Ithute gore nnya mo go tse di sa siamangIthute gore nnya mo go tse di sa siamang
23
24. Melelwane le ba losika
Nna le boitshwareloNna le boitshwarelo
Batho ba re utlwisa botlhoko – go tshwarelaBatho ba re utlwisa botlhoko – go tshwarela
go bolela gore o phimola sekoloto sa mothogo bolela gore o phimola sekoloto sa motho
– wa mo itshwarela gotlhe-gotlhe– wa mo itshwarela gotlhe-gotlhe
Fa o sa itshwarele go bolela go na le se o saFa o sa itshwarele go bolela go na le se o sa
ntse o se lelela mo mothong oo –ntse o se lelela mo mothong oo –
motlhomong o ntse o batla lerato?motlhomong o ntse o batla lerato?
24
25. BOUNDARIES WITH FAMILY
Gongwe o lelela gore ba go a mogele, ba goGongwe o lelela gore ba go a mogele, ba go
rate, ba go tseye tsiyarate, ba go tseye tsiya
Motlhomongwe o nagana fa nka leka kaMotlhomongwe o nagana fa nka leka ka
thata o tla nthata.thata o tla nthata.
Batho ba bangwe ba itsi gore ba reng go goBatho ba bangwe ba itsi gore ba reng go go
utlwisa botlhoko – which buttons to pressutlwisa botlhoko – which buttons to press
Balosika gantsi ba re utlwisa botlhoko kaBalosika gantsi ba re utlwisa botlhoko ka
dipuo tsa bonedipuo tsa bone
25
26. Go gontle ebile go a itumedisa go itima goGo gontle ebile go a itumedisa go itima go
thusa ba bangwe feela e tshwanetse e nnethusa ba bangwe feela e tshwanetse e nne
kgetho ya gago e seng pateletsokgetho ya gago e seng pateletso
Kgalemela bana se ka ba otlhayaKgalemela bana se ka ba otlhaya
Ruta bana go tsaya maikarabeloRuta bana go tsaya maikarabelo
Ba rute go bua ka maikutlo a boneBa rute go bua ka maikutlo a bone
Melelwane le ba losika
26
27. Ruta bana gore tse dingwe ba tshwanetse goRuta bana gore tse dingwe ba tshwanetse go
di leteladi letela
Bana ba rona ga ba dire tiro ya bone yaBana ba rona ga ba dire tiro ya bone ya
sekolo ka nako mme ke rona re feleltsang resekolo ka nako mme ke rona re feleltsang re
taboga go e dirataboga go e dira
Life orientation project for winter holidaysLife orientation project for winter holidays
27
BOUNDARIES WITH
CHILDREN
28. Le ojwa le sale metsiLe ojwa le sale metsi
Ngwana a sa le monnye o tshwanetse go itsiNgwana a sa le monnye o tshwanetse go itsi
nnyannya
Ngwana o itseng gore o tshwanetse go emaNgwana o itseng gore o tshwanetse go ema
pele a tla bona sengwe o ithuta gore pele opele a tla bona sengwe o ithuta gore pele o
bona sengwe o tshwanetse wa se rerabona sengwe o tshwanetse wa se rera
28
Melelwane le bana
29. Nnya mo botshelong e simolola ka:Nnya mo botshelong e simolola ka:
Nnya ya batswadiNnya ya batswadi
Nnya ya bomorarrago/kgaitsediNnya ya bomorarrago/kgaitsedi
Nnya ya ba rutabanaNnya ya ba rutabana
Nnya ya ditsalaNnya ya ditsala
Nnya ya bahiri -Nnya ya bahiri - employersemployers
29
Melelwane le bana
30. Go tswela ga nnya mo botshelong:Go tswela ga nnya mo botshelong:
Mathata a boitekanelo – go ja thata, go nwaMathata a boitekanelo – go ja thata, go nwa
bojalwa kgotsa botshelo jo bo se nangbojalwa kgotsa botshelo jo bo se nang
maikarabelomaikarabelo
Nnya ya molao – mapodisa, lekgotla le kgolegoNnya ya molao – mapodisa, lekgotla le kgolego
Fa o sa rute bana melelwane ba feletsa ba iponaFa o sa rute bana melelwane ba feletsa ba ipona
ba rata go laola ba bangwe controllingba rata go laola ba bangwe controlling
ChildhoodChildhood determinesdetermines adulthood –adulthood – ntsantsa ee bonwabonwa
marothorothongmarothorothong
30
Melelwane le bana
31. Go ditsala tse dinngwe tse di ratang go laolaGo ditsala tse dinngwe tse di ratang go laola
Ditsala tse di a go gatela – o utlwa ka tsonaDitsala tse di a go gatela – o utlwa ka tsona
Fa o dumela se, go bolela gore go tswa ko gae oFa o dumela se, go bolela gore go tswa ko gae o
ne o rutilwe go ikgatola kgotlangne o rutilwe go ikgatola kgotlang
Fa o ikutlwa o sa itumela ka se tsala e se dirangFa o ikutlwa o sa itumela ka se tsala e se dirang
itse gore phosho e goneitse gore phosho e gone
Se dumele motho go tshamekela mo godimo gaSe dumele motho go tshamekela mo godimo ga
tlhogo ya gagotlhogo ya gago
31
Melelwane le ditsala
32. Banyalani ba ba ngwe ba rata fa ba itumetse reBanyalani ba ba ngwe ba rata fa ba itumetse re
itumele, fa ba tlhoname re tlhoname, fa ba sa rateitumele, fa ba tlhoname re tlhoname, fa ba sa rate
go bua ke tidimalo mo kgotlago bua ke tidimalo mo kgotla
Nako tsotlhe wena o dira se se ratwang ke eneNako tsotlhe wena o dira se se ratwang ke ene
Le wena o motho o na le dikgatlego di seleLe wena o motho o na le dikgatlego di sele
Ga se nako le nako mo le tla bonelang gongweGa se nako le nako mo le tla bonelang gongwe
32
Melelwane mo banyalaning
33. Fa rre/mme a ile a fapoga, a nna le nyatsi,Fa rre/mme a ile a fapoga, a nna le nyatsi,
nako ngwe o tlhoka nako ya go folanako ngwe o tlhoka nako ya go fola
Go thata go boela gape o tshepaGo thata go boela gape o tshepa
Fela lemoga mongwe le mongwe o tlhokaFela lemoga mongwe le mongwe o tlhoka
nako ya go nna le batho ba bangwe jaakanako ya go nna le batho ba bangwe jaaka
ditsala –ditsala – boysboys timetime –– girlsgirls timetime
Proverb 31 mosadi wa makgontheProverb 31 mosadi wa makgonthe
33
Melelwane mo lenyalong
34. Mogatso o senang maikarabelo o tshwanetse aMogatso o senang maikarabelo o tshwanetse a
utlwa botlhoko ba ditlamorago ba ditiro tsa gagweutlwa botlhoko ba ditlamorago ba ditiro tsa gagwe
Rre/mme wa go omanya, wa go kgatlapetsa wenaRre/mme wa go omanya, wa go kgatlapetsa wena
o dula o morata le go fetisisao dula o morata le go fetisisa
Rre o nwa madi otlhe le ditsala o dula wena o moRre o nwa madi otlhe le ditsala o dula wena o mo
tsholelatsholela
Mme o senya madi o dula a reka a sa tswa go rekaMme o senya madi o dula a reka a sa tswa go reka
– wena o dula o mo fa madi– wena o dula o mo fa madi
Mo bolele gore fa o ka dira gape ke tla …Mo bolele gore fa o ka dira gape ke tla …
34
Melelwane mo lenyalong
35. Ko tirong o dira le tiro e seng ya gagoKo tirong o dira le tiro e seng ya gago
O jara maikarabelo a tiro eseng a gagoO jara maikarabelo a tiro eseng a gago
O diraO dira overtimeovertime thatathata
Ga o kgone go itse se se botlhoka le sa peleGa o kgone go itse se se botlhoka le sa pele
ke se fengke se feng
Badirimmogo ke batho ba go leng thata goBadirimmogo ke batho ba go leng thata go
dira le bonedira le bone
35
Melelwane ko tirong
36. Nako e ngwe re lebeletse gore tiro e nne ko gaeNako e ngwe re lebeletse gore tiro e nne ko gae
mo re tla bonanag tse dilatelang:mo re tla bonanag tse dilatelang:
Tshegetso ya se mowa -Emotional supportTshegetso ya se mowa -Emotional support
Go amogelwaGo amogelwa
Go ratiwa - leratoGo ratiwa - lerato
Go tlhomphiwaGo tlhomphiwa
Go tlotlomatsiwaGo tlotlomatsiwa
36
Melelwane le badiri-mmogo
37. Re tsaya mathata a kwa tirong re a isa gaeRe tsaya mathata a kwa tirong re a isa gae
Ga re kgone go tlogela tsa kwa tirong kwaGa re kgone go tlogela tsa kwa tirong kwa
tirongtirong
Gongwe ga re rate tiro e re e dirangGongwe ga re rate tiro e re e dirang
Ke titjhere kgotsa ngaka go kgotsofatsaKe titjhere kgotsa ngaka go kgotsofatsa
batsadibatsadi
Nna wena – be your true selfNna wena – be your true self
37
Melelwane ko tirong
38. Batho ba tswa mo ba tsena mo tirong e nngwe – gBatho ba tswa mo ba tsena mo tirong e nngwe – g
Ba lebala gore Modimo o ba file dineo ExodusBa lebala gore Modimo o ba file dineo Exodus
36:1-2- Modimo o re file kitso e re ka e dirisang36:1-2- Modimo o re file kitso e re ka e dirisang
mo tirong ya ronamo tirong ya rona
Batla tiro e Modimo a go fileng yone:Batla tiro e Modimo a go fileng yone:
Dirisa talente ya gago – kgalalelong ya gagweDirisa talente ya gago – kgalalelong ya gagwe
38
Melelwane le tiro
39. Psalms 75: 6-7 Go tsholetsiwa (promotion)Psalms 75: 6-7 Go tsholetsiwa (promotion)
mo tirong go tswa ko Modimomo tirong go tswa ko Modimo
Re direla Modimo e seng batho– ColossiansRe direla Modimo e seng batho– Colossians
3:23 -243:23 -24
Fa o bone tiro dira ka bojotlhe jwa gagoFa o bone tiro dira ka bojotlhe jwa gago
Ecclesiastes 9:10Ecclesiastes 9:10
Se dire fela go tsamaisa nakoSe dire fela go tsamaisa nako
39
Melelwane le tiro
40. O tshwanetse wa nna le melelwane le wenaO tshwanetse wa nna le melelwane le wena
Go ja go tlola tekanyoGo ja go tlola tekanyo
Go dirisa madi go feta ka mo oGo dirisa madi go feta ka mo o
tshwanetsengtshwanetseng
Go reka o sa rulaganyaGo reka o sa rulaganya
Go dirisa madi botlhaswaGo dirisa madi botlhaswa
Go tshela go feta bokgoni ba gagoGo tshela go feta bokgoni ba gago
40
Melelwane le wena!
41. Go dula o le thariGo dula o le thari
Go se iphe nako e lekaneng go dira sengweGo se iphe nako e lekaneng go dira sengwe
Batho ba dulang ba le thari ba re senyetsa nako yaBatho ba dulang ba le thari ba re senyetsa nako ya
ronarona
Go tlisiwa ke eng:Go tlisiwa ke eng:
Go nagana gore nka dira tsotlheGo nagana gore nka dira tsotlhe
Go sa rulaganyeGo sa rulaganye
Go ipolela gore ba nkitse ke be ke ntse ke leGo ipolela gore ba nkitse ke be ke ntse ke le
tharithari
41
Melelwane le wena
42. LelemeLeleme
Le tshwana le mollo (James 3:9-10)Le tshwana le mollo (James 3:9-10)
Tlhopha mantswe a gago (Proverbs 10:19)Tlhopha mantswe a gago (Proverbs 10:19)
Re tla arabela ka tse di maswe tse re diRe tla arabela ka tse di maswe tse re di
boletseng (Matt12:36)boletseng (Matt12:36)
Mantswe a ka aga a ka thubaMantswe a ka aga a ka thuba
Leleme le siame fa le agaLeleme le siame fa le aga
42
Melelwane le wena
43. Thobalano – go tlhoka go ikgalemelaThobalano – go tlhoka go ikgalemela
Go sa kgone gore NNYA go keletso ya boakaGo sa kgone gore NNYA go keletso ya boaka
Bojalwa le diritifatsiBojalwa le diritifatsi
Gantsi re gogelwa mo dikamanong tse di saGantsi re gogelwa mo dikamanong tse di sa
siamangsiamang
Fa o na le bothata ba tse rapela Modimo o goFa o na le bothata ba tse rapela Modimo o go
thuse gonne gantsi go thata go ditlogela ntle lethuse gonne gantsi go thata go ditlogela ntle le
tshegetsotshegetso
43
Melelwane le wena
44. Leka go sheba gore motlhodi wa mathata aLeka go sheba gore motlhodi wa mathata a
go dirisa bojalwa, diretebatsi ke a feng?go dirisa bojalwa, diretebatsi ke a feng?
E ka nna go sa ithuta gore NNYAE ka nna go sa ithuta gore NNYA
Go sa ithuta go itimaGo sa ithuta go itima
Go sa tlhaloganye dikeletso tsa gagoGo sa tlhaloganye dikeletso tsa gago
Ga o tlhoke go itshilafatsa ka thobalano –Ga o tlhoke go itshilafatsa ka thobalano –
thobalano e mo lenyalong e ntlethobalano e mo lenyalong e ntle
44
Melelwane le wena
45. Gongwe o tshaba go nna le dikamanoGongwe o tshaba go nna le dikamano
gonne o ile wa utlwisiwa botlhokogonne o ile wa utlwisiwa botlhoko
O lwantshwa batsadi ba gago – we areO lwantshwa batsadi ba gago – we are
rebellingrebelling
O fitlha kutlobotlhokoO fitlha kutlobotlhoko
Re leka phethelela go kgotsofatsa –Re leka phethelela go kgotsofatsa –
overcompensatingovercompensating
45
Melelwane le wena
46. Itataise go baya melelaneItataise go baya melelane
Fa e le gore o tlhoka lerato, kamogeloFa e le gore o tlhoka lerato, kamogelo
jalojalo simolola go itse seojalojalo simolola go itse seo
Amogela go se kgone – you not perfectAmogela go se kgone – you not perfect
Reetsa dikgakololo tsa ba bangweReetsa dikgakololo tsa ba bangwe
Amogela ditlamorago gore di go rutaAmogela ditlamorago gore di go ruta
sengwesengwe
Potapotiwa ke batho ba ba lerato lePotapotiwa ke batho ba ba lerato le
tshegetsotshegetso
46
Melelwane le wena
47. Batho ba tla tenega fa o re NNYABatho ba tla tenega fa o re NNYA
Ba nagana go re o tlamegile – go ba thusaBa nagana go re o tlamegile – go ba thusa
Motho o go tenegelang fa o re NNYA ke eMotho o go tenegelang fa o re NNYA ke e
ne a nang le bothata e seng wenane a nang le bothata e seng wena
Mo tlogele a tenege - o tla siamaMo tlogele a tenege - o tla siama
Se mo letlelele gore a go kginise ka gonne aSe mo letlelele gore a go kginise ka gonne a
tenegiletenegile
47
Go gana melelwane
48. Batho ba tlo go dira o ikutlwe o le molatoBatho ba tlo go dira o ikutlwe o le molato
A o ka dira nna jalo morago ga tse dintsi tse keA o ka dira nna jalo morago ga tse dintsi tse ke
go thusitseng ka tsona?go thusitseng ka tsona?
Gore eng o sa naganele motho o mongwe gaGore eng o sa naganele motho o mongwe ga
nngwe fela mo botshelong jwa gago?nngwe fela mo botshelong jwa gago?
A wa itse gore re itimile go le go kae gore wenaA wa itse gore re itimile go le go kae gore wena
o tswelele?o tswelele?
Fa go tliwa mo nneteng ga ka go kopa gore oFa go tliwa mo nneteng ga ka go kopa gore o
itimeitime
48
Go gana melelwane
49. O ikutlwa o le molato fa:O ikutlwa o le molato fa:
o re NNYAo re NNYA
O sa letlelele mongwe go tshamekela mo goO sa letlelele mongwe go tshamekela mo go
wenawena
O kgaogana le balegae mme o simololaO kgaogana le balegae mme o simolola
botshelo ba gagobotshelo ba gago
O sa thuse batho ba ba senang maikarabeloO sa thuse batho ba ba senang maikarabelo
49
Go gana melelwane
50. Fa o re NNYA ba dirisa Beibele:Fa o re NNYA ba dirisa Beibele:
Fela o ipitsa Mokreste?Fela o ipitsa Mokreste?
Beibele e re o tlhomphe batsadi ba gago?Beibele e re o tlhomphe batsadi ba gago?
Beibele e re o ingotle –Beibele e re o ingotle – bebe submissivesubmissive!!
O na le bothata ba semowa fa o itshwere jalo!O na le bothata ba semowa fa o itshwere jalo!
O na le tshanelo ya go dirisa madi a gago jaaka oO na le tshanelo ya go dirisa madi a gago jaaka o
rata – kgotsa botshelo jwa gagorata – kgotsa botshelo jwa gago
50
Go gana melelwane
51. Beibele e re re fane (Beibele e re re fane (givegive))
Fela e seng re fane ka sengwe le sengwe seFela e seng re fane ka sengwe le sengwe se
motho o mong a se kopang – re fane remotho o mong a se kopang – re fane re
itumetseitumetse
Ba bangwe ba tla go dirisa gonne ba na leBa bangwe ba tla go dirisa gonne ba na le
madi go go feta mme ba itse gore wa tlhokamadi go go feta mme ba itse gore wa tlhoka
– e.g. prostitution, crime,– e.g. prostitution, crime,
51
GO gana melelwane
52. TlhekefetsoTlhekefetso
Fa e le gone batla thushoFa e le gone batla thusho
Bolelela motho o tla tlhaloganyangBolelela motho o tla tlhaloganyang
Nako dingwe o tshaba go bua gonne o faNako dingwe o tshaba go bua gonne o fa
batho ba ka itse ba tla sheba mogatso kabatho ba ka itse ba tla sheba mogatso ka
mokgwa o mongwe -spouse’s reputationmokgwa o mongwe -spouse’s reputation
Bothata ke gore o tla swa o didimetseBothata ke gore o tla swa o didimetse
52
Go gana melelwane
53. Nako ngwe o tla tshwanela o gane go thusaNako ngwe o tla tshwanela o gane go thusa
motho o nang le ditlhoko (motho o nang le ditlhoko (peoplepeople withwith realreal
needsneeds))
O tshwanetse wa thusa fela fa o kgonaO tshwanetse wa thusa fela fa o kgona
Nako tsotlhe gopola - dira go fitlhela mo oNako tsotlhe gopola - dira go fitlhela mo o
kgonang e seng go fetakgonang e seng go feta
Le fa o ka rata ga o Modimo – o mothoLe fa o ka rata ga o Modimo – o motho
mme go na le mo o ka se kgoneng gonemme go na le mo o ka se kgoneng gone
53
Go gana melelwane
54. Morago ga tshotle itshwarele ba ba molatoMorago ga tshotle itshwarele ba ba molato
le wena -Forgiveness is not Reconciliationle wena -Forgiveness is not Reconciliation
Fa o tshwarela motho ga a tlhoke le goreFa o tshwarela motho ga a tlhoke le gore
ntshwarelentshwarele
Mo tshwarele mo pelong ya gagoMo tshwarele mo pelong ya gago
Poelano – reconciliation – e tlhoka gorePoelano – reconciliation – e tlhoka gore
motho a amogele gore o phosho mme a boemotho a amogele gore o phosho mme a boe
mo mekgweng/ditirong tsa gagwemo mekgweng/ditirong tsa gagwe
54
Boitshwarelo
55. Lebelela tatlhegelo ya gago - grief and lossLebelela tatlhegelo ya gago - grief and loss
Se dule o lelela motho o sa tlholeng a go rata – oSe dule o lelela motho o sa tlholeng a go rata – o
ka se dire motho a go rate fa a sa tlhole a rataka se dire motho a go rate fa a sa tlhole a rata
Se nagane gore fa nka dira ka thata ba tla nthata,Se nagane gore fa nka dira ka thata ba tla nthata,
kgotsa ba nkamogela.kgotsa ba nkamogela.
Gagolo batho ba ba go utlwisang botlhoko ke baGagolo batho ba ba go utlwisang botlhoko ke ba
ba gaufi le wena – ba losikaba gaufi le wena – ba losika
55
Boitshwarelo
56. Pheletso
Go thata gore NnyaGo thata gore Nnya
Go tlhoka go itataisaGo tlhoka go itataisa
Re tshaba gore batho ba tla tenegaRe tshaba gore batho ba tla tenega
Bala Beibele o rapele o kope matla koBala Beibele o rapele o kope matla ko
ModimongModimong
Ithute gore nnya, simolola ka tse dinnyeIthute gore nnya, simolola ka tse dinnye
Ke maikarabelo a gagoKe maikarabelo a gago
56
57. Pheletso
O na le tetla ya go :O na le tetla ya go :
Se fe lebka go re NNYASe fe lebka go re NNYA
Tsaya tshwetso gore a o rata go thusa kgotsaTsaya tshwetso gore a o rata go thusa kgotsa
nnyannya
Fetola monaganoFetola monagano
Dira diphosho le go tsaya maikarabelo aDira diphosho le go tsaya maikarabelo a
diphosho tseodiphosho tseo
Re ga ke itseRe ga ke itse
57
58. Pheletso
Mo bofelong gopola:Mo bofelong gopola:
O ka gana thus0 – ga wa pateletswaO ka gana thus0 – ga wa pateletswa
O ka nna seelele mo tshwetsong ya gagoO ka nna seelele mo tshwetsong ya gago
O ka nna wa se tlhaloganyeO ka nna wa se tlhaloganye
O ka nna wa re ga ke kgathale!O ka nna wa re ga ke kgathale!
NNYA! NO! NNYA! NO!!!!NNYA! NO! NNYA! NO!!!!
58
59. Ke a leboga
Ke a lebogaKe a leboga
Ke a leboyaKe a leboya
EnkosiEnkosi
NdiyabulelaNdiyabulela
59