Studiedag 'Ruimte voor zorg'. 13 juni 2013. Zorgcentrum Toermalien, Genk. Presentatie Ganaël Vanlokeren 'Woonzorgzones Genk'

1. Woonzorgzones Genk
Ganaël Vanlokeren - Dienst Woonbeleid Stad Genk

2. • Voortraject
• Ruimtelijke opbouw Stad Genk
• Concept woonzorgzones
• Concrete acties
• Conclusies
INHOUD

3. VOORTRAJECT

4. VOORTRAJECT
2003-2005: onderzoek woonbehoeften bij de Genkse thuiswonende
senioren door SUM Research
• Partners: stad Genk, OCMW, sociale huisvestingsmaatschappijen
Nieuw Dak en Landwaarts
• 1.000 senioren bevraagd dmv interviews ahv standaardenquête
• Belangrijke beleidsaanbeveling:
Senioren willen liefst zo lang mogelijk in eigen woning blijven
wonen.
Indien niet meer mogelijk dan verhuizen naar aangepaste woonvorm
in de eigen wijk/buurt.
g Dus ook aangepaste woonvormen uitbouwen in wijken.
g Werken aan woonzorgzones!
Voor meer info
www.ocmwgenk.be (beleid studies woonbehoeftenonderzoek)

5. VOORTRAJECT
Missie OCMW + Stad Genk
“Naar een zorgvriendelijk Genk”
‘Een stad waar mensen met een zorgbehoefte maximaal kunnen
blijven wonen te midden van anderen en zoals ze dat zelf willen’
Indien niet langer mogelijk is, zorgen voor een naadloze overgang
naar de meest aangepaste woonvorm.
Dit vraagt nadenken over:
Hoe en waar men welke woningen bouwt (taak Stad Genk)
Hoe en waar men welke dienstverlening uitbouwt (taak OCMW)

6. RUIMTELIJKE OPBOUW GENK

7. RUIMTELIJKE OPBOUW GENK

8. STUDIE WZZ

9. STUDIE WZZ
Waarom werken aan woonzorgzones?
Beter zicht krijgen op wat er nodig is in een gebied opdat mensen er
levenslang kunnen wonen
Studie HIVA ‘Naar een zorgvriendelijk Genk’ (2008)
Partners:
• Stad
• OCMW
• SHM’s Nieuw Dak en Landwaarts
Financiering studie:
via Europees project in Interreg IIIB en via Stedenfondsmiddelen

10. Een woonzorgzone: wat is het niet?
• het is geen complex van voorzieningen en/of woonvormen
• het gaat niet over een beperkt gebied
• er is in het gebied geen verhoogde vorm van zorg
• het is niet alleen interessant voor zorgbehoevenden
• het is niet iets dat je realiseert op korte termijn
• het is niet zichtbaar voor bewoners
STUDIE WZZ

11. Een woonzorgzone is wel
• een gewone woonwijk
• waar het goed is te wonen, leven, winkelen, vrije tijd door te brengen
• waar mensen wonen met gewone en bijzondere noden
• waar men niet moet verhuizen omwille van een bijzondere nood
Betere term: “zorgvriendelijke wijk”
‘Woonzorgzone’ is voor ons
• een PLANNINGSCONCEPT dat houvast biedt om
• na te denken over de materiële omgeving,
• het aanbod van diensten en zorg op elkaar af te stemmen,
• publieke en private organisaties te doen samenwerken
• en ook het commerciële initiatief daarin een plaats te geven
STUDIE WZZ

12. STUDIE WZZ
Stap voor stap naar een plan
• Stap 1: gebieden afbakenen
– (6.000 tot 12.000 inwoners per WZZ)
– interne sociale samenhang
– zo weinig mogelijk fysieke barrières
– liefst geen uitgestrekte vorm
Genk +/- 65.000 inwoners g 6 WZZ afgebakend
• Stap 2: voor elk gebied:
– behoeften ramen
– in kaart brengen wat er al is
• Stap 3: leemten vaststellen en aanbevelingen formuleren

13. Afbakening 14 cirkelvormige gebieden rond kernen
clustering in 6 woonzorgzones
STUDIE WZZ

14. STUDIE WZZ

15. Stap 2: in kaart brengen van vraag en aanbod
• Graadmeter 1 : 60-plussers in elke wijk
2013: 22% = 60-79 j en 4% = 80+ g 26% = 60+
2027: 42% = 60-79 j en 11% = 80+ g 53% = 60+
• Graadmeter 2 : programmatienormen Vlaamse Overheid
– Woonzorgcentra
– Assistentiewoningen
– Centra voor kortverblijf
– Dagverzorgingscentra
– Extra murale woonvorm
= minimale streefdoel
STUDIE WZZ

16. GIS-technologie als hulpmiddel (GIS = Geïntegreerd Informatie Systeem)

18. STUDIE WZZ
Stap 2: in kaart brengen van vraag en aanbod
groeimodel per WZZ
Streefdoel verdelen over WZZ ifv bewonersaantallen
Vraag en aanbod vergelijken ifv 2 graadmeters
gPrioriteiten (WZZ) bepalen
theor . r ealiteit TO DO theor . r ealiteit flats ND TO DO theor . r ealiteit TO DO
01.01.2013
1 Noor d 9.211 120 97 0 46 0 124 0 55 0 40 à 50
2 Oost 11.194 145 0 90 à 150 55 0 15 30 à 40 67 0 60 à 80
3 West 12.587 164 84 70 à 90 62 0 21 30 à 40 75 0 60 à 80
4 Centr aal 15.917 207 208 (+264) 0 79 0 239 0 95 0 70 à 90
5 Midden 7.663 100 0 70 à 90 38 0 124 0 46 0 40 à 50
6 Zuid 8.609 112 0 70 à 90 43 0 21 20 à 30 52 0 40 à 50
TOTAAL 65.181 847 653 323 0 544 390 0
extr a mur ale zor gwoningenassistentiewoningen
inwoner s
woonzor gcentr a

19. STUDIE WZZ
Stap 3: leemten vaststellen
Ook ruimer geheel van gegevens in kaart gebracht op adresniveau
• rusthuizen, kortverblijf, dagverzorging, …
• serviceflats, ouderenwoningen, …
• dienstencentra, wijkcentra, buurthuizen, …
• winkels, horeca, banken, …
• huisartsen, tandartsen, apothekers, …
• parken, openbaar vervoer, …

21. Resultaat:
• Indeling van Genk in woonzorgzones
• per woonzorgzone: goed zicht op vraag en aanbod
• kaartmateriaal per woonzorgzone
• Aanbevelingen/prioriteiten: algemeen en per woonzorgzone
Volgende stap: concreet aan de slag met drie-sporenbeleid
• Spoor 1: inhoudelijk kader creëren waarbinnen relevante
initiatieven/projecten kunnen ondergebracht worden die zich
richten op het gehele grondgebied
• Spoor 2: één woonzorgzone ontwikkelen
• Spoor 3: overleg en afstemming met betrokken partners
STUDIE WZZ

22. Spoor 2:
Eerste WZZ (oost) geselecteerd
Waarom? Aanwezige en toekomstige aanbod (Menos)
Wat? Bewust maken van bestaand aanbod in eigen wijk
Hoe? Beeld “Iedereen koestert”: flyer + vlaggen
STUDIE WZZ

23. ACTIES

24. ACTIES
ACTIES:
• Brochure LEVENSLANG WONEN
• SCREENING openbaar domein ENTER vzw
• Premie DUURZAAM WONEN
• Samenwerking Arck PHL rond 3G-woning
• …

25. BROCHURE LEVENSLANG WONEN
4 Genkse woningen onderzocht en ontworpen:

27. SCREENING PUBLIEK DOMEIN
“Actieplan naar een toegankelijk publiek domein in Genk”
door ENTER vzw in 2012
Doelstelling:
toegankelijkheid publieke ruimte in Genk
- in kaart brengen (ahv objectieve screeningscriteria)
- evalueren
- verbeteren
Start met WZZ Oost en na evaluatie geheel Genk
g 3 kwaliteitsniveaus (hoog – basis – eco)
g Kwaliteitsgebieden afgebakend basis van beleidsplannen
(vb WZZ, mobiliteitsplan, GRS, RUP’s, geplande ontwikkelingen)

28. SCREENING PUBLIEK DOMEIN

29. SCREENING PUBLIEK DOMEIN

30. PREMIE DUURZAAM WONEN
Sinds 2010 voor GAOZ
Duurzaam wonen ruim bekeken (werkt met puntensysteem)
• Energiebesparing
• Waterhuishouding
• Levenslang en
aanpasbaar wonen

31. CONCLUSIES

32. Meerwaarde:
- Geïntegreerd werken
- Planningsconcept om doelgericht te werken:
goede kapstok voor doelstellingen en acties
- Voordelen voor de gehele bevolking,
niet enkel voor senioren
- Sluit aan bij beleidsopties
(bv. woonzorgdecreet, visie stad en OCMW Genk)
CONCLUSIES WZZ

33. Aandachtspunten:
- Raakvlakken met zeer veel beleidsdomeinen:
veel diensten en organisaties betrokken
g complex
- Lokaal bestuur als motor, maar kan het niet alleen!
- Belangrijk om alle neuzen in dezelfde richting te krijgen
- Planlast (strategische meerjarenplanning, lokaal sociaal
beleid, woonbeleid, mobiliteitsplanning,…)
- Timing: niet altijd parallel met andere planning
CONCLUSIES WZZ

34. MEER INFO:
Stad Genk
Afdeling Ruimtelijke Ordening en Woonbeleid
Dienst Woonbeleid
Stadsplein 1
3600 Genk
tel 089 / 65 45 71
woonbeleid@genk.be
www.genk.be/wonen
www.woneningaoz.be