Η Τέχνη τον 19ο και 20ο αιώνα

1. Η τέχνη τον 19ο και 20ο αιώνα
Ευπραξία – Νικολέτα Λουλουδάκη
Αργυρώ Καπετανάκη
2ο Γενικό Λύκειο Ηρακλείου 2014-2015
Υπεύθυνη Καθηγήτρια: Άρια Μαυρογιάννη

2. Νεοκλασικισμός
• Με τον όρο "Νεοκλασικισμός" εννοούμε το ρεύμα της
τέχνης που επικράτησε από το 1750 περίπου έως τις
πρώτες δεκαετίες του 19ου αιώνα και εξέφρασε το
θεωρητικό προβληματισμό της εποχής, την επαναστατική
ορμή και τα υψηλά οράματα της κοινωνίας.
• Ο Νεοκλασικισμός αντιτίθεται στον υπερβολικό
χαρακτήρα και στην πολύπλοκη έκφραση της τέχνης του
Μπαρόκ, καθώς και στην ελαφρότητα και τη διάσπαση
της μορφής του Ροκοκό.
• Επιδιώκει τη μετάδοση των αισθητικών αρχών που
πηγάζουν από την πίστη στην αρμονία της φύσης, στη
λογική και στην αντανάκλαση της ηθικής διαύγειας, της
απλότητας, της κάθαρσης.

3. Ρεαλισμός
• Ο όρος Ρεαλισμός στη σύγχρονη Τέχνη,
χρησιμοποιείται το 1855 από τον Κουρμπέ και
την έκθεσή του, την οποία ονομάζει ο ίδιος «
Έκθεση του Ρεαλισμού».
• Στα μέσα του 19ου αιώνα ορισμένοι
καλλιτέχνες αρχίζουν να απορρίπτουν τον
αισθηματισμό του Ρομαντισμού και
επιδιώκουν να ξανά-απεικονίσουν τη ζωή με
ρεαλιστικό τρόπο.

4. Ρομαντισμός
• Ο ρομαντισμός εμφανίζεται
επίσημα το 1798 ,όταν στο
Βερολίνο εκδίδεται το πρώτο φύλλο
της επιθεωρήσεως Athenaeum, και
εκφράστηκε σε όλες τις τέχνες.
Αναπτύχθηκε αρχικά στη Μεγάλη
Βρετανία και τη Γερμανία, για να
εξαπλωθεί αργότερα κυρίως στη
Γαλλία και την Ισπανία.
• Κύριοι εκπρόσωποι του
ρομαντισμού ήταν ο Λόρδος
Βύρων, ο Πέρσι Σέλεϊ, ο Ρόμπερτ
Μπερνς ,ο Τζον Κητς, Φρήντριχ
Χαίλντερλιν ,ο Γκαίτε ,ο Βίκτωρ
Ουγκό και Αλέξανδρος Δουμάς.

5. Μοντερνισμός
• Με τον όρο Μοντέρνα τέχνη αναφερόμαστε
κυρίως στην καλλιτεχνική παραγωγή που
παρατηρήθηκε από τα τέλη του 19ου αιώνα
έως περίπου το 1970. Πολλές φορές
χρησιμοποιείται και ο όρος σύγχρονη τέχνη,
ωστόσο δηλώνει περισσότερο την πλέον
πρόσφατη καλλιτεχνική παραγωγή. . Η έννοια
της μοντέρνας τέχνης ταυτίζεται συχνά και με
τον όρο Μοντερνισμός.

6. Γλυπτική
• Η γλυπτική, που για πολλούς αιώνες είχε
παραμείνει μέσα στα όρια της λαϊκής παράδοσης,
άρχισε και πάλι -με αφετηρία τα Επτάνησα και με
πυρήνα τα εργαστήρια των Τήνιων γλυπτών- να
παίζει σημαντικό ρόλο στη νέα Ελλάδα, η οποία
βρισκόταν ήδη σε φάση έντονης ανασυγκρότησης
και προσπάθειας εξωραϊσμού. Αναμφίβολα όμως
η νεοελληνική γλυπτική βρήκε την κορυφαία
έκφρασή της στο έργο του Γιαννούλη Χαλεπά,
που εξελίχτηκε αργότερα σε έναν εντελώς
προσωπικό δημιουργό, μοναδικής ποιότητας.

7. Αρχιτεκτονική
• Αρχιτεκτονική είναι η τέχνη της «ικανοποίησης
των ανθρωπίνων αναγκών στο χώρο μέσω
σχεδιασμού μεθόδων και υλικών κατασκευών»
που εφαρμόζεται ευρύτερα στην οίκηση και
δόμηση του χώρου, ως εφαρμοσμένη επιστήμη
της σχεδίασης και της υλοποίησης κατασκευών,
όπως κτηρίων, γεφυρών και πόλεων, δίνοντας
έμφαση σε ορισμένους τομείς των αναγκών
αυτών, όπως στην εργονομία και στην αισθητική,
στη λειτουργία, τη μορφή ή την κατασκευή τους,
αναλόγως με την εποχή και τις ιδιαιτερότητες του
εντολέα για τον οποίο διεξάγεται.

8. Λογοτεχνία-Θέατρο -Μουσική
• Στη λογοτεχνία μεγάλοι πεζογράφοι, με κορυφαίο τον Ουγκό, και ποιητές,
όπως ο Μπάϋρον, συμπυκνώνουν στο έργο τους τα χαρακτηριστικά του
ρομαντισμού, ενώ ο ρεαλισμός βρίσκει την έκφρασή του σε συγγραφείς με
μεγάλη απήχηση και παγκόσμια αναγνώριση, όπως ο Φλομπέρ, ο Τολστόι
και ο Ντοστογιέφσκι. Στο κλίμα του ρεαλισμού κινήθηκαν οι θεατρικοί
συγγραφείς Ίψεν, Τουργκένιεφ, Τσέχοφ κ.ά., που ανανέωσαν ριζικά την
παγκόσμια δραματουργία και άσκησαν τεράστια επίδραση στην πορεία του
σύγχρονου θεάτρου. Ο συμβολισμός, με πρόδρομο τον Μποντλέρ και
κύριους εκφραστές τον Βερλέν και τον Μαλαρμέ, στόχευε στην «καθαρή
ποίηση», αναδεικνύοντας την πνευματικότητα και τη μουσικότητα του
ποιητικού λόγου. Στον χώρο της μουσικής το καινοτόμο έργο του
Μπετόβεν, με τον οποίο κλείνει ο νεοκλασικισμός, προετοίμασε την
έλευση του ρομαντισμού με μουσουργούς όπως ο Σοπέν, ο Τσαϊκόφσκι
κ.ά. και με κορυφαίους συνθέτες όπερας, όπως ο Βέρντι και ο Βάγκνερ.

9. Ποίηση
• Στην ποίηση η Επτανησιακή Σχολή, με κορυφαίους
εκπροσώπους της τον Σολωμό και τον Κάλβο,
συνδύαζε με ποικίλους τρόπους τις δυτικές επιρροές
του νεοκλασικισμού και του ρομαντισμού με την
ελληνική γλωσσική παράδοση. Η Γενιά του 1880 (Νέα
Αθηναϊκή Σχολή), με κύριο εκφραστή της τον Παλαμά,
δεχόταν επιδράσεις από τα γαλλικά ρεύματα του
παρνασσισμού και του συμβολισμού, ενώ στην
πεζογραφία ο ρεαλισμός, με προ- δρομική μορφή τον
Ροΐδη, άσκησε ιδιαίτερη επίδραση στο έργο μεγάλων
ηθογράφων, όπως είναι ο Βιζυηνός, ο Παπαδιαμάντης,
ο Καρκαβίτσας κ.ά.

10. Κινηματογράφος
• Ο κινηματογράφος ή αλλιώς σινεμά αποτελεί σήμερα
την αποκαλούμενη και έβδομη τέχνη, δίπλα στη
γλυπτική, τη ζωγραφική, το χορό, την αρχιτεκτονική,
τη μουσική και τη λογοτεχνία.
• Αρχικά εμφανίστηκε περισσότερο ως μια νέα τεχνική
καταγραφής της κίνησης και οπτικοποίησής της, όπως
δηλώνει και ο ίδιος ο όρος (κινηματογράφος = κίνηση
+ γραφή).
• Ένας από τους πρώτους κινηματογραφιστές που
χρησιμοποίησε την διαθέσιμη τεχνική της εποχής με
σκοπό την παραγωγή ταινιών κάτω από όρους τέχνης,
υπήρξε ο Ζωρζ Μελιέ.

11. • Εκτιμάται ότι το 1908, στις Ηνωμένες Πολιτείες
υπήρχαν περίπου 10.000 κινηματογράφοι.
• Οι ταινίες της εποχής είχαν διάρκειας δέκα έως
δεκαπέντε λεπτών, αλλά σταδιακά η διάρκειά
τους αυξήθηκε.
• Μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1920, ο
κινηματογράφος παρέμενε χωρίς ήχο και συχνά οι
προβολές ταινιών συνοδεύονταν από ζωντανή
μουσική. Η ιστορία του ηχογραφημένου
κινηματογραφικού ήχου ξεκίνησε το 1926, όταν η
Warner Bros παρουσίασε μία νέα συσκευή .

12. • Ο μεταπολεμικός
κινηματογράφος δίνει το στίγμα
του μέσα από Ευρωπαίους
σκηνοθέτες του ιταλικού
νεορεαλισμού (1945-1955) και
του «νέου κύματος» (1955-
1965), καθώς και μέσα από
άλλους πολύ σημαντικούς
δημιουργούς που απευθύνονται
στο παγκόσμιο κοινό, όπως
εξάλλου συνέβη και με τον
αμερικανικό κινηματογράφο με
τους μεγάλους δημιουργούς και
τις πολυδάπανες παραγωγές.

13. Τέλος