Made it myself =)))

1. I Pagbasa
A. Pagkuha sa kasingkahulugan ng salita sa tulong ng context clues
B. Pagkuha ng kaisipan ng tula
C. Pagkilala sa mga sangkap ng tula
D. Tayutay: Simili at Metepora
Ang Alamat ng Pinya
Nuong unang panahon sa isang malayong nayon ay may naninirahang isang
batang babae. Ang pangalan niya ay Filipina at ang kanyang palayaw ay Pina.
Bata pa si Pina nang maulila kaya siya ay kinupkop ng kanyang tiyahing si Marta.
Si Pina ay mabait, masipag, at mapagtiis samantalang ang kanyang tiyahin ay
tamad, masungit, at pabaya sa buhay. Nang bata pa si Pina ay nagkasakit siya
ngunit hindi siya ipinagamot ni Marta bagay na naging dahilan upang manlabo
ang kanyang mga mata. Napilitan siyang huminto sa pag-aaral dahil hindi na niya
mabasa ang mga aralin sa paaralan. Kuntento na lamang siya na tumulong sa mga
gawaing bahay at makipaglaro sa mga kapwa bata.
Lumipas pa ang maraming araw at mas lumubha ang panlalabo ng kanyang
mga mata. Kadalasan kapag sila ay naglalaro ng taguan ang mga salbaheng
bata ay hindi na nagtatago at sa halip ay nanatiling nakapaligid sa kanya.
Sapagkat bahagya niyang naaaninang ang mga kalaro ang mga salbaheng bata
ay kinukurot siya sa iba't-ibang bahagi ng katawan habang kinukutya ang kanyang
kapansanan. Ang lahat ng mga eto ay kanyang pinagtitiisan.
Isang araw habang siya'y naglalaro sa harapan ng kanilang bahay ay galit na
tinawag siya ni Marta. "Pina, maghugas ka ng mga pinggan at kaldero sa kusina.
Ang tamad- tamad mo!" sigaw si Marta. "Pagkatapos mong maglinis sa kusina ay
maglaba ka."
Agad namang iniwan ni Pina ang paglalaro at nagtungo sa kusina upang
maghugas. Ano ba't dahil sa panlalabo ng kanyang mga mata ay di sinasadyang
natabig niya ang lalagyan ng mga pinggan at baso, at bumagsak ang mga gamit
sa sahig. Nang makita ni Marta na nabasag ang ilang plato at baso ay labis
siyang nagalit. Kinuha niya ang walis tingting at malakas na pinagpapalo si Pina
sa kanyang mga binti.
"Wala kang silbi! Dapat ang ulo mo'y napaliligiran ng mga mata para nakikita mo
ang lahat ng nasa paligid mo!" malakas na sigaw ni Marta habang pinapalo pa rin si Pina.
"Tiya, patawarin po ninyo ako. Hindi ko po sinasadya," pagmamakaawang
pakiusap ni Pina. Ngunit lalo pang nilakasan ni Marta ang pagpalo sa kanya.
Nang di na matitiis ni Pina ang sakit ng pagpalo sa kanya ay umiiyak siyang
tumakbo sa labas ng bahay patungo sa kalapit na kagubatan. Lumipas ang
maghapon at hindi bumalik si Pina. "Babalik din siya kapag siya ay nagutom, "

2. sabi ni Marta sa kanyang sarili.
Lumipas ang maghapon, gumabi, at nag-umaga ngunit hindi bumalik si Pina.
Hindi rin nakatiis si Marta at kasama ang ilang bata ay hinanap nila si Pina.
Ngunit siya ay naglaho na parang bula. May mga nag-isip na si Pina ay kinupkop
ng isang diwata sa kagubatan na naawa sa kanyang kalagayan.
Lumipas pa ang maraming araw. Isang umaga ay nagulat na lamang ang lahat
nang may nakita silang halaman na umusbong sa harapan ng bahay ni Marta.
Ang halaman ay nagbunga ng isang prutas na korteng ulo at may mga mata sa
paligid. Bigla nilang naalala si Pina at ang sinabi ni Marta sa kanya: "Dapat ang
ulo mo'y napaliligiran ng mga mata para nakikita mo ang lahat ng nasa paligid
mo."
"Si Pina siya!" biglang nasambit ng isang kapitbahay sa kanyang mga kasama.
Ilang salbaheng bata ang lumapit upang maki-usyoso. Subalit paglapit nila ay
pawang nangatusok sila ng matutulis na tinik sa dulo ng mga dahon ng halaman.
Naalala nila ang ginawang pag-aapi kay Pina. "Si Pina nga siya," ang ang isang
salbaheng bata.
"Ayaw na ni Pina na nilalapitan natin siya." Sigaw ng isa pang salbaheng bata.
"Ayaw niyang kinukurot natin kaya tayo naman ang tinutusok ng kanyang mga
tinik." "Si Pina nya! Si Pina nya!" magkakasabay na sigaw ng mga bata habang
itinuturo nila si Marta na nasa harapan ng bahay at nakatingin sa kanila.
Mula nuon tuwing makikita ng mga tao ang halaman at ang prutas nitong hugis
ulo na maraming mata ay tinatawag nila etong si Pina nya. Nang lumaon ay
naging Pinya na lamang ang naging tawag nila dito.
Sagutin ang mga tanong sa iba batay sa maikling kuwento “Ang Alamat ng Pinya”
1. Ano ang kasingkahulugan ng salitang palayaw?
2. Ano ang kasingkahulugan ng salitang maulila?
3. Ano ang kasingkahulugan ng mapagtiis?
4. Ano ang kaisipan ng tula?
5. Ano-ano ang mga sangkap ng tula?
II Pangwika
A. Pandiwa
- Salitang nagpapakilos
- Verb

3. - Nagbibigay-buhay sa isang lipon ng mga salita
a. Askpekto ng Pandiwa
1. Perpektibo- natapos na
- um, mag/nag, -in
2. Perpektibong Katatapos- katatapos lamang
- um, ka-
3. Imperpektibo- patulay na ginagawa
- hindi pa tapos
- ma, ipa-, -in-, na-, -an
4. Kontemplatibo- hindi pa nauumpisahan
- mag
Itapos ang tsart sa ibaba.
Pawatas Perpektibo Imperpektibo Kontemplatibo
Nag-aral Nag-aaral
Kilala Kilala Kikilala
Itatanggol Ipatatanggol
Tulong Tumutulong
Sulat Sinulat Susulatan
Pigil Pinigil Pinipigil
B. Pang-uri
- Salitang naglalarawan sa pangngalan at panghalip
- Uri, katangian, sukat, anyo, hugis, bilang, at dami
- Adjective
a. Uri ng Pang-uri
Panlarawan
- amoy
- kulay
- lasa
- hugis
- anyo (appearance)
- katangian (qualities)
- dama
Pamilang
- magkano
- gaano
- dami
- halaga
b. Antas ng Pang-uri
Lantay
- walang inihahambing
Pahanmbing

4. - Dalwang inihahambing
Patulad Pasahol
- Sing, kasing, magsing, pareho, - mas, higit, ubod, hari
- pareho - hindi pareho
Pasukdol
- tatlong inihahambing
- pinaka, napaka
Salungguhitan ang pang-uri sa pangungusap at isulat kung anong antas ito.
1) Ang magaling na mga mangangaso sa kuwento ay kabilang sa pangkat ng mga Igorot
2) Mas maraming Igorot sa Benguet kaysa sa Abra
3) Isa sa pinakakilalang pangkat ng mga Igorot ay ang mga Ifugao
4) Magsingganda ang Hagdan-hagdang Palayan ng Banawe at Chocolate Hills sa Bohol.
5) Sa pamamagitan nito ay nakikita sa buong mundong mahusay ang mga Pilipino
C. Pang-abay
- Salita nagbibigay turing sa pandiwa, pang-uri, or kapwa pang-abay
Halim.
Pagkakaiba ng Pang-abay at Magaling magkanta si Lindsay.
Pang-uri:
Pang-abay Pandiwa
Pang-abay: naglalarawan ng Pandiwa,
Pang-uri, at Kapwang Pang-abay Maraming matalinong tao na gustong si Camsay.
Pang-abay Pang-uri
Halimbawa: Mabilis magsayaw si Talagang mabilis natapos and The Glee Project
Sabrina.
Pang-abay Pang-abay Pandiwa
Pang-uri: naglalarawan ng Pangngalan
at Panghalip
a. Uri ng Pang-abay
Halimbawa: Si Marisssa ay maganda. 1. Pamaraan- Sumasagot sa tanong “Paano?”
2. Pamanahon- Sumasagot sa tanong “Kailan?”
3. Panlunan- Sumasagot sa tanong “Saan?”
4. Panggaano- Nagsasaad ng timbango (weight) o sukat