Εργασία στη Ιστορία

1. Ζαν Ζακ ΡουσσώΖαν Ζακ Ρουσσώ
Jean-Jacques RousseauJean-Jacques Rousseau
Παρουσίαση:Παρουσίαση: ΞΑΝΘΑΚΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣΞΑΝΘΑΚΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ

2.  Γεννημένος το 1712 στηνΓεννημένος το 1712 στην
προτεσταντική Γενεύη, όπου οιπροτεσταντική Γενεύη, όπου οι
Γάλλοι πρόγονοί του είχαν βρειΓάλλοι πρόγονοί του είχαν βρει
καταφύγιο την περίοδο τωνκαταφύγιο την περίοδο των
θρησκευτικών πολέμων, οθρησκευτικών πολέμων, ο
νεαρός Ζαν- Ζακ δεν γνώρισενεαρός Ζαν- Ζακ δεν γνώρισε
τη μητέρα του, η οποία πέθανετη μητέρα του, η οποία πέθανε
μόλις εννέα ημέρες μετά τημόλις εννέα ημέρες μετά τη
γέννησή του.γέννησή του.
 Ο πατέρας του Ισαάκ, επιδέξιος ωρολογοποιός με ευρεία μόρφωσηΟ πατέρας του Ισαάκ, επιδέξιος ωρολογοποιός με ευρεία μόρφωση
και λατρεία για τη μουσική, του ενέπνευσε μια εξιδανικευμένηκαι λατρεία για τη μουσική, του ενέπνευσε μια εξιδανικευμένη
εικόνα του ανεξάρτητου τεχνίτη, με πλούσια ενδιαφέροντα καιεικόνα του ανεξάρτητου τεχνίτη, με πλούσια ενδιαφέροντα και
ανοιχτούς ορίζοντες- προτού τον εγκαταλείψει στον θείο του, σεανοιχτούς ορίζοντες- προτού τον εγκαταλείψει στον θείο του, σε
ηλικία δέκα ετών, για να ζήσει με τη δεύτερη σύζυγό του.ηλικία δέκα ετών, για να ζήσει με τη δεύτερη σύζυγό του.

3. Έγινε ένας από τους μεγαλύτερους ριζοσπάστεςΈγινε ένας από τους μεγαλύτερους ριζοσπάστες
αστούς φιλοσόφους του 18ου αιώνα. Με τη σκέψη τουαστούς φιλοσόφους του 18ου αιώνα. Με τη σκέψη του
έθεσε τις βάσεις για μια ριζοσπαστική ανάγνωση τουέθεσε τις βάσεις για μια ριζοσπαστική ανάγνωση του
πολιτικού φαινομένου, μολονότι χρονικά δεν συνέπεσεπολιτικού φαινομένου, μολονότι χρονικά δεν συνέπεσε
με καμία από τις μεγάλες επαναστάσεις του τέλους τουμε καμία από τις μεγάλες επαναστάσεις του τέλους του
18ου και των αρχών του 19ου αιώνα18ου και των αρχών του 19ου αιώνα

4.  Τα δύσκολα παιδικά χρόνιαΤα δύσκολα παιδικά χρόνια
σφυρηλάτησαν ένα ανεξάρτητοσφυρηλάτησαν ένα ανεξάρτητο
πνεύμα, αφήνοντας ωστόσοπνεύμα, αφήνοντας ωστόσο
πίσω τους αθεράπευτες πληγές.πίσω τους αθεράπευτες πληγές.
Γραφέας σε δικαστικό γραφείοΓραφέας σε δικαστικό γραφείο
αρχικά, μαθητευόμενος χαράκτηςαρχικά, μαθητευόμενος χαράκτης
στη συνέχεια, φεύγει από τηστη συνέχεια, φεύγει από τη
Γενεύη σε ηλικία 16 ετών για ναΓενεύη σε ηλικία 16 ετών για να
βρει καταφύγιο στη Σαβοΐα, στοβρει καταφύγιο στη Σαβοΐα, στο
σπίτι της πρόσφατα χωρισμένηςσπίτι της πρόσφατα χωρισμένης
βαρόνης ντε Βαράνς, η οποία θαβαρόνης ντε Βαράνς, η οποία θα
εκπληρώσει καθήκοντα μητέρας.εκπληρώσει καθήκοντα μητέρας.
 Αυτοδίδακτος μέχρι τότε σταΑυτοδίδακτος μέχρι τότε στα
γράμματα, τη φιλοσοφία και τιςγράμματα, τη φιλοσοφία και τις
επιστήμες, θα Παρακολουθήσει,επιστήμες, θα Παρακολουθήσει,
με έξοδα της προστάτιδός του,με έξοδα της προστάτιδός του,
συστηματικά μαθήματα μουσικής,συστηματικά μαθήματα μουσικής,
που θα του δώσουν αργότερα τηπου θα του δώσουν αργότερα τη
δυνατότητα να παραδίδειδυνατότητα να παραδίδει
μαθήματα, ακόμη και να γράψειμαθήματα, ακόμη και να γράψει
μουσικές συνθέσεις.μουσικές συνθέσεις.

5.  Στο Παρίσι από το 1742, ο Ρουσό κερδίζει φήμη με ταΣτο Παρίσι από το 1742, ο Ρουσό κερδίζει φήμη με τα
πρώτα του δοκίμια και αποκτά στενή, φιλική σχέση μεπρώτα του δοκίμια και αποκτά στενή, φιλική σχέση με
τον Ντιντερό. Γράφει αρκετά άρθρα για τη μουσική καιτον Ντιντερό. Γράφει αρκετά άρθρα για τη μουσική και
την πολιτική οικονομία στη θρυλική «Εγκυκλοπαίδεια»την πολιτική οικονομία στη θρυλική «Εγκυκλοπαίδεια»
και γνωρίζεται με μορφές του Διαφωτισμού. Ωστόσο, οικαι γνωρίζεται με μορφές του Διαφωτισμού. Ωστόσο, οι
υποχονδριακές τάσεις, ο ευέξαπτος χαρακτήρας και ηυποχονδριακές τάσεις, ο ευέξαπτος χαρακτήρας και η
ικανότητά του να αποξενώνει όσους του στέκοντανικανότητά του να αποξενώνει όσους του στέκονταν
αλληλέγγυοι θα κάνουν ακόμη πιο δύσκολη τη ζωή του.αλληλέγγυοι θα κάνουν ακόμη πιο δύσκολη τη ζωή του.

6. Με τα εμπνευσμένα έργα του οΜε τα εμπνευσμένα έργα του ο
Ρουσσώ (κυρίως με τονΡουσσώ (κυρίως με τον
“Αιμίλιο) τόνισε την ανάγκη“Αιμίλιο) τόνισε την ανάγκη
στροφής της εκπαίδευσης στηνστροφής της εκπαίδευσης στην
ανάπτυξη όχι μόνο της λογικής,ανάπτυξη όχι μόνο της λογικής,
αλλά και των αισθήσεων τωναλλά και των αισθήσεων των
μαθητών. Οι ιδέες του σχετικάμαθητών. Οι ιδέες του σχετικά
με την εκπαίδευση επηρέασανμε την εκπαίδευση επηρέασαν
βαθύτατα τις σύγχρονεςβαθύτατα τις σύγχρονες
εκπαιδευτικές θεωρίες. Μειώνειεκπαιδευτικές θεωρίες. Μειώνει
την αξία της μάθησης από τατην αξία της μάθησης από τα
βιβλία και υποστηρίζει ότι ταβιβλία και υποστηρίζει ότι τα
συναισθήματα ενός παιδιούσυναισθήματα ενός παιδιού
πρέπει να καλλιεργούνται πρινπρέπει να καλλιεργούνται πριν
από τη λογική του . Έδωσεαπό τη λογική του . Έδωσε
ιδιαίτερη έμφαση στη μάθησηιδιαίτερη έμφαση στη μάθηση
βάσει της εμπειρίαςβάσει της εμπειρίας..
Μία από τις σημαντικότερεςΜία από τις σημαντικότερες
αρχές της πολιτικής φιλοσοφίαςαρχές της πολιτικής φιλοσοφίας
του Ρουσσώ είναι ότι η πολιτικήτου Ρουσσώ είναι ότι η πολιτική
και η ηθική δεν πρέπει νακαι η ηθική δεν πρέπει να
θεωρούνται και να εξετάζονταιθεωρούνται και να εξετάζονται
χωριστά.χωριστά.
 Όταν ένα κράτος αποτυγχάνειΌταν ένα κράτος αποτυγχάνει
στον ηθικό τομέα, δεν είναιστον ηθικό τομέα, δεν είναι
δυνατό να λειτουργήσει ομαλάδυνατό να λειτουργήσει ομαλά
αφού μειώνεται το κύρος τηςαφού μειώνεται το κύρος της
εξουσίας του πάνω στο άτομο.εξουσίας του πάνω στο άτομο.

7.  Στα έργα του “Κρίσεις για τηνΣτα έργα του “Κρίσεις για την
προέλευση και τις βάσεις τηςπροέλευση και τις βάσεις της
ανισότητας μεταξύ των ανθρώπων”,ανισότητας μεταξύ των ανθρώπων”,
“Το κοινωνικό συμβόλαιο ή Αρχές“Το κοινωνικό συμβόλαιο ή Αρχές
πολιτικού δικαίου” κ.ά., ο Ρουσσώπολιτικού δικαίου” κ.ά., ο Ρουσσώ
ανέπτυξε τις απόψεις που αποτέλεσανανέπτυξε τις απόψεις που αποτέλεσαν
τη βάση των αιτημάτων της ισότηταςτη βάση των αιτημάτων της ισότητας
κατά τη Γαλλική Επανάσταση.κατά τη Γαλλική Επανάσταση.
 Κέντρο των θεωρητικώνΚέντρο των θεωρητικών
ενδιαφερόντων του Ρουσσώ ήταν ταενδιαφερόντων του Ρουσσώ ήταν τα
προβλήματα της προέλευσης τηςπροβλήματα της προέλευσης της
κοινωνίας, της κοινωνικής ανισότηταςκοινωνίας, της κοινωνικής ανισότητας
και της επίδρασης του πολιτισμού,και της επίδρασης του πολιτισμού,
στην ανάπτυξη της ανθρωπότητας.στην ανάπτυξη της ανθρωπότητας.
Λόγω των απόψεων του Ζαν-ΖακΛόγω των απόψεων του Ζαν-Ζακ
Ρουσό, τόσο οι φιλελεύθεροι τουΡουσό, τόσο οι φιλελεύθεροι του
δεκάτου ενάτου αιώνα όσο και πολλοίδεκάτου ενάτου αιώνα όσο και πολλοί
μελετητές των πολιτικών ιδεών κατάμελετητές των πολιτικών ιδεών κατά
τον εικοστό αιώνα αντιμετώπισαν τοντον εικοστό αιώνα αντιμετώπισαν τον
Ρουσό με καχυποψία ή και εχθρότηταΡουσό με καχυποψία ή και εχθρότητα
και ορισμένοι του καταλόγισαν ευθύνεςκαι ορισμένοι του καταλόγισαν ευθύνες
για τις ολοκληρωτικές εκτροπές τουγια τις ολοκληρωτικές εκτροπές του
περασμένου αιώνα.περασμένου αιώνα.

8.  Η σκληρή και συχνά άδικη κριτική τωνΗ σκληρή και συχνά άδικη κριτική των
έργων του από εχθρούς και φίλους και οιέργων του από εχθρούς και φίλους και οι
αλλεπάλληλες διώξεις που ασκήθηκαναλλεπάλληλες διώξεις που ασκήθηκαν
εναντίον τους από τις πολιτικές αρχέςεναντίον τους από τις πολιτικές αρχές
οδήγησαν τον Ρουσώ σε ένα είδοςοδήγησαν τον Ρουσώ σε ένα είδος
εκούσιας αποµόνωσης που δεν απέχειεκούσιας αποµόνωσης που δεν απέχει
πολύ από τη µανία καταδίωξης.πολύ από τη µανία καταδίωξης.
 Θεώρησε ότι ήταν ο ίδιος αντικείμενο µιαςΘεώρησε ότι ήταν ο ίδιος αντικείμενο µιας
µεγάλης συνωμοσίας, της οποίας όµωςµεγάλης συνωμοσίας, της οποίας όµως
δεν κατανοούσε ούτε την πλοκή ούτε τουςδεν κατανοούσε ούτε την πλοκή ούτε τους
πραγµατικούς υπεύθυνους. Αποφάσισεπραγµατικούς υπεύθυνους. Αποφάσισε
να εξηγηθεί και να πει στον κόσµο ποιοςνα εξηγηθεί και να πει στον κόσµο ποιος
πραγµατικά είναι. Καρπός της απόφασηςπραγµατικά είναι. Καρπός της απόφασης
αυτής είναι τα αυτοβιογραφικά έργα, µεαυτής είναι τα αυτοβιογραφικά έργα, µε
κυριότερο τις συγκλονιστικέςκυριότερο τις συγκλονιστικές
«Εξοµολογήσεις». Σε ξέρω από τα µέσα«Εξοµολογήσεις». Σε ξέρω από τα µέσα
και κάτω από το πετσί, προειδοποιεί οκαι κάτω από το πετσί, προειδοποιεί ο
συγγραφέας:συγγραφέας: « Αναλαµβάνω κάτι που
δεν έχει γίνει ποτέ στο παρελθόν, ούτε
και πρόκειται να βρει στο µέλλον
µιµητές. Θέλω να δείξω στους
συνανθρώπους µου έναν άνθρωπο σε
όλη τη φυσική του αλήθεια και ο
άνθρωπος αυτός θα είµαι εγώ. Μόνο
εγώ».

9. Θεωρούσε νόμιμη την εξέγερση του
λαού για την ανατροπή του
δεσποτισμού και για την εγκαθίδρυση
της λαϊκής κυριαρχίας. Αυτές οι ιδέες
του Ρουσσώ αποτέλεσαν τη βάση της
κοσμοθεωρίας και της
δραστηριότητας των Ιακωβίνων
(κυρίως του Μ. Ροβεσπιέρου, που
θεωρούσε τον εαυτό του μαθητή του
Ρουσσώ) και είχαν τεράστια επίδραση
στην ανάπτυξη της δημοκρατικής
ιδεολογίας στην Ευρώπη.
 Ο Ρουσσώ αποτελεί ουσιαστικάΟ Ρουσσώ αποτελεί ουσιαστικά
τον πρώτο σύγχρονοτον πρώτο σύγχρονο
συγγραφέα που τίθεται ευθέωςσυγγραφέα που τίθεται ευθέως
ενάντια στη θέσπιση καιενάντια στη θέσπιση και
ανάπτυξη κεφαλαίων, πράγμαανάπτυξη κεφαλαίων, πράγμα
που τον κάνει να θεωρείταιπου τον κάνει να θεωρείται
προπαρασκευαστής τουπροπαρασκευαστής του
σύγχρονου σοσιαλισμούσύγχρονου σοσιαλισμού..
Ενδεικτικό του ριζοσπαστικούΕνδεικτικό του ριζοσπαστικού
τρόπου σκέψης του Ρουσσώτρόπου σκέψης του Ρουσσώ
αποτέλεσε η άποψή του ότι οαποτέλεσε η άποψή του ότι ο
σκοπός της κυβέρνησης θασκοπός της κυβέρνησης θα
πρέπει να είναι οπωσδήποτε ηπρέπει να είναι οπωσδήποτε η
εξασφάλιση της ελευθερίας, τηςεξασφάλιση της ελευθερίας, της
ισότητας και της ισονομίαςισότητας και της ισονομίας
ακόμα και αν αυτό έρχεται σεακόμα και αν αυτό έρχεται σε
σύγκρουση με τη θέληση τηςσύγκρουση με τη θέληση της
πλειοψηφίας του λαού.πλειοψηφίας του λαού.
 Επικρίνοντας τον πολιτισμό τηςΕπικρίνοντας τον πολιτισμό της
εποχής του και αποδεικνύοντας ότι ηεποχής του και αποδεικνύοντας ότι η
ανάπτυξη του πολιτισμούανάπτυξη του πολιτισμού
καταστρέφει την ανθρώπινη φύση, οκαταστρέφει την ανθρώπινη φύση, ο
Ρουσσώ εξιδανίκευε τη “φυσικήΡουσσώ εξιδανίκευε τη “φυσική
κατάσταση”, στην οποία όλοι οικατάσταση”, στην οποία όλοι οι
άνθρωποι ήταν ελεύθεροι και ίσοι. Ηάνθρωποι ήταν ελεύθεροι και ίσοι. Η
ανισότητα αναπτύχθηκε με τηνανισότητα αναπτύχθηκε με την
εμφάνιση της ατομικής ιδιοκτησίας,εμφάνιση της ατομικής ιδιοκτησίας,
που οδήγησε στο σχηματισμό τουπου οδήγησε στο σχηματισμό του
κράτους και, με τον καιρό, και τουκράτους και, με τον καιρό, και του
δεσποτισμού.δεσποτισμού.

10. Αποφθέγματα - Γνωμικά - ΡήσειςΑποφθέγματα - Γνωμικά - Ρήσεις
ΖΑΝ ΖΑΚ ΡΟΥΣΟΖΑΝ ΖΑΚ ΡΟΥΣΟ

11. «Δεν υπάρχει καθόλου αληθινή θέληση,«Δεν υπάρχει καθόλου αληθινή θέληση,
χωρίς ελευθερία»χωρίς ελευθερία»
«Ο άνθρωπος γεννήθηκε λεύτερος. Κι«Ο άνθρωπος γεννήθηκε λεύτερος. Κι
όμως, σ’ ολόκληρη τη γη είναιόμως, σ’ ολόκληρη τη γη είναι
αλυσοδεμένος.»αλυσοδεμένος.»
«Ο άντρας αγαπάει λίγο και συχνά, η«Ο άντρας αγαπάει λίγο και συχνά, η
γυναίκα πολύ και σπάνια.»γυναίκα πολύ και σπάνια.»
«Όταν ο πολίτης λέει για τα«Όταν ο πολίτης λέει για τα
ζητήματα του κράτους “Τι μ’ζητήματα του κράτους “Τι μ’
ενδιαφέρουν εμένα”, αυτό το κράτοςενδιαφέρουν εμένα”, αυτό το κράτος
είναι καταδικασμένο να χαθεί.»είναι καταδικασμένο να χαθεί.»

12. «Η αληθινή εκπαίδευση συνίσταται λιγότερο«Η αληθινή εκπαίδευση συνίσταται λιγότερο
σε διδαχές και περισσότερο σε ασκήσεις.»σε διδαχές και περισσότερο σε ασκήσεις.»
«Η αρετή σαν να παλεύει με τη μεγαλοφυΐα και τη«Η αρετή σαν να παλεύει με τη μεγαλοφυΐα και τη
μεγαλοπραγμοσύνη δεν νικιέται απ’ αυτές, μα αντίθεταμεγαλοπραγμοσύνη δεν νικιέται απ’ αυτές, μα αντίθετα
τις νικάει και τις δύο.»τις νικάει και τις δύο.»
«Να ‘σαι«Να ‘σαι άνθρωποςάνθρωπος ευαίσθητος, μα και συνετός.ευαίσθητος, μα και συνετός.
Αν δεν είσαι παρά μόνο το ένα απ’ τα δύο, δεν είσαιΑν δεν είσαι παρά μόνο το ένα απ’ τα δύο, δεν είσαι
τίποτα.»τίποτα.»
«Η αρετή είναι εμπόλεμος κατάσταση. Για να ζούμε ενάρετα πρέπει«Η αρετή είναι εμπόλεμος κατάσταση. Για να ζούμε ενάρετα πρέπει
να παλεύουμε διαρκώς με τον εαυτό μας.»να παλεύουμε διαρκώς με τον εαυτό μας.»

13.  Ο Ρουσσώ πίστευε πως η γλώσσαΟ Ρουσσώ πίστευε πως η γλώσσα
γεννήθηκε με την παρότρυνση τωνγεννήθηκε με την παρότρυνση των
αισθημάτων, όχι λόγω της κοινωνικήςαισθημάτων, όχι λόγω της κοινωνικής
χρησιμότητας όπως είχε υποστηρίξει οχρησιμότητας όπως είχε υποστηρίξει ο
Δημόκριτος. Για να αντιμετωπίσουμεΔημόκριτος. Για να αντιμετωπίσουμε
όλα τα πρακτικά προβλήματα της ζωήςόλα τα πρακτικά προβλήματα της ζωής
μας αρκούν οι χειρονομίες και οιμας αρκούν οι χειρονομίες και οι
ενέργειες, οι λέξεις γίνονταιενέργειες, οι λέξεις γίνονται
αναπόφευκτες μόνο στις περιπτώσειςαναπόφευκτες μόνο στις περιπτώσεις
που θέλουμε να εκφράσουμε τηνπου θέλουμε να εκφράσουμε την
αγάπη ή το μίσος. Το πρώτο λεξιλόγιοαγάπη ή το μίσος. Το πρώτο λεξιλόγιο
των ανθρώπων ήταν επομένωςτων ανθρώπων ήταν επομένως
ποιητικό, εκφραστικό, συνδεδεμένο μεποιητικό, εκφραστικό, συνδεδεμένο με
τις καταστάσεις της ψυχής. Μετάτις καταστάσεις της ψυχής. Μετά
ήρθαν οι γραμματικές οι οποίεςήρθαν οι γραμματικές οι οποίες
κέρδισαν σε σαφήνεια αλλά έχασαν σεκέρδισαν σε σαφήνεια αλλά έχασαν σε
ποιητικότητα. Οι πιο ελκυστικέςποιητικότητα. Οι πιο ελκυστικές
γλώσσες γεννήθηκαν στο νότο οπού τογλώσσες γεννήθηκαν στο νότο οπού το
κλίμα ήταν ήπιο και ήταν πιο μελωδικέςκλίμα ήταν ήπιο και ήταν πιο μελωδικές
στο άκουσμα σε αντίθεση με τον βορράστο άκουσμα σε αντίθεση με τον βορρά
οπού ήταν σκληρότερες λόγω τωνοπού ήταν σκληρότερες λόγω των
δυσκολιών της επιβίωσης.δυσκολιών της επιβίωσης.
«Άραγε από πόσους πολέμους,«Άραγε από πόσους πολέμους,
πόσες δυστυχίες, πόσουςπόσες δυστυχίες, πόσους
φόνους, πόσα αδικήματα θα είχεφόνους, πόσα αδικήματα θα είχε
γλυτώσει το ανθρώπινο γένος ανγλυτώσει το ανθρώπινο γένος αν
κάποιος είχε φωνάξει στουςκάποιος είχε φωνάξει στους
όμοιους τους «μην ακούτε αυτόνόμοιους τους «μην ακούτε αυτόν
τον απατεώνα. Αν ξεχάσετε ότι οιτον απατεώνα. Αν ξεχάσετε ότι οι
καρποί της Γης είναι για όλουςκαρποί της Γης είναι για όλους
και ότι η Γη δεν είναι κανενός,και ότι η Γη δεν είναι κανενός,
είστε χαμένοι;»είστε χαμένοι;»

14.  OO Ρουσό είχε γίνει στόχος βίαιωνΡουσό είχε γίνει στόχος βίαιων
επιθέσεων ήδη με το δεύτεροεπιθέσεων ήδη με το δεύτερο
σπουδαίο έργο του, την πραγματείασπουδαίο έργο του, την πραγματεία
περί ανισότητας, οι πραγματικοίπερί ανισότητας, οι πραγματικοί
διωγμοί εναντίον του αρχίζουν τοδιωγμοί εναντίον του αρχίζουν το
1762, όταν δημοσιεύει το μεγάλο1762, όταν δημοσιεύει το μεγάλο
παιδαγωγικό του έργο «Αιμίλιος». Γιαπαιδαγωγικό του έργο «Αιμίλιος». Για
ειρωνεία της τύχης, αυτό πουειρωνεία της τύχης, αυτό που
προκάλεσε την κατακραυγή τόσο τηςπροκάλεσε την κατακραυγή τόσο της
Καθολικής όσο και τηςΚαθολικής όσο και της
Προτεσταντικής Εκκλησίας ήταν τοΠροτεσταντικής Εκκλησίας ήταν το
τελευταίο κομμάτι του «Αιμίλιου», τοτελευταίο κομμάτι του «Αιμίλιου», το
οποίο ο συγγραφέας συνέταξε ωςοποίο ο συγγραφέας συνέταξε ως
υπεράσπιση της... θρησκείας!υπεράσπιση της... θρησκείας!
Ωστόσο, η απόρριψη τουΩστόσο, η απόρριψη του
προπατορικού αμαρτήματος και ηπροπατορικού αμαρτήματος και η
τοποθέτηση όλων των θρησκειώντοποθέτηση όλων των θρησκειών
στον ίδιο παρονομαστή προκάλεσανστον ίδιο παρονομαστή προκάλεσαν
τον αφορισμό, την καύση τωντον αφορισμό, την καύση των
βιβλίων του και την εξορία.βιβλίων του και την εξορία.

15.  Πέθανε σε ηλικία 66 ετών τοΠέθανε σε ηλικία 66 ετών το
1778 στην Ερμεμονβίγ της1778 στην Ερμεμονβίγ της
Γαλλίας.Γαλλίας.
 Το 1974, η Γαλλική κυβέρνησηΤο 1974, η Γαλλική κυβέρνηση
μετέφερε τη σορό του στομετέφερε τη σορό του στο
Πάνθεον, όπου αναπαύεταιΠάνθεον, όπου αναπαύεται
μέχρι σήμερα, απέναντι απόμέχρι σήμερα, απέναντι από
τον Βολταίρο. Το 1834, οιτον Βολταίρο. Το 1834, οι
αρχές της Γενεύης χάρισαν,αρχές της Γενεύης χάρισαν,
μάλλον απρόθυμα, το όνομάμάλλον απρόθυμα, το όνομά
του σε ένα νησάκι της λίμνης -του σε ένα νησάκι της λίμνης -
λες και το επικίνδυνο αυτόλες και το επικίνδυνο αυτό
πνεύμα έπρεπε να μείνει σεπνεύμα έπρεπε να μείνει σε
απόσταση ασφαλείας και μετάαπόσταση ασφαλείας και μετά
τον θάνατο του φθαρτούτον θάνατο του φθαρτού
σώματος που το φιλοξενούσε.σώματος που το φιλοξενούσε.

16.  Για τους περισσότερουςΓια τους περισσότερους
επαναστάτες όλων των εποχών, οεπαναστάτες όλων των εποχών, ο
Ρουσό υπήρξε πηγή έμπνευσης.Ρουσό υπήρξε πηγή έμπνευσης.
Στη Γαλλία των Γιακωβίνων, τοΣτη Γαλλία των Γιακωβίνων, το
1794, ο Ροβεσπιέρος οργανώνει1794, ο Ροβεσπιέρος οργανώνει
λαμπρή, πάνδημη τελετή όπου ταλαμπρή, πάνδημη τελετή όπου τα
οστά του Ρουσό μεταφέρονται στοοστά του Ρουσό μεταφέρονται στο
Πάνθεον. Τα βιβλία του γίνονταιΠάνθεον. Τα βιβλία του γίνονται
ανάρπαστα στην εξεγερμένηανάρπαστα στην εξεγερμένη
Πολωνία του 1848 και οΠολωνία του 1848 και ο
Τσερνισέφκσι γράφει τη βιογραφίαΤσερνισέφκσι γράφει τη βιογραφία
του, έγκλειστος στις φυλακές τηςτου, έγκλειστος στις φυλακές της
τσαρικής Ρωσίας. Στη Λατινικήτσαρικής Ρωσίας. Στη Λατινική
Αμερική, ο μεγάλοςΑμερική, ο μεγάλος
Απελευθερωτής, Σιμόν Μπολιβάρ,Απελευθερωτής, Σιμόν Μπολιβάρ,
εμπνέεται από τα έργα του. Ακόμηεμπνέεται από τα έργα του. Ακόμη
και στη μακρινή Ιαπωνία, οκαι στη μακρινή Ιαπωνία, ο
στοχαστής της ισότητας και τηςστοχαστής της ισότητας και της
άμεσης δημοκρατίας γίνεται ηάμεσης δημοκρατίας γίνεται η
κυριότερη θεωρητική αναφορά γιακυριότερη θεωρητική αναφορά για
το ισχυρό ελευθεριακό κίνημα, στατο ισχυρό ελευθεριακό κίνημα, στα
τέλη του 19ου και στις αρχές τουτέλη του 19ου και στις αρχές του
εικοστού αιώνα.εικοστού αιώνα.

17.  Αντίθετα, ο συγγραφέας τουΑντίθετα, ο συγγραφέας του
«Κοινωνικού Συμβολαίου» γίνεται«Κοινωνικού Συμβολαίου» γίνεται
ευθύς εξ αρχής το μαύροευθύς εξ αρχής το μαύρο
πρόβατο όλων τωνπρόβατο όλων των
συντηρητικών. Ο Γάλλοςσυντηρητικών. Ο Γάλλος
μοναρχικός Ζοζέφ ντε Μεστρ, εκμοναρχικός Ζοζέφ ντε Μεστρ, εκ
των θεμελιωτών του αντι-των θεμελιωτών του αντι-
Διαφωτισμού, τον καυτηριάζει ωςΔιαφωτισμού, τον καυτηριάζει ως
πρόδρομο της Τρομοκρατίας. Οπρόδρομο της Τρομοκρατίας. Ο
Βρετανός συντηρητικός ΕντουμντΒρετανός συντηρητικός Εντουμντ
Μπερκ, για τον οποίο «οι νόμοιΜπερκ, για τον οποίο «οι νόμοι
του εμπορίου είναι νόμοι τηςτου εμπορίου είναι νόμοι της
Φύσης, άρα νόμοι του Θεού»,Φύσης, άρα νόμοι του Θεού»,
τον απεχθάνεται ως θεωρητικότον απεχθάνεται ως θεωρητικό
του λαϊκισμού.του λαϊκισμού.
Οι ιστορικοί Ιππόλυτος Τεν καιΟι ιστορικοί Ιππόλυτος Τεν και
Τόμας Καρλάιλ αντιμετωπίζουνΤόμας Καρλάιλ αντιμετωπίζουν
τον κοινωνικό εξισωτισμό και τηντον κοινωνικό εξισωτισμό και την
κυριαρχία της «γενικήςκυριαρχία της «γενικής
βούλησης» στο έργο του Ρουσόβούλησης» στο έργο του Ρουσό
ως πρωτεϊκό ολοκληρωτισμόως πρωτεϊκό ολοκληρωτισμό..

18. Τι είπαν και έγραψανΤι είπαν και έγραψαν
 «Τι θα σκεφτόταν για την Ευρώπη«Τι θα σκεφτόταν για την Ευρώπη
αυτός ο γίγαντας της Γενεύης, 300αυτός ο γίγαντας της Γενεύης, 300
χρόνια μετά τη γέννησή του;»,χρόνια μετά τη γέννησή του;»,
αναρωτιέται στον βρετανικό Guardianαναρωτιέται στον βρετανικό Guardian
ο Βρετανός φιλόσοφος Τέρι Ιγκλετονο Βρετανός φιλόσοφος Τέρι Ιγκλετον
και απαντάει: «Αναμφίβολα, οκαι απαντάει: «Αναμφίβολα, ο
στοχαστής που έγραψε στο Κοινωνικόστοχαστής που έγραψε στο Κοινωνικό
Συμβόλαιο ότι “δεν υπάρχει τίποτα πιοΣυμβόλαιο ότι “δεν υπάρχει τίποτα πιο
επιβλαβές από την επιρροή τωνεπιβλαβές από την επιρροή των
ιδιωτικών συμφερόντων στη δημόσιαιδιωτικών συμφερόντων στη δημόσια
ζωή”, θα ένοιωθε αποστροφή για τηζωή”, θα ένοιωθε αποστροφή για τη
δραστική συρρίκνωση της δημόσιαςδραστική συρρίκνωση της δημόσιας
σφαίρας, για την πολιορκία τηςσφαίρας, για την πολιορκία της
Δημοκρατίας που τόσο ποθούσε απόΔημοκρατίας που τόσο ποθούσε από
την ισχύ των επιχειρήσεων και τητην ισχύ των επιχειρήσεων και τη
χειραγώγηση της κοινής γνώμης απόχειραγώγηση της κοινής γνώμης από
τα μέσα ενημέρωσης... Μπορούμε νατα μέσα ενημέρωσης... Μπορούμε να
φανταστούμε ότι, αντιμέτωπος μεφανταστούμε ότι, αντιμέτωπος με
αυτήν την προδοσία, θα ένοιωθεαυτήν την προδοσία, θα ένοιωθε
άρρωστος και καταπιεσμένος, όπωςάρρωστος και καταπιεσμένος, όπως
του συνέβαινε συχνά στη διάρκεια τηςτου συνέβαινε συχνά στη διάρκεια της
πραγματικής του ζωής»...πραγματικής του ζωής»...
«Ο Ρουσό δεν είναι ο στοχαστής που σου«Ο Ρουσό δεν είναι ο στοχαστής που σου
επιτρέπει να τον εκτιμήσεις κριτικά καιεπιτρέπει να τον εκτιμήσεις κριτικά και
αποστασιοποιημένα. Ή θα τοναποστασιοποιημένα. Ή θα τον
λατρέψεις ή θα τον μισήσεις», γράφει ολατρέψεις ή θα τον μισήσεις», γράφει ο
σύγχρονος Γάλλος φιλόσοφος Αλέν ντεσύγχρονος Γάλλος φιλόσοφος Αλέν ντε
Μπενουά.Μπενουά.
«Δεν τον αγάπησα, τον λάτρεψα σαν«Δεν τον αγάπησα, τον λάτρεψα σαν
Θεό», εξομολογήθηκε ο Λέον Τολστόι,Θεό», εξομολογήθηκε ο Λέον Τολστόι,
ενώ ο Γκαίτε τον χαρακτήρισεενώ ο Γκαίτε τον χαρακτήρισε
«ανυπέρβλητο σοφό».«ανυπέρβλητο σοφό».

19. Έργα του Ζαν Ζακ Ρουσσώ στα ΝέαΈργα του Ζαν Ζακ Ρουσσώ στα Νέα
ΕλληνικάΕλληνικά
 · Αιμίλιος ή Περί αγωγής.· Αιμίλιος ή Περί αγωγής.
 · Η κοινωνική ανισότητα.· Η κοινωνική ανισότητα.
 · Πραγματεία περί της καταγωγής και των θεμελίων της ανισότητας· Πραγματεία περί της καταγωγής και των θεμελίων της ανισότητας
ανάμεσα στους ανθρώπουςανάμεσα στους ανθρώπους
 · Οι εξομολογήσεις.· Οι εξομολογήσεις.
 · Επιστολή στον Ντ’ Αλαμπέρ. Περί των θεαμάτων.· Επιστολή στον Ντ’ Αλαμπέρ. Περί των θεαμάτων.
 · Γράμματα από το βουνό.· Γράμματα από το βουνό.
 · Λόγος περί πολιτικής οικονομίας.· Λόγος περί πολιτικής οικονομίας.
 · Σχέδιο Συντάγματος για την Κορσική.· Σχέδιο Συντάγματος για την Κορσική.
 · Δοκίμιο περί καταγωγής των γλωσσών. Όπου γίνεται λόγος περί· Δοκίμιο περί καταγωγής των γλωσσών. Όπου γίνεται λόγος περί
μελωδίας και μουσικής μιμήσεως.μελωδίας και μουσικής μιμήσεως.
 · Οι ονειροπολήσεις του μοναχικού οδοιπόρου.· Οι ονειροπολήσεις του μοναχικού οδοιπόρου.
 · Αιμίλιος και Σοφία.· Αιμίλιος και Σοφία.
 · Το κοινωνικό συμβόλαιο ή Αρχές πολιτικού δικαίου.· Το κοινωνικό συμβόλαιο ή Αρχές πολιτικού δικαίου.
 · Λόγος περί επιστημών και τεχνών· Λόγος περί επιστημών και τεχνών