Biografía e obra

1. Dante Alighieri e aDante Alighieri e a Divina comediaDivina comedia
BiografíaBiografía
Dante Alighieri naceu en Florencia en 1265.
Formou parte, como vimos, do grupo de poetas do
dolce stil novo.
Na súa mocidade, entregouse con paixón
á creación poética, cuxo ideal espiritual e amoroso
estaba centrado na figura de Beatriz, dama á que
coñecera cando ambos eran aínda nenos e á que
reencontrou uns anos despois.

3. Ilustración da Divina comedia na que aparece o Inferno á esqerda de Dante; o
Purgatorio, ao fondo, e o Paraíso, no alto.

4. Fresco da catedral de Orvieto
(1320, Italia)
no que se representa o poeta
Dante.

5. A teor da importancia de Beatriz na obra literaria
de Dante, cabe supor que o amor platónico que
sentiu o autor pola dama foi obsesivo, pero non
existe constancia de que chegasen a coñecerse
máis que superficialmente.
Desta etapa xuvenil son os poemas que despois
reuniría nunha das súas obras capitais, Vita
nuova, de clara adscrición stilnovista.

6. A morte de Beatriz sumiu ao poeta nunhaA morte de Beatriz sumiu ao poeta nunha
profunda crise, que o levou a entregarse enprofunda crise, que o levou a entregarse en
profundidade ao estudo. Aos trinta anos casouprofundidade ao estudo. Aos trinta anos casou
con Gemma, coa que tivo catro fillos.con Gemma, coa que tivo catro fillos.
Dante participou activamente na política.Dante participou activamente na política.
Pertenceu, como o seu pai, aos güelfosPertenceu, como o seu pai, aos güelfos
brancos, unha das faccións que axitaron a vidabrancos, unha das faccións que axitaron a vida
política florentina daquela época.política florentina daquela época.

7. Mentres o bando dos güelfos brancos estivo noMentres o bando dos güelfos brancos estivo no
poder, Dante ocupou cargos diversos. Cando nopoder, Dante ocupou cargos diversos. Cando no
desempeño dunha embaixadadesempeño dunha embaixada
política tivo que ausentarse de Florencia, ospolítica tivo que ausentarse de Florencia, os
güelfos negros fixéronse co poder, o quegüelfos negros fixéronse co poder, o que
provocou o exilio do poeta en 1302, acusado deprovocou o exilio do poeta en 1302, acusado de
malversación e condenado á morte.malversación e condenado á morte.
Durante o exilio escribiu as súas obras deDurante o exilio escribiu as súas obras de
carácter doctrinal (Convivio, en italiano, ecarácter doctrinal (Convivio, en italiano, e DeDe
vulgari eloquentiavulgari eloquentia e De monarchia, en latín) e ae De monarchia, en latín) e a
que, sen dúbida, é a súa obra máisque, sen dúbida, é a súa obra máis
importante, aimportante, a Divina comediaDivina comedia, escrita no dialecto, escrita no dialecto
italiano da Toscana.italiano da Toscana.
Xamais regresou a Florencia e morreu enXamais regresou a Florencia e morreu en
Rávena en 1321.Rávena en 1321.

8. Divina comediaDivina comedia
Título e composiciónTítulo e composición
O título orixinal que Dante adxudicou á súa obraO título orixinal que Dante adxudicou á súa obra
foi simplementefoi simplemente ComediaComedia, atendendo ao final, atendendo ao final
ditoso da obra. Foi Boccaccio quen, anos máisditoso da obra. Foi Boccaccio quen, anos máis
tarde, a rebautizó comotarde, a rebautizó como Divina comediaDivina comedia, e con, e con
este nome publicouse sempre a partir dunhaeste nome publicouse sempre a partir dunha
edición de 1555.edición de 1555.
A redacción daA redacción da Divina comediaDivina comedia ocupou a Dante,ocupou a Dante,
como mínimo, os últimos quince anos da súacomo mínimo, os últimos quince anos da súa
vida.vida.
As tres partes de que se compón a ComediaAs tres partes de que se compón a Comedia
publicáronse por separadopublicáronse por separado
en anos distintos, a última póstumamente.en anos distintos, a última póstumamente.

9. A primeira páxina de Divina Comedia.

10. Argumento e estruturaArgumento e estrutura
A Divina comedia mostra o percorrido queA Divina comedia mostra o percorrido que
o propio Dante, partindo dunha situacióno propio Dante, partindo dunha situación
de vida licenciosa e turbulenta, realizade vida licenciosa e turbulenta, realiza
polos mundos de ultratumba parapolos mundos de ultratumba para
alcanzar a purificación da alma e aalcanzar a purificación da alma e a
redención.redención.
No Inferno e o Purgatorio é guiado porNo Inferno e o Purgatorio é guiado por
Virxilio, o gran poeta latino, por quenVirxilio, o gran poeta latino, por quen
Dante profesaba unha rendidaDante profesaba unha rendida
admiración, e no Paraíso a súa guía éadmiración, e no Paraíso a súa guía é
Beatriz.Beatriz.

11. O número tres, que simboliza a Santísima Trindade, estáO número tres, que simboliza a Santísima Trindade, está
na base da composición formal da obra:na base da composición formal da obra:
 Tres son, como vimos, as partes que a conforman:Tres son, como vimos, as partes que a conforman:
Inferno, Purgatorio e Paraíso.Inferno, Purgatorio e Paraíso.
 Cada parte está formada por 33 cantos, máis unCada parte está formada por 33 cantos, máis un
introductorio no Inferno,introductorio no Inferno,
o que supón un total de 100 cantos.o que supón un total de 100 cantos.
 Toda a obra está composta de versos hendecasílabos,Toda a obra está composta de versos hendecasílabos,
distribuídos nun número variable de tercetosdistribuídos nun número variable de tercetos
encadeados en cada canto.encadeados en cada canto.

12. OO InfernoInferno está concibido como un inmensoestá concibido como un inmenso
anfiteatro formado por noveanfiteatro formado por nove
círculos concéntricos, polos que Dante ecírculos concéntricos, polos que Dante e
Virgilio descenden. Nestes círculosVirgilio descenden. Nestes círculos
distribúense os pecadores, que sofrendistribúense os pecadores, que sofren
terribles tormentos.terribles tormentos.

14. A barca de Dante, óleo de Eugène Delacroix.

15. Gianciotto descubre a Paolo y
Francesca, óleo de
Jean Auguste Dominique Ingres.

16. OO PurgatorioPurgatorio preséntase como unha montaña enpreséntase como unha montaña en
forma de cono truncado, constituído por seteforma de cono truncado, constituído por sete
cornixas onde os pecadores arrepentidos expíancornixas onde os pecadores arrepentidos expían
as súas culpas en espera da salvación.as súas culpas en espera da salvación.
Neste percorrido, Dante, que segue acompañadoNeste percorrido, Dante, que segue acompañado
por Virgilio, experimenta un proceso depor Virgilio, experimenta un proceso de
purificación ascética.purificación ascética.

18. A cima da montaña é unha planicie onde se acha oA cima da montaña é unha planicie onde se acha o
ParaísoParaíso, habitado polas almas dos bienaventurados que, habitado polas almas dos bienaventurados que
poden gozar da presenza divina.poden gozar da presenza divina.
Dante, que xa se despediu de Virgilio, atopa a Beatriz.Dante, que xa se despediu de Virgilio, atopa a Beatriz.
Esta encamíñao cara ás proximidades de Deus, que seEsta encamíñao cara ás proximidades de Deus, que se
acha no centro do Paraíso rodeado de coros de anxos.acha no centro do Paraíso rodeado de coros de anxos.
A obra acaba cando o poeta dirixe a miradaA obra acaba cando o poeta dirixe a mirada
cara a Deus e a grandiosidad da luz divina desbórdallecara a Deus e a grandiosidad da luz divina desbórdalle
o pensamento.o pensamento.

20. Características formais e estiloCaracterísticas formais e estilo
AA Divina comediaDivina comedia é unha obra magna coaé unha obra magna coa
que Dante logrou un fito que abriría novasque Dante logrou un fito que abriría novas
vías á expresión poética do pensamentovías á expresión poética do pensamento
humano.humano.
Entre os seus valores formaisEntre os seus valores formais
merecen destacarse os seguintes:merecen destacarse os seguintes:

21.  Afianza o uso do hendecasílabo, que seráAfianza o uso do hendecasílabo, que será
para sempre o verso por excelencia dapara sempre o verso por excelencia da
poesía culta.poesía culta.
 Crea a distribución dos versos en tercetosCrea a distribución dos versos en tercetos
encadeados, os cales permitenencadeados, os cales permiten
composicións de longo alento, solemnes ecomposicións de longo alento, solemnes e
áxiles á vez.áxiles á vez.
 Usa unha lingua literaria chea de viveza eUsa unha lingua literaria chea de viveza e
expresividade, na que inclúe tanto osexpresividade, na que inclúe tanto os
vocábulos máis refinados do clasicismovocábulos máis refinados do clasicismo
de raíz latina como os termos do rexistrode raíz latina como os termos do rexistro
popular da variante toscana do italiano.popular da variante toscana do italiano.

22. ContidoContido
 AA Divina comediaDivina comedia é un compendio de saberesé un compendio de saberes
de moi diversa índole; pero é, por encima de todo, unhade moi diversa índole; pero é, por encima de todo, unha
creación de vocación teolóxica.creación de vocación teolóxica.
 Aínda que todo na obra está encamiñado a enxalzar oAínda que todo na obra está encamiñado a enxalzar o
cristianismo, Dante non rexeita incluír nela elementoscristianismo, Dante non rexeita incluír nela elementos
claramente pagáns; mestúranse así, de xeitoclaramente pagáns; mestúranse así, de xeito
extrañamente harmónica, personaxes e motivos daextrañamente harmónica, personaxes e motivos da
tradición cristiá con outros da tradición mitolóxica.tradición cristiá con outros da tradición mitolóxica.
 Á vez, e coa mesma finalidade relixiosa, repártenseÁ vez, e coa mesma finalidade relixiosa, repártense
polos reinos dos mortos personaxes históricospolos reinos dos mortos personaxes históricos
de etapas remotas e contemporáneos do propio Dante,de etapas remotas e contemporáneos do propio Dante,
e alúdese tanto a grandes acontecementos da historiae alúdese tanto a grandes acontecementos da historia
da humanidade como a sucesos concretos da políticada humanidade como a sucesos concretos da política
particular de Florencia.particular de Florencia.