2. SAID
Emigrazioaren arrazoaik eta ondorioak
Ironia handiz azalduko digu laburmetrai honek
amestutako aukeren herrialdeak Said izeneko
mutikoari nola jarriko dizkion traba eta zailtasunak
oinarrizko giza eskubideak lortzeko orduan.
Said dugu emigrazio fenomenoaren egungo islada
xumea eta garbia.
“La inmigración es un fenómeno sociológico que
ejercita un derecho fundamental (…) que necesite
ser regulada por los países de acogida y por los
de partida”
Fajárdo, J. C. (2002)
3. FAMILIA ERRETRATUA ITSASOA TARTEKO
Emigrazioaren arrazoaik eta ondorioak
Kostako familia honetan ama semeak ageri dira.
Gutako edonor izan liteke argazki horren isla, baina
oharkabean europarturiko betaurrekoetatik so eginez
oharkabean, aurreikusi eta etiketatu dugu Said eta
bere familia marokoar jatorrikoak direlela.
Miguel Rubiok, Inmigración y xenofóbia artikuluan
dioenaren arabera, marokoarrak dira xenofobia gehien
jasaten duten komunitatea.
«LAS COSAS NO SON DE SU DUEÑO SINO DEL
QUE LAS NECESITA»
Palabras de una campesina del Chocó (Colombia)
4. FAMILIA ERRETRATUA ITSASOA TARTEKO
Emigrazioaren arrazoaik eta ondorioak
Etorkinen ikuspuntutik begiratzen zaio errealitateari, zehatzago
esanda, haur baten begietatik.
Zergatik Said-ek ez dauka bere aita ondoan?
Emigratzearen arrazoi posibleak:
-
Behar ekonomikoak, arazo sozial eta politikoak, familia biltzea
etab.
“La emigración es un fenómeno humano complejo, que
sin embargo, tiene una base biológica o zoológica muy
simple: la búsqueda de las condiciones adecuadas para
sobrevivir en un contexto cultural determinado”.
De San Sebastian, L.
(2005:9)
5. ESKUMUTURREKOAREN SINBOLOGIA
Emigrazioaren arrazoaik eta ondorioak
Une honetan, ikus dezakegu aitak semeari babesa emango
dion eskumuturreko «sakratu» bat oparitzen diola, baina
gerora, harrerako gizarteak eskumuturrekoa profanatuko
dio.
Identitatearen sinbolo gisa har dezakegu oroigarria, bilur
bilakatuz.
6. ONGI ETORRI! Amestutako abagunera...
Emigrazioaren arrazoaik eta ondorioak
Helduek Said-i mundu magikoa aurkezten diete,
liluraz beteriko paradisu honetan jolasak ez du
etenik, beldurrak ez du lekurik, ez dago zoritxarrik,
guztiok eta guztiak garelako ongi-etorriak, karemelo
goxoak... zapore askotariko bizileku honetan
munduak koloretsua dirudi bere osotasunean.
Aitzitik, Saiden biografia gordinak bestelakoa
erakusten digu. Kromatismoarekin jolastuz kolore
beroak hotz bilakatu dira dagoeneko, honela,
babestua sentitzen den ingurunetik arrotza eta
ziurtasunik gabekoa egingo zaion beste mundu
batera jauzi egingo du oharkabean.
(Eskumuturrekoa ere dagoeneko bilur bilakatu zaio).
7. Txanponaren beste aldea: ERREALITATEA
Emigrazioaren arrazoaik eta ondorioak
Said-en bidaia Ulises Odisearekin alderatu dezakegu, izan ere,
etorkinek bizi itxaropen hobeago bat amestu eta irudikatzen dute;
aitzitik, bueltan ordaindu beharreko prezioa garestia izango da ezbairik
gabe eta horretaz, aurrerago jabetuko dira.
Ukitu sarkastikoekin, bideoan harrerako gizarteko pertsonaiei (zezena,
txerria, krokodiloa...) gizatasuna kendu eta animalia izaera eransten
zaie, etorkin eta autoktonoen arteko distantziak eta posizioak gehiago
nabarmenduz.
“El que emigra tiene una sensación de ruptura y la integración puede suponer
un desarraigo. La sociedad de destino se considera una sociedad de llegada
más que una sociedad de acogida, mientras que se descubre que el Norte es
una sociedad de consumo más que del bienestar soñado que nos habían
presentado a través de los medios. Finalmente, el retorno se convierte en un
mito pues tiene que ver más con el momento que con el lugar: no se puede
regresar con las manos vacías pues somos la esperanza soñada de la gran
familia que nos envió, nos sostiene y nos aguarda”.
Fajardo, J. C. (2000)
8. HASI DA BIDAIA MISTERIOTSUA
Emigrazioaren arrazoaik eta ondorioak
Finean, diskurtso publikoak etorkinei gizatasuna kentzen dio, esku
lanerako tresna gisa tratatuz. Ondorioz, euren dimentsio emozional
eta afektiboak ez dira kontuan hartzen.
ONGIZATEAREN GIZARTETIK
KONTSUMOAREN GIZARTERA
«El máximo beneficio humano, a cualquier precio material o
humano»
Fajardo, J. C. (2002)
9. BAZTERKETA SOZIALAREN «JOKOA»
Emigrazioaren arrazoaik eta ondorioak
Joko honetako arau gisa, eskubide berdintasunen urraketak, lan
baldintza prekarioak, jendearen enpatia eza eta gizarte erekundeen
babes falta nabarmendu daitezke.
«Por tanto, negar a los grupos minoritarios una participación
política igualitaria, así como un tratamiento justo, son formas
concretas de «exclusión moral» que ponen en tela de juicio los
estándares básicos de la justicia en una sociedad liberal
democrática»
Molero, F. ; Navas, M.; Morales, J. F. (2001)
“Prejuicio sutil” (kontzeptuaren adibidea): “Yo no tengo nada contra
vosotros, no soy racista, solo digo una cosa: me parece súper mal
que siempre tengáis que estar con magias y trapicheos, así nunca
vais a integraros”.
Pettigrew eta Meertens (1995); Pettigrew, Jackson, Ben Brika,
Lemaine, Meertens, Wagner eta Zick (1998).
10. GIZARTE BAZTERKETAREN ONDORIOAK
•
Emigrazioaren arrazoaik eta ondorioak
Arrazakeria:
–
Intolerantzia: giza eskubideak gaitsezten dituen jarrera honek
ezjakintasunetik edaten du eta beldurra du bidelagun.
–
Nagusitasuna: talde etniko batzuen nagusitasun ustea da beste
taldeengan.
–
Aurreiritziak: oinarri erreal eta objektiborik ez dituzten usteak lirateke.
–
Xenofobia: atzerritarrekiko hoztasun eta gorroto sentimendua.
•
Akulturazio prozesua: inboluntarioki beste kultura bat jasotzen denean
jatorrizkoa baztertuz.
•
Ulises sindromea: harrerako herrialdearekin bat egin nahirik integrazio
prozesu horrek sor lezakeen barne haustura, deserrotzeko sentimendu
baten ondorioz.
Ondorio psikologiakoak: autoestimu baxua, gizarte eta gizabanakoaren arteko
harremana apurtzea, narridura fisiko eta psikikoak, agresibitate eta jarrera bortitzak
etab.
Ondorio psikosozialak: nortasun sozioal negatiboak garatzea eta estimatizazioa.
11. Zer da doakoa? PATERA ABENTURA
Emigrazioaren arrazoaik eta ondorioak
Said bere herrialdearen errealitate ilunean murgiltzen da.
Paterako abenturan beraien kultura (musika, dantza,
hizkuntza, nortasuna, ohiturak…) aberatsa azaltzen zaigun
arren, autoktonoen gabeziak agerian geratzen dira eta
sarritan ez gara gai paradigma hori ikusteko, euren mundua
lurzorukoa, hots, azpikoa kontsideratzen baitugu.
Giza desberdintasunak eta aniztasunak ez ditugu zerbait
positibo eta aberasgarri gisa ikusten. Aitzitik, gizarte
globalak guztionantzat eta guztion artean sortua izan behar
du.
“Las diferencias que existan entre los individuos: culturales,
raciales y sociales, se deben valorar y percibir de forma
realista y no estereotipada. Así, se evitará generalizar”
(Lovelace, 1995:30).
12. Zer da doakoa? PATERA ABENTURA
Emigrazioaren arrazoaik eta ondorioak
Saidek inguratzen duen errealitate esperpentiko, zentzugabe eta
bortitzetik ihes egiten du polizia atzetik duelarik, gaizkile bat balitz lez.
Poliziaren figura gizarte kontrolarena eta bere funtzionamendu egokia
irudikatuko luke.
Calvo Buezas-en hitzetan: "Esta calando en sus mentes y corazones el
discurso público de una estigmatización, criminalización y satalinación
de los indocumentados".
“En general se tiende a estigmatizar a aquellas personas o subgrupos a
los que se percibe amenazantes para el normal funcionamiento de una
determinada sociedad por tener normas y valores diferentes o por
dificultar el “buen” funcionamiento del grupo”.
grupo”
(Neuberg, Smith eta Asher, 2000)
13. EMIGRAZIOAREN LABIRINTOAREN IRTENBIDEA
Emigrazioaren arrazoaik eta ondorioak
NORTASUNA
GIZA ESKUBIDEAK
PERTSONA
Pertsona tolerante bat gorpuzteko beharrezko hezurdura:
Familia, demokrazia pluralista, jokabide eredu egokiak, kulturarteko
hezkuntza, telekomunikabideen erabilera eta legezko oinarria justizia
politiko sozial eta elkartasunerako.
«Cualquier iniciativa en este sentido ha de contemplar el fenómeno de
la exclusión social (…) porque el grado de tolerancia de la población
de hacia la diferencia y la diversidad cultural es, sin duda, una de las
condiciones para superar la exclusión social de los inmigrantes».
Molero, Navas, Morales (2001)
14. EMIGRAZIOAREN LABIRINTOAREN IRTENBIDEA
Emigrazioaren arrazoaik eta ondorioak
NORTASUNA
GIZA ESKUBIDEAK
PERTSONA: gizaki globala
Abad (1993): “Cualquier programa realista de integración social
debe dirigirse sólo a las minorías inmigrantes sino también a
mayorías autóctonas” (p. 42).
no
las
Walzer, M. (1983): “Los bienes socialmente producidos son bienes
sociales y tienen que ser socialmente distribuidos con justicia”.
Cortina, A. (2002): “La globalización muestra que la producción es
global, global debería ser también la justa distribución de la riqueza, y
un buen comienzo en el proceso sería universalizar la ciudadanía
social”.
15. PERTSONA HELBURU: gogoetarako zenbait esaldi
Zygmun Baumanen “hiritarsasun likidoa” lortzea litzateke giltzarria;
nortasunekin sumendiaren labarekin gertatzen den prosezu bera
gertatzea litzateke metafora honetan biltzen den esanahia. Hau da,
geruza bat bestearen gainean urtu eta etengabe itxuraldatzen joatea.
Bizitzan zehar, gizabanakoak mutazio eta aldaketei aurre egiteko
nortasun malgu baten beharra izango baitugu.
“Se ha reído de mis pérdidas y burlado de mis ganancias, ha
afrentado a mi nación, ha desalentado a mis amigos y azuzado a mis
enemigos. ¿Y cuál es su motivo? Que soy judío. ¿El judío no tiene
ojos? ¿El judío no tiene manos, órganos, dimensiones, sentidos,
afectos, pasiones? ¿No es alimentado con la misma comida y herido
por las mismas armas, víctima de las mismas enfermedades y curado
por los mismos medios, no tiene calor en verano y frío en invierno,
como el cristiano? ¿Si lo pican, no sangra? ¿No se ríe si le hacen
cosquillas? ¿Si nos envenenáis no morimos? ¿Si nos hacéis daño, no
nos vengaremos?”
William Shakespeare, El mercader de Venecia.
16. BIBLIOGRAFIA
- Barbosa, F.(2008, Marzo). ¿De qué hablamos cuando hablamos de Cultura?. Aula intercultural, 1, 10-11.
- Cortina, A (2000, martxoak 7). Aporofobia. El país.
- De San Sebastian, L. (2005 iraila). Problemas de la globalización. 1-33.
- Fajárdo, J. C. (2002 abenduak 29). Los inmigrantes quieren ser globalizados. Kontsulta (2013/10/24). Iturria:
http://www.france.attac.org/archives/spip.php?article3330
- Molero, Navas, Morales (2001). Inmigración, prejuicio y exclusión social: reflexiones en torno a algunos datos de la realidad
española. 1, 11-32.
- Novus, A. (2009ko urriak 8). El viaje de Said: el derecho a ser persona. Kontsulta (2013/10/22). Iturria:
http://jacgmur.blogspot.com.es/2009/10/el-viaje-de-said-el-derecho-ser-persona.html
- Pautas metodológicas para la detección de rumores” (d. g.): Hemendik jasoa: www.antirumores.com
- Rubio, M. El racismo en las aulas crece contra latinoamericanos y asiáticos. Kontsulta (2013-10-22). Iturria:
http://www.laverdad.es/murcia/20090105/region/racismo-aulas-crece-contra-20090105.html
- Sanchez, Redondo (2009, otsaila). Como intervenir el racismo en el aula. Innovación y experiencias educativas. 4, 1-9.- Templeque produkzioak, Rioboo, C. (Zuz) 2006. El viaje de Said. Hemendik jasoa: http://www.youtube.com/watch?
v=mF_ZSCxlAIU