1. Zapotrzebowanie firm z sektora
nowoczesnych usług biznesowych
w zakresie kandydatów ze
znajomością języków obcych
Dr Adam Bednarek
2. Obecnie czynnikiem postępu jest zrównoważony
rozwój gospodarki łączący wymiar środowiskowy,
gospodarczo-społeczny oraz jakość kapitału
ludzkiego.
Niedobór wykwalifikowanych pracowników,
występujący na rynku pracy (wg amerykańskiego
Ministerstwa Nauki 60% nowych rodzajów
zawodów będzie wymagało umiejętności, które
obecnie posiada zaledwie 20% pracowników),
stanowi zagrożenie dla wzrostu gospodarczego.
3. Wraz z postępem cyfryzacji, rozwojem technologii
komunikacyjnej, a także umiędzynarodowienia
współczesnego sektora usług biznesowych, rola
uczelni wyższej wymaga modernizacji, czemu
towarzyszy wzrost współpracy z otoczeniem -
społecznym oraz gospodarczym.
Zgodnie z zaleceniami „Strategii rozwoju Polski do
Roku 2020” eksperci przy Prezydium PAN zalecają
modernizację struktury zatrudnienia poprzez
przygotowania kadr w tzw. „zawodach
nowoczesnych”, „zawodach przyszłości”.
4. Współczesna gospodarka wymaga nowocześnie
wykształconych ludzi, co wymusza zmiany i
proponowanie tzw. ‘interdyscyplinarnie’
ukierunkowanych propozycji edukacyjnych.
W efekcie działania uczelni powinny się
koncentrować na poszerzaniu współpracy z
pracodawcami, co pozwala na wymianę
doświadczeń oraz współtworzenie programu
nauczania, zgodnie z obecnymi trendami na ryku
pracy.
Umiejętności niezbędne w pracy powinny być
wkomponowane w edukację szkolną.
5. Ważnym elementem w przedstawionym
kontekście są znajomość języków obcych oraz
umiejętność korzystania z tej wiedzy, które stały
się jednym z najważniejszych wymogów
stawianych kandydatom, szczególnie w obrębie
sektora nowoczesnych usług biznesowych.
Dla uczelni wiedza o dynamicznie zmieniającym
się rynku pracy pozwala na tworzenie programów
dydaktycznych, prowadzenie warsztatów oraz
tworzenie nowych kierunków, które pozwolą
absolwentom znaleźć zatrudnienie na
dynamicznym rynku pracy.
6. DIAGNOZA
W Polsce istnieje obecnie 470 centrów usług z
kapitałem zagranicznym, co przekłada się na
ponad 128 tysięcy osób zatrudnionych w
omawianym sektorze, z prognozowanym
wzrostem zatrudnienia o 150 -170 000 w roku
2015.
W tym kontekście zwrócić należy uwagę na
pozycję Łodzi, w której zgodnie z danymi
przedstawionymi w raporcie pracuje ponad 10
000 osób, co stanowi 8% pracowników
sektorowych.
Źródło: Związek Liderów Sektora Usług Biznesowych (ABSL) autorstwa Janusza Góreckiego et al. (2014)
7. Podstawowe czynności wymagane od kandydata to
rozumienie tekstu pisanego, rozumienie tekstu
czytanego, komunikacja ustna, pisanie tekstów.
Są to niezbędne umiejętności, gdyż podstawowymi
zadaniami ,jakie pracownik wykonuje z użyciem języka
obcego jest kontakt z klientem.
W omawianym kontekście, najważniejsze dla
pracodawców są kompetencje komunikacyjne (tzw.
soft skills). W zależności od przedsiębiorstwa
wymagane są dodatkowe umiejętności, choć w
rozumieniu pracodawców to właśnie komunikacja
pozostaje elementem najważniejszym.
8. Kompetencje lingwistyczne oraz komunikacyjne
stają się niezbędne w codziennej aktywności
zawodowej. Choć wiele osób deklaruje znajomość
co najmniej jednego języka obcego, należy
stanowczo podkreślić, że sama znajomość kodu
językowego bez znajomości tzw. języków
specjalistycznych, nie gwarantuje sukcesu
zawodowego.
10. Języki fachowe
oraz komunikacja w
miejscu pracy
Język staje się narzędziem dla użytkownika,
niezbędnym do osiągnięcia danego celu. W tym sensie,
przedsiębiorcy oczekują od swoich przyszłych
pracowników opanowania technik komunikowania się w
środowiskach interkulturowych, a te umiejętności to coś
znacznie szerszego niż powszechnie rozumiana
znajomość języka.
Podstawowe czynności wymagane od kandydata to
- Rozumienie tekstu pisanego
- Rozumienie tekstu czytanego
- Komunikacja ustna
- Pisanie tekstów
11. Języki obce w
centrach usług
biznesowych na
przykładzie
Łodzi
Usługi wykonywane w omawianym sektorze
świadczone są w blisko 40 językach, jednak to język
angielski jest podstawowym językiem kontaktowym i
deklarowany jest na poziomie 100% w raporcie ABSL.
Na pozostałych miejscach znajdują się niemiecki,
francuski oraz hiszpański (por. ABSL, 2014:24).
Porównywalne wyniki zostały opisane Jacka
Makowskiego (2014), którego badania opierały się na
projekcie Językowy Barometr Łodzi 2014 , który
ukazywał dane aktualne zasoby językowe wśród
kandydatów na uczelnie wyższe, z szczególnym
uwzględnieniem zapotrzebowania na aktualnym rynku
pracy.
12. Obecnie, największe firmy z kapitałem
zagranicznym operujące na rynku łódzkim to
min.: Fujitsu, GE Power Controls, Infosys,
Nordea, Samsung, SouthWestern (por. ABSL,
2014: 17). W tym gronie, niewątpliwie
największym pracodawcą jest Infosys BPO
Poland zatrudniający ponad 2100 pracowników
(por. Makowski, 2014).
Należy także podkreślić, że zdecydowanie
dominują usługi z zakresu tzw. customer service
czyli te związane z obsługą klienta (tworzenie
tekstów fachowych, korespondencja telefoniczna
oraz e-mail).
13. Dane z Łodzi potwierdzają ogólnopolski trend
ukazujący nacisk na obsługę z zakresu biznesu i
finansów, logistyki oraz procesów technologicznych i
komunikacyjnych. Podobnie, wyniki wskazują na język
angielski jako podstawowy w komunikacji w danym
przedsiębiorstwie (na poziomie B1), jednak
wielojęzyczność wydaje się być promowana. Dane
Językowego Barometru wskazują, że
najpopularniejszy język drugi to niemiecki, włoski,
hiszpański oraz francuski w kombinacji z językiem
angielskim (C1-C2).
Pojawiają się też wzmianki o języku holenderskim i
norweskim, również z językiem angielskim, przy
projektach niszowych, także na poziomie (C1-C2) (por.
Makowski, 2014).
14. Zebrane dane, jednoznacznie wskazują, że
bankowość, finanse, ogólne języki biznesu
oraz HR/IT to najczęściej pojawiające się
odpowiedzi. Nic w tym dziwnego, gdyż
pracownicy, głównie pracują z formularzami
bankowymi, notami kredytowymi, fakturami, a
także rozpatrują reklamacje oraz zamówienia
oraz mają do czynienia z dokumentacją
techniczną.
15. ZAŁOŻENIE
W celu zwiększenia kompetencji miękkich potrzebne są
nowe metody nauczania, pozwalające uczniom „ruszyć się z
miejsca”. Odpowiedzią na tę sytuację jest wykorzystania
podejścia „project based” oraz „challenge based learning”.
Jest to metodologia pozwalająca na wykorzystanie
dostępnych narzędzi wykorzystywanych w życiu
codziennym (komputer, internet, ipad, iphone, android) i
stworzenia środowiska do nauczania umiejętności, które
będą niezbędne w zawodach przyszłości. Jest to niejako
zdobywanie wiedzy a nie uczenie się „suchych” faktów.
Choć przez wielu te metody są uznawane za
„korporacyjne”, to jednak warto jest się temu przyjrzeć i
przygotować przyszłych nauczycieli na nowe wyzwania,
także technologiczne.
19. Metoda ta polega na samodzielnym realizowaniu
przez uczniów zadania przygotowanego przez
nauczyciela na podstawie wcześniej ustalonych
założeń.
Projekty dydaktyczne dzielą się na dwa rodzaje:
projekt badawczy, mający na celu rozwój wiedzy i
umiejętności
projekt działania lokalnego – akcja w środowisku
lokalnym.
W metodzie projektów, jak i w każdej innej metodzie
nauczania, powinny być uwzględnione dwa czynniki:
przygotowanie materiału nauczania oraz praca z
uczniami.
21. Pedagogical Creed (1897)
"The teacher is not in the school to impose
certain ideas or to form certain habits in
the child, but is there as a member of the
community to select the influences which
shall affect the child and to assist him in
properly responding to these.......I believe,
therefore, in the so-called expressive or
constructive activities as the centre of
correlation." (Dewey, 1897)
22. Nauczyciel ustala cele ogólne i szczegółowe projektu, ustala
temat projektu oraz wybiera treści i zagadnienia, jakie
uczniowie powinni poznać. Temat powinien wynikać z
dokumentów programowych, standardów wymagań,
potrzeb i możliwości uczniów.
Projekt dany do wykonania uczniom powinien zawierać:
temat i zadania dla grup lub osób,
określone cele i metody pracy,
wyznaczone terminy zarówno realizacji całości, jak i
poszczególnych etapów,
osoby odpowiedzialne za realizację,
źródła, które powinny być wykorzystane,
jasne kryteria oceny poszczególnych etapów pracy i
rodzajów aktywności uczniów.
24. Podsumowanie
Rozwój technologii i gospodarki opartej na wiedzy przyczynił
się do ogromnego znaczenianowych technologii i ich
wykorzystania zarówno w codziennym życiu, jak i w edukacji.
Szeroka oferta rozwiązañ dotyczących właśnie edukacji
budzi szereg obaw i rodzi nieuchronne pytania.
Wraz z pojawieniem się nowych narzędzi nauczyciele mają
do dyspozycji coraz więcej nowych możliwości. Z drugiej
jednak strony, niejeden nauczyciel może się czuć
przytłoczony nadmiarem nowych mediów, co zdecydowanie
utrudnia wybór i wykorzystanie technologii w procesie
dydaktycznym