SlideShare une entreprise Scribd logo
1  sur  9
Télécharger pour lire hors ligne
10 Adviezen:

Naar een dagarrangement
         voor
     alle kinderen




                Andere Tijden in onderwijs en opvang
                Een samenwerking van VOS/ABB, Brancheorganisatie Kinderopvang,
                                      PO-Raad, Het Kinderopvangfonds en BOinK



                                                                            1
Naar een dagarrangement voor àlle kinderen

                                                                                                                   De Werkgroep Onderwijs Kinderopvang (WOK) en het project Andere Tijden in on-
                                                                                                                   derwijs en opvang presenteren hier gezamenlijk tien adviezen voor een beter stelsel
                                                                                                                   van onderwijs en opvang voor kinderen van 0 tot 12 jaar. Met deze adviezen bouwen
                                                                                                                   we voort op de 10 Adviezen: Naar een dagarrangement voor het schoolgaande kind
                                                                                                                   die de WOK in 2007 heeft gepresenteerd en de Werkagenda Nieuwe Tijden uit 2008.


                                                                                                                   Schoolbesturen, kinderopvangaanbieders en gemeenten hebben de afgelopen jaren
                                                                                                                   de handschoen opgepakt. Ze slaan de handen ineen om dagarrangementen neer
                                                                                                                   te zetten: een breed sluitend aanbod van onderwijs, opvang en vrijetijdsactivitei-
                                                                                                                   ten. Ze onderzoeken of gaan over op andere schooltijden. Koplopers zetten nieuwe
                                                                                                                   praktijken neer, in allerlei varianten, in eigen tempo, met als meest vergaande vorm:
                                                                                                                   het kindcentrum waarin professionals met verschillende achtergronden gezamenlijk
                                                                                                                   werken aan de ontwikkeling van kinderen van 0 tot 12 jaar. Het is een sterke, onom-
                                                                                                                   keerbare veldbeweging, ontstaan en gevoed door bevlogen pioniers, pragmatische
                                                                                                                   vernieuwers en strategische doeners die ontdekken dat het beter, leuker, handiger                Landelijke Oudervereniging Bijzonder
                                                                                                                                                                                                                    Onderwijs op algemene grondslag


                                                                                                                   èn slimmer kan. Tegelijkertijd wordt het financiële speelveld anno 2012 duidelijk
                                                                                                                   kleiner. De ’stip op de horizon‘ blijft als ambitie echter bestaan en kan door samen-
                                                                                                                   werking in de praktijk, ook in tijden van krapte, dichterbij worden gebracht.


                                                                                                                   De hier gepresenteerde adviezen hebben als doel om de opbrengst van de koplopers
                                                                                                                   ook voor de grote groep van reguliere scholen en kinderopvang productief te laten
                                                                                                                   zijn. Ze vormen geen blauwdruk of één scenario, maar een pleidooi voor ruimte en
                                                                                                                   vrijheid om initiatieven uit het veld tot wasdom te laten komen en te borgen. Dat
                                                                                                                   doet recht aan de Nederlandse traditie om in verschillende situaties (stad, platteland,
                                                                                                                   wijk of buurt) lokaal maatwerk te realiseren, ondersteund door een overheid die
                                                                                                                   richting geeft, stimuleert en belemmeringen wegneemt.
                                                                                                                                                                                                                                         Vereniging
                                                                                                                                                                                                                                         Openbaar
                                                                                                                   Een gezamenlijke opdracht                                                                                             Onderwijs
De Werkgroep Onderwijs Kinderopvang is           Het project Andere Tijden in onderwijs en                         Een dagarrangement voor àlle kinderen vraagt om inzet van de scholen en kinderop-
een platform van werkgevers- en werkne-          opvang ondersteunt de invoering van an-
                                                                                                                   vangorganisaties, van de sectororganisaties, de rijksoverheid en van de lokale over-
mersorganisaties en ouderverenigingen met        dere schooltijden en de ontwikkeling van
als doel bij te dragen aan een realistische en   kindcentra 0 tot 12 jaar, met als doel meer                       heid. De hier gepresenteerde aanbevelingen zijn op àl deze partijen gericht. Er is
verantwoorde uitvoering van het beleid met       kwaliteit en rust te brengen in de daginde-                       een gezamenlijke inspanning nodig om ervoor te zorgen dat de koplopers vooruit
betrekking tot voor- en naschoolse opvang.       ling van kinderen, ouders, leerkrachten en
                                                                                                                   kunnen, de volgers kunnen aansluiten en er wind in de rug is. Daarover gaan de tien
Ook wil de WOK de samenwerking tussen            pedagogisch medewerkers.
onderwijs en kinderopvang versterken.                                                                              adviezen. Sleutelwoorden zijn en blijven: het kind centraal, keuzevrijheid van ouders,
                                                                                                                   kwaliteit, professionaliteit en gelijkwaardig partnerschap.

                                                                                                                                                        Namens de Werkgroep Onderwijs kinderopvang
                                                                                                                                     Gjalt Jellesma, initiatiefnemer Werkgroep Onderwijs Kinderopvang

                                                  Andere Tijden in onderwijs en opvang                                                      Namens het project Andere Tijden in onderwijs en opvang,
                                                  Een samenwerking van VOS/ABB, Brancheorganisatie Kinderopvang,
                                                                        PO-Raad, Het Kinderopvangfonds en BOinK                             Gijs van Rozendaal, voorzitter Initiatiefgroep Andere Tijden
                                                                                                                                                                                                             Andere Tijden in onderwijs en opvang
                                                                                                                                                                                                             Een samenwerking van VOS/ABB, Brancheorganisatie Kinderopvang,
                                                                                                                                                                                                                                   PO-Raad, Het Kinderopvangfonds en BOinK


                                                                                                                                                                                                mei 2012                                                                  1

                                                                                                                                                                                                                                                                          3
1
          Geef richting
                                                                                                 Geef richting




    		
          Formuleer een visie op de vormgeving van de voorzieningen voor de




     		
                                                                                                 •	 	 Ontwikkel een richtinggevend kader voor een voorziening voor ontwikkeling, onderwijs 		
          ontwikkeling, het onderwijs en de opvang van kinderen van 0 tot 12 jaar




     		
                                                                                                       en opvang van kinderen van 0 tot 12 jaar




                                                                                               		
     	
                                                                                                 •	 	 Formuleer het ambitieniveau voor de pedagogische kwaliteit, leerprestaties, inclusiviteit 		



     2
          Werk vanuit de wensen en behoeften van kinderen en ouders                                    van kinderen, flexibiliteit qua tijden en organisatie, sluitend dagarrangement en de rol




                                                                                               		




                                                                                                                                                                                                  		
    		
          Stimuleer pedagogisch partnerschap van ouders, school en opvang                              van ouders



     		




                                                                                               		
     	
                                                                                                 Toelichting
     		



     3
                                                                                                 De afgelopen vijf jaar zijn flinke stappen vooruit gezet in de formulering van een toekomst-
          Investeer in innovatie
    		

                                                                                                 beeld, de `stip op de horizon’. Er is een brede coalitie van werkgevers-, werknemers- en be-
          Creëer proeftuinen en vrijplaatsen om innovaties te ontwikkelen en te borgen
     		



                                                                                                 langenorganisaties en uitvoeringspartijen die zich vinden in doorlopende dagarrangementen
     	




                                                                                                 voor kinderen van 0 tot 12 jaar 1. Er is sprake van een doorontwikkeling van de brede school
     	




                                                                                                 in deze richting 2. Op tal van plekken ontwikkelen scholen en kinderopvangondernemers



     4
          Nieuwe tijden voor onderwijs en opvang                                                 hun eigen varianten 3. Tijden, locaties en pedagogische aanpak worden afgestemd. Er ont-
    		




          Bied ruimte voor flexibilisering van school- en vakantietijden	                        staat rust in de dagindeling van het kind èn de (werkende) ouders. Het vergroot de mogelijk-
     		




                                                                                                 heden voor ouders om aan de arbeidsmarkt deel te nemen of een bestaand dienstverband
     	




                                                                                                 in uren uit te breiden. Er ontstaat synergie tussen de verschillende voorzieningen rondom het
     	




     5
                                                                                                 jonge en schoolgaande kind – school, peuterspeelzaal, opvang, sport, cultuur en welzijn. Die
          Stimuleer samenwerking van professionals
    		




          Benut de expertise en competenties van verschillende professionals rondom het kind     synergie versterkt de ontwikkelingskansen van kinderen en bevordert de integratie. Inzet is
     		




                                                                                                 steeds de totstandkoming van dagarrangementen voor alle kinderen in wijk, buurt en dorp.



                                                                                                                                                                                                       1
     	




                                                                                                 Uitvoeringsorganisaties werken daartoe lokaal samen aan visie en samenhangend aanbod.
     	




     6
                                                                                                 Wethouders organiseren zich om lokaal beleid voor geïntegreerde voorzieningen op te
          Denk in ruimte voor kinderen                                                           zetten 4. Met een richtinggevend kader vanuit de rijksoverheid wint deze beweging vanuit
    		




          Neem afscheid van het schoolgebouw en (ver-)bouw multifunctionele, flexibele
                                                                                                 het veld aan kracht. Sectororganisaties kunnen de samenwerking stimuleren en draagvlak
     		




          en duurzame centra voor kinderen
                                                                                                 creëren.
     		
     	




     7
          Maak de weg vrij                                                                       Wat vraagt dat van de partijen?
    		




          Screen de wet- en regelgeving Primair onderwijs en Kinderopvang op                     School en opvang	 (her)ontwerpen de lokale pedagogische infrastructuur, brengen een
     		




          tegenstrijdigheden vanuit het perspectief van voorzieningen voor 0- tot 12-jarigen                                 gevarieerd aanbod van hoge kwaliteit tot stand




                                                                                               			
     		




                                                                                                 Sectororganisaties	 participeren in proces van beleidsvorming, creëren draagvlak,
     	




     8
                                                                                                                             stimuleren samenwerking tussen onderwijs en kinderopvang




                                                                                               			
          Bundel beleid en middelen                                                              Lokale overheid             ontwikkelt een visie op lokaal jeugdbeleid en faciliteert en regisseert
    		




                                                                                                                      	




                                                                                                                                                                                                  		
          Ontwikkel een integrale visie op (positief) jeugdbeleid, maak verbindingen
                                                                                                                             de realisatie van dagarrangementen
     		




          tussen beleidsdossiers en bundel geldstromen
                                                                                               			
     		




                                                                                                 Rijksoverheid               stelt een richtinggevend kader op voor de ontwikkeling van en




                                                                                                                  	
     	




                                                                                                                             onderwijs aan kinderen van 0 tot 12 jaar



     9
                                                                                               			


          Hef de versnippering in beleidsinitiatieven op
    		




          Breng de beleidsdossiers rondom jeugd onder bij één bewindspersoon
     		
     	
     	




    10
     		




          Organiseer onderzoek, kennisdeling en netwerkvorming
    		




                                                                                                 1
          Maak een werkagenda voor de komende 5 tot 10 jaar voor noodzakelijke                       Dutch Design, Taskforce Kinderopvang Onderwijs, 2009
                                                                                               	
     		




                                                                                                 2
                                                                                                     ‘Verschijningsvormen brede school’, Landelijk Steunpunt Brede School, 2011
          inspanningen
                                                                                               	
     		




                                                                                                 3
                                                                                                     ‘Wij maken werk van kindcentra. Portretten van pioniers’, project Andere tijden in
                                                                                                 	




2                                                                                                    onderwijs en opvang, 2012                                                                             3
                                                                                               	




4                                                                                                                                                                                                          5
Werk vanuit de wensen en behoeften van kinderen en ouders                                             Investeer in innovatie
          •	 	 Werk en denk vanuit het principe dat kinderen baat moeten hebben bij nieuwe                      •	 	 Stimuleer proeftuinen en vrijplaatsen die passen bij de omgeving, de kinderen en de 	                          	
              arrangementen                                                                                           wensen van ouders en professionals




        		




                                                                                                              		
          •	 	 Garandeer optimale keuzevrijheid voor ouders                                                     •	 	 Creëer rek in regelgeving om innovaties te ontwikkelen en te borgen




          Toelichting                                                                                           Toelichting
          In de adviezen staan de belangen van kinderen voorop: hebben zij het naar hun zin in de op-           Op tal van plaatsen in Nederland hebben samenwerkingsverbanden tussen school en op-
          vang en op school? Bieden we hen een omgeving waarin zij zich optimaal kunnen ontwikke-               vang de `toekomst uitgevonden’ 1. Soms onder de naam van kindcentrum, Sterrenschool of
          len? Worden zij adequaat voorbereid op de toekomst? Daarbij zijn keuzevrijheid van ouders             educatief centrum, soms onder die van integraal kindcentrum of de nieuwe school… maar
          en vraagsturing het uitgangspunt. In het basisonderwijs doet het idee van pedagogisch part-           steeds als uitdrukking van de wens van professionals van uiteenlopende achtergronden om
          nerschap steeds meer opgeld, in de kinderopvang spreekt men van partners in opvoeding.                samen te werken aan het onderwijs en de opvoeding van kinderen van 0 tot 12 jaar.
          Ouders en school, ouders en kinderopvang hebben elkaar nodig, ook bij de vormgeving van               Deze verandering van onderop doet recht aan de behoefte van lokaal maatwerk, de wens
          dagarrangementen en samenwerkende voorzieningen. Ouders hebben en houden vanzelf-                     om optimaal rekening te houden met de belangen van kinderen, met vraagsturing en met
          sprekend de primaire verantwoordelijkheid voor de opvoeding van hun kind. Ze delen deze               keuzevrijheid van ouders. De voorlopers die nieuwe organisatievormen neerzetten, doen dit
          taak met medeopvoeders in onderwijs en opvang. Vanuit onderscheiden, helder omschreven,               binnen de huidige regelgeving, maar lopen tegen grenzen aan 2. Dat komt door uiteenlopen-
          verantwoordelijkheden werken ouders, onderwijs en opvang gezamenlijk aan de integrale                 de toezichtskaders en kwaliteitsbepalingen, door huisvestingsregels, of verplichtingen bij het
          ontwikkeling van het kind. Een goede communicatie ondersteunt dit. De wensen van ouders               overgaan naar nieuwe tijdenmodellen. Regelruimte voor proeftuinen en vrijplaatsen biedt de
          zijn richtinggevend bij het niet- verplichte aanbod. Dit leidt per definitie tot lokaal maatwerk.     mogelijkheid om nieuwe concepten tot wasdom te laten komen. Geef scholen en kinder-



    2                                                                                                                                                                                                                                   3
          Informatie richting ouders gaat zoveel mogelijk via één loket. School en opvang evalueren             opvangorganisaties meer ruimte om vanuit één gemeenschappelijke organisatie en bestuur
          met ouders en houden een tevredenheidsonderzoek. De school kan daarbij zijn voordeel                  invulling te geven aan kindcentra. Sociale partners kunnen de mogelijkheid om binnen de
          doen met de ervaring van de kinderopvang met de vormgeving van ‘klantrelaties’.                       bestaande kaders arbeidsvoorwaardelijk maatwerk te leveren, vaker benutten.




          Wat vraagt dat van de partijen?                                                                       Wat vraagt dat van de partijen?
          School en opvang	 werken volgens de principes van pedagogisch partnerschap samen                      School en opvang	 ontwerpen een gevarieerd aanbod van hoge kwaliteit met nieuwe




                                                                                                                                                                                                                          		
                                 met ouders aan optimale ontwikkelingskansen                                                                invullingen en verbindingen van opvang, onderwijs, sport, cultuur en
        			




                                                                                                              			




                                                                                                                                                                                                                               		
          Lokale overheid	       hanteert belangen van kinderen en ouders als uitgangspunt voor                                             welzijn
                                                                                                   		




                                                                                                              			
                                 lokaal beleid                                                                  Sociale partners            overleggen over personele en arbeidsrechtelijke voorwaarden
        			




                                                                                                                                     	
          Rijksoverheid          neemt het principe van onderscheiden verantwoordelijkheden op in de            Lokale overheid             stimuleert lokale innovatie in onderwijs- en opvangbeleid
                        	




                                                                                                         	




                                                                                                                                     	
                                 lange termijn visie                                                            Rijksoverheid               biedt ruimte aan proeftuinen en vrijplaatsen
        			




                                                                                                                                 	




                                                                                                                1
                                                                                                                    film De Toekomst uitvinden. Kindcentra in beeld. Project Andere Tijden in onderwijs en opvang/ APS, 2012
                                                                                                              	




                                                                                                                2
4                                                                                                                   Hoorzitting Tweede Kamer, commissie onderwijs, sociale zaken, juni 2011                                                 5
                                                                                                              	




6                                                                                                                                                                                                                                           7
Nieuwe tijden voor onderwijs en opvang                                                                            Stimuleer samenwerking van professionals
          •	 	 Geef scholen, kindcentra en samenwerkingsverbanden de vrijheid om dag-, week- en                             •	 	 Creëer functies waarin onderwijsondersteuning en opvangtaken zijn gebundeld
                jaarrooster in overleg met personeel en ouders zelf in te vullen.                                           •	 	 Onderzoek de mogelijkheden en maak de weg vrij voor aanstelling bij één werkgever




        		
          •	 	 Schrap wettelijke bepalingen die verhinderen dat andere dan klassieke tijdenmodellen                         •	 	 Werk aan harmonisatie van arbeidsvoorwaarden, functiewaardering en opleidingsvereisten
                mogelijk zijn.                                                                                              •	 	 Professionaliseer de opleidingen gericht op de sectoren onderwijs en opvang
        		

          Toelichting                                                                                                       Toelichting
          De Sociaal Economische Raad concludeert in haar onderzoek Tijden van de samenleving dat                           Essentieel in het dagarrangement is dat professionals van uiteenlopende achtergrond die met
          traditionele school- en opvangtijden niet in de pas lopen met arbeids – en leefpatronen van                       dezelfde kinderen werken, gezamenlijk een sluitend aanbod en doorgaande lijnen creëren.
          moderne gezinnen. “Belangrijke uitgangspunten voor de raad zijn dat school- en opvangtij-                         Voorlopers zoeken naar mogelijkheden om als één team te functioneren; voor de kinderen,
          den aansluiten op werktijden en dat optimaal gebruik wordt gemaakt van de mogelijkheden                           voor ouders en in de organisatie. Combinatiefuncties – werknemers die zowel opvang, on-
          van een volledig weekvenster, waarbij ook de woensdag en de vrijdag als reguliere werkda-                         derwijsondersteuning, sport als pedagogische begeleiding doen – zijn daarbij een praktisch
          gen gelden. (….) De primaire verantwoordelijkheid voor een dergelijk sluitend dagarrange-                         middel. Hiermee kunnen onderwijsgevenden zich concentreren op hun kerntaken, terwijl
          ment van onderwijs en opvang ligt bij de overheid. De implementatie van een eigentijds en                         werknemers in de opvang meer perspectief krijgen op een volledig dienstverband, door-
          sluitend dagarrangement voor 4- tot 12-jarigen beschouwt de raad als een eerste stap in de                        stroom en carrière. Voor de doorgaande lijn op de dag is het een stap vooruit, de gezichten
          ontwikkeling naar integrale kindvriendelijke centra voor 0- tot 12-jarigen”1.                                     zijn voor kinderen vertrouwd, professionals ontdekken elkaars toegevoegde waarde en de
          Om het lokale maatwerk te kunnen leveren, hebben scholen en kinderopvang armslag                                  organisatie kan slim omgaan met de inzet van medewerkers op MBO- en HBO-taken.
          nodig. Om kinderen méér en een meer sámenhangend aanbod te geven, om beter aan te                                 Meer personele samenwerking tussen onderwijs en opvang vraagt om een goede afstem-
          sluiten op tijden, ritme en vakantie van werkende ouders, maar ook om als organisaties                            ming van arbeidsvoorwaarden en financiering. Een stap vooruit is het opnemen van een
          slimmer en efficïenter te opereren. De omslag naar andere schooltijden heeft inmiddels een                        combinatiefunctie in de cao primair onderwijs voor onderwijsondersteuning en naschoolse



    4                                                                                                                                                                                                                           5
          grote vlucht genomen. Uit de Monitor Nieuwe Schooltijden blijkt dat 55% van de basisscho-                         opvangtaken (medewerker brede school). Sociale partners zijn bereid hiermee aan de slag te
          len voornemens is daarmee aan de slag te gaan 2. De afgelopen jaren was een versnelling                           gaan. Op de korte termijn, vanuit de situatie van twee aparte cao’s met eigen arbeidsvoor-
          meetbaar (méér scholen maken de omslag) en een verschuiving van traditionele schooltijden                         waardelijke en rechtspositionele regelingen, is het zaak de vrijstelling van BTW bij detache-
          naar andere tijdenmodellen, waaronder het vijf-gelijke-dagenmodel. Sinds 2011 werken                              ring te regelen. Op langere termijn ligt het in de rede om meer af te stemmen en wellicht tot
          tien scholen in Nederland aan de flexibilisering van vakanties . Dit sluit aan op de behoefte
                                                                                     3
                                                                                                                            een gemeenschappelijke cao te komen. Hiervoor is gelijke financiering wel noodzakelijk; dat
          van jonge ouders. Meer dan de helft van de jonge ouders heeft een voorkeur voor nieuwe                            zal de integratie tussen onderwijs en kinderopvang bevorderen.
          schooltijden en flexibele schoolvakanties .        4
                                                                                                                            Het beroepsonderwijs dient op de nieuwe werkelijkheid van toenemende samenwerking in
                                                                                                                            het veld in te spelen. De opleidingsprofielen van nu nog gescheiden onderwijs- en opvang-
                                                                                                                            functies, zowel op MBO als HBO-niveau, moeten worden afgestemd.


          Wat vraagt dat van de partijen?                                                                                   Wat vraagt dat van de partijen?
          School en opvang	 hanteren een tijdenmodel dat kinderen rust en regelmaat biedt en                                School en opvang	 stimuleren personele samenwerking in combinatiefuncties en het
                                      ouders ondersteunt in de combinatie arbeid en zorg                                                           werken in één team
        			




          Sociale partners            overleggen over de randvoorwaarden voor de invoering van                            			
                                                                                                                            Sociale partners       creëren vergelijkbare functies in de afzonderlijke cao’s en onderzoeken
                               	




                                                                                                                                              	




                                                                                                                                                                                                                            	
                                      nieuwe tijden                                                                                                de mogelijkheden van verdere harmonisatie
        			




                                                                                                                          			


          Rijksoverheid               biedt ruimte in de regelgeving van schooltijden en schoolvakanties;                   Beroepsonderwijs       stroomlijnt opleidingsprofielen en programma’s
                           	




                                                                                                                                               	
                                      neemt drempels weg voor het hanteren van andere tijdenmodellen                        Rijksoverheid          lost BTW-problematiek bij detachering op
        			




                                                                                                                                          	



          1
              Sociaal Economische Raad, tijden van de samenleving, april 2011
        	




          2
              Monitor Andere schooltijden, Factsheet mei 2011, Oberon/PO raad
        	




          3
              Experimenten Flexibilisering schooltijden, Ministerie OCW, juni 2011
         	




          4
              Jonge ouders over schooltijden, onderzoek van BOinK in opdracht van project Andere Tijden in onderwijs en
         	




                                                                                                                     		




6             opvang, juni 2011                                                                                                                                                                                                     7
        	




8                                                                                                                                                                                                                                   9
Denk in ruimte voor Kinderen                                                                        Maak de weg vrij
        •	 	 Richt het onderwijshuisvestingsbeleid op de omvorming en slimme verbouwing van bestaande       •	 	 Screen de Wet Primair Onderwijs (en regelingen) en Wet Kinderopvang op conflicterende 	 	
        		 (school-)gebouwen naar multifunctionele, flexibele en duurzame centra voor kinderen              		 voorschriften en regelgeving
        •	 	 Ga bij nieuwbouw uit van één pedagogische omgeving voor kinderen                               •	 	 Pas regels uit wettelijke kaders van primair onderwijs, kinderopvang en jeugdbeleid aan 	   	
        •	 	 Zoek naar slimme combinaties met sport, cultuur en zorg                                        		 vanuit het perspectief van voorzieningen voor kinderen van 0 tot12 jaar
        •	 	 Zoek investeerders voor multifunctionele gebouwen voor kinderen, ouders en buurt


        Toelichting                                                                                         Toelichting
        Toegroeien naar voorzieningen voor 0- tot 12-jarigen betekent fundamenteel anders denken            De kinderopvang (inclusief het peuterspeelzaalwerk) en het basisonderwijs hebben een eigen
        over de omgeving waarin dat gebeurt. Afzonderlijke fysieke eenheden als crêches, schoolge-          wettelijke opdracht. Er is sprake van twee wetgevingsregimes (Wet Primair Onderwijs en Wet
        bouwen of peuterspeelzalen maken plaats voor één leef- en werkplaats voor kinderen, die             Kinderopvang). Maar het overlapgebied is groot. Alle sectoren zetten in op een doorgaande
        past in de buurt of wijk. Een pedagogisch verantwoorde plek, waar het ook voor kinderen             brede ontwikkeling van kinderen en het opsporen en ‘wegwerken’ van (taal)achterstanden in
        die er langer verblijven, goed toeven is. Binnen- en buitenruimten zijn veilig, aantrekkelijk en    een zo vroeg mogelijk stadium. Onderwijs en opvang delen het doel om waarden en normen
        uitdagend vormgegeven. Beheer en exploitatie kan in eigen hand of bij derden zoals maat-            te ontwikkelen en over te dragen en sociale en persoonlijke competenties te ontwikkelen.
        schappelijk vastgoedorganisaties worden neergelegd.                                                 De wettelijke kaders hebben dus raakvlakken maar ook tegenstrijdigheden en begrenzingen.
                                                                                                            In de praktijk vindt men oplossingen, maar een screening vanuit het perspectief van samen-
        Met een krimpend aantal leerlingen zal er minder vaak nieuwbouw plaatsvinden. Efficiënter           werkende partners uit onderwijs en kinderopvang levert een agenda voor harmonisatie op.
        gebruik van bestáánde ruimte wordt de opdracht. Dat betekent bestaande school- en zo                De toezichtlast wordt hiermee ook verminderd.
        nodig andere gebouwen transformeren en slim verbouwen tot een pedagogische omgeving
        voor kinderen 1. Wet- en regelgeving en bekostiging zouden hierop moeten worden ingericht.          Nadere bestudering van raakvlakken en tegenstrijdigheden is nodig op 1



    6                                                                                                                                                                                                            7
        De lokale overheid kan aan de hand van een gemeentelijk ramingsmodel in kaart brengen               •	 	 de mogelijkheid van een breed aanbod voor àlle kinderen
        wat een te verwachten volumegroei voor uitbreiding aan locaties betekent. Afhankelijk van           •	 	 de definiëring van schoolse en niet-schoolse tijd (dag, week, jaar)
        de lokale context kan er een variatie in ruimtelijke concepten worden gecreëerd: buiten-            •	 	 het inzetten van één team van professionals (aanstellingen, cao’s, arbeidsvoorwaarden)
        schoolse opvang en onderwijs in één gebouw; opvang en school op een kindercampus (à la              •	 	 de samenwerking in één gebouw (bijvoorbeeld door aanpassing van de
        Denemarken); in dorpshuizen of op afzonderlijke locaties, maar wel in elkaars nabijheid. Er         		 onderwijsbestemming van ruimten)
        zijn goede voorbeelden van combinaties met sportlocaties. Het recent door VNG, PO-Raad,             •	 	 groepsgrootte, inrichting, veiligheid, hygiëne, leerlingenvervoer, verzekeringen e.d.
        VO-raad en Waarborgfonds Kinderopvang opgerichte kenniscentrum voor onderwijs- en                   •	 	 medezeggenschap
        kinderopvanghuisvesting draagt bij aan een professioneel opdrachtgeverschap binnen de               •	 	 kwaliteitstoetsing, inspectie
        sector en biedt tevens mogelijkheden om een investeringsfonds voor huisvesting in onder te          •	 	 bestuurlijke en juridische samenwerkingsvormen
        brengen.


        Wat vraagt dat van de partijen?                                                                     Wat vraagt dat van de partijen?
        School en opvang	 maken een fysieke vertaling van de gezamenlijke pedagogische visie in 	           School en opvang	 de sectoren kinderopvang en onderwijs brengen tegenstrijdige
        			                        binnen- en buitenruimte, inrichting en gezamenlijk gebruik               			                           regelgeving in kaart en doen aanbevelingen aan de rijksoverheid
        Lokale overheid 	          ontwikkelt integraal accommodatiebeleid en stelt financiële middelen 	   Rijksoverheid 	               harmoniseert regelgeving kinderopvang en onderwijs; bevordert
        			                        ter beschikking voor nieuwbouw en verbouw voor geïntegreerde             			                           afstemming en werkt geleidelijk toe naar één inspectie
        			                        onderwijs- en opvangvoorzieningen
        Rijksoverheid 	            harmoniseert en normaliseert regelgeving voor bouw, onderhoud,
        			                        eigenaarschap en financiering zodat geïntegreerde vastgoed-
        			                        oplossingen zo eenvoudig mogelijk worden;
        			                        maakt renovatie van bestaande (school-) gebouwen mogelijk



8       1
            	 Agenda gebouwen voor Kinderen, Netwerkbureau Kinderopvang, 2011
                                                                                                            1
                                                                                                                	 Zie ook De sterrenschool 2.0, de Argumentenfabriek, juli 2010                                      9

0
1                                                                                                                                                                                                                        1
Bundel lokaal beleid en middelen                                                                               Hef de versnippering in beleidsinitiatieven op
           •	 	 Ontwikkel een aansprekende visie, creëer een speelveld en daag maatschappelijke `dienstverleners’ 	 	     •	 	 Bundel de dossiers primair onderwijs, kinderopvang, peuterspeelzalen, jeugdbeleid en 	     	
                 uit tot initiatief voor vernieuwing                                                                          breng dit onder bij één bewindspersoon




         		




                                                                                                                        		
           •	 	 Geef richting met behulp van voorzieningenplanning en ontwikkel integraal accommodatiebeleid              •	 	 Maak een verbinding met de inspanningen ter bevordering van de Brede School, de
           •	 	 Bundel lokaal geldstromen op het gebied van jeugd, zorg, welzijn, vrije tijd                                  experimenteerregelingen Flexibilisering onderwijstijd en Dagarrangementen en projecten




                                                                                                                        		




                                                                                                                                                                                                                     		
           •	 	 Gebruik de Lokaal Educatieve Agenda als platform                                                              als Combinatiefuncties, Sport en School




                                                                                                                        		
           Toelichting                                                                                                    Toelichting
           De gemeente heeft een beperkte wettelijke taak sinds de invoering van de Wet Kinderop-                         Voor de uitvoeringsorganisaties is een bundeling van initiatieven en vereenvoudiging van
           vang. Veel gemeenten deden een stap terug en voerden geen actief beleid meer op het                            verantwoordingsplicht en regelgeving dringend gewenst. De verhuizing van kinderopvang
           gebied van kinderopvang. Maar dat beeld is gekanteld omdat onderwijs en kinderopvang                           naar SZW, vanaf 2010, is opgevangen met interdepartementale afstemming. Beide bewinds-
           worden gezien als essentieel onderdeel van integraal jeugdbeleid en er kansen worden gezien                    personen treden samen op in dit dossier.
           in de koppeling met de transitie van de jeugdzorg. Dat blijkt onder andere uit het ontstaan                    Blijft dat een bundeling van beleid voor kinderen van 0 tot12 jaar recht doet aan ontwikke-
           van de kopgroep Wethouders voor kindcentra, een verband van 30 grote en middelgrote                            lingen in het veld. Rijks- en lokale overheid maken dan op beleidsniveau de aansluiting zodat
           gemeenten en kleine kernen die het debat over geïntegreerde kindvoorzieningen wil stimu-                       wordt gewerkt aan een breed educatief aanbod voor àlle kinderen met goed onderwijs,
           leren 1. Gemeenten prikkelen hun lokale kinderopvangaanbieders en schoolbesturen tot het                       kwalitatief verantwoorde opvang en een geïntegreerd pakket van opvang en buitenschoolse
           aanbieden van dagarrangementen en regisseren of faciliteren deze initiatieven. Het lokale                      activiteiten. Op lokaal niveau verbinden gemeenten diverse dossiers onder de noemer posi-
           brede schoolbeleid kan gereactiveerd worden door het debat over de doorontwikkeling van                        tief jeugdbeleid.



     8                                                                                                                                                                                                                        9
           de brede school richting integraal model in LEA-verband (Lokaal Educatieve Agenda) actief in
           te zetten. Dit wordt ook bepleit door het Landelijk Steunpunt Brede scholen 2. De gemeente
           pakt dan een actieve rol in de raming en planning van fysieke voorzieningen (zie 6. Ruimte
           voor kinderen). In dat licht is een blijvende betrokkenheid van de lokale overheid voor wat de
           voorzieningenplanning betreft onvermijdelijk.




           Wat vraagt dat van de partijen?                                                                                Wat vraagt dat van de partijen?
           School en opvang	 werken in samenspraak met de gemeente en andere partijen aan                                 Rijksoverheid         brengt verwante dossiers onder bij één bewindspersoon




                                                                                                                                        	
                                      integrale bedrijfsvoering                                                           Lokale overheid       maakt verbinding tussen beleidsdossiers gericht op kinderen van
         			




                                                                                                                                            	
           Lokale overheid            maakt verbinding tussen beleidsdossiers rond kinderen van 0 tot 12                                        0 tot 12 jaar
                               	




                                                                                                                        			
                                      jaar en pakt een actieve rol in aansturing, voorzieningenplanning en
         			




                                      netwerkvorming van kindpartners
         			




           1
               Kopgroep Wethouders voor Kindcentra is een initiatief van de VNG en het project
         	




               Andere Tijden in onderwijs en opvang
         	




10         2
               Verschijningsvormen Brede Scholen, 2011                                                                                                                                                                            11
          	




2
1                                                                                                                                                                                                                                  3
                                                                                                                                                                                                                                   1
Organiseer onderzoek, kennisdeling, netwerkvorming
          •	 	 Monitor innovatieve praktijken, beleg onderzoek en zorg voor kennisdeling en verspreiding van
          		 ervaring en informatie
          •	 	 Geef de ontwikkeling van dagarrangementen en samenwerkende voorzieningen een plek in de
          		 ondersteuningsstructuur van onderwijs en opvang
          •	 	 Zorg dat landelijke en lokale overheid, branche- en uitvoeringspraktijk op dit thema actief
          		communiceren




          Toelichting
          Er is al een sterke innovatieve praktijk ontstaan waarin scholen en kinderopvangorganisaties
          visie, aanbod, tijden en personeel delen.
          De koplopers hebben langzamerhand een schat aan kennis en ervaring opgebouwd waarmee
          de `volgers’ hun voordeel kunnen doen. Het identificeren en beschrijven van werkzame mo-
          dellen, het monitoren van ervaringen en verspreiding van informatie en kennis kunnen deze
          innovatie van onderop in versnelling brengen.
          De door de ministeries van OCW en SZW georganiseerde conferentie ‘Nieuwe tijden in on-
          derwijs en opvang’ in 2009 leverde een Werkagenda op met actiepunten op het gebied van
          onderzoek, monitoring en experimenten 1. Daar is een voortvarende start mee gemaakt 2. De
          vraagbaak- en ondersteuningsfunctie voor het veld – nu ingevuld door het project Andere Tij-



     10
          den in onderwijs en opvang en het Landelijk Steunpunt Brede scholen – zou een vaste plek in
          de ondersteuningsstructuur van onderwijs en opvang kunnen krijgen. De Werkgroep Onder-
          wijs Kinderopvang blijft adviseren en het debat aanjagen.




          Wat vraagt dat van de partijen?
          School en opvang	                  leveren informatie aan over knelpunten en praktijkoplossingen, 		
          			                                delen kennis en ervaring en organiseren zich
          Sociale partners	                  zetten het thema op de eigen agenda en verspreiden actief en
          en ouderorganisaties 	 kennis en informatie naar de achterban
          Lokale overheid	                   draagt bij aan lokale evaluatie en monitoring
          Rijksoverheid 	                    maakt een werkagenda voor de komende 5 tot 10 jaar voor
          			                                onderzoek naar voortgang en resultaten, ontwikkeling en
          			                                communicatie




          1
              	 Nieuwe tijden in onderwijs en opvang, een advies van het veld aan de regering,
          	     Oberon / Duin projectmanagement, 2009
          2
              	 Inventariserend onderzoek ITS, ‘Variatie in schooltijden’, 2010; Regioplan, Monitor 5 gelijke dagenmodel,
          	     start 2011                                                                                                  Andere Tijden in onderwijs en opvang
          	     Experimenten flexibilisering schooltijden, start 2011: Experimenten gemeentebrede dagarrangementen, 		      Een samenwerking van VOS/ABB, Brancheorganisatie Kinderopvang,
                                                                                                                                                  PO-Raad, Het Kinderopvangfonds en BOinK
          	     start 2012
12

4
1
10 Adviezen

                     1
                            		 Geef richting
                            		   Formuleer een visie op de vormgeving van de voorzieningen voor de
                            		   ontwikkeling, het onderwijs en de opvang van kinderen van 0 tot 12 jaar
                            	




                     2
                            		 Werk vanuit de wensen en behoeften van kinderen en ouders
                            		   Stimuleer pedagogisch partnerschap van ouders, school en opvang
                            	
                            		




                     3
                            		 Investeer in innovatie
                            		   Creëer proeftuinen en vrijplaatsen om innovaties te ontwikkelen en te borgen
                            	
                            	




                     4
                            		 Nieuwe tijden voor onderwijs en opvang
                            		   Bied ruimte voor flexibilisering van school- en vakantietijden	
                            	
                            	




                     5
                            		 Stimuleer samenwerking van professionals
                            		   Benut de expertise en competenties van verschillende professionals rondom het kind
                            	
                            	




                     6
                            		 Denk in ruimte voor kinderen
                            		   Neem afscheid van het schoolgebouw en (ver-)bouw multifunctionele, flexibele
                            		   en duurzame centra voor kinderen
                            	




                     7
                            		 Maak de weg vrij
                            		   Screen de wet- en regelgeving Primair onderwijs en Kinderopvang op
                            		   tegenstrijdigheden vanuit het perspectief van voorzieningen voor 0 tot 12-jarigen
                            	




                     8
                            		 Bundel beleid en middelen
                            		   Ontwikkel een integrale visie op (positief) jeugdbeleid, maak verbindingen
                            		   tussen beleidsdossiers en bundel geldstromen
                            	




                     9
                            		 Hef de versnippering in beleidsinitiatieven op
                            		   Breng de beleidsdossiers rondom jeugd onder bij één bewindspersoon
                            	
                            	
                            		



                    10
                            		 Organiseer onderzoek, kennisdeling en netwerkvorming
                            		   Maak een werkagenda voor de komende 5 tot 10 jaar voor noodzakelijke
                            		 inspanningen




                                      Meer informatie over de 10 Adviezen:
Werkgroep Onderwijs Kinderopvang                                                                   Andere Tijden in onderwijs en opvang
L. Cats, projectsecretariaat, 030 - 23 31 400                                                          A. Duin, projectleider, 06 - 5393 20 36
info@werkgroeponderwijskinderopvang.nl                                                             info@anderetijdeninonderwijsenopvang.nl
www.werkgroeponderwijskinderopvang.nl                                                              www.anderetijdeninonderwijsenopvang.nl

Contenu connexe

Tendances

Praktische adviezen (1)
Praktische adviezen (1)Praktische adviezen (1)
Praktische adviezen (1)AndereTijden
 
Kamerbrief over flexibilisering onderwijstijd primair onderwijs
Kamerbrief over flexibilisering onderwijstijd primair onderwijsKamerbrief over flexibilisering onderwijstijd primair onderwijs
Kamerbrief over flexibilisering onderwijstijd primair onderwijsAndereTijden
 
Kinderen kansen bieden
Kinderen kansen biedenKinderen kansen bieden
Kinderen kansen biedenSTAMM CMO
 
Totstandkoming en werking van continuroosters in het basisonderwijs. Nijmegen...
Totstandkoming en werking van continuroosters in het basisonderwijs. Nijmegen...Totstandkoming en werking van continuroosters in het basisonderwijs. Nijmegen...
Totstandkoming en werking van continuroosters in het basisonderwijs. Nijmegen...Frederik Smit
 
20150611 rapportage nieuwe-schooltijden-in-het-basisonderwijs-9-juni-2015
20150611 rapportage nieuwe-schooltijden-in-het-basisonderwijs-9-juni-201520150611 rapportage nieuwe-schooltijden-in-het-basisonderwijs-9-juni-2015
20150611 rapportage nieuwe-schooltijden-in-het-basisonderwijs-9-juni-2015AndereTijden
 
05 schooltijden en biologisch ritme. l. schreuder mei 2013
05 schooltijden en biologisch ritme. l. schreuder   mei 201305 schooltijden en biologisch ritme. l. schreuder   mei 2013
05 schooltijden en biologisch ritme. l. schreuder mei 2013AndereTijden
 
Geert Driessen et al. (2010) Variatie in schooltijden
 Geert Driessen et al. (2010) Variatie in schooltijden Geert Driessen et al. (2010) Variatie in schooltijden
Geert Driessen et al. (2010) Variatie in schooltijdenDriessen Research
 
Oudercrches stephanie de-smet
Oudercrches stephanie de-smetOudercrches stephanie de-smet
Oudercrches stephanie de-smetoatao
 
Andere tijden in het onderwijs
Andere tijden in het onderwijsAndere tijden in het onderwijs
Andere tijden in het onderwijsFrederik Smit
 
Folder Masterclasses
Folder MasterclassesFolder Masterclasses
Folder MasterclassesMariscaBoer
 
Miljardeninjectie in het onderwijs en sleutelrol medezeggenschap
Miljardeninjectie in het onderwijs en sleutelrol medezeggenschapMiljardeninjectie in het onderwijs en sleutelrol medezeggenschap
Miljardeninjectie in het onderwijs en sleutelrol medezeggenschapFrederik Smit
 
De opmars van de schoolhond. Zorgt Charlie voor meer vrolijkheid en werkgeluk?
De opmars van de schoolhond. Zorgt Charlie voor meer vrolijkheid en werkgeluk?De opmars van de schoolhond. Zorgt Charlie voor meer vrolijkheid en werkgeluk?
De opmars van de schoolhond. Zorgt Charlie voor meer vrolijkheid en werkgeluk?Frederik Smit
 
Schoolgids t_startblok_2012-2013
Schoolgids  t_startblok_2012-2013Schoolgids  t_startblok_2012-2013
Schoolgids t_startblok_2012-2013websitestartblok
 
Het succes van gezinsklassen. Krachtige besluiten door kampvuurgesprekken
Het succes van gezinsklassen. Krachtige besluiten door kampvuurgesprekkenHet succes van gezinsklassen. Krachtige besluiten door kampvuurgesprekken
Het succes van gezinsklassen. Krachtige besluiten door kampvuurgesprekkenFrederik Smit
 
De schade van de verschoolsing
De schade van de verschoolsingDe schade van de verschoolsing
De schade van de verschoolsinggilko-op-de-foto
 
Variatie in schooltijd en onderwijstijd
Variatie in schooltijd en onderwijstijdVariatie in schooltijd en onderwijstijd
Variatie in schooltijd en onderwijstijdFrederik Smit
 
Boek pedagogisch kader kindercentra 0 4jr
Boek  pedagogisch kader kindercentra 0 4jrBoek  pedagogisch kader kindercentra 0 4jr
Boek pedagogisch kader kindercentra 0 4jroatao
 
De bijlesindustrie. Kunnen we nog zonder?
De bijlesindustrie. Kunnen we nog zonder? De bijlesindustrie. Kunnen we nog zonder?
De bijlesindustrie. Kunnen we nog zonder? Frederik Smit
 
De leraar of de leerling centraal? Concepten voor gelukkig werken en leren
De leraar of de leerling centraal? Concepten voor gelukkig werken en lerenDe leraar of de leerling centraal? Concepten voor gelukkig werken en leren
De leraar of de leerling centraal? Concepten voor gelukkig werken en lerenFrederik Smit
 

Tendances (20)

Praktische adviezen (1)
Praktische adviezen (1)Praktische adviezen (1)
Praktische adviezen (1)
 
Kamerbrief over flexibilisering onderwijstijd primair onderwijs
Kamerbrief over flexibilisering onderwijstijd primair onderwijsKamerbrief over flexibilisering onderwijstijd primair onderwijs
Kamerbrief over flexibilisering onderwijstijd primair onderwijs
 
Kinderen kansen bieden
Kinderen kansen biedenKinderen kansen bieden
Kinderen kansen bieden
 
Totstandkoming en werking van continuroosters in het basisonderwijs. Nijmegen...
Totstandkoming en werking van continuroosters in het basisonderwijs. Nijmegen...Totstandkoming en werking van continuroosters in het basisonderwijs. Nijmegen...
Totstandkoming en werking van continuroosters in het basisonderwijs. Nijmegen...
 
20150611 rapportage nieuwe-schooltijden-in-het-basisonderwijs-9-juni-2015
20150611 rapportage nieuwe-schooltijden-in-het-basisonderwijs-9-juni-201520150611 rapportage nieuwe-schooltijden-in-het-basisonderwijs-9-juni-2015
20150611 rapportage nieuwe-schooltijden-in-het-basisonderwijs-9-juni-2015
 
05 schooltijden en biologisch ritme. l. schreuder mei 2013
05 schooltijden en biologisch ritme. l. schreuder   mei 201305 schooltijden en biologisch ritme. l. schreuder   mei 2013
05 schooltijden en biologisch ritme. l. schreuder mei 2013
 
Geert Driessen et al. (2010) Variatie in schooltijden
 Geert Driessen et al. (2010) Variatie in schooltijden Geert Driessen et al. (2010) Variatie in schooltijden
Geert Driessen et al. (2010) Variatie in schooltijden
 
Oudercrches stephanie de-smet
Oudercrches stephanie de-smetOudercrches stephanie de-smet
Oudercrches stephanie de-smet
 
Andere tijden in het onderwijs
Andere tijden in het onderwijsAndere tijden in het onderwijs
Andere tijden in het onderwijs
 
Folder Masterclasses
Folder MasterclassesFolder Masterclasses
Folder Masterclasses
 
Miljardeninjectie in het onderwijs en sleutelrol medezeggenschap
Miljardeninjectie in het onderwijs en sleutelrol medezeggenschapMiljardeninjectie in het onderwijs en sleutelrol medezeggenschap
Miljardeninjectie in het onderwijs en sleutelrol medezeggenschap
 
De opmars van de schoolhond. Zorgt Charlie voor meer vrolijkheid en werkgeluk?
De opmars van de schoolhond. Zorgt Charlie voor meer vrolijkheid en werkgeluk?De opmars van de schoolhond. Zorgt Charlie voor meer vrolijkheid en werkgeluk?
De opmars van de schoolhond. Zorgt Charlie voor meer vrolijkheid en werkgeluk?
 
Schoolgids t_startblok_2012-2013
Schoolgids  t_startblok_2012-2013Schoolgids  t_startblok_2012-2013
Schoolgids t_startblok_2012-2013
 
Het succes van gezinsklassen. Krachtige besluiten door kampvuurgesprekken
Het succes van gezinsklassen. Krachtige besluiten door kampvuurgesprekkenHet succes van gezinsklassen. Krachtige besluiten door kampvuurgesprekken
Het succes van gezinsklassen. Krachtige besluiten door kampvuurgesprekken
 
De schade van de verschoolsing
De schade van de verschoolsingDe schade van de verschoolsing
De schade van de verschoolsing
 
Variatie in schooltijd en onderwijstijd
Variatie in schooltijd en onderwijstijdVariatie in schooltijd en onderwijstijd
Variatie in schooltijd en onderwijstijd
 
Boek pedagogisch kader kindercentra 0 4jr
Boek  pedagogisch kader kindercentra 0 4jrBoek  pedagogisch kader kindercentra 0 4jr
Boek pedagogisch kader kindercentra 0 4jr
 
Infobrochure
InfobrochureInfobrochure
Infobrochure
 
De bijlesindustrie. Kunnen we nog zonder?
De bijlesindustrie. Kunnen we nog zonder? De bijlesindustrie. Kunnen we nog zonder?
De bijlesindustrie. Kunnen we nog zonder?
 
De leraar of de leerling centraal? Concepten voor gelukkig werken en leren
De leraar of de leerling centraal? Concepten voor gelukkig werken en lerenDe leraar of de leerling centraal? Concepten voor gelukkig werken en leren
De leraar of de leerling centraal? Concepten voor gelukkig werken en leren
 

Similaire à 10adviezen 1

intro brede school startdag.pptx
intro brede school startdag.pptxintro brede school startdag.pptx
intro brede school startdag.pptxPiet Vervaecke
 
O4nt onderwijsconcept
O4nt onderwijsconceptO4nt onderwijsconcept
O4nt onderwijsconceptAndereTijden
 
Positionpaper kinderopvang onderwijs_welzijn_def1 mei 2013
Positionpaper kinderopvang onderwijs_welzijn_def1 mei 2013Positionpaper kinderopvang onderwijs_welzijn_def1 mei 2013
Positionpaper kinderopvang onderwijs_welzijn_def1 mei 2013AndereTijden
 
TVB_1502_pp_24-33
TVB_1502_pp_24-33TVB_1502_pp_24-33
TVB_1502_pp_24-33Henja Treur
 
Stand van zaken integrale kindcentra februari 2013 docx
Stand van zaken integrale kindcentra februari 2013 docxStand van zaken integrale kindcentra februari 2013 docx
Stand van zaken integrale kindcentra februari 2013 docxAndereTijden
 
2023 MOP 22 - 28 online.pptx
2023 MOP 22 - 28 online.pptx2023 MOP 22 - 28 online.pptx
2023 MOP 22 - 28 online.pptxPiet Vervaecke
 
Bijdrage 4e Nco 2012 Laatste Versie
Bijdrage 4e Nco 2012 Laatste VersieBijdrage 4e Nco 2012 Laatste Versie
Bijdrage 4e Nco 2012 Laatste Versieinekedriessen
 
Didactiek voor volwassenen WaelenBroecheler
Didactiek voor volwassenen WaelenBroechelerDidactiek voor volwassenen WaelenBroecheler
Didactiek voor volwassenen WaelenBroechelerMeike Broecheler
 
Het onderwijs vast goed in 2032
Het onderwijs vast goed in 2032Het onderwijs vast goed in 2032
Het onderwijs vast goed in 2032René P.M. Stevens
 
Schoolcounseling
SchoolcounselingSchoolcounseling
Schoolcounselingguestca0a3
 
Geert Driessen, Annemiek Veen & Maartje van Daalen (2015) VVE-doelgroepkinder...
Geert Driessen, Annemiek Veen & Maartje van Daalen (2015) VVE-doelgroepkinder...Geert Driessen, Annemiek Veen & Maartje van Daalen (2015) VVE-doelgroepkinder...
Geert Driessen, Annemiek Veen & Maartje van Daalen (2015) VVE-doelgroepkinder...Driessen Research
 
' Eten op scholen ' , 25 01-1.05 1plus 2-_
' Eten op scholen ' , 25 01-1.05 1plus  2-_' Eten op scholen ' , 25 01-1.05 1plus  2-_
' Eten op scholen ' , 25 01-1.05 1plus 2-_tijdvooreten
 
De kracht van verbinden
De kracht van verbindenDe kracht van verbinden
De kracht van verbindenRogér Caubo
 
Presentatie01 Fusie Ouders
Presentatie01 Fusie OudersPresentatie01 Fusie Ouders
Presentatie01 Fusie Oudershubdefesche
 
' Eten op scholen ' , 25 01-1.05 1plus 2-_
' Eten op scholen ' , 25 01-1.05 1plus  2-_' Eten op scholen ' , 25 01-1.05 1plus  2-_
' Eten op scholen ' , 25 01-1.05 1plus 2-_tijdvooreten
 
Eten op scholen, 25 01-1.05 1plus 2-_
Eten op scholen, 25 01-1.05 1plus  2-_Eten op scholen, 25 01-1.05 1plus  2-_
Eten op scholen, 25 01-1.05 1plus 2-_tijdvooreten
 
Geert Driessen (2012)TVO Voor- en Vroegschoolse Educatie.pdf
Geert Driessen (2012)TVO Voor- en Vroegschoolse Educatie.pdfGeert Driessen (2012)TVO Voor- en Vroegschoolse Educatie.pdf
Geert Driessen (2012)TVO Voor- en Vroegschoolse Educatie.pdfDriessen Research
 

Similaire à 10adviezen 1 (20)

intro brede school startdag.pptx
intro brede school startdag.pptxintro brede school startdag.pptx
intro brede school startdag.pptx
 
O4nt onderwijsconcept
O4nt onderwijsconceptO4nt onderwijsconcept
O4nt onderwijsconcept
 
Positionpaper kinderopvang onderwijs_welzijn_def1 mei 2013
Positionpaper kinderopvang onderwijs_welzijn_def1 mei 2013Positionpaper kinderopvang onderwijs_welzijn_def1 mei 2013
Positionpaper kinderopvang onderwijs_welzijn_def1 mei 2013
 
TVB_1502_pp_24-33
TVB_1502_pp_24-33TVB_1502_pp_24-33
TVB_1502_pp_24-33
 
Stand van zaken integrale kindcentra februari 2013 docx
Stand van zaken integrale kindcentra februari 2013 docxStand van zaken integrale kindcentra februari 2013 docx
Stand van zaken integrale kindcentra februari 2013 docx
 
2023 MOP 22 - 28 online.pptx
2023 MOP 22 - 28 online.pptx2023 MOP 22 - 28 online.pptx
2023 MOP 22 - 28 online.pptx
 
Bijdrage 4e Nco 2012 Laatste Versie
Bijdrage 4e Nco 2012 Laatste VersieBijdrage 4e Nco 2012 Laatste Versie
Bijdrage 4e Nco 2012 Laatste Versie
 
Didactiek voor volwassenen WaelenBroecheler
Didactiek voor volwassenen WaelenBroechelerDidactiek voor volwassenen WaelenBroecheler
Didactiek voor volwassenen WaelenBroecheler
 
Het onderwijs vast goed in 2032
Het onderwijs vast goed in 2032Het onderwijs vast goed in 2032
Het onderwijs vast goed in 2032
 
Schoolcounseling
SchoolcounselingSchoolcounseling
Schoolcounseling
 
Geert Driessen, Annemiek Veen & Maartje van Daalen (2015) VVE-doelgroepkinder...
Geert Driessen, Annemiek Veen & Maartje van Daalen (2015) VVE-doelgroepkinder...Geert Driessen, Annemiek Veen & Maartje van Daalen (2015) VVE-doelgroepkinder...
Geert Driessen, Annemiek Veen & Maartje van Daalen (2015) VVE-doelgroepkinder...
 
Samenwerken360
Samenwerken360Samenwerken360
Samenwerken360
 
Slimfit op 't Venne
Slimfit op 't VenneSlimfit op 't Venne
Slimfit op 't Venne
 
' Eten op scholen ' , 25 01-1.05 1plus 2-_
' Eten op scholen ' , 25 01-1.05 1plus  2-_' Eten op scholen ' , 25 01-1.05 1plus  2-_
' Eten op scholen ' , 25 01-1.05 1plus 2-_
 
De kracht van verbinden
De kracht van verbindenDe kracht van verbinden
De kracht van verbinden
 
Presentatie01 Fusie Ouders
Presentatie01 Fusie OudersPresentatie01 Fusie Ouders
Presentatie01 Fusie Ouders
 
' Eten op scholen ' , 25 01-1.05 1plus 2-_
' Eten op scholen ' , 25 01-1.05 1plus  2-_' Eten op scholen ' , 25 01-1.05 1plus  2-_
' Eten op scholen ' , 25 01-1.05 1plus 2-_
 
Eten op scholen, 25 01-1.05 1plus 2-_
Eten op scholen, 25 01-1.05 1plus  2-_Eten op scholen, 25 01-1.05 1plus  2-_
Eten op scholen, 25 01-1.05 1plus 2-_
 
Geert Driessen (2012)TVO Voor- en Vroegschoolse Educatie.pdf
Geert Driessen (2012)TVO Voor- en Vroegschoolse Educatie.pdfGeert Driessen (2012)TVO Voor- en Vroegschoolse Educatie.pdf
Geert Driessen (2012)TVO Voor- en Vroegschoolse Educatie.pdf
 
O4nt manifest
O4nt manifestO4nt manifest
O4nt manifest
 

Plus de AndereTijden

Verlenging experiment flexibele onderwijstijd
Verlenging experiment flexibele onderwijstijdVerlenging experiment flexibele onderwijstijd
Verlenging experiment flexibele onderwijstijdAndereTijden
 
20150518 verslag cao po
20150518 verslag cao po20150518 verslag cao po
20150518 verslag cao poAndereTijden
 
Fundamenteel anders
Fundamenteel andersFundamenteel anders
Fundamenteel andersAndereTijden
 
In balans jeannette doornenbal
In balans   jeannette doornenbalIn balans   jeannette doornenbal
In balans jeannette doornenbalAndereTijden
 
Reader 121022 definitief
Reader 121022 definitiefReader 121022 definitief
Reader 121022 definitiefAndereTijden
 
Manifest kies nu voor kinderen 120625
Manifest kies nu voor kinderen 120625Manifest kies nu voor kinderen 120625
Manifest kies nu voor kinderen 120625AndereTijden
 
Reader 121022 definitief
Reader 121022 definitiefReader 121022 definitief
Reader 121022 definitiefAndereTijden
 
Manifest kies nu voor kinderen 120625
Manifest kies nu voor kinderen 120625Manifest kies nu voor kinderen 120625
Manifest kies nu voor kinderen 120625AndereTijden
 
Bizhub c20 130313153733_0001
Bizhub c20 130313153733_0001Bizhub c20 130313153733_0001
Bizhub c20 130313153733_0001AndereTijden
 
Whitepaper spot leeuwendaal_2012
Whitepaper spot leeuwendaal_2012Whitepaper spot leeuwendaal_2012
Whitepaper spot leeuwendaal_2012AndereTijden
 
Kwaliteitskaart a4-wt02 def low res 12#372 lsbs
Kwaliteitskaart a4-wt02 def low res 12#372 lsbsKwaliteitskaart a4-wt02 def low res 12#372 lsbs
Kwaliteitskaart a4-wt02 def low res 12#372 lsbsAndereTijden
 
Persbericht kwaliteitskaart
Persbericht kwaliteitskaartPersbericht kwaliteitskaart
Persbericht kwaliteitskaartAndereTijden
 
Akte oprichting vereniging ikc
Akte oprichting vereniging ikcAkte oprichting vereniging ikc
Akte oprichting vereniging ikcAndereTijden
 
2011 33 de-waarde_van_kinderopvang
2011 33 de-waarde_van_kinderopvang2011 33 de-waarde_van_kinderopvang
2011 33 de-waarde_van_kinderopvangAndereTijden
 
Ser ontwerpadvies tijden van de samenleving
Ser ontwerpadvies tijden van de samenlevingSer ontwerpadvies tijden van de samenleving
Ser ontwerpadvies tijden van de samenlevingAndereTijden
 
19112010 berenschot onderzoeksrapport_bestuurlijk_juridische_vormgeving_po-ko...
19112010 berenschot onderzoeksrapport_bestuurlijk_juridische_vormgeving_po-ko...19112010 berenschot onderzoeksrapport_bestuurlijk_juridische_vormgeving_po-ko...
19112010 berenschot onderzoeksrapport_bestuurlijk_juridische_vormgeving_po-ko...AndereTijden
 
Wethouders aan het woord resultatennulmeting 0911
Wethouders aan het woord   resultatennulmeting 0911Wethouders aan het woord   resultatennulmeting 0911
Wethouders aan het woord resultatennulmeting 0911AndereTijden
 
7326 cao po-tekst_2009_13_mei_2009
7326 cao po-tekst_2009_13_mei_20097326 cao po-tekst_2009_13_mei_2009
7326 cao po-tekst_2009_13_mei_2009AndereTijden
 
Internationaal onderzoek variatie_in_schooltijden_its
Internationaal onderzoek variatie_in_schooltijden_itsInternationaal onderzoek variatie_in_schooltijden_its
Internationaal onderzoek variatie_in_schooltijden_itsAndereTijden
 

Plus de AndereTijden (20)

Verlenging experiment flexibele onderwijstijd
Verlenging experiment flexibele onderwijstijdVerlenging experiment flexibele onderwijstijd
Verlenging experiment flexibele onderwijstijd
 
20150518 verslag cao po
20150518 verslag cao po20150518 verslag cao po
20150518 verslag cao po
 
Fundamenteel anders
Fundamenteel andersFundamenteel anders
Fundamenteel anders
 
In balans jeannette doornenbal
In balans   jeannette doornenbalIn balans   jeannette doornenbal
In balans jeannette doornenbal
 
Reader 121022 definitief
Reader 121022 definitiefReader 121022 definitief
Reader 121022 definitief
 
Manifest kies nu voor kinderen 120625
Manifest kies nu voor kinderen 120625Manifest kies nu voor kinderen 120625
Manifest kies nu voor kinderen 120625
 
Reader 121022 definitief
Reader 121022 definitiefReader 121022 definitief
Reader 121022 definitief
 
Manifest kies nu voor kinderen 120625
Manifest kies nu voor kinderen 120625Manifest kies nu voor kinderen 120625
Manifest kies nu voor kinderen 120625
 
Test bestand LWD
Test bestand LWDTest bestand LWD
Test bestand LWD
 
Bizhub c20 130313153733_0001
Bizhub c20 130313153733_0001Bizhub c20 130313153733_0001
Bizhub c20 130313153733_0001
 
Whitepaper spot leeuwendaal_2012
Whitepaper spot leeuwendaal_2012Whitepaper spot leeuwendaal_2012
Whitepaper spot leeuwendaal_2012
 
Kwaliteitskaart a4-wt02 def low res 12#372 lsbs
Kwaliteitskaart a4-wt02 def low res 12#372 lsbsKwaliteitskaart a4-wt02 def low res 12#372 lsbs
Kwaliteitskaart a4-wt02 def low res 12#372 lsbs
 
Persbericht kwaliteitskaart
Persbericht kwaliteitskaartPersbericht kwaliteitskaart
Persbericht kwaliteitskaart
 
Akte oprichting vereniging ikc
Akte oprichting vereniging ikcAkte oprichting vereniging ikc
Akte oprichting vereniging ikc
 
2011 33 de-waarde_van_kinderopvang
2011 33 de-waarde_van_kinderopvang2011 33 de-waarde_van_kinderopvang
2011 33 de-waarde_van_kinderopvang
 
Ser ontwerpadvies tijden van de samenleving
Ser ontwerpadvies tijden van de samenlevingSer ontwerpadvies tijden van de samenleving
Ser ontwerpadvies tijden van de samenleving
 
19112010 berenschot onderzoeksrapport_bestuurlijk_juridische_vormgeving_po-ko...
19112010 berenschot onderzoeksrapport_bestuurlijk_juridische_vormgeving_po-ko...19112010 berenschot onderzoeksrapport_bestuurlijk_juridische_vormgeving_po-ko...
19112010 berenschot onderzoeksrapport_bestuurlijk_juridische_vormgeving_po-ko...
 
Wethouders aan het woord resultatennulmeting 0911
Wethouders aan het woord   resultatennulmeting 0911Wethouders aan het woord   resultatennulmeting 0911
Wethouders aan het woord resultatennulmeting 0911
 
7326 cao po-tekst_2009_13_mei_2009
7326 cao po-tekst_2009_13_mei_20097326 cao po-tekst_2009_13_mei_2009
7326 cao po-tekst_2009_13_mei_2009
 
Internationaal onderzoek variatie_in_schooltijden_its
Internationaal onderzoek variatie_in_schooltijden_itsInternationaal onderzoek variatie_in_schooltijden_its
Internationaal onderzoek variatie_in_schooltijden_its
 

10adviezen 1

  • 1. 10 Adviezen: Naar een dagarrangement voor alle kinderen Andere Tijden in onderwijs en opvang Een samenwerking van VOS/ABB, Brancheorganisatie Kinderopvang, PO-Raad, Het Kinderopvangfonds en BOinK 1
  • 2. Naar een dagarrangement voor àlle kinderen De Werkgroep Onderwijs Kinderopvang (WOK) en het project Andere Tijden in on- derwijs en opvang presenteren hier gezamenlijk tien adviezen voor een beter stelsel van onderwijs en opvang voor kinderen van 0 tot 12 jaar. Met deze adviezen bouwen we voort op de 10 Adviezen: Naar een dagarrangement voor het schoolgaande kind die de WOK in 2007 heeft gepresenteerd en de Werkagenda Nieuwe Tijden uit 2008. Schoolbesturen, kinderopvangaanbieders en gemeenten hebben de afgelopen jaren de handschoen opgepakt. Ze slaan de handen ineen om dagarrangementen neer te zetten: een breed sluitend aanbod van onderwijs, opvang en vrijetijdsactivitei- ten. Ze onderzoeken of gaan over op andere schooltijden. Koplopers zetten nieuwe praktijken neer, in allerlei varianten, in eigen tempo, met als meest vergaande vorm: het kindcentrum waarin professionals met verschillende achtergronden gezamenlijk werken aan de ontwikkeling van kinderen van 0 tot 12 jaar. Het is een sterke, onom- keerbare veldbeweging, ontstaan en gevoed door bevlogen pioniers, pragmatische vernieuwers en strategische doeners die ontdekken dat het beter, leuker, handiger Landelijke Oudervereniging Bijzonder Onderwijs op algemene grondslag èn slimmer kan. Tegelijkertijd wordt het financiële speelveld anno 2012 duidelijk kleiner. De ’stip op de horizon‘ blijft als ambitie echter bestaan en kan door samen- werking in de praktijk, ook in tijden van krapte, dichterbij worden gebracht. De hier gepresenteerde adviezen hebben als doel om de opbrengst van de koplopers ook voor de grote groep van reguliere scholen en kinderopvang productief te laten zijn. Ze vormen geen blauwdruk of één scenario, maar een pleidooi voor ruimte en vrijheid om initiatieven uit het veld tot wasdom te laten komen en te borgen. Dat doet recht aan de Nederlandse traditie om in verschillende situaties (stad, platteland, wijk of buurt) lokaal maatwerk te realiseren, ondersteund door een overheid die richting geeft, stimuleert en belemmeringen wegneemt. Vereniging Openbaar Een gezamenlijke opdracht Onderwijs De Werkgroep Onderwijs Kinderopvang is Het project Andere Tijden in onderwijs en Een dagarrangement voor àlle kinderen vraagt om inzet van de scholen en kinderop- een platform van werkgevers- en werkne- opvang ondersteunt de invoering van an- vangorganisaties, van de sectororganisaties, de rijksoverheid en van de lokale over- mersorganisaties en ouderverenigingen met dere schooltijden en de ontwikkeling van als doel bij te dragen aan een realistische en kindcentra 0 tot 12 jaar, met als doel meer heid. De hier gepresenteerde aanbevelingen zijn op àl deze partijen gericht. Er is verantwoorde uitvoering van het beleid met kwaliteit en rust te brengen in de daginde- een gezamenlijke inspanning nodig om ervoor te zorgen dat de koplopers vooruit betrekking tot voor- en naschoolse opvang. ling van kinderen, ouders, leerkrachten en kunnen, de volgers kunnen aansluiten en er wind in de rug is. Daarover gaan de tien Ook wil de WOK de samenwerking tussen pedagogisch medewerkers. onderwijs en kinderopvang versterken. adviezen. Sleutelwoorden zijn en blijven: het kind centraal, keuzevrijheid van ouders, kwaliteit, professionaliteit en gelijkwaardig partnerschap. Namens de Werkgroep Onderwijs kinderopvang Gjalt Jellesma, initiatiefnemer Werkgroep Onderwijs Kinderopvang Andere Tijden in onderwijs en opvang Namens het project Andere Tijden in onderwijs en opvang, Een samenwerking van VOS/ABB, Brancheorganisatie Kinderopvang, PO-Raad, Het Kinderopvangfonds en BOinK Gijs van Rozendaal, voorzitter Initiatiefgroep Andere Tijden Andere Tijden in onderwijs en opvang Een samenwerking van VOS/ABB, Brancheorganisatie Kinderopvang, PO-Raad, Het Kinderopvangfonds en BOinK mei 2012 1 3
  • 3. 1 Geef richting Geef richting Formuleer een visie op de vormgeving van de voorzieningen voor de • Ontwikkel een richtinggevend kader voor een voorziening voor ontwikkeling, onderwijs ontwikkeling, het onderwijs en de opvang van kinderen van 0 tot 12 jaar en opvang van kinderen van 0 tot 12 jaar • Formuleer het ambitieniveau voor de pedagogische kwaliteit, leerprestaties, inclusiviteit 2 Werk vanuit de wensen en behoeften van kinderen en ouders van kinderen, flexibiliteit qua tijden en organisatie, sluitend dagarrangement en de rol Stimuleer pedagogisch partnerschap van ouders, school en opvang van ouders Toelichting 3 De afgelopen vijf jaar zijn flinke stappen vooruit gezet in de formulering van een toekomst- Investeer in innovatie beeld, de `stip op de horizon’. Er is een brede coalitie van werkgevers-, werknemers- en be- Creëer proeftuinen en vrijplaatsen om innovaties te ontwikkelen en te borgen langenorganisaties en uitvoeringspartijen die zich vinden in doorlopende dagarrangementen voor kinderen van 0 tot 12 jaar 1. Er is sprake van een doorontwikkeling van de brede school in deze richting 2. Op tal van plekken ontwikkelen scholen en kinderopvangondernemers 4 Nieuwe tijden voor onderwijs en opvang hun eigen varianten 3. Tijden, locaties en pedagogische aanpak worden afgestemd. Er ont- Bied ruimte voor flexibilisering van school- en vakantietijden staat rust in de dagindeling van het kind èn de (werkende) ouders. Het vergroot de mogelijk- heden voor ouders om aan de arbeidsmarkt deel te nemen of een bestaand dienstverband in uren uit te breiden. Er ontstaat synergie tussen de verschillende voorzieningen rondom het 5 jonge en schoolgaande kind – school, peuterspeelzaal, opvang, sport, cultuur en welzijn. Die Stimuleer samenwerking van professionals Benut de expertise en competenties van verschillende professionals rondom het kind synergie versterkt de ontwikkelingskansen van kinderen en bevordert de integratie. Inzet is steeds de totstandkoming van dagarrangementen voor alle kinderen in wijk, buurt en dorp. 1 Uitvoeringsorganisaties werken daartoe lokaal samen aan visie en samenhangend aanbod. 6 Wethouders organiseren zich om lokaal beleid voor geïntegreerde voorzieningen op te Denk in ruimte voor kinderen zetten 4. Met een richtinggevend kader vanuit de rijksoverheid wint deze beweging vanuit Neem afscheid van het schoolgebouw en (ver-)bouw multifunctionele, flexibele het veld aan kracht. Sectororganisaties kunnen de samenwerking stimuleren en draagvlak en duurzame centra voor kinderen creëren. 7 Maak de weg vrij Wat vraagt dat van de partijen? Screen de wet- en regelgeving Primair onderwijs en Kinderopvang op School en opvang (her)ontwerpen de lokale pedagogische infrastructuur, brengen een tegenstrijdigheden vanuit het perspectief van voorzieningen voor 0- tot 12-jarigen gevarieerd aanbod van hoge kwaliteit tot stand Sectororganisaties participeren in proces van beleidsvorming, creëren draagvlak, 8 stimuleren samenwerking tussen onderwijs en kinderopvang Bundel beleid en middelen Lokale overheid ontwikkelt een visie op lokaal jeugdbeleid en faciliteert en regisseert Ontwikkel een integrale visie op (positief) jeugdbeleid, maak verbindingen de realisatie van dagarrangementen tussen beleidsdossiers en bundel geldstromen Rijksoverheid stelt een richtinggevend kader op voor de ontwikkeling van en onderwijs aan kinderen van 0 tot 12 jaar 9 Hef de versnippering in beleidsinitiatieven op Breng de beleidsdossiers rondom jeugd onder bij één bewindspersoon 10 Organiseer onderzoek, kennisdeling en netwerkvorming 1 Maak een werkagenda voor de komende 5 tot 10 jaar voor noodzakelijke Dutch Design, Taskforce Kinderopvang Onderwijs, 2009 2 ‘Verschijningsvormen brede school’, Landelijk Steunpunt Brede School, 2011 inspanningen 3 ‘Wij maken werk van kindcentra. Portretten van pioniers’, project Andere tijden in 2 onderwijs en opvang, 2012 3 4 5
  • 4. Werk vanuit de wensen en behoeften van kinderen en ouders Investeer in innovatie • Werk en denk vanuit het principe dat kinderen baat moeten hebben bij nieuwe • Stimuleer proeftuinen en vrijplaatsen die passen bij de omgeving, de kinderen en de arrangementen wensen van ouders en professionals • Garandeer optimale keuzevrijheid voor ouders • Creëer rek in regelgeving om innovaties te ontwikkelen en te borgen Toelichting Toelichting In de adviezen staan de belangen van kinderen voorop: hebben zij het naar hun zin in de op- Op tal van plaatsen in Nederland hebben samenwerkingsverbanden tussen school en op- vang en op school? Bieden we hen een omgeving waarin zij zich optimaal kunnen ontwikke- vang de `toekomst uitgevonden’ 1. Soms onder de naam van kindcentrum, Sterrenschool of len? Worden zij adequaat voorbereid op de toekomst? Daarbij zijn keuzevrijheid van ouders educatief centrum, soms onder die van integraal kindcentrum of de nieuwe school… maar en vraagsturing het uitgangspunt. In het basisonderwijs doet het idee van pedagogisch part- steeds als uitdrukking van de wens van professionals van uiteenlopende achtergronden om nerschap steeds meer opgeld, in de kinderopvang spreekt men van partners in opvoeding. samen te werken aan het onderwijs en de opvoeding van kinderen van 0 tot 12 jaar. Ouders en school, ouders en kinderopvang hebben elkaar nodig, ook bij de vormgeving van Deze verandering van onderop doet recht aan de behoefte van lokaal maatwerk, de wens dagarrangementen en samenwerkende voorzieningen. Ouders hebben en houden vanzelf- om optimaal rekening te houden met de belangen van kinderen, met vraagsturing en met sprekend de primaire verantwoordelijkheid voor de opvoeding van hun kind. Ze delen deze keuzevrijheid van ouders. De voorlopers die nieuwe organisatievormen neerzetten, doen dit taak met medeopvoeders in onderwijs en opvang. Vanuit onderscheiden, helder omschreven, binnen de huidige regelgeving, maar lopen tegen grenzen aan 2. Dat komt door uiteenlopen- verantwoordelijkheden werken ouders, onderwijs en opvang gezamenlijk aan de integrale de toezichtskaders en kwaliteitsbepalingen, door huisvestingsregels, of verplichtingen bij het ontwikkeling van het kind. Een goede communicatie ondersteunt dit. De wensen van ouders overgaan naar nieuwe tijdenmodellen. Regelruimte voor proeftuinen en vrijplaatsen biedt de zijn richtinggevend bij het niet- verplichte aanbod. Dit leidt per definitie tot lokaal maatwerk. mogelijkheid om nieuwe concepten tot wasdom te laten komen. Geef scholen en kinder- 2 3 Informatie richting ouders gaat zoveel mogelijk via één loket. School en opvang evalueren opvangorganisaties meer ruimte om vanuit één gemeenschappelijke organisatie en bestuur met ouders en houden een tevredenheidsonderzoek. De school kan daarbij zijn voordeel invulling te geven aan kindcentra. Sociale partners kunnen de mogelijkheid om binnen de doen met de ervaring van de kinderopvang met de vormgeving van ‘klantrelaties’. bestaande kaders arbeidsvoorwaardelijk maatwerk te leveren, vaker benutten. Wat vraagt dat van de partijen? Wat vraagt dat van de partijen? School en opvang werken volgens de principes van pedagogisch partnerschap samen School en opvang ontwerpen een gevarieerd aanbod van hoge kwaliteit met nieuwe met ouders aan optimale ontwikkelingskansen invullingen en verbindingen van opvang, onderwijs, sport, cultuur en Lokale overheid hanteert belangen van kinderen en ouders als uitgangspunt voor welzijn lokaal beleid Sociale partners overleggen over personele en arbeidsrechtelijke voorwaarden Rijksoverheid neemt het principe van onderscheiden verantwoordelijkheden op in de Lokale overheid stimuleert lokale innovatie in onderwijs- en opvangbeleid lange termijn visie Rijksoverheid biedt ruimte aan proeftuinen en vrijplaatsen 1 film De Toekomst uitvinden. Kindcentra in beeld. Project Andere Tijden in onderwijs en opvang/ APS, 2012 2 4 Hoorzitting Tweede Kamer, commissie onderwijs, sociale zaken, juni 2011 5 6 7
  • 5. Nieuwe tijden voor onderwijs en opvang Stimuleer samenwerking van professionals • Geef scholen, kindcentra en samenwerkingsverbanden de vrijheid om dag-, week- en • Creëer functies waarin onderwijsondersteuning en opvangtaken zijn gebundeld jaarrooster in overleg met personeel en ouders zelf in te vullen. • Onderzoek de mogelijkheden en maak de weg vrij voor aanstelling bij één werkgever • Schrap wettelijke bepalingen die verhinderen dat andere dan klassieke tijdenmodellen • Werk aan harmonisatie van arbeidsvoorwaarden, functiewaardering en opleidingsvereisten mogelijk zijn. • Professionaliseer de opleidingen gericht op de sectoren onderwijs en opvang Toelichting Toelichting De Sociaal Economische Raad concludeert in haar onderzoek Tijden van de samenleving dat Essentieel in het dagarrangement is dat professionals van uiteenlopende achtergrond die met traditionele school- en opvangtijden niet in de pas lopen met arbeids – en leefpatronen van dezelfde kinderen werken, gezamenlijk een sluitend aanbod en doorgaande lijnen creëren. moderne gezinnen. “Belangrijke uitgangspunten voor de raad zijn dat school- en opvangtij- Voorlopers zoeken naar mogelijkheden om als één team te functioneren; voor de kinderen, den aansluiten op werktijden en dat optimaal gebruik wordt gemaakt van de mogelijkheden voor ouders en in de organisatie. Combinatiefuncties – werknemers die zowel opvang, on- van een volledig weekvenster, waarbij ook de woensdag en de vrijdag als reguliere werkda- derwijsondersteuning, sport als pedagogische begeleiding doen – zijn daarbij een praktisch gen gelden. (….) De primaire verantwoordelijkheid voor een dergelijk sluitend dagarrange- middel. Hiermee kunnen onderwijsgevenden zich concentreren op hun kerntaken, terwijl ment van onderwijs en opvang ligt bij de overheid. De implementatie van een eigentijds en werknemers in de opvang meer perspectief krijgen op een volledig dienstverband, door- sluitend dagarrangement voor 4- tot 12-jarigen beschouwt de raad als een eerste stap in de stroom en carrière. Voor de doorgaande lijn op de dag is het een stap vooruit, de gezichten ontwikkeling naar integrale kindvriendelijke centra voor 0- tot 12-jarigen”1. zijn voor kinderen vertrouwd, professionals ontdekken elkaars toegevoegde waarde en de Om het lokale maatwerk te kunnen leveren, hebben scholen en kinderopvang armslag organisatie kan slim omgaan met de inzet van medewerkers op MBO- en HBO-taken. nodig. Om kinderen méér en een meer sámenhangend aanbod te geven, om beter aan te Meer personele samenwerking tussen onderwijs en opvang vraagt om een goede afstem- sluiten op tijden, ritme en vakantie van werkende ouders, maar ook om als organisaties ming van arbeidsvoorwaarden en financiering. Een stap vooruit is het opnemen van een slimmer en efficïenter te opereren. De omslag naar andere schooltijden heeft inmiddels een combinatiefunctie in de cao primair onderwijs voor onderwijsondersteuning en naschoolse 4 5 grote vlucht genomen. Uit de Monitor Nieuwe Schooltijden blijkt dat 55% van de basisscho- opvangtaken (medewerker brede school). Sociale partners zijn bereid hiermee aan de slag te len voornemens is daarmee aan de slag te gaan 2. De afgelopen jaren was een versnelling gaan. Op de korte termijn, vanuit de situatie van twee aparte cao’s met eigen arbeidsvoor- meetbaar (méér scholen maken de omslag) en een verschuiving van traditionele schooltijden waardelijke en rechtspositionele regelingen, is het zaak de vrijstelling van BTW bij detache- naar andere tijdenmodellen, waaronder het vijf-gelijke-dagenmodel. Sinds 2011 werken ring te regelen. Op langere termijn ligt het in de rede om meer af te stemmen en wellicht tot tien scholen in Nederland aan de flexibilisering van vakanties . Dit sluit aan op de behoefte 3 een gemeenschappelijke cao te komen. Hiervoor is gelijke financiering wel noodzakelijk; dat van jonge ouders. Meer dan de helft van de jonge ouders heeft een voorkeur voor nieuwe zal de integratie tussen onderwijs en kinderopvang bevorderen. schooltijden en flexibele schoolvakanties . 4 Het beroepsonderwijs dient op de nieuwe werkelijkheid van toenemende samenwerking in het veld in te spelen. De opleidingsprofielen van nu nog gescheiden onderwijs- en opvang- functies, zowel op MBO als HBO-niveau, moeten worden afgestemd. Wat vraagt dat van de partijen? Wat vraagt dat van de partijen? School en opvang hanteren een tijdenmodel dat kinderen rust en regelmaat biedt en School en opvang stimuleren personele samenwerking in combinatiefuncties en het ouders ondersteunt in de combinatie arbeid en zorg werken in één team Sociale partners overleggen over de randvoorwaarden voor de invoering van Sociale partners creëren vergelijkbare functies in de afzonderlijke cao’s en onderzoeken nieuwe tijden de mogelijkheden van verdere harmonisatie Rijksoverheid biedt ruimte in de regelgeving van schooltijden en schoolvakanties; Beroepsonderwijs stroomlijnt opleidingsprofielen en programma’s neemt drempels weg voor het hanteren van andere tijdenmodellen Rijksoverheid lost BTW-problematiek bij detachering op 1 Sociaal Economische Raad, tijden van de samenleving, april 2011 2 Monitor Andere schooltijden, Factsheet mei 2011, Oberon/PO raad 3 Experimenten Flexibilisering schooltijden, Ministerie OCW, juni 2011 4 Jonge ouders over schooltijden, onderzoek van BOinK in opdracht van project Andere Tijden in onderwijs en 6 opvang, juni 2011 7 8 9
  • 6. Denk in ruimte voor Kinderen Maak de weg vrij • Richt het onderwijshuisvestingsbeleid op de omvorming en slimme verbouwing van bestaande • Screen de Wet Primair Onderwijs (en regelingen) en Wet Kinderopvang op conflicterende (school-)gebouwen naar multifunctionele, flexibele en duurzame centra voor kinderen voorschriften en regelgeving • Ga bij nieuwbouw uit van één pedagogische omgeving voor kinderen • Pas regels uit wettelijke kaders van primair onderwijs, kinderopvang en jeugdbeleid aan • Zoek naar slimme combinaties met sport, cultuur en zorg vanuit het perspectief van voorzieningen voor kinderen van 0 tot12 jaar • Zoek investeerders voor multifunctionele gebouwen voor kinderen, ouders en buurt Toelichting Toelichting Toegroeien naar voorzieningen voor 0- tot 12-jarigen betekent fundamenteel anders denken De kinderopvang (inclusief het peuterspeelzaalwerk) en het basisonderwijs hebben een eigen over de omgeving waarin dat gebeurt. Afzonderlijke fysieke eenheden als crêches, schoolge- wettelijke opdracht. Er is sprake van twee wetgevingsregimes (Wet Primair Onderwijs en Wet bouwen of peuterspeelzalen maken plaats voor één leef- en werkplaats voor kinderen, die Kinderopvang). Maar het overlapgebied is groot. Alle sectoren zetten in op een doorgaande past in de buurt of wijk. Een pedagogisch verantwoorde plek, waar het ook voor kinderen brede ontwikkeling van kinderen en het opsporen en ‘wegwerken’ van (taal)achterstanden in die er langer verblijven, goed toeven is. Binnen- en buitenruimten zijn veilig, aantrekkelijk en een zo vroeg mogelijk stadium. Onderwijs en opvang delen het doel om waarden en normen uitdagend vormgegeven. Beheer en exploitatie kan in eigen hand of bij derden zoals maat- te ontwikkelen en over te dragen en sociale en persoonlijke competenties te ontwikkelen. schappelijk vastgoedorganisaties worden neergelegd. De wettelijke kaders hebben dus raakvlakken maar ook tegenstrijdigheden en begrenzingen. In de praktijk vindt men oplossingen, maar een screening vanuit het perspectief van samen- Met een krimpend aantal leerlingen zal er minder vaak nieuwbouw plaatsvinden. Efficiënter werkende partners uit onderwijs en kinderopvang levert een agenda voor harmonisatie op. gebruik van bestáánde ruimte wordt de opdracht. Dat betekent bestaande school- en zo De toezichtlast wordt hiermee ook verminderd. nodig andere gebouwen transformeren en slim verbouwen tot een pedagogische omgeving voor kinderen 1. Wet- en regelgeving en bekostiging zouden hierop moeten worden ingericht. Nadere bestudering van raakvlakken en tegenstrijdigheden is nodig op 1 6 7 De lokale overheid kan aan de hand van een gemeentelijk ramingsmodel in kaart brengen • de mogelijkheid van een breed aanbod voor àlle kinderen wat een te verwachten volumegroei voor uitbreiding aan locaties betekent. Afhankelijk van • de definiëring van schoolse en niet-schoolse tijd (dag, week, jaar) de lokale context kan er een variatie in ruimtelijke concepten worden gecreëerd: buiten- • het inzetten van één team van professionals (aanstellingen, cao’s, arbeidsvoorwaarden) schoolse opvang en onderwijs in één gebouw; opvang en school op een kindercampus (à la • de samenwerking in één gebouw (bijvoorbeeld door aanpassing van de Denemarken); in dorpshuizen of op afzonderlijke locaties, maar wel in elkaars nabijheid. Er onderwijsbestemming van ruimten) zijn goede voorbeelden van combinaties met sportlocaties. Het recent door VNG, PO-Raad, • groepsgrootte, inrichting, veiligheid, hygiëne, leerlingenvervoer, verzekeringen e.d. VO-raad en Waarborgfonds Kinderopvang opgerichte kenniscentrum voor onderwijs- en • medezeggenschap kinderopvanghuisvesting draagt bij aan een professioneel opdrachtgeverschap binnen de • kwaliteitstoetsing, inspectie sector en biedt tevens mogelijkheden om een investeringsfonds voor huisvesting in onder te • bestuurlijke en juridische samenwerkingsvormen brengen. Wat vraagt dat van de partijen? Wat vraagt dat van de partijen? School en opvang maken een fysieke vertaling van de gezamenlijke pedagogische visie in School en opvang de sectoren kinderopvang en onderwijs brengen tegenstrijdige binnen- en buitenruimte, inrichting en gezamenlijk gebruik regelgeving in kaart en doen aanbevelingen aan de rijksoverheid Lokale overheid ontwikkelt integraal accommodatiebeleid en stelt financiële middelen Rijksoverheid harmoniseert regelgeving kinderopvang en onderwijs; bevordert ter beschikking voor nieuwbouw en verbouw voor geïntegreerde afstemming en werkt geleidelijk toe naar één inspectie onderwijs- en opvangvoorzieningen Rijksoverheid harmoniseert en normaliseert regelgeving voor bouw, onderhoud, eigenaarschap en financiering zodat geïntegreerde vastgoed- oplossingen zo eenvoudig mogelijk worden; maakt renovatie van bestaande (school-) gebouwen mogelijk 8 1 Agenda gebouwen voor Kinderen, Netwerkbureau Kinderopvang, 2011 1 Zie ook De sterrenschool 2.0, de Argumentenfabriek, juli 2010 9 0 1 1
  • 7. Bundel lokaal beleid en middelen Hef de versnippering in beleidsinitiatieven op • Ontwikkel een aansprekende visie, creëer een speelveld en daag maatschappelijke `dienstverleners’ • Bundel de dossiers primair onderwijs, kinderopvang, peuterspeelzalen, jeugdbeleid en uit tot initiatief voor vernieuwing breng dit onder bij één bewindspersoon • Geef richting met behulp van voorzieningenplanning en ontwikkel integraal accommodatiebeleid • Maak een verbinding met de inspanningen ter bevordering van de Brede School, de • Bundel lokaal geldstromen op het gebied van jeugd, zorg, welzijn, vrije tijd experimenteerregelingen Flexibilisering onderwijstijd en Dagarrangementen en projecten • Gebruik de Lokaal Educatieve Agenda als platform als Combinatiefuncties, Sport en School Toelichting Toelichting De gemeente heeft een beperkte wettelijke taak sinds de invoering van de Wet Kinderop- Voor de uitvoeringsorganisaties is een bundeling van initiatieven en vereenvoudiging van vang. Veel gemeenten deden een stap terug en voerden geen actief beleid meer op het verantwoordingsplicht en regelgeving dringend gewenst. De verhuizing van kinderopvang gebied van kinderopvang. Maar dat beeld is gekanteld omdat onderwijs en kinderopvang naar SZW, vanaf 2010, is opgevangen met interdepartementale afstemming. Beide bewinds- worden gezien als essentieel onderdeel van integraal jeugdbeleid en er kansen worden gezien personen treden samen op in dit dossier. in de koppeling met de transitie van de jeugdzorg. Dat blijkt onder andere uit het ontstaan Blijft dat een bundeling van beleid voor kinderen van 0 tot12 jaar recht doet aan ontwikke- van de kopgroep Wethouders voor kindcentra, een verband van 30 grote en middelgrote lingen in het veld. Rijks- en lokale overheid maken dan op beleidsniveau de aansluiting zodat gemeenten en kleine kernen die het debat over geïntegreerde kindvoorzieningen wil stimu- wordt gewerkt aan een breed educatief aanbod voor àlle kinderen met goed onderwijs, leren 1. Gemeenten prikkelen hun lokale kinderopvangaanbieders en schoolbesturen tot het kwalitatief verantwoorde opvang en een geïntegreerd pakket van opvang en buitenschoolse aanbieden van dagarrangementen en regisseren of faciliteren deze initiatieven. Het lokale activiteiten. Op lokaal niveau verbinden gemeenten diverse dossiers onder de noemer posi- brede schoolbeleid kan gereactiveerd worden door het debat over de doorontwikkeling van tief jeugdbeleid. 8 9 de brede school richting integraal model in LEA-verband (Lokaal Educatieve Agenda) actief in te zetten. Dit wordt ook bepleit door het Landelijk Steunpunt Brede scholen 2. De gemeente pakt dan een actieve rol in de raming en planning van fysieke voorzieningen (zie 6. Ruimte voor kinderen). In dat licht is een blijvende betrokkenheid van de lokale overheid voor wat de voorzieningenplanning betreft onvermijdelijk. Wat vraagt dat van de partijen? Wat vraagt dat van de partijen? School en opvang werken in samenspraak met de gemeente en andere partijen aan Rijksoverheid brengt verwante dossiers onder bij één bewindspersoon integrale bedrijfsvoering Lokale overheid maakt verbinding tussen beleidsdossiers gericht op kinderen van Lokale overheid maakt verbinding tussen beleidsdossiers rond kinderen van 0 tot 12 0 tot 12 jaar jaar en pakt een actieve rol in aansturing, voorzieningenplanning en netwerkvorming van kindpartners 1 Kopgroep Wethouders voor Kindcentra is een initiatief van de VNG en het project Andere Tijden in onderwijs en opvang 10 2 Verschijningsvormen Brede Scholen, 2011 11 2 1 3 1
  • 8. Organiseer onderzoek, kennisdeling, netwerkvorming • Monitor innovatieve praktijken, beleg onderzoek en zorg voor kennisdeling en verspreiding van ervaring en informatie • Geef de ontwikkeling van dagarrangementen en samenwerkende voorzieningen een plek in de ondersteuningsstructuur van onderwijs en opvang • Zorg dat landelijke en lokale overheid, branche- en uitvoeringspraktijk op dit thema actief communiceren Toelichting Er is al een sterke innovatieve praktijk ontstaan waarin scholen en kinderopvangorganisaties visie, aanbod, tijden en personeel delen. De koplopers hebben langzamerhand een schat aan kennis en ervaring opgebouwd waarmee de `volgers’ hun voordeel kunnen doen. Het identificeren en beschrijven van werkzame mo- dellen, het monitoren van ervaringen en verspreiding van informatie en kennis kunnen deze innovatie van onderop in versnelling brengen. De door de ministeries van OCW en SZW georganiseerde conferentie ‘Nieuwe tijden in on- derwijs en opvang’ in 2009 leverde een Werkagenda op met actiepunten op het gebied van onderzoek, monitoring en experimenten 1. Daar is een voortvarende start mee gemaakt 2. De vraagbaak- en ondersteuningsfunctie voor het veld – nu ingevuld door het project Andere Tij- 10 den in onderwijs en opvang en het Landelijk Steunpunt Brede scholen – zou een vaste plek in de ondersteuningsstructuur van onderwijs en opvang kunnen krijgen. De Werkgroep Onder- wijs Kinderopvang blijft adviseren en het debat aanjagen. Wat vraagt dat van de partijen? School en opvang leveren informatie aan over knelpunten en praktijkoplossingen, delen kennis en ervaring en organiseren zich Sociale partners zetten het thema op de eigen agenda en verspreiden actief en en ouderorganisaties kennis en informatie naar de achterban Lokale overheid draagt bij aan lokale evaluatie en monitoring Rijksoverheid maakt een werkagenda voor de komende 5 tot 10 jaar voor onderzoek naar voortgang en resultaten, ontwikkeling en communicatie 1 Nieuwe tijden in onderwijs en opvang, een advies van het veld aan de regering, Oberon / Duin projectmanagement, 2009 2 Inventariserend onderzoek ITS, ‘Variatie in schooltijden’, 2010; Regioplan, Monitor 5 gelijke dagenmodel, start 2011 Andere Tijden in onderwijs en opvang Experimenten flexibilisering schooltijden, start 2011: Experimenten gemeentebrede dagarrangementen, Een samenwerking van VOS/ABB, Brancheorganisatie Kinderopvang, PO-Raad, Het Kinderopvangfonds en BOinK start 2012 12 4 1
  • 9. 10 Adviezen 1 Geef richting Formuleer een visie op de vormgeving van de voorzieningen voor de ontwikkeling, het onderwijs en de opvang van kinderen van 0 tot 12 jaar 2 Werk vanuit de wensen en behoeften van kinderen en ouders Stimuleer pedagogisch partnerschap van ouders, school en opvang 3 Investeer in innovatie Creëer proeftuinen en vrijplaatsen om innovaties te ontwikkelen en te borgen 4 Nieuwe tijden voor onderwijs en opvang Bied ruimte voor flexibilisering van school- en vakantietijden 5 Stimuleer samenwerking van professionals Benut de expertise en competenties van verschillende professionals rondom het kind 6 Denk in ruimte voor kinderen Neem afscheid van het schoolgebouw en (ver-)bouw multifunctionele, flexibele en duurzame centra voor kinderen 7 Maak de weg vrij Screen de wet- en regelgeving Primair onderwijs en Kinderopvang op tegenstrijdigheden vanuit het perspectief van voorzieningen voor 0 tot 12-jarigen 8 Bundel beleid en middelen Ontwikkel een integrale visie op (positief) jeugdbeleid, maak verbindingen tussen beleidsdossiers en bundel geldstromen 9 Hef de versnippering in beleidsinitiatieven op Breng de beleidsdossiers rondom jeugd onder bij één bewindspersoon 10 Organiseer onderzoek, kennisdeling en netwerkvorming Maak een werkagenda voor de komende 5 tot 10 jaar voor noodzakelijke inspanningen Meer informatie over de 10 Adviezen: Werkgroep Onderwijs Kinderopvang Andere Tijden in onderwijs en opvang L. Cats, projectsecretariaat, 030 - 23 31 400 A. Duin, projectleider, 06 - 5393 20 36 info@werkgroeponderwijskinderopvang.nl info@anderetijdeninonderwijsenopvang.nl www.werkgroeponderwijskinderopvang.nl www.anderetijdeninonderwijsenopvang.nl