Προστατευόμενα ζώα: Το κυπριακό γαϊδούρι: πληροφοριακό υλικό και ενδεικτικά φύλλα εργασίας - Γ' τάξη

1. Όνομα: ………………………………………………………………..

2. Το γαϊδούρι ή όνος, είναι θηλαστικό ζώο που κατάγεται
από την Αφρική. Οι Αιγύπτιοι φαίνεται ότι το
χρησιμοποιούσαν ως κατοικίδιο ζώο τουλάχιστον 3.000
χρόνια π.Χ. Από εκεί διαδόθηκε η χρήση του σε όλη την
περιοχή, στην Ελλάδα και στην Κύπρο.
Ένα είδος είναι και ο κυπριακός όνος. Είναι μεγαλόσωμο
ζώο με ανάστημα περίπου 1,50 μ. Είναι μαύρο με γκρίζα
κοιλιά. Είναι δυνατό ζώο με γερά πόδια. Σε σχέση με το άλογο
έχει πολύ μεγάλη αντοχή στην εργασία, στον καύσωνα, στις
ασθένειες, στην πείνα και στη δίψα. Είναι εξαιρετικά
λιτοδίαιτο. Τρέφεται με όλα τα είδη φυτών, ακόμα και
αγκάθια. Είναι πολύ υπομονετικό και μακροβιότερο απ’ ότι
τα άλογα, δηλαδή ζει περισσότερα χρόνια.
Έχει όμως κάποιες απαιτήσεις όσον αφορά τη διατροφή
του. Είναι απαιτητικό στο νερό, το οποίο πρέπει να είναι
καθαρό για να το πιει. Αρνείται συνήθως να πιει νερό όταν
έχουν πιει από το ίδιο δοχείο άλλα ζώα.
Το χρησιμοποιούσαν οι αγρότες στις δουλειές τους, στις
μεταφορές αλλά και για αναπαραγωγή σε άλλες χώρες.
Σήμερα το Κυπριακό γαϊδούρι είναι είδος προς
εξαφάνιση, γι’ αυτό και προστατεύεται.
Διασκευασμένο ηλεκτρονικό κείμενο (πηγή: http://www.stephanion.gr/onoi.htm)
Όνος, φυλής Κύπρου (Δημήτρης Α. Μπαλάφας)

3. Καταγωγή (χώρα):
Εξωτερικά χαρακτηριστικά
(είδος ζώου, σώμα, ύψος, χρώμα)
Ιδιαίτερα χαρακτηριστικά
(χαρακτηριστικά στοιχεία, αντοχές, διατροφή, απαιτήσεις)
Χρήση από τον άνθρωπο:

4. Το Καταφύγιο Γαϊδουριών (Κύπρος) παρέχει φροντίδα και
στέγη σε γαϊδούρια στην Κύπρο. Λειτουργεί στην επαρχία Λεμεσού
και φιλοξενεί πάνω από 120 γαϊδούρια που έχουν διασωθεί. Το
κυπριακό γαϊδούρι είναι προστατευόμενο ζώο.
Παίρνουμε υπό την φροντίδα μας περίπου ένα γαϊδούρι κάθε
μήνα. Τα περισσότερα από αυτά υπήρξαν εργαζόμενα ζώα. Μερικά
από αυτά είχαν εγκαταλειφθεί, ενώ κάποια άλλα δεν είναι πλέον
απαραίτητα για εργασία. Συχνά, οι ιδιοκτήτες τους δεν μπορούν
πλέον να τα φροντίζουν άλλο, συνήθως για λόγους υγείας ή για
οικονομικούς λόγους.
Τα γαϊδούρια φροντίζονται ανά ομάδες («οι παλιόφιλοι», «οι
θορυβώδεις νέοι», και «αυτοί με τα συνεχιζόμενα προβλήματα
υγείας»). Το κάθε γαϊδούρι εξετάζεται από οδοντίατρο, πεταλωτή
και κτηνίατρο.
Επίσης έχουμε και ένα πρόγραμμα εξωτερικής προσέγγισης σε
όλη την ελεύθερη Κύπρο. Το γαϊδούρι είναι ένα από τα
σημαντικότερα αγροτικά ζώα στο νησί. Εργάζεται ιδιαίτερα σε
αμπελώνες όπου τα οχήματα δεν μπορούν να έχουν πρόσβαση,
Οι ομάδες μας συχνά συναντούν γαϊδούρια που υποφέρουν
από παράσιτα (όπως σκουλήκια), από οδοντιατρικά προβλήματα
και από πληγές. Όλες οι θεραπείες παρέχονται δωρεάν και
προσπαθούμε να συνεργαστούμε με τους ιδιοκτήτες. Σε
περιπτώσεις όπου δεν μπορεί ο ιδιοκτήτης να εντοπιστεί, τότε θα
διασώσουμε το γαϊδούρι.
Το έργο μας στην Κύπρο χρηματοδοτείται από τις δωρεές.
Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να βοηθήσει κάποιος το καταφύγιο:
μιλώντας για το έργο μας ή υιοθετώντας εικονικά ένα από τα
διασωθέντα γαϊδούρια μας.
Διασκευασμένο ηλεκτρονικό κείμενο (πηγή: http://www.donkeysanctuarycyprus.org/el)

5. Για ποιο πράγμα μας πληροφορεί το κείμενο;
………………………………………………………………………………………………
Γιατί ιδρύθηκε αυτό το καταφύγιο;
………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………….
Το κείμενο μιλά για εγκαταλειμμένα γαϊδούρια.
Για ποιους λόγους τα εγκατέλειψαν οι ιδιοκτήτες τους;
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………..
Τι προβλήματα αντιμετωπίζουν τα γαϊδούρια;
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
Πώς φροντίζουν τα γαϊδούρια τα μέλη του καταφυγίου;
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
Πώς χρηματοδοτείται αυτό το καταφύγιο;
Πώς μπορούμε να βοηθήσουμε;
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………….
Γιατί είναι σημαντική η βοήθεια; (προσφορά, προστατευόμενο)
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………….

6. Στην αφίσα σου πρόσεξε ώστε να συμπεριλάβεις:
(α) το όνομα του οργανισμού (β) το ζώο που φροντίζουν
(γ) τη φροντίδα που παρέχουν στα ζώα (δ) πώς μπορεί κάποιος να βοηθήσει
(ε) γιατί είναι σημαντική η φροντίδα των κυπριακών γαϊδουριών

7. Στην Κύπρο και σε πολλές άλλες Μεσογειακές χώρες
δεν είναι ασυνήθιστο να δείτε γαϊδούρια να είναι δεμένα
και χωρίς νερό. Οι περισσότεροι ιδιοκτήτες βάζουν νερό
στα ζώα τους δύο φορές την ημέρα: νωρίς το πρωί και
αργά το βράδυ. Αυτό γίνεται επειδή εάν μείνει το νερό στο
δοχείο, μπορεί να αναποδογυριστεί αλλά και να μαζέψει
σκόνη και μικρόβια. Αν και το δέσιμο δεν είναι ιδανικό,
ωστόσο είναι αναγκαίο, αφού ο ιδιοκτήτης θα μετακινεί το
γαϊδούρι από τον ένα τόπο στον άλλο για να φάει. Είναι
καλύτερα ο ιδιοκτήτης να χρησιμοποιεί κολάρο αντί το
τυπικό σχοινί ή την αλυσίδα.
Κάποιες φορές το γαϊδούρι ξεφεύγει και περιπλανιέται
τριγύρω. Τότε, τα μέλη μας από το καταφύγιο γαϊδουριών
θα επικοινωνήσουν με τον κοινοτάρχη και την αστυνομία
ώστε να εντοπίσουν τον ιδιοκτήτη του. Θα μάθουμε και
εμείς πού μένει το γαϊδούρι ώστε αν χρειαστεί να
βοηθήσουμε. Αν όμως δεν βρεθεί ο ιδιοκτήτης, η
αστυνομία και ο κοινοτάρχης μας παραδίδουν το ζώο να
το φροντίσουμε. Αν αργότερα ο ιδιοκτήτης το ζητήσει,
ξέρει ότι θα το βρει στο καταφύγιό μας.
Αν κάποιος μας τηλεφωνήσει για ένα γαϊδούρι που
χρειάζεται βοήθεια, χρειάζεται να ξέρουμε την ακριβή
τοποθεσία και το πρόβλημα.
Διασκευασμένο ηλεκτρονικό κείμενο
(πηγή: http://www.donkeysanctuarycyprus.org/el)

8. Πώς μπορεί να δούμε τα γαϊδούρια;
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………….
Γιατί οι ιδιοκτήτες αλλάζουν το νερό 2 φορές την ημέρα;
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
Τι είναι καλύτερα να χρησιμοποιούν οι ιδιοκτήτες για να
δένουν τα γαϊδούρια τους;
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
Αν βρεθεί ένα εγκαταλειμμένο γαϊδούρι, τι κάνουν τα μέλη
του καταφυγίου;
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
Φτιάξε ένα ενημερωτικό έντυπο στο οποίο να πληροφορείς
τι να κάνει κάποιος αν δει ένα εγκαταλειμμένο γαϊδούρι.
Καταφύγιο Γαϊδάρων (Κύπρος)
30Β Άγιος Παντελεήμονας
Πάνω Κιβίδες 4715
Λεμεσός
Κύπρος
Τηλ: (00 357) 25944151

10. Μια μέρα λάβαμε ένα απεγνωσμένο τηλεφώνημα από
φίλο κάποιας ηλικιωμένης ιδιοκτήτριας γαϊδουριού. Η
ηλικιωμένη ιδιοκτήτρια τυφλώθηκε εντελώς και δεν
μπορούσε πλέον να φροντίζει το αγαπημένο της
γαϊδουράκι που το χρησιμοποιούσε για εργασία. Οι φίλοι
της και οι συγχωριανοί της φρόντιζαν το γαϊδουράκι και
μας ρώτησαν αν μπορούσαμε να το πάρουμε κοντά μας. Η
μοναδική προϋπόθεση που μας έβαλαν ήταν να
ονομάσουμε το γαϊδουράκι «Δήμο», από το όνομα του
συζύγου της ιδιοκτήτριας.
Όταν πήγαμε να το πάρουμε, είδαμε ότι ο Δήμος ήταν
πολύ φιλικός, σε καλή κατάσταση, λίγο υπέρβαρος.
Πρόκειται για ένα πολύ γλυκό γαϊδουράκι, στο οποίο
λείπει πολύ ο ιδιοκτήτης του.
Διασκευασμένο ηλεκτρονικό κείμενο
(πηγή: http://www.donkeysanctuarycyprus.org/el)

11. Καταφύγιο γαϊδουριών (Κύπρος). Παρακαλώ; Πώς
μπορούμε να σας βοηθήσουμε;
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
………..Καταφύγιο γαϊδουριών (Κύπρος). Παρακαλώ;
Πώς μπορούμε να σας βοηθήσουμε;

12. Το Καταφύγιο γαϊδουριών (Κύπρος) προσπαθεί να
βελτιώσει τις ζωές των εργαζόμενων γαϊδουριών που
βρίσκονται στην Κύπρο.
Επειδή οι περισσότεροι άνθρωποι που ζουν στα χωριά
και έχουν γαϊδούρια είναι ηλικιωμένοι, δεν μπορούν λόγω
του οικονομικού κόστους να καλέσουν πεταλωτή ή
κτηνίατρο. Καθώς εξαρτώνται από τα γαϊδούρια τους για
να ζήσουν, είναι πολύ σημαντικό να διατηρούν τα ζώα
τους σε καλή κατάσταση. Τα υγιή ζώα ζουν περισσότερο
και δουλεύουν καλύτερα όταν τα φροντίζουν με προσοχή
και είμαστε εδώ για να βοηθούμε και να συμβουλεύουμε!
Εκτός από το να ελέγχουμε κάθε γαϊδούρι, να
περιποιούμαστε τυχόν πληγές ή τραυματισμούς και να
δίνουμε συμβουλές στους ιδιοκτήτες, ένα από τα
προβλήματα που συχνά οι ιδιοκτήτες αντιμετωπίζουν
είναι η εύρεση ενός πεταλωτή. Εξαιτίας αυτού του
προβλήματος, πολλά από τα γαϊδούρια έχουν υπερβολικά
μακριές και παραμορφωμένες οπλές και προβληματικά
πόδια και υποφέρουν. Τα γαϊδούρια με σωστά
φροντισμένα πόδια δουλεύουν καλύτερα και για
περισσότερα χρόνια, ενώ αυτά που πονούν δεν δουλεύουν
καλά ή δεν δουλεύουν καθόλου.
Διασκευασμένο ηλεκτρονικό κείμενο
(πηγή: http://www.donkeysanctuarycyprus.org/el)

13. Ποιος είναι ο σκοπός του καταφυγίου γαϊδουριών (Κύπρος);
………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………….
Πώς είναι οι περισσότεροι άνθρωποι που έχουν γαϊδούρια; Πού
ζουν; Τι πρόβλημα αντιμετωπίζουν;
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………….
Τι κάνουν τα μέλη του καταφυγίου γαϊδουριών για να
βοηθήσουν;
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
Μπορείς να αναφέρεις ένα από τα προβλήματα που
αντιμετωπίζουν τα γαϊδούρια;
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
Γιατί είναι σημαντικό να διατηρούνται τα γαϊδούρια σε καλή
κατάσταση;
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………..

15. (πηγή: http://www.donkeysanctuarycyprus.org/el)

17. http://www.moa.gov.cy