Analyse Van Probleem En Behoefte Brede School ABC Kattenbroek

KATTENBROEK

Wat is een passend activiteitenprogramma voor
ABC Kattenbroek?
Een probleemanalyse met een inventarisatie van de behoefte

Stageopdrachtgever: ABC Kattenbroek
Stagiaire: A. W. Duit
Studentennummer: 3090469
Stagementor: P. Bitter
Stagebegeleider: Drs. D. Vlaanderen
Universiteit: Utrecht

Voorwoord

In het kader van de master Onderwijskunde aan de Universiteit van Utrecht loop ik vanaf
november 2008 een jaar stage bij ABC Kattenbroek te Amersfoort. De stageopdracht is het
ontwikkelen van een activiteitenprogramma voor deze instelling, gebaseerd op een
verrijkingsprofiel en medegericht op de preventie van overlast van hangjongeren. Deze
probleemanalyse met behoefte-inventarisatie is het eerste van in totaal vier stageproducten voor
de stageopdracht. De volgende producten worden een projectplan met nadere analyses, een
onderwijsleerpakket en tot slot een legitimeringverslag (met persoonlijk leerverslag). Het
ontwerpproces voor het programma vindt plaats volgens het model van Morrison, Ross en Kemp
(2004)

A.W. Duit

Probleemanalyse ABC Kattenbroek, A.W. Duit ( Studentennummer 3090469) 1

Inhoudsopgave

Voorwoord 1
Inhoudsopgave 2
Samenvatting 3
Probleemanalyse 3
Inleiding 3
Probleemstelling 4
Opdrachtgever 4
Doelgroep 4
Behoefteanalyse 5
Doel 5
Aanpak 5
Resultaten 7
Conclusies 13
Aanbevelingen 15
Literatuurlijst 16
Bijlagen 17
Bijlage 1 Vragenlijst ABC Kattenbroek 18
Bijlage 2 Algemene gegevens van de ingevulde vragenlijsten 19
Bijlage 3 De behoefte aan ABC activiteiten volgens de kinderen 20
Bijlage 4 De voorkeur bij creatieve en sociale activiteiten 21
Bijlage 5 De voorkeur bij culturele en sportieve activiteiten 22
Bijlage 6 De voorkeur bij overige activiteiten en de algemene voorkeur 23
Bijlage 7 Verslag van het interview met de eerste MR 24
Bijlage 8 Verslag van het interview met de tweede MR 25
Bijlage 9 Verslag van het interview met de ouders van de derde MR 26
Bijlage 10 Verslag van het interview met de leerkrachten van de derde MR 27


Samenvatting
Bij de probleemanalyse is de vraag wat een passend activiteitenprogramma voor ABC Kattenbroek
is. Het gaat om verrijkende activiteiten op creatief, sociaal, cultureel, sportief of ander gebied.
Gestart wordt met activiteiten voor kinderen van 9 tot 12 jaar gericht op vrijetijdsbesteding, ter
preventie van toekomstig overlast van hangjongeren. Uit de behoefteanalyse blijkt dat Kattenbroek
overlast heeft van hangjongeren en gezien de bevolkingsopbouw neemt het aandeel jongeren in
verhouding toe. Het is aan te bevelen hierop te anticiperen in overleg met de gemeente en aan te
sluiten bij het beleid Operatie Amersfoort Jong om follow-up en financiële ondersteuning van
activiteiten te realiseren. Het is ook aan te bevelen ABC Kattenbroek te promoten, ouders te
betrekken en te zorgen voor heldere communicatie met aandacht voor verwachtingsmanagement.
Verder is samenwerking gewenst met instellingen als SRO, Scholen in de Kunst, muziek- en
sportverenigingen en ROC’s. Het meest passend is een programma met diverse eenmalige
activiteiten in en rondom het Katshuis. Dit is een centrale plek in de wijk, waarvoor ABC
huisvestingsbudget kan worden ingezet. Gestart kan worden met activiteiten waar de meeste
behoefte aan is bij de kinderen (tekenen, buiten spelen, toneel, voetbal en koken) in combinatie
met verrijkende sociale activiteiten.

Probleemanalyse

Inleiding
Door veranderingen in de maatschappij verandert het onderwijs. De huidige kennismaatschappij
vereist samenwerking van mensen om snel en adequaat te kunnen reageren op wensen van
klanten. Dit vraagt van het onderwijs aandacht voor zaken als samenwerking in teamverband,
gezamenlijk beslissen, initiatief nemen, diversiteit, een holistische visie en netwerken (Reigeluth,
1999). Deze onderwijsbenadering sluit aan bij het constructivisme, de visie op leren en instructie
die vanaf 1985 is ontstaan. Hierbij is geen sprake meer van passieve kennisoverdracht, maar
wordt een lerende aangemoedigd tot actieve kennisconstructie in een realistische situatie samen
met anderen (Kanselaar, de Jong, Andriessen & Goodyear, 2000).
De Nederlandse overheid stimuleert samenwerking tussen onderwijs, kinderopvang en
andere betrokken instanties om te komen tot brede schoolontwikkeling. Hierbij krijgen scholen een
bredere functie dan het geven van onderwijs en staat de hele ontwikkeling van kinderen centraal
ter voorbereiding op het maatschappelijk functioneren. De eerste brede scholen zijn ontstaan in
achterstandswijken, gericht op het creëren van gelijke kansen met een zogenaamd kansenprofiel
(Kruiter, Oomen, van der Grinten, Dubbelman & Zuidam, 2007).
De gemeente Amersfoort heeft na de start van brede scholen ter bestrijding van
achterstand de ambitie om in alle wijken een brede school te realiseren volgens het zogenaamde
ABC concept. De letters staan voor Amersfoortse Brede Combinatie en duidt op een brede
combinatie qua samenwerking van onderwijs -, welzijn en zorgvoorzieningen voor kinderen.
(College van B en W, 2006). Amersfoortse brede scholen worden verder ook genoemd naar de wijk
waar ze in staan. In de wijk Kattenbroek is de brede school ABC Kattenbroek opgericht in oktober
2007 en betreft een samenwerkingsverband tussen de reguliere basisscholen, de kinderopvang en
een welzijnsorganisatie (ABC Kattenbroek, 2007).


Probleemstelling
De stageopdracht is het ontwikkelen van een activiteitenprogramma voor ABC Kattenbroek. Hierbij
is de vraag wat een passend activiteitenprogramma voor ABC Kattenbroek is. De brede school wil
kinderen tot 12 jaar na -schoolse activiteiten aanbieden vanuit een verrijkingsprofiel. Het gaat om
verrijkende activiteiten op creatief, sociaal, cultureel en sportief of ander gebied. Verder heeft de
wijk Kattenbroek te maken met overlast van hangjongeren. Mede ter preventie van toekomstige
overlast wordt gestart met activiteiten voor 9 tot 12 jarigen. Voor de ontwikkeling van een
activiteitenprogramma dient allereerst de behoeften naar gewenste activiteiten te worden
geïnventariseerd.

Opdrachtgever
De opdrachtgever is de stuurgroep ABC Kattenbroek en wordt gevormd door afgevaardigden van
de volgende partners uit de wijk Kattenbroek te Amersfoort:
- Katholieke Basisschool De Breede Hei
- Openbare Basisscholen De Dubbelster
- Openbare Basisschool De Meander
- Protestants Christelijke Basisschool Gabrie Mehen
- kinderopvang skon
- Stichting Kinderdagverblijven Amersfoort (SKA)
- Stichting Kinderopvang Kattenbroek (SKK)
- Stichting Stap
- Stichting Welzijn Amersfoort (SWA).
Ook de ABC coördinator van Kattenbroek neemt deel aan de stuurgroep. Hetzelfde geldt voor de
student Onderwijskunde vanwege de stageopdracht (ABC Kattenbroek, 2008).

Doelgroep
Kinderen van 0-12 jaar vormen de primaire doelgroep van ABC Kattenbroek. Er zullen naschoolse
activiteiten worden aangeboden die gericht zijn op verschillende ontwikkelingsgebieden van
kinderen. Specifieke aandacht zal worden besteed aan de doelgroep 9-12 jarigen om vrije
tijdsbesteding te stimuleren en mogelijk overlast van jongeren in de toekomst te verminderen
(ABC Kattenbroek, 2008). Verder vinden de partners van ABC Kattenbroek dat ouders/verzorgers
primair de verantwoordelijkheid dragen voor de opvoeding van het kind. Zij dienen goed
geïnformeerd te worden over en betrokken bij ABC Kattenbroek (ABC Kattenbroek, 2007).


Behoefteanalyse

Doel
Het doel van de behoefteanalyse is het inventariseren van de behoefte aan na –schoolse
activiteiten alvorens een activiteitenprogramma voor ABC Kattenbroek te ontwikkelen.

Aanpak
De aanpak van de behoefteanalyse gebeurt volgens de theorie van Morrison en collega’s (2004).
Hierbij wordt allereerst de behoeften geïdentificeerd door te kijken naar:
1 de standaardnorm rondom brede scholen
2 een vergelijkbare groep
3 de gevoelde behoefte van kinderen en ouders in Kattenbroek
Daarna worden de kritieke behoeften rondom ABC Kattenbroek geïdentificeerd:
4 de al bekende behoefte
5 de toekomstige behoefte
6 de behoefte door kritieke incidenten
Tot slot worden bij de conclusies en aanbevelingen de prioriteiten rondom het
activiteitenprogramma vastgesteld. De uitkomsten van de behoefteanalyse voor ABC Kattenbroek
kan ook als basis dienen voor het testen van de effectiviteit van het toekomstige programma. Deze
behoefteanalyse gebeurt volgens een proces van opeenvolgende stappen, waarbij dus de volgende
behoeften wordt geïnventariseerd:

1 Normatieve behoeften
Bij normatieve behoeften worden de behoeften afgemeten naar een standaardnorm. Om de
behoefte van kinderen en ouders aan activiteiten van de brede school ABC Kattenbroek te kunnen
bepalen dient vooraf de standaardnormen rondom brede scholen te worden geïnventariseerd. Dit
gebeurt vanuit internationaal, nationaal, gemeentelijk en locaal perspectief door het analyseren
van de volgende documenten:
- Een rijk programma voor ieder kind van de Onderwijsraad (2008)
- Brede scholen in Nederland Jaarbericht 2007 van Kruiter en collega’s (2007)
- Informatiepakket ABC –scholen van de gemeente Amersfoort (2007)
- De subsidieaanvraag van ABC Kattenbroek (2007)

2 Vergelijkende behoeften
Bij vergelijkende behoeften worden de behoeften afgemeten naar een vergelijkbare groep. Om de
behoeften aan ABC activiteiten in Kattenbroek af te kunnen zetten tegen die van een vergelijkbare
groep vindt een analyse plaats van het evaluatieonderzoekrapport

Zicht op resultaat Evaluaties van brede scholen in Nederland
Het onderzoek uit 2006 is uitgevoerd door Oberon in opdracht van het Ministerie van Onderwijs,
Cultuur en Wetenschap.


3 Gevoelde behoeften
Bij gevoelde behoeften gaat het om de behoeften, die worden gevoeld door een individu of groep.
Er vindt een inventarisatie plaats van de behoefte aan ABC activiteiten, die wordt gevoeld door
kinderen en ouders uit Kattenbroek. De centrale vraag hierbij is:
Aan welke activiteiten op creatief, sociaal, cultureel en sportief of ander gebied is er
behoefte volgens de kinderen en ouders uit Kattenbroek?
Dit wordt onderzocht door kinderen uit groep 6, 7 en 8 van de basisscholen uit Kattenbroek een
vragenlijst in te laten invullen (zie bijlage 1). Hiervoor is gekozen, omdat er wordt gestart met
activiteiten voor deze kinderen. Ook wordt de behoefte volgens ouders onderzocht door de
Medezeggenschap Raad van de scholen uit te nodigen voor een interview. Daarnaast zijn ouders in
een nieuwsbrief uitgenodigd om te reageren via de mail met suggesties en ideeën.

4 Geuite behoeften
Bij geuite behoeften worden de behoeften waartoe al actie is ondernomen geïdentificeerd. Op
diverse behoeften van wijkbewoners is in het verleden al actie ondernomen. Zo heeft de behoefte
om te sporten geleid tot de oprichting van sportverenigingen en faciliteiten. Dit kan mogelijk bij het
ABC activiteitenprogramma worden ingezet. Daarom wordt geïnventariseerd welke geuite
behoeften aansluiten bij de gevoelde behoeften van ABC Kattenbroek met behulp van
- Gemeentegids Amersfoort 2008.
Volgens de website van de gemeente Amersfoort is ongeveer een derde van de bevolking jonger
dan 24 jaar. De gemeente investeert de komende jaren in de jeugd tot 24 jaar met Operatie
Amersfoort Jong. Dit biedt mogelijkheden voor ABC Kattenbroek en daarom wordt bestudeerd:
- http://www.amersfoort.nl/smartsite.shtml?ch=TER&id=182993
- http://www.amersfoort.nl/smartsite.shtml?id=165822

5 Op de toekomst anticiperende behoefte
Hierbij worden de behoeften door toekomstige veranderingen geïdentificeerd. Als de populatie

meer jongeren bevat is de kans op hangjongeren en overlast groter. Ook de samenstelling van de

wijk is van invloed. De overlast van hangjongeren, de bevolkingssamenstelling en het aandeel
jongeren in de nabije toekomst worden geïdentificeerd via:
- http://www.amersfoort.nl/docs/internet/_actueel/_veiligheid/Integraal%20Veiligheidsprogr
amma%202008-2009_LR.pdf

6 Behoefte door kritische incidenten
Dit betreft de analyse van behoeften door potentiële problemen met verstrekkende consequenties.
De aanwezigheid van hangjongeren kan leiden tot dergelijke problemen. Hoe men op hangjongeren
en overlast kan anticiperen wordt onderzocht door analyse van het rapport:
- Tussen flaneren en schofferen. Een constructieve aanpak van het fenomeen hangjongeren.
van de Raad voor Maatschappelijke Ontwikkeling (2008)


Resultaten

Internationaal gezien is er bij onderwijs en kinderopvang tot twaalf jaar verschil in beleid en
voorzieningen met als uitersten een sociaal pedagogische en een onderwijsvoorbereidende traditie.
Bij de sociaal pedagogische traditie is een brede ontwikkeling en levenslang leren het doel. Vanuit
een holistische visie is er aandacht voor de cognitieve ontwikkeling, persoonsgebonden doelen en
sociale competenties. De overheid ondersteunt dit, zoals is te zien in de Scandinavische landen,
Duitsland, Frankrijk en Belgisch Vlaanderen. De onderwijsvoorbereidende traditie heeft als doel om
voor te bereiden op de latere schoolloopbaan en te komen tot een goed opgeleide bevolking. Er is
veel aandacht voor de cognitieve ontwikkeling en het schoolse leren. Ouders worden gezien als
eerstverantwoordelijke voor kinderen. De overheid probeert gelijke kansen te creëren voor
bevolkingsgroepen in achterstandsituaties. Deze traditie is zichtbaar in de Verenigde Staten,
Engeland, Australië en Nederland (Onderwijsraad, 2008).
In Nederland zijn de eerste brede scholen in achterstandswijken ontstaan door dit streven
naar gelijke kansen. Naast dit kansenprofiel zijn er vier andere profielen bij gekomen. Bij het
zorgprofiel staat verbreding van zorg rond kinderen centraal; bij het wijkprofiel de brede school als
basisvoorziening in de wijk voor kinderen, ouders en de buurt; bij het opvangprofiel de
kinderopvang en bij het verrijkingsprofiel een brede ontwikkeling met sociale, culturele en
sportieve activiteiten centraal; (Kruiter, Oomen, van der Grinten, Dubbelman & Zuidam, 2007).
In Amersfoort heeft de gemeente als missie de ontwikkelingskansen van kinderen tot 12
jaar te vergroten en wil dat in alle wijken een brede school wordt ontwikkeld volgens het ABC
concept. Hiermee wordt een Amersfoortse Brede Combinatie bedoeld: een brede samenwerkende
combinatie van onderwijs -, welzijn en zorgvoorzieningen voor kinderen. Er is subsidie beschikbaar
voor de start, coördinatie, activiteiten en beheer van een brede school. Aan de subsidies zijn per
profiel prestatieafspraken verbonden, zoals een toenemende deelname aan creatieve en sportieve
activiteiten bij een verrijkingsprofiel. De gemeente beperkt zich tot de bestuurlijke regie en brede
scholen kunnen kiezen tussen kansen -, wijk – of verrijkingsprofiel (Gemeente Amersfoort, 2007).
In Kattenbroek past het verrijkingsprofiel, omdat de populatie merendeels middelbaar tot
hoog is opgeleid. De stuurgroep ABC Kattenbroek werkt aan een visie; haalbare concrete doelen en
een actieprogramma. De creatieve, sociale, culturele, sportieve en andere activiteiten gaan een
verrijking betekenen voor de ontwikkeling van kinderen. Verder is het vergroten van samenhang
en ontmoeting belangrijk om te komen van individualisering naar cohesie. Uitgangspunt is niet het
kind van de school, maar het kind van de wijk. Kinderen wonen, leven en spelen in Kattenbroek en
ABC Kattenbroek maakt gebruik van bestaande sociale infrastructuur als de leerlingenwijkraad.
Aandacht vraagt de preventieve kant van jongerenoverlast in de wijk. Door een activiteitenaanbod
voor 9-12 jarigen wordt vrije tijdsbesteding bij deze groep gestimuleerd en in de toekomst
mogelijk overlast verminderd. Ouders/verzorgers zijn primair verantwoordelijk voor de opvoeding
en dienen goed geïnformeerd te worden over en betrokken bij ABC Kattenbroek. De activiteiten zijn
gericht op “kind van de Wijk” en de bevordering van de ontwikkelingslijn tot 12 jaar. Doel van ABC
Kattenbroek is het kind van 0-12 jaar centraal te stellen; samen te werken en aan te sluiten bij de
wijk (Subsidieaanvraag ABC Kattenbroek, 2007).


In opdracht van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap is in 2006 het onderzoek

Zicht op resultaat, Evaluaties van brede scholen in Nederland uitgevoerd door Oberon. Dit
onderzoek naar het resultaat van de brede schoolontwikkeling bevat ook een behoeftepeiling bij
ouders en kinderen in negen gemeenten. Bij diverse gemeenten zijn de vragenlijsten niet of niet
volledig ingevuld en de aantallen respondenten per gemeenten verschillen sterk. Het resultaat is
daardoor niet betrouwbaar genoeg om als benchmark of indicator te dienen. Maar de gegevens uit
tabel 1, 2 en 3 geven wel een blik op brede schoolontwikkelingen en vorderingen.
Van de ondervraagde kinderen wil ongeveer driekwart op de brede school graag buiten
spelen, computeren, sporten, spelletjes spelen, kletsen en televisie kijken. Van de ondervraagde
jongeren wil meer dan driekwart vooral kletsen, computeren en tv kijken. De kinderen en jongeren
willen vooral graag dingen doen die niet al te gestructureerd en geregeld zijn, maar waarbij ze zelf
kunnen beslissen wat en hoe ze het doen. De ouders vinden meer gestructureerde en begeleide
activiteiten belangrijk voor kinderen: sporten, huiswerkbegeleiding, muziek/dans/toneel en
computeren. Het is van belang om kinderen gestructureerde, begeleide activiteiten te bieden waar
veel van wordt geleerd en voldoende gelegenheid te geven om zelf te bepalen hoe vrije tijd wordt
ingevuld (Oberon, 2006).

Tabel 1. Behoeften van kinderen en jongeren uit het evaluatieonderzoek
Behoefte van Graag doen Behoefte van Graag doen
kinderen Percentage jongeren Percentage
Buiten spelen 79% Kletsen met vrienden 90%
Computeren 78% Computeren 86%
Sporten 77% Tv/ films/ video kijken 80%
Spelletjes spelen 75% Spelletjes spelen 66%
Kletsen met vrienden 74% Zingen en muziek maken 62%
Tv/ films kijken 73% Sporten 58%
Zingen en muziek maken 56% Hangen in de huiskamer 55%
Boeken lezen 42% Boeken lezen 42%
Hangen in de huiskamer 36% 27%
Huiswerk maken 33%

Tabel 2. Behoeften van de kinderen uit het evaluatieonderzoek volgens de ouders
Behoefte van Heel belangrijk Behoefte van Heel belangrijk
kinderen volgens ouders Percentage kinderen volgens ouders Percentage
Sporten 63% Spelen en spelletjes doen 46%
Huiswerk maken of bijles 59% Knutselen, tekenen, schilderen 42%
Computeren en Internet 54% Opvang na school 36%
Muziek, toneel, dans 52%


De vragenlijsten van de kinderen uit groep 6, 7 en 8 in Kattenbroek
In december 2008 is in groep 6, 7 en 8 van de vier basisscholen uit Kattenbroek een vragenlijst
afgenomen (zie bijlage 1). De kinderen van de leerlingenwijkraad zijn als vertegenwoordigers van
de kinderen van de scholen hierbij betrokken geweest. Allereerst is bij de leerlingenwijkraad een
pilot afgenomen, daarna de vragenlijst aangepast in overleg met deze leerlingen. Ook hebben zij
de bedoeling uitgelegd aan de kinderen van hun school, de vragenlijsten uitgedeeld en ingevuld
weer meegenomen naar het overleg van de leerlingenwijkraad. De vragenlijst is afgenomen bij 22
van de 24 klassen en wel in zes groepen 6, zes groepen 7 en alle groepen 8. Het is ingevuld door
426 van de 532 kinderen, een respons van 80%. In bijlage 2 zijn nadere gegevens over de
verhouding tussen de groepen, het geslacht en de leeftijd te vinden.
Opvallend is dat de meeste kinderen die de vragenlijst hebben ingevuld de soort activiteit
een keer willen doen, zoals te zien is in figuur 1. Ongeveer 40% van de kinderen die de vragenlijst
hebben ingevuld willen graag een sportieve en/of overige activiteit doen bij ABC Kattenbroek. Een
derde van de kinderen wil graag respectievelijk creatieve, sociale en culturele activiteiten doen. En
25 tot 42% wil de activiteiten meerdere keren doen, 35 tot 45% een keer doen. De gegevens van
figuur 1 betreffen de totale groep per soort activiteit, maar er is hierbij geen opmerkelijk verschil
tussen de groepen 6, 7 en 8. Wel willen beduidend meer meisjes creatieve en culturele activiteiten
doen (zie bijlage 3).
De voorkeur per soort activiteit is door meer dan de helft ingevuld (zie bijlage 4, 5 en 6).
De meeste voorkeur gaat het uit naar tekenen (bij creatieve activiteiten), buiten spelen (bij sociale
activiteiten), toneel (bij culturele activiteiten), voetbal (bij sportieve activiteiten) en koken (bij
overige activiteiten). Overigens is voetbal de voorkeur van 75 jongens en 22 meisjes, maar ook de
sportieve activiteit die zowel door jongens als meisjes het meest is gekozen.
De vraag naar wat het liefst wordt gedaan is heel divers ingevuld door 159 kinderen
(37%). Hierbij heeft de hoogste score de categorie overige, bestaande uit allerlei activiteiten die
door maximaal 3 kinderen worden genoemd. Daarna gaat de meeste voorkeur uit naar voetbal en
vervolgens naar toneel, koken of geen activiteit doen bij ABC Kattenbroek (zie bijlage 6)
Figuur 1 De behoefte aan ABC activiteiten van kinderen uit groep 6, 7 en 8 in Kattenbroek

Behoefte aan A activiteiten
BC

Creatief
Soort activiteit

Sociaal
Graag
Cultureel Meerdere keren
Een keer
Sportief

Overig

0 50 100 150 200
Aantal kinderen


De interviews met de Medezeggenschapsraden van de scholen in Kattenbroek
In november en december 2008 zijn interviews afgenomen bij drie Medezeggenschap Raden.
Hierbij is de vragenlijst voor de kinderen als leidraad gebruikt. Bij een MR is eerst een interview
gehouden met alleen de ouders, later is de leerkrachtengeleding alsnog geïnterviewd vanwege de
toegevoegde waarde. De interviewverslagen en de daaruit volgende aanbevelingen zijn te vinden in
bijlage 7 tot en met 10. Samengevat leidt het tot de volgende aanbevelingen:
1 Het activiteitenaanbod
- Sociale cohesie bevorderend en het wijkgevoel stimuleren
- Verrijkend met meerwaarde
- Breed en divers, doorlopend en laagdrempelig
- Eenmalig (workshop) of kortere cursussen
- Vrij en onder toezicht of als training met leselementen
- Zonder hoge kosten kennismaken met diverse vormen van vrije tijdsbesteding
- Na schooltijd en in de vakanties
- Een goed voorbeeld voor een mogelijke aanpak is Kies je Sport
2 Locatiemogelijkheden
- Het Katshuis als centraal punt in de wijk, waarvoor huisvestingsbudget kan worden ingezet
- Schoolgebouwen, schoolpleinen en (schone) velden.
3 Randvoorwaarden
- Heldere communicatie over de activiteiten: wat, waar, wanneer, hoe vaak en hoe duur
- Verwachtingsmanagement: heldere communicatie over de activiteit en het mogelijke vervolg
- Samenwerking met instellingen als ROC’s, sportverenigingen, Scholen in de Kunst en SRO.
- Afstemming voor structureel aanbod met mogelijke continuering elders (bv bij een sportclub)
- Inzet van goed personeel als vakdocenten, capabele mensen.
- Inzet van ruimte en voorzieningen.
- Ruimte voor buiten spelen en andere buitenactiviteiten na schooltijd, met en zonder toezicht.
- Ruimte voor eigen inbreng en keuzemogelijkheid, omdat het gaat om vrije tijd.
- Duidelijkheid over wie verantwoordelijk is tijdens een ABC activiteit
- Selectie van aanbod op grond van inventarisatie van wat kinderen als doen.
- Zorgen voor follow-up en in overleg met de gemeente aan sluiten bij bestaande beleidsketen.
4 hangjongeren problematiek
- Toezicht van jongerenwerker, vertrouwenspersoon kan veiligheid bieden en overlast voorkomen.
- Kennismaken met vrije tijdsbestedingen aan het eind van de basisschool kan verveling
voorkomen en mogelijk toekomstig overlast.
- Zinvolle vrije tijdsbesteding, eenmalige kennismakende en wekelijks terugkerende activiteiten.
- Inzet van gemeenschapgeld voor voorzieningen rondom vrije tijdactiviteiten is verdedigbaar
- Jongeren hebben een plek nodig om dingen samen zelf te regelen onder goede begeleiding

De reacties van betrokkenen op nieuwsbrief via de mail
In een nieuwsbrief die is verstrekt door de betrokken scholen en kinderopvangorganisaties zijn
ouders uitgenodigd om te reageren via de mail met suggesties en ideeën voor ABC Kattenbroek.
Hierop zijn geen reacties binnen gekomen.


4 Geuite behoeften
Uit de resultaten van de gevoelde behoefte blijkt dat er instellingen met bijbehorende faciliteiten
aanwezig zijn in en rondom Kattenbroek. Mogelijkheden tot samenwerking worden per soort
activiteit voor de grootste voorkeur weergegeven in tabel 3.
Verder investeert de gemeente in de jeugd via programma’s van Operatie Amersfoort Jong:
- Jeugd op School - Jeugd op een Club - Jeugd in Huis
- Jeugd op Straat - Jeugd aan het Werk
De ABC scholen vallen onder het programma Jeugd op School. Gezien het activiteitenprogramma
van ABC Kattenbroek kan ook worden aangesloten bij Jeugd op Straat en op een Club. Verder zijn
er combinatiefuncties ter ondersteuning van de brede schoolontwikkeling. Onduidelijk is wanneer
en hoe aanspraak gedaan kan worden op welke regeling. Dit vraagt om overleg met de gemeente.

Tabel 3 Instellingen waarmee samengewerkt kan worden voor de ABC activiteit
Soort Grootste Mogelijke
activiteit voorkeur instelling
Creatief Tekenen Scholen in de Kunst
Sociaal Buiten spelen SRO (Geprivatiseerde Dienst Sport, Recreatie en Onderwijsvoorzieningen)
Cultureel Toneel Scholen in de Kunst
Sportief Voetbal SRO, Voetbalvereniging Hoogland, VVZA, VV Hooglanderveen en ASC Nieuwland
Overig Koken ROC Midden Nederland en ROC ASA (afdelingen horeca)

In Amersfoort wonen relatief veel kinderen door nieuwbouw in de afgelopen jaren. Het aandeel
jongeren tot 14 jaar is in deze gemeente 21 %. Alleen in Almere wonen meer jongeren, namelijk
23% van de bevolking (CBS, 2007). De bevolking van Kattenbroek bevat in verhouding meer
kinderen tot 4 jaar en van 5 tot 19 jaar dan de gemeente Amersfoort en minder volwassenen, zoals
is te zien in tabel 4. Verder heeft de wijk in verhouding ook meer huishoudens met kinderen
(GBA/O&S, 2008). In de toekomst zal de bevolking van deze nieuwbouwwijk in verhouding dus
meer jongeren bevatten dan de gemeentebevolking. Bovendien moet hierbij rekening gehouden
worden met overlast van jongeren. Het Intergraal Veiligheidsprogramma 2008-2009 van de
gemeente Amersfoort toont dat in de eerste helft van 2007 voor Kattenbroek meer aangifte van
jeugdoverlast is gedaan dan de andere wijken. Absoluut gezien staat Kattenbroek op de eerste
plaats en relatief gezien op de tweede plaats na Randenbroek.

Tabel 4. Kerncijfers bevolking Amersfoort en Kattenbroek, volgens GBA/O&S (2008)
Amersfoort Kattenbroek Amersfoort Kattenbroek
Inwoners Leeftijd
Inwoners 141.203 11.669 0-4 jaar 7% 8%
Inwoners 10 jaar geleden 114.873 10.916 5-19 jaar 19% 24%
Inwoners over 10 jaar 161.959 10.850 20-34 jaar 19% 15%
Etniciteit >35 jaar 54% 54%
Nederland 78% 81% Huishoudens 62.006 4.664
Andere westerse landen 9% 9% Paar zonder kind 26% 25%
Niet westerse landen, 14% 9% Paar met kind 30% 39%
waarvan Turkije 4% 2% Eenoudergezin 7% 7%
Marokko 3% 1% Alleenstaand 37% 29%
Suriname 1% 1%
Antillen/Aruba 1% 1%
Overige 4% 4%


Als de populatie meer jongeren bevat is de kans op hangjongeren en overlast groter. De gemeente
heeft op het aandeel jongeren binnen de gemeente beleidsmatig geanticipeerd met Operatie Jong
Amersfoort. Voor Kattenbroek is het belangrijk hierbij aan te sluiten, zeker gezien de gemelde
overlast van (hang)jongeren in de eerste helft van 2007. Volgens de Raad voor Maatschappelijke
Ontwikkeling (2008) is bij hangjongeren geen sprake van een eenduidig concept. Het betreft
verschillende soorten jongeren, variërend in etniciteit, sekse, sociaal -economische klasse, leeftijd
en woonplaats. En het gedrag varieert van onschuldig flaneren en baldadig schofferen tot ernstige
vormen van criminaliteit. Redenen om rond te hangen zijn zowel het zoeken naar ontspanning,
steun en identiteit als verveling en ontbinding. Het rondhangen gaat soms gepaard met problemen
op school of op de arbeidsmarkt. Maar niet al deze jongeren zorgen voor overlast en de meeste
problemen zijn tijdelijk. De omgeving van jongeren speelt tevens een rol. Het wordt aanbevolen
jongeren de ruimte te geven om te flaneren, maar grenzen te stellen aan onacceptabel gedrag. En
wellevendheid te tonen naar betrokkenen, maar op te komen voor eigen belang. Ook is het
belangrijk dat jongeren participeren en te voorkomen dat zij totaal geen vrijheid hebben Tot slot
moeten jongeren zowel worden gestraft als zij zich misdragen als worden ondersteund. Het beleid
voor hangjongeren dient ondersteunend en corrigerend te zijn met interventies gericht op jongeren
en de omgeving (Raad voor Maatschappelijke Ontwikkeling, 2008).


Conclusies

Naar aanleiding van de resultaten bij de behoefte-inventarisatie volgen hier de conclusies.

ABC Kattenbroek sluit aan bij de onderwijsvoorbereidende traditie door de ouders als eerst
verantwoordelijke te benoemen, maar ook bij de sociaal pedagogische door zicht te richten op een
brede ontwikkeling en zich niet te beperken tot de cognitieve ontwikkeling en het schoolse leren.
Verder is ABC Kattenbroek gestart vanuit een verrijkingsprofiel, maar heeft ook elementen
van een wijkprofiel. Het heeft niet als doel de basisvoorziening in de wijk te zijn, maar beoogt wel
de sociale cohesie te bevorderen en stelt het kind van de wijk centraal.
Voor subsidie van de gemeente is het belangrijk vanwege het verrijkingsprofiel aan te
kunnen tonen dat er een toenemende deelname aan creatieve en sportieve activiteiten is ontstaan

Bij brede schoolontwikkeling in andere gemeente blijkt dat de ondervraagde kinderen daar op de
brede school vooral graag buiten spelen, computeren, sporten, spelletjes spelen, kletsen en
televisie kijken. Hun ouders vinden meer gestructureerde en begeleide activiteiten belangrijk voor
kinderen: sporten, huiswerkbegeleiding, muziek/dans/toneel en computeren.
Volgens Oberon (2006) is van belang om gestructureerde, begeleide activiteiten te bieden
waar veel van wordt geleerd en voldoende gelegenheid te geven om zelf te bepalen hoe vrije tijd
wordt ingevuld.

Voordat de ABC activiteiten in Kattenbroek zijn gestart geeft een kwart tot bijna de helft van de
kinderen aan een bepaalde soort activiteit te willen doen, waarbij de meeste behoefte is aan
eenmalige activiteiten. Hieruit blijkt tevens dat het merendeel van de kinderen voor aanvang van
de activiteiten (nog) geen behoefte heeft of twijfelt. Ook individuele ouders tonen nog geen
behoefte door via een mail te reageren met ideeën en suggesties.
Aan alle soorten activiteiten is behoefte, waarbij opvalt dat beduidend meer meisjes dan
jongens creatieve en culturele activiteiten willen. Verder is per soort activiteit gekeken naar de
meeste voorkeur en dit betreft tekenen, buiten spelen, toneel, voetbal en koken. Bij de vraag wat
kinderen het liefst doen blijkt voetbal, toneel en koken het vaakst te zijn ingevuld naast allerlei
soorten activiteiten die variëren van alles doen, bezoek aan een pretpark tot turnen.
De interviews met de MR’s heeft aanbevelingen opgeleverd gericht op verrijkende
activiteiten, locatiemogelijkheden, randvoorwaarden en hangjongeren. Deze resultaten worden
meegenomen in de aanbevelingen voor het activiteitenprogramma


4 Geuite behoeften
Instellingen waarmee samengewerkt kan worden zijn Scholen in de Kunst, SRO, Voetbalvereniging
Hoogland, VVZA, VV Hooglanderveen, ASC Nieuwland, ROC Midden Nederland en ROC ASA.
Beleid van de gemeente Amersfoort waarbij aangesloten kan worden is Operatie
Amersfoort Jong, maar hiervoor is wel overleg met de gemeente nodig

In Amersfoort wonen relatief veel kinderen en in Kattenbroek wonen in verhouding meer kinderen
dan in de hele gemeente. De jongerenoverlast blijkt in deze wijk ook groter te zijn dan in andere
wijken gedurende de eerste helft van 2007. In de toekomst zal het aandeel jeugdigen dat in
Kattenbroek woont in verhouding groter zijn dan in de gemeente Amersfoort. Het is daarom
belangrijk te anticiperen op de behoeften die hierdoor ontstaan in deze wijk.

Bij overlast van hangjongeren speelt de omgeving een rol. Het is nodig jongeren de ruimte te
geven om te flaneren, maar grenzen te stellen aan onacceptabel gedrag. En wellevendheid te
tonen naar betrokkenen, maar op te komen voor eigen belang. Het is belangrijk dat jongeren
kunnen participeren en te voorkomen dat zij totaal geen vrijheid hebben Tot slot moeten jongeren
zowel worden gestraft als zij zich misdragen als worden ondersteund (Raad voor Maatschappelijke
Ontwikkeling, 2008).


Aanbevelingen
Op grond van de resultaten van de behoefteanalyse worden de volgende prioriteiten voor het
activiteitenprogramma geformuleerd:
Het is aan te bevelen om ABC Kattenbroek te promoten bij kinderen, ouders en
leerkrachten, omdat ze het nog niet kennen. Een pakkende introductieactiviteit (vossenjacht) met
inzet van de leerlingenwijkraad is een goed initiatief van de stuurgroep. Het sluit aan bij de
aanbeveling van de MR’s om verrijkende sociale activiteiten te organiseren die de binding
stimuleren. (Vossenjacht is ook door een van de MR’s als voorbeeld genoemd. ) Bij een dergelijke
activiteit is het inschakelen van de lokale pers een aandachtspunt. Ter promotie van de activiteiten
dient tevens ruimte op de websites van de scholen, kinderopvang en welzijnorganisatie te worden
gereserveerd en een website voor ABC Kattenbroek te worden opgezet.
Verder is het aan te bevelen om komend schooljaar na schooltijd of in de schoolvakanties
te starten met diverse eenmalige activiteiten. Dit kan het beste in en rondom het Katshuis, dat als
een centrale plek in de wijk wordt ervaren. Het is goed om activiteiten aan te bieden waar de
meeste behoefte aan is volgens de vragenlijst (tekenen, buiten spelen, toneel, voetbal en koken) in
combinatie met verrijkende sociale activiteiten ter kennismaking. Het kan daarmee de sociale
binding versterken. Een MR gaf als voorbeeld voor verrijkende activiteiten met meerwaarde een
toneelvoorstelling maken en in de Hof der Gedachten opvoeren, een andere MR een kijkje achter
de schermen nemen bij een professionele toneelvoorstelling.
Indien veel kinderen belangstelling hebben voor een activiteit zijn de faciliteiten in en
rondom het Katshuis momenteel te beperkt. Mogelijk kan dezelfde activiteit dan meerdere keren
op korte termijn achter elkaar worden gedaan, zodat meer aan de behoefte wordt voldaan. Of kan
worden uitgeweken naar omliggende velden, schoolpleinen of gebouwen. Maar de inzet van ABC
huisvestingsbudget voor het Katshuis is aan te bevelen.
Het is belangrijk om ook de ouders te betrekken bij ABC Kattenbroek met aandacht voor
verwachtingsmanagement. De communicatie naar kinderen en ouders moet helder zijn. Wat is de
activiteit, hoeveel kinderen kunnen mee doen, wat en waar zijn vervolgmogelijkheden. Het
activiteitenprogramma kan worden opgezet naar voorbeeld van Kies Je Sport van SRO. Per
activiteit dient te worden samengewerkt met daarbij aansluitende instellingen als Scholen in de
Kunst (voor tekenen, toneel en koken), voetbalverenigingen, SRO (voor buiten spelen en sporten)
en ROC’s (voor alle activiteiten).
Aan het eind van het komende schooljaar kan worden onderzocht of het programma
aansluit bij de behoefte van kinderen en ouders, hoe het activiteitenprogramma gecontinueerd en
of er een follow-up gecreëerd kan worden. Het is dan aan te bevelen ook te onderzoeken wat
kinderen al aan vrije tijdsbesteding doen om nog beter aan te sluiten bij de aanwezige behoefte.
Het is nodig contact te zoeken met de gemeente Amersfoort over mogelijkheden om aan te
sluiten bij bestaande beleidsketen om een follow-up en financiële ondersteuning te realiseren. Het
beleid Operatie Amersfoort Jong biedt aanknopingspunten en combinatiefuncties kunnen worden
ingezet ter preventie van hangjongeren problematiek. De inzet van een jongerenwerker vanuit het
Katshuis als aanspreekpunt en vertrouwenspersoon is gewenst. Kattenbroek had de meeste
hangjongeren -overlast van Amersfoort in de eerste helft van 2007 en gezien het toekomstige
aandeel jongeren is gewenst beleidsmatig hierop te anticiperen.


Literatuurlijst

ABC Kattenbroek (2007). Formulier voor het aanvragen van subsidie voor de ontwikkeling van een
ABC -school. Amersfoort: ABC Kattenbroek.
ABC Kattenbroek (2008). Werkplan ABC school Kattenbroek 2008-2009. Amersfoort: ABC
Kattenbroek.
Centraal Bureau voor de Statistiek (2007). Percentage 0 tot 14 jarigen. Gevonden op 11 november

2008 op http://www.amersfoort.nl/smartsite.shtml?id=189739
GBA/O&S (2008). Kerncijfers bevolking. Gevonden op 7 december2008 op
http://www.amersfoort.nl/smartsite.shtml?id=199576
Gemeente Amersfoort (2007). Informatiepakket ABC-scholen. Amersfoort: Gemeente Amersfoort.
Gemeentegids Amersfoort 2008. Amsterdam: De Telefoongids BV.
Gemeente Amersfoort (2008). Alle krachten gebundeld voor een Veilig Amersfoort, Intergraal
Veiligheidsprogramma 2008-2009. Gevonden op 2 december 2009, op
http://www.amersfoort.nl/docs/internet/_actueel/_veiligheid/Integraal%20Veiligheidsprogr
amma%202008-2009_LR.pdf
Gemeente Amersfoort (n.d.). Amersfoort geeft impuls aan combinatie onderwijs, sport en cultuur.
Gevonden op 18 december 2008, op
http://www.amersfoort.nl/smartsite.shtml?ch=TER&id=182993
Gemeente Amersfoort (n.d.). Operatie Amersfoort Jong.Gevonden op 18 december 2008, op
http://www.amersfoort.nl/smartsite.shtml?id=165822
Kanselaar, G., de Jong, T., Andriessen, J. A., & Goodyear, P. (2000). New Technologies. In P. R. J.
Simons, J. L. van der Linden, & T. Duffy (Eds.): New Learning. Dordrecht: Kluwer Academic
Publisher, 49-72.
Kruiter, J., Oomen, C., van der Grinten, M., Dubbelman, E., & Zuidam, M. (2007). Brede scholen
in Nederland Jaarbericht 2007. Utrecht: USP bv.
Morrison, G. R., Ross, S. M., & Kemp, J. E. (2004). Designing Effective Instruction. Hoboken:
Wiley / Jossey-Bass Education.
Oberon (2006). Zicht op resultaat Evaluaties van brede scholen in Nederland. Utrecht: Oberon.
Onderwijsraad (2008). Een rijk programma voor ieder kind. Den Haag: OBT bv.
Raad voor Maatschappelijke Ontwikkeling (2008). Tussen flaneren en schofferen. Een constructieve
aanpak van het fenomeen hangjongeren. Amsterdam: Uitgeverij SWP.
Reigeluth, C. M. (1999). What is Instructional-Design Theory and How is it Changing? In C. M.
Reigeluth (Ed.), Instructional-Design Theories and Models, Volume ll. (pp.5-29). Mahwah,
NJ: LEA.


Bijlagen


Bijlage 1

KATTENBROEK
VRAGENLIJST ABC KATTENBROEK

ABC KATTENBROEK gaat van start! In Kattenbroek werken alle basisscholen nu samen met de
kinderopvang (SKA, skon, SKK en Stap) en de welzijnsorganisatie SWA. Er gaan activiteiten na
schooltijd geregeld worden voor kinderen t/m 12 jaar. Belangrijk is welke activiteiten jullie graag
willen in Kattenbroek. Daarom de vraag de vragenlijst in te vullen en jouw mening aan te kruisen.

Algemene gegevens:
Leeftijd: _______ jaar
Groep:
School:
Jongen of meisje:
JA NEE
Creatieve activiteiten als knutselen, boetseren, schilderen en tekenen.

Ik zou dit graag na schooltijd willen doen bij ABC Kattenbroek 0 0
Ik wil dit graag meerdere keren doen (een cursus) 0 0
Ik wil dit graag een keertje doen (een workshop) 0 0
Het liefst zou ik: ________________

Sociale activiteiten als buiten spelen en spelletjes doen

Ik wil dit graag meerdere keren doen 0 0
Ik wil dit graag een keertje doen 0 0

Culturele activiteiten (theater en muziek) als toneel, dansen en zingen


Sportieve activiteiten als voetbal, hockey en andere sporten


Overige activiteiten als koken, films kijken of computeren.


Tips. Graag nog een tip over wat je het liefst wil doen na schooltijd bij ABC Kattenbroek
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________


Bijlage 2 Algemene gegevens van de ingevulde vragenlijsten

De vragenlijst is ingevuld door kinderen uit groep 6,7 en 8 van de vier basisscholen uit
Kattenbroek. De respons is

- In totaal: 426 van de 532 kinderen (80%) in 22 van de 24 klassen
- Groep 6: 145 van de 188 kinderen (77%) in 6 van de 7 klassen

Verder is het absolute en relatieve aantal respondenten, jongens en meisjes dat de vragenlijst
hebben ingevuld af te lezen in tabel 5.

Tabel 5. Aantal respondenten, jongens en meisjes bij de vragenlijst.
Groep 6 Groep 7 Groep 8 Totaal
Aantal Percentage Aantal Percentage Aantal Percentage Aantal Percentage

Aantal respondenten 145 34% 127 30% 154 36% 426 100%
Aantal jongens 66 34% 63 32% 67 34% 196 46%
Aantal meisjes 79 34% 64 28% 87 38% 230 54%

De verhouding tussen jongens/ meisjes en per groep is te zien in figuur 2 en 3.

Figuur 2. Jongens en meisjes Figuur 3. Groep 6, 7 en 8

Figuur X Groep 6, 7 en 8 Figuur Y Jongens en meisjes
Groep 6

Jongens Groep 7
Meisjes
Groep 8

Tot slot toont tabel 6 de leeftijd en gemiddelde leeftijd.

Tabel 6. De leeftijd en gemiddelde leeftijd bij de vragenlijst

Leeftijd in jaren 8 t/m 11 9 t/m 11 10 t/m 13 8 t/m 13
Gemiddelde leeftijd 9 jaar 10 jaar 11 jaar 10 jaar


Bijlage 3 De behoefte aan activiteiten volgens de kinderen

Deze bijlage toont de absolute en relatieve behoefte aan activiteiten door te laten zien hoeveel
kinderen JA hebben geantwoord, uitgesplitst naar groep en geslacht
Tabel 7 toont per groep de behoefte aan creatieve, sociale, culturele, sportieve en overige
activiteiten. In tabel 8 is de behoefte van jongens en meisjes aan deze activiteiten te vinden.

Tabel 7. De behoefte aan ABC activiteiten van kinderen uit Kattenbroek per groep

Na schoolse Activiteiten Aantal Percentage Aantal Percentage Aantal Percentage Aantal Percentage

Creatieve activiteiten
Graag doen 50 35% 40 32% 36 23% 126 30%
Meerdere keren doen 46 32% 32 25% 32 21% 110 26%
Een keertje doen 50 35% 67 53% 73 47% 190 45%

Sociale activiteiten
Graag doen 49 34% 40 32% 42 27% 131 31%
Een keertje doen 49 34% 61 48% 54 35% 166 39%

Culturele activiteiten
Graag doen 54 37% 37 29% 49 32% 140 33%
Een keertje doen 48 33% 51 40% 51 33% 150 35%

Sportieve activiteiten
Graag doen 57 39% 45 35% 60 39% 162 38%
Een keertje doen 60 41% 55 43% 73 47% 188 44%

Overige activiteiten
Graag doen 63 43% 44 35% 64 42% 171 40%
Een keertje doen 47 32% 66 52% 69 45% 182 43%

Tabel 8. De behoefte aan ABC activiteiten van kinderen uit Kattenbroek naar geslacht

Jongens Meisjes Totaal
Na schoolse Activiteiten Aantal Percentage Aantal Percentage Aantal Percentage

Creatieve activiteiten
Graag doen 36 18% 90 39% 126 30%
Meerdere keren doen 32 16% 78 34% 110 26%
Een keertje doen 62 31% 128 56% 190 45%

Sociale activiteiten
Graag doen 61 31% 70 30% 131 31%
Een keertje doen 77 40% 89 39% 166 39%

Graag doen 34 17% 106 46% 140 33%
Een keertje doen 39 20% 111 48% 150 35%

Sportieve activiteiten
Graag doen 79 40% 83 36% 162 38%
Een keertje doen 81 41% 107 47% 188 44%

Overige activiteiten
Graag doen 76 39% 95 41% 171 40%
Een keertje doen 75 38% 107 47% 182 43%


Bijlage 4 De voorkeur bij creatieve en sociale activiteiten

De voorkeur bij creatieve en sociale activiteiten is te zien in tabel 9 en 10, figuur 4 en 5.
Tot de categorie Overige behoren de voorkeuren die door 3 kinderen of minder is ingevuld

Tabel 9. De voorkeur van de kinderen uit Kattenbroek bij creatieve activiteiten
Voorkeur bij In totaal Voorkeur bij In totaal
Creatieve activiteiten Aantal Percentage Creatieve activiteiten Aantal Percentage
Niet ingevuld 163 38% Alles hiervan doen 15 4%
Tekenen 64 15% Schilderen en boetseren 5 1%
Boetseren 47 11% Schilderen en tekenen 4 1%
Schilderen 43 10% Knutselen en tekenen 4 1%
Knutselen 41 10% Overig 8 2%
Niets hiervan doen 32 8%
Tot overige behoort hier Graffiti, Mozaïeken (2 kinderen) Borduren, 3 D kaarten maken,
Knutselen/schilderen en Papier maché (1 kind).

Figuur 4. De voorkeur bij creatieve activiteiten

Tekenen
Boetseren
Schilderen
Knutselen
Niets hiervan doen
Alles hiervan doen
Schilderen en boetseren
Schilderen en tekenen
Knutselen en tekenen
Overige

Tabel 10. De voorkeur van kinderen uit Kattenbroek bij sociale activiteiten
Sociale activiteiten Aantal Percentage Sociale activiteiten Aantal Percentage
Niet ingevuld 194 46% Niets hiervan doen 36 9%
Buiten spelen 126 30% Alles hiervan doen 23 5%
Spelletjes doen 45 10% Overige 2 0%
Tot overige behoort hier Kletsen (1 kind) en Survival (1 kind).

Figuur 5. De voorkeur voor sociale activiteiten

Buiten spelen
Spelletjes doen
Niets hiervan doen
Alles hiervan doen
Overige


Bijlage 5 De voorkeur bij culturele en sportieve activiteiten

Deze bijlage toont de voorkeur bij culturele en sportieve activiteiten.

Tabel 11. De voorkeur van kinderen uit Kattenbroek bij culturele en activiteiten
Culturele activiteiten Aantal Percentage Culturele activiteiten Aantal Percentage
Niet ingevuld 164 39% Zingen 13 3%
Toneel 104 24% Zingen en dansen 13 3%
Niets hiervan doen 49 12% Toneel en dansen 11 3%
Dansen 31 7% Muziek 8 2%
Alles hiervan doen 27 6% Overige 6 1%
Tot overige behoort hier Toneel/zingen (3 kinderen), Musical (2 kinderen) en Cabaret (1kind).

Figuur 6. De voorkeur bij culturele activiteiten

Toneel
Niets hiervan doen
Dansen
Alles hiervan doen
Zingen
Zingen en dansen
Toneel en dansen
Muziek
Overige

Tabel 12. De voorkeur van kinderen uit Kattenbroek bij sportieve activiteiten
Sportieve activiteiten Aantal Percentage Sportieve activiteiten Aantal Percentage
Niet ingevuld 160 38% Turnen 11 3%
Voetbal 107 25% Alles hiervan doen 8 2%
Hockey 34 8% Volleybal 8 2%
Overige 28 6% Dansen 8 2%
Niets hiervan doen 16 4% Basketbal 8 2%
Paardrijden 14 3% Zwemmen 6 1%
Tennis 14 3% Badminton 4 1%
Tot overige behoort hier Rugby, Trampoline springen, Trefbal (3 kinderen), Boogschieten, Handbal,
Tafeltennis (2 kinderen) en nog 13 verschillende sportactiviteiten genoemd door steeds 1 kind.

Figuur 7. De voorkeur bij sportieve activiteiten
Voetbal
Hockey
Overige
Niets hiervan doen
Paardrijden
Tennis
Turnen
Alles hiervan doen
Volleybal
Dansen
Basketbal
Zwem en
m
Badminton


Bijlage 6 De voorkeur bij overige activiteiten en de algemene voorkeur

Tabel 13. De voorkeur van kinderen uit Kattenbroek bij overige activiteiten
Overige activiteiten Aantal Percentage Overige activiteiten Aantal Percentage
Koken 141 33% Alles doen 26 6%
Niet ingevuld 135 32% Niets doen 19 5%
Computeren 69 16% Overige 2 0%
Film kijken 34 8%
Tot overige hoort hier Tv kijken en Fotograferen (1 kind).

Figuur 8. De voorkeur bij overige activiteiten

Koken
C puteren
om
Filmkijken
Alles hiervan doen
Niets hiervan doen
Overige

Tabel 14. Wat de kinderen het liefst willen doen bij ABC Kattenbroek
Voorkeur In totaal Voorkeur In totaal Activiteiten In totaal
Activiteit Aantal Percentage Activiteit Aantal Percentage voorkeur Aantal Percentage
Niet ingevuld 267 63% Niets doen 11 3% Leuke plekvrienden 5 1%
Overige 59 14% Muziek 6 1% Sport /buiten spel 5 1%
Voetballen 23 5% Paardrijden 6 1% Dansen 4 1%
Toneel 11 3% Cultureel 5 1% Creatieve dingen 4 1%
Koken 11 3% Zwemmen 5 1% Tekenen 4 1%
Overige: Alles doen, Pretpark, Computeren, Film kijken, Graffiti, Handvaardigheid, Schilderen, Turnen
(3 kinderen), nog 8 verschillende activiteiten (2 kinderen) en nog 19 andere activiteiten (1 kind).

Figuur 9 wat de kinderen het liefst doen bij ABC Kattenbroek
Overige
Voetballen
Toneel
Koken
Niets hierv doen
an
Muziek
Paardrijden
Zwemmen
Leuke plek met vrienden
Sporten en buitenspelen
Dansen
Creatiev dingen
e
Tekenen


Bijlage 7 Verslag van het interview met de eerste MR

Aanwezig: 3 ouders, 3 leerkrachten en de directeur (Amersfoort, 18 november 2008).

Volgens de MR –leden zal er waarschijnlijk voor alle soorten activiteiten bij de kinderen
belangstelling zijn. Het ene kind heeft meer belangstelling voor creatieve activiteiten en het andere
voor sportactiviteiten. De voorkeur verschilt dus per kind. Verder is een kind mogelijk lid van een
sportvereniging, maar heeft best zin om eens een andere sport te proberen. Er is behoefte aan het
kunnen kennis maken met diverse soorten activiteiten blijkt uit de gehoorde ervaringen van de
ouders en de leerkrachten.
Bij de creatieve activiteiten blijkt het wijkcentrum in Kattenbroek “het Katshuis” een rol te
kunnen spelen. Kinderen hebben daar in het verleden creatieve activiteiten als tekenen kunnen
doen en getoonde resultaten lieten zien dat diverse technieken waren behandeld. Het had
meerwaarde boven het tekenen in de klas.
Voor sociale activiteiten is het aanbieden van bordspellen in het Katshuis een mogelijkheid
om tegemoet te komen aan de wat minder sportieve kinderen. Zoiets als een spelletjesmiddag. En
verder onder toezicht van een jongerenwerker na schooltijd voetballen op het schoolplein van de
Boomfontein of tafeltennissen bij de tafel die daarvoor staat. Dit toezicht kan overlast voorkomen.
Bij de culturele activiteiten geeft men aan dat er een wachtlijst is bij de muziekschool.
Misschien is een soort kennismakingsintroductie met muziek een idee. Niet om de muziekschool te
vervangen, maar om met hen samen te werken. Nijmegen wordt als voorbeeld genoemd, waarbij
leerlingen aanvankelijke muzieklessen krijgen onder schooltijd en dan in een later stadium
vervolglessen krijgen na schooltijd. Ook samenwerking met de bibliotheek biedt mogelijkheden.
Voor sportieve activiteiten geldt dat “Kies je Sport” erg populair is bij de kinderen. Maar
ook het vrije tijd element is belangrijk. Zo is vrij zwemmen onder toezicht een mogelijkheid. Verder
is het creëren van ruimte een aandachtspunt in Kattenbroek. Te denken valt aan trapveldjes, zoals
die van het Johan Cruijff foundation voor achterstandswijken. Of het Skatepark in Vathorst, waar
altijd toezicht is. Mogelijk valt daarmee een link te leggen. Workshops kunnen met inzet van ROC’s
Bij de overige activiteiten wordt weer “het Katshuis”genoemd. Hier zijn kookactiviteiten
voor kinderen geweest en dat met veel enthousiasme is ontvangen.

Samengevat zijn als aanbevelingen naar voren gekomen:
- Een breed aanbod van diverse soorten activiteiten is wenselijk.
- Activiteiten kunnen eenmalig als een workshop, maar ook als een kortere cursus plaats
vinden.
- Activiteiten kunnen vrij en onder toezicht gebeuren, maar ook training of leselementen
bevatten.
- Activiteiten zonder hoge kosten ter kennismaking met diverse vormen van vrije
tijdsbesteding.
- Door aan het eind van de basisschool kennis te laten maken met soorten vrije
tijdsbesteding kan toekomstige hangjongeren problematiek verminderen.
- Spelen op het schoolplein na schooltijd onder toezicht van een jongerenwerker kan
veiligheid bieden en overlast voorkomen.
- Het Katshuis (centraal punt in de wijk) geeft mogelijkheden, maar dit geldt ook voor
schoolgebouwen.
- Te denken valt aan samenwerking met ROC’s, sportverenigingen, de muziekschool en
dergelijke.
- Er is een verschil tussen vaste buitenschoolse opvang en ABC activiteiten. Duidelijk moet
zijn wie verantwoordelijk is tijdens een ABC activiteit.


Bijlage 8 Verslag van het interview met de tweede MR

Aanwezig: 2 leerkrachten, 2 ouders, de directeur (Amersfoort, 8 december 2008)

Uit een persoonlijke ervaring blijkt dat brede schoolactiviteiten zinvolle vrijetijdsbesteding kan
opleveren waar kinderen naar uitkijken. Er moet zorgvuldig worden omgegaan met het scheppen
van verwachtingen. Ter kennismaking is er een aanbod tegen lage kosten en is het teleurstellend
als de activiteit stopt zonder een vervolgmogelijk. Belangrijk is helder te communiceren wat het is,
wanneer het stopt, waar je ermee verder kunt gaan en tegen welke prijs. Dan kan men keuzes
maken. Samenwerking met instellingen die activiteiten gericht op dezelfde groep verzorgen is
wenselijk. Te denken valt aan BSO’s, SRO, sportclubs en Scholen in de Kunst. Een structureel
aanbod met mogelijke continuering bij sportverenigingen en dergelijke vraagt goede afstemming.
Een behoefte -inventarisatie is belangrijk. Maar weten kinderen wat het inhoud? Het is
zinvol om workshops te geven ter kennismaking. Daarna kan er beter gekozen worden. Zoals bij
Kies je Sport, georganiseerd door de SRO. Het aanbod kan divers gedurende het jaar zijn, maar
kan ook worden afgewisseld (eerst drie weken het een aanbieden en dan drie weken iets anders)
Een inventarisatie van wat kinderen al doen is aan te bevelen. Daaraan kan de gewenste
behoefte worden gerelateerd. De thuissituatie van kinderen en aanwezige faciliteiten is
medebepalend voor de keuze van de uiteindelijke vrije tijdsbesteding. Als er al veel wordt gesport
zal hier minder behoefte aan zijn. Dit is belangrijk bij het bepalen van het activiteitenaanbod.
Meerwaarde hebben verrijkende activiteiten, zoals na een toneelvoorstelling achter de schermen
kijken en praten met de acteurs. Met een schilder op pad gaan of een kijkje nemen in de keuken
van een restaurant. Dergelijke activiteiten hebben een toegevoegde waarde. Aan te bevelen is om
eerst een pilot te doen met een aantal activiteiten, daarna te inventariseren wat kinderen al doen
om het geheel structureel te maken.
Ook de rol van ouders is belangrijk bij vrije tijdbesteding. Ouders kunnen betrokken
worden bij activiteiten, zoals bij een speurtocht in het bos. In Duitsland zijn cursussen voor ouder
en kind populair, zoals koken. Ook kunnen familieleden als broers en zussen worden betrokken.
Ouders hebben het vaak druk, maar om te zorgen dat het structureel wordt is het belangrijk om
ouders te betrekken. En zij moeten weten waar een activiteit gecontinueerd kan worden.
Overlastgevende hangjongeren komen mogelijk ook uit omliggende wijken. Hiervoor
kunnen middelbare scholen een rol spelen met een activiteitenaanbod. Preventief kan in de
bovenbouw van de basisschool met een kennismakend activiteitenaanbod een basis gelegd worden
voor zinvolle vrijetijdsbesteding. Het gaat hier om een kentering van ideeën, de realisatie daarvan
kost jaren.
Amersfoort –Noord wordt ervaren als een soort dorp, het zou goed zijn als kinderen elkaar
ontmoeten door activiteiten. De activiteiten gericht op kinderen in de wijk kan in de verschillende
gebouwen gebeuren. Daar zijn goede afspraken voor nodig, want er is geen beheerder of conciërge
zoals bij een samenwerkingsverband in een gebouw. Het is zonde dat het Katshuis niet meer wordt
benut en daar incidenteel dingen worden aangeboden. Zo kon er eenmalig kerststukjes worden
gemaakt, waardoor kinderen elke kerst vragen of het dit jaar ook kan. Het Katshuis is een goede,
vaste plek in de wijk met mogelijkheden en eventueel kan het ABC huisvestingsbudget hiervoor
worden ingezet. Voor buitenactiviteiten zijn schone velden zonder al die hondenpoep nodig,
vroeger was er meer controle vanuit de buurt. Voor het buiten spelen na schooltijd zou het
kinderen een veilig gevoel geven als er een jongerenwerker als aanspreekpunt aanwezig zou zijn.

- Kennismakende activiteiten leidend tot zinvolle vrijetijdsbesteding waar kinderen naar
uitkijken.
- Heldere communicatie over de inhoud en het mogelijke vervolg is belangrijk ivm
verwachtingen.
- Een goed voorbeeld voor een mogelijke aanpak is Kies je Sport.
- Wenselijk is samenwerking met instellingen die activiteiten voor dezelfde doelgroep
verzorgen.
- Een structureel aanbod met mogelijke continuering elders vraagt goede afstemming.
- Kennismakende activiteiten voor vrijetijdsbesteding is zinvol, ook ivm hangjongeren.
- Inventarisatie van wat kinderen al doen is gewenst voor de selectie van verrijkende
activiteiten.
- Om te zorgen dat de vrije tijdsbesteding structureel wordt is het belangrijk ouders te
betrekken.
- Het is goed als kinderen uit de wijk elkaar ontmoeten door activiteiten.
- Het Katshuis is een centrale plek, waarvoor ABC huisvestingsbudget kan worden ingezet.
- Bij het buitenspelen na schooltijd is een jongerenwerker als aanspreekpunt een optie.


Bijlage 9 Verslag van het interview met de ouders van de derde MR

Aanwezig: 3 ouders met kinderen in de leeftijd tot 10 jaar (Amersfoort, 8 december 2008)

Vanwege overlast van hangjongeren zijn activiteiten die de binding stimuleren aan te bevelen. Met
als kapstok dat de activiteiten het groepsgevoel stimuleren, zoals teamsporten. Sociale cohesie is
een belangrijk argument. Zo is samen een game ontwikkelen minder individueel dan computeren.
Veel kinderen gaan naar de buitenschoolse opvang waar allerlei activiteiten worden
aangeboden. En ze worden gestimuleerd tot activiteiten als sporten en muziekles. Ze zijn al
voorzien in allerlei activiteiten. ABC Kattenbroek kan iets extra’s bieden, iets verrijkend.
Voorbeelden van verrijkende sociale activiteiten:
- Vossenjacht op en rond Emiclaer
- Iets doen voor het Pluspunt (ouderencentrum) bv musical, koken, voorlezen, thee serveren
- Een opknapproject in de wijk (schilderen, verwijderen van onkruid)
Als de brede school een rol wil spelen in het voorkomen van hangjongeren moet er een
preventief aanbod komen met zinvolle activiteiten komen voor alle kinderen. Om toekomstige
hangjongeren te bereiken zijn wekelijkse terugkerende activiteiten nodig. Ook kunnen eenmalige
dingen ter kennismaking. Voor degenen die van huis uit minder aangeboden krijgen kan er een
breder basispakket van activiteiten komen, maar daarnaast is verrijking gewenst. Aan te bevelen is
om aparte dingen aan te bieden ter verrijking of vakdocenten in te zetten bij tekenen, koken e.d.
Brede activiteiten worden al aangeboden door scholen in de kunst, sportvereniging e.d. Een
langdurig aanbod is mogelijk concurrentievervalsing. Met ABC activiteiten kan worden geprobeerd
een groep te bereiken die je anders niet bereikt. Kies je Sport is een voorbeeld van hoe het kan.
Met welke activiteiten toekomstige hangjongeren worden bereikt is lastig. Te denken valt aan
breakdance, rap en het maken van een videoclip maken. Verwachtingenmanagement is belangrijk
hierbij. Wat als blijkt dat er na de kennismaking met breakdance thuis geen geld voor is? Helder
moet zijn wat er gebeurt en hoe het daarna verder gaat.
Culturele en overige activiteiten kunnen incidenteel als verrijking worden aangeboden.
Creatieve, sociale en sportieve activiteiten meer doorlopend op een laagdrempelig niveau.
Samenwerking kan worden gezocht met SRO, buurtverenigingen, Scholen in de Kunst, sportclubs.
Het spelen na schooltijd op het schoolplein heeft een functie, het “hangen”op een goede
manier kan zo worden geleerd. Dit kan door buiten onder begeleiding leuke spelletjes te doen in
een groep. Er is dan zicht op wat er gebeurt. Een andere mogelijkheid is dat er na schooltijd een
aanspreekpunt is waar de kinderen naar toe kunnen gaan. Dat geeft een veilig gevoel. En het is
nodig dat er voor kinderen ruimte wordt gecreëerd waar ze vrij kunnen buiten spelen.
Belangrijk is een follow-up met een financieel kader en faciliteitenstructuur, want
- Wat is er in ná de wip kip voor de leerlingen van de bovenbouw in de wijk?
- Je hebt een introductiecursus hockey gedaan en je komt dan op een lange, lange wachtlijst
- Na de basisschool moet je de wijk uit voor scholen en activiteiten
- In het Katshuis is de voorziening van jongeren stopgezet vanwege een ouderenvoorziening. Dus
gingen de jongeren de straat op
Met de gemeente gaan praten is nodig om te kijken welke activiteiten al een bestaande
keten ondersteunen als het zorgbeleid, veiligheidsbeleid of Operatie Jong Amersfoort. Zo kan een
nieuw idee worden verbonden met een bestaande keten en structureel worden gemaakt.

- Activiteiten die sociale cohesie bevorderen met als richtlijn dat het groepsgevoel stimuleert.
- Een breder basispakket met doorlopende, laagdrempelige activiteiten voor degene die via
de reguliere wegen niet worden bereikt.
- Verrijkende activiteiten voor de kinderen die al voorzien zijn in de basisactiviteiten.
- Zinvolle vrije tijdsbesteding creëren ter preventie van hangjongeren door wekelijks
terugkerende activiteiten en eenmalige kennismakingsactiviteiten met oog voor
verwachtingsmanagement.
- Samenwerking met instellingen als SRO, Scholen in de Kunst en inzet van vakdocenten.
- Ruimte creëren voor buiten spelen na schooltijd, met en zonder toezicht.
- Zorgen voor follow-up door in overleg met de gemeente aan te sluiten bij bestaande
beleidsketen.


Bijlage 10 Verslag van het interview met leerkrachten van de derde MR

Aanwezig: 2 leerkrachten (Amersfoort, 11 december 2008)

De activiteiten kunnen onderdeel zijn van een cursus als houtbewerking, kunst schilderen, Technica
10 (cursus voor meisjes rondom elektriciteit), tuinieren en dergelijke. Voor de activiteiten zijn
voorzieningen nodig als een half pipe voor skateboarden, een tafeltennistafel, moestuinen, een
sloot om te vissen en ruimte voor het bouwen van een houten dorp. De wijk Nieuwland wordt als
voorbeeld genoemd. In de zomervakantie kunnen kinderen daar een houten dorp bouwen met
pallets. En bij De Draak spelen altijd kinderen. Een dergelijke speelplek is er niet in Kattenbroek.
Dat is nodig en daar kan ruimte en voorzieningen voor worden gecreëerd.
Het aanbod is afhankelijk van de groep kinderen. Zo kunnen er activiteiten worden komen
gericht op meisjes of jongens. Bijvoorbeeld de technische cursus voor meisjes Technica 10. Dit was
in het verleden aanleiding voor een toenmalige cursiste om een technisch beroep te kiezen en zij
heeft nu een leidinggevende functie hierin. Een dergelijke cursus kan dus heel belangrijk zijn. De
activiteiten dienen een meerwaarde te hebben, verrijkend te zijn. Knutselen gebeurt bijvoorbeeld
al op school, maar kan andersoortig worden aangeboden: graffiti, een jeugdkrant maken en
dergelijke. Bij de sociale activiteiten is buiten spelen heel belangrijk. Gewoon lekker voetballen of
basketballen. Als er schone velden zijn met hoge hekken er omheen kunnen ook sporten als
softbal, honkbal en cricket. En voor de hondenpoep dienen de hondeneigenaren te worden
aangesproken.
Bij het aanbod is ruimte is voor eigen inbreng belangrijk. Het gaat om vrije tijd, kinderen
moeten kunnen doen waar ze op dat moment zin in hebben. Activiteiten kunnen na schooltijd,
maar ook in de vakantie worden aangeboden met inzet van de BSO’s. Door activiteiten aan te
bieden kan verveling worden voorkomen en daarmee mogelijk ook de overlast. Als voorbeeld wordt
de Kinderkermis Vakantieweek genoemd. Er wordt dan een hele week activiteiten aangeboden
onder begeleiding met keuzemogelijkheden en ruimte om te hangen of te kletsen. Ook bij een
voorziening als een half pipe kan worden gekletst en gehangen. Toezicht hierbij is voor ouders
geruststellend. Dit mag best gemeenschapsgeld kosten, aangezien er mogelijk vernieling mee
wordt voorkomen. De overlast bij het winkelcentrum van Nieuwland is aangepakt en verminderd.
Ook bij het winkelcentrum van Kattenbroek, Emiclaer speelt het probleem van overlast door
hangjongeren.
Jongeren hebben een vaste, laagdrempelige plek nodig en dat kan het Katshuis zijn. Dan
kunnen ze daar naar toe om te hangen, een filmpje te kijken en dergelijke. Een soort jeugdsoos
voor kinderen na de basisschool. Het is goed om de jongeren dingen samen te laten regelen zoals
de inrichting met een bankstel. Het is dan hun honk, waar ze zelf voor zorgen. Ter illustratie wordt
De Neng voordat het is afgebrand genoemd. Jongeren zoeken elkaar op en hebben niet zoveel
nodig. Wel een plek en de ruimte om het zelf te regelen onder leiding van goede begeleiding. Een
aanspreekpunt, vertrouwenspersoon is belangrijk als er iets ergs gebeurd in hun leven.
Om ABC Kattenbroek structureel te maken is het nodig instellingen in te schakelen bij de
activiteiten met inzet van capabele mensen. De ABC activiteiten zullen klein beginnen me vaste
tijden per week of zo. En dan opbouwen en uitbreiden, zodat het een plek is waar kinderen naar
toe kunnen gaan om activiteiten in hun vrije tijd te kunnen doen. Daarnaast is goed personeel
nodig voor de begeleiding van jongeren, dus goede jongerenwerkers.

- Activiteiten dienen een meerwaarde te hebben en verrijkend te zijn.
- Activiteiten kunnen na schooltijd en in de vakanties worden aangeboden.
- Activiteiten vragen om inzet van ruimte, voorzieningen en instellingen met capabele
mensen.
- Met de activiteiten kan verveling worden voorkomen en daarmee mogelijk ook de overlast.
- Het zijn activiteiten in de vrije tijd, ruimte voor eigen inbreng en keuzemogelijkheid is
gewenst.
- Toezicht, een vertrouwenspersoon en een aanspreekpunt kan preventief werken voor
overlast.
- Inzet van gemeenschapgeld voor voorzieningen rondom vrije tijdactiviteiten is
verdedigbaar.
- Jongeren hebben een plek nodig om dingen samen zelf te regelen onder goede
begeleiding.


Analyse Van Probleem En Behoefte Brede School ABC Kattenbroek

Analyse Van Probleem En Behoefte Brede School ABC Kattenbroek

Recommended

Recommended

More Related Content

Viewers also liked

Viewers also liked (8)

Similar to Analyse Van Probleem En Behoefte Brede School ABC Kattenbroek

Similar to Analyse Van Probleem En Behoefte Brede School ABC Kattenbroek (20)

Analyse Van Probleem En Behoefte Brede School ABC Kattenbroek