1. 'Revolutie aan de Neva'
de bolsjewistische staatsgreep van 1917

Revolutie of
staatsgreep?

Bolsjewieken?

Onvermijdelijk?

Oorzaken?

Uitkomst?

Interpretaties?

2. Oppositie en verzet na 25 okt
a. CUC van de Sovjet vervangen; b. CUC door Sovnarkom
'uitgeschakeld'; c. stakingen ambtenaren; d. burgeroorlog;
e. aanslagen op Lenin: augustus 1918; f. 'sabotage' op de
werkplaats; g. boerenopstanden
Antwoord Bolsjewieken:
geinstitutionaliseerde terreur jegens individu en groep:
a. executies (min. 6000 voor dec. 1917)
b. showprocessen (na machtsovername); en in 1922
c. verbod op meningsuiting, vergadering, pers oppositie
d. 'oorlog op het platteland': requisities en hongersnood 1921
e. aanval op de Kerk en Geestelijkheid

3. Verzet en oppositie
a. verzet tegen machtsgreep
bolsjewieken;
b. oppositie tegen éénpartij-
staat;
c. verzet tegen uitschakelen
'directe democratie';
d. desastreuze economie tot
1921; 10e Partijcongres en de
NEP
('gemengde economie' in
combinatie met intensieve
terreur)
Kronstadt-rebellie

4. 'De revolutie verraden': Kronstadt mrt 1921
http://www.youtube.com/watch?v=fGlbEmkBK5c&NR=1

5. Hongersnood 1921-'22:
a. grote droogte
b. ontwrichting na burgeroorlog en opstanden
c. besmettelijke ziekten; kannibalisme
d. terreur en requisities
Resultaat: ca. 16 miljoen (!) doden in totaal
rol: burgeroorlog; interventionisten; VS en Relief

6. Partij en Staat: instituties

Politburo: partijlijn en beleid

Orgburo: plaatsen van kader in sleutelposities;
(n.b.: CP kleine minderheid in Sovjet-Unie!)

Secretariaat: agenda voor Politburo en Orgburo;
Secretaris-Generaal

(Rabkrin: strijd tegen corruptie)

Uitkomst: bureaucratisering en concentratie macht via een
strikt verticale hiërarchie: Stalin

7. 1924: Lenin overlijdt
a. mei 1922 eerste beroerte; oktober-december licht herstel;
b. december tweede beroerte; (begin isolement)
c. 9 mrt 1923 derde beroerte: verlies spraak (Stalin isoleert Lenin)
d. 21 januari 1924: Lenin overlijdt in dorpje Gorki buiten Moskou
“Testament”
Over Trotskij, Stalin (oa. 'Georgische kwestie'), Boecharin,
Zinovjev en Kamenev
Persoonlijkheidscultus:

8. Lenin in Gorki
http://www.youtube.com/watch?v=Rie3dkLPlRA

9. Stalin (1878-1953) tot 1928
vroege jeugd: rol vader; seminarium (verwijderd); criminele activiteiten;
ballingschap en gevangenschap;
2 huwelijken; kinderen; 'onzichtbaar' in 1917; militaire rol en conflict met
Trotskij tijdens burgeroorlog; 1922 SG;
In 1928 onbetwist leider van de Sovjet-Unie

10. De opvolging van Lenin
Trotskij versus Zinovjev, Kamenev en Stalin ('trojka')
Nadelen Trotskij:
a. late nieuwkomer in de partij;
b. vele vijanden gemaakt tijdens burgeroorlog
c. karaktereigenschappen; politicus met slechte timing
d. fatale onderschatting van Stalin
1. de 'Georgische kwestie' in 1923
2. 'Testament' van Lenin
3. Brief van '46'

11. De opvolging van Lenin 2
1924: openlijke aanval op Trotskij
(Trotskij's 'Lessen van Oktober'; Zinovjev en Kamenev 'gefaald')
'Trotskisme versus Leninisme'
Jan 1925: Trotskij ambteloos lid van Politburo
a. 'socialisme in één land' (S.) versus 'permanente revolutie'(T.)
b. Economisch debat over de modernisering
'primitieve socialistische accumulatie' versus 'Verrijkt U!'
Dec 1925 'Verenigde Oppositie' (Z, K en Trotskij)
1927 uitschakeling Verenigde Oppositie; 1929 Trotskij in ballingschap

12. Conclusies partijstrijd: Stalin
a. fractieverbod uit 1921
b. concentratie sleutelposities in één hand
c. uitbreiding ledental en loyaliteit aan de S-G
d. 'genie' van Stalin; cultus

13. Filmpje Stalin
Stalin tijdens de revolutie: 'onzichtbaar aanwezig'
http://www.youtube.com/watch?v=z4A1FuPyzvQ&feature=related

14. Internationale relaties
Komintern
China: echec van 1927
Rapallo: overeenkomst met Duitsland 1922

15. Conclusies:
Vergelijking:
persoonlijkheid Lenin met karakter van revolutie