2mayis 1999

…SYM
T.C. Y†KSEK…ÚRETÜM KURULU
…ÚRENCÜ SE‚ME VE
YERLEÞTÜRME MERKEZÜ

…ÚRENCÜ SE‚ME SINAVI (…SS)
1999
SORU KÜTAP‚IÚI

Bu soru kitap•ÝÛÝ 2 MayÝs 1999 …SS soru kitap•ÝklarÝnda bulunan sorularÝ
i•ermektedir.

Bu testlerin her hakkÝ saklÝdÝr. Hangi ama•la olursa olsun, testlerin tamamÝnÝn veya bir kÝsmÝnÝn Merkez'imizin
yazÝlÝ izni olmadan kopya edilmesi, fotoÛrafÝnÝn •ekilmesi, herhangi bir yolla •oÛaltÝlmasÝ, yayÝmlanmasÝ ya da
kullanÝlmasÝ yasaktÝr. Bu yasaÛa uymayanlar gerekli cezai sorumluluÛu ve testlerin hazÝrlanmasÝndaki mali
kŸlfeti peßinen kabullenmiß sayÝlÝr.

DÜKKAT! CEVAP KåÚIDINIZI BAÞKALARININ G…REMEYECEÚÜ ÞEKÜLDE TUTUNUZ.

GENEL A‚IKLAMA

1. Bu kitap•Ýkta, "Sšzel BšlŸm" ve "SayÝsal BšlŸm" 5. Bu kitap•Ýktaki her sorunun, sadece bir doÛru
olarak adlandÝrÝlan iki bšlŸm bulunmaktadÝr. Bu cevabÝ vardÝr. Bir soru i•in birden •ok cevap yeri
bšlŸmlerin her birinde ne tŸr sorular bulunduÛu, ißaretlenmißse o soru yanlÝß cevaplanmÝß sayÝla-
bšlŸm baßlarÝnda belirtilmißtir. caktÝr.

6. CevaplarÝnÝzÝ koyu siyah ve yumußak bir kurßun-
2. Testin tŸmŸ i•in verilen cevaplama sŸresi 180
kalemle ißaretleyiniz. Üßaretlerinizi cevap yerleri-
dakikadÝr (3 saat). Eßit aÛÝrlÝklÝ …SS PuanÝnÝzÝn
nin dÝßÝna taßÝrmayÝnÝz. TŸkenmezkalem veya
yŸksek olmasÝnÝ istiyorsanÝz, bu sŸrenin 90 daki-
dolmakalem kullanmayÝnÝz.
kasÝnÝ "Sšzel BšlŸm"deki, 90 dakikasÝnÝ da "SayÝ-
sal BšlŸm"deki sorularÝn cevaplanmasÝna ayÝrma-
7. Cevap k‰ÛÝdÝnÝzÝ burußturmayÝnÝz, katlamayÝnÝz
nÝz yararÝnÝza olacaktÝr. Sšzel AÛÝrlÝklÝ …SS Pu-
ve Ÿzerine gereksiz hi•bir ißaret koymayÝnÝz.
anÝnÝzÝn yŸksek olmasÝnÝ istiyorsanÝz "Sšzel Bš-
lŸm"e, SayÝsal AÛÝrlÝklÝ …SS PuanÝnÝzÝn yŸksek
8. DeÛißtirmek istediÛiniz bir cevabÝ yumußak bir
olmasÝnÝ istiyorsanÝz "SayÝsal BšlŸm"e biraz daha
silgiyle, cevap k‰ÛÝdÝnÝ šrselemeden, temizce si-
fazla zaman ayÝrabilirsiniz. Ancak, bu bšlŸmlerin
liniz ve yeni cevabÝnÝzÝ ißaretlemeyi unutmayÝnÝz.
ikisinde de bir šl•Ÿde baßarÝlÝ olmanÝz gerektiÛini
unutmayÝnÝz.
9. Bu test puanlanÝrken her bšlŸmdeki doÛru
cevaplarÝnÝzÝn sayÝsÝndan yanlÝß cevaplarÝnÝzÝn
3. SorularÝ cevaplamada, hem doÛruluk hem de hÝz sayÝsÝnÝn dšrtte biri dŸßŸlecek ve kalan sayÝ o
šnemlidir. Bu nedenle size zor gšrŸnen sorular bšlŸmle ilgili ham puanÝnÝz olacaktÝr. Bu nedenle,
Ÿzerinde fazla zaman harcamayÝp baßka sorulara hakkÝnda hi•bir fikriniz olmayan sorularÝ boß
ge•iniz. ZamanÝnÝz kalÝrsa, cevaplayamadÝÛÝnÝz bÝrakÝnÝz. Ancak, soruda verilen se•eneklerden
sorulara yeniden dšnebilirsiniz. birka•ÝnÝ eleyebiliyorsanÝz kalanlar arasÝndan
doÛru cevabÝ kestirmeye •alÝßmanÝz yararÝnÝza
olabilir.
4. Cevaplamaya istediÛiniz sorudan baßlayabilirsiniz.
"Sšzel BšlŸm"deki sorularla ilgili cevaplarÝnÝzÝ, ce- 10. Soru kitap•ÝÛÝnÝzÝn sayfalarÝnda uygun gšrdŸÛŸnŸz
vap k‰ÛÝdÝnÝzdaki "Sšzel BšlŸm"e, "SayÝsal Bš- boßluklarÝ mŸsvedde i•in kullanabilirsiniz.
lŸm"deki sorularla ilgili cevaplarÝnÝzÝ da cevap k‰-
ÛÝdÝnÝzdaki "SayÝsal BšlŸm"e ißaretlemeyi unut- 11. SÝnavda uyulacak diÛer kurallar bu kitap•ÝÛÝn
mayÝnÝz. arka sayfasÝnda belirtilmißtir.

Ü‚ÜNDEKÜLER
B…L†M ADI SAYFA
S…ZEL B…L†M 1
SAYISAL B…L†M 21

S…ZEL B…L†M

DÜKKAT! BU B…L†MDE CEVAPLAYACAÚINIZ TOPLAM SORU SAYISI 88'DÜR.

Ülk 44 Soru "TŸrk•eyi Kullanma GŸcŸ",

Son 44 Soru "Sosyal Bilimlerdeki Temel Kavram ve Ülkelerle
DŸßŸnme GŸcŸ" ile ilgilidir.

Eßit AÛÝrlÝklÝ …SS puanÝnÝzÝn yŸksek olmasÝnÝ istiyorsanÝz Sšzel BšlŸme 90 dakika ayÝrmanÝz yararÝnÝza
olabilir. Sšzel AÛÝrlÝklÝ …SS puanÝnÝzÝn yŸksek olmasÝnÝ istiyorsanÝz Sšzel BšlŸme biraz daha fazla zaman
ayÝrabilirsiniz.

Bu bšlŸmdeki sorularla ilgili cevaplarÝnÝzÝ, cevap k‰ÛÝdÝnÝzdaki "S…ZEL B…L†M"e ißaretleyiniz.

1 . Olaylara bir de bu gšzle bakmalÝsÝn. 3 . Beß yŸz sayfalÝk bu dev romanda, yazarÝn, olay-
lara ve durumlara hi• yama yapmadÝÛÝnÝ gšrŸrŸz.
Bu cŸmledeki altÝ •izili sšzŸn cŸmleye
kattÝÛÝ anlam, aßaÛÝdakilerin hangisinde Bu cŸmlede ge•en "yama yapmamak" sš-
vardÝr? zŸyle belirtilmek istenen aßaÛÝdakiler-
den hangisidir?
A) Sorunlara bu anlayÝßla yaklaßtÝÛÝn sŸrece ba-
ßarÝlÝ olamazsÝn. A) SšzŸ uzatmaktan ka•Ýnmak

B) AmacÝna ulaßabilmek i•in •alÝßmalarÝnÝ bu B) AnlatÝma kendini katmamak
noktada yoÛunlaßtÝrmalÝsÝn.
C) A•Ýk ve anlaßÝlÝr bir dil kullanmak
C) Bu gidißle okulu ancak šnŸmŸzdeki yÝl bitire-
bilir. D) YaßanÝlanlarÝ olduÛu gibi yansÝtmak

D) Bu bšyle sŸrŸp giderse onu uyarmak zorunda E) FarklÝ anlatÝm bi•imlerinden yararlanmamak
kalacaÛÝz.

E) Bu ayrÝntÝlarÝ gšzden ka•Ýrmazsan sonuca
ulaßÝrsÝn.

4 . YaßadÝklarÝ dšnemde yeterince tanÝnmamÝß bazÝ
ozan ve yazarlar vardÝr. Bunlar •amurlu bir su bi-
rikintisine bembeyaz, ÝßÝl ÝßÝl •akÝl taßlarÝ atarlar;
ancak bu taßlar, zamanÝnda pek fark edilmez. Bir
gŸn gelir, o •amurlu sular durulur ve o gŸzel •akÝl
taßlarÝ gŸn ÝßÝÛÝna •Ýkar.
2 . Her ortamda šzeleßtirisini yapmaktan •ekinme-
I Bu par•ada ge•en "•amurlu bir su birikintisi"
sšzŸyle anlatÝlmak istenen aßaÛÝdakiler-
yen, kusurlarÝnÝ ve yanlÝßlarÝnÝ hi• gizlemeden dile den hangisidir?
II III
A) Ger•ek sanat ŸrŸnlerinin ayrÝmÝna varÝlamadÝÛÝ
getiren, yalancÝlÝktan ve vurdumduymazlÝktan ortam
IV V
B) SanatÝn, yaßamÝ gŸzelleßtirme ißlevi
nefret eden bir arkadaßÝmÝzdÝ.
C) Sanat•ÝlarÝn ŸrŸn vermede karßÝlaßtÝÛÝ gŸ•lŸk-
YukarÝdaki cŸmlede numaralanmÝß sšz- ler
cŸklerin hangisinde "eksik, noksan" anlamÝ D) Sanatla ilgilenen, yaßamÝnÝ sanatla kazanan
vardÝr? kißilerin azlÝÛÝ
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. E) Sanat•Ýlara yšneltilen olumsuz eleßtiriler

DiÛer sayfaya ge•iniz.Ê
1

5 . (I) Kasaba, ne kent, ne kšy; ikisinin karÝßÝmÝ bir 7 . (I) O, ißlediÛi konularÝ genellikle OsmanlÝ Ümpara-
yerleßim merkezidir. (II) TŸrkiye'yi en iyi yansÝtan torluÛunun •škŸß dšneminin baßladÝÛÝ 17. ve 18.
yerleßim šrneÛidir bence kasaba. (III) Kasaba kŸl- yŸzyÝldan alÝr. (II) OyunlarÝ o dšnemin dŸßŸnŸß
tŸrŸ bŸtŸn yaßamÝmÝzÝ etkiler. (IV) Kasaba gšr- bi•imini, tšrelerini karikatŸrize ettiÛinden deÛerli-
gŸsŸ her yšnŸyle davranÝßlarÝmÝza, ilißkilerimize dir. (III) GŸldŸrme šÛesine baÛlÝ kalarak bilgili bil-
yansÝr. gisiz, erdemli erdemsiz kißiler arasÝndaki •elißki-
leri yansÝtÝr. (IV) KurumlarÝn, dolayÝsÝyla da toplu-
YukarÝdaki par•ada numaralanmÝß cŸmle- mun hicvine yšnelir. (V) Mizah anlayÝßÝ, gelenek-
lerden hangileri anlamca birbirine e n sel mizah anlayÝßÝmÝza uyduÛundan, yapÝtlarÝndan
yakÝndÝr? halk da hoßlanÝr, aydÝnlar da.

A) I. ve II. B) I. ve III. C) II. ve III. YukarÝdaki par•ada numaralanmÝß cŸmle-
lerin hangilerinde neden-sonu• ilißkisi
D) II. ve IV. E) III. ve IV. vardÝr?

A) I. de ve II. de B) I. de ve III. de

C) II. de ve V. de D) III. de ve IV. de

E) IV. de ve V. de

8 . (I) BŸtŸn dŸnyada geleneksel olandan, halk hik‰-
6 . AßaÛÝdakilerin hangisinde bir "yakÝnma" yesi ve destandan yararlanma yoluna gidilmißtir.
vardÝr? (II) MŸzik, resim, roman, šykŸ, ßiir, tiyatro ve si-
nema gibi sanat dallarÝnÝn hepsinde bšyledir.
A) Bir gelip bir gidiyordu deniz
(III) Ben de bšyle yapmak, geleneksel olanÝ •aÛ-
DudaklarÝ Ýslak, elleri kenetli
daß šykŸ sanatÝna taßÝmak istiyorum. (IV) Bu
B) Sšyleyin sšyleyin kim anlar dilimden yšntemi Ÿlkemiz yazÝnÝnda ustaca uygulayan
Kim alÝr yarÝ yolda kalmÝß selamÝmÝ Yaßar Kemal'in izinde yŸrŸmek isteyißimin šzŸnde
de ißte bu yatÝyor. (V) Nitekim son yapÝtÝmda
C) SalkÝmsšÛŸtler yÝkanÝrken anÝlarda geleneksele yšnelißim a•Ýk•a gšrŸlebilir.
Üki ‰ßÝk martÝydÝk bulutlarda
YukarÝdaki par•ada numaralanmÝß cŸmle-
D) OdalarÝ parka taßÝmÝß kimi anneler lerin hangilerinde ama• sšz konusudur?
Koßußup duruyor bŸtŸn •ocuklar
A) I. ve IV. B) I. ve V. C) II. ve III.
E) Sen bitek topraklarda boy atmÝß gŸzellik,
TÝrpan tanÝmamÝß otlaklar yeßilinde D) III. ve IV. E) IV. ve V.

2 DiÛer sayfaya ge•iniz.Ê

9 . (I) Bu sšyleßimiz sÝrasÝnda bana yšnelttiÛiniz so- 1 2 . (I) …ykŸcŸlŸÛŸmŸzŸn bugŸn belirli bir •izgiye
rular dŸßŸncelerimi gšzden ge•irme olanaÛÝ saÛlÝ- ulaßtÝÛÝnÝ ve o •izgide seyrettiÛini sšylemek ol-
yor. (II) Ne yapÝyorum, nasÝl yapÝyorum sorularÝnÝ duk•a gŸ•. (II) Hatta bazÝ dšnemlerde ge•mißteki
yanÝtlamak ger•ekten kolay deÛil. (III) ‚ŸnkŸ ne dŸzeyini bile koruduÛu sšylenemez. (III) GŸnŸ-
yaptÝÛÝmÝz, nasÝl yaptÝÛÝmÝz Ÿzerinde, yazarken mŸzŸn gen• šykŸcŸleri eski šykŸ šrneklerini ya
daha az, yazdÝktan sonra daha •ok dŸßŸnŸrŸz. hi• okumuyorlar ya da yarÝm yamalak tanÝyorlar.
(IV) AslÝnda yazÝ ustalÝÛÝ uzun, •ok uzun yÝllardan (IV) Bu yŸzden, ge•mißle kan baÛÝ taßÝmayan, ya-
sonra kazanÝlan bir beceridir. (V) Bu beceri sŸrekli ratÝcÝlÝktan yoksun, son derece yetersiz ŸrŸnlerle
bir gelißim gšsterir. karßÝlaßÝyoruz. (V) Bu durum, ister istemez, okur-
larda šykŸye karßÝ ilgisizlik ve kŸ•Ÿmseme yara-
YukarÝdaki par•ada numaralanmÝß cŸmle- tÝyor.
lerin hangisinde karßÝlaßtÝrma sšz konu-
sudur? YukarÝdaki par•ada numaralanmÝß cŸmle-
lerin hangisindeki eleßtiri, šykŸcŸlerin
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. yazdÝklarÝna yšneliktir?

A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

1 0 . (I) Halk tŸrkŸlerimizi, ezgi ve ßiir bakÝmÝndan kÝ-
vamÝnÝ bulmuß sanat eserleri sayabiliriz. (II) Bun-
larÝ sšyleyenlerin seslerindeki ve okuyußlarÝndaki 1 3 . (I) Bir zamanlar tek isteÛim ozan olmaktÝ. (II) ‚o-
pŸrŸzler ayÝklanÝnca klasik denecek kadar saÛlam cukluÛumda bir•ok ßiir yazdÝm. (III) Sonra, sŸrekli
eserler •Ýkar ortaya. (III) Ne var ki tŸrkŸleri sšy- olarak yerli ve yabancÝ bŸyŸk ozanlarÝn ßiirlerini
leyen ve ‰ßÝk diye anÝlan halk sanat•ÝlarÝnÝn kimi- okudum. (IV) On altÝ on yedi yaßlarÝma geldiÛim-
lerinin sesleri, bu eserlerin deÛerini gšlgeliyor. de, iyi bir ßiirin ne olduÛunu šÛrendim ve kendi
(IV) Kimileri de tŸrkŸleri aßÝrÝ bir duygusallÝkla sšy- ßiirlerimin dŸzeyini dŸßŸnerek ßiir yazmaktan vaz-
lŸyor. (V) Bunlarda tŸrkŸnŸn šzŸne gšre deÛißen ge•tim. (V) Bir sŸre, ßiir yazmayÝ bÝrakÝp iyi bir ßiir
bir incelik, bir yorum gšrŸlmŸyor. okuru olmaya •alÝßtÝm. (VI) Bšylece, baßka ßairle-
rin de kusurlarÝnÝ gšrmeye baßladÝm ve eleßtiri
YukarÝdaki par•ada numaralanmÝß cŸmle- tŸrŸnde karar kÝldÝm.
lerin hangisinde yargÝ, bir koßula baÛ-
lanmÝßtÝr? YukarÝdaki par•ada eleßtirmen, ozan
olma isteÛinin ger•ekleßmeme nedenini
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. numaralanmÝß cŸmlelerin hangisinde be-
lirtmektedir?

A) II. B) III. C) IV. D) V. E) VI.

1 1 . (I) AtatŸrk'Ÿn Sšylev'i, yalnÝzca sšz sšyleme sa-
natÝ i•inde ele alÝnacak kadar tek yšnlŸ bir kitap
deÛildir. (II) OlaylarÝn anlatÝmÝnda bŸyŸk romancÝ-
larda gšrŸlen bir kurgulama yeteneÛi vardÝr. 1 4 . (I) Kenya'da gŸnlerce Klimanjaro tepelerine tÝr-
(III) KitabÝn •oÛu sayfalarÝ, yaßanmÝßlÝÛÝn yanÝ sÝra mandÝm. (II) Naivasha GšlŸ kÝyÝsÝnda flamingolarÝ
anlatÝmÝyla ßiir yŸklŸdŸr. (IV) AtatŸrk, bu kitapta seyrettim bir akßam. (III) Flamingolar kÝyÝda pem-
baßarÝlÝ bir denemeci ustalÝÛÝyla karßÝtlarÝnÝ eleßti- be bir bulut olußturuyorlar. (IV) GŸneßin renkleriy-
rir. (V) Ünsana šzgŸ deÛerleri olumlu olumsuz le bŸtŸnleßir gibi. (V) GŸneß batarken bir canlÝlÝk
yšnleriyle sergiler. (VI) Zengin bir karakterler ki- yaßanÝyor. (VI) Sonra kußlar, bšcekler, kÝsacasÝ
tabÝ da sayÝlabilecek bir yapÝsÝ olan Sšylev'in, bu tŸm canlÝlar aÛÝr aÛÝr •ekiliyorlar kšßelerine.
yšnŸyle gen• kußaklarÝ yšnlendirecek, etkileyici
bir havasÝ vardÝr. YukarÝdaki par•ada, yazarÝn numara-
lanmÝß cŸmlelerinden hangisi, kendinden
YukarÝdaki par•ada numaralanmÝß cŸmle- šnceki cŸmlenin bir šÛesi durumundadÝr?
lerin hangisinde yargÝ, gerek•esiyle bir-
likte verilmißtir? A) II. B) III. C) IV. D) V. E) VI.



1 5 . (I) O, folklorun bir Ÿlkenin ger•ek kŸltŸr kaynaÛÝ 1 8 . †nlŸ filozof KonfŸ•yŸs ßšyle yakarÝrmÝß ( ) "Tan-
olduÛunu savunan bir araßtÝrmacÝydÝ. (II) Folklo- rÝm ( ) bana kitap dolu bir ev ( ) •i•ek dolu bir
run, sadece el ißlemelerinden ya da tŸrkŸlerden bah•e ver ( )"
olußtuÛunu šne sŸrenlere karßÝ •ÝkÝp kapsamÝnÝn
•ok daha geniß olduÛunu ortaya koydu. (III) Ge- Bu cŸmlede ayra•larla ( ) belirtilen yer-
ride, dŸnle bugŸnŸ kaynaßtÝran, yarÝnÝn yaratÝcÝla- lere aßaÛÝdaki noktalama ißaretlerinden
rÝna ÝßÝk tutacak šlŸmsŸz bilgiler ve belgeler bÝrak- hangileri sÝrasÝyla konmalÝdÝr?
tÝ. (IV) Bu belgeler •aÛdaß yšntemlerle derlenip bir
araya getirildi. (V) Bšylece gen• kußaklarÝn yarar- A) (,) (:) (,) (...) B) (:) (,) (,) (!)
lanmasÝna sunuldu.
C) (,) (:) (;) (!) D) (:) (;) (...) (.)
YukarÝdaki par•ada numaralanmÝß cŸmle-
E) (;) (!) (...) (.)
lerin hangisinde, sšz konusu araßtÝrma-
cÝnÝn yapÝtlarÝnÝn šzelliÛi belirtilmekte-
dir?

A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

1 9 . YaßamÝ kendince algÝlayÝp yorumlamak yerine,
I II III IV

šnŸne konduÛu gibi kabul eden insanlar, dŸßŸnce
1 6 . AßaÛÝdaki cŸmlelerin hangisinde yazÝm V
yanlÝßÝ vardÝr?
tembelidir.
A) Anlaßma metnine her iki tarafta sadÝk kaldÝ.
YukarÝdaki altÝ •izili sšzcŸklerden han-
B) Kimsenin etkisinde kalmadan, ama•larÝn ve gisi, yapÝsÝ bakÝmÝndan štekilerden fark-
isteklerin doÛrultusunda karar vermelisin. lÝdÝr?

C) Bu ißte baßarÝlÝ olamayacaÛÝnÝ anladÝÛÝ i•in A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
hemen istifa dilek•esini verdi.

D) Kasabadan ayrÝlÝrken karßÝdaki yama•ta gšr-
dŸÛŸmŸz kÝr evleri ilgimizi •ekti.

E) Bu soÛukta dÝßarÝ •Ýkarsan yine hastalanÝrsÝn.

2 0 . AßaÛÝdakilerin hangisinde verilen dizeler
basit cŸmle olußturmaktadÝr?

A) Mustafa Kemal barÝß olmuß,
GŸrŸl gŸrŸl akan Ýrmaklarda.
1 7 . Bir anlatÝm bi•imi olarak gŸnlŸkte, gezi (I) de- B) Mustafa Kemal šzgŸrlŸk olmuß,
neme (II) eleßtiri ve ršportaj gibi šÛretici (III) …zgŸrlŸk diye •arpan yŸreklerde.
roman (IV) šykŸ (V) ßiir gibi yaratÝcÝ tŸrlerden
yararlanÝlÝr. C) Mustafa Kemal bereket olmuß,
UzanÝp giden bu topraklarda.
Bu cŸmledeki numaralanmÝß yerlerden
hangisine štekilerden farklÝ bir nokta- D) Mustafa Kemal tŸrkŸ olmuß,
lama ißareti konmalÝdÝr? ÜnanmÝß dudaklarda.

A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. E) Mustafa Kemal ŸlkŸ olmuß,
Uzak yakÝn bŸtŸn bayraklarda.


2 1 . ‚ocukken, seslerin hep o minicik kutunun i•ine 23. I . BaßarÝnÝn kalÝcÝlÝÛÝnÝ saÛlamak, yÝlmadan
I II •alÝßmayÝ gerektirir.

dolußtuÛunu sanÝrdÝm. DŸÛmesi •evrilince o, II. Sanat eÛitiminden ge•miß kißiler, her olayda
III bir incelik, bir gŸzellik ararlar.

evimizi hoß naÛmelerle doldururdu. III. Elde edilen bilgiler, ilgililere sunulmadan
šnce deÛerlendirilir.
YukarÝdaki cŸmlelerde numaralanmÝß
sšzcŸklerin tŸrleri, aßaÛÝdakilerin han- IV. Kurallar, neden šyle olmasÝ gerektiÛi iyice
gisinde sÝrasÝyla doÛru olarak verilmiß- dŸßŸnŸlerek konmußtur.
tir?
YukarÝdaki numaralanmÝß cŸmlelerden
I II III hangileri, šÛeleri ve šÛelerinin sÝralanÝßÝ
yšnŸnden aynÝdÝr?
A) ißaret sÝfatÝ niteleme sÝfatÝ ißaret zamiri
A) I. ve II. B) I. ve III. C) II. ve III.
B) ißaret sÝfatÝ belgisiz sÝfat kißi zamiri
D) II. ve IV. E) III. ve IV.
C) ißaret zamiri niteleme sÝfatÝ kißi zamiri

D) kißi zamiri belgisiz sÝfat ißaret zamiri

E) ißaret sÝfatÝ sayÝ sÝfatÝ kißi zamiri

2 4 . Yineleme dediÛimiz anlatÝm kusuru, aynÝ anlama
gelen birden •ok sšzcŸÛŸn gereksiz yere bir
arada kullanÝlmasÝdÝr. Bir kavramÝn TŸrk•esiyle
yabancÝsÝnÝn birlikte kullanÝlmasÝ bu tŸr kusurlar-
dandÝr.
2 2 . AßaÛÝdakilerin hangisinde cŸmlenin
šÛeleri doÛru olarak ayrÝlmÝßtÝr? AßaÛÝdaki cŸmlelerin hangisinde bu
a•Ýklamada belirtilen tŸrde bir anlatÝm
A) Dilin, / yaratÝda bir ara•, geleceÛe uzanabil- kusuru vardÝr?
mede bir kšprŸ, kalÝcÝ olabilmede / zorunlu-
luk / olduÛunu bilir. A) Bunlar, belgesel šzellikler taßÝyan, birbirinden
ilgin• yazÝlardÝr.
B) Dilin, yaratÝda / bir ara•, geleceÛe uzanabil-
mede bir kšprŸ, kalÝcÝ olabilmede / zorunluluk B) BugŸn ißyerinde tebrik ve kutlama ziyaretle-
olduÛunu bilir. rinde bulunduk.
C) Dilin, yaratÝda bir ara•, / geleceÛe uzanabil- C) Eskiden, musikiyle uÛraßan kißilere musikißi-
mede bir kšprŸ, / kalÝcÝ olabilmede / zorunlu- nas denirdi.
luk / olduÛunu bilir.
D) Dil, varlÝÛÝmÝzÝn en gŸ•lŸ dayanaÛÝ, kimliÛimi-
D) Dilin, yaratÝda bir ara•, geleceÛe uzanabil- zin en anlamlÝ kanÝtÝdÝr.
mede bir kšprŸ, kalÝcÝ olabilmede zorunluluk
olduÛunu / bilir. E) GŸnŸmŸz insanÝnÝn vazge•emediÛi ara•larÝn
baßÝnda televizyonla bilgisayar gelmektedir.
E) Dilin, yaratÝda bir ara•, geleceÛe uzanabil-
mede bir kšprŸ, kalÝcÝ olabilmede zorunlu-
luk / olduÛunu / bilir.


2 5 . AßaÛÝdaki cŸmlelerin hangisinde altÝ 2 7 . AlÝnan bu karar, savaßta askerin daha •ok šlme-
•izili sšzcŸÛŸn kullanÝlmasÝ uygun d e - sine yol a•tÝ.
Ûildir?
Bu cŸmledeki anlatÝm bozukluÛu aßaÛÝ-
A) Onun, bŸroda •alÝßanlara ayak uyduramayan, daki deÛißikliklerin hangisiyle giderilebi-
uyumsuz biri olduÛunu dŸßŸnŸyordu. lir?

B) Eß dost demeden herkesi kÝyasÝya eleßtiri- A) "bu" sšzcŸÛŸ atÝlarak
yordu.
B) "daha •ok" sšzŸ "askerin" sšzcŸÛŸnden šnce
C) ArkadaßÝna sŸrekli olarak, o kißilerle ilißkilerini kullanÝlarak
kesmesini šneriyordu. C) "yol a•tÝ" sšzŸ yerine "neden oldu" sšzŸ
getirilerek
D) BeÛenmediÛi sšzcŸÛŸ ya da cŸmleyi •izip
yerine etkili sšzler uyduruyordu. D) "alÝnan" sšzcŸÛŸ atÝlarak
E) YÝllardÝr tasarladÝÛÝ romanÝna baßlayamamanÝn E) "savaßta" sšzcŸÛŸ "askerin" sšzcŸÛŸnden
sÝkÝntÝlarÝnÝ yaßÝyordu. sonra kullanÝlarak

28. I . Onun da gšrŸßlerini šÛrenmek, yararlan-
mak istediler.
2 6 . AßaÛÝdaki cŸmlelerin hangisinde bir an-
latÝm bozukluÛu vardÝr? II. Herkes birbirine zarar vermeden yaßamayÝ
baßarabiliyorlar.
A) OlaÛanŸstŸ kißiliÛi ve sÝradÝßÝ dostluÛuyla,
tanÝdÝk tanÝmadÝk herkesi bir sevgi •emberinin III. Onun aramÝzdan ayrÝlmasÝ yalnÝz bizim i•in
i•ine alÝrdÝ. deÛil, tŸm toplum adÝna bŸyŸk bir kayÝptÝr.
B) Tek baßÝna ger•ekleßtirebileceÛi bir•ok tasa- IV. ArkadaßÝnÝn sÝkÝntÝ •ektiÛini biliyor, sezdir-
rÝya gen•leri de katarak bilgisini onlarla pay- meden yardÝm ediyordu.
laßmak isterdi.
YukarÝdaki numaralanmÝß cŸmlelerin
C) Gerek šzgŸn •alÝßmalarÝ, gerekse yetkin •e- hangilerinde anlatÝm bozukluÛu, tŸmle•
viri ve derlemeleriyle, bu alandaki araßtÝrmacÝ- eksikliÛinden kaynaklanmaktadÝr?
lara ÝßÝk tutmußtur.
A) I. ve II. B) I. ve III. C) I. ve IV.
D) Onun dŸßŸnceleri, bilimle ilgilenen, yapÝtlarÝnÝ
okuyan, anlayan ya da anlamaya •alÝßanlar D) II. ve IV. E) III. ve IV.
aracÝlÝÛÝyla yaßÝyor.

E) Gen•lerin deneyimsizlikten, bilgi eksikliÛinden
kaynaklanan sorularÝnÝ yanÝtlayarak yšnlendi-
rirdi.


2 9 . Sšz konusu yazarla benim dŸßŸncelerimiz hatta 3 1 . (I) GŸnlŸk tutan bir yazar, yapÝtlarÝnda a•ÝÛa vur-
duygularÝmÝz birbirine benziyor. mak istemediÛi kimi duygu ve dŸßŸncelerini gŸn-
lŸÛŸnde yansÝtabilir. (II) OkuduÛu yapÝtlara yšne-
Bu cŸmledeki anlatÝm bozukluÛu aßaÛÝ- lik, ger•ekte neler dŸßŸndŸÛŸnŸ dile getirebilir.
dakilerin hangisinden kaynaklanmakta- (III) BazÝ durumlarÝ bilerek ya da bilmeyerek •arpÝ-
dÝr? tabilir. (IV) O, bir•ok ayrÝntÝnÝn arasÝndan asÝl an-
latÝlmak isteneni bulma •abasÝndadÝr. (V) Bir gŸn
A) Üyelik eki almÝß kißi zamirinin gereksiz kulla- bunlarÝ yayÝmlarsa, okurlarÝn bu nedenle kendisin-
nÝlmasÝndan den soÛuyacaÛÝnÝ dŸßŸnŸr. (VI) GŸnlŸk tutan bir-
•ok yazar vardÝr; ama bu dŸßŸnceyle, gŸnlŸklerini
B) …zneyle yŸklem arasÝnda uyußmazlÝk olma- yayÝmlayanlar azdÝr.
sÝndan
Bu par•ada numaralanmÝß cŸmlelerden
C) Gereksiz yere baÛla• kullanÝlmasÝndan
hangisi dŸßŸncenin akÝßÝnÝ bozmaktadÝr?
D) YŸklemde anlam kaymasÝ olmasÝndan
E) Belirte• eksikliÛinden

3 2 . (I) Ulusal gŸvenliÛin, ekonominin ve zenginliÛin
3 0 . (I) SabahlarÝ, gecenin nemiyle Ÿrpermiß •imenler •arklarÝ artÝk bilgiyle dšnŸyor. (II) Bilgiyse, Ÿreti-
Ÿzerinde yŸrŸyŸß yapÝyorum. (II) Hava saydam; len bir ßey. (III) Bilginin deÛeri yŸkseldik•e, onu
gŸn ÝßÝÛÝ, gšzleri kamaßtÝran gŸ•lŸ bir aydÝnlÝk elinde tutan bireylerin ve uluslarÝn bahtÝ a•ÝlÝyor.
yayÝyor ortalÝÛa. (III) AÛa•lar •i•ekte, tepelerin (IV) Bilim insanÝna hemen her •aÛda gereksinim
kadifemsi koyu maviliÛine gururla yaslanmÝßlar. duyulmußtur; ancak bilgi toplumunda bu gereksi-
(IV) …Ûle vakti balkonda oturup kemiklerimi bahar nim kat kat artmaktadÝr. (V) GŸnŸmŸzde ger•ek•i
gŸneßinin sÝcaklÝÛÝna bÝrakÝyorum. (V) YaßlanÝyo- toplumlar bu gereksinimi karßÝlamaya •alÝßÝyor-
rum; ama aynalarda gšremediÛim bir gen• kÝz var lar.(VI) Yeterli sayÝda ve nitelikte bilim adamÝ ol-
i•imde. mayan alanlarda bilim adamÝ yetißtirme •alÝßmala-
rÝna hÝz veriyorlar.
Bu par•ada numaralanmÝß cŸmlelerin
hangilerinde insana šzgŸ nitelikler, Bu par•a iki paragrafa bšlŸnmek iste-
baßka varlÝklara aktarÝlarak verilmißtir? nirse ikinci paragraf numaralanmÝß
cŸmlelerin hangisiyle baßlar?
A) I. ve II. B) I. ve III. C) II. ve IV.
D) III. ve IV. E) IV. ve V.


3 3 . (I) …ncelikle, eleßtireceÛi yazarÝn sanat ve dŸnya 3 5 . Yazar, šykŸsŸne kahraman olarak se•tiÛi kißinin
gšrŸßŸnŸ kavramaya •alÝßÝr. (II) Sonra sanat•Ýyla yalnÝzlÝÛÝnÝ ve •evresindekilerle iletißim kuramayÝ-
ve onun yapÝtlarÝyla ilgili izlenimlerini toplumsal ßÝnÝ yansÝtmak istiyor. Bunun da štesinde, onun,
a•Ýdan deÛerlendirmeye yšnelir. (III) Bir yazarÝn insana šzgŸ sÝcaklÝktan yoksun, insanlarÝ sevme-
bir yapÝtÝnÝ hi•bir zaman tek baßÝna ele alÝp ince- yen ve •ÝkarcÝ bir gen• olduÛunu vurguluyor.
lemez. (IV) Bir romancÝnÝn, bir šykŸcŸnŸn yeni bir
yapÝtÝnÝ eleßtirirken daha šncekilerle karßÝlaßtÝrÝr. Bu par•ada sšzŸ edilen šykŸ kahrama-
(V) YapÝtÝn hangi a•Ýlardan gelißtiÛini ya da geride nÝyla, aßaÛÝdakilerin hangisinde betimle-
kaldÝÛÝnÝ belirtir. (VI) YazarÝn kendini aßma •aba- nen kißi arasÝnda bir benzerlik kurulabi-
larÝnÝ ya da yinelemelerini gšsterir. (VII) BunlarÝ lir?
yaparken ne denli nesnel olmaya •alÝßÝrsa •alÝßsÝn
yine de šznellikten kurtulamaz. A) KšyŸn yaßlÝlarÝna gšre, konußkan, kendine
gŸvenen; ama baßÝna buyruk bir gen•ti.
YukarÝdaki par•adan numaralanmÝß cŸm-
lelerden hangisi •ÝkarÝlÝrsa, par•anÝn B) Eline •ok az para ge•mesine karßÝn en aÛÝr
anlamÝnda bŸyŸk bir deÛißme olmaz? ißlerde šzveriyle •alÝßÝr; baßka bir yerde •a-
lÝßmayÝ dŸßŸnmezdi.
A) II. B) III. C) V. D) VI. E) VII.
C) YanÝnda •alÝßanlara iß ortamÝnda olduk•a šl-
•ŸlŸ davranÝyor, iß dÝßÝnda ise onlarÝ arkadaß
gibi gšrŸyordu.

D) Ünsanlardan •ok doÛaya yakÝn, tŸm canlÝlara
karßÝ sÝnÝrsÝz bir sevgi duyan, kendine šzgŸ
biriydi.

E) Kendine yarar saÛlamayan bu insanlarÝn ara-
sÝnda bulunmak, onlarla konußmak istemiyor;
onlara karßÝ hi•bir olumlu duygu beslemi-
yordu.

3 4 . Hepimiz bencillikten yakÝnÝyoruz. Herkesin yalnÝzca
kendisini dŸßŸndŸÛŸnŸ, kendisinden baßkasÝ yok-
muß gibi davrandÝÛÝnÝ gšrŸyoruz. Bu tutumu eleßtiri- 3 6 . …ykŸ yazmada baßarÝlÝ olmuß bir yazara; "ArtÝk
yoruz; ama gšrŸyoruz ki eleßtirinin pek bir yararÝ roman yazma zamanÝnÝz geldi." demek ya da "Ar-
olmuyor. ‚ŸnkŸ bencillik azalacaÛÝ yerde giderek tÝk ondan romanlar bekleyebiliriz." gibi sonu•lara
yaygÝnlaßÝyor. Bu duruma karßÝ šnlem almÝyor, sa- ulaßmak bir yazÝ tŸrŸnŸ štekinden ŸstŸn tutmak
dece yakÝnmakla yetiniyoruz. ---- anlamÝna gelir. …ykŸ ile roman ayrÝ tŸrlerdir. Ortak
paydalarÝ ise bir kurguya dayanmalarÝ ve dŸzyazÝ
Bu par•anÝn sonuna dŸßŸncenin akÝßÝna olmalarÝdÝr. Her iki tŸrde de baßarÝ, yazarlarÝnÝn
gšre aßaÛÝdakilerden hangisinin getiril- ustalÝÛÝnda yatmaktadÝr.
mesi uygun olur?
Bu par•ada, aßaÛÝdaki yargÝlardan han-
A) Bencil insan, kendisini koruma gŸdŸsŸyle gisine karßÝ •ÝkÝlmaktadÝr?
kendine gŸvensizlik arasÝnda sÝkÝßmÝßtÝr.
A) Yazarlar, baßarÝlÝ olacaklarÝ alana yšnlendiril-
B) BencilliÛin birey olma yetkinliÛi kazanamamÝß melidir.
kißilerde sÝk gšrŸldŸÛŸnŸ biliyoruz.
B) Roman yazmak, šykŸ yazmaktan zordur.
C) Bencil kißilerin, her olayÝ, her durumu, her in-
sanÝ kendi •ÝkarÝ i•in kullandÝÛÝnÝ unutmamalÝ- C) Yazarlar, deneyim kazandÝk•a farklÝ yazÝ tŸr-
yÝz. leri denerler.
D) BencilliÛin nelerden kaynaklandÝÛÝnÝ, neden D) En •ok tutulan yazÝnsal tŸrlerden biri roman-
yaygÝnlaßtÝÛÝnÝ dŸßŸnmŸyoruz. dÝr.
E) Bencil kißiler kendilerinden baßkalarÝna deÛer E) …ykŸ yazmak bir birikim gerektirir.
vermeyi bilmezler.


3 7 . …zyaßamšykŸsŸ yazmak kolay deÛildir. Ünsan, 3 9 . Bu sanat•Ý, kŸltŸrel yapÝsÝna yabancÝ olmadÝÛÝ bir
•oÛu kez nesnelliÛini koruyamaz; benmerkezci coÛrafyanÝn insanÝnÝ anlatmÝßtÝr. Bu coÛrafyanÝn
duruma dŸßebilir. YazarÝmÝz bu ger•eÛi iyi kavra- aÛÝtlarÝnÝ, efsanelerini, tŸrkŸlerini, masallarÝnÝ,
mÝß. OlabildiÛince kendini šne •Ýkarmadan, ama inan•larÝnÝ kÝsacasÝ dŸßŸnme bi•imini •ok iyi bil-
kendi hakkÝnÝ da yedirmeden, yaßadÝklarÝnÝ yaz- mektedir. Bu yŸzden romanlarÝnda, kahramanla-
mÝß. Hem de •ok etkileyici bi•imde yazmÝß. Gen•, rÝna, kendi bilin•lerinin sÝnÝrÝ i•inde bir dŸnya kur-
yaßlÝ šÛretmenler, hele šÛretmenliÛe hazÝrlanan mußtur. Halk dŸßŸncesinin ißleyißini •ok iyi yaka-
gen•ler, okuyun bu kitabÝ. Yolunuz aydÝnlanacak; layan yazar, yapÝtlarÝnda efsaneleßtirmeyi, Ana-
ger•ekten dolu bir yaßamÝn ne olduÛu, nasÝl ol- dolu insanÝnÝn kendi ger•ekliÛi a•ÝsÝndan ele al-
masÝ gerektiÛi kafanÝzda belirginleßecektir. mÝßtÝr. Üßte sanat•Ý bu nedenle benzersiz kalabil-
mißtir.
Bu par•ada, šzyaßamšykŸsŸ yazmanÝn
gŸ•lŸÛŸ, aßaÛÝdakilerden hangisine Bu par•ada sšzŸ edilen sanat•ÝnÝn ba-
baÛlanmaktadÝr? ßarÝsÝnÝn temelini aßaÛÝdakilerden han-
gisi olußturmaktadÝr?
A) OlaylarÝ yansÝtÝrken, kißisel gšrŸßleriyle ger-
•ekler arasÝnda denge saÛlamaya A) KahramanlarÝnÝn, •evreleriyle olan ilißkilerin-
den •ok, kißilik šzelliklerine šnem vermesi
B) OlaylarÝ belirli bir meslek grubunun bakÝß a•Ý-
sÝyla yansÝtmaya B) AnlattÝÛÝ insanlarÝ, kŸltŸrel birikim ve dŸßŸnce
a•ÝsÝndan iyi tanÝmasÝ
C) Ger•ekleri gizleyebilmek i•in duygusallÝÛa
aÛÝrlÝk vermeye C) Her bšlgenin kŸltŸrel yapÝsÝnÝn kendine šzgŸ
nitelikler taßÝdÝÛÝnÝn bilincinde olmasÝ
D) YalnÝzca tanÝk olunan olaylarÝ anlatarak kita-
bÝn kapsamÝnÝ daraltmaya D) Birlikte yaßadÝÛÝ insanlarÝ anlatmanÝn daha
kolay olacaÛÝnÝ fark etmiß olmasÝ
E) Okura yol gšstermeyi ama•layarak kendini
ikinci plana atmaya E) HalkÝ, toplumun kŸltŸr deÛerlerinin bir ŸrŸnŸ
olarak ele almasÝ

3 8 . Bir ßiirin alÝnyazÝsÝnÝ šnceden kestirme olanaÛÝ yok-
tur. Bu ger•ek, "Han DuvarlarÝ" i•in de ge•erliydi 4 0 . Bir eleßtirmen, kendi gšrŸßlerini kabul ettirmek
elbette. 1924'te yazÝlan bu ßiir, bir•ok yšnŸyle i•in okuyucuyu zorluyorsa yanlÝß yoldadÝr. ‚ŸnkŸ
gŸncelliÛini yitirmesine karßÝn gŸnŸmŸzde h‰l‰ eleßtirinin amacÝ okuyucuyu etkilemek deÛil, onu
okunuyor, tanÝnÝyor. Peki, hangi nedene baÛlana- birlikte dŸßŸnmeye yšnlendirmek olmalÝdÝr. …nemli
bilir bu? Yoksa "Han DuvarlarÝ"nÝn da N. Kemal'in olan, deÛerlendirme yapmaktan •ok, yaßanÝlan
"Vatan Kasidesi", T. Fikret'in "Promete", M. åkif'in dŸßŸnme sŸrecine okuyucunun katÝlÝmÝnÝ saÛla-
"‚anakkale Þehitleri" adlÝ ßiirleri gibi gizli bir yaßa- maktÝr. Eleßtirmenden beklenen ----.
ma gŸcŸ mŸ var? Ona bu gŸcŸ kazandÝran ne?
Bu par•anÝn sonuna dŸßŸncenin akÝßÝna
Bu par•aya gšre, ßiirle ilgili olarak gšre aßaÛÝdakilerden hangisi getirile-
aßaÛÝdakilerden hangisi sšylenebilir? mez?
A) DeÛer kazanmasÝ zaman alÝr. A) okuyucuya yapÝtla ilgili bilgiler ve ipu•larÝ
B) Belirli temalarÝ ißleyenler daha •ok sevilir. sunmaktÝr

C) YazÝldÝÛÝ gŸnlerde Ÿnlenenler kolayca unutul- B) eleßtirdiÛi yapÝtla okuyucu arasÝnda kšprŸ
maz. kurmaktÝr

D) KalÝcÝlÝÛÝnÝ saÛlayan etkenleri belirlemek gŸ•- C) okura, okuduÛunu baÛÝmsÝzca deÛerlendirme
tŸr. olanaÛÝ tanÝmaktÝr

E) Her biri bi•im ve i•erik yšnŸnden farklÝ šzellik- D) okuru koßullandÝrmadan yapÝtÝ deÛißik a•Ýlar-
ler taßÝr. dan tartÝßmaktÝr

E) okurun dŸnya gšrŸßŸne belli bir yšn vermektir


4 1 . Edebiyat yapÝtlarÝnÝ a•Ýklamak, yorumlamak, de- 4 3 . O, aslÝnda yazdÝÛÝ šykŸlerde, oyunlarda, roman-
Ûerlendirmek ve sÝnÝflandÝrmak amacÝnÝ taßÝyan larda da bir ozandÝr. Diline, dildeki uyuma, musi-
yazÝlar vardÝr. Bu yazÝlarÝ, "edebiyat eleßtirisi" adÝ kiyi saÛlayan šÛelere šncelik veren bir dŸzyazÝ
altÝnda toplayabiliriz. Edebiyat eleßtirisi i•inde ustasÝdÝr. Bu yšnden dŸzyazÝyla olußturduÛu ya-
daha •ok denemeler, kitap tanÝtma yazÝlarÝ ve bi- pÝtlarda da ozanlÝÛÝ šne •Ýkar. SšzcŸkleri bir im-
limsel araßtÝrmalar yer alÝr. Bu yazÝlar, en šznel bikten ge•irerek damÝtÝr; bšyle bir damÝtÝmdan
izlenimlerden en nesnel deÛerlendirmelere deÛin ge•memiß hi•bir sšzcŸÛe yer vermez yapÝtlarÝnda.
uzanan geniß bir yelpaze i•inde karßÝmÝza •Ýkar. DŸzyazÝlarÝnda da iyi bir sšz iß•isidir, tÝpkÝ ßiirle-
Bu a•Ýklamalardan da anlaßÝlacaÛÝ Ÿzere bu yazÝ- rindeki gibi.
larda ----.
Bu par•ada, sšzŸ edilen sanat•Ýyla ilgili
Bu par•anÝn sonuna dŸßŸncenin akÝßÝna olarak aßaÛÝdakilerden hangisine deÛi-
gšre aßaÛÝdakilerden hangisi getirile- nilmemißtir?
mez?
A) DeÛißik tŸrlerde ŸrŸnler verdiÛine
A) deÛißik anlatÝm yšntemleri kullanÝlÝr
B) ÞiirselliÛinin her ŸrŸnŸne yansÝdÝÛÝna
B) ele alÝnan konularÝn sÝnÝrÝ olduk•a genißtir
C) KulaÛa hoß gelen sesler i•eren sšzcŸkler
C) doÛruluÛu kanÝtlanabilecek gšrŸßlere aÛÝrlÝk kullanmaya šzen gšsterdiÛine
verilir
D) YapÝtlarÝnda kullandÝÛÝ dili inceden inceye iß-
D) okurlarÝ bilgilendirmek šn plana •Ýkar lediÛine

E) asÝl ama•, yapÝtlarÝn gereÛi gibi tanÝtÝlmasÝdÝr E) Belirli kalÝplarÝn dÝßÝna •ÝkmadÝÛÝna

4 2 . DŸßŸncenin en iyi bi•imde, insanÝn kendi anadi-
linde olußup gelißtiÛini sšylerdi. Anadile yaslan- 4 4 . Bana gšre yeni šykŸcŸler "ben"li anlatÝmÝn dÝßÝna
mayan bir anlatÝmÝn saÛlam olmayacaÛÝnÝ savu- •ÝkamÝyor, "ben" dÝßÝndaki yaßamÝn šykŸlerine
nurdu. Daha da ileri gider, anadiline saygÝnÝn en girmesine izin vermiyorlar. Bazen šykŸnŸn i•ine
bŸyŸk erdem olduÛuna inanÝr, onu yurtseverlikle kulaktan dolma ve taßÝyamayacaÛÝ aÛÝrlÝkta fel-
eßdeÛer tutardÝ. Bilimsel •alÝßmalarÝnda olduÛu sefe koyuyorlar. O felsefe de šykŸye yedirilmiß
kadar gŸnlŸk yaßamÝnda da dile bŸyŸk bir šzen olmuyor. Bu yŸzden yazdÝklarÝnÝn šykŸ mŸ, ruhsal
gšsterirdi. Kimi zaman bir sšzcŸÛe takÝlÝr, dŸßŸn- •šzŸmleme mi, deneme mi olduÛunu bilemiyorsu-
cesini a•Ýk se•ik yansÝtacak bir anlatÝm bi•imini nuz.
buluncaya deÛin gŸnlerce •alÝßÝrdÝ. DŸßŸnsel tu-
tarlÝlÝÛÝn ancak dilsel tutarlÝlÝkla ger•ekleßebilece- AßaÛÝdakilerden hangisi, bu par•ada
Ûine inanÝrdÝ. sšzŸ edilen šykŸcŸlere yšneltilen eleß-
tirilerden biri deÛildir?
Bu par•ada aßaÛÝdakilerden hangisine
deÛinilmemißtir? A) YazdÝklarÝnÝ kendileriyle sÝnÝrlÝ tutmalarÝ

B) …ykŸlerin dŸßŸnsel bŸtŸnlŸkten yoksun ol-
A) Anadilin, insanÝn duyarlÝÛÝ Ÿzerindeki etkisine
masÝ
B) SšzcŸk se•iminde gšsterilen titizliÛe
C) …zŸmsenmemiß bilgi ve dŸßŸncelere yer ver-
C) Dil ile dŸßŸnce arasÝndaki ilißkiye meleri

D) AnlatÝmla anadil arasÝndaki baÛa D) SšzcŸk se•iminde gerekli šzeni gšstermeme-
leri
E) Dili doÛru ve dŸzgŸn kullanmanÝn šnemine
E) Belirli bir yazÝnsal tŸrŸn ilkelerine baÛlÝ kal-
mamalarÝ


4 5 . Konya yšresinde bakÝr ve kurßun madenleri bu- 4 7 . Üslamiyeti kabul eden milletler, kutsal kitaplarÝnÝ
lunmadÝÛÝ halde, bu yšredeki ‚atalhšyŸk'te bu okuyabilmek i•in Arap dilini ve alfabesini šÛren-
madenlerden yapÝlmÝß boncuk ve yŸzŸk gibi takÝ- meye baßlamÝßlardÝr.
lar bulunmußtur.
AßaÛÝdakilerden hangisi, bu durumun
Bu bilgiler ‚atalhšyŸk'te yaßamÝß olan sonu•larÝndan biri deÛildir?
kŸltŸr ile ilgili aßaÛÝdaki yargÝlardan
hangisi i•in kanÝt olabilir? A) BazÝ toplumlarda, ÜslamlaßmanÝn Araplaßma
ßeklinde ortaya •ÝkmasÝ
A) ÜnsanlarÝ bir arada yaßamaya zorlayan bir
otorite vardÝr. B) Üslamiyetin Üslam Ÿlkeleri arasÝnda farklÝ algÝ-
lanmasÝ
B) Maden bu kŸltŸrde šteki kŸltŸrlerden daha
šnce kullanÝlmÝßtÝr. C) Üslamiyetin kutsal kitabÝnÝn, šzgŸn bi•imini ko-
rumasÝ
C) Verimli bir yšrede bulunulmasÝna karßÝn tarÝma
šnem verilmemißtir. D) Arap kŸltŸrŸnŸn, diÛer kŸltŸrleri etkilemesi

D) Baßka toplumlarla ticaret yapÝlmÝßtÝr. E) Arap•a sšzcŸklerin diÛer dillerde de kullanÝlÝr
hale gelmesi
E) SŸslenme, bu kŸltŸrde •ok šnemli bir ihtiya•-
tÝr.

46. ¥ Üslamiyetten šnce TŸrk sanatÝnda, hayvanlarÝ
ve bu hayvanlarÝn birbirleriyle mŸcadelelerini
gšsteren motifler šn planda olmußtur. Bu motif- 4 8 . OsmanlÝ Devleti'nde,
ler kemer tokasÝ, kÝlÝ•, han•er kabzasÝ, sŸs eß-
yasÝ, koßum takÝmÝ gibi taßÝnabilir malzeme Ÿze- I . TopraÛÝnÝ nedensiz olarak terk eden kšylŸyŸ
rine ißlenmißtir. belli bir sŸre i•inde geri getirme,

¥ Eski MÝsÝr'da aristokrat mezarlarÝnÝn duvarlarÝna II. TopraÛÝnÝ nedensiz olarak Ÿ• yÝl Ÿst Ÿste iß-
yiyecek, i•ecek, tohum ekimi, ekmek fÝrÝnÝ, lemeden bÝrakan kšylŸnŸn topraÛÝnÝ bir baß-
balÝk ve kuß avÝnÝ gšsteren resimler yapÝlmÝßtÝr. kasÝna verme,

Bu iki durum aßaÛÝdakilerden hangisinin III. KšylŸden, ŸrettiÛi ŸrŸnŸn vergilerini alma,
gšstergesidir?
IV. KšylŸden toplanan vergileri, askerlerin eÛitil-
A) YeraltÝ zenginlikleri bol olan yšrelerde sanatÝn mesi, donatÝlmasÝ gibi uygun gšrŸlen ißlere
erken gelißtiÛinin harcama

B) SanatÝn, yerleßik yaßama ge•tikten sonra uygulamalarÝndan hangileri tarÝm Ÿre-
baßladÝÛÝnÝn timinin artÝrÝlmasÝ amacÝna yšneliktir?

C) SanatÝn toplumlarÝn yaßam koßullarÝnÝ yansÝt- A) I ve II B) I ve III C) II ve III
tÝÛÝnÝn
D) II ve IV E) III ve IV
D) El sanatlarÝnÝn gelißmesinde ticaretin šnemli
bir rolŸ olduÛunun

E) Sanata verilen šnemin toplumdan topluma
deÛißtiÛinin


4 9 . XIX. yŸzyÝlÝn ilk yarÝsÝnda Avrupa'da, buhar gŸ- 5 2 . II. Meßrutiyet Dšnemi'nde, 1909 yÝlÝnda Kanun-i
cŸnden yararlanÝlmaya baßlanmÝß, buharla •alÝßan Esasi'de yapÝlan deÛißiklikler yŸrŸrlŸÛe girmißtir.
makineler •oÛalmÝß, fabrika sayÝsÝ hÝzla artmÝß ve Bu deÛißikliklerle vekillerin (bakanlarÝn) padißaha
sanayideki gelißme ivme kazanmÝßtÝr. deÛil, Mebuslar Meclisi'ne sorumlu olmasÝ esasÝ
getirilmiß, Meclisin padißah tarafÝndan kapatÝlmasÝ
AßaÛÝdakilerden hangisi, bu gelißmelerin zorlaßtÝrÝlmÝßtÝr.
sonu•larÝndan biri deÛildir?
AßaÛÝdakilerden hangisi, bu deÛißiklik-
A) Üß•i sÝnÝfÝnÝn šnem kazanmasÝ lerin ama•larÝndan biridir?

B) Hammadde gereksiniminin artmasÝ A) Meclise dayalÝ bir yšnetime ge•ilmesi
C) Ekonomiyle ilgili yeni gšrŸßlerin ortaya •Ýk- B) Vekillerin sorumluluklarÝnÝn azaltÝlmasÝ
masÝ
C) PadißahÝn halifelik sanÝnÝn šn plana •ÝkarÝl-
D) UluslararasÝ ekonomik rekabetin artmasÝ masÝ
E) Ülk kolonizasyon hareketlerinin ortaya •ÝkmasÝ D) Mecliste milletvekili sayÝsÝnÝn artÝrÝlmasÝ

E) HŸkŸmet Ÿyelerinin meclis i•inden se•ilmesi

5 0 . Kanun-i Esasi'de yer alan,
I . PadißahÝn Mebuslar Meclisi'ni daÛÝtabilmesi

II. PadißahÝn izni olmayan bir kanunun mecliste 5 3 . 1919 yÝlÝnda toplanan Alaßehir Kongresi'nde, Af-
gšrŸßŸlmemesi yonkarahisar - Ünegšl hattÝnÝn batÝsÝndaki bšlge-
den dŸßman •ekilinceye kadar savaßÝn devam et-
III. BakanlarÝn yalnÝz padißaha karßÝ sorumlu ol-
tirilmesi sorumluluÛunun šzel bir idare ßeklinde
masÝ
yŸklenilmesine yšnelik kararlar alÝnmÝßtÝr.
IV. Mebuslar Meclisi Ÿyelerinin dšrt yÝl i•in se-
•ilmesi Bu bilgilere dayanarak, aßaÛÝdakilerden
hangisinin Alaßehir Kongresi'nde alÝnan
hŸkŸmlerinden hangileri "ulus egemenliÛi" bu kararÝn nedenlerinden biri olduÛu sa-
ilkesine aykÝrÝ d Ÿ ß m e z ? vunulamaz?

A) YalnÝz III B) YalnÝz IV C) I ve IV A) …zsavunma gereksinimi

D) II ve III E) II ve IV B) Üßgalin ortaya koyduÛu tehdit

C) HŸkŸmete duyulan gŸvensizlik

5 1 . 1877-78 OsmanlÝ-Rus SavaßÝ'ndan šnce Avrupa D) Mevcut yšnetimden kopup ayrÝ bir devlet
devletleri tarafÝndan OsmanlÝ Devleti'ne bildirilen kurma isteÛi
Londra ProtokolŸ'nde, OsmanlÝ topraklarÝndan
E) SilahlÝ bir savunma gŸcŸ olußturma gereÛi
olan Bosna - Hersek ve Bulgaristan'da Ýslahat
yapÝlmasÝ, bu yšrelerde bulunan OsmanlÝ ordusu-
nun bir kÝsmÝnÝn terhis edilmesi ve yapÝlacak Ýsla-
hatÝn Üstanbul'daki el•iler tarafÝndan kontrol edil-
mesi istenmißtir.

Avrupa devletlerinin bu istekleri, aßaÛÝ-
dakilerden hangisine bir hazÝrlÝk niteli- 5 4 . Amasya Genelgesi'nde "Milletin baÛÝmsÝzlÝÛÝnÝ
Ûindedir? yine milletin azmi ve kararÝ kurtaracaktÝr." mad-
desinin yer almasÝ, aßaÛÝdakilerden han-
A) OsmanlÝ Devleti'nin i•te ve dÝßta gŸ• kazan- gisinin deÛißeceÛinin bir ißaretidir?
masÝna
A) Mebuslar Meclisi'ndeki Ÿyelerin
B) MŸslŸman olmayanlarÝn Mecliste, MŸslŸman
olanlarla aynÝ oranda temsil edilmesine B) †lkedeki egemenlik anlayÝßÝnÝn
C) Bu yšrelerin yšnetimde šzerklik kazanmasÝna C) Üstanbul HŸkŸmeti'nin
D) OsmanlÝ Devleti'nin Balkanlar'da toprak bŸtŸn- D) Merkezden yšnetimin
lŸÛŸnŸn korunmasÝna
E) Baßka uluslarla yapÝlan antlaßmalarÝn
E) OsmanlÝ Devleti'nin Avrupa devletler huku-
kundan yararlanmasÝna


5 5 . Erzurum Kongresi'nde, 5 7 . AßaÛÝdaki grafik, 1921-1930 yÝllarÝnda devlet bŸt-
•esinden yapÝlan harcamalarda eÛitimin yaklaßÝk
I. Mebuslar Meclisi'nin derhal toplanmasÝnÝn ge- payÝnÝ gšstermektedir.
rekli olduÛunun belirtilmesi,
Pay (%)
II. SšmŸrme amacÝ olmamasÝ koßulu ile dÝß yar-
dÝm alÝnabilmesi, 5

III. DoÛudaki direnme derneklerinin birleßtiril- 4
mesi,
3
IV. DoÛu Anadolu illerinde bŸyŸk •oÛunluÛu
MŸslŸmanlarÝn olußturduÛunun belirtilmesi, 2

V. VatanÝn par•alanmaz bir bŸtŸn olduÛunun 1
a•ÝklanmasÝ
0
kararlarÝ alÝnmÝßtÝr.

1921
1922

1923

1924
1925

1926
1927

1928

1929
1930
Bu kararlardan hangileri, Erzurum Kon- YÝllar
gresi'nin yerel olmaktan •ok, ulusal bir
kongre olduÛunu gšsterir?
AßaÛÝdakilerden hangisi, bu grafikteki
A) I, II ve III B) I, II ve IV C) I, II ve V bilgilerin desteklediÛi bir yargÝ deÛildir?
D) II, III ve V E) II, IV ve V A) Savaß yÝllarÝnda da bŸt•eden eÛitime bir pay
ayrÝlmÝßtÝr.

B) 1929 dŸnya ekonomik bunalÝmÝnda bile, bŸt-
•eden eÛitime ayrÝlan payda bŸyŸk dŸßme
olmamÝßtÝr.

C) 1924 yÝlÝnda šÛretimin birleßtirilmesi yasasÝnÝn
kabulŸyle, bŸt•eden eÛitime ayrÝlan pay bir-
ka• kat artÝrÝlmÝßtÝr.

D) Kurtuluß SavaßÝ'nÝn kazanÝlmasÝyla, eÛitimin
bŸt•edeki payÝnda šnemli bir artÝß olmußtur.

E) ÜnkÝlaplarla birlikte, bŸt•eden eÛitime ayrÝlan
pay da artma eÛilimi gšstermißtir.

5 8 . 8 Mart 1928 tarihli Hakimiyet-i Milliye gazetesinde
5 6 . SÝvas Kongresi ile ilgili aßaÛÝdaki geliß- yayÝmlanan demecinde Mustafa Kemal ßunlarÝ
melerden hangisi, Anadolu'da baßlatÝlan sšylemißtir:
Ulusal Kurtuluß girißiminin bir hŸkŸmet
gibi hareket edeceÛine ißaret eden e n TŸrk demokrasisi Fransa Ühtilali'nin a•tÝÛÝ yolu iz-
a•Ýk kanÝttÝr? lemiß, ancak kendine šzgŸ niteliklere sahip bir ha-
reket olarak gelißmißtir. ‚ŸnkŸ her ulus, inkÝlabÝnÝ,
A) Üstanbul HŸkŸmeti'nin karßÝ •ÝkmasÝna raÛmen toplumdaki baskÝlarÝn ve gereksinimlerin yarattÝÛÝ
toplanmasÝ hale, duruma ve ihtilal ya da inkÝlabÝn ger•ekleße-
ceÛi zamana gšre yapar.
B) BaßkanlÝÛÝna, gšrevinden azledilen Mustafa
Kemal'i se•mesi Mustafa Kemal bu sšzlerinde, TŸrk ÜnkÝ-
labÝ'nÝn aßaÛÝdaki yšnlerinden hangisine
C) Kongre'ye katÝlan Ÿyelerin Üttihat ve Terakki deÛinmemißtir?
Partisi ile ilißkilerinin olmadÝÛÝnÝn a•ÝklanmasÝ
A) Ortam ve koßullarÝn dikkate alÝnarak ger•ek-
D) Ulusal direnißi sevk ve idare i•in Temsilciler leßtirildiÛine
Kurulu'nu se•mesi
B) Olußumunda dÝß gelißmelerden yararlanÝldÝÛÝna
E) Manda ve himayeye karßÝ •ÝkmasÝ
C) Demokrasi hareketinin bir sonucu olduÛuna

D) TŸrk toplumunun gereksinimlerinden doÛdu-
Ûuna

E) BaÛÝmsÝzlÝÛÝnÝ kazanan uluslara šrnek
olduÛuna


5 9 . AtatŸrk, "†lkesinin yŸksek baÛÝmsÝzlÝÛÝnÝ koruma- 6 1 . AtatŸrk, Medeni Bilgiler kitabÝnda, "TŸrkiye Cum-
sÝnÝ bilen TŸrk ulusu, dilini de yabancÝ diller bo- huriyeti'ni kuran TŸrkiye halkÝna TŸrk Milleti denir."
yunduruÛundan kurtarmalÝdÝr." demißtir. ßeklinde bir tanÝm yapmÝßtÝr.

AßaÛÝdakilerden hangisi AtatŸrk'Ÿn, bu Bu tanÝma gšre, AtatŸrk millet olmayÝ
sšzleriyle gšsterdiÛi hedef ile aynÝ yšn- hangi temel šzelliÛe gšre belirlemißtir?
dedir?
A) Siyasi varlÝkta birlik B) Dil birliÛi
A) TŸrk•e kškenli sšzcŸklerin araßtÝrÝlÝp buluna-
rak dile kazandÝrÝlmasÝ C) Ünan• šzgŸrlŸÛŸ D) Tšrede yakÝnlÝk

B) Þive, aÛÝz gibi yšresel dil šzelliklerinin korun- E) KŸltŸr birliÛi
masÝ

C) YabancÝ kškenli terimlerin TŸrk•e okunußlarÝ
ile alÝnmasÝ

D) YazÝ dili ile konußma dili arasÝndaki farkÝn or-
tadan kaldÝrÝlmasÝ

E) TŸrk•enin okunmasÝ ve yazÝlmasÝ kolay bir dil
haline getirilmesi
6 2 . AßaÛÝdakilerden hangisi, bir toplumda
laiklik ilkesine uyulmasÝnÝn etkilerinden
biri deÛildir?

A) HalkÝn, dinini se•me ve vicdan šzgŸrlŸÛŸnŸn
olmasÝ

B) Kißinin šzel hayatÝnda serbest•e ibadet ede-
bilmesi

C) Bireye verilen deÛerin artmasÝ

D) Din adÝna birtakÝm batÝl inan•larÝn yayÝlmasÝ
karßÝsÝnda devletin tarafsÝz kalmasÝ

E) Eßitlik anlayÝßÝnÝn yaygÝnlaßmasÝ

6 0 . 1934'te soyadÝ alma ißlemleriyle ilgili olarak •ÝkarÝ-
lan yasayla rŸtbe, yabancÝ Ýrk ve millet adlarÝnÝ
belirten sšzcŸklerin soyadÝ olarak alÝnmasÝ, yine
aynÝ yÝlda •ÝkarÝlan baßka bir yasayla da hoca,
aÛa, molla, beyefendi, paßa gibi unvanlarÝn res-
men kullanÝlmasÝ yasaklanmÝßtÝr.

Bu yasaklarÝn amacÝ aßaÛÝdakilerden 6 3 . Savaß silah ve ara•larÝndaki gelißmele-
hangisidir? rin, ilk ve en belirgin etkisi aßaÛÝdakile-
rin hangisinde ortaya •Ýkar?
A) AynÝ aileden kißilerin farklÝ soyadlarÝ almalarÝnÝ
engellemek A) Yerel savunma ittifaklarÝnÝn šnemini yitirme-
sinde
B) Toplumsal ilißkilerde ve resmi ißlemlerde va-
tandaßlarÝ daha kesin olarak belirtmek B) Silah Ÿretimine yapÝlan harcamalarÝn artma-
sÝnda
C) SšzcŸklerin, yerinde kullanÝlmasÝnÝ saÛlamak
C) Belirli devletlerin, silahsÝzlanma konferansla-
D) Resmi ißlemleri kolaylaßtÝrmak rÝnda sšz sahibi olmasÝnda

E) Toplumda gereksiz ayrÝcalÝk belirtilerini orta- D) Cephe savunma gŸ•lerinin sivil savunma teß-
dan kaldÝrmak kilatlarÝ ile tamamlanmasÝnda

E) UluslararasÝ barÝß šrgŸtlerinin ißinin kolaylaß-
masÝnda


64. 6 6 . Deniz seviyesinden yŸkseklere •ÝkÝldÝk•a hava
10¡ 0¡ 10¡ 20¡ sÝcaklÝÛÝ dŸßer.

30¡ K AßaÛÝdakilerden hangisi bu yargÝyÝ des-
tekleyen bir šrnek deÛildir?
20¡
A) Bir yšrede, ovada yaÛmur yaÛarken daÛlarÝn
10¡ zirveye yakÝn kesimlerinde kar yaÛmasÝ

0¡ B) BulutlarÝn yerden belirli bir yŸkseltide yoÛun-
laßmasÝ
10¡
C) YŸkselti arttÝk•a, havanÝn taßÝyabileceÛi nem
miktarÝnÝn azalmasÝ
20¡
D) DoÛu-BatÝ doÛrultulu bir daÛÝn aynÝ yŸkselti-
deki kuzey yama•larÝ ile gŸney yama•larÝ ara-
Þekildeki taralÝ alanÝn matematik konu-
sÝnda sÝcaklÝk farkÝ olmasÝ
mu tanÝmlanÝrken, aßaÛÝdakilerin hangisi
kullanÝlmaz? E) Bir daÛÝn eteklerinden aynÝ yama• boyunca
zirveye doÛru •ÝkÝldÝk•a doÛal bitki šrtŸsŸnŸn
A) 10¡ Kuzey enlemi deÛißmesi
B) 10¡ BatÝ boylamÝ

C) 20¡ DoÛu boylamÝ
D) 20¡ GŸney enlemi

E) 30¡ Kuzey enlemi

6 7 . Gece ile gŸndŸz arasÝndaki sÝcaklÝk farkÝnÝn fazla
olduÛu yerlerdeki kaya•larda genellikle fiziksel
ufalanma; hem sÝcaklÝÛÝn yŸksek hem de yaÛÝßÝn
fazla olduÛu yerlerdeki kaya•larda ise genellikle
kimyasal •šzŸnme gšrŸlmektedir.

AßaÛÝdaki tabloda Ÿ• yerde gšzlenen gece ile
6 5 . AßaÛÝda, 25 metrede bir ge•irilen eßyŸkselti eÛri- gŸndŸz arasÝndaki ortalama sÝcaklÝk farkÝ, yÝllÝk
leriyle •izilmiß bir topoÛrafya haritasÝ verilmißtir. yaÛÝß miktarÝ ve yÝllÝk ortalama sÝcaklÝk verilmißtir.

K Gece gŸndŸz YÝllÝk yaÛÝß YÝllÝk ortalama
arasÝ ortalama miktarÝ sÝcaklÝk (¡C)
sÝcaklÝk farkÝ (¡C) (mm)
I 6 2600 22
II 18 200 15
DENÜZ III 4 500 22

Verilen bilgilere gšre, bu yerlerin han-
0 1 2 gisindeki kaya•larda fiziksel ufalanma-
km
nÝn, hangisindeki kaya•larda kimyasal
Bu haritada eßyŸkselti eÛrileri arasÝn- •šzŸnmenin en •ok olmasÝ beklenir?
daki mesafenin her yerde aynÝ o l m a m a -
Fiziksel ufalanma Kimyasal •šzŸnme
sÝnÝn nedeni aßaÛÝdakilerden hangisidir?
A) I II
A) Ortalama yŸkseltinin az olmasÝ
B) III II
B) Harita šl•eÛinin bŸyŸk olmasÝ
C) II I
C) EÛimin yer yer farklÝ olmasÝ
D) II III
D) HaritanÝn deniz kÝyÝsÝnda bir yeri gšstermesi
E) III I
E) Tepelerin farklÝ doÛrultuda uzanmasÝ


6 8 . AßaÛÝdaki haritada, dŸnya Ÿzerindeki okyanus 7 0 . AßaÛÝda akÝm grafikleri verilen ve yal-
akÝntÝlarÝndan bazÝlarÝ ve numaralanmÝß altÝ yerin nÝzca yaÛmur sularÝyla beslenen beß
yÝllÝk ortalama sÝcaklÝklarÝ gšsterilmißtir. akarsudan hangisinin bulunduÛu bšlge-
de, yaz kuraklÝÛÝnÝn daha etkili olduÛu
0¡C 5¡C sšylenebilir?
2 A) B)
1 3
m /sn 3
m /sn
4000 4000
23¡27' 3000 3000
26¡C 2000 2000
Ekvator 3 1000 1000
0 0
23¡27' 4 5 6 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
Aylar Aylar
18¡C
24¡C
17¡C
C) D)
3 3
m /sn m /sn
SoÛuk okyanus akÝntÝsÝ 4000 4000
SÝcak okyanus akÝntÝsÝ 3000 3000
2000 2000
Haritadaki bilgilere gšre 6 numaralÝ yer 1000 1000
ile aßaÛÝdakilerden hangisi arasÝndaki 0 0
yÝllÝk ortalama sÝcaklÝk farkÝnÝn t e m e l 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
Aylar Aylar
nedeni okyanus akÝntÝlarÝdÝr?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 E)
3
m /sn
4000
3000
2000
1000
0
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
Aylar

69. 7 1 . AßaÛÝdaki haritada TŸrkiye'de nŸfus yoÛunluÛu
fazla olan bazÝ yšreler numaralarla gšsterilmißtir.
II
V
I I
IV III II
IV
III
YukarÝdaki TŸrkiye haritasÝnda numara-
lanmÝß yerlerin hangilerinde gšrŸlen
erozyonun baßlÝca nedenleri, bitki šrtŸ- Bu yšrelerden hangilerinin nŸfus yoÛun-
sŸnŸn seyrekliÛi ve yaÛÝßlarÝn dŸzen- luÛunun fazla olmasÝnda, endŸstri kuru-
sizliÛidir? lußlarÝnÝn yoÛun olußu ile geniß ve ve-
rimli tarÝm alanlarÝnÝn varlÝÛÝ birlikte et-
A) I ve II B) I ve III C) II ve V kili olmußtur?
D) III ve IV E) IV ve V A) YalnÝz I B) YalnÝz II C) I ve III

D) II ve IV E) III ve IV


7 2 . AßaÛÝdaki tabloda sulama olanaklarÝ kÝsÝtlÝ olan, 7 5 . TŸrkiye'de 1985, 1990 ve 1995 yÝllarÝnda harca-
yaÛÝß miktarÝ yÝldan yÝla deÛißiklik gšsteren bir nan suyun kullanÝm alanlarÝna gšre daÛÝlÝmÝ aßaÛÝ-
bšlgede yetißtirilen ve ekim alanlarÝnÝn miktarÝ bir- daki gibidir.
birine yakÝn olan beß farklÝ tarÝm ŸrŸnŸnŸn 1985-
1990 yÝllarÝ arasÝndaki Ÿretim miktarlarÝ (ton) gšs- KullanÝm AlanÝ 1985 1990 1995
terilmißtir. Ü•me ve kullanma (milyar m3) 5 6 8
Sanayi (milyar m3) 4 5 6
YÝllar
Sulama (milyar m3) 32 42 55
†rŸnler 1985 1986 1987 1988 1989 1990
I 20 16 19 21 19 21 Bu tablodaki bilgilere dayanarak aßaÛÝ-
daki sonu•lardan hangisine ulaßÝlamaz?
II 28 19 24 26 20 24
III 19 15 17 18 17 18 A) Sulama i•in harcanan su miktarÝ en fazladÝr.
IV 20 20 21 22 21 22 B) 1985'ten 1995'e kadar, kullanÝm alanlarÝnÝn
V 23 21 22 22 22 23 Ÿ•Ÿnde de harcanan su miktarÝ artmÝßtÝr.

Bu bšlgede ŸrŸn miktarÝndaki azalmanÝn C) Sanayide kullanÝlan su miktarÝndaki artÝß, i•-
temel nedeninin kuraklÝk olduÛu kabul me ve kullanma i•in harcanan su miktarÝndaki
edilirse, bu ŸrŸnlerden hangisinin kurak- artÝßtan fazladÝr.
lÝktan en •ok etkilendiÛi sšylenebilir?
D) 1985-1995 yÝllarÝ arasÝndaki artÝß miktarÝ, su-
A) I B) II C) III D) IV E) V lama suyunda en •oktur.

E) 1990 yÝlÝnda, sulamada kullanÝlan su miktarÝ,
sanayide kullanÝlan su miktarÝnÝn 8 katÝndan
7 3 . AßaÛÝdaki grafikte, bir bšlgede yetißtirilen beß fazladÝr.
farklÝ ŸrŸnŸn belli bir yÝldaki ekim alanlarÝ ve Ÿre-
tim miktarlarÝ verilmißtir.

Ekim alanÝ †retim miktarÝ
Hektar Ton
4000 7000
3500 6000
3000 7 6 . AßaÛÝdaki iki ßekil, iki ayrÝ bšlgedeki yerleßim
5000
2500 merkezlerini ve bu merkezleri birbirine baÛlayan
4000 aynÝ standarttaki karayollarÝ aÛÝnÝ gšstermektedir.
2000
3000
1500
2000 I. B…LGE II. B…LGE
1000
500 1000
0 0
I II III IV V
†rŸnler

Grafikteki bilgilere gšre, bu beß ŸrŸnŸn
hangisinde sšz konusu yÝlda birim alan-
dan alÝnan verim en dŸßŸktŸr?

A) I B) II C) III D) IV E) V 0 25 50 25 000 nŸfuslu yerleßim yeri
km 5 000 nŸfuslu yerleßim yeri
YalnÝzca ßekillerdeki bilgilere dayana-
7 4 . Arazinin •ok daÛlÝk olduÛu yerlerde, tarÝmda ma- rak, bu iki bšlge arasÝnda hangi bakÝm-
kine kullanÝmÝ zorlaßtÝÛÝndan, tarÝm etkinlikleri bŸ- dan fark olduÛu sšylenebilir?
yŸk šl•Ÿde insan emeÛine dayanÝr.
A) NŸfus yoÛunluÛu B) Yerleßim tipi
AßaÛÝdakilerin hangisinde verilenlerin C) UlaßÝm aÛÝ sÝklÝÛÝ D) Üdari bšlŸnŸß
ikisi de bu durum i•in birer šrnektir?
E) Yerßekilleri
A) Ü• BatÝ Anadolu BšlŸmŸ - Ergene BšlŸmŸ

B) GŸney Marmara BšlŸmŸ - Ege BšlŸmŸ

C) Orta Karadeniz BšlŸmŸ - Konya BšlŸmŸ

D) DoÛu Karadeniz BšlŸmŸ - Hakk‰ri BšlŸmŸ

E) Orta FÝrat BšlŸmŸ - Adana BšlŸmŸ


7 7 . TŸrkiye'de 1988-1995 yÝllarÝ arasÝndaki elektrik 7 9 . Bilimsel kuramlarÝn ortaya •ÝkÝßÝnÝ bir mucize ola-
enerjisi Ÿretimi ve kayÝplar dÝßÝndaki net tŸketimi rak gšstermek hi•bir ßekilde savunulamaz. Bilimin
aßaÛÝdaki gibidir. ge•mißine bakÝldÝÛÝnda, šnceleri bir atlama, sÝ•ra-
ma olarak gšrŸlen bilimsel •alÝßmalarÝn, aslÝnda
Milyar kwh kendinden šnceki pek •ok kaynaktan beslendiÛi
85 gšrŸlmektedir. Baßka bir deyißle, bilimin sellerini
†retim TŸketim
80 veya nehirlerini olußturan kŸ•Ÿk dereler, •aylar
75 fark edilmektedir.
70
65 Bu par•ada bilimsel bilginin hangi šzel-
60 liÛi vurgulanmaktadÝr?
55
50 A) Bilimsel yšntemle Ÿretilmesi
45
40 B) Sistemli ve dŸzenli olmasÝ
35
30 C) Olaylar arasÝndaki ilißkileri a•ÝklamasÝ
25
20 D) MantÝk ilkelerine uygun olmasÝ
15
10 E) Birikimli olarak ilerlemesi
5
0
1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995
YÝllar

Bu grafikteki bilgilere dayanarak aßaÛÝ-
daki yargÝlardan hangisine ulaßÝlamaz?

A) Sekiz yÝl i•inde, enerji Ÿretimi %100'Ÿn Ÿze-
rinde bir artÝß gšstermißtir.

B) 1988 yÝlÝndaki Ÿretim ve tŸketim miktarÝ ara-
sÝndaki fark, 1995 yÝlÝndaki Ÿretim ve tŸketim
miktarÝ arasÝndaki farktan daha azdÝr.

C) 1993-1994 yÝllarÝ arasÝnda tŸketimdeki artÝß,
1992-1993 yÝllarÝ arasÝndakine gšre yavaßla-
mÝßtÝr. 8 0 . Hegel'e gšre felsefe, nesnelerin dŸßŸnceyle gš-
rŸlmesi, dŸßŸnceyle ele alÝnmasÝdÝr. DŸßŸnme
D) 1988-1995 yÝllarÝ arasÝnda enerji Ÿretimi 40 kendi kendisiyle beslenir; dÝßarÝdan saÛlanacak
milyar kilovatsaatin (kwh) altÝna dŸßmemißtir. bir gerece gerek yoktur. Hegel ger•eÛe, deneye
hi• baßvurmadan dŸßŸnceyle ulaßmaya •alÝßÝr.
E) Verilen yÝllarda Ÿretilen enerji miktarÝ tŸketi-
lenden fazladÝr. Hegel'in bu yaklaßÝmÝnda temel aldÝÛÝ
gšrŸß aßaÛÝdakilerden hangisidir?

A) Bilginin kaynaÛÝ duyumlar deÛil, akÝldÝr.

B) DoÛußtan gelen hi•bir kavram yoktur, tŸm
kavramlar yaßantÝlar yoluyla kazanÝlÝr.

C) Bilgi ancak mistik bir sezgi ile elde edilir.

D) DŸßŸnme yetisi bireyin algÝladÝklarÝyla
sÝnÝrlÝdÝr.
7 8 . AßaÛÝdaki endŸstri kurulußlarÝnÝn TŸrki-
ye'deki coÛrafi daÛÝlÝßÝ gšz šnŸne alÝn- E) DŸßŸnce yalnÝzca bir eylem aracÝdÝr ve ancak
dÝÛÝnda, fabrikalarÝn yeri belirlenirken, bir ara• olarak deÛer taßÝr.
hammaddeye yakÝnlÝk hangisinde šnce-
likle etkili olmußtur?

A) Demir-•elik B) Þeker C) Deri

D) Otomotiv E) Petro-kimya


2mayis 1999

Recommandé

Recommandé

Contenu connexe

Plus de BigBoss

Plus de BigBoss (20)

2mayis 1999