SlideShare une entreprise Scribd logo
1  sur  9
Télécharger pour lire hors ligne
REALIZACJA BUDŻETU OBYWATELSKIEGO W CHORZOWIE
Raport z monitoringu
Opracowanie: Grzegorz Wójkowski
Stowarzyszenie Aktywności Obywatelskiej Bona Fides
Katowice, grudzień 2015
Kontakt do realizatora projektu:
Stowarzyszenie Aktywności Obywatelskiej Bona Fides
e-mail: biuro@bonafides.pl
adres: ul. Warszawska 19 (pierwsze piętro), 40-009 Katowice
tel/fax: +48 32 203 12 18
strona internetowa: http://bonafides.pl
Partnerem w projekcie jest Spółdzielnia Kooperatywa Pozarządowa
w Warszawie
Kontakt do autora raportu
Grzegorz Wójkowski
e-mail: grzegorz@bonafides.pl
Raport podlega licencji Creative Commons Uznanie Autorstwa – na tych
samych warunkach 3.0 Polska
https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/pl/
Raport powstał w ramach projektu:
Projekt jest współfinansowany z Funduszy EOG w ramach programu
Obywatele dla Demokracji
Spis treści:
Wstęp..........................................................................................................................................4
1.Tworzenieprocedurybudżetuobywatelskiego.........................................................4
2.Systeminformowaniaobudżecieobywatelskim........................................................5
3.Przygotowanieizgłaszanieprojektów...........................................................................5
4.Weryfikacjaprojektów........................................................................................................6
5.Wybórprojektów..................................................................................................................7
6.Realizacjaprojektów...........................................................................................................8
7.Ewaluacjabudżetuobywatelskiego...............................................................................8
Podsumowanie........................................................................................................................9
Metodologia.............................................................................................................................9
4
Wstęp
Niniejszy raport stanowi wynik monitoringu przeprowadzonego w okresie od kwietnia do listopada
2015 r. w Urzędzie Miasta Chorzów, zrealizowanego przez Stowarzyszenie Aktywności Obywatelskiej
Bona Fides z siedzibą w Katowicach. Badanie było prowadzone w ramach projektu „Skontroluj jak działa
budżet obywatelski w twojej gminie”, realizowanego ze środków programu Obywatele dla Demokracji
pochodzących z Islandii, Liechtensteinu i Norwegii w ramach funduszy EOG. Projekt rozpoczął się we
wrześniu 2014 r. i potrwa do kwietnia 2016 r.
W ramach monitoringu sprawdzana była procedura regulująca funkcjonowanie budżetu obywatelskiego
na terenie Chorzowa oraz sposób jej wdrażania. Uwaga podczas monitoringu skupiona była głównie na
trzeciej edycji budżetu realizowanej w 2015 r., choć w niektórych przypadkach analizie poddano także
drugą edycję z 2014 r.
1. Tworzenie procedury budżetu obywatelskiego
Najważniejsze spostrzeżenia
• Projekt regulaminu budżetu obywatelskiego tworzony był przez urzędników we współpracy
z  przedstawicielami Fundacji Agere Aude. Mieszkańcy czy przedstawiciele innych organizacji
pozarządowych nie mieli możliwości uczestnictwa w tych pracach.
• Podczas wywiadów przeprowadzonych z przedstawicielką Biura Prasowego Urzędu Miasta Karoliną
Skórką oraz członkiem zarządu Fundacji Agere Aude Tomaszem Sobiszem obaj rozmówcy powiedzieli,
że fundacja zwróciła się do magistratu z propozycją współpracy przy organizacji całej procedury budżetu
obywatelskiego i otrzymała na ten cel pieniądze w ramach tzw. małego grantu.
• Tomasz Sobisz w 2014 r. jako szef stowarzyszenia zwykłego Twój Chorzów podpisał porozumienie
o współpracy podczas wyborów samorządowych z obecnym prezydentem z ramienia Platformy
Obywatelskiej Andrzejem Kotalą i startował do rady miasta z list PO. Te powiązania mogły negatywnie
wpłynąć na postrzeganie przez część mieszkańców decyzji urzędu miasta, w związku z którą, jedyną
organizacją pozarządową jaka współpracowała z magistratem przy realizacji budżetu obywatelskiego
i miała wpływ na jego kształt, była fundacja, w której Sobisz jest wiceprezesem.
• Gotowy projekt regulaminu został przyjęty zarządzeniem Prezydenta Miasta i na żadnym etapie nie był
poddany konsultacjom społecznym (z wyjątkiem współpracy z w/w fundacją).
Do poprawy
Dobrze,żewładzemiastazdecydowałysięzaprosićstronępozarządowądopracnadregulaminembudżetu
obywatelskiego. W kolejnych latach należy jednak zaprosić do współpracy większą grupę przedstawicieli
strony społecznej. Warto się zastanowić np. nad powołaniem grupy roboczej do spraw opracowania
regulaminu, do której zaproszono by nie tylko przedstawicieli organizacji pozarządowych, działających
w tym obszarze, ale także autorów projektów we wcześniejszych edycjach budżetu obywatelskiego
w mieście.
Jeśli urząd miasta będzie chciał kontynuować współpracę finansową z jakąś organizacją pozarządową przy
realizacjibudżetuobywatelskiego,toniepowinien,takjakwtymroku,korzystaćztrybupozakonkursowego
(tzw. granty). Należy zorganizować w tym celu otwarty konkurs ofert, w którym będą mogły wystąpić
wszystkie zainteresowane podmioty.
5
2. System informowania o budżecie obywatelskim
Najważniejsze spostrzeżenia
•Promocjabudżetuobywatelskiegobyłarealizowanawczęściprzezurządmiasta,awczęściprzezFundację
Agere Aude. Do działań promocyjnych nie zaproszono innych chorzowskich organizacji pozarządowych.
• Działania promocyjne prowadzone były różnymi kanałami, w tym m. in. plakaty, ulotki, informacje
w gazecie miejskiej, informacje prasowe, strona internetowa czy fanpejdż na portalu Facebook.
• W ramach akcji promocyjnej urząd stworzył specjalną stronę internetową poświęconą budżetowi
obywatelskiemu w mieście (http://www.chorzow.eu/czym-jest-budzet-partycypacyjny.html), na którą
można wejść z głównej witryny magistratu.
• Portal budżetu obywatelskiego jest bogatszy w treści niż w roku ubiegłym. W porównaniu z 2014 r.
dodano w nim przede wszystkim informacje dotyczące możliwości uzyskania pomocy przy pisaniu
wniosków,kontaktydoosóbzajmującychsięprocedurąiprzykładowycennikinwestycji.Naportalubrakuje
informacji dotyczących projektów, które zostały wybrane do realizacji w ramach budżetu obywatelskiego
w poprzednich latach.
Dobre praktyki
Portal internetowy budżetu obywatelskiego jest dla wielu osób najważniejszym źródłem informacji na
tematcałejprocedury.Cieszywięcfakt,żewbieżącymrokubyłonznaczniebogatszywtreściwporównaniu
do roku ubiegłego. Dodano w nim przede wszystkim informacje dotyczące możliwości uzyskania pomocy
przy pisaniu wniosków, kontakty do osób zajmujących się procedurą i przykładowy cennik inwestycji.
Do promocji budżetu obywatelskiego wykorzystano różne techniki, głównie internetowe, ale nie
tylko. Dzięki temu organizatorzy mogli trafić z przekazem do różnych grup odbiorców, także tych nie
korzystających z Internetu.
Do poprawy
W kolejnych latach należy wzbogacić portal internetowy budżetu obywatelskiego o informacje
dotyczące projektów wybranych w poprzednich edycjach. Warto także stworzyć zakładkę z prezentacją
projektów wybranych do głosowania. Jako dobrą praktykę można polecić stronę internetową w Pszczynie
(https://budzet.pszczyna.pl/propozycje-projektow).
Warto w kolejnych edycjach budżetu obywatelskiego włączyć w działania informacyjne także inne
organizacje pozarządowe działające w mieście.
3. Przygotowanie i zgłaszanie projektów
Najważniejsze spostrzeżenia
• Tak jak określono w regulaminie, propozycję projektu mogły zgłaszać osoby, które ukończyły 16 rok
życia, które mieszkają na terenie miasta (nie było konieczności posiadania zameldowania w Chorzowie).
Wnioskodawcy zobligowani zostali do zebrania co najmniej 5 podpisów popierających projekt.
• Zasady nie przewidywały możliwości zgłaszania projektów na terenach nie należących do gminy
(np. spółdzielnie mieszkaniowe czy wspólnoty lokalne).
• Zgodnie z regulaminem, zgłoszenie projektu następowało na specjalnym formularzu. Autorzy zostali
zobowiązani do podania następujących informacji: 1) opis propozycji, 2) miejsce, 3) szacunkowy koszt.
• Zgodnie z zasadami, wnioski do budżetu obywatelskiego przyjmowane były w terminie od 30 kwietnia
do 25 maja 2015 r.
6
• Na etapie przygotowywania i zgłaszania projektów urząd miejski zorganizował pięć otwartych spotkań
dla mieszkańców w różnych dzielnicach miasta, w których frekwencja wahała się mniej więcej od 10
do 40 osób (niższa niż w roku ubiegłym). Daty i miejsca czterech spotkań zostały wpisane do regulaminu,
znajdowały się także w materiałach informacyjnych. Piąte spotkanie zorganizowane zostało na prośbę
miejscowego radnego w związku z zapotrzebowaniem mieszkańców dzielnicy Klimzowiec. Za organizację
i prowadzenie spotkań odpowiadała Fundacja Agere Aude. W części brali także udział przedstawiciele
urzędu, ale nie we wszystkich.
• W okresie składania wniosków mieszkańcy mogli korzystać z punktu konsultacyjnego, który mieścił
się w  siedzibie Centrum Organizacji Pozarządowych oraz z dyżuru telefonicznego (od poniedziałku
do piątku w godz. od 16.00 do 19.00). Informacje na ten temat umieszczone były w regulaminie, na stronie
internetowej oraz w materiałach informacyjnych. Za prowadzenie punktu konsultacyjnego i dyżuru
telefonicznego odpowiadała Fundacja Agere Aude.
• Ostatecznie mieszkańcy zgłosili 216 wniosków (173 w formie ankiety papierowej i 43 w formie e-ankiety).
Dobre praktyki
W porównaniu do roku ubiegłego znacząco wzrosło wsparcie udzielane potencjalnym wnioskodawcom
przez organizatorów budżetu obywatelskiego.W okresie składania wniosków mieszkańcy mogli korzystać
z punktu konsultacyjnego, który mieścił się w siedzibie Centrum Organizacji Pozarządowych oraz z dyżuru
telefonicznego. Poza tym na stronie internetowej umieszczony został przykładowy cennik inwestycji.
Bardzo dobrym rozwiązaniem jest umożliwienie składania wniosków wszystkim osobom mieszkającym
w Chorzowie, nie tylko takim, które są w mieście zameldowane.
Podobnie jak w poprzednich latach, formularz wniosku do budżetu obywatelskiego był krótki (jedna
strona) i nieskomplikowany.
W ostatniej edycji urząd po raz pierwszy wymagał od wnioskodawców pięciu podpisów z poparciem pod
projektem. To krok w dobrym kierunku, bo wymaga od autorów pomysłów rozmawiania na ich temat
z innymi mieszkańcami, a o to przecież chodzi w budżecie obywatelskim. W kolejnych latach warto
zastanowić się nad zwiększeniem obligatoryjnej liczby podpisów przynajmniej do 15.
Do poprawy
Warto rozważyć w kolejnych edycjach umożliwienie realizacji zadań z budżetu obywatelskiego także na
terenach należących do spółdzielni mieszkaniowych czy wspólnot, jeśli ich zarządy wyrażą na to zgodę
i zobowiążą się do utrzymywania inwestycji, które zostaną w ten sposób zrealizowane.
4. Weryfikacja projektów
Najważniejsze spostrzeżenia
• Zgodnie z regulaminem weryfikacją formalną i merytoryczną projektów zajmowała się Komisja
ds.  opracowania propozycji zadań realizowanych w ramach trzeciej edycji budżetu obywatelskiego,
w skład której wchodzili pracownicy urzędu miejskiego oraz Fundacji Agere Aude. Protokoły z prac komisji
nie zostały udostępnione na portalu internetowym.
• Z 216 wniosków, które wpłynęły, 9 komisja odrzuciła pod względem formalnym. 31 propozycji nie zostało
zaakceptowanych z powodu przekroczenia limitu kosztów przewidzianych na jeden projekt (300 tys. zł).
Autorzy wniosków odrzuconych nie mieli możliwości składania odwołań od decyzji komisji, nie jest to
bowiem przewidziane regulaminem.
• Z pozostałych projektów utworzono listę 51 zadań poddanych pod głosowanie mieszkańców (komisja
7
w ramach swoich kompetencji łączy zbliżone do siebie propozycje w jedno zadanie). Z ośmiu dzielnic
miasta największy wybór mieli mieszkańcy Klimzowca, gdzie na liście do głosowania znalazło się 11
projektów, a najmniejszy Maciejkowic (4 projekty).
• Urząd miasta nie opublikował listy wniosków odrzuconych oraz powodów braku ich akceptacji.
Do poprawy
Warto w kolejnych edycjach wprowadzić możliwość odwoływania się wnioskodawców od niekorzystnych
decyzji komisji.
Urząd miasta powinien publikować informacje dotyczącą projektów odrzuconych podczas etapu
weryfikacji i przyczyn podjęcia takiej, a nie innej decyzji.
Protokoły z prac komisji powinny być udostępniane na stronie internetowej chorzowskiego budżetu
obywatelskiego.
5. Wybór projektów
Najważniejsze spostrzeżenia
• Zgodnie z regulaminem głosowanie odbyło się w dniach 8-30 czerwca. Do głosowania dopuszczeni
zostali wszyscy mieszkańcy miasta (niekoniecznie posiadający zameldowanie), którzy ukończyli 16 lat.
• Tak jak przewidywał regulamin, mieszkańcy mieli dwie możliwości oddania głosu: elektroniczną
i bezpośrednią.
• Głosowanie bezpośrednie możliwe było w budynku magistratu oraz w siedzibach jednostek
organizacyjnych usytuowanych w różnych częściach miasta (filie biblioteki miejskiej, dom kultury, szkoła,
Centrum Organizacji Pozarządowych).
• Poza wyżej wymienionymi miejscami głosować można było także w tzw. mobilnych punktach
konsultacyjnych, które wystawiane były przy okazji dużych imprez plenerowych odbywających się w tym
czasie w mieście (Industriada, Zjazd Rycerstwa Chrześcijańskiego, Dni Chorzowa i Parada Miejska).
• Regulamin określał, że osoba głosująca musiała podać imię i nazwisko, nr PESEL, adres zamieszkania oraz
nr telefonu i/lub adres e-mail.
• Ostatecznie w głosowaniu wzięło udział 4155 osób. Dla porównania w 2014 r. głosowało 4531
mieszkańców, a więc ok 10% więcej.
• Choć urząd podkreślał, że na każdą z ośmiu dzielnic przeznaczonych jest 300 tys. zł, na karcie do
głosowania znalazły się same nazwy propozycji, bez kwot. Do realizacji ostatecznie zostało wybrane po
jednym zadaniu, które wygrało głosowanie w danej dzielnicy. Mieszkańcy nie zostali poinformowani, ile
ma kosztować realizacja każdego z nich. Wyjątkiem są Maciejkowice, gdzie w głosowaniu mieszkańców
dwa pierwsze projekty zdobyły tą samą liczbę głosów i urząd zdecydował się na realizację obu inwestycji.
Dobre praktyki
Bardzo dobrym rozwiązaniem jest umożliwienie głosowania wszystkim osobom mieszkającym
w Chorzowie, nie tylko takim, które są w mieście zameldowane.
Godnym polecenia pomysłem było korzystanie z mobilnych urn, które wystawiane były przy okazji dużych
imprez miejskich.
Do poprawy
W kolejnych edycjach budżetu obywatelskiego urząd powinien informować o zakładanej wartości
projektów poddanych pod głosowanie oraz o tym, w jaki sposób będą rozdysponowywane pieniądze,
które stanowią różnicę pomiędzy przewidzianą pulą środków (w tym roku 300 tys. zł na dzielnicę),
8
a wartością zwycięskiego projektu. Obecny system powoduje bowiem, że dysproporcje pomiędzy
inwestycjami realizowanymi w ramach budżetu obywatelskiego w poszczególnych dzielnicach są
ogromne. Dla  przykładu   wartość inwestycji realizowanych w ramach ubiegłorocznej edycji budżetu
obywatelskiego, gdzie także zaplanowano 300 tys. na jedną dzielnicę, wacha się od zaledwie 36.192,89
PLN w Chorzowie Starym do 758.083,33 PLN w Chorzowie II. Z siedmiu wybranych projektów w 2014 r. aż
cztery były na sumę znacznie mniejszą niż przewidziane 300.000 zł.
Wybór dwóch projektów w Maciejkowicach i po jednym w pozostałych dzielnicach może być odebrany
przez część mieszkańców jako niesprawiedliwy. W kolejnych latach urząd powienien wyraźnie napisać w
regulaminie, w jaki sposób będzie przebiegał wybór zadań do realizacji.
6. Realizacja projektów
Najważniejsze spostrzeżenia
• Regulamin budżetu obywatelskiego kończy się na wyborze zadań, które zostaną zarekomendowane
prezydentowidorealizacji.Niemawnimanisłowaosposobieinformowaniawnioskodawcówipozostałych
mieszkańców o tym, że urząd rozpoczyna realizację jakiegoś zadania, oddaje go do użytku itp.
• Na stronie internetowej budżetu obywatelskiego nie ma zakładki dotyczącej realizacji projektów
wybranychprzezmieszkańcówwlatachubiegłychorazoichkosztach,ajakzostałonapisanewpoprzednim
rozdziale, różnice w wartości inwestycji w poszczególnych dzielnicach są olbrzymie (projekt wybrany
w 2014 r. w Chorzowie Starym kosztował 36.192,89 PLN, a w Chorzowie II aż 758.083,33 PLN).
Do poprawy
Warto określić w regulaminie, w jaki sposób mieszkańcy i wnioskodawcy będą informowani o realizacji
projektów wybranych w poprzednich edycjach.
Warto stworzyć na stronie internetowej zakładkę dotyczącą projektów wybranych w latach ubiegłych,
żeby zainteresowani mieszkańcy mogli na bieżąco monitorować stopień ich realizacji.
7. Ewalucja budżetu obywatelskiego
Najważniejsze spostrzeżenia
• W regulamienie budżetu obywatelskiego nie ma ani słowa o jego ewaluacji.
• Urząd nie prowadził żadnej formalnej ewaluacji poprzednich edycji budżetu obywatelskiego.
Nie  zorganizował także spotkań z wnioskodawcami czy przedstawicielami lokalnych organizacji
pozarządowych, które służyłyby poprawieniu procedury, czy innych działań, które zachęcałyby
mieszkańców do dzielenia się swoimi opiniami i spostrzeżeniami. Jeśli ktoś był zdeterminowany i miał
wiedzę, jak dotrzeć ze swoimi uwagami do magistratu, to jego głos mógł trafić do urzędników i być wzięty
pod uwagę. Zwykły mieszkaniec Chorzowa nie miał jednak takiej możliwości.
Do poprawy
Należy w kolejnych latach przeprowadzić ewaluację budżetu obywatelskiego z mieszkańcami. W wersji
minimum powinny to być ankiety ewaluacyjne z pytaniami dotyczącymi poszczególnych etapów całego
procesu. Warto jednak zastosować formę otwartych warsztatów z mieszkańcami, na które zaproszone
zostałyby wszystkie zainteresowane osoby, a zwłaszcza autorzy projektów zgłaszanych do budżetu
obywatelskiego i przedstawiciele organizacji pozarządowych.
9
Podsumowanie
Wporównaniuzubiegłorocznąedycjąbudżetuobywatelskiego,wtymrokuzaszłokilkapozytywnychzmian.
Najważniejsze jest, że wzrosło wparcie udzielane przez organizatorów potencjalnym wnioskodawcom.
W 2015 r. poprawiła się także strona internetowa budżetu obywatelskiego, a autorzy projektów zostali
zobligowani do zebrania pięciu podpisów popierających ich pomysły, dzięki czemu musieli rozmawiać
na ich temat z innymi mieszkańcami, a o to przecież chodzi w idei budżetu obywatelskiego.
Warto także docenić, że urząd miasta po raz pierwszy przy planowaniu i organizacji całej procedury
otworzył się na współpracę z organizacją pozarządową. Tutaj jednak trzeba podkreślić, że w kolejnych
latach magistrat nie powinien się ograniczać tylko do jednej tylko fundacji, tym bardziej, że członek
jej zarządu startował kilka miesięcy wcześniej do rady miasta z tej samej listy wyborczej co prezydent.
To powoduje, że wśród części mieszkańców mogło nie zostać to dobrze odebrane.
Pomimo kilku pozytywnych zmian, chorzowski urząd czeka jeszcze wiele pracy, żeby budżet obywatelski
w tym mieście rzeczywiście stał się narzędziem włączania zwykłych mieszkańców w życie publiczne. Żeby
tak się stało trzeba przede wszystkim w szerszym stopniu włączyć mieszańców w proces planowania,
realizacji i ewaluowania całego procesu. Trzeba także tworzyć przestrzeń, gdzie mieszkańcy będą mieli
możliwość rozmawiania o problemach i potrzebach swoich dzielnic. Bez tego trudno oczekiwać, żeby
tegoroczna niska frekwencja mogła w kolejnych latach znacząco wzrosnąć.
Metodologia
Monitoring prowadzony był w okresie od czerwca do listopada 2015 r. Informacje zbierane były przy użyciu
następujących technik:
1. Analiza dokumentów (w tym min. zarządzenia prezydenta, Regulamin Budżetu Obywatelskiego 2015).
2. Portal internetowy chorzowskiego budżetu obywatelskiego (http://www.chorzow.eu/czym-jest-budzet-
partycypacyjny.html).
3. Fanpejdż chorzowskiego budżetu obywatelskiego na portalu Facebook.
4. Wywiady z Karoliną Skórką z Referatu komunikacji społecznej Urzędu Miasta Chorzów i Tomaszem
Sobiszem, członkiem zarządu Fundacji Agere Aude.
5. Analiza lokalnych i ponadlokalnych mediów, w tym przede wszystkim: Chorzowianin.pl
(http://www.chorzowianin.pl/), Nasze Miasto (http://chorzow.naszemiasto.pl/), Mój Chorzów.pl
(http://mojchorzow.pl/), Echo Chorzowa (http://www.e-chorzow.com/), TVS (www.tvs.pl), Portal
Samorządowy (http://www.portalsamorzadowy.pl/) oraz Dziennik Zachodni.
6. Analiza i selekcja zebranych danych.
Monitoring prowadzony był na podstawie wcześniej opracowanego narzędzia monitoringowego, którego
twórcami byli Dariusz Kraszewski, Ryszard Skrzypiec, Paweł Wyszomirski i Grzegorz Wójkowski.
Podczas monitoringu sprawdzano głównie tegoroczną edycję budżetu obywatelskiego w Chorzowie.
W niektórych momentach analizie poddano także jego drugą edycję, która miała miejsce w roku 2014.

Contenu connexe

Tendances

Raport z monitoringu budżetu obywatelskiego - Opole
Raport z monitoringu budżetu obywatelskiego - OpoleRaport z monitoringu budżetu obywatelskiego - Opole
Raport z monitoringu budżetu obywatelskiego - OpoleStowarzyszenie Bona Fides
 
Aneks do raportu z monitoringu realizacji budżetu obywatelskiego miasta zduńs...
Aneks do raportu z monitoringu realizacji budżetu obywatelskiego miasta zduńs...Aneks do raportu z monitoringu realizacji budżetu obywatelskiego miasta zduńs...
Aneks do raportu z monitoringu realizacji budżetu obywatelskiego miasta zduńs...Stowarzyszenie Bona Fides
 
Raport z monitoringu budżetu obywatelskiego w Wieruszowie
Raport z monitoringu budżetu obywatelskiego w WieruszowieRaport z monitoringu budżetu obywatelskiego w Wieruszowie
Raport z monitoringu budżetu obywatelskiego w WieruszowieStowarzyszenie Bona Fides
 
Raport z monitoringu budżetu obywatelskiego w Pszczynie
Raport z monitoringu budżetu obywatelskiego w PszczynieRaport z monitoringu budżetu obywatelskiego w Pszczynie
Raport z monitoringu budżetu obywatelskiego w PszczynieStowarzyszenie Bona Fides
 
Raport z monitoringu budżetu obywatelskiego w mieście Zduńska Wola
Raport z monitoringu budżetu obywatelskiego w mieście Zduńska WolaRaport z monitoringu budżetu obywatelskiego w mieście Zduńska Wola
Raport z monitoringu budżetu obywatelskiego w mieście Zduńska WolaStowarzyszenie Bona Fides
 
Raport_BO Bielsko-Biała
Raport_BO Bielsko-Biała Raport_BO Bielsko-Biała
Raport_BO Bielsko-Biała marcingermanek
 
Raport z monitoringu budżetu obywatelskiego w Częstochowie
Raport z monitoringu budżetu obywatelskiego w CzęstochowieRaport z monitoringu budżetu obywatelskiego w Częstochowie
Raport z monitoringu budżetu obywatelskiego w CzęstochowieStowarzyszenie Bona Fides
 
Budżet obywatelski w Kielcach- raport z monitoringu
Budżet obywatelski w Kielcach- raport z monitoringuBudżet obywatelski w Kielcach- raport z monitoringu
Budżet obywatelski w Kielcach- raport z monitoringuStowarzyszenie Bona Fides
 
Raport z monitoringu budżetu obywatelskiego - Jaworzno
Raport z monitoringu budżetu obywatelskiego - JaworznoRaport z monitoringu budżetu obywatelskiego - Jaworzno
Raport z monitoringu budżetu obywatelskiego - Jaworznomarcingermanek
 
Raport z monitoringu budżetu obywatelskiego w Cieszynie
Raport z monitoringu budżetu obywatelskiego w CieszynieRaport z monitoringu budżetu obywatelskiego w Cieszynie
Raport z monitoringu budżetu obywatelskiego w CieszynieStowarzyszenie Bona Fides
 
Aneks do raportu z monitoringu realizacji budżetu obywatelskiego miasta kielc...
Aneks do raportu z monitoringu realizacji budżetu obywatelskiego miasta kielc...Aneks do raportu z monitoringu realizacji budżetu obywatelskiego miasta kielc...
Aneks do raportu z monitoringu realizacji budżetu obywatelskiego miasta kielc...Stowarzyszenie Bona Fides
 
Aneks do raport z monitoringu realizacji legnickiego budżetu obywatelskiego 2016
Aneks do raport z monitoringu realizacji legnickiego budżetu obywatelskiego 2016Aneks do raport z monitoringu realizacji legnickiego budżetu obywatelskiego 2016
Aneks do raport z monitoringu realizacji legnickiego budżetu obywatelskiego 2016Stowarzyszenie Bona Fides
 
Raport z monitoringu budżetu obywatelskiego w Koninie
Raport z monitoringu budżetu obywatelskiego w KoninieRaport z monitoringu budżetu obywatelskiego w Koninie
Raport z monitoringu budżetu obywatelskiego w KoninieStowarzyszenie Bona Fides
 
Raport z monitoringu budżetu obywatelskiego w Koninie - aneks
Raport z monitoringu budżetu obywatelskiego w Koninie  - aneksRaport z monitoringu budżetu obywatelskiego w Koninie  - aneks
Raport z monitoringu budżetu obywatelskiego w Koninie - aneksStowarzyszenie Bona Fides
 
Sprawozdanie zprzebiegu konsultacji
Sprawozdanie zprzebiegu konsultacji Sprawozdanie zprzebiegu konsultacji
Sprawozdanie zprzebiegu konsultacji Waldemar Duczmal
 
Raport z monitoringu budżetu obywatelskiego w Sochaczewie
Raport z monitoringu budżetu obywatelskiego w SochaczewieRaport z monitoringu budżetu obywatelskiego w Sochaczewie
Raport z monitoringu budżetu obywatelskiego w SochaczewieMarcin Germanek
 

Tendances (20)

Raport z monitoringu budżetu obywatelskiego - Opole
Raport z monitoringu budżetu obywatelskiego - OpoleRaport z monitoringu budżetu obywatelskiego - Opole
Raport z monitoringu budżetu obywatelskiego - Opole
 
Raport podsumowujący BO śląskie
Raport podsumowujący BO śląskieRaport podsumowujący BO śląskie
Raport podsumowujący BO śląskie
 
Aneks do raportu z monitoringu realizacji budżetu obywatelskiego miasta zduńs...
Aneks do raportu z monitoringu realizacji budżetu obywatelskiego miasta zduńs...Aneks do raportu z monitoringu realizacji budżetu obywatelskiego miasta zduńs...
Aneks do raportu z monitoringu realizacji budżetu obywatelskiego miasta zduńs...
 
Raport z monitoringu budżetu obywatelskiego w Wieruszowie
Raport z monitoringu budżetu obywatelskiego w WieruszowieRaport z monitoringu budżetu obywatelskiego w Wieruszowie
Raport z monitoringu budżetu obywatelskiego w Wieruszowie
 
Raport z monitoringu budżetu obywatelskiego w Pszczynie
Raport z monitoringu budżetu obywatelskiego w PszczynieRaport z monitoringu budżetu obywatelskiego w Pszczynie
Raport z monitoringu budżetu obywatelskiego w Pszczynie
 
Raport z monitoringu budżetu obywatelskiego w mieście Zduńska Wola
Raport z monitoringu budżetu obywatelskiego w mieście Zduńska WolaRaport z monitoringu budżetu obywatelskiego w mieście Zduńska Wola
Raport z monitoringu budżetu obywatelskiego w mieście Zduńska Wola
 
Raport_BO Bielsko-Biała
Raport_BO Bielsko-Biała Raport_BO Bielsko-Biała
Raport_BO Bielsko-Biała
 
Raport z monitoringu budżetu obywatelskiego w Częstochowie
Raport z monitoringu budżetu obywatelskiego w CzęstochowieRaport z monitoringu budżetu obywatelskiego w Częstochowie
Raport z monitoringu budżetu obywatelskiego w Częstochowie
 
Raport bielsko biała
Raport bielsko białaRaport bielsko biała
Raport bielsko biała
 
Raport BO Pszczyna
Raport BO PszczynaRaport BO Pszczyna
Raport BO Pszczyna
 
Budżet obywatelski w Kielcach- raport z monitoringu
Budżet obywatelski w Kielcach- raport z monitoringuBudżet obywatelski w Kielcach- raport z monitoringu
Budżet obywatelski w Kielcach- raport z monitoringu
 
Raport z monitoringu budżetu obywatelskiego - Jaworzno
Raport z monitoringu budżetu obywatelskiego - JaworznoRaport z monitoringu budżetu obywatelskiego - Jaworzno
Raport z monitoringu budżetu obywatelskiego - Jaworzno
 
Raport z monitoringu budżetu obywatelskiego w Cieszynie
Raport z monitoringu budżetu obywatelskiego w CieszynieRaport z monitoringu budżetu obywatelskiego w Cieszynie
Raport z monitoringu budżetu obywatelskiego w Cieszynie
 
Aneks do raportu z monitoringu realizacji budżetu obywatelskiego miasta kielc...
Aneks do raportu z monitoringu realizacji budżetu obywatelskiego miasta kielc...Aneks do raportu z monitoringu realizacji budżetu obywatelskiego miasta kielc...
Aneks do raportu z monitoringu realizacji budżetu obywatelskiego miasta kielc...
 
Aneks do raport z monitoringu realizacji legnickiego budżetu obywatelskiego 2016
Aneks do raport z monitoringu realizacji legnickiego budżetu obywatelskiego 2016Aneks do raport z monitoringu realizacji legnickiego budżetu obywatelskiego 2016
Aneks do raport z monitoringu realizacji legnickiego budżetu obywatelskiego 2016
 
Legnica - raport z budżetu obywatelskiego
Legnica - raport z budżetu obywatelskiegoLegnica - raport z budżetu obywatelskiego
Legnica - raport z budżetu obywatelskiego
 
Raport z monitoringu budżetu obywatelskiego w Koninie
Raport z monitoringu budżetu obywatelskiego w KoninieRaport z monitoringu budżetu obywatelskiego w Koninie
Raport z monitoringu budżetu obywatelskiego w Koninie
 
Raport z monitoringu budżetu obywatelskiego w Koninie - aneks
Raport z monitoringu budżetu obywatelskiego w Koninie  - aneksRaport z monitoringu budżetu obywatelskiego w Koninie  - aneks
Raport z monitoringu budżetu obywatelskiego w Koninie - aneks
 
Sprawozdanie zprzebiegu konsultacji
Sprawozdanie zprzebiegu konsultacji Sprawozdanie zprzebiegu konsultacji
Sprawozdanie zprzebiegu konsultacji
 
Raport z monitoringu budżetu obywatelskiego w Sochaczewie
Raport z monitoringu budżetu obywatelskiego w SochaczewieRaport z monitoringu budżetu obywatelskiego w Sochaczewie
Raport z monitoringu budżetu obywatelskiego w Sochaczewie
 

En vedette

Puede hablarse-de-un-derecho-del-consumidor 2 prg
Puede hablarse-de-un-derecho-del-consumidor 2 prgPuede hablarse-de-un-derecho-del-consumidor 2 prg
Puede hablarse-de-un-derecho-del-consumidor 2 prgMatias González Muñoz
 
EMCFB_SDA Bocconi_our pic
EMCFB_SDA Bocconi_our picEMCFB_SDA Bocconi_our pic
EMCFB_SDA Bocconi_our picGiulio Saitta
 
Tech Tips to Boost Office Productivity
Tech Tips to Boost Office ProductivityTech Tips to Boost Office Productivity
Tech Tips to Boost Office ProductivityAdrienne Bryant
 
Moving to the cloud in regulated environments
Moving to the cloud in regulated environmentsMoving to the cloud in regulated environments
Moving to the cloud in regulated environmentsKev Miller
 
Trend report (18.09 - 25.09) "Обзорный"
Trend report (18.09 - 25.09) "Обзорный"Trend report (18.09 - 25.09) "Обзорный"
Trend report (18.09 - 25.09) "Обзорный"SKORPA MEDIA
 
Perpich Arts Integration Principal Webinar: Promising Practices for Sustainab...
Perpich Arts Integration Principal Webinar: Promising Practices for Sustainab...Perpich Arts Integration Principal Webinar: Promising Practices for Sustainab...
Perpich Arts Integration Principal Webinar: Promising Practices for Sustainab...tpierson
 
Euroopan parasta testausta, Case Eläketurvakeskus - Henri Grönblom - Knowit Oy
Euroopan parasta testausta, Case Eläketurvakeskus - Henri Grönblom - Knowit OyEuroopan parasta testausta, Case Eläketurvakeskus - Henri Grönblom - Knowit Oy
Euroopan parasta testausta, Case Eläketurvakeskus - Henri Grönblom - Knowit OyKnowit Oy
 
Os valores da geografia como uma mais-valia para a integração europeia
Os valores da geografia como uma mais-valia para a integração europeiaOs valores da geografia como uma mais-valia para a integração europeia
Os valores da geografia como uma mais-valia para a integração europeiaCarlos Ribeiro Medeiros
 
Open Educational Resources (OER)
Open Educational Resources (OER)Open Educational Resources (OER)
Open Educational Resources (OER)Ken42
 
Insurance o Construction Projects
Insurance o Construction ProjectsInsurance o Construction Projects
Insurance o Construction ProjectsGeorge Koutinas
 
HSE Audit Observations to Client 0611
HSE Audit Observations to Client 0611HSE Audit Observations to Client 0611
HSE Audit Observations to Client 0611Uma Mahesh Guraza
 
Arts Integration and UDL: Tool for Teachers
Arts Integration and UDL: Tool for TeachersArts Integration and UDL: Tool for Teachers
Arts Integration and UDL: Tool for TeachersRobin Perlah
 

En vedette (14)

Puede hablarse-de-un-derecho-del-consumidor 2 prg
Puede hablarse-de-un-derecho-del-consumidor 2 prgPuede hablarse-de-un-derecho-del-consumidor 2 prg
Puede hablarse-de-un-derecho-del-consumidor 2 prg
 
EMCFB_SDA Bocconi_our pic
EMCFB_SDA Bocconi_our picEMCFB_SDA Bocconi_our pic
EMCFB_SDA Bocconi_our pic
 
Tech Tips to Boost Office Productivity
Tech Tips to Boost Office ProductivityTech Tips to Boost Office Productivity
Tech Tips to Boost Office Productivity
 
Moving to the cloud in regulated environments
Moving to the cloud in regulated environmentsMoving to the cloud in regulated environments
Moving to the cloud in regulated environments
 
Trend report (18.09 - 25.09) "Обзорный"
Trend report (18.09 - 25.09) "Обзорный"Trend report (18.09 - 25.09) "Обзорный"
Trend report (18.09 - 25.09) "Обзорный"
 
Perpich Arts Integration Principal Webinar: Promising Practices for Sustainab...
Perpich Arts Integration Principal Webinar: Promising Practices for Sustainab...Perpich Arts Integration Principal Webinar: Promising Practices for Sustainab...
Perpich Arts Integration Principal Webinar: Promising Practices for Sustainab...
 
Euroopan parasta testausta, Case Eläketurvakeskus - Henri Grönblom - Knowit Oy
Euroopan parasta testausta, Case Eläketurvakeskus - Henri Grönblom - Knowit OyEuroopan parasta testausta, Case Eläketurvakeskus - Henri Grönblom - Knowit Oy
Euroopan parasta testausta, Case Eläketurvakeskus - Henri Grönblom - Knowit Oy
 
Os valores da geografia como uma mais-valia para a integração europeia
Os valores da geografia como uma mais-valia para a integração europeiaOs valores da geografia como uma mais-valia para a integração europeia
Os valores da geografia como uma mais-valia para a integração europeia
 
Pacta sunt-servanda prg
Pacta sunt-servanda prgPacta sunt-servanda prg
Pacta sunt-servanda prg
 
How arts integration lives in your classroom = CCSS
How arts integration lives in your classroom = CCSSHow arts integration lives in your classroom = CCSS
How arts integration lives in your classroom = CCSS
 
Open Educational Resources (OER)
Open Educational Resources (OER)Open Educational Resources (OER)
Open Educational Resources (OER)
 
Insurance o Construction Projects
Insurance o Construction ProjectsInsurance o Construction Projects
Insurance o Construction Projects
 
HSE Audit Observations to Client 0611
HSE Audit Observations to Client 0611HSE Audit Observations to Client 0611
HSE Audit Observations to Client 0611
 
Arts Integration and UDL: Tool for Teachers
Arts Integration and UDL: Tool for TeachersArts Integration and UDL: Tool for Teachers
Arts Integration and UDL: Tool for Teachers
 

Similaire à Raport z monitoringu budzetu obywatelskiego Chorzów

Raport z monitoringu budżetu obywatelskiego w Sochaczewie
Raport z monitoringu budżetu obywatelskiego w SochaczewieRaport z monitoringu budżetu obywatelskiego w Sochaczewie
Raport z monitoringu budżetu obywatelskiego w SochaczewieMarcin Germanek
 
Raport z monitoringu budżetu obywatelskiego w Boguchwale
Raport z monitoringu budżetu obywatelskiego w BoguchwaleRaport z monitoringu budżetu obywatelskiego w Boguchwale
Raport z monitoringu budżetu obywatelskiego w BoguchwaleStowarzyszenie Bona Fides
 
Budżet obywatelski w Polsce, D. Kraszewski, K. Mojkowski, Warszawa 2014
Budżet obywatelski w Polsce, D. Kraszewski, K. Mojkowski, Warszawa 2014Budżet obywatelski w Polsce, D. Kraszewski, K. Mojkowski, Warszawa 2014
Budżet obywatelski w Polsce, D. Kraszewski, K. Mojkowski, Warszawa 2014Masz Głos, Masz Wybór
 
Budżet obywatelski dla Lublina
Budżet obywatelski dla LublinaBudżet obywatelski dla Lublina
Budżet obywatelski dla Lublinakrzysztof_zuk
 
Prezentacja bo - spotkania
Prezentacja   bo - spotkaniaPrezentacja   bo - spotkania
Prezentacja bo - spotkaniaPiotr Choroś
 
Doświadczenia z budżetem obywatelskim w Łodzi
Doświadczenia z budżetem obywatelskim w ŁodziDoświadczenia z budżetem obywatelskim w Łodzi
Doświadczenia z budżetem obywatelskim w ŁodziPiotr Choroś
 
Raport budżet obywtaleski Chorzow
Raport budżet obywtaleski  ChorzowRaport budżet obywtaleski  Chorzow
Raport budżet obywtaleski Chorzowmarcingermanek
 
Sesja 136 32_01_1398259878
Sesja 136 32_01_1398259878Sesja 136 32_01_1398259878
Sesja 136 32_01_1398259878Waldemar Duczmal
 
Aneks do raportu z monitoringu budżetu obywatelskiego w Kętach
Aneks do raportu z monitoringu budżetu obywatelskiego w KętachAneks do raportu z monitoringu budżetu obywatelskiego w Kętach
Aneks do raportu z monitoringu budżetu obywatelskiego w KętachStowarzyszenie Bona Fides
 
Możliwości współpracy pomiędzy mieszkańcami a samorządem - między teorią a pr...
Możliwości współpracy pomiędzy mieszkańcami a samorządem - między teorią a pr...Możliwości współpracy pomiędzy mieszkańcami a samorządem - między teorią a pr...
Możliwości współpracy pomiędzy mieszkańcami a samorządem - między teorią a pr...Pracownia Obywatelska
 
Partycypacja mieszkańców na poziomie lokalnym – przykład Elbląga
Partycypacja mieszkańców na poziomie lokalnym – przykład ElblągaPartycypacja mieszkańców na poziomie lokalnym – przykład Elbląga
Partycypacja mieszkańców na poziomie lokalnym – przykład ElblągaŚrodkowoeuropejskie Studia Polityczne
 
Głos łodzian się liczy 2
Głos łodzian się liczy 2Głos łodzian się liczy 2
Głos łodzian się liczy 2Centrum OPUS
 
INGENIS: Budowa dróg w ramach Partnerstwa Publiczno-Prywatnego
INGENIS: Budowa dróg w ramach Partnerstwa Publiczno-PrywatnegoINGENIS: Budowa dróg w ramach Partnerstwa Publiczno-Prywatnego
INGENIS: Budowa dróg w ramach Partnerstwa Publiczno-PrywatnegoPaulina Kirschke
 

Similaire à Raport z monitoringu budzetu obywatelskiego Chorzów (20)

Raport z monitoringu budżetu obywatelskiego w Sochaczewie
Raport z monitoringu budżetu obywatelskiego w SochaczewieRaport z monitoringu budżetu obywatelskiego w Sochaczewie
Raport z monitoringu budżetu obywatelskiego w Sochaczewie
 
Propozycje zasad budżetu obywatelskiego na 2015 rok w Białymstoku
Propozycje zasad budżetu obywatelskiego na 2015 rok w BiałymstokuPropozycje zasad budżetu obywatelskiego na 2015 rok w Białymstoku
Propozycje zasad budżetu obywatelskiego na 2015 rok w Białymstoku
 
Raport z monitoringu budżetu obywatelskiego w Boguchwale
Raport z monitoringu budżetu obywatelskiego w BoguchwaleRaport z monitoringu budżetu obywatelskiego w Boguchwale
Raport z monitoringu budżetu obywatelskiego w Boguchwale
 
Budżet obywatelski w Polsce, D. Kraszewski, K. Mojkowski, Warszawa 2014
Budżet obywatelski w Polsce, D. Kraszewski, K. Mojkowski, Warszawa 2014Budżet obywatelski w Polsce, D. Kraszewski, K. Mojkowski, Warszawa 2014
Budżet obywatelski w Polsce, D. Kraszewski, K. Mojkowski, Warszawa 2014
 
Budżet obywatelski dla Lublina
Budżet obywatelski dla LublinaBudżet obywatelski dla Lublina
Budżet obywatelski dla Lublina
 
Formularzuwagza6
Formularzuwagza6Formularzuwagza6
Formularzuwagza6
 
Prezentacja bo - spotkania
Prezentacja   bo - spotkaniaPrezentacja   bo - spotkania
Prezentacja bo - spotkania
 
Doświadczenia z budżetem obywatelskim w Łodzi
Doświadczenia z budżetem obywatelskim w ŁodziDoświadczenia z budżetem obywatelskim w Łodzi
Doświadczenia z budżetem obywatelskim w Łodzi
 
Raport budżet obywtaleski Chorzow
Raport budżet obywtaleski  ChorzowRaport budżet obywtaleski  Chorzow
Raport budżet obywtaleski Chorzow
 
Inicjatywa lokalna 2019
Inicjatywa lokalna 2019Inicjatywa lokalna 2019
Inicjatywa lokalna 2019
 
Budzet partycypacyjny
Budzet partycypacyjnyBudzet partycypacyjny
Budzet partycypacyjny
 
Sesja 136 32_01_1398259878
Sesja 136 32_01_1398259878Sesja 136 32_01_1398259878
Sesja 136 32_01_1398259878
 
Aneks do raportu z monitoringu budżetu obywatelskiego w Kętach
Aneks do raportu z monitoringu budżetu obywatelskiego w KętachAneks do raportu z monitoringu budżetu obywatelskiego w Kętach
Aneks do raportu z monitoringu budżetu obywatelskiego w Kętach
 
Możliwości współpracy pomiędzy mieszkańcami a samorządem - między teorią a pr...
Możliwości współpracy pomiędzy mieszkańcami a samorządem - między teorią a pr...Możliwości współpracy pomiędzy mieszkańcami a samorządem - między teorią a pr...
Możliwości współpracy pomiędzy mieszkańcami a samorządem - między teorią a pr...
 
Prezentacja bo - final-1
Prezentacja   bo - final-1Prezentacja   bo - final-1
Prezentacja bo - final-1
 
Partycypacja mieszkańców na poziomie lokalnym – przykład Elbląga
Partycypacja mieszkańców na poziomie lokalnym – przykład ElblągaPartycypacja mieszkańców na poziomie lokalnym – przykład Elbląga
Partycypacja mieszkańców na poziomie lokalnym – przykład Elbląga
 
Dotacje dla ngo 2015
Dotacje dla ngo 2015 Dotacje dla ngo 2015
Dotacje dla ngo 2015
 
Prezentacja
PrezentacjaPrezentacja
Prezentacja
 
Głos łodzian się liczy 2
Głos łodzian się liczy 2Głos łodzian się liczy 2
Głos łodzian się liczy 2
 
INGENIS: Budowa dróg w ramach Partnerstwa Publiczno-Prywatnego
INGENIS: Budowa dróg w ramach Partnerstwa Publiczno-PrywatnegoINGENIS: Budowa dróg w ramach Partnerstwa Publiczno-Prywatnego
INGENIS: Budowa dróg w ramach Partnerstwa Publiczno-Prywatnego
 

Plus de Stowarzyszenie Bona Fides

Minitoring polityki senioralnej na poziomie miast - raport podusmowujący
Minitoring polityki senioralnej na poziomie miast - raport podusmowującyMinitoring polityki senioralnej na poziomie miast - raport podusmowujący
Minitoring polityki senioralnej na poziomie miast - raport podusmowującyStowarzyszenie Bona Fides
 
Raport końcowy - monitoring budżetów obywatelskich
Raport końcowy - monitoring budżetów obywatelskich Raport końcowy - monitoring budżetów obywatelskich
Raport końcowy - monitoring budżetów obywatelskich Stowarzyszenie Bona Fides
 
Raport z monitoringu polityki senioralnej we Wrocławiu
Raport z monitoringu polityki senioralnej we WrocławiuRaport z monitoringu polityki senioralnej we Wrocławiu
Raport z monitoringu polityki senioralnej we WrocławiuStowarzyszenie Bona Fides
 

Plus de Stowarzyszenie Bona Fides (20)

Prezentacja baku
Prezentacja bakuPrezentacja baku
Prezentacja baku
 
AAUMA - EVS volunteer's relation
AAUMA - EVS volunteer's relationAAUMA - EVS volunteer's relation
AAUMA - EVS volunteer's relation
 
Center for european initiatives 2
Center for european initiatives 2Center for european initiatives 2
Center for european initiatives 2
 
EVS in Center for european initiatives
EVS in Center for european initiativesEVS in Center for european initiatives
EVS in Center for european initiatives
 
Evs rumunia
Evs  rumuniaEvs  rumunia
Evs rumunia
 
EVS in Tyrol
EVS in TyrolEVS in Tyrol
EVS in Tyrol
 
Evs, alicja, associació prosec
Evs, alicja, associació prosecEvs, alicja, associació prosec
Evs, alicja, associació prosec
 
Onur's on-arrival training in Warsaw
Onur's on-arrival training in WarsawOnur's on-arrival training in Warsaw
Onur's on-arrival training in Warsaw
 
Onur's on-arrival training in Warsaw
Onur's on-arrival training in WarsawOnur's on-arrival training in Warsaw
Onur's on-arrival training in Warsaw
 
Madera evs 2015
Madera evs 2015Madera evs 2015
Madera evs 2015
 
Evs zdjecia aneta maciejewska
Evs zdjecia aneta maciejewskaEvs zdjecia aneta maciejewska
Evs zdjecia aneta maciejewska
 
SYC project
SYC projectSYC project
SYC project
 
Mój evs w pesaro
Mój evs w pesaroMój evs w pesaro
Mój evs w pesaro
 
Minitoring polityki senioralnej na poziomie miast - raport podusmowujący
Minitoring polityki senioralnej na poziomie miast - raport podusmowującyMinitoring polityki senioralnej na poziomie miast - raport podusmowujący
Minitoring polityki senioralnej na poziomie miast - raport podusmowujący
 
Raport końcowy - monitoring budżetów obywatelskich
Raport końcowy - monitoring budżetów obywatelskich Raport końcowy - monitoring budżetów obywatelskich
Raport końcowy - monitoring budżetów obywatelskich
 
Karolina prezentacja
Karolina prezentacjaKarolina prezentacja
Karolina prezentacja
 
Weronika, proatlantico
Weronika, proatlanticoWeronika, proatlantico
Weronika, proatlantico
 
Raport z monitoringu polityki senioralnej we Wrocławiu
Raport z monitoringu polityki senioralnej we WrocławiuRaport z monitoringu polityki senioralnej we Wrocławiu
Raport z monitoringu polityki senioralnej we Wrocławiu
 
Evs madera
Evs maderaEvs madera
Evs madera
 
Spotkanie mentorów
Spotkanie mentorówSpotkanie mentorów
Spotkanie mentorów
 

Raport z monitoringu budzetu obywatelskiego Chorzów

  • 1. REALIZACJA BUDŻETU OBYWATELSKIEGO W CHORZOWIE Raport z monitoringu Opracowanie: Grzegorz Wójkowski Stowarzyszenie Aktywności Obywatelskiej Bona Fides Katowice, grudzień 2015
  • 2. Kontakt do realizatora projektu: Stowarzyszenie Aktywności Obywatelskiej Bona Fides e-mail: biuro@bonafides.pl adres: ul. Warszawska 19 (pierwsze piętro), 40-009 Katowice tel/fax: +48 32 203 12 18 strona internetowa: http://bonafides.pl Partnerem w projekcie jest Spółdzielnia Kooperatywa Pozarządowa w Warszawie Kontakt do autora raportu Grzegorz Wójkowski e-mail: grzegorz@bonafides.pl Raport podlega licencji Creative Commons Uznanie Autorstwa – na tych samych warunkach 3.0 Polska https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/pl/ Raport powstał w ramach projektu: Projekt jest współfinansowany z Funduszy EOG w ramach programu Obywatele dla Demokracji
  • 3. Spis treści: Wstęp..........................................................................................................................................4 1.Tworzenieprocedurybudżetuobywatelskiego.........................................................4 2.Systeminformowaniaobudżecieobywatelskim........................................................5 3.Przygotowanieizgłaszanieprojektów...........................................................................5 4.Weryfikacjaprojektów........................................................................................................6 5.Wybórprojektów..................................................................................................................7 6.Realizacjaprojektów...........................................................................................................8 7.Ewaluacjabudżetuobywatelskiego...............................................................................8 Podsumowanie........................................................................................................................9 Metodologia.............................................................................................................................9
  • 4. 4 Wstęp Niniejszy raport stanowi wynik monitoringu przeprowadzonego w okresie od kwietnia do listopada 2015 r. w Urzędzie Miasta Chorzów, zrealizowanego przez Stowarzyszenie Aktywności Obywatelskiej Bona Fides z siedzibą w Katowicach. Badanie było prowadzone w ramach projektu „Skontroluj jak działa budżet obywatelski w twojej gminie”, realizowanego ze środków programu Obywatele dla Demokracji pochodzących z Islandii, Liechtensteinu i Norwegii w ramach funduszy EOG. Projekt rozpoczął się we wrześniu 2014 r. i potrwa do kwietnia 2016 r. W ramach monitoringu sprawdzana była procedura regulująca funkcjonowanie budżetu obywatelskiego na terenie Chorzowa oraz sposób jej wdrażania. Uwaga podczas monitoringu skupiona była głównie na trzeciej edycji budżetu realizowanej w 2015 r., choć w niektórych przypadkach analizie poddano także drugą edycję z 2014 r. 1. Tworzenie procedury budżetu obywatelskiego Najważniejsze spostrzeżenia • Projekt regulaminu budżetu obywatelskiego tworzony był przez urzędników we współpracy z  przedstawicielami Fundacji Agere Aude. Mieszkańcy czy przedstawiciele innych organizacji pozarządowych nie mieli możliwości uczestnictwa w tych pracach. • Podczas wywiadów przeprowadzonych z przedstawicielką Biura Prasowego Urzędu Miasta Karoliną Skórką oraz członkiem zarządu Fundacji Agere Aude Tomaszem Sobiszem obaj rozmówcy powiedzieli, że fundacja zwróciła się do magistratu z propozycją współpracy przy organizacji całej procedury budżetu obywatelskiego i otrzymała na ten cel pieniądze w ramach tzw. małego grantu. • Tomasz Sobisz w 2014 r. jako szef stowarzyszenia zwykłego Twój Chorzów podpisał porozumienie o współpracy podczas wyborów samorządowych z obecnym prezydentem z ramienia Platformy Obywatelskiej Andrzejem Kotalą i startował do rady miasta z list PO. Te powiązania mogły negatywnie wpłynąć na postrzeganie przez część mieszkańców decyzji urzędu miasta, w związku z którą, jedyną organizacją pozarządową jaka współpracowała z magistratem przy realizacji budżetu obywatelskiego i miała wpływ na jego kształt, była fundacja, w której Sobisz jest wiceprezesem. • Gotowy projekt regulaminu został przyjęty zarządzeniem Prezydenta Miasta i na żadnym etapie nie był poddany konsultacjom społecznym (z wyjątkiem współpracy z w/w fundacją). Do poprawy Dobrze,żewładzemiastazdecydowałysięzaprosićstronępozarządowądopracnadregulaminembudżetu obywatelskiego. W kolejnych latach należy jednak zaprosić do współpracy większą grupę przedstawicieli strony społecznej. Warto się zastanowić np. nad powołaniem grupy roboczej do spraw opracowania regulaminu, do której zaproszono by nie tylko przedstawicieli organizacji pozarządowych, działających w tym obszarze, ale także autorów projektów we wcześniejszych edycjach budżetu obywatelskiego w mieście. Jeśli urząd miasta będzie chciał kontynuować współpracę finansową z jakąś organizacją pozarządową przy realizacjibudżetuobywatelskiego,toniepowinien,takjakwtymroku,korzystaćztrybupozakonkursowego (tzw. granty). Należy zorganizować w tym celu otwarty konkurs ofert, w którym będą mogły wystąpić wszystkie zainteresowane podmioty.
  • 5. 5 2. System informowania o budżecie obywatelskim Najważniejsze spostrzeżenia •Promocjabudżetuobywatelskiegobyłarealizowanawczęściprzezurządmiasta,awczęściprzezFundację Agere Aude. Do działań promocyjnych nie zaproszono innych chorzowskich organizacji pozarządowych. • Działania promocyjne prowadzone były różnymi kanałami, w tym m. in. plakaty, ulotki, informacje w gazecie miejskiej, informacje prasowe, strona internetowa czy fanpejdż na portalu Facebook. • W ramach akcji promocyjnej urząd stworzył specjalną stronę internetową poświęconą budżetowi obywatelskiemu w mieście (http://www.chorzow.eu/czym-jest-budzet-partycypacyjny.html), na którą można wejść z głównej witryny magistratu. • Portal budżetu obywatelskiego jest bogatszy w treści niż w roku ubiegłym. W porównaniu z 2014 r. dodano w nim przede wszystkim informacje dotyczące możliwości uzyskania pomocy przy pisaniu wniosków,kontaktydoosóbzajmującychsięprocedurąiprzykładowycennikinwestycji.Naportalubrakuje informacji dotyczących projektów, które zostały wybrane do realizacji w ramach budżetu obywatelskiego w poprzednich latach. Dobre praktyki Portal internetowy budżetu obywatelskiego jest dla wielu osób najważniejszym źródłem informacji na tematcałejprocedury.Cieszywięcfakt,żewbieżącymrokubyłonznaczniebogatszywtreściwporównaniu do roku ubiegłego. Dodano w nim przede wszystkim informacje dotyczące możliwości uzyskania pomocy przy pisaniu wniosków, kontakty do osób zajmujących się procedurą i przykładowy cennik inwestycji. Do promocji budżetu obywatelskiego wykorzystano różne techniki, głównie internetowe, ale nie tylko. Dzięki temu organizatorzy mogli trafić z przekazem do różnych grup odbiorców, także tych nie korzystających z Internetu. Do poprawy W kolejnych latach należy wzbogacić portal internetowy budżetu obywatelskiego o informacje dotyczące projektów wybranych w poprzednich edycjach. Warto także stworzyć zakładkę z prezentacją projektów wybranych do głosowania. Jako dobrą praktykę można polecić stronę internetową w Pszczynie (https://budzet.pszczyna.pl/propozycje-projektow). Warto w kolejnych edycjach budżetu obywatelskiego włączyć w działania informacyjne także inne organizacje pozarządowe działające w mieście. 3. Przygotowanie i zgłaszanie projektów Najważniejsze spostrzeżenia • Tak jak określono w regulaminie, propozycję projektu mogły zgłaszać osoby, które ukończyły 16 rok życia, które mieszkają na terenie miasta (nie było konieczności posiadania zameldowania w Chorzowie). Wnioskodawcy zobligowani zostali do zebrania co najmniej 5 podpisów popierających projekt. • Zasady nie przewidywały możliwości zgłaszania projektów na terenach nie należących do gminy (np. spółdzielnie mieszkaniowe czy wspólnoty lokalne). • Zgodnie z regulaminem, zgłoszenie projektu następowało na specjalnym formularzu. Autorzy zostali zobowiązani do podania następujących informacji: 1) opis propozycji, 2) miejsce, 3) szacunkowy koszt. • Zgodnie z zasadami, wnioski do budżetu obywatelskiego przyjmowane były w terminie od 30 kwietnia do 25 maja 2015 r.
  • 6. 6 • Na etapie przygotowywania i zgłaszania projektów urząd miejski zorganizował pięć otwartych spotkań dla mieszkańców w różnych dzielnicach miasta, w których frekwencja wahała się mniej więcej od 10 do 40 osób (niższa niż w roku ubiegłym). Daty i miejsca czterech spotkań zostały wpisane do regulaminu, znajdowały się także w materiałach informacyjnych. Piąte spotkanie zorganizowane zostało na prośbę miejscowego radnego w związku z zapotrzebowaniem mieszkańców dzielnicy Klimzowiec. Za organizację i prowadzenie spotkań odpowiadała Fundacja Agere Aude. W części brali także udział przedstawiciele urzędu, ale nie we wszystkich. • W okresie składania wniosków mieszkańcy mogli korzystać z punktu konsultacyjnego, który mieścił się w  siedzibie Centrum Organizacji Pozarządowych oraz z dyżuru telefonicznego (od poniedziałku do piątku w godz. od 16.00 do 19.00). Informacje na ten temat umieszczone były w regulaminie, na stronie internetowej oraz w materiałach informacyjnych. Za prowadzenie punktu konsultacyjnego i dyżuru telefonicznego odpowiadała Fundacja Agere Aude. • Ostatecznie mieszkańcy zgłosili 216 wniosków (173 w formie ankiety papierowej i 43 w formie e-ankiety). Dobre praktyki W porównaniu do roku ubiegłego znacząco wzrosło wsparcie udzielane potencjalnym wnioskodawcom przez organizatorów budżetu obywatelskiego.W okresie składania wniosków mieszkańcy mogli korzystać z punktu konsultacyjnego, który mieścił się w siedzibie Centrum Organizacji Pozarządowych oraz z dyżuru telefonicznego. Poza tym na stronie internetowej umieszczony został przykładowy cennik inwestycji. Bardzo dobrym rozwiązaniem jest umożliwienie składania wniosków wszystkim osobom mieszkającym w Chorzowie, nie tylko takim, które są w mieście zameldowane. Podobnie jak w poprzednich latach, formularz wniosku do budżetu obywatelskiego był krótki (jedna strona) i nieskomplikowany. W ostatniej edycji urząd po raz pierwszy wymagał od wnioskodawców pięciu podpisów z poparciem pod projektem. To krok w dobrym kierunku, bo wymaga od autorów pomysłów rozmawiania na ich temat z innymi mieszkańcami, a o to przecież chodzi w budżecie obywatelskim. W kolejnych latach warto zastanowić się nad zwiększeniem obligatoryjnej liczby podpisów przynajmniej do 15. Do poprawy Warto rozważyć w kolejnych edycjach umożliwienie realizacji zadań z budżetu obywatelskiego także na terenach należących do spółdzielni mieszkaniowych czy wspólnot, jeśli ich zarządy wyrażą na to zgodę i zobowiążą się do utrzymywania inwestycji, które zostaną w ten sposób zrealizowane. 4. Weryfikacja projektów Najważniejsze spostrzeżenia • Zgodnie z regulaminem weryfikacją formalną i merytoryczną projektów zajmowała się Komisja ds.  opracowania propozycji zadań realizowanych w ramach trzeciej edycji budżetu obywatelskiego, w skład której wchodzili pracownicy urzędu miejskiego oraz Fundacji Agere Aude. Protokoły z prac komisji nie zostały udostępnione na portalu internetowym. • Z 216 wniosków, które wpłynęły, 9 komisja odrzuciła pod względem formalnym. 31 propozycji nie zostało zaakceptowanych z powodu przekroczenia limitu kosztów przewidzianych na jeden projekt (300 tys. zł). Autorzy wniosków odrzuconych nie mieli możliwości składania odwołań od decyzji komisji, nie jest to bowiem przewidziane regulaminem. • Z pozostałych projektów utworzono listę 51 zadań poddanych pod głosowanie mieszkańców (komisja
  • 7. 7 w ramach swoich kompetencji łączy zbliżone do siebie propozycje w jedno zadanie). Z ośmiu dzielnic miasta największy wybór mieli mieszkańcy Klimzowca, gdzie na liście do głosowania znalazło się 11 projektów, a najmniejszy Maciejkowic (4 projekty). • Urząd miasta nie opublikował listy wniosków odrzuconych oraz powodów braku ich akceptacji. Do poprawy Warto w kolejnych edycjach wprowadzić możliwość odwoływania się wnioskodawców od niekorzystnych decyzji komisji. Urząd miasta powinien publikować informacje dotyczącą projektów odrzuconych podczas etapu weryfikacji i przyczyn podjęcia takiej, a nie innej decyzji. Protokoły z prac komisji powinny być udostępniane na stronie internetowej chorzowskiego budżetu obywatelskiego. 5. Wybór projektów Najważniejsze spostrzeżenia • Zgodnie z regulaminem głosowanie odbyło się w dniach 8-30 czerwca. Do głosowania dopuszczeni zostali wszyscy mieszkańcy miasta (niekoniecznie posiadający zameldowanie), którzy ukończyli 16 lat. • Tak jak przewidywał regulamin, mieszkańcy mieli dwie możliwości oddania głosu: elektroniczną i bezpośrednią. • Głosowanie bezpośrednie możliwe było w budynku magistratu oraz w siedzibach jednostek organizacyjnych usytuowanych w różnych częściach miasta (filie biblioteki miejskiej, dom kultury, szkoła, Centrum Organizacji Pozarządowych). • Poza wyżej wymienionymi miejscami głosować można było także w tzw. mobilnych punktach konsultacyjnych, które wystawiane były przy okazji dużych imprez plenerowych odbywających się w tym czasie w mieście (Industriada, Zjazd Rycerstwa Chrześcijańskiego, Dni Chorzowa i Parada Miejska). • Regulamin określał, że osoba głosująca musiała podać imię i nazwisko, nr PESEL, adres zamieszkania oraz nr telefonu i/lub adres e-mail. • Ostatecznie w głosowaniu wzięło udział 4155 osób. Dla porównania w 2014 r. głosowało 4531 mieszkańców, a więc ok 10% więcej. • Choć urząd podkreślał, że na każdą z ośmiu dzielnic przeznaczonych jest 300 tys. zł, na karcie do głosowania znalazły się same nazwy propozycji, bez kwot. Do realizacji ostatecznie zostało wybrane po jednym zadaniu, które wygrało głosowanie w danej dzielnicy. Mieszkańcy nie zostali poinformowani, ile ma kosztować realizacja każdego z nich. Wyjątkiem są Maciejkowice, gdzie w głosowaniu mieszkańców dwa pierwsze projekty zdobyły tą samą liczbę głosów i urząd zdecydował się na realizację obu inwestycji. Dobre praktyki Bardzo dobrym rozwiązaniem jest umożliwienie głosowania wszystkim osobom mieszkającym w Chorzowie, nie tylko takim, które są w mieście zameldowane. Godnym polecenia pomysłem było korzystanie z mobilnych urn, które wystawiane były przy okazji dużych imprez miejskich. Do poprawy W kolejnych edycjach budżetu obywatelskiego urząd powinien informować o zakładanej wartości projektów poddanych pod głosowanie oraz o tym, w jaki sposób będą rozdysponowywane pieniądze, które stanowią różnicę pomiędzy przewidzianą pulą środków (w tym roku 300 tys. zł na dzielnicę),
  • 8. 8 a wartością zwycięskiego projektu. Obecny system powoduje bowiem, że dysproporcje pomiędzy inwestycjami realizowanymi w ramach budżetu obywatelskiego w poszczególnych dzielnicach są ogromne. Dla  przykładu   wartość inwestycji realizowanych w ramach ubiegłorocznej edycji budżetu obywatelskiego, gdzie także zaplanowano 300 tys. na jedną dzielnicę, wacha się od zaledwie 36.192,89 PLN w Chorzowie Starym do 758.083,33 PLN w Chorzowie II. Z siedmiu wybranych projektów w 2014 r. aż cztery były na sumę znacznie mniejszą niż przewidziane 300.000 zł. Wybór dwóch projektów w Maciejkowicach i po jednym w pozostałych dzielnicach może być odebrany przez część mieszkańców jako niesprawiedliwy. W kolejnych latach urząd powienien wyraźnie napisać w regulaminie, w jaki sposób będzie przebiegał wybór zadań do realizacji. 6. Realizacja projektów Najważniejsze spostrzeżenia • Regulamin budżetu obywatelskiego kończy się na wyborze zadań, które zostaną zarekomendowane prezydentowidorealizacji.Niemawnimanisłowaosposobieinformowaniawnioskodawcówipozostałych mieszkańców o tym, że urząd rozpoczyna realizację jakiegoś zadania, oddaje go do użytku itp. • Na stronie internetowej budżetu obywatelskiego nie ma zakładki dotyczącej realizacji projektów wybranychprzezmieszkańcówwlatachubiegłychorazoichkosztach,ajakzostałonapisanewpoprzednim rozdziale, różnice w wartości inwestycji w poszczególnych dzielnicach są olbrzymie (projekt wybrany w 2014 r. w Chorzowie Starym kosztował 36.192,89 PLN, a w Chorzowie II aż 758.083,33 PLN). Do poprawy Warto określić w regulaminie, w jaki sposób mieszkańcy i wnioskodawcy będą informowani o realizacji projektów wybranych w poprzednich edycjach. Warto stworzyć na stronie internetowej zakładkę dotyczącą projektów wybranych w latach ubiegłych, żeby zainteresowani mieszkańcy mogli na bieżąco monitorować stopień ich realizacji. 7. Ewalucja budżetu obywatelskiego Najważniejsze spostrzeżenia • W regulamienie budżetu obywatelskiego nie ma ani słowa o jego ewaluacji. • Urząd nie prowadził żadnej formalnej ewaluacji poprzednich edycji budżetu obywatelskiego. Nie  zorganizował także spotkań z wnioskodawcami czy przedstawicielami lokalnych organizacji pozarządowych, które służyłyby poprawieniu procedury, czy innych działań, które zachęcałyby mieszkańców do dzielenia się swoimi opiniami i spostrzeżeniami. Jeśli ktoś był zdeterminowany i miał wiedzę, jak dotrzeć ze swoimi uwagami do magistratu, to jego głos mógł trafić do urzędników i być wzięty pod uwagę. Zwykły mieszkaniec Chorzowa nie miał jednak takiej możliwości. Do poprawy Należy w kolejnych latach przeprowadzić ewaluację budżetu obywatelskiego z mieszkańcami. W wersji minimum powinny to być ankiety ewaluacyjne z pytaniami dotyczącymi poszczególnych etapów całego procesu. Warto jednak zastosować formę otwartych warsztatów z mieszkańcami, na które zaproszone zostałyby wszystkie zainteresowane osoby, a zwłaszcza autorzy projektów zgłaszanych do budżetu obywatelskiego i przedstawiciele organizacji pozarządowych.
  • 9. 9 Podsumowanie Wporównaniuzubiegłorocznąedycjąbudżetuobywatelskiego,wtymrokuzaszłokilkapozytywnychzmian. Najważniejsze jest, że wzrosło wparcie udzielane przez organizatorów potencjalnym wnioskodawcom. W 2015 r. poprawiła się także strona internetowa budżetu obywatelskiego, a autorzy projektów zostali zobligowani do zebrania pięciu podpisów popierających ich pomysły, dzięki czemu musieli rozmawiać na ich temat z innymi mieszkańcami, a o to przecież chodzi w idei budżetu obywatelskiego. Warto także docenić, że urząd miasta po raz pierwszy przy planowaniu i organizacji całej procedury otworzył się na współpracę z organizacją pozarządową. Tutaj jednak trzeba podkreślić, że w kolejnych latach magistrat nie powinien się ograniczać tylko do jednej tylko fundacji, tym bardziej, że członek jej zarządu startował kilka miesięcy wcześniej do rady miasta z tej samej listy wyborczej co prezydent. To powoduje, że wśród części mieszkańców mogło nie zostać to dobrze odebrane. Pomimo kilku pozytywnych zmian, chorzowski urząd czeka jeszcze wiele pracy, żeby budżet obywatelski w tym mieście rzeczywiście stał się narzędziem włączania zwykłych mieszkańców w życie publiczne. Żeby tak się stało trzeba przede wszystkim w szerszym stopniu włączyć mieszańców w proces planowania, realizacji i ewaluowania całego procesu. Trzeba także tworzyć przestrzeń, gdzie mieszkańcy będą mieli możliwość rozmawiania o problemach i potrzebach swoich dzielnic. Bez tego trudno oczekiwać, żeby tegoroczna niska frekwencja mogła w kolejnych latach znacząco wzrosnąć. Metodologia Monitoring prowadzony był w okresie od czerwca do listopada 2015 r. Informacje zbierane były przy użyciu następujących technik: 1. Analiza dokumentów (w tym min. zarządzenia prezydenta, Regulamin Budżetu Obywatelskiego 2015). 2. Portal internetowy chorzowskiego budżetu obywatelskiego (http://www.chorzow.eu/czym-jest-budzet- partycypacyjny.html). 3. Fanpejdż chorzowskiego budżetu obywatelskiego na portalu Facebook. 4. Wywiady z Karoliną Skórką z Referatu komunikacji społecznej Urzędu Miasta Chorzów i Tomaszem Sobiszem, członkiem zarządu Fundacji Agere Aude. 5. Analiza lokalnych i ponadlokalnych mediów, w tym przede wszystkim: Chorzowianin.pl (http://www.chorzowianin.pl/), Nasze Miasto (http://chorzow.naszemiasto.pl/), Mój Chorzów.pl (http://mojchorzow.pl/), Echo Chorzowa (http://www.e-chorzow.com/), TVS (www.tvs.pl), Portal Samorządowy (http://www.portalsamorzadowy.pl/) oraz Dziennik Zachodni. 6. Analiza i selekcja zebranych danych. Monitoring prowadzony był na podstawie wcześniej opracowanego narzędzia monitoringowego, którego twórcami byli Dariusz Kraszewski, Ryszard Skrzypiec, Paweł Wyszomirski i Grzegorz Wójkowski. Podczas monitoringu sprawdzano głównie tegoroczną edycję budżetu obywatelskiego w Chorzowie. W niektórych momentach analizie poddano także jego drugą edycję, która miała miejsce w roku 2014.