Siviller için eyp'ler ve i̇ntihar saldırıları hakkında bilgilendirme

_________________________________________________________________________________________________________________
INVICTUS Bilişim ve Güvenlik Hizmetleri A.Ş. – Tüm Hakları Saklıdır.
NOT: İşbu rapor, Ulusal Siber Tehdit Ağı (USTA) Platformu üyeleri için INVICTUS ve PRODAFT ortaklığı ile hazırlanmış olup,
USTA Platformu dışındaki üçüncü taraflarla paylaşımı halinde kaynak gösterilmesi gerekmektedir. Bilgi için: info@invictuseurope.com
22.03.2016
EYP VE İNTİHAR SALDIRILARINDA SİVİLLERCE ALINABİLECEK
ÖNLEMLER VE DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR
ÖNSÖZ:
Bilindiği gibi Türkiye’deki büyük şehirleri hedef alan terör saldırıları artarak devam etmekte, farklı
amaçları olan çeşitli radikal grupların tehditleri sürmektedir. Hiç koşulsuz bu endişe verici gelişmelere
karşın kolluk kuvvetleri teyakkuza geçmiş olsa da, özellikle Ankara, İstanbul veya İzmir gibi
metropollerde yaşayan sivil harkın bu tehditlerin ne şekilde gerçekleştirildiği hakkında farkındalık
sahibi olması, yaşanma ihtimali olan can kayıplarının önlenmesinde kritik bir rol oynayacaktır.
Günümüzün radikal terör örgütlerinin işleyişi mercek altına alındığında, canlı bomba saldırılarının
önlenmesi öngörüldüğü kadar kolay değildir. Zira günümüzde bu tür gruplar, belirli bir emir komuta
zinciri takip edilmeksizin faaliyet göstermektedir. Söz konusu grupların liderleri, medya veya genel
bildiriler kanalıyla, özerk biçimde örgütlenmiş küçük uyuyan hücrelere ulaştırılmaktadır. Diğer
yandan, spesifik herhangi bir fail veya kat’i bir hedef, herhangi bir emir-komuta zincirinden geçerek
belirlenmemekte, ilgili saldırıları gerçekleştirmek üzere örgütlenmiş olan yapılanmaların inisiyatifine
bırakılmaktadır. Dolayısı ile, istihbarati olarak hangi saldırının nerede, ne zaman ve kim tarafından
gerçekleştirileceğini tespit etmek ve bu yönde kolluk kuvvetlerini yapılandırmak her zaman mümkün
olamamaktadır. Dünyada, teknolojiye öncülük eden devletler tarafından yürütülen ileri düzey dijital
veri toplama ve saldırgan profilleme uygulamalarının ortaya çıkış sebebi de tam olarak budur.
Bu çerçevede bakıldığında ne yazık ki dünyanın hiçbir yerinde, bu tür canlı bomba saldırılarını tam
anlamıyla önleyecek bir yöntem geliştirilemediğinden; sivillere yönelik çeşitli farkındalık çalışmaları
yürütülmektedir. Başta Amerika, İngiltere, Polonya ve Almanya olmak üzere bir çok ülke, bu tür
tehditlerin ne şekilde ortaya çıktığı ve hangi durumlarda emniyet birimlerinin haberdar edilmesi
gerektiği gibi konularda çeşitli farkındalık çalışmaları yürütmüştür.
AMAÇ:
İşbu bilgilendirme bülteni aşağıdaki amaçlar gözetilerek hazırlanmıştır:
1- Dezenformasyon niteliğindeki bilinçsiz sosyal medya paylaşımları, bilgi eksikliği ve halkın bu
tehditlerin işleyişi hakkında yeterince bilinçlendirilmemesi, toplumda yaygınlaşan korku ve
endişe halini önemli ölçüde arttırmaktadır. İşbu rapor, herhangi bir infial, karmaşa veya
korkuya mahal vermeksizin okuyucunun canlı bomba tehditlerinin genel hatları hakkında
basitçe bilinçlendirilmesini ve günlük yaşamında alacağı kararları makul bir mantık
çerçevesinde almasına imkan vermek;
2- Okuyucunun; hangi indikatörlerin birer canlı bomba saldırısını işaret edebiliyor olacağı
hakkında bilinçlendirilmesini sağlayarak asılsız ihbarların sayısını azaltmak;
3- Gerçek bir canlı bomba saldırısını işaret eden birden fazla göstergenin bir arada bulunduğu
durumların tespit ihtimalini arttırmak; ve böylelikle,
4- Önce okuyucunun ve ikincil olarak çevresindekilerin uğrayabileceği muhtemel hayati risklerin
indirgenmesinde önleyici rol oynamaktır.

_________________________________________________________________________________________________________________
ÖNEMLİ NOT:
İşbu bültenin AMAÇ başlıklı bölümünde de belirtildiği gibi, işbu raporun birincil hedefi, okuyucunun,
canlı bomba tehditlerinin temel özellikleri hakkında bilgilendirilmesidir. Terörün gerçek amacının
korku ve endişe uyandırarak toplumsal düzeni bozmak olduğu herkes tarafından bilinmekte olup,
ülkemiz genelinde olağan hayat olabildiğince sürdürülmektedir. Diğer yandan bu tür durumlarda,
“korkmak” ve “dikkatli/hazırlıklı davranmak” kavramları birbirine karıştırılmamalıdır. Dolayısı ile
okuyucuların bu tür bir dokümanın hazırlanış amacını bu yönde yorumlamaları önerilir.
EYP VE İNTİHAR (CANLI BOMBA) SALDIRILARI
EYP/ EV YAPIMI PATLAYICILAR
EYP: Ev Yapımı Patlayıcı kelimelerinin baş harflerinden türetilen ve bizatihi saldırganlar tarafından
üretilen patlayıcı düzeneklerini ifade etmektedir. Yabancı kaynaklarda “IED - Improvised Explosive
Device” olarak bilinen EYP’ler, terör saldırılarında en çok kullanılan düzenekler olarak bilinmektedir.
Özellikle metropollerde gerçekleştirilen saldırılarda sıklıkla kullanılan EYP düzenekleri, genellikle
amonyum nitrat (zirai gübre ve tarım ilaçları) ile TNT benzeri patlayıcı maddelerin birlikte kullanımı
ile hazırlanır. Parça tesirli olarak hazırlanan bu düzeneklerde, saldırganlar, EYP’nin patlayıcı
materyalinin etrafına misket (bilye), cıvata, çivi
ve benzeri materyaller koyarak bu düzeneklerin
parça tesirli hasar vermesini hedef alırlar.
Türkiye’de gerçekleştirilen terör saldırılarında
EYP’lerin genellikle intihar saldırıları ve uzaktan
kumanda kullanarak patlatılan düzenekler ile
kullanıldığı görülmektedir.
İntihar saldırılarına daha sonra ayrıntılı biçimde
değinilecek olduğundan öncelikle uzaktan
kumandalı EYP düzeneklerine değinilecektir.
Saldırganlar tarafından bir EYP düzeneğinin
uzaktan kumanda ile tetiklenebilmesi için 3 farklı
yol söz konusudur.
1. Cep Telefonu ile tetiklenen EYP Düzenekleri
2. Telsiz (Radyo) Sinyali ile Tetiklenen EYP Düzenekleri
3. Doğrudan Uzatılan Tel Bağlantısı ile Tetiklenen EYP Düzenekleri
Bunların haricinde kullanılan zaman ayarlı düzenekler ile fitilin ateşlenmesi ve EYP’nin 5-10 saniye
içerisinde yerleştirilmesi / fırlatılmasını esas alan düzenekler metropollerde karşılaşılan saldırılarda
oldukça düşük bir yüzdeyi temsil etmekte olduğundan gözardı edilmiştir.
Ne yazık ki; herhangi özel bir teknik tertibat olmaksızın siviller tarafından gizlenmiş EYP’lerin
doğrulanması / uzak mesafeden tespiti tam olarak mümkün olmamaktadır. Sivil toplumdan bu noktada
tek beklenti, şüpheli bir EYP’nin derhal ihbar edilmesi ve çevredeki vatandaşların şüpheli cisimden
uzak tutulmasıdır. EYP’ler, toprağa gömülebildikleri gibi, bir çanta veya kutu içerisine, elektrik ve
telefon kabinetlerine veya çöp konteynerlerine yerleştirilebilmektedir.
Gizlenmiş olan EYP’lere ilişkin aşağıdaki durumlar şüphe uyandırmalıdır:

_________________________________________________________________________________________________________________
(a) İçerisinden dışarı doğru tel, fitil veya kablo çıkan, ancak normal koşullar altında bu tür
cisimlerin üzerinde bulunmadığı, posta kutusu, çöp konteyneri, atık pil kutusu, atık karton koli
vb.;
(b) İçeriğindeki amonyum nitrat nedeniyle çevreye keskin / kimyasal olarak nitelendirilebilecek
bir koku yayan, kutu, paket ve kaviteler;
(c) Olması gerekenden çok daha ağır veya hafif olan cisimler;
(d) Yerli halkın özellikle etrafından dolaştığı, yaklaşmak istemediği, veya yanından geçerken
anormal davrandığı her türlü cisim, boşluk, alan ve kaviteler.
EYP’ler Aşağıdaki Cisimler İçerisine Gizlenebilmektedir:
(a) Yangın söndürücüler,
(b) Karton kutular,
(c) Çantalar,
(d) Yanları kesilmiş, kalın cidarlı metal, kurşun veya PVC borular,
(e) Çöp konteynerleri,
(f) Terkedilmiş araba ve kamyon tipi araçlar
EYP/ EV YAPIMI PATLAYICI YÜKLÜ ARAÇLAR
Özellikle, patlayıcı yüklü araç söz konusu olduğunda, söz konusu aracın tespitine imkan sağlayacak
çeşitli göstergelerin söz konusu olduğundan bahsedilebilir. Aşağıdaki durumlarda, bir araçta patlayıcı
şüphesi olduğu düşünülebilmektedir:
(a) Arka (kıç) kısmı yere daha yakın şekilde seyreden araçlar. Bu tür araçlar, özellikle arkada
oturan herhangi bir kimse yok ise, bagaj / arka koltuk kısmında patlayıcı bulunduğunu işaret
ediyor olabilir.
(b) Aracın sürücü koltuğunun yanında veya çevresinde, normalde ilgili araçta bulunmayan büyük
bir çanta, kabin, panel veya yük bulunması ve/veya aracın sürücü ön koltuğundan, arka
koltuğa doğru uzanmakta olan halat benzeri sarılı kablo demetleri bulunması;
(c) Araçtan, normalin çok üzerinde olarak değerlendirilebilecek düzeyde benzin / yakıt kokusu
veya keskin, kimyasal bir koku yayılıyor olması,
(d) Araç sürücüsünün aracının başında olması, veya bir şahsın aracına doğru yürürken yolunu
değiştirerek şüpheli hareketler içerisinde bulunması.
Yukarıda belirtilmiş olan durumlardan 2 veya daha fazlasının gözlemlenmesi halinde derhal ihbarda
bulunulması önerilir. Bu tür şüpheli araç vakalarında ihbarda bulunan şahsın soğukkanlı biçimde,
çevredeki kişilerin araca yaklaşmasını önlemesi önerilir.
Çeşitli kaynaklarda, aracın boyutuna göre, çevredekilerin mutlaka uzaklaşması gerekmekte olan
minimum öldürücü menzilin aşağıdaki seviyelerde olduğunu belirtilmektedir:
 Kompakt Sedan Tipi Arabalar: Min. 30 Metre
 Daha Geniş Sedan Tipi Arabalar:38 Metre
 Minibüs Tipi Araçlar: 61 Metre
 Küçük Kamyonlar: 91 Metre
 Tankerler: 137 Metre
 Tırlar: 183 Metre

_________________________________________________________________________________________________________________
İNTİHAR SALDIRILARI
“Canlı Bomba” olarak da tabir edilen ve genellikle yaya ya da
kamyonet, kamyon ya da araba ile hareket eden bir şahsın,
kıyafetine, çantasına veya arabasına yerleştirdiği patlayıcıyı
ateşleyerek kendi hayatından feragat ederek gerçekleştirdiği
saldırılar İntihar Saldırıları olarak adlandırılmaktadır. Araç ile
seyir halinde olan bir şahsın hangi durumlarda şüpheli olarak
addedilmesinin faydalı olacağına ilişkin bilgiler yukarıda
bulunabilir. Bu kısımda özellikle, yaya olarak hareket eden ve
kıyafetine / çantasına yerleştirdiği bombayı ateşlemeyi
amaçlayan şahısların gerçekleştirdiği canlı bomba tehditlerine
değinilecektir.
Canlı bomba saldırıları herhangi bir yaş aralığında, veya
herhangi bir cinsiyette olabilmektedir. Örneğin Filistin’de
görülen canlı bombaların %90’ına yakınının erkek olduğu
gözlemlenirken, Türkiye’de gerçekleşen vakalarda erkek veya
kadın saldırganınlar yüzdelerinin eşit olduğu
gözlemlenebilmektedir.
Amerikan Savunma Bakanlığı’nın sahada görev yapan askerler için hazırlamış olduğu ve kamu
erişimine açılan 3-8-10 numaralı Saha Görev Kılavuzu’na göre; bir şahsın canlı bomba olabileceğine
ilişkin göstergeler aşağıda belirtildiği gibidir:
GÖSTERGELER:
Aşağıdaki hareketlerde bulunan / niteliklere sahip olan şahısların intihar saldırısı gerçekleştirme
ihtimali olduğu belirtmektedir:
 Çevresindeki ortama uyumlu görünmek için ek çaba harcayan kişiler;
 Giydiği kıyafetler sebebiyle üst vücut ve alt vücut oranı dikkat çekici şekilde farklı olan
şahıslar; (örneğin, bacakları son derece ince ve genç görünümlü bir şahsın, çok daha büyük
bedende bir palto giymesi ve bu paltonun içini tamamen dolduruyor gibi görünmesi;)
 Kamu içerisinde, histerik şekilde dua eden / kendi kendine fısıldayarak telkinde bulunduğu
anlaşılan kişiler;)
 Yüzde ve kafadaki bronzlaşma farklı; (daha önceden muhtemelen uzun olan sakallarını yeni
kestiği anlaşılan, yanaklar / alın ile boyun ten rengi arasında uyumsuzluk);
 Aşırı terleme, tek bir noktaya bakarak hareket etme, doğal olmayan şekilde yürüme;
 İslam’ın etkin olduğu ülkelerde; erkek intihar saldırganlarının kara çarşaf içerisine gizlendiği
de görülebilmektedir;
 Sıkı şekilde bir çantaya sarılarak / çantayı sıkı biçimde tutarak yürüme, çantayı “ovalar gibi”
harekette bulunma;
 Keskin, robotik şekilde hareket etme (giyilen patlayıcı yelek ağır ve hareketleri kısıtlayıcı
olabilmektedir); ve,
 Paranoyak davranış ve hareketlerde bulunma;
 Sürekli kıyafetinin belirli bir kısmını düzelten kişiler (sürekli olarak kemerini ayarlayanlar,
ceketini aşağı çekenler, veya eli belinde / göğsünde olanlar)

_________________________________________________________________________________________________________________
DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN ÖZEL HUSUSLAR:
 Çoğu saldırgan, ifşa olduğunu farkettiğinde kısa süre içerisinde üzerindeki patlayıcıyı imha
edecektir;
 İntihar saldırganlarının görünüş olarak, herhangi bir Doğu / Orta Doğu stereotipi olması
beklenmemelidir. Basit şekilde saldırgan, ilgili terörist grupların amaçları doğrultusunda
hareket eden beklenmedik (Avrupalı vs. gibi) görüntüye sahip bir saldırgan olabilir.
 Bir şahsın canlı bomba olduğundan şüpheleniliyor ve bu şüpheler doğrulanabiliyor ise;
doğrudan öldürücü kuvvet ile etkisiz hale getirilmesi gerekeceğinden, sivil vatandaşların
herhangi bir müdahalede bulunmaması gerekmektedir. (Genel müdahale yöntemi, patlayıcı
yelek ve / veya şahsın profil / yüz fotoğrafları ile doğrulanmasının ardından, uzak mesafeden
ateş edilmesi şeklinde gerçekleşmektedir.)
 Çoğu intihar bombacısının kullandığı tetikleme yöntemi, Hollywood filmlerinde gösterilen
“düğmeli” tetikleme değildir. Saldırganlar, “basınç salınımlı tetikleme” mekanizmaları
kullanmaktadır. Diğer bir ifade ile saldırgan, yumruğunun /elinin içerisinde tetik
mekanizmasını sıkıca tutmakta, ateşlemek için elini açmakta / serbest bırakmaktadır. Dolayısı
ile ilgili saldırgan vurulduğunda / müdahale edildiğinde ellerini gevşetecek ve patlayıcı
etkinleşecektir. Bu husus unutulmamalıdır.
 Kimi saldırganlar ikili gruplar halinde çalışmaktadır. Patlayıcı taşıyan saldırganın taşıdığı
bombanın tetikleme mekanizması, onu uzaktan takip eden / izleyen bir başka saldırganda
olabilir. Dolayısı ile bir saldırgan vurulduktan ve patlayıcı taşıyan saldırganın elindeki
tetikleme mekanizması etkisiz hale getirildikten SONRA DAHİ, ilgili patlayıcı yeleğin
tetiklenebileceği unutulmamalıdır.
KOMPLİKASYONLAR ve ÖNERİLER:
 İntihar saldırısı gerçekleştirmek üzere eğitilen biri ile karşılaşmak, profesyonel kolluk
kuvvetlerinin dahi yüzleşebileceği en zorlu durumlardan biridir. Dolayısı ile bir sivil olarak bu
tür şüpheliler ile karşılaşıldığında kesinlikle herhangi bir müdahale etmeye
çalışılmamalıdır.
 Bir şüphelinin intihar saldırısı gerçekleştirebilecek bir saldırgan olduğu tespit edilir ise;
güvenli bir mesafeye uzaklaşılmalı, ancak eğer mümkün ise, ilgili şüpheli gözden
kaybedilmemelidir.
 Derhal kolluk kuvvetlerine haber verilerek aşağıdaki bilgiler paylaşılmalıdır:
o Bu gözlemi yaptığınız konum ve ilgili kişinin hangi yönde seyrettiği,
o İlgili kişinin boyu ve cinsiyeti,
o İlgili kişinin kıyafeti (özellikle rengi); ve,
o Verebileceğiniz diğer basit ayrıntılar (şapka, çanta, vs.)
 Saldırganın veya şüphelinin, ihbarda bulunduğunuzdan asla haberi olmamalıdır. Bu
durum saldırganın erken infilak etmesine sebep olabilir. Bu nedenle ihbar telefonu sırasında
saldırgana bakmak ve hatta göz teması kurmak, tüm çevrenizin hayatını riske atmak
olacağından bu hususa özellikle dikkat edilmelidir.
 Bina içerisinde iseniz, asla herhangi bir yangın alarmı vs. etkinleştirilmemelidir. Bu tür bir
durumda insanların en yakın çıkışa yönelecek ve burada birikecektir. Saldırgan ise bu
durumda etkilenerek derhal saldırıyı gerçekleştirme yoluna gidecektir.

Siviller için eyp'ler ve i̇ntihar saldırıları hakkında bilgilendirme

Recommended

Recommended

More Related Content

Viewers also liked

Viewers also liked (15)

Siviller için eyp'ler ve i̇ntihar saldırıları hakkında bilgilendirme