Masterclass Aansprakelijkheid door Hans Gorrée

1. Masterclass “Wegwijs” in
aansprakelijkheid
H.H. Gorrée
1 oktober 2013
1

2. “Wegwijs”
1. Wie kan in verband worden gebracht met het misdrijf?
2. Wat is er precies gebeurd?
3. Waar is het misdrijf plaatsgevonden en waar zijn sporen
achtergebleven?
4. Waarmee is het misdrijf gepleegd?
5. Op welke wijze heeft het misdrijf plaatsgevonden?
6. Wanneer heeft het misdrijf plaatsgevonden?
7. Waarom heeft het misdrijf plaatsgevonden?
2

3. Doel van aansprakelijkheidsrecht
• Het primaire doel van het civiele aansprakelijkheidsrecht is herstel
of compensatie van geleden schade.
• Daarnaast kan er een preventieve gedragscorrigerende werking
van uitgaan.
• Een derde doel van aansprakelijkheidsrecht kan genoegdoening
zijn: erkenning voor het feit dat men schade geleden heeft.
3

4. Uitgangspunt: schade zelf dragen
Het uitgangspunt in het civiele recht is dat men schade zelf dient te
dragen. Er moeten zwaarwegende redenen zijn om van deze
hoofdregel af te wijken. Het aansprakelijkheidsrecht stelt vast wanneer
iemand in het algemeen of in een bepaald geval aansprakelijk is voor
schade die een ander geleden heeft.
Aansprakelijkheid moet niet worden verward met verantwoordelijkheid.
4

5. NMBS
NMBS eist 40 miljoen om Fyra
donderdag 26 sep 2013, 14:55 (Update: 26-09-13, 20:33)
ANP
De Belgische spoorwegmaatschappij NMBS wil in totaal 40 miljoen euro schadevergoeding van
AnsaldoBreda, de Italiaanse bouwer van de Fyra. De NMBS heeft bij de rechtbank in Utrecht een
claim ingediend.
Het bedrag moet de schade compenseren voor het niet leveren van de V250-treinstellen. Zo zou er
onder meer imagoschade geleden zijn door de NMBS en moesten er kosten worden gemaakt voor het
inzetten van andere treinen.
Overgemaakt
In juli besliste de rechtbank al dat de NMBS de voorschotten van ruim 37 miljoen euro voor de drie
bestelde Fyra's terugkrijgt. Dat geld is intussen door AnsaldoBreda overgemaakt.
Ook de NS maakte gisteren bekend een schadevergoeding te eisen van het moederbedrijf van
AnsaldoBreda. Dat bedrag kan oplopen tot honderden miljoenen euro's.
De internationale hogesnelheidstrein begon afgelopen december te rijden tussen Amsterdam en
Brussel, maar door problemen met de trein werd de Fyra van het spoor gehaald. De NS heeft voor de
geleverde treinen ongeveer 200 miljoen euro betaald.
5

6. VEB stelt voormalig bestuur Imtech
aansprakelijk
De Vereniging van Effectenbezitters (VEB) stelt oudtopman René van der Bruggen en voormalig financieel
direceur Boudewijn Gerner aansprakelijk voor de schade
die beleggers hebben geleden vanwge misleidende cijfers
die door Imtech zijn gepubliceerd.
Foto: ANP
Dat meldde de vereniging vrijdag. Het betreft de halfjaarcijfers van 2012 die, naar nu blijkt, onjuist
waren.
Ook zijn Van der Bruggen en Gerner volgens de VEB verantwoordelijk voor de ''wanordelijke
administratie en boekhouding van Imtech''. Volgens de wet zijn bestuurders persoonlijk aansprakelijk
als zij cijfers publiceren die een misleidende voorstelling geven van de toestand van het bedrijf, weet
de beleggersvereniging.
De VEB houdt ook Imtech en zijn commissarissen aansprakelijk voor de beleggersschade, vanwege
''misleidende communicatie en onbehoorlijk bestuur''. Imtech en zijn accountant KPMG is om verdere
opheldering gevraagd. De VEB wil in eerste instantie tot een schikking zien te komen, als dat niet lukt
wordt een gang naar de rechter gemaakt.
Schade
Errol Keyner, adjunct-directeur van de beleggersvereniging, gaf tegen het ANP aan dat de geleden
schade voor beleggers, afhankelijk van de koers, zo'n 900 miljoen euro is. ''Dat is ongeveer het
bedrag dat wij intern aanhouden'', zei hij.
Imtech maakte in februari bekend met grote problemen te kampen bij verschillende projecten in Polen
en Duitsland. Op het Poolse deel waardeerde Imtech 150 miljoen euro af, maar op de Duitse projecten
werd de afboeking onlangs met 70 miljoen euro verhoogd tot 220 miljoen euro.
Het aandeel van de technisch dienstverlener is intussen flink in waarde gedaald.
6

7. 7

8. Aansprakelijkheid uit wet
• Boek 6 titel 3 BW: onrechtmatige daad
• Schuldaansprakelijkheid
• Risicoaansprakelijkheid
8

9. Aansprakelijkheid uit wet
Schuldaansprakelijkheid:
•“enige” verwijtbaarheid
Risicoaansprakelijkheid:
•Verwezenlijking van het risico
- WGA
- kinderen
- eigenaren onroerend goed
- dieren
9

10. Aansprakelijkheid uit wet
• Rechtmatige daad
- zaakwaarneming
- ongerechtvaardige verrijking
- onverschuldigde betaling
10

11. Aansprakelijkheid uit contract
• Niet of niet tijdig leveren / nakomen van de overeenkomst
Gevolgen: vordering / vergoeding zoals in overeenkomst afgesproken
11

12. Het belangrijkste onderdeel
van een overeenkomst
is de …………
12

13. Aansprakelijkheidsbeperkingen
13

14. Vermijden
Risicotrap
Risico’s
elimineren
of
vermijden
Risico’s
uitbesteden
aan
gespecialiseerde
bedrijven
Risico’s
beperken
d.m.v.
preventiemaatregelen
Risico’s
accepteren
en/of
zelf dragen
Risicooverdracht
aan derden
14

15. Aansprakelijkheid
Alle schade en gemaakte kosten, inclusief bedrijfsschade en –kosten,
die de aannemer, personen en/of ondernemingen werkzaam bij of voor
de aannemer en derden waaronder begrepen de opdrachtgever, ten
gevolge van grove nalatigheid, tekortkoming in de nakoming van de
verplichtingen, dan wel onrechtmatige daad van (personeel of
onderaannemers van) de onderaannemer mochten lijden, zijn voor
risico van de onderaannemer.
15

16. Aansprakelijkheid
Hetzelfde is van toepassing op schade en gemaakte kosten,
veroorzaakt en/of toegebracht door goederen die de onderaanemer
voor de uitvoering van deze overeenkomst gebruikt.
16

17. 17

18. 18

19. Aansprakelijkheid & verzekeringen
1. Wettelijke aansprakelijkheid
2. WA Motorrijtuigen
3. CAR I werk
4. CAR III bestaande eigendommen t.g.v. uitvoeringswerkzaamheden
5. Ontwerp/D&C/adviezen
Alternatieven:
- als het kan door onderaannemer ontwerpverantwoordelijkheid
over laten nemen
- hoofdconstructeur neemt over gezien (niet goed) of akkoord
19

20. Aansprakelijkheid & verzekeringen
6. Bestuurders aansprakelijkheidsverzekering (beleidsmedewerkers)
- dekt persoonlijke aansprakelijkheid
- dekt kennelijk onbehoorlijk bestuur (excl. fraude / excl. boete)
- dekt discriminatie
- dekt sexual harassment
7. Milieu aansprakelijkheid
- langzaam → niet verzekerd
- plotseling (bijv. olielekkage slang) → AVB aansprakelijkheid
voor bedrijven WA
8. Werkgeversaansprakelijkheid
- veilige werkplek voor werknemers
- aansprakelijkheid voor ongevallen
20

21. Aansprakelijkheid & verzekeringen
9. Verborgen gebreken
Volgorde:
a. Overeenkomst regelt termijn (10 jr.)
b. UAV regelt termijn (5 jr.)
c. Wet regelt termijn (20 jr.)
Gaat niet op bij:
- gebrek aan onderhoud (plan)
- wijziging omstandigheden
- ondeskundigheid
- anders dan waarvoor bestemd
Verborgen gebreken verzekering (gekoppeld aan CAR)
bouwperiode + onderhoudstermijn + 10 jr.
TIS wordt benoemd
O.N. levert op aan OG + TIS
21

22. Aansprakelijkheid & verzekeringen
10. Contractuele aansprakelijkheid
Niet of niet tijdig leveren
Max. aansprakelijkheid regelen
- ongelimiteerd niet accepteren
- UAV is ook ongelimiteerd
- Gevolgschade direct/indirect
- Boete
11. Op water
- P&I (protection & indemnity)
- WA voor op het water
- Eigen eigendommen
- Schip – schip
- Droog – drijvend
- Schip – object
22

23. Aansprakelijkheid & verzekeringen
12. Crew Liability
13. Externe (water) huur
- charter party
- bare rental
Beide altijd checken met verzekeringen
Charterers liability (knock voor knock)
14. TOW
Single tot 1000 nautical miles vanaf start reis
Double tow wordt uitgesloten
15. Vermogensschade (zuivere vermogensschade)
Bijv. winkel die niet open kan
16. Environmental empairment Insurance → schade aan de natuur
23

24. 24

25. 25

26. 26

27. 27

28. Vuistregel aansprakelijk stellen
• Tijd
• Feit
• Plaats
28

29. U wordt aansprakelijk gesteld, en dan …
29

30. Erkenning van aansprakelijkheid
30

31. Maatschappelijke ontwikkelingen
31

32. Van 60 uur naar 6 minuten
32

33. Vragen?
Bedankt voor uw
aandacht
33