Prezentacja multimedialna do konspektu lekcji nr 4 z chemii. Materiał dodatkowy do publikacji: Dobre Praktyki w konspektach lekcji przedmiotów matematyczno-przyrodniczych Biologia Chemia. Publikacja znajduje się na stronie internetowej Centrum Edukacji Obywatelskiej: http://www.ceo.org.pl/pl/au/dobre-praktyki Publikacja wydana w ramach Projektu Akademia uczniowska. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.

1. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
1

2. Temat: JAK ZAPISAĆ PRZEBIEG REAKCJI
CHEMICZNEJ?
Cel 1 .Wiem, jak zapisać za pomocą równania reakcji
chemicznej przebieg eksperymentu.
Cel 2. Potrafię dobrać współczynniki
stechiometryczne w równaniu reakcji chemicznej.
Cel 3. Odczytuję równania reakcji chemicznych.
NaCoBeZU:
Potrafię zapisać równanie reakcji chemicznej, dobrać
w nim współczynniki stechiometryczne oraz podpisać
je używając ilościowych określeń atomów i cząsteczek. 2

3.  Zadanie domowe do wyboru:
1. Podaj możliwe wzory sumaryczne
i strukturalne wszystkich tlenków azotu.
Podaj ich pełne nazwy.
2. Narysuj wzory strukturalne i nazwy podanych
poniżej związków: PbCl4; H2Se; Al2O3; Ag2S.
3. (Dodatkowe). Na których produktach
codziennego użytku znajdują się wzory i nazwy
związków chemicznych (wymień min. 2 produkty)?
3
Sprawdzenie pracy domowej

4.  Nazwij podane symbole i wzory:
O – ……………… tlenu
3O – ……………… tlenu
O2– ……………………….. tlenu
2 O2 - …………………………………. tlenu
H2O – ……………… wody
2 Cu2O –…………………..tlenku miedzi ……
4
Przypomnienie wiadomości z poprzednich lekcji

5.  O – atom tlenu
 3O – trzy atomy tlenu
 O2– jedna (dwuatomowa) cząsteczka tlenu
 2O2 - dwie (dwuatomowe )cząsteczki tlenu
 H2O – 1 cząsteczka wody
 2Cu2O –2 cząsteczki tlenku miedzi (I)
Rozwiązanie
5
OO
OO OOOO
OOOOOOOO
OOOO
OOOO
OO HH
CuCu CuCu CuCu CuCu

6. Na łyżeczce do spalań umieszczamy
wiórki magnezu i spalamy je w płomieniu
palnika gazowego.
 Obserwacje: Magnez pali się oślepiającym
płomieniem. Na łyżeczce do spalań powstał biały
proszek.
Wniosek: W wyniku reakcji magnezu z tlenem
powstał tlenek magnezu.
Jest to reakcja ………
……. syntezy.
6
Doświadczenie: Spalanie magnezu w tlenie

7. 1. Na karcie pracy zapisz słownie przebieg doświadczenia:
Magnez + tlen tlenek magnezu
2. Narysuj za pomocą modeli przebieg reakcji:
+
7
Cel 1 .Wiem, jak zapisać za pomocą równania reakcji
chemicznej przebieg eksperymentu.
MgMgMgMg
OO
OO
OO

8.  Pkt 3 w karcie pracy.
 Dobierz współczynniki stechiometryczne
w powyższym zapisie słownym
i modelowym.
8
Cel 2. Dobieram współczynniki stechiometryczne (bilansuję
równanie).

9. +
Zapisz powyższe równanie reakcji, przedstawione za pomocą
modeli, używając symboli chemicznych :
………………………………………………………………………………………………
………….……………………………
9
Kolejny etap zapisu równania reakcji to jego uzgodnienie, czyli
doprowadzenie do tego, aby liczba atomów poszczególnych
pierwiastków chemicznych była taka sama po obu stronach
równania reakcji:
MgMg
MgMg MgMg
MgMg
OO
OO
OO
OO

10. 2Mg + CO2 → 2MgO + C
10
Rozwiązanie:

11.  Odczytaj powyższe równanie reakcji używając określeń
„atom” i „cząsteczka”.
………………………………………………………………………………………………
…………………
Rozwiązanie:
2 atomy magnezu i 1 cząsteczka tlenu tworzą
2 cząsteczki tlenku magnezu.
Cel 3. Odczytuję równania reakcji chemicznych.
11

12. +
a) Zapisz, używając symboli chemicznych, powyższe równanie
reakcji przedstawione za pomocą modeli:
……………………………………………………………………
b) Podpisz to równanie stosując określeń „atom” i „cząsteczka”
………………………………………………………………… 12
Wykonaj polecenie z pkt. 5 na karcie pracy.
Tym razem będzie to przykład reakcji analizy.
Hg
Hg Hg
HgOO
OO
OO
OO

13. 2MgO → O2 + 2 Mg
2 cząsteczki tlenku magnezu rozpadają się na
1 cząsteczkę tlenu i 2 atomy magnezu
Rozwiązanie:
13

14. ….N2O → …. N2 + … O2
…………………………………………………………………….
…Fe + …. Cl2→ …. FeCl3
…………………………………………………………….………
PODSUMOWANIE
14
Dobierz współczynniki stechiometryczne w równaniach
chemicznych.
Opisz każde równanie używając określeń „atom i cząsteczka”.

15. 2N2O → 2 N2 + … O2
2 cząsteczki tlenku azotu (I) rozpadają się na
2 cząsteczki azotu i 1 cząsteczkę tlenu
2Fe + 3Cl2→2FeCl3
2 atomy żelaza i 3 cząsteczki chloru tworzą
2 cząsteczki chlorku żelaza (III)
Rozwiązanie:
15

16. A. W równaniach 1,2,3:
Dobierz współczynniki stechiometryczne.
Opisz każde równanie używając określeń „atom i cząsteczka”.
Podaj typ reakcji.
Do wybranego równania narysuj schemat modelowy.
Praca domowa (do wyboru A lub B)
16

17. 1. …Mg + CO2→ …MgO + …C
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
2. …H2O → O2 + …H2
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
3. Fe2O3 + …C Fe + CO2
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
17

18.  B. Napisz równanie reakcji (zapis cząsteczkowy, dobierz
współczynniki stechiometryczne)
i podpisz je używając określeń „atom”
i „cząsteczka”.
tlenek żelaza (III) + węgiel → żelazo + dwutlenek węgla
…………………………………………………………………………………………………………………………..…………….…..
18
Pytanie kluczowe dla uczniów (do rozwiązania w domu):
Co ma wspólnego korzystanie z przepisu na babkę wielkanocną z
dobieraniem współczynników stechiometrycznych?

19. najłatwiejsze dla mnie było …......
najtrudniejsze dla mnie było …......
19
Dzisiaj …

20. Autorzy prezentacji i ilustracji:
Elżbieta Jędryszczak-Sznajder
Beata Zabielska
20