2. Overzicht van de presentatie
1. Fysisch kader
Het oor
Enkele akoestische begrippen
2. Metingen volgens het “muziek”besluit
De meetapparatuur
De metingen
De meetplaats
Bijkomende maatregelen
3. Metingen volgens Vlarem
4. Maatregelen
Meettechniek voor handhavers 2
4. Verband blootstellingstijd - beschadiging
30000 4,5
Schade 85 dB over 8 uur
4
25000 = Schade 90 dB over 2,5 uur
3,5
= Schade 105 dB over 3 min
3
20000 = Schade 130 dB over 1 sec
2,5
15000
2
10000 1,5
1
5000
0,5
0 0
85 90 95 100 105 110 115 85 90 95 100 105 110 115
lineair logaritmisch
Meettechniek voor handhavers 4
5. = +6 dB
afstand
Afname van het geluid in het vrije veld
2
Ideaal geval :
enkel voor een puntbron.
reflecties van de grond.
absorptie door de lucht.
Een luidspreker is geen ideaal geval:
het geluidniveau stijgt per halvering
van afstand met 3 - 5 dB.
Er is een verschil tussen luidspreker:
op een festivalweide (± vrije veld)
in een zaal (→ galmveld)
Meettechniek voor handhavers 5
6. Afname van het geluid in zaal
Door reflecties ontstaat
een galmveld.
Ideaal geval:
Door absorptie van de
wanden neemt het geluid
af met de afstand.
Hoe meer wanden, hoe
meer absorptie, hoe meer
afname.
Meettechniek voor handhavers 6
7. De luidheid van muziek.
verdubbeling geluidsterkte ≠ verdubbeling van de luidheid
Als sterkte van het muziekgeluid verdubbelt betekent dit niet
dat de muziek ook tweemaal zo luid klinkt.
basis - 1 dB - 3 dB - 6 dB - 10 dB
Een verschil van 1 dB is nauwelijks hoorbaar
►muziekinstallatie best instellen met sonometer
Vanaf 3 dB wordt het duidelijk merkbaar.
Uit de praktijk blijk dat:
+ 10 dB: verdubbeling luidheid
+ 3 dB: verdubbeling geluidsterkte
> 85 dB: 2X geluidsterkte = 2X risico hoorschade
Meettechniek voor handhavers 7
8. Overzicht van de presentatie – Deel 2
1. Fysisch kader
2. Metingen volgens het nieuwe besluit
Meetapparatuur
Gebruikte grootheden in de wet
Wanneer stel je PV op
Voorbeelden
De meetplaats
Het geluidsplan
3. Metingen volgens Vlarem
4. Maatregelen
Meettechniek voor handhavers 8
9. Meettoestellen van de handhaver
VLAREM zegt:
De meetketen moet bestaan uit apparatuur die minstens
voldoet aan de eisen gesteld voor klasse 1-meetinstrumen-ten
in de IEC-normen.
Vóór elke meting of reeks van metingen moet de meetketen
met behulp van een akoestische ijkbron worden geijkt volgens
de aanwijzingen van de fabrikant.
(Bijlage 4.5.1. Vlarem II)
De nauwkeurigheid bedraagt 1 dB. (volgens ISO 1996)
Meettechniek voor handhavers 9
10. Voldoet mijn geluidsmeter aan de norm?
Hoe weet je of je meter aan de standaarden voldoet?
Een producent moet zijn meter naar een nationaal
referentielabo sturen om hem te laten testen. Dit lab kan dan
een “Pattern Approval certificate” uitreiken.
In Europa is het befaamdste lab het PTB in Duitsland
(Physikalisch-Technische Bundesanstalt). De kostprijs voor
een dergelijk certificaat is duur. Daarom worden niet alle
meters getest.
Meettechniek voor handhavers 10
11. De gebruikte eenheden
1. LAeq,15min & LAeq,60min
ook meting als voortschrijdend gemiddelde
relevant voor gehoorschade
Laat ruimte voor dynamiek muziek
ook in Nederland 103 dB(A) LAeq,15min
2. LASlow,max,
de eenheid uit het KB van ‘77 is behouden.
het maximaal A-gewogen niveau van de geluidsdruk,
gemeten met de trage (1 sec) tijdswegingkarakteristiek S
max ≠ piekwaarde ≠ LAeq,1sec
3. LA95,5min
dit vervangt LAmin,5min uit KB
Meettechniek voor handhavers 11
12. LAeq, t
100
dB(A) 90
80
70
60 LAeq,3min= 61 dB(A)
50
40
30
20
tijd (3 min)
Meettechniek voor handhavers 12
14. LA95,5min
Solo 060521 Le 1s A
q N 19/02/12 00h55m00 97.2 dB N 19/02/12 00h59m59 88.3 dB
110
105
100
LAeq = 96 dB 95
LA95 = 91 dB 90
LAmin = 86 dB 85
80
00h55 00h56 00h57 00h58 00h59 01h00
Meettechniek voor handhavers 14
15. Verband LAeq,t – beschadiging van het oor
30000 4,5
LAeq 85 dB over 8 uur 4
25000 = LAeq 90 dB over 2,5 uur 3,5
= LAeq 105 dB over 3 min
20000 3
= LAeq 130 dB over 1 sec
2,5
15000
2
10000 1,5
1
5000
0,5
0 0
85 90 95 100 105 110 115 85 90 95 100 105 110 115
lineair logaritmisch
Meettechniek voor handhavers 15
16. Lopend gemiddelde LAeq,15min & LAeq,60 min
Op de huidige meettoestellen ontbreekt een functie om het
maximale niveau van het voortschrijdend gemiddelde op het
scherm te tonen (LAeq,15min ). De wetgeving is nog te recent.
Wat kan je doen:
• Alle toestellen kunnen een LAeq,-waarde over 15 minuten
weergeven. De volgende waarde komt pas 15 min later,
zodat je alle tijd hebt om de meetwaarde te noteren.
• Bij sommige merken laat de software die bij de
geluidsmeter werd geleverd toe om de gegevens te
analyseren op je PC.
• Op website LNE vind je een rekenblad om op basis van
geëxporteerde LAeq,sec. -waarden het LAeq,15min te bepalen.
• Op basis van Laeq,15min kan men ook eenvoudig de Laeq,60 min
.
•
Meettechniek voor handhavers 16
17. Wat ga je meten?
“Muziek”: alle vormen van elektronisch versterkte
muziekemissie voortkomend uit blijvende of tijdelijke
geluidsbronnen.
Het geluidsniveau van de activiteit = elektronisch versterkte
muziek + achtergrondgeluid in de inrichting.
Vlarem Norm dB(A) Toetsing dB(A) Wat?
Niet-ingedeeld LAeq,15min ≤ 85 LAslow, max ≤ 92 muziek
Klasse 3 LAeq,15min ≤ 95 LAslow, max ≤ 102 activiteit
Klasse 2 LAeq, 60min ≤ 100 LAeq,15min ≤ 102 activiteit
Meettechniek voor handhavers 17
18. Norm & Toetsingwaarde
Controleer steeds de toetsingswaarde en de norm wanneer
je de muzieksterkte wenst te controleren.
Beiden moeten zijn overschreden om een PV op te stellen.
Enkel een overschrijding van de toetsingswaarde volstaat
niet.
Vermeld steeds nauwkeurig de plaats waar je gemeten hebt.
Meettechniek voor handhavers 18
19. Hoe(lang) moet je meten?
De normen en toetsingswaarden en plaats waar ze gelden
liggen vast. De meetomstandigheden niet. De evaluatie van
de norm is een vorm van een beperkt akoestisch onderzoek.
De wetgever geeft de toezichthouder hierin een grote
vrijheid.
Je mag de beide metingen gelijktijdig opstarten. Je kunt de
meting altijd onderbreken als blijkt dat de toetsingswaarde
niet gehaald wordt.
Je mag meten zo lang als je wilt.
Kan je korter dan 15 minuten meten en toch een overtreding
vaststellen? Ja! Hoewel de grootte van de overtreding pas
blijkt na de voorziene evaluatietijd.
Meettechniek voor handhavers 19
20. SEL - Sound Exposure Level
100
dB(A) 90
LAmax= 78 dB(A)
80 LAeq,3min= 61 dB(A)
70 SEL = 84 dB(A)
60
50 dB tijd SEL
40
85 dB 15 min 114,5 dB
95 dB 15 min 124,5 dB
30
102 dB 15 min 131,5 dB
20
100 dB 1 uur 135,6 dB
tijd (3 min)
Meettechniek voor handhavers 20
21. Controle via SEL
Als het vergunde energiequotum wordt opgebruikt voordat
de evaluatietijd is verstreken, dan is dit hetzelfde alsof het
LAeq,t is overschreden.
Er zijn klasse 1-meters die toelaten om op het scherm de
evolutie van het SEL te volgen (soms aangeduid als LAE).
Omdat dB een logaritmische schaal is de SEL-waarde soms
snel bereikt.
Meettechniek voor handhavers 21
22. Het beperkt akoestisch onderzoek
“Beperkt akoestisch onderzoek": onderzoek dat enkel de
technische controle omvat, bedoeld in artikel 62, § 4, van
titel I van het VLAREM, en wordt uitgevoerd door of onder de
verantwoordelijkheid van de toezichthoudende ambtenaren;
§ 4. De technische controle op de geluidshinder omvat de
meting ter plaatse van het geluidsniveau en/of van trillingen
onder de volgende voorwaarden:
1° deze metingen geschieden volgens Belgische normen, of
bij ontstentenis daarvan volgens methoden aanvaard door
het bevoegd bestuur; het tijdstip waarop en de
bedrijfsomstandigheden waarbij de meting geschiedt,
worden door de bevoegde ambtenaren bepaald;
Meettechniek voor handhavers 22
23. Subsidies
Sinds 1993 bestaat er een subsidiebesluit waarbij provincie-
en gemeentebesturen een subsidie kunnen ontvangen bij de
aankoop van apparatuur voor geluidsmetingen.
Per geluidsmeter of gelijkwaardige meetketen met
bijbehorende ijkbron bedraagt de subsidie 60 % van de
aankoopprijs, waarbij het maximumbedrag van de subsidie
beperkt wordt tot 2500 € (4000 € per toestel).
Meettechniek voor handhavers 23
24. Inrichtingen tot 85 dB(A) – (niet-ingedeeld)
Maximaal geluidsniveau:
LAeq,15min ≤ 85 dB(A)
Toetsingswaarde:
LAslow, max ≤ 92 dB(A)
Bijkomende maatregelen:
Geen meetverplichting
Opmerkingen:
Enkel muziekgeluid
Meettechniek voor handhavers 24
25. Keuze van de meetplaats
De meting kan op gelijk welke plaats in de inrichting waar
zich in normale omstandigheden personen kunnen bevinden.
Meet niet dichter dan 1 m van de geluidsbronnen.
Zeer dicht bij een luidspreker (0,5 – 1,0 m) is de toename
van het geluidsniveau moeilijk exact te voorspellen maar het
geluidsniveau stijgt in ieder geval zeer snel.
Dit betekent uiteraard ook dat de organisator of exploitant er
moet op toezien dat het publiek minstens 1 m afstand houdt
van de geluidsbronnen.
Enkel het geluidsniveau van muziek wordt gemeten bij
controle, niet het achtergrondgeluid.
Meettechniek voor handhavers 25
26. Voorbeelden
Hier vallen de doorsnee café’s onder,
maar ook kleine semi-akoestisch concerten blijven mogelijk,
Meettechniek voor handhavers 26
33. Bespreking van de resultaten
Het meetpunt werd genomen op een hoogte van 3 meter in
het midden van de zaal ter hoogte van het mengpaneel.
Bij het einde van het optreden is een overschrijding van de
norm LAslow, max. De reden hiervoor is het applaus.
Het publiek bevond zich net onder de microfoon.
Het drumstel maakt hier weinig lawaai omdat er “brushes”
werden gebruikt.
Bij optredens is het niet echt aangewezen om doorheen het
publiek te lopen.
De meting werd even onderbroken om de meetduur te
kunnen verlengen.
Meettechniek voor handhavers 33
34. Inrichting tot 95 dB(A) – Klasse 3
Maximaal geluidsniveau:
LAeq,15min ≤ 95 dB(A)
Toetsingswaarde:
LAslow, max ≤ 102 dB(A)
Bijkomende maatregelen:
Vaste meetplaats
Geluidsbegrenzer of meettoestel
Geen registratieverplichting
Meettechniek voor handhavers 34
35. Eisen aan de meetketen exploitant
De meet- en registratieapparatuur moet:
1. voldoen aan de eisen gesteld voor klasse 2-
meetinstrumenten in de Belgische normen;
2. niet gemanipuleerd kunnen worden.
Ook de meetmicrofoon: deze moet zo geïnstalleerd worden
dat hij niet afgeschermd wordt voor het geluid waaraan de
bezoekers worden blootgesteld;
3. de volledige activiteit kunnen meten;
4. te allen tijde gecontroleerd kunnen worden door de
toezichthoudende overheid;
Meettechniek voor handhavers 35
36. De meetplaats
De meetplaats is wettelijk bepaald. Hier gelden de normen
en dit is dus de plaats waar de controle plaatsvindt.
Tenzij anders bepaald in de milieuvergunning, voldoet de
meetplaats aan de volgende voorwaarden:
1. Hoogte tussen 1,5 en 3 meter boven de vloer en op ten
minste 0,5 meter van het plafond en de wanden;
2. Ter hoogte van de mengtafel, voor zover de mengtafel
zich tussen het publiek en centraal tussen de belangrijkste
luidsprekers bevindt; zo niet, dan bevindt de meetplaats
zich tussen het publiek en centraal tussen de belangrijkste
luidsprekers;
3. Toegankelijk voor de toezichthoudende overheid.
Meettechniek voor handhavers 36
37. Meethoogte
te hoog dB:
Reflectie
te laag dB:
gerichte
luidsprekers
OK
0,5 m – 2 m
>publieksvlak
te laag dB :
afscherming
Meettechniek voor handhavers 37
38. Meethoogte
Minstens 1,5 m: door het meten achter de rug van het
publiek wordt het geluid afgeschermd. Er wordt dan ook
aanbevolen om indien mogelijk een hoogte van ongeveer
0,5 m boven het publieksvlak aan te houden.
Maximum meethoogte 3 m: dit voorkomt dat men te ver
boven het publiek gaat meten. Een positie waarbij de
microfoon meer dan 2 m boven het publieksvlak zweeft, is
niet gewenst. Luidsprekers zijn in het hoogfrequente domein
tamelijk directief en gericht naar het publiek. Mocht men te
hoog boven het publiek meten, dan is er kans dat men te
lage geluidsniveaus registreert, in het bijzonder in de hogere
frequenties. Dit geldt zeker bij het gebruik van array
luidsprekers die bijzonder directief kunnen zijn.
Meettechniek voor handhavers 38
39. Meethoogte
Minstens 0,5 m van het plafond: om invloeden van reflectie
en dergelijke te vermijden. Hierbij is rekening gehouden met
de kleinere zalen met betrekkelijk laag plafond. In het ideale
geval zou, wanneer men de microfoon afhangt van het
plafond, de afhanghoogte minimaal 1 m moeten zijn en bij
hogere zalen minimaal 2 m. Een te korte afstand geeft
mogelijk een vertekend beeld omdat net aan het oppervlak
van een wand het geluidsniveau snel stijgt.
Meettechniek voor handhavers 39
41. Aanvullingen bij de keuze van de meetplaats
Toelichting uit de technische handleiding:
Wanneer de luidsprekers de muziek in één bepaalde richting
verspreiden, bevindt de meetplaats zich bij voorkeur op deze
as:
Bij openluchtoptredens: op 2/3 van de afstand tussen het
podium en het verste punt van de publieksruimte met een
maximum van 70 m.
Bij zaaloptredens: op 1/3 tot 1/2 van de afstand tussen het
podium en het verste punt van de publieksruimte.
Wanneer de luidsprekers de muziek in verschillende
richtingen over de publieksruimte verspreiden, bevindt de
meetplaats zich centraal tussen de luidsprekers, op de
kruising van de denkbeeldige assen door alle luidsprekers,
Meettechniek voor handhavers 41
45. Bespreking van de resultaten
1. Danscafé met DJ. Voornamelijk een iets oudere cliënteel.
2. Meting gebeurde na voorafgaande verwittiging.
3. Moeilijk om een goede meetplaats te vinden. Er werd
gekozen voor een meetpunt bij de draaitafel aan de toog.
Voor de toog stonden twee boxen. Wanneer er veel volk
aanwezig is
4. Het meetpunt lag op een hoogte van 2 meter en minder 50
cm van de wand. Dit gaf waarschijnlijk een verhoging van
de meetwaarden.
5. De meting gebeurde vroeg op de avond (23:00). Later in
de nacht wordt het geluidsvolume verhoogd. Een klassiek
scenario: de oren van de klanten raken verdoofd waardoor
ze het geluid als zwakker ervaren. Om de klanten te
behouden moeten ze opnieuw “geprikkeld” worden.
Meettechniek voor handhavers 45
48. Bespreking
1. Danscafé met DJ.
2. Meting gebeurde na voorafgaande verwittiging.
3. Moeilijk om een goede meetplaats te vinden. Er werd
gekozen voor een meetpunt bij de draaitafel aan de toog.
De dansvloer was net voor de toog. Het meetpunt lag
voldoende hoog.
4. Het meetpunt lag te dicht tegen de wand vol flessen wat
een verhoging gaf van de meetwaarden.
5. Er is tijdelijk een lichte overschrijding van de LAeq,15 min
maar dit valt binnen de afwijkingen van de meter.
Meettechniek voor handhavers 48
49. Inrichting tot 100 dB(A) – Klasse 2
Maximaal geluidsniveau:
LAeq, 60 min ≤ 100 dB(A)
Toetsingswaarde:
LAeq,15 min ≤ 102 dB(A)
Bijkomende maatregelen:
Geluidsbegrenzer of
Meettoestel op vaste meetplaats en
Meetgegevens ter beschikking houden
Geluidsplan opstellen, enkel bij vaste installaties
Gratis oordopjes ter beschikking stellen
Meettechniek voor handhavers 49
50. Geluidsplan
Het geluidsplan bevat minstens de volgende gegevens:
1. de optimale opstelling en keuze van de luidsprekers
2. de meetplaats;
3. het geluidsniveau ter hoogte van de meetplaats en
ten minste vier andere beoordelingsplaatsen;
4. de plaats waar het geluidsniveau geregeld wordt;
5. de plattegrond van de publiek toegankelijke ruimte
Het geluidsplan wordt opgemaakt door een milieudeskundige
die erkend is in de discipline geluid en trillingen.
Het geluidsplan is aanwezig in de inrichting en ligt ter inzage
van de toezichthoudende overheid.
Enkel verplicht bij vaste installaties. In categorie tot 100 dB.
Meettechniek voor handhavers 50
51. De meetgegevens van de exploitant
Het geluidsniveau is continu zichtbaar voor en wordt bewaakt
door de exploitant of zijn vertegenwoordiger.
► NIET voor publiek.
De geregistreerde gegevens, gemeten als LAeq,60min, moeten
gedurende minstens een maand ter beschikking gehouden
worden van de toezichthoudende overheid.
Meetgegevens zijn GEEN basis voor een PV:
Certificering van klasse 2-meters is niet gegarandeerd.
De kalibratie is niet verplicht.
Meetresultaten zijn niet beveiligd opgeslagen.
De gegevens zijn wel bruikbaar door de toezichthoudende
overheid voor de opvolging van de muziekactiviteiten.
De meting start vanaf het moment dat de muziekactiviteit
toegankelijk is voor het publiek. Achtergrondmuziek en
soundcheck worden mee gemeten.
Meettechniek voor handhavers 51
52. Geluidsbegrenzer
“Geluidsbegrenzer”: een toestel dat ontworpen is om elke
overschrijding van een vooraf ingesteld maximaal
geluidsniveau te corrigeren, hetzij door een volledige
stopzetting van de muziekproductie, hetzij door het
geleidelijk aftoppen van het geluidsniveau.
In het verre verleden waren dergelijke toestellen niet erg
geliefd bij publiek of exploitanten. Maar ook hier heeft een
technische evolutie plaatsgevonden.
Meettechniek voor handhavers 52
53. Geluidsbegrenzers evolueren
Nieuwe toestellen met geavanceerde eigenschappen:
Dynamische verzwakking van het geluid bij overschrijding.
Geavanceerde correctiemechanismen waarbij zowel
muziekgeluid als zaalgeluid afzonderlijk kunnen beoordeeld
worden.
Logging van incidenten en sabotage:
- Stroom onderbroken
- Microfoon afgeschermd
- Externe geluidsbron
Opslag van data naar een beveiligde centrale server.
Controle en aanpassing van de geluidslimieten op afstand.
Begrenzing op niveau van de frequentiebanden zodat de
limiter kan inspelen op de akoestische eigenschappen van
de muren van de aanpalende panden.
Meettechniek voor handhavers 53
54. Aankopen of huren van toestellen
Het is voor organisatoren en exploitanten niet altijd nodig om
zelf een geluidsmeter aan te kopen. Dergelijke apparatuur
kan worden gehuurd, bijvoorbeeld bij de verhuurfirma van de
geluidsapparatuur of de gemeentelijke of provinciale
uitleendienst.
Meettechniek voor handhavers 54
55. Voorbeelden
Deze voorbeelden zijn afkomstig uit de studie uitgevoerd in
opdracht van de Vlaamse Overheid door het bouwfysisch
ingenieursbureau “Daidalos Peutz”.
Meettechniek voor handhavers 55
56. Jeugdhuis Club 9 – Koersel-Beringen
Meettechniek voor handhavers 56
59. Bespreking van de resultaten
geluidniveaus hoog: LAeq,15 min ≅ 100 - 102 dB(A).
Door de kleine ruimte met beperkte geluidabsorptie zijn de
Door de kleine vloeroppervlakte en de beperkte
geluidabsorptie varieert het geluidniveau over de
publiekszone met 6 dB(A).
In deze zeer kleine ruimte is het moeilijk een goede positie
voor de meetmicrofoon te vinden: is ofwel dicht bij publiek,
ofwel dicht bij wanden/plafond van de ruimte.
Er is geen mengpaneel in de zaal, maar naast het podium,
wat de beheersing van het geluid bemoeilijkt.
Meettechniek voor handhavers 59
66. Bespreking van de resultaten
Het geluidniveau bedraagt LAeq,15 min ≅ 101 - 105 dB(A). Dit
hangt deels samen met het muziekgenre (metal), deels met
de beperkte afmetingen van de ruimte.
Een niet versterkte drumsolo is reeds opvallend luid, met
maxima tot 105 dB(A).
Het geluidniveau varieert over de ruimte, met ongeveer
10 dB(A): de zone aan de bar, achter een hoek, deels
afgeschermd van het directe geluid, zorgt voor deze variatie.
Meettechniek voor handhavers 66
73. Bespreking van de resultaten
LAeq,15 min ≅ 93 dB(A) voor een rustige groep
LAeq,15 min ≅ 99 dB(A) voor luidere groepen
Er is een duidelijk verschil volgens het muziekgenre:
LAeq,15 min ≅ 99 dB(A): technicus van de (huur) installatie
LAeq,15 min ≅ 102 dB(A): technicus van de band zelf
Er is een duidelijk verschil volgens de regeltechnicus:
Het geluidniveau varieert sterk over de ruimte.
Geluidsverschil bedraagt meer dan 10 dB(A),
door de lage ruimte met een goed geluidsabsorberend plafond.
Meettechniek voor handhavers 73
74. Overzicht van de presentatie – Deel 3
1. Fysisch kader
2. Meting in de inrichting
3. Meting in de omgeving
Metingen binnenshuis
Metingen in open lucht
4. Maatregelen
Meettechniek voor handhavers 74
75. Meting volgens VLAREM binnenshuis
NIET voor die inrichtingen die een toelating hebben van
het gemeentebestuur voor “maximaal 12 gelegenheden
per jaar”.
Niet-ingedeelde inrichtingen
omzetting KB
Klasse 2 & Klasse 3
de bestemming op het gewestplan
het tijdstip van de exploitatie
Meettechniek voor handhavers 75
76. Uitzonderingen op de emissiemetingen
Dit kan wanneer er vooraf toestemming werd aangevraagd
bij en verleend door het college van burgemeester en
schepenen;
Die toelating kan evenwel alleen gegeven worden indien de
muziekactiviteit:
1) plaats vindt tussen 12:00 en 00:00 uur en maximaal 3 uur
duurt; (niet bij laagste categorie tot 85 dB) of
2) gekoppeld is aan een bijzondere gelegenheid en plaats-
vindt in een feestzaal of lokaal waarin aan beide volgende
criteria wordt voldaan:
maximaal 12 gelegenheden per jaar;
maximaal 2 gelegenheden per maand;
Indien punt 2 van kracht is gelden de Vlarem-emissienormen
voor de omgeving niet.
Meettechniek voor handhavers 76
77. Niet ingedeelde inrichtingen
Beoordeling naar analogie met het vroegere KB.
LAslow, max gemeten in de buurt, mag een norm op basis van het
achtergrondgeluidsniveau niet overschrijden.
buurt = alle in de onmiddellijke omgeving gelegen lokalen of
gebouwen, waarin zich personen bevinden.
achtergrondgeluidsniveau = het geluidsniveau, gemeten als
LA95,5min, bij uitschakeling van alle muziekbronnen.
(in het vroegere KB was dit LAmin,5min)
De metingen worden uitgevoerd overeenkomstig de Vlarem-
bepalingen voor metingen binnenshuis.
(artikel 2, §3 en artikel 3 van bijlage 4.5.1. van Vlarem)
Meettechniek voor handhavers 77
78. Referentiewaarde voor LAslow, max
50
45
40
35
30
25
20
15
10 LA95,5min + 5 dB 35 dB LA95,5min
5
0
20 25 30 35 40 45
Meettechniek voor handhavers 78
79. Meetvoorwaarden – Vlarem
De geluidsmetingen binnenshuis vinden plaats op een
hoogte boven de vloer begrepen tussen 1,2 m en 1,5 m en,
zo mogelijk, op minstens 1,5 m van de wanden en de
vensters.
De deuren en vensters van de vertrekken waarin de
geluidsmetingen gebeuren zijn gesloten tijdens de metingen.
Er worden geen bijkomende maatregelen getroffen die de
geluidsoverdracht kunnen beïnvloeden.
Meettechniek voor handhavers 79
80. Klasse 2 & 3 – Meting binnenshuis
Nieuw of
Verandering
Ja Nee
≤ RW - 3 ≅ RW
Meettechniek voor handhavers 80
81. Nieuwe of bestaande inrichting
Inrichting is bestaand als ze op 31 december 2012:
1. NIET ingedeeld was en de stedenbouwkundige vergunning
is verleend vóór 1 juli 2012;
2. ingedeeld was en in uitbating en de stedenbouwkundige
vergunning is verleend vóór 1 januari 1999;
3. ingedeeld was in de derde klasse en in uitbating en
waarvoor vóór 1 september 2012 een
milieuvergunningsaanvraag werd ingediend;”
Meettechniek voor handhavers 81
82. Richtwaarden voor geluid binnenshuis
Ter beoordeling van het geluid van inrichtingen die een gemene
muur en/of vloer hebben met bewoonde vertrekken gelden de
aangegeven waarden in dB(A) als richtwaarden voor binnenshuis
waaraan het specifieke geluid van een inrichting wordt getoetst.
Gebied dag avond nacht
1° landelijke gebieden en gebieden voor 30 25 25
verblijfsrecreatie
2° industriegebieden, 36 31 31
dienstverleningsgebieden, gebieden voor
gemeenschapsvoorzieningen en openbare
nutsvoorzieningen en ontginningsgebieden
tijdens de ontginning
3° woongebieden en alle andere gebieden 33 28 28
uitgezonderd deze sub 1° en sub 2°
Meettechniek voor handhavers 82
83. Meting volgens VLAREM in open lucht
NIET voor die inrichtingen die een toelating hebben van
het gemeentebestuur voor “maximaal 12 gelegenheden
per jaar”.
NIET voor niet-ingedeelde inrichtingen
Het specifiek geluid van de inrichting moet voldoen aan
een norm die afhangt van:
de bestemming op het gewestplan
het tijdstip van de exploitatie.
Meettechniek voor handhavers 83
84. Invloed van gewestplan op geluidsnorm
MILIEUKWALITEITSNORMEN IN dB(A) IN OPEN
Gebied LUCHT
OVERDAG 'S AVONDS 'S NACHTS
1° Landelijke gebieden en gebieden voor verblijfsrecreatie. 40 35 30
2° Gebieden of delen van gebieden op minder dan 500 m 50 45 45
gelegen van industriegebieden of van gebieden voor
gemeenschapsvoorzieningen en openbare nut
3° Gebieden of delen van gebieden op minder dan 500 m 50 45 40
gelegen van gebieden voor ambachtelijke bedrijven en
KMO ondernemingen, van dienstverleningsgebieden
4° Woongebieden 45 40 35
5° Industriegebieden, dienstverleningsgebieden, gebieden voor 60 55 55
openbare nutsvoorzieningen
5bis° Agrarische gebieden 45 40 35
6° Recreatiegebieden, uitgezonderd gebieden voor 50 45 40
verblijfsrecreatie
7° Alle andere gebieden 45 40 35
8° Bufferzones 55 50 50
9° Gebieden of delen van gebieden op minder dan 500 m 55 50 45
gelegen van ontginningsgebieden tijdens de ontginning
Meettechniek voor handhavers 84
85. Invloed van gewestplan op geluidsnorm
Opgelet: Als een gebied valt onder twee
of meer punten van de tabel dan is in dat
gebied de hoogste richtwaarde van
toepassing.
Meettechniek voor handhavers 85
86. Overzicht van de presentatie – Deel 4
1. Fysisch kader
2. Metingen volgens het “muziek”-besluit
3. Metingen volgens Vlarem
4. Maatregelen
Meettechniek voor handhavers 86
87. Administratief ingrijpen
1. Raadgevingen en aanmaningen
Geen administratieve rechtshandeling – niet afdwingbaar
Bestuurshandeling – Beginsel behoorlijk bestuur
Schriftelijk of mondeling
Raadgeving = preventief (zonder PV)
Aanmaning = curatief
2. Bestuurlijke maatregel
Bestuurshandeling en administratieve rechtshandeling
Afdwingbaar
Schriftelijk of mondeling
Kan verschillende vormen aan nemen
- Regularisatiebevel
- Stopzettingsbevel
- Bestuursdwang
Meettechniek voor handhavers 87
88. Veiligheidsmaatregelen
Veiligheidsmaatregelen zijn maatregelen waarbij de
personen, vermeld in artikel 16.4.6, alle handelingen kunnen
stellen of opleggen die zij onder de gegeven
omstandigheden nodig achten om een aanzienlijk risico voor
mens of milieu uit te schakelen, tot een aanvaardbaar niveau
in te perken of te stabiliseren.
1. GEEN strafrechterlijke of bestuurlijke handhaving.
2. WEL administratieve rechtshandeling → AFDWINGBAAR
3. Alle maatregelen die noodzakelijk zijn
4. Kosten vallen ten laste van exploitant
5. Mondeling of schriftelijk
Meettechniek voor handhavers 88
89. Aanpassing vergunningsvoorwaarden
Na gemotiveerd advies kan het college van burgemeester en
schepenen per dossier strengere normen en bijkomende
maatregelen opleggen bij de toelating, bij de melding of het
verlenen van een milieuvergunning.
Een, herhaaldelijke, overschrijding van de norm LAeq, t is niet
enkel een overtreding van de norm, het geeft ook aan dat de
inrichting in de verkeerde Vlarem-klasse is ingedeeld.
Meettechniek voor handhavers 89
90. Meting en beoordeling in jeugdhuizen
studie bij jeugdhuizen door het
ingenieursbureau Daidalos
Peutz (november 2011)
Voor meer informatie:
Het rapport is terug te vinden
op de website LNE
Meettechniek voor handhavers 90
91. Technische ingrepen in zaal
Voornaamste aanbevelingen bij de studie bij jeugdhuizen
door het ingenieursbureau Daidalos Peutz:
1. Bewustzijn dat het muziekgenre impact heeft op de hoogte
van het geluidsniveau.
2. Regel geluid af met hulp sonometer ipv op het gehoor.
3. Vermijd zeer korte afstand tussen publiek en luidsprekers.
4. Scherm de luidste natuurlijke geluidsbron af: het drumstel.
5. Gesofisticeerde geluidversterking (array luidsprekers)
heeft in kleine, lage ruimten meestal geen zin.
6. Plaats bijkomende geluidabsorptie in de ruimte.
7. Gecombineerd effect van maatregelen
Meettechniek voor handhavers 91
92. Keuze van de muziekgroepen
Verschillende groepen, van een ander muziekgenre, maar in
dezelfde zaal en gemixt door dezelfde personen, leiden tot
een verschil tot 5 dB(A).
Bij de luidste muziekgenres werden waarden gemeten tot
LAeq, 60 min = 103 dB(A). Het is het duidelijk dat er ook genres
zijn die nooit boven de grens van 100 dB(A) komen, ook niet
in kleine jeugdhuizen, dichter bij het podium.
Meettechniek voor handhavers 92
93. Plaatsing van bijkomende geluidsabsorptie
Met bijkomende geluidabsorptie kan het geluidniveau dalen
met 1 - 4 dB(A). De grootste daling verkrijgt men in ruimten
met weinig of geen geluidsabsorberende afwerkingen.
In ruimten waar reeds geluidsabsorberende afwerking is, in
het bijzonder in ruimten met een volledig geluidsabsorberend
plafond, is de daling van het geluidniveau door bijkomende
absorptie niet hoger dan 2 dB(A).
Kostprijs geluidsabsorberende afwerking:
plafondafwerking 100 €/m².
wanden 150 - 250 €/m².
Meettechniek voor handhavers 93
94. Geluidsniveau regelen met sonometer
Verschillende groepen, binnen hetzelfde muziekgenre, in
dezelfde zaal, maar gemixt door verschillende personen,
leiden tot een verschil van 1 - 3 dB(A), Dit hangt samen met
de persoonlijke voorkeur van de geluidstechnicus en/of de
band.
Tijdens een concert moet de geluidstechnicus permanent het
geluidniveau kunnen aflezen. Door het volume niet op het
gehoor in te regelen, maar met behulp van een sonometer
bedraagt de mogelijke winst 1 - 3 dB(A).
Kostprijs geluidmeter:
1000 - 1.200 € (exclusief btw, klasse 2).
Meettechniek voor handhavers 94
95. Afstand tussen publiek en luidsprekers
Houd het publiek op voldoende afstand
van de hoofdluidsprekers. Op korte
afstand van luidsprekers wordt men snel
aan hogere tot zeer hoge geluidniveaus
blootgesteld.
Richt het podium zo in dat het publiek de
luidsprekers onmogelijk dichter kan
naderen dan 1 m, en bij voorkeur op
1.5 - 2 m van de luidsprekers blijft.
Zorg voor een permanente voorziening,
een herinrichting van het podium met een
vaste plaats voor de luidsprekers,
afgeschermd van het publiek.
Kostprijs: 2.500 €.
Meettechniek voor handhavers 95
96. Gesofisticeerde geluidversterking
1. Middelen voor een betere
geluidversterking
Meerdere luidsprekers
Gerichte luidsprekers
Array luidsprekers
2. Geluidversterking met zeer gesofisticeerde
luidsprekers- systemen heeft voor
jeugdhuizen, doordat het ruimten zijn met
een beperkte oppervlakte en meestal
kleine hoogte, weinig zin. Er is geen
systematisch aantoonbare winst in de
vorm van een meer gelijkmatig gespreid
geluidniveau in alle jeugdhuizen.
Meettechniek voor handhavers 96
97. Afschermen van de luidste bron
De luidste natuurlijke geluidsbron bij een concert is het
drumstel.
Door op het podium het drumstel te omringen met een
geluidscherm, bij voorkeur aangevuld door
geluidsabsorberende panelen in de rug van de drummer,
tegen de achterwand, kan men het geluidniveau laten dalen
met 3 - 5 dB(A).
De kostprijs:
Aankoop: 3000 - 4000 €,
Verhuur: 50 - 100 €.
Meettechniek voor handhavers 97
98. BBT
Inzake BBT bepaalt artikel 4.1.2.1. §2 weliswaar dat de
naleving van de voorwaarden in Vlarem II en/of de
milieuvergunning wordt geacht overeen te stemmen met de
BBT verplichting. In bepaalde sectoren leidt dit ertoe dat met
name voor betreft de geluidshinder, de vergunning wordt
gezien als een vrijbrief. Met name wat betreft geluidsoverlast
door muziek wordt hierbij door exploitanten vaak een voor de
hand liggende BBT, namelijk de volumeknop, uit het oog
verloren.
Mondelinge opmerking van Luc LAVRYSEN tijdens de voorstelling
van het jaarboek milieurecht, Leuven, 30 maart 2000.
Meettechniek voor handhavers 98