Αναφέρονται μερικά είδη ψαριών που υπάρχουν στις Ελληνικές θάλασσες και η χρησιμότητά τους.

1. Τα ψάρια στις
ελληνικές θάλασσες
Μαρίνη Αλίνα
Νικόλι Ίλντα
Ντάκο Όλγα
Οικονόμου Κωνσταντίνα

2. Είδη ψαριών στις ελληνικές θάλασσες
Αθερίνα: Είναι ψάρι του αφρού ζει και μετακινείται κοπαδιαστά και τροφή του
είναι περισσότερο το πλαγκτόν. Κατά τον Μάρτιο πλησιάζει τις ακτές όπου και
αποθέτει τα αυγά του που μένουν κολλημένα σε πέτρες και σε φύκια. Αθερίνες
υπάρχουν άφθονες στα ελληνικά νερά, το κρέας τους είναι πολύ νόστιμο.
Λαβράκι: Είναι ψάρι της οικογένειας των Μορονίδων και πλούσιο σε λιπαρά
οξέα ω-3. Έχει σύνηθες μήκος 40 με 65 εκατοστά και βάρος 5 με 7 κιλά και έχει
καταγραφεί ότι μπορεί να ζήσει μέχρι 15 χρόνια. Ζει σε παραλιακά ύδατα, σε
βάθος μέχρι 100 μέτρων. Τρέφεται κυρίως με άλλα ψάρια, ενώ τα μικρότερα
ψάρια του είδους περισσότερα με ασπόνδυλα, όπως μαλάκια και γαρίδες.

3. Μελανούρι: είναι ένα Μεσογειακό ψάρι του αλμυρού νερού και είναι παμφάγο.
Καθ' όλη τη διάρκεια της ημέρας μετακινείται πολύ αναζητώντας την τροφή του.
Το συναντάμε σε ρηχά και βαθειά νερά και μπορεί να ζήσει 11 χρόνια περίπου.
Τα μελανούρια είναι γονοχωριστικό είδος, δηλαδή έχουν ένα φύλο σε όλη τη
διάρκεια της ζωής τους. Υπάρχουν, όμως και περιπτώσεις όπου παρατηρήθηκε
ότι μπορεί να κάνουν αλλαγή φύλου από θηλυκά και να γίνουν αρσενικά (όχι
όμως το αντίστροφο), χωρίς να έχει βρεθεί προφανής αιτία. Γεννούν μια φορά
το χρόνο, την περίοδο από Απρίλιο μέχρι Ιούνιο.

4. Τσιπούρα: είναι το κύριο ψάρι της Μεσογείου που εκτρέφεται. Έχει συνήθως
μήκος 35 εκατοστά και η βαρύτερη τσιπούρα που έχει αλιευθεί είχε βάρος 17
κιλά. Είναι κυρίως σαρκοφάγο, τρέφεται και από φυτά, μαλάκια, μύδια και
στρείδια. Η τσιπούρα είναι ψάρι ευρύαλο και ευρύθερμο, αντέχει δηλαδή σε
μεγάλες μεταβολές αλατότητας και θερμοκρασίας του νερού. Έτσι μπορεί να
ζήσει τόσο στην ανοικτή θάλασσα όσο και στις εκβολές ποταμών και σε
λιμνοθάλασσες.
Οι τσιπούρες είναι πρωτάνδρα ερμαφρόδιτα ψάρια, δηλαδή γεννιούνται πρώτα
ως αρσενικά και μετά το πέρας περίπου 3 χρόνων κάνουν αναστροφή φύλλου
και γίνονται θηλυκά. Οι τσιπούρες αναπαράγονται από τον Οκτώβριο μέχρι το
Δεκέμβριο σε λιμνοθάλασσες και δεξαμενές αλμυρού νερού. Κάθε θηλυκό
γεννά 20.000 με 80.000 αυγά την ημέρα. Τα ιχθύδια γεννιούνται στα ανοικτά
νερά και στη συνέχεια κολυμπούν την άνοιξη μέχρι τα ρηχά νερά, όπου είναι
πιο ασφαλή και η τροφή πιο άφθονη.

5. Φαγκρί: είναι ψάρι των αλμυρών υδάτων και μπορεί να φτάσει τα 8 με 9 κιλά
σε βάρος και 90 εκατοστά σε μήκος. Το χρώμα του είναι χρυσοκόκκινο και ζει
κοντά στο βυθό, σε ανοικτά νερά σε βραχώδεις ή αμμώδεις βυθούς. Το
βρίσκουμε σε βάθος από 30 έως 250 μέτρα. Κυρίως τρέφεται με μαλάκια, με
καρκινοειδή και με άλλα ψάρια. Είναι μεταναστευτικό και στην Ελλάδα έρχεται
τη ζεστή εποχή, από την άνοιξη δηλαδή μέχρι το φθινόπωρο. Η γονιμοποίηση
γίνεται τους καλοκαιρινούς μήνες και ιδίως τον Ιούνη.

6. Μπακαλιάρος: Έχει λεπτό και επίμηκες σώμα, με μεγάλο κεφάλι και ζει
συνήθως σε βάθος 30 με 370 μέτρων. Kατά την ενηλικίωσή του έχει μήκος από
20 μέχρι 70 εκατοστά, αλλά μπορεί να φτάσει σε μήκος τα 140 εκατοστά και
βάρος μέχρι τα 15 κιλά. Τρέφεται με άλλα ψάρια, όπως ρέγγες, σαρδέλες,
βακαλάους και καλαμάρια. Η αναπαραγωγή λαμβάνει χώρα την άνοιξη και έχει
μεγάλη διάρκεια.

7. Ψάρια-εισβολείς στις ελληνικές θάλασσες
Λαγοκέφαλος: Πρωτοεμφανίστηκε το 2003 στη Ρόδο κι έκτοτε, κυρίως εξαιτίας
της αλλαγής της θερμοκρασίας του νερού, έχει εξαπλωθεί σε όλη τη χώρα. Στο
δέρμα και στα εντόσθια του υπάρχει μια δηλητηριώδης τοξίνη η τετραδοτοξίνη,
η οποία προκαλεί στον άνθρωπο αναπνευστικές διαταραχές, ανεπάρκεια του
κυκλοφορικού συστήματος, μυϊκή παράλυση ακόμη και θάνατο σε όποιον
καταναλώσει το ψάρι. Αντίδοτο δεν υπάρχει, η όποια θεραπεία είναι μόνο
συμπτωματική. Θανατηφόρα περιστατικά έχουν αναφερθεί ως τώρα στον
Λίβανο και στο Ισραήλ.

8. Λεοντόψαρο: είναι δηλητηριώδης και κατάγεται από την Ερυθρά Θάλασσα.
Τρέφεται με μια ποικιλία άλλων ψαριών και θαλάσσιων οργανισμών. Γεννά
κάθε τέσσερις μέρες, καθ' όλο το έτος, παράγοντας περίπου δύο εκατομμύρια
αυγά ετησίως, τα οποία παρασύρονται από τα θαλάσσια ρεύματα σε μεγάλες
αποστάσεις, πράγμα που βοηθά την εξάπλωση του είδους του. Τα αγκάθια του
είναι άκρως δηλητηριώδη και εν δυνάμει θανατηφόρα για όποιον τρυπηθεί από
αυτά - άλλο ψάρι ή άνθρωπο. Αν κανείς τσιμπηθεί, πρέπει αμέσως να πάει σε
γιατρό, γιατί μπορεί να εκδηλώσει σοβαρή αλλεργική αντίδραση.

9. Τα ψάρια είναι μια τροφή που οι περισσότεροι άνθρωποι δεν τρώνε πολύ εύκολα και
αυτό διότι είναι ένα φαγητό που μπορεί να μας παιδέψει, αφού χρειάζεται να το
καθαρίσεις για να το φας. Από την άλλη είναι μια τροφή πολύ καλή για την υγεία με
πολλές βιταμίνες και ιχνοστοιχεία που βοηθάνε τον ανθρώπινο οργανισμό. Εξάλλου
υπάρχουν πολλές εναλλακτικές λύσεις για να φάει κανείς ψάρι, όπως είναι ο τόνος, ο
σολομός, τα μικρά ψάρια ( γαύρος, αθερίνα, μαριδάκι κλπ ) ή τα πολύ μεγάλα
(φαγκρί κλπ), τα οποία δεν χρειάζονται καθάρισμα. Επίσης, αποτελούν σημαντικό
βοήθημα για τη σωστή λειτουργία της καρδιάς και την προστασία του εγκεφάλου.

10. 1. Έχουν την δυνατότητα να μειώσουν τον κίνδυνο απόφραξης των
εγκεφαλικών αιμοφόρων αγγείων γεγονός που οδηγεί στην μείωση των
εγκεφαλικών επεισοδίων.
2. Μειώνουν τον κίνδυνο εκφυλισμού των πνευματικών ικανοτήτων, της
γεροντικής άνοιας και της ασθένειας Αλτσχάϊμερ σε ηλικιωμένους.
3. Λόγω της περιεκτικότητας τους σε βιταμίνη Α βοηθούν στην όραση.
4. Λόγω της περιεκτικότητας τους σε βιταμίνη Β δίνουν ενέργεια στον
οργανισμό και βοηθούν στην σωστή ανάπτυξη και λειτουργία του νευρικού
συστήματος.
5. Θεωρούνται η τέλεια τροφή ιδίως για γυναίκες που βρίσκονται σε
κατάσταση εγκυμοσύνης.

11. Πηγές άντλησης ω - 3 λιπαρών οξέων αποτελούν τα λιπαρά ψάρια τα οποία
παρόλο που περιέχουν αρκετό λίπος, αυτό είναι κυρίως ακόρεστο. Πηγή αποτελούν
και τα ιχθυέλαια όπως της ρέγκας, της σαρδέλας, του σολομού, της πέστροφας κ.α.
Τα ω-3 προσφέρουν πολλά ευεργετικά οφέλη στον ανθρώπινο οργανισμό όπως
είναι η ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος. Έχουν θετική επίδραση στην
ρευματοειδή αρθρίτιδα, στο άσθμα ακόμη και στον καρκίνο. Επίσης, είναι αναγκαία
για την σωστή ανάπτυξη του εγκεφάλου καθώς και του μυϊκού και νευρικού
συστήματος.

12. Παράνομη και ανεξέλεγκτη αλιεία. Γνωστή και ως πειρατική αλιεία, πραγματοποιείται
συνήθως από σκάφη που παραβιάζουν τους υπάρχοντες κανονισμούς αλιείας και
υπερβαίνουν τις ποσοστώσεις αλίευσης συγκεκριμένων ειδών. Επίσης,
χρησιμοποιούνται και αλιευτικές μέθοδοι που έχουν απαγορευτεί. Παράλληλα, η
πειρατική αλιεία έχει σημαντικές κοινωνικές επιπτώσεις σε παράκτιες κοινότητες που
βασίζονται στην αλιεία για την επιβίωσή τους.

13. Η αλιεία στην Ελλάδα αποτελεί έναν σημαντικό κλάδο της πρωτογενούς
παραγωγής και αποτελεί μέσο βιοπορισμού για 40.000 άτομα. Σήμερα, δεν
απειλείται μόνο το περιβάλλον και τα οικοσυστήματα, αλλά και το μέλλον
της ίδιας της αλιείας. Στοιχεία του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος
καταδεικνύουν ότι στη Μεσόγειο το 65% των ιχθυοαποθεμάτων βρίσκονται
εκτός των ασφαλών βιολογικών ορίων. Με άλλα λόγια, σε λίγα χρόνια,
ορισμένα είδη μπορεί να έχουν εξαφανιστεί.

14. Ο υδράργυρος που απελευθερώνεται στον αέρα και στη συνέχεια καταλήγει στους
ωκεανούς μολύνει τα θαλασσινά που τρώγονται από τους ανθρώπους σε
παγκόσμιο επίπεδο. Κατά τη διάρκεια του περασμένου αιώνα, η ρύπανση από τον
υδράργυρο στην επιφάνεια του ωκεανού έχει υπερδιπλασιαστεί, ως αποτέλεσμα
περασμένων και τωρινών ανθρώπινων δραστηριοτήτων, όπως η καύση του
άνθρακα, τα ορυχεία, και άλλες βιομηχανικές διεργασίες.

15. Το 65% - 70% των εμπορικών ψαριών στην Ελλάδα, όπως η
κουτσομούρα, ο μπακαλιάρος και ο ξιφίας, υπεραλιεύονται. Μάλιστα,
πολλά από αυτά, σε μεγέθη μικρότερα του επιτρεπόμενου. Ένα κιλό ψιλές
κουτσομούρες οι οποίες πωλούνται σήμερα στην αγορά, σε δύο χρόνια, αν
τις αφήναμε να μεγαλώσουν, θα ζύγιζαν περίπου 50 κιλά.