1. Profesoresha e lëndës:
Prof.Ass.Dr.Lumturije Gashi-Luci
Anatomi Patologjike

2.  Zemra është një organ me të vërtetë i veçantë, duke rrahur
më shumë se 40 milionë herë në vit dhe duke pompuar mbi
7500 litra gjaku në ditë ; në një jetëgjatësi tipike , vëllimi
kumulativë do të mbushë tre anije ‘’cisternë’’.
 Sistemi kardiovaskularë është sistemi i parë që bëhet
plotësisht funksional në uterus ( rreth javës së tetë të
shtatzënisë ) ; pa rrahjet e zemrës dhe furnizimin me enë të
gjakut , zhvillimi i mëtejshëm
nuk do të mund të ndodhte , dhe dështimin i fetusit do të
ishte i pashmangshëm. Kur puna e zemrës dështon pas
lindjes, rezultatet janë po aq katastrofike.
Në të vërtetë , sëmundjet kardiovaskulare mbeten
kontribuesit kryesorë
tëvdekshmërisë në mbarë botën . Rreth 40 % e të gjitha
vdekjeve të SHBA ndodhin nga dështimi i sistemit
kardiovaskular - përafërsisht 1 vdekje çdo 30 sekonda , ose
750.000 vdekje çdo vit (50% vdekshmëria më e madhe se
sa format e kancerit të kombinuara së bashku ) .

4.  Rezultojnë nga iskemia miokardiale [ mungesë
ekuilibri në mes të furnizimit me gjak (perfuzionit)
dhe kërkesave të zemrës për gjak të oksigjenuar]
 Në 90% të rasteve, shkaktar është reduktimi në
rrjedhjen koronare të gjakut për shkak të një
obstrukcioni aterosklerotikë në arteriet koronare.
 Kështu, IHD quhen shpesh Sëmundje të arterieve
koronare [coronary artery disease (CAD)] ose
Sëmundje koronare të zemrës [coronary heart
disease (CHD)].

5.  Angina pectoris: (stabile, prinzmetale, jostabile):
iskemia është më pak e rëndë dhe nuk shkakton
vdekjen e muskulit të zemrës.
 Infarkti i miokardit (MI): Kohëzgjatja dhe
ashpërsia e iskemisë është e mjaftueshme për të
shkaktuar vdekjen e muskulit të zemrës.
 IHD kronike me dështim të punës së
zemrës.(Chronic IHD with heart failure)
 Vdekje e papritur kardiake. ( Sudden cardiac
death)
Infarkti akut i miokardit, angina e paqëndrueshme, dhe
vdekja e papritur kardiake janë të referuara si Sindroma
akute koronare.

6.  (1) Angina (tipike) stabile
 Forma më e shpeshtë.
 Shkaktohet nga stenoza kronike që vjen nga
arterioskleroza koronare.
 Paraqitet atëhere kur rritet puna e zemrës(
p.sh gjatë aktivitetit fizik, eksitimit emocional
etj)
 Lehtësohet duke pushuar, ose duke përdorur
Nitroglicerinë (vazodilator i fuqishëm)

7.  (2) Angina (variant) prinzmetale
 Ndodh në gjendje qetësie dhe paraqitet për
shkak të spazmës së arteries koronare
 Vërejmë të ngritur segmentin ST në
elektrokardiogramë (EKG), që është indikator i
iskemisë transmurale.
 Sulmet anginale nuk janë te lidhura me
aktivitetet fizike, por i përgjigjen
vasodilatorëve të tillë si nitroglicerina.

9.  (3) Angina (krescendo) jostabile
 Shpesh ndodh në gjendje qetësie, dhe ka
tendencë të jetë me kohëzgjatje më të
madhe.
 Shkaktohet nga ndërprerja e një pllakë
aterosklerotike me trombozë pjesërisht të
mbivendosur apo ndonjë embolus ose
vazospazmë (ose të dyja).
 Shpesh emërtohet si një MI akut i
mëvonshëm.
 Kështu nganjëherë i referohemi si angina pre-
infarktike.

11.  Paraqet vdekjen e muskulit kardiak që rezulton
nga iskemia.
 Dallojmë MI transmural dhe subendokardial.
 (1) Infarkti Transmural:
 Shumica e MI janë transmural.
 Nekroza iskemike përfshin të plotë ose gati të
plotë trashësinë e murit ventrikular në atë pjesë
ku furnizon me gjak arteria përkatëse koronare.
 Është i lidhur zakonisht me arteriosklerozën
koronare, ndryshimin akut në pllakë dhe nga
tromboza e mbivendosur aty.

12.  (2) Infarkti (jo-transmural) subendokardial
 Është i limituar në 1/3 apo gjysmën e
brendshme të murit ventrikular.
 Ndodh si rezultat i çrregullimit të pllakut, i
ndjekur nga tromboza koronare që
shpërbëhet para se nekroza e miokardit te
shtrihet në tërë trashësinë e tij.
 Gjithashtu mund të rezultojë nga shpeshtësia
dhe kohëzgjatja e madhe e presionit të
reduktuar të gjakut.
 Përndryshe është jokritike.

14.  Infarkti i miokardit mund të ndodhë në çdo
moshë.
 Frekuenca rritet me rritjen e moshës.
 Predispozitat për të pasur aterosklerozë janë:
Hipertensioni, pirja e duhanit, obeziteti, diabeti
mellitus, dhe hiperkolesterolemia.
 Raca e zezë dhe e bardhë janë të prekur në
mënyrë të barabartë.
 Meshkujt janë të rrezikuar më shumë nga MI se sa
femrat.
 Ulja e nivelit të estrogjenit pas menopauzës rritë
mundësitë e paraqitjes së Sëmundjeve të
arterieve koronare.

16.  Mbyllja e arteries koronare: renditja e proceseve:
 Përçarja në pllakë ateromatoze, manifestohet si
hemoragji, erozion apo ulcerë intra-pllakore.
 Trombocitet, të cila janë të ekspozuara ndaj
kolagjenit subendotelial dhe përbërësve të
pllakut nekrotik, i nënshtrohen forcave adhesive,
grumbullohen, aktivizohen, dhe lirojnë substanca
të forta koaguluese (tromboksan A2, serotoninë,
dhe faktorët trombocitar 3 dhe 4).
 Vazospazma stimulohet nga grumbullimi i
trombociteve. Shpejtë, trombi transformohet në
atë masë, sa të mbylle lumenin e enës se gjakut.

19.  Në 10% të rasteve, infarkti i miokardit akut nuk
është i lidhur me trombozën e shkaktuar nga
pllaka aterosklerotike, këtu mund të përfshihen
mekanizma tjerë si:
 Vazospazma: e izoluar, intensive, ndoshta vjen
nga grumbullimi trombociteve (abuzimi me
kokainë).
 Embolia: Që vie nga atriumi i majtë apo nga
endokarditi vegjetativ; emboli paradoksale nga
ana e djathtë e zemrës ose venave periferike.
 Të panjohura: Të shkaktuara nga vaskuliti
koronarë, hemoglobinopatitë, depozitim të
amiloideve në muret e enëve të gjakut.

24.  Përshkruajnë konstatimet kardiake në
pacientë, shpesh të moshuarit, në të cilët
zhvillohen në mënyrë progresive dëmtime të
zemrës, si pasojë e sëmundjeve iskemike.
 Morfologjia: Zemrat janë zakonisht të
zgjeruara dhe të rënda (Hipertrofi e ventrikulit
të majtë).
 Vërehen pak apo disa stenoza aterosklerotike
në arteriet koronare.
 Gjetjet mikroskopike: Hipertrofi miokardiale,
vakuolizim i përhapur subendokardial dhe
plagët nga infarkti i mëparshëm.

26.  Vdekje e papritur nga shkaktarë të ndryshëm.
 Komplikim dhe shpesh shenja e parë klinike qe vie nga sëmundjet
iskemike të zemrës.
 Në viktimat e moshës se re, shkaqet kryesore jo-aterosklerotike të
vdekjes së papritur kardiake mund të jenë:
• Të trashëguar apo anomalitë e fituara
të sistemit konduktiv të zemrës.
• Anomalitë e lindura të arterieve koronare.
• Mosfunksionim i valvules mitrale.
• Miokarditi ose sarkoidoza.
• Kardomiopati hipertrofike apo të dilatuar.
• Hipertensionit pulmonar
• Hypertrofia e miokardit. Rritja e masës së zemrës është një
faktor rreziku për paraqitjen e SCD.; në këtë mënyrë, vdekja
papritmas e disa te rinjëve, duke përfshirë atletët, sportistët në
patologji mund të spjegohet si vdekje e shkaktuar nga rritja e
masës së zemrës.