1. BİR FİKRİN SİMGEYE
DÖNÜŞÜMÜNÜN 10
YILLIK TARİHİ
Porto’da
Porto’da Hafif Raylı Sistem
Pedro Mota Pereira
Operativos Manager
pedro.pereira@metrodoporto.pt
+351 22 508 10 48

2. Kocaeli, April 7, 2011 Sustainable Transportation Symposium metrodoporto.pt

3. BİR FİKRİN SİMGEYE
DÖNÜŞÜMÜNÜN 10
YILLIK TARİHİ
Porto’da
Porto’da Hafif Raylı Sistem
Pedro Mota Pereira
Operations Manager
pedro.pereira@metrodoporto.pt
+351 22 508 10 48

4. İÇİNDEKİLER
1. Bağlam
2. Nasıl yaptık?
3. Neyi başardık?
3 N ib d k?
4. Neler yapıyoruz?
y py
Kocaeli, April 7, 2011 Sustainable Transportation Symposium metrodoporto.pt

5. Kocaeli, April 7, 2011 Sustainable Transportation Symposium metrodoporto.pt

6. COĞRAFYA
• Portekiz’in Kuzeyi
• Portekiz’in 2. büyük kenti
• Kıyı kenti
• Günde 1 milyon seyahat
Porto Porto
Şehri Metropol Alanı
Nüfus
Nüf 220,000
220 000 1,400,000
1 400 000
Alan 41 km2 1,000 km2
Nüfus 5,000 kişi/km2 1,400 kişi/km2
yoğunluğu
Kocaeli, April 7, 2011 Sustainable Transportation Symposium metrodoporto.pt

7. BİLİYOR MUYDUNUZ?
Kocaeli, April 7, 2011 Sustainable Transportation Symposium metrodoporto.pt

8. 90’LARIN SOSYAL VE EKONOMİK BAĞLAMI
10.0% GDP Growth
PORTEKİZ 8.0%
1986’da Avrupa Topluluğu’na üye oldu 6.0%
4.0%
Ülke Kalkınması için Avrupa’dan sübvansiyon aldı
Avrupa dan 2.0%
2 0%
0.0%
Yeni nesil kamu idaresinde üst mevkilere erişiyor -2.0%
1980
1982
1984
1986
1988
1990
1992
1994
GSYH Büyümesi (1985 – 1990): %5.4
PORTO PORTO’DA ULAŞIM ÖRGÜTLENMESİ
Trafik sıkışıklığı İdare Merkezi Hükümet
Motorlu taşıt
M t l t t oranında artış
d t Kamu Belediye Metropol
Kentsel imar Kurumları Meclisi Ajansı
2 eski banliyö tren hattı Kamu Otobüs şirketi
ş Banliyö Treni
y
İştirakleri (STCP) (CP USGP)
Banliyö
Özel Şirketler Taksiler
otobüsü
Kocaeli, April 7, 2011 Sustainable Transportation Symposium metrodoporto.pt

9. BİR FİKİR
• Şehir merkezinde trafik sıkışıklığı problemini çözmek
• Porto’da toplu taşımayı iyileştirmek
• Eski banliyö tren hattını modernize etmek (Póvoa Varzim
ve Trofa hatları)
• Porto’da modern bir kent içi ulaşım uygulaması ortaya
koymak
ÇÖZÜM: HAFİF RAYLI SİSTEM
Kocaeli, April 7, 2011 Sustainable Transportation Symposium metrodoporto.pt

10. BİLGELİĞİN ALTI TEMEL TAŞI
Yerel ve merkezi yönetim kurumları arasında işbirliği
Vergi kolaylıkları (Yatırım /Altyapı/ İşletme)
Yap-işlet-devret çözümü
Özel işletmeciler
Sübvanse yatırım
Süb t
Diğer toplu taşıma modlarıyla ortak çalışma
Kocaeli, April 7, 2011 Sustainable Transportation Symposium metrodoporto.pt

11. KURUMSAL YÖNETİŞİM
PAYDAŞLAR
CP, 0.7%
Yönetim kurulu
7 üye
STCP, İcra komitesi
16.3% 1 üye – merkezi yönetim
3 üye – yerel yönetim
Portuguese
State , 40%
Metropolitan
Agency , İcra
40% komitesi
Merkezi
yö e
yönetim
Personel tarafından
atanmış 3
üye
150
100
50
Teknik İdare ve
Personel Finans
0 Departmanlar
≈110 kişi
Kocaeli, April 7, 2011 Sustainable Transportation Symposium metrodoporto.pt

12. ZAMAN ÇİZGİSİ (1994 – 2006)
3. Aşama 1. Aşama
Sözleşme
BAFO tamamlandı
İkinci Aşama İlk hattın hizmete
Teknik İhale girdi
İlk Yapım
İlk Aşama Çalışmaları
Ön Eleme
1994 95 96 97 98 99 2000 01 02 03 ... 06
Metro do Porto İmtiyaz Paydaşların
Yönetmelikler sözleşmesini temel alır
Operasyon
O
Kamu İhalesi Yapım çalışmaları
Kocaeli, April 7, 2011 Sustainable Transportation Symposium metrodoporto.pt

13. ZAMAN ÇİZGİSİ (2003 – 2014)
hHattın açılışı Yyeni işletmeci
1aAş1ama tamamlandı yYeni İşletmeci
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
oOtobüs ağı yeniden F L ttı
F Ha
tasarlandı
t l d Yapım çalışmaları
C lW l
İşletme ve bakım
için kamu ihalesi İşletme ve yönetim
için kamu ihalesi
İşletmeci: Normetro İşletme & Bakım:
Viaporto
apo to
Kocaeli, April 7, 2011 Sustainable Transportation Symposium metrodoporto.pt

14. BAŞARILAR
DAHA SÜRDÜRÜLEBİLİR
ULAŞIM TÜRLERİNE GÖRE DAHA ÇEKİCİ ŞEHİRLER
Ç Ş
DAĞILIM Kentsel alanların daha yeşil ve bisiklet ve yaya
dostu bir hale getirilmesi
Yolculukların %25i özel işletmecilerle yaplıyor
BİRDEN ÇOK TAŞIMA TÜRÜ
DAHA İYİ BİR ÇEVRE KULLANIMINDA VERİMLİLİK
Bilet entegrasyonu
2009’da 43.000 ton CO2 azaltıldı
Kişisel araçlar ve toplu taşıma arasında
arayüzler oluşturma
Bölge Planlama
DAHA ÇOK MOBİLİTE
2009 da 1.500
2009’da 1 500 işlik bir istaihdam
2009’daki zaman kazanımlarının mali değeri
140 millon euro Portekiz şirketle dışarıya danışmanlık
vermeye başladılar
Kocaeli, April 7, 2011 Sustainable Transportation Symposium metrodoporto.pt

15. MÜŞTERİ MEMNUNİYETİ
faydaları
Müşteri Memnuniyet
Endeksi
82% hız, dakiklik, sıklık,
80%
Kapsama alanı, erişilebilirlik,
78%
76% konfor, ekonomi, mobilite,
74% Trafiğe girmeme, güvenlik
72%
70%
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
2009 yılında yapılan müşteri memnuniyeti
anketinde öne çıkan ilk 10 fayda
Kocaeli, April 7, 2011 Sustainable Transportation Symposium metrodoporto.pt

16. İYİ VATANDAŞ
Toplumda aktif bir oyuncu:
• Bölgesel
• Ulusal
• Uluslararası
Light Rail Comitte
Kocaeli, April 7, 2011 Sustainable Transportation Symposium metrodoporto.pt

17. TEMEL RAKAMLAR (ağ ve yatırımlar)
Ağ [km] 67
Yer üstünde 58
Tünel 9
Kent içi 32
Banliyö 35
Yatırım
Yat r m [M€]
31-12-2010 2.413
Operasyon
Yolcu 53,5
Yolcu* km 267,0
Ekonomi [2010]
rev. yolcu * km [cent.] 11,6
rev. koltuk * km [cent.] 2,13
Kapsama oranı 75%
Yük faktörü 18%
Kocaeli, April 7, 2011 Sustainable Transportation Symposium metrodoporto.pt

18. ULAŞIM TİPLERİ ARASINDA AKTARMA
• Trene 3 aktarma noktası
• Otobüse 8 Ana Aktarma Noktası (5 hattan daha fazla)
• Havaalanı ve şehir merkezi arasında direkt bağlantı
Bus, R il and M t
B Rail d Metro Bus / Metro
B M t
Campanha Interchange Campo 24 Agosto
Kocaeli, April 7, 2011 Sustainable Transportation Symposium metrodoporto.pt

19. AKTARMA – Yeni istasyon inşası
Kocaeli, April 7, 2011 Sustainable Transportation Symposium metrodoporto.pt

20. DEMİRYOLU ARAÇLARI
72 EUROTRAM (şehiriçi)
(şehiriçi) 216 • YOLCU KAPASİTESİ
80 • KOLTUK
80 • MAXIMUM HIZ (KM/SAAT)
100% • ERİŞİLEBİLİRLİK
30 TRAM-TRAIN (banliyö)
TRAM- (banliyö)
248 • YOLCU KAPASİTESİ
100 • KOLTUK
100 • MAXİMUM HIZ (KM/SAAT)
100% • ERİŞİLEBİLİRLİK
Kocaeli, April 7, 2011 Sustainable Transportation Symposium metrodoporto.pt

21. VMP1
TEMEL OPERASYON GÖSTERGELERİ
Passenger km
Validations (millions) Demand (millions)
80 300
246 259 261
60 225
202
40 150
96
20 75
6 47
10 18 39 48 51 53
26
0 0
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009
Validations Passenger km
Seat km (millions) Supply Load Factor
Load Factor
1600 20%
19% 19%
16%
1200 15%
14%
13%
800
11% 10%
9%
400 5%
290 419 734 1417 1506 1400 1398
0 0%
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009
Seat km Load factor
Kocaeli, April 7, 2011 Sustainable Transportation Symposium metrodoporto.pt

22. Slide 21
VMP18 Vasco Mota Pereira, 3/29/2011

23. AKTARMA TALEBİ
Validações Totais
20 120 - 16,2%
+ 8,3% - 6,6%
180 100
+ 9% - 10,1%- 4,2%
+ 19,9%
160 + 53,4%
80
ções
Milhões de Validaç
140
Mil hões de Validações
60
120
40
10
20
M
80
60 0
Inter modal Monomodal
2006 45,08 128,60
40
2007 69,14 107,71
20 2008 82,90 100,64
206 207 208 092 201 2009 90,40
90 40 90,50
90 50
T 173 68 176 85 183 54 180 90 184 57 2010 97,89 86,68
I 45 08 69 14 82 90 90 40 97 89
Kocaeli, April 7, 2011 Sustainable Transportation Symposium metrodoporto.pt

24. SİMGE Mİ?
• UITP HAFİF RAYLI ÖDÜLÜ 2008
En İyi Yeni Hafif Raylı Projesi
• Pritzker Ödülü 2011 (Souto
Moura)
Metro do Porto Sisteminden sorumlu
mimar
• UITP HAFİF RAYLI KOMİTESİ
Joao Rebelo, Baş Teknoloji Sorumlusu,
2011 itibariyle Metro do Porto
Başkanı
• MUTLU MÜŞTERİLER
Kocaeli, April 7, 2011 Sustainable Transportation Symposium metrodoporto.pt

25. ÖNERİLER
Başarının temel noktaları:
• Yap İşlet Devret (Kendi uzmanlığınız yoksa)
Yap-İşlet-Devret
• Farklı ulaşım tipleri arasında aktarma
(
(donanım ve yazılım)
y )
• Kentle entegrasyon
• Paydaşların katılımı
• Halkın iyi niyeti
• “Şehrin hızına ayak uyduran” bir işletme
Kocaeli, April 7, 2011 Sustainable Transportation Symposium metrodoporto.pt

26. HANGİ KONUDA İYİYİZ?
• Proje Yönetimi
o O
Operasyon öncesi t
ö i tasarım ve d
denetim
ti
o Sistem entegrasyonu
o Prosedürlerin gözden geçirilmesi
• İşletme & Bakım Kontrol
o Kamu ihaleleri tasarımı
o Temel Performans Göstergelerin tanımlanması
o Performans Ölçümü
• Proje Tasarımı
o Yeni metro ve hatlar için master planlar
o Kent içi entegrasyon
Kocaeli, April 7, 2011 Sustainable Transportation Symposium metrodoporto.pt

27. NELER YAPIYORUZ?
• Farklı Ulaşım Tipleri Arasında Aktarma
o Gerçek zamanlı bilgi aktarımı (otobüs/metro/uçak)
o Aktarma operasyonlarına yönelik iş modelleri
o Park Et & devam et anlayışının geliştirilmesi
o Bisikletle gel, park et & devam et
• Metro do Porto 2. Etap
o 43km; 2 Milyar €
o İhale dokümanları
• Danışmanlık
o M t do P t ’
Metro d Porto’nun d
deneyim ve uzmanlığını paylaşmak
i lğ l k
Kocaeli, April 7, 2011 Sustainable Transportation Symposium metrodoporto.pt

28. BIBLIOGRAPHY
Dokümanlara ulaşabileceğiniz web sitesi:
www.metrodoporto.pt
http://www.metrodoporto.pt/en/PageGen.aspx?WMCM_PaginaId=17246
http://www metrodoporto pt/en/PageGen aspx?WMCM PaginaId=17246
•Yıllık Rapor 2009, pdf (İngilizce)
•Sürdürülebilirlik Raporu 2009, pdf (İngilizce)
•Metro do Porto Raporu pdf (Portekizce)
Metro Raporu,
Kocaeli, April 7, 2011 Sustainable Transportation Symposium metrodoporto.pt

29. TEŞEKKÜRLER
Porto Light Rail System

30. Kocaeli, April 7, 2011 Sustainable Transportation Symposium metrodoporto.pt