1. Irakasleak esan bezala, Martxoaren 11ean irteera batera joan ginen, eta ez
nolanahiko irteera batetara baizik eta Aiako parke naturala bisitatzera.
Goizean egunero bezala aldaketa handirik gabe, 8etan eskolara joan ginen
eta lehenengo saioa eman genuen. Gizarteko klasea genuen eta egun
horretan motxila gabe ibili ahal izateko presentazio moduko bat egin
genuen gure eskolako “E” gelan. E gelan pantaila handi bat dago eta
pantaila taktil hori ordenagailuari konektatuta. Gela hori nahiko handia da
eta horrelako gauzetarako erabiltzen da. Klase hori amaitu ondoren
bakoitzak bere gauzak hartu eta autobusera!
Ordu erdikoa izan zen gutxi gorabehera autobusean eman genuen ibilaldia,
eta bertan autobusetik jaitsitakoan, oinez joan ginen baserri moduko batera.
Kanpotik oso zaharra ematen zuen baina barrutik oso ederra zen; pareta
guztiak egur enborrekin zeuden eta horrek oso berezi egiten zuen. Hor,
neska batek azalpen batzuk eman zizkigun parke horri buruzko maketa
batetaz baliatuz. Jarraian antzinako erroten egitura jakin ahal izateko bideo
bat jarri zigun eta bertan dena azaltzen zuen , detaile txikienak ere bai.
Hamaiketakorako denbora utzi ziguten, eta jarraian hortik gauza guztiak
hartu eta neska berarekin benetako errota eta burdinolak ikustera abiatu
ginen. Bidean gindoazela hainbat geldialdi egin genituen eta geldialdi
bakoitzean azalpen ezberdin bat ematen ziguten, baina denetan zuhaitzen
ezaugarriak eta nola bereizi esaten zigun.
Errotara ailegatu ginenean, neska horrek errota martxan jartzea lortu zuen
eta guk frogatu genuen nola antzinakoek txikitzen zituzten aleak irina egin
ahal izateko.Etxe zahar bat zen eta beheran gurpil modukoak eginez eta
uraren abiaduraren eraginez haiek mugitu egiten ziren eta aldi berean goian
zeuden harri handiak mugitzen zituen. Goiko bi harri horiek zilindro
itxurakoak ziren eta erditik kanporaino zulotxo batzuk zituen irina
bihurtutakoa ateratzeko eta ontzi handi batera kanporatzeko. Hori zen hor
ikusten zena baina menditik gindoazela frogatu ahal izan genuen hori
bakarrik ez dela dena, menditik datorren ur zati bat (ez dena, ibaietako

2. fauna eta flora ez kaltetzeko) bideratu egin behar zela errota ondoko
depositu handi batera.
Energia hidraulikoa: Energia hidraulikoa, gehienbat ibaietako urarekin
egiten da. Turbina bat egoten da urean eta horrek errota mugituz energia
elektrikoa sortzen du.Klima euritsua denean, pantano moduko batzuk egin
daitezke ibaian bezala egiteko.
*Alde onak:
- Ez du kutsatzen ezta karbono dioxidorik botatzen ere.
-Uholdeak kontrola ditzake
-Agortezina da.
-Ibaia erregulatzen du.
*Alde txarrak:
-Lortzea oso garestia da.
-Presa dugunean, presa apurtzeko arriskua egon daiteke.
-Ura euritik lortzen da, eta arazo bat izan daiteke.
Jarraian, errota ikusi eta gero, burdinola geneukan ikusteko. Hura zen
bietan harrigarriena, baserri zahar bat zen eta errota bezala ur depositu bat
zuen baina ez behera: goian baizik, honetan indar gehiago behar baitzuen.
250 l/s erori behar zuen dena ondo joateko. Gurpil modukoak zituen bat
uraren eraginez bueltak emateko eta bestea, berriz, berotasuna lortzeko,
hauspoak mugitzeko. Lehenik sua egin behar zen leku batean eta ondoren
palanka bati emanez, hauspoak martxan jarri. Hauspoak esaterakoan
etxekoak bezalakoak etortzen zaizkigu burura baina horiek erraldoiak ziren,
oso-oso handiak. Azkenik mailu erraldoia martxan jartzea falta zen burdina
lortzeko eta beste palanka baten bidez martxan jartzen zen.Uraren eraginez
mugitutako gurpil modukoa, palanka bati lotuta zegoen eta palanka hori
mailu erraldoiari, lehenengo palankak amaieran egur puntak zituen eta
bueltak ematean beste palankarekin konbinatuz mailuaren mugimendua
sortzen zen. Gizon bat ikusi genuen burdin zati bat jarrita hor eta burdin
zati hori oso beroa zegoen, baina horrekin burdina moldatu izan ahal zuen.
´Dena amaitutakoan etxera bueltatzeko ordua ailegatu zen eta orduan ikusi
genuen mota guztietako landare, aintzira eta zuhaitzak agertzen zirela. Eta
menditik autobusean sartu eta eguerdirako Tolosan geunden.
Oso esperientzia polita izan zen eta ez genuen imajinatzen horrelakorik
zegoenik. Liburuetan ikusi arren, oso baliagarria izan zaigu horrelako
esperientzia bat edukitzea.
Irudi batzuk jarriko dizkizuegu ondoren.