1. DEBA IBAIAREN AZTERKETA ARRASATEN 4. Proba

2. 1. IBAIAREN DESKRIBAPENA 4. Proba Ibaialde ZN probarako Arrasate zeharkatzen duen Deba ibaia aukeratu dugu. Deba ibaia Gipuzkoako ibaia da, Leintz-Gatzaga inguruan jaio eta Deban itsasoratzen dena. Debagoienako eskualdea zeharkatzerakoan ibaiadar ezberdinen urak jasotzen ditu. Ikerketa honetan guk Deba ibaiaren hiru puntu ikertu ditugu, eta baita ibaiak Arrasaten jasotzen duen Aramaio errekaren ur emaria ere.

3. Deba ibaiaren arroa oso industrializatua dago, bere biztanleria (135.000 biztanle inguru) zenbait herri garrantzitsutan bildua dagoelarik (Arrasate, Oñati, Bergara, Soraluze, Eibar eta Deba). 1. IBAIAREN DESKRIBAPENA 4. Proba Presio demografiko eta industriala dela-eta, arroak kalte ekologiko handiak jasan ditu, horien artean argiena uraren kalitate txarra. Euskal Herriko ibairik kutsatuenetarikoa da.

5. IBAIAREN AZTERKETA 4. Proba Hurrengo puntuak aztertu ditugu 1. Aramaio erreka / 2. Deba (goian) / 3. Elkartze puntua / 4. Deba (behean)

7. IBAIAREN AZTERKETA 4. Proba TetraTest O 2 : Oxigeno mailaren neurketa Kubeta ibai uraren 15 ml-ekin bete eta ondoren 1. erreaktibotik 5 tanta bota eta ondoren 2. erreaktibotik beste 5 tanta bota. Kubeta tapaz itxi eta guztia ondo nahastu kubeta hainbat alditan itzuliz. Prezipitatu txiki bat agertuko da kubetan eta likidoaren kolorea ilundu egingo da. Minutu erdiz pausatzen utzi eta 3. erreaktibotik 5 tanta bota kubeta barrura. Itxi kubeta eta ondo nahastu barruko edukiak. Sedimentua disolbatu egiten da eta kubetako urak kolore arrosa-morea hartzen du. Behin lortuta, TetraTest O 2 kaxan datorren eskalarekin erkatzen da eta hortik urak duen oxigeno maila estima dezakegu (mg/L-tan).

8. IKUS DEZAGUN AUKERATURIKO IBAIAREN PUNTU BAKOITZEAN ZER TOPATU DUGUN… 4. Proba

9. Aramaio ibaia

10. 2. KOKATU ZUEN IBAIA Aramaio ibai hemen kokatzen da.

11. 1. IBAIAREN DESKRIBAPENA 1-Ibai Arrasaten dago eta ikastola baten ondotik pasatzen da,baita ere etxe asko zeunden inguruan eta ibaiaren zati horretan kurba bat zegoen. 2-ibaiaren hertzetan zabor ugari zegoen:Plastikozko poltsak,ahulki bat eta lata bat…

12. 3. IKUSIZKO AZTERKETA Plastikoko poltsak, ahulkia eta latak Zaborra 1 m/s Uraren abiadura 5 metro Zabalera 15 zm Sakonera Gris argia Uraren kolorea botilan Ibaiaren ikusizko azterketa

13. 3. IKUSIZKO AZTERKETA 6,4 pH-a 9 ºC Tenperatura 14 mg/L Oxigeno maila 0 mg/L Nutrienteak (NO 2 - eta NO 3 - ) >16ºd Gogortasuna 3ºd Bikarbonatoak Uraren kalitatearen neurketa

14. 4. BIZITZARIK? 4. Proba Gure ibaian bizitza zegoen, 12 ahate gutxi gorabehera. Landareak ere bazeuden, adibidez goroldioa, sastrakak eta belar ugari: bitxiloreak, gramineak… Zuhaitz bat ere bazegoen, lizar bat.

15. 5. HAUSNARKETA Ibaia hau Arrasaten kokatzen da bere urak Aramaiotik datoz eta ikastola baten ondotik pasatzen da, bere inguruan zabor asko zegoen: latak, plastikosko poltsak, plastikosko ahulkia… animaliak ere bazeuden: ahateak eta landareak: bitxiloreak, gramineak… Pixka bat aurrerago ur-jauzi txiki batzuk daude.

16. 4. Proba Deba ibaia

17. 4. Proba Hemen dago gure puntua

19. 3. IKUSIZKO AZTERKETA 4. Proba Ibaiaren inguruan, sabor ugari ikusi genuen, hau da, bertan ijitoak bizi ziren lehen, eta ondorioz beraien arropa, zapatak, maletan eta koltxoiak zeuden.

20. Uraren egoera arropak, zapatak, maleta, butano bonbona, plastikoak Zaborra Geranium, belarra, txikori belarra, sastrakak, sahatsa Landaretza Ez ziren ikusi Animaliak Ertza Asko Mat. esekid. Grixa Kolorea 0 NO 3 - 0 NO 2 - >10ºd Gogortasuna >10ºd Bikarbonatoak 6,8 pH 12 O2 (mg/L) 9 Tª (ºC) 0,3 Abiadura (m/s) Ura 4 Zabalera (m) 1 Sakonera (m) Ibaia Deba (goia)

21. 4. BIZITZARIK? 4. Proba Landareak zeuden, hau da, jeranioak, txikori belarra,perrexila,lizarra,…

22. 5. HAUSNARKETA 4. Proba Proba honekin ikasi duguna, gure ibaiak oso zikin daudela izan da, eta horregatik saindu egin behar ditugu: paper ez botatze, subtantzia kimikoak ere ez… Eta gainera, uraren propietateak jakiteko materiala erabiltzen ikasi dugu.

23. ARAMAIO ETA DEBAREN ELKARTZE PUNTUA 4. Proba

24. 1. IBAIAREN DESKRIBAPENA 4. Proba Ibaia oso zikina zegoen, zikinkeri asko zegoelako adibidez: latak, poteak, kartoiak, erropa zatiak… Ura zikinkeri asko zeraman eta ur kolorea marroia edo hori kolorekoa zegoen.

25. 2. KOKATU ZUEN IBAIA 4. Proba Aramaio eta Debaren elkartze puntua gure herriko hospitalaren baino lehenago aurkitzen da. Ibaiaren hondoan etxe batzuk daude eta ertzainak daude ondoan.

26. 3. IKUSIZKO AZTERKETA 4. Proba Ibaian zabor asko zegoen: jogurt poteak, tabako kaxak, plastikoak, … Ura ez zegoen oso garbia, zikina baizik. Ahateak zeuden eta sagu txiki batzuk ere. Uraren kolorea marroi-urdin kolorea zuen eta harri asko zeuden uraren azpiko aldean. MARROI-URDINA

27. 4. BIZITZARIK? 4. Proba Bai, bizitza zegoen baina bakarrik 7 edo 8 ahate ikusi genituen, usoak ere ikusi genituen baina bakarri 3 zeuden. Landare asko zeuden orietariko batzuk hauexek ziren: Margaritak, belarra, gaztainondo txiki batzuk eta haritz txikiak ere.

28. 5. HAUSNARKETA 4. Proba Ibaia ez zegoen oso garbia. Zabor asko zegoen adibidez: jourt poteak, motorea, kajak… Bizitza zegoen baina oso gutxi (7 edo 8 ahate zeuden), bitxiloreak, belarra, gaztainondo txiki batzuk eta haritz txikiak ere bazeuden. Ibaia zikina zegoen eta batzuetan garbitzen dutenean oso itsuroso ikusten da.

29. 4. Proba Deba Ibaia

30. 4. Proba

32. 2. KOKATU ZUEN IBAIA: 4. Proba Arrasateko ospitalaren ondoko ibaia da.

33. 4. Proba 4’5m Zabalera(m) 14mg/l Oxigenoa 6’4 pH 0 Bikarbonatoak 16+ Gogortasuna 0 Nutrienteak 8’5ºC Tenperatura Ura 6m/16seg. Uraren abiadura 1m Sakonera(m) Ibaia

34. 4. Proba Animaliak: Landareak: -Ur oiloa - Sahatsa -Sastraka -Ahatea -Haritza -Untza -Katua -Goroldioa -Belarra

35. 5. HAUSNARKETA 4. Proba Arrasateko ibairik osasuntsuena da, baina hobeto egon zitekeen. Zabor ugari dago eta ez dago espezie aniztasunik, ez landareetan, ez animalietan.

36. 4. Proba LABURPENA Asko: Plastikoak, arropa Aulkiak, bizikleta, erraketak, motore bat, kaxak, plastiko asko, poltsak, arropa. Arropak, zapatak, maleta, butano bonbona, plastikoak Asko: Aulki bat erreka erdian, plastikozko poltsak, latak Zaborra Sahatsak, huntza, goroldioa, haritza, sastrakak, belarra Goroldioa, sahatsak, belarra, buddleia, sastrakak, garoak Geranium , belarra, txikori belarra, sastrakak, sahatsa Bitxiloreak, belarra, goroldioa, gramineak, lizarra Landaretza Ur-oiloa, ahateak (3), katua Ahateak (7) Ez ziren ikusi Ahateak (12) Animaliak Ertza Oso gutxi Gutxi Asko Gutxi Mat. esekiduran Ez guztiz gardena Ez guztiz gardena Grisa Grisa Kolorea 0 0 0 0 NO 3 - 0 0 0 0 NO 2 - 16 8 10 16 Gogortasuna 0 0 10 3 Bikarbonatoak 6,4 6,4 6,8 6,4 pH 14 14 12 14 O 2 (mg/L) 8,5 4 9 9 Tª (ºC) 0,4 0,2 0,3 1 Abiadura (m/s) Ura 5 5 4 3,5 Zabalera (m) 1 0,5 1 0,3 Sakonera (m) Ibaia Deba (behea) Elkartze puntua Deba (goia) Aramaio

37. 4. Proba LABURPENA