ΟΜΗΡΟΥ ΟΔΥΣΣΕΙΑ

1. ΟΜΗΡΟΥ ΙΛΙΑΔΑ - ΡΑΨΩΔΙΑ Α (στ. 1-53)
1
o Χαρακτηρισμός Χρύση
Ο πόνος του για την αιχμαλωσία της κόρης του τον φέρνει
ικέτη στο στρατόπεδο των Αχαιών. Προσπαθεί να κερδίσει τη
συμπάθειά τους προσφέροντάς τους πλούσια λύτρα,
απευθύνεται με κολακευτικά λόγια στους Αχαιούς
(γενναιόκαρδοι Αχαιοί) κι εύχεται να κερδίσουν τον πόλεμο.
Είναι αξιοπρεπής κι ευγενικός. Πληγωμένος όμως από την
προσβλητική συμπεριφορά του Αγαμέμνονα και πονώντας για
την κόρη του, προσεύχεται στον Απόλλωνα ζητώντας την
τιμωρία των Αχαιών και αισθάνεται σίγουρος ότι ο θεός είναι με
το μέρος του.
o Απαντήσεις στις ερωτήσεις του βιβλίου
1. Ποιο είναι το θέμα της Ιλιάδας και πώς το οριοθετεί
χρονικά ο ποιητής;
Θέμα: Ο θυμός (μῆνις) του Αχιλλέα και οι συνέπειές του για
τους Αχαιούς.
Ο θυμός αυτός οριοθετείται χρονικά στους στίχους 6-7 του
προοιμίου, όπου ο ποιητής λέει ότι ο θυμός του Αχιλλέα
προκλήθηκε μετά τη φιλονικία του με τον Αγαμέμνονα, τον
αρχιστράτηγο των Αχαιών.
2. Ποιοι είναι οι πρωταγωνιστές της ενότητας (άνθρωποι και
θεοί) και ποιος είναι ο ρόλος τους (ολοφάνερος ή αφανής);

2. ΟΜΗΡΟΥ ΙΛΙΑΔΑ - ΡΑΨΩΔΙΑ Α (στ. 1-53)
2
 Πρωταγωνιστές από τους ανθρώπους: ο Αχιλλέας (δεν
πρωταγωνιστεί στη συγκεκριμένη ενότητα, αλλά
αναφέρεται ως κεντρικό πρόσωπο), ο Αγαμέμνονας, ο
Χρύσης.
 Πρωταγωνιστές από τους θεούς: Δίας, Απόλλωνας.
 Ο ρόλος τους:
 Αχιλλέας: Ο θυμός του θα γίνει αιτία πολλών δεινών για
τους Αχαιούς.
 Αγαμέμνονας: Η άρνησή του να επιστρέψει στο
Χρύση(ιερέας Απόλλωνα) την κόρη του Χρυσηίδα θα
προκαλέσει την οργή του θεού Απόλλωνα, που έπειτα από
παράκληση του Χρύση, θα τιμωρήσει τον Αγαμέμνονα
φέρνοντας λοιμό στο στρατόπεδο των Αχαιών. Το γεγονό ς
αυτό θα προκαλέσει στη συνέχεια και τη σύγκρουση
Αγαμέμνονα – Αχιλλέα.
 Χρύσης: Με την παράκλησή του στο θεό Απόλλωνα να
τιμωρήσει τον Αγαμέμνονα, επειδή δεν του δίνει την κόρη
του, θα προκαλέσει λοιμό στους Αχαιούς.
 Δίας: Ο ρόλος του είναι αφανής: Ωστόσο, ο θάνατος
τόσων Αχαιών ως συνέπεια του θυμού του Αχιλλέα, είναι
θέλησή του, αφού έχει υποσχεθεί στη μητέρα του Αχιλλέα,
τη Θέτιδα, ότι θα δώσει νίκη στους Τρώες, ώστε να
αναγνωρίσουν οι Αχαιοί την αξία του γιου της και να
τιμηθεί.
 Απόλλωνας: Είναι υπεύθυνος για τη σύγκρουση
Αγαμέμνονα-Αχιλλέα, αφού αυτός προκάλεσε λοιμό στο
στρατόπεδο των Αχαιών, για να τιμωρήσει τον
Αγαμέμνονα που πρόσβαλε τον ιερέα του Χρύση.
3. Στη σύγκρουση Αγαμέμνονα και Χρύση φαινομενικά
νικητής αναδεικνύεται ο αρχιστράτηγος. Στην εμφάνιση
όμως καις το λόγο του ιερέα λανθάνουν κάποιοι

3. ΟΜΗΡΟΥ ΙΛΙΑΔΑ - ΡΑΨΩΔΙΑ Α (στ. 1-53)
3
υπαινιγμοί που μας προϊδεάζουν ότι η τελική επικράτηση
θα είναι δική του. Να επισημάνετε αυτά τα στοιχεία, που
δίνονται υπαινικτικά από τον ποιητή.
- Το ρήμα «ευλαβούμαι» (ευλαβείσθε) στο στ. 22 σημαίνει
σέβομαι αλλά και φοβάμαι. Συγχρόνως, ο χαρακτηρισμός
του Απόλλωνα στον ίδιο στίχο ως μακροβόλου τοξευτή,
δείχνει εμμέσως την απειλητική μορφή του θεού.
- Ο προηγούμενος στίχος 22, σε συνδυασμό με τον στ. 14,
όπου με τα σύμβολα που αναφέρονται (χρυσό σκήπτρο
τυλικτό του Φοίβου το στεφάνι εκράτει) τονίζεται η σχέση
του γέροντα ιερέα με το θεό, προμηνύει την τελική νίκη
του Χρύση.
4. Η προσευχή του Χρύση ακολουθεί το συνηθισμένο
θρησκευτικό τυπικό της εποχής. Αφού επισημάνετε και
απαριθμήσετε τα τυπικά στοιχεία της προσευχής, να τα
συγκρίνετε με μια σημερινή προσευχή.
Τυπικά στοιχεία ομηρικής προσευχής
 Η επίκληση στο θεό
 Η προσφώνηση, όπου αναφέρονται τα ονόματα του θεού
και η σχέση του με το συγκεκριμένο τόπο
 Η υπενθύμιση των προσφορών προς το θεό
 Η παρουσίαση του αιτήματος ως ανταπόδοση των
προσφορών
 Το αίτημα με λίγα λόγια
Ομοιότητες με την Κυριακάτικη προσευχή
 Και στις δυο προσευχές υπάρχει η επίκληση, η
προσφώνηση και η διατύπωση του αιτήματος

4. ΟΜΗΡΟΥ ΙΛΙΑΔΑ - ΡΑΨΩΔΙΑ Α (στ. 1-53)
4
 και στις δυο προσευχές τα αιτήματα διατυπώνονται στο
τέλος της προσευχής
Διαφορές με την Κυριακάτικη προσευχή
 Στην Κυριακάτικη προσευχή λείπει η σύνδεση του θεού με
το συγκεκριμένο τόπο
 Η προσευχή του Χρύση έχει τη μορφή προσευχής-
κατάρας. Το αίτημά του αφορά την τιμωρία κάποιου. Δεν
συμβαίνει το ίδιο με την κυριακάτικη προσευχή που
αφορά την ικανοποίηση πνευματικών αναγκών.