Dit is een samenvatting van de twee biografiën van Han Suyin over Mau. De beide biografiën zijn in zekere mate verouderd en moeten gezien worden in de tijdsfeer van de eerste helft van de jaren zeventig toen het prestige van Mau heel hoog was.

1. Mau Tsetoeng
en de Chinese Revolutie
De Morgenvloed (1973)
De wind in de toren (1975-1976)
Han Suyin
Samenvatting van Frans De Maegd, medewerker Docu-Marx
(zomer 2006)
www.marx.be
1

2. Mau Tsetoeng en de Chinese Revolutie
De Morgenvloed
Han Suyin
Uitg « In den Toren » 1973 ISBN 90 6074 057 2
DEEL EEN
Kinderjaren
Mau is geboren op 26 december 1893 in het dorp Sjausjaan – Hoenaan.
Het is een welvarend landbouw en handelgebied
Het is strategisch gelegen.
Het was een belangrijke keizerlijke handelsroute.
De streek ontwikkelde zich in de 19de eeuw tot een intellectueel centrum.
De regio speelde een belangrijke rol in de Taiping beweging (1850-1864)
Het geboortehuis van Mau is vandaag een museum
De grootvader van Mau was een arme boer
Vader werd door hard werken een kleine vrij welvarende boer.
Toen Mau jong was at hij maar 1 keer per maand een ei., 3,4 keer per jaar vlees.
Mau hield veel van zijn moeder.
Zijn vader was hem te hardvochtig
Mau was sterk en een goed zwemmer ( 16/07/66 zwom hij de Jangtse over…)
Als knaap werkte hij op het veld
Hij was een tegendraadse leerling (eerste staking op « zevenjarige » leeftijd)
Hij had een enorme leeshonger
Net als zijn moeder stond hij aan de kant van de armen
Op 13 jarige leeftijd gaat hij werken op het land van zijn vader.
Op 16 jarige leeftijd leert hij voor boekhouder (1910)
Hij wordt gedwongen te huwen
Enkele belangrijke gebeurtenissen
1900. Opstand van de « Rechtvaardige vuisten »
Het was een opstand tegen de buitenlandse indringers (kanonneerboten) en de
Mantsjoe dynastie
1904-1905. Russische – Japanse oorlog wordt uitgevochten in China
De wereld veranderd snel in China door ondermeer de opkomst van een Chinese
burgerij en de vorming van intellectuelen onder Japanse en westerse invloed
Eerste opstanden van Soen Jatsen tussen 1906 – 1908
(De opstand slaagt pas 1911 door de instelling van een burgerlijke republiek)
« Verdeel de gronden »
Die eerste opstanden enthousiasmeren Mau
2

3. Jeugd en studie
Mau gaat naar « moderne school » in Siang-siang
Daarna naar de middelbare school in Tsangsja
(hoofstad van Hoenaan)
Op 10 oktober 1911 breekt de democratische revolutie uit.
Mau trekt naar Woehaan om het republikeins leger te vervoegen
Knipt zijn haarvlecht af
Hij wordt een gewoon soldaat (van okt 1911 tot febr 1912)
China wordt een Republiek
Maar de militaristen namen snel de macht (Juaan) en Soen moet vluchten
Vanaf 1916 heersten oorlogsheren in het verdeelde China en nam de invloed van
Japan toe.
Eerst (1912) gaat hij opnieuw naar school maar gaat dan aan zelfstudie doen in de
bibliotheek waar hij vooral filosofie en geschiedenis studeerde.
De Franse Revolutie begeestert hem
Daarna gaat hij studeren voor onderwijzer
Vanaf de herfst 1913 tot de lente 1918
De pedagogische school was vooruitstrevend
« Zoek de waarheid bij de feiten »
Hij organiseert een studiegenootschap « Nieuw China » voor debat, studie en
enquêtes
In 1915 leidt Mau een studentenbond tegen het militarisme en tegen Japan
Hij studeert krijgskunde en geeft les in guerrillatechnieken
Hij organiseert avondlessen voor arbeiders en bedienden
Hij hecht zeer veel belang aan sport
Eerste reis naar Peking
Mau wordt assistent bibliothecaris op de universiteit van Peking
Hij sluit zich aan bij « de marxistische studiegroep » in 1918
Hij geraakt onder de invloed van de Russische Revolutie en Lenin
Hij vertrekt niet naar Frankrijk om verder te studeren
4 Mei 1919
Het tijdschrift « Nieuw leven » pleit voor volkstaal en de politieke deelname van de
intellectuelen tegen de invloed van Japan..
Betogingen en stakingen vanaf 4 mei toen bekend werd dat op het Congres van
Versailles de VS en Japan China onder elkaar hebben verdeeld.
De studenten verbinden zich met het volk.
Mau publiceert als journalist artikels die pleiten voor een gewapende volksrevolutie.
Hij verzet zich tegen het pacifisme en het reformisme dat uit het Westen kwam
aangewaaid (B. Russell)
Opdracht
Mau gaat naar Changai
3

4. Het neemt deel aan de vorming van een communistische jeugdkern : « Socialistisch
Jeugdkorps », opgericht in mei 1920 onder impuls van de Komintern.
Mau wordt onderwijzer in zijn geboortestreek en sticht er een afdeling op van het
« Socialistische Jeugdkorps ».
De studie van de ervaring van de Sovjet-Unie neemt er een belangrijke plaats in.
Via een door hem opgerichte boekenwinkel begint hij een netwerk van communisten
te spinnen.
Tegelijk creëert hij een massabasis door het organiseren van « scholen voor
arbeiders en boeren ». De leerlingen leren er de betekenis van woorden zoals
« arbeid, arbeider, uitbuiting,… » kennen.
Eind juni 1921 heeft het Eerste Congres plaats van de CCP
De gauchistische lijn, die elke samenwerking met Soen weigert haalt er de overhand.
De meerderheid spreekt zich ook uit tegen de intellectuelen en de boeren.
Dit tegen het advies van de Komintern.
Mau gaat niet akkoord met deze strekking.
Mau organiseert een afdeling van de CCP in Hoenan.
Hij gaat in Aanjuaan de mijnwerkers organiseren (Mau schilderij « Vaticaan »)
(1921).
In totaal worden er in Hoenan zowat 12.000 arbeiders georganiseerd in
arbeiderscellen.
In juli 1922 wordt het Tweede Congres van de CCP gehouden maar Mau was de
afspraakplaats vergeten…
Mau werkt in Hoenaan samen met Li Liaan en Lire Sjautji bij het organiseren van
grote stakingen in de steenkoolmijnen en bij de spoorwegen.
In 1923 wordt de eerste vakbond opgericht voor arbeiders en boeren in Hoenaan.
Mau organiseert een school « voor (marxistische) zelfstudie ».
Tegelijk wordt er een marxistische tijdschrift uitgegeven « De Nieuwe Eeuw » om de
arbeiders en boeren op te voeden in het Marxisme-Leninisme.
Omwille van de toenemende repressie moet Mau onderduiken in april 1923 en
vertrekt hij naar Changai.
Het eerste eenheidsfront.
Soen Jatsen begint steeds meer sympathie te koesteren voor de Sovjet Unie en
verdedigt: « de drie principes van het volk : nationalisme, democratie en socialisme »
Op het Derde Congres van de CCP in juni 1923 wordt besloten een éénheidsfront te
vormen met de Kwomintang (KMT)
De eerste taak voor de communisten is het doorvoeren van de democratische
revolutie.
Pas dan kom men overgaan naar de socialistische revolutie.
Communisten als Mau worden ook lid van de KMT .
Mau benadrukt er het werken onder de boeren.
De rechtse lijn van Tsjen Toesioe wilt de CCP ondergeschikt maken aan de KMT.
4

5. Op het Vierde Congres van de CCP in januari 1925 worden alleen de
arbeidersklasse en de nationale burgerij als de belangrijkste klasse voor de
democratische revolutie vernoemd. Niet de boeren.
Ontgoochelt verlaat Mau Changai en keert naar Hoenaan terug.
Hij organiseert er de boeren
In 1925 sterft Soen en Tjiang Kaisjek volgt hem op.
Deze vormt in het geheim een anti-communistische fascistische fractie binnen de
KMT
Hij is sterk verbonden met het misdaadmilieu en haar geheime vennootschappen
De CCP wint aan populariteit en macht in grote steden als Changai.
De vakbonden worden steeds sterker en er worden arbeidersmilities gevormd.
De wegen gaat uiteen
De communisten staan sterk in Changai en Kwangtsjow.
De KMT en de CCP bereiden « de veldtocht naar het noorden voor » om er de
feodale oorlogsheren te verslaan.
«Verpletter het feodalisme en het buitenlandse imperialisme»
Mau wordt verantwoordelijke in de KMT kaderschool : « Instituut van de boeren »
Hij geeft er les over zijn «analyse van de klassen in China » (1926)
Deze analyse, die veel belang hecht aan de rol van de boeren in de anti-feodale en
anti-imperialistische revolutie, wordt geweigerd door de CCP maar wel door de
Komintern.
Tjiang bereidt de liquidatie van de communisten voor.
De repressie begint vanaf 1926. Maar omwille van de « eenheid boven alles »
capituleert Tsjen voor de KMT en de CCP geeft haar leidende rol in de revolutie op
De CCP levert kritiek op « de excessen van de boeren » en de « overdreven eisen
en acties van de arbeiders ».
De CCP verbiedt het organiseren van (eigen) boerenmilities terwijl Mau die ten volle
organiseert.
Stalin veroordeelt in november en december 1926 « het intomen van de boeren in
China en speciaal in Hoenaan ».
Het werk van Mau over de boerenbeweging in Hoenaan wordt gepubliceerd door de
Komintern.
Op 9 juli 1926 begint « de veldtocht naar het noorden » olv Tjiang om de
oorlogsheren te verslaan en China te verenigen. Het nationalistisch leger trok snel op
omdat het geholpen wordt door de opstanden van de boeren en de acties van de
arbeiders. De boeren proberen overal de groot-grondbezitters te onteigenen maar dit
wordt afgestraft door de KMT. In Hoenaan nemen de boerenbonden de macht over
maar die macht wordt hen afgenomen door de KMT. De landhervorming (het
verdelen van het land onder de boeren) wordt gestopt. De CCP olv Tsjen gaat
hiermee akkoord. (ondermeer omdat men daardoor een groot deel van de kaders
van de KMT en hun families treft…)
De repressie die de KMT in de steden en op het platteland begint te voeren creëert
verwarring en ontmoediging onder de massa’s.
Het verraad (p.148)
5

6. Het leger van de KMT trekt op naar Changai.
In Changai bereidt Tsjow Enlai clandestien het veroveren van de macht door de
arbeiders van Changai. De arbeiders nemen de macht in de stad op 20 maart.
Het leger van de KMT kan en mag de stad niet in.
Vanaf 12 april tot 14 mei verovert Tjiang gewapenderhand de stad.
Op 14 mei wordt de stad bezet en begint de slachtpartij pas goed.
Ze duurt bijna twee jaar.
In geheel China worden bloedbaden aangericht.
Eind april 1927 wordt het Vijfde Congres gehouden van de CCP
Tsjen verdedigde de eenheid met de KMT en rekende op de linksen in de KMT om
Tjiang in te tomen.
Mau krijgt kritiek omwille van de boeren excessen en Tsjow omdat hij de arbeiders
niet tijdig heeft ontwapend….
De « linkse KMT » loopt uiteindelijk over naar Tjiang.
De eerste rode basis
De eerste « linkse beleidslijn »
In de steden wordt de CCP en de arbeidersklasse gedecimeerd.
In augustus 1927 wordt Tsjen Toesioe afgezet en zijn capitulatielijn veroordeeld.
Er wordt besloten boerenopstanden te organiseren om zo snel mogelijk de steden te
veroveren. Mau organiseert de mijnwerkers en de boeren van Hoenaan in wat later
het Rode Leger zal worden.
Omdat het waanzin zou zijn met zijn nog beperkt aantal troepen steden aan te vallen
wordt besloten « de bergen in te gaan » en vanuit « het platteland de steden te
omsingelen ».
Het leger trekt door de provincies Hoenaan en Kiangsi en neemt zoveel mogelijk
contact op met de plaatselijke bevolking om hen te winnen.
Uiteindelijk wordt er een eerste Rode basis in het Tjiingkangsjaan gebergte
opgericht.
Omdat de CCP leiding vindt dat de « Herfstoogst Opstand » is mislukt (er waren
geen steden veroverd) wordt Mau uit het CC gezet.
Hij houdt vol dat «De vooruitgang van de Chinese Revolutie afhangt van de
gewapende strijd onder leiding van de CCP, van de oorlog van de boeren onder
leiding van de arbeidersklasse».
Hij verwerpt « de vloedgolf » theorie van de nieuwe leider van de CCP : Tju Tjioepai
(de eerste linkse afdwaling) waarbij een snelle en grote opstand op het platteland de
steden in een mum diende te bevrijden.
Dankzij de komst van Tsjoe Te en zijn guerrillaleger kan de Rode Basis worden
uitgebreid.
Het Rode Leger wordt een echt volksleger met :
- drie hoofdregels voor de discipline
o Gehoorzaam bij alles wat je doet aan de gegeven bevelen
o Neem de massa zelf geen naald of draad af
o Lever alles in wat je hebt buitgemaakt
- acht punten van correct gedrag
o Wees beleefd tegen het volk
o Betaal redelijke prijzen voor wat je koopt
o Geef alles wat je geleend hebt terug
o Betaal alle schade die je hebt aangericht.
6

7. o Plaats de deur terug en geef het stro waarop je geslapen hebt terug
o Graaf de latrines op een afstand van de huizen en gooi ze na het
vertrek terug dicht
o Veroorloof je geen vrijheden met vrouwen
o Mishandel gevangenen niet
Het Rode Leger helpt de boeren op het land zoveel het kon
Plaatselijke boerenmilities worden opgericht
In de zomer 1928 worden Mau en Tsjoe Te verplicht deel te nemen aan een
kampagne om Zuid Hoenaan te veroveren. Deze expeditie mislukt en het Rode
Leger verliest de helft van haar effectieven. De Rode Basis wordt omsingeld en het
Rode Leger trekt nu naar Kiangsi om er een nieuwe Rode Basis op te richten.
Mau Tsetoeng en Li Lisaan.
De tweede « linkse afwijking » (p.203)
Op het Zesde Congres van de CCP te Moskou in sept 1928 wordt de « linkse
afwijking » van Tju Tjioepai (« revolutionaire vloedgolf », « afslachten en
afbranden ») veroordeeld. Li Lisaan wordt (de facto) de nieuwe leider van de CCP
Na zich vechtend een baan door Kiangsi te hebben getrokken kan Mau in Zjwétjin
een nieuwe Rode Basis oprichten.
De situatie was er beter dan in de eerste Rode Basis.
Het Rode Leger verzekerde zich de steun van de boeren door het doorvoeren van de
landbouwhervorming (tot 70% van de oogst ging naar de grootgrond bezitters). Rode
Gardes – boerenmilities en guerrillatroepen – worden gevormd.
De Rode Basis wordt zoveel mogelijk uitgebreid.
Li Lisaan beveelt Mau zijn Rode Basis op te geven en de revolutie in de steden te
ontketenen. Hij verwijt Mau zijn « boerenmentaliteit »
Mau organiseert in december 1929 de conferentie van Koetièn waar vooral de
verhouding tussen de Partij en het leger, de verhouding tussen militaire acties en
politiek werk worden besproken. Er wordt veel nadruk gelegd op de politieke
opvoeding en het massawerk. Onrechtstreeks wordt de lijn van Li Lisaan
veroordeeld.
De tussenkomsten van Mau worden samengevat in de brochure « Rechtzetting van
onjuiste opvattingen in de Partij »
Mau schrijft ook zijn bekend artikel « Tegen de boekenwijsheid » waarin hij stelde
«geen onderzoek, geen recht tot spreken ».
In de zomer van 1930 worden Mau en Tsjoe verplicht deel te nemen aan het
veroveren van steden. Hetgeen mislukt. Ook de opstanden in de steden mislukken.
De KMT is nog veel te sterk.
Tjiang organiseert een witte terreur in de steden (waarbij ook de vrouw van Mau
wordt vermoord) en bereidt de omsingelingen voor van de Rode Basissen van Mau
en Tsjoe.
In december 1930 wordt Li Lisaan afgezet en Wang Mig neemt (de facto) de leiding.
Mau Tsetoeng en Wang Mig
De derde « linkse afwijking » (p.233)
7

8. De repressie in Sjanghai wordt in 1931 zo groot dat het Politbureau moet vluchten
naar de Rode Basis van Kiangsi en Boeien. Die basis werd zo sterk dat ze werd
uitgeroepen tot « Sovjet Republiek ». De "vernietigingscampagnes" van de KMT
liepen op niets uit.
In september 1931 vallen de Japanners Mantsjoerije binnen.
Gans het land eist dat de Japanners zouden worden verdreven.
Maar op 1 mei 1932 sluit Tjiang een wapenstilstand met de Japanners en wordt de
staat Mansjoekwo opgericht met Poe’I als (laatste) Chinese keizer.
Mau en Tsjoe verklaren Japan de oorlog.
Een symbolische gebaar om aan te duiden dat de strijd tegen Japan dé prioriteit
wordt in de nationaal-democratische revolutie.
Begin 1933 stelt Mau voor een « Eenheidsfront » aan te gaan met alle
nationalistische krachten.
Nationalistische krachten binnen de KMT beginnen in opstand te komen tegen Tjiang
Door de komst van de « linkse » leiding van het CCP wordt Mau afgezet.
Een stellingenoorlog vervangt (onder invloed van Otto Braun) de guerrillatechnieken
van Mau. Het Rode Leger begon op de kap van de boeren te leven.
In het najaar 1933 begint Tjiang zijn beslissende vijfde militaire
vernietigingscampagne tegen de Centrale Rode Basis.
In het najaar 1934 is de Centrale Basis sterk gekrompen en volledig omsingeld.
De leiding van de CCP slaagt in paniek en wil nu zo snel mogelijk de Rode Basis
opgeven. Het wordt een echte vlucht met 300.000 mannen en vrouwen.
Mau raadde aan
- niet overhaast te vertrekken
- er een militaire terugtocht van te maken ipv « een verhuis »
- naar het noorden te trekken om de oorlog tegen Japan voor te bereiden.
Er wordt niet naar hem geluisterd.
De lange mars (266)
Op 16 oktober begint de Lange Mars onder de slechtst mogelijk omstandigheden.
Aanvallen, honger en vermoeidheid halveren het Rode Leger reeds de twee eerste
maanden van de mars. Men kan maar 3 km per dag al vechtend marcheren.
Ze worden ondermeer vanuit de lucht gemitrailleerd door Duitse vliegtuigen…
De conferenties van Liping en Tsoen’i in januari 1935 maakte een einde aan de
« linkse » militaristische lijn van Wang Ming. De « stellingenoorlog » en de
overhaaste vlucht had drie vierde van het Rode Leger gekost. Er was ook geen enkel
militair of politiek perspectief meer.
Mau verdedigt op de conferentie van Tsoen’i wat later de theorie van de
« Langdurende Volksoorlog » wordt genoemd.
Mau krijgt de leiding van de Lange Mars.
Via allerlei omwegen trekt men naar het noorden om er een revolutionaire basis op te
richten tegen Japan.
Het oversteken van de Tatoe bij Loeting is een huzarenstuk. (25 mei 1935)
Ze trekken doorheen de Sneeuwbergen , velen komen er om van de kou.
Net voor de moerassen komt er een scheuring in het Rode Leger. Een deel vertrekt
naar het vruchtbare Setsjwaan « om rijst te gaan eten ». Maar deze groep kwam in
Sinkang (aan de grens van Tibet terecht). Tsjoe was onder hen. Waarom? Later zal
hij en een deel van de afgescheurde troepen Jenaan vervoegen.
8

9. De tocht door de moerassen is een verschrikking.
Met zowat 10.000 soldaten komt het leger van Mau in oktober 1935 in Noord Sjensi
aan na een tocht van 12 000 km en doorheen 11 provincies (waar 200 miljoen
Chinezen leefden)
DEEL TWEE
De Jenaanperiode
Het tweede eenheidfront
Noord Sjensi is een redelijk onherbergzame streek.
Er bestond reeds een kern van een Rode Basis toen het Rode leger toekomt in juli
1935.
De soldaten graven grotwoningen, zoals de plaatselijke bevolking.
Ze leren gierst in plaats van rijst eten
Tjang beveelt zijn troepen om vanuit Xian het Rode leger te omsingelen en te
verslaan.
Maar een deel van de KMT officieren zijn patriotten die tegen Japan willen vechten
Ze gaan geheime onderhandelingen aan met de communisten (Tsjow Enlai) vanaf
eind 1935.
In december 1936 wil Tjang zijn officieren in Xian aansporen meer werk te maken
van de vernietiging van de communisten.
Maar hij wordt gevangen genomen door zijn eigen officieren.
Het « incident van Xian » was geboren.
Door tussenkomst van de communisten wordt Tjang niet terechtgesteld maar
gedwongen om een eenheidfront aan te gaan om tegen Japan te strijden.
Op 25 december 1936 wordt Tjang vrijgelaten.
Vanaf januari 1937 wordt Jenaan de hoofdstad van de Rode Basis in Sjensi.
In het voorjaar en de zomer van 1937 onderhandelen de CCP en de KMT over de
vorming van een eenheidfront. In augustus geraken ze het eens in een manifest met
drie doelstellingen :
1. Onafhankelijkheid en nationale integriteit. Teruggave van alle verloren
gebieden.
2. De vorming van een democratische regering, een nationale vergadering en
een grondwet
3. Verbetering van de levensstandaard van het volk, de versterking van de
economie
Het Rode Leger wordt omgedoopt tot 8ste Routeleger.
Het behoudt zijn autonomie tov het Nationalistisch leger van Tjang.
Terwijl de legers van Tjang nederlagen opliepen tegen de Japanners behaalt het 8st
Routeleger successen.
Het vierde nieuwe leger wordt opgericht bestaande uit de overlevende uit het
Tjingkangsjaan gebergte.
Tsjang wordt omwille van zijn laffe houding tegenover de Japanners de « grote
stozak » genoemd.
Eigenlijk wilt Tjang vrede met Japan om opnieuw de communisten te kunnen
aanpakken.
Hij omsingelt Jenaan en probeert de communisten uit te hongeren.
In 1941 probeert hij het nieuwe vierde leger volledig uit te roeien.
9

10. Maar omwille van hun oorlog met Japan dringen de VS er nu op aan dat Tjiang de
Japanners zou aanpakken.
Jenaan
De jaren in Jenaan zijn de belangrijkste jaren uit het leven van Mau
Duizenden patriotten stomen toe naar Jenaan om er te strijden tegen Japan.
De levensomstandigheden zijn bijzonder moeilijk omwille van de blokkade van de
KMT en de verschroeide aarde techniek van de Japanners (Japan maakt in China
zowat 30 miljoen slachtoffers vooral door uithongering, ziekte en miserie)
In Jenaan wordt een productiecampagne aangevat volgens de leuze « steunen op
eigen krachten » en « organiseer u ».
Iedereen neemt deel aan de productie tot en met de hoogste kaders van de Partij en
de officieren van het Rode Leger.
De landbouwhervorming en de coöperatieven laten de vaderlandse
grootgrondbezitters gerust. Pas na de oorlog zal men radicaler optreden.
Tegelijk wordt in Jenaan de gezondheidszorg en het onderwijs aangepakt.
Hier moet men vooral strijden tegen feodale gewoontes en het bijgeloof.
De leiding van de Rode basis is centraal, het bestuur gedecentraliseerd.
Naast de uitbreiding van de Rode Basissen zorgt de CCP voor de vorming van
gerrilliaeenheden in de door de Japanners bezette gebieden. Achter de linies van de
Japanners worden stilaan nieuwe basissen opgericht.
Tussen 1937 en 1945 leveren de rode legers 92.000 gevechten en brengen de vijand
1 miljoen doden en gewonden toe.
In 1945 zijn er 19 Rode Basissen in China met in totaal 100 miljoen inwoners.
Mau Tsetoeng in Jenaan
De mens en de leraar.
In april 1939 trouwt hij met de actrice Tjiang Tjing.
Hij schrijft « Over de praktijk » en « Over de tegenstellingen »
De studie van het wetenschappelijk socialisme wordt grondig aangepakt in « een
rectificatiebeweging »
De vorming en de studie van het communisme zijn absoluut noodzakelijk.
Slechts 5% kan lezen en schrijven.
De meeste manschappen zijn van boerenafkomst en kennen weinig van politiek.
Het merendeel der kaders hebben een mandarijnen opleiding gekregen.
Enorm veel jongeren, die niets van het communisme kenden, stromen toe in Jenaan
De tactiek van « het eenheidsfront » en de strijd tegen Japan mocht het doel : het
socialisme en het communisme niet doen vergeten.
Het gevaar dat de Partij en haar beperkte proletarische basis zou afglijden naar een
nationaal democratisch (dus burgerlijk) programma en strijd is niet denkbeeldig.
De partij dient een proletarische wereldvisie te geven aan haar leden.
De soldaten krijgen ook vorming in krijgskunde.
Mau schrijft verschillende militaire handboeken.
Vanaf 1939 wordt de partijkrant « de communist » uitgegeven in Jenaan.
De Correctiebeweging, 1941-1944
10

11. De stijl van werken in de CCP wordt stevig aangepakt
- eenheid tussen theorie en praktijk
- zich verbinden met de massa’s, «de massa’s zijn de ware helden».
- kritiek en zelfkritiek leveren
- samenhang van democratie en centralisme
- eenvoudig leven en hard werken
- het volk dienen
- liefde voor de handenarbeid
Gedurende - ondermeer de kulturele revolutie - wordt naar de stijl van werken en
denken in Jenaan verwezen : « de geest van Jenaan ».
In zijn « Interventie over Literatuur en kunst in Jenaan » ontwikkelt Mau de theorie
van de samenhang tussen onderbouw en bovenbouw in de maatschappij, de
samenhang tussen inhoud en vorm in de kunst , de noodzaak om een proletarische
wereldvisie te ontwikkelen en om literatuur en kunst in dienst van en begrijpbaar voor
het volk te stellen (bv wat soort helden gaat men beschrijven en hoe ?)
Het zevende Congres april 1945
Eerste nieuw congres na 17 jaar
« Congres van de eenheid en de overwinning »
Partij telt meer dan 1.200.000 leden.
« Het denken van MTT » wordt de partijideologie
Congres gaat over
- het eenheidsfont, de nieuwe democratie en de plaats van de strijd in China in
de wereld. « Over de coalitieregering »
- het perspectief van de machtsovername en het socialisme
Mau wordt voorzitter en Lioe Sjautji onder-voorzitter
Er is dan al veel kritiek op Lioe omdat hij niet het socialisme maar (enkel) de
« verbetering van het bestaan » van de Chinezen zou nastreven.
Hij wilt de Partij openstellen voor de klasse van de vaderlandlievende burgerij (KMT)
Amerikanen bezoeken Jenaan
« Dixie missie » John Steelwell staat positief tegenover de communisten maar
Huxley is erg negatief.
De Amerikanen stellen vast dat de CCP écht tegen Japan vecht
Ze willen de CCP dwingen zicht te smelten met de KMT
De Koude Oorlog en de burgeroorlog kondigen zich reeds aan.
De verovering van de macht.
Voorspel.
De VS bereiden zich voor Tjiang te steunen om de communisten te vernietigen.
Tjiang richt een « nationale vergadering » op zonder de communisten.
De Amerikanen sturen nu massale steun naar Tjiang.
Mau (tropenhelm) probeert verder te onderhandelen met Tjiang en gaat naar
Tjoengkin in augustus 1945. Hij toast er met Tjiang.
Ondertussen bevrijden het Rode Leger een groot deel van Mantsoerije
Bij de onderhandelingen is de CCP akkoord om zich uit het zuiden terug te trekken
en een deel van haar leger te ontbinden (tot 10% van de KMT legers, van 910.000
tot 200.000 soldaten))
11

12. Na onderhandelen komt er een compromis uit de bus op 10 oktober 1945, onder
sterke Amerikaanse druk (Hurley)
- De vorming van een « politiek consultatieve conferentie» met
vertegenwoordigers van de communisten.
- Een nationalisering van de strijdkrachten ging bediscuteerd worden.
De legers van de KMT nemen heel wat gebieden en steden in maar gedragen er zich
ongelooflijk brutaal en worden er beschouwd als bezettingslegers.
De CCP wint aan sympathie en indien er verkiezingen zouden worden gehouden
zouden de communisten zeker winnen.
De KMT bereidt een nieuwe burgeroorlog voor.
Door onderhandelingen met de Amerikanen (Marshall) probeert Jouw Eclair de
vrede te bewaren.
Ondertussen voeren de communisten de landbouwhervormingen door het Noord
China, herstellen ze de productie in de steden en bouwen ze democratische
machtstructuren uit.
Het Rode Leger wordt het Volksbevrijdingsleger (VBL)
In maart begint de KMT haar aanvallen tegen de communisten en verhogen de
Amerikanen hun druk.
Tegenover Annex Louis Sarong verklaart in augustus 1946 Mau dat de atoombom
«een papieren tijger» is. Hij is ervan overtuigt dat de VS zich geen nieuwe
wereldoorlog kan permitteren omwille van de sympathie voor het socialisme in het
Westen.
De verovering van de macht
Burgeroorlog en bevrijding, 1946-1949
In juli 1946 begint Kjiang zijn offensief tegen de communisten.
De tweede burgeroorlog of « revolutionaire zelf-verdedigingsoorlog » is begonnen
In de eerste fase laat de CCP toe dat de KMT grote delen van het land en de grote
steden veroverd. De communisten gebruiken nu Mantsjoerije als uitvalsbasis.
De VS leveren enorm veel materiaal aan de KMT maar dat komt uiteindelijk bij de
communisten terecht.
De haat tegen de Japanners slaat over naar haat tegen de Amerikanen die
verantwoordelijk worden geacht voor de burgeroorlog.
Overal waar Tjiang de macht heeft, organiseert hij een fascistisch schrikbewind.
De corruptie is enorm en de economische toestand desastreus (inflatie door een
handelsovereenkomst met de VS)
Schijnbaar wint de KMT maar in het VBL zongen ze
« Als je mensenlevens beschermt dan verlies je het land
Maar het land kan je heroveren.
Als je het land beschermt dan verlies je mensenlevens
Dan zijn land en mensenlevens beide verloren »
Zelf Jenaan wordt opgeofferd in het voorjaar 1947.
Mau voert nu verder de oorlog in Noord-Shensi en speelt een kat en muis spel met
Tjiang.
In juli 1947 beslist de CCP dat het tijd wordt van een verdedigingsstrategie over te
gaan naar een aanvalsstrategie.
Eind 1947 gaat de populariteit van de CCP tijdelijk achteruit omdat de
landhervorming te radicaal wordt aangepakt in bepaalde bevrijde gebieden.
12

13. Mau had nochtans gewaarschuwd de midden-boer te sparen.
Begin 1948 wordt een rectificatiebeweging gehouden tegen de linkse afwijking in de
landhervorming.
Ook de discipline in het VBL wordt hersteld (verzwakt door de toeloop van KMT
deserteurs en overlopers).
Het democratisch centralisme wordt versterkt en de rol van de CCP in het leger
benadrukt.
Van « de vuist van de KMT legers wordt een open handpalm gemaakt, de vingers
één voor één afgesneden tot er maar een stomp van overblijft » (Mau).
Vanaf eind 1948 hebben de communisten opnieuw het initiatief
Gans het noorden wordt bevrijd
Op 21 april 1949 steekt het VBL de Yantse over.
Op 27 mei valt Sjangai.
Op 1 oktober 1949 roept Mau de Volksrepubliek uit
« Het Chinese volk is opgestaan, niemand zal ons ooit weer beledigen ».
Yukong had met de hulp van God (het volk) de twee bergen ; het feodalisme en het
imperialisme opgeruimd ».
In 1949 was Mau 54 jaar. Zijn grootste campagnes moesten nog volgen.
Mau Tsetoung en Stalin
De Sovjet Unie bleef Tjiang zeer lang als de wettige vertegenwoordiger van China
erkennen – dit ondermeer omwille van Internationale afspraken (Yalta) en omdat
Stalin lange tijd geloofde dat de communisten in China de burgeroorlog gingen
verliezen.
Pas wanneer het VBL de Jantse overstak veranderde de houding van Moskou.
Wat later zou Stalin toegeven dat hij zich had vergist bij de beoordeling van de
Chinese communisten. De contacten tussen de CCP en CPSU waren ook bijzonder
slecht omwille van de oorlogssituatie.
Het uitroepen van de Volksrepubliek China versterkte het communisme in Azië en
zelfs in geheel de wereld. De VS besloten dan ook alles in het werk te zetten om de
opgang van het communisme te stuiten.
Mau komt in Moskou aan in december 1949 en zal er gedurende zes weken
verblijven en onderhandelingen voeren met Stalin en de CPSU om:
- een vriendschapsverdrag af te sluiten voor 30 jaar. Met wederzijdse steun bij
eventuele agressie
- kredietverleningen te ontvangen en handelsbetrekkingen af te spreken. China
ontvangt 300 miljoen dollar kredtiet voor vijf jaar.
- de grenzen tussen de VRC en de USSR te bepalen en de teruggave van
bepaalde gebieden te regelen. Buiten Mongolië wordt een onafhankelijke
staat.
- De oprichting van chinees-russische maatschappijen (winning edele metalen,
olie, luchtvaartmaatschappij,…)
De Koreaanse oorlog.
13

14. In grote delen van Azië werden er bevrijdingsoorlogen gevoerd (Filipijnen, Indochina,
Indonesië). De oorlog in Korea diende om het communisme in te dijken en terug te
slaan. De troepen van de UNO (olv de VS) bedreigden China. De haviken in
Washington wensten een preventieve oorlog te voeren tegen de CVR.
Vanaf midden october 1950 steken Chinese vrijwilligers de grens over om de UNO
troepen terug te drijven. In de zomer van 1951 geraakt de oorlog in een padstelling
ronde de 38ste breedtegraad (de ‘voorlopige’ grens tussen het Noorden en het
Zuiden). Na twee jaar onderhandelen wordt in juli 1953 een “wapenstilstand”
ondertekend.
Er is veel discussie over de rol van Peng Tehwai in de veranderdende taktiek van de
Chinese vrijwilligers in de Koreaanse oorlog (de nadruk wordt steds meer gelegd op
klassieke oorlogsvoering). Peng hervormt het VBL, de politieke opvoeding wordt tot
een minimum herleidt en er wordt veel meer nadruk gelegd op materiaal en techniek
(uit de USSR).
Door de Koreaanse oorlog kon de VRC Taiwan nog niet bevrijden, werd “Rood
China” (naast de Sovjet-Unie) vijand nummer 1 voor “het Vrije Westen” maar werd
het prestiege van de VRC erg hoog in de socialistische landen en in de Derde
Wereld.
14

15. Mau Tsetoeng en de Chinese Revolutie
De wind in de toren
Han Suyin
Uitg « In den Toren » 1973 ISBN 90 6074 083 1
DEEL EEN
De opbouw van het nieuwe China
1. De weg naar de toekomst
Op de vooravond van de bevrijding is Mau 56 jaar oud.
Hij beseft dat de moeilijkste strijd die voor het socialisme nog moet komen.
Op het tweede plenum van het VII Congres in het voorjaar 1949 wordt de blauwdruk
voor de ontwikkeling van China geschreven.
- Alhoewel na de bevrijding het leger overal in het land orde op zaken moet
stellen en de economie moet doen opstarten is dit maar een tijdelijke situatie.
- Het front met de nationale burgerij moet behouden blijven maar men mag er
zich niet aan onderwerpen. Lioe Sjautji wilt zich wel onderwerpen aan om de
productie zo snel mogelijk te ontwikkelen. Mau is voor ‘controleren, reguleren
en beperken’ totdat de socialistische en coöperatieve sector voldoende sterk
is om de kapitalistische sector volledig te kunnen uitschakelen.
Uiteindelijk bevestigt het plenum dat na de bevrijding de hoofdtegenstelling de
tegenstelling tussen de burgerij en de arbeidersklasse is.
Het tweede vraagstuk dat wordt besproken is het boerenvraagstuk en het al of niet
volledig doorvoeren van de landhervorming. Deze landhervorming diende de
socialisering van het platteland vooraf te gaan. Volgens Mau diende het initiatief uit
te gaan van de arme boeren. Lioe wilt de landhervorming beperken en de rijke
boeren steunen. Hij beweert dat zolang “niet elke boer een boerderij en drie paarden
heeft er gen spraken kan zijn van socialisme op het platteland”.
Mau vat zijn standpunten samen in de “over democratische dictatuur van het volk”.
De overgang van de nieuwe democratie naar het socialisme diende zo snel mogelijk
te gebeuren.
Lioe was van oordeel dat de “nieuwe democratie” (en meer in het bijzonder; het
toelaten en het ontwikkelen van het kapitalisme) zeer lang moest duren.
Lioe heeft enorm veel invloed in de partij (cfr zijn verklaringen ten overstaan van de
kapitalisten in Tiensin)
Hij is een zeer goed organisator en is vice-voorzitter in de partij.
2. De ekonomische basis: landbouw en industrie (1949-1955)
68% van de (arme) boeren bezat maar 22% van de grond (meestal weinig rendabele
grond).
Liou wilt de landbouwhervorming beperken tot het verlagen van de pacht (zoals in
Jenaan).
Liou verdedigde “de vier vrijheden”
(vrijheid van land te kopen en te verkopen, vrijheid van kopen en verkopen van
productiemiddelen, vrijheid om mensen aan te werven, vrijheid van markten te
organiseren).
15

16. Maar de boeren gaan op vele plaatsen spontaan over tot de verdeling van de grond.
Dat gaat soms met geweld gepaard.
In de zomer van 1952 is de landbouwhervorming een feit (de helft van de gronden
komt in handen van de arme boeren). De groot-grondbezitters zijn hun grond kwijt
maar de rijke boeren staan nog zeer sterk.
Mau roept op tot “wederzijdse hulp en samenwerking bij de landbouwproductie”
zodat de arme boeren zich organiseren in teams voor wederzijdse hulp en stilaan
overgaan naar het systeem van de coöperatieven.
Deze oriëntatie stuit op veel weerstand.
Ondermeer in Mantsjoerije waar Kau Kang een “de rijke boeren eerst” politiek voert.
Kau Kang probeert zelf Mantsjoerije af te scheuren van de VRC. Hij wordt uiteindelijk
ontmaskerd en veroordeeld.
Na een enquête op het platteland spoort Mau in een artikel “het algemeen beleid
voor de overgang naar het socialisme” (oktober 1953) de boeren aan toe te treden
tot de coöperatieven.
De macht van de rijke boeren op het platteland wordt gebroken.
Grote infrastructuurwerken kunnen nu worden aangepakt – ondermeer het indijken
van de Gele Rivier.
Maar de klassenstrijd laait op in het platteland.
De coöperatieven wordt het leven zuur gemaakt (sabotage, infiltraties, provocaties,
…). Bovendien eisen “de steden” steeds meer graan op voor de industrialisatie van
het land. Op sommige plaatsen dwingt de rechtse vleugel in de partij de coöperaties
te ontbinden.
In juni 1956 is 92% van de boeren lid van de coöperaties. De rijke boeren worden
uitgesloten.
Er is een recordoogst van 165 miljoen ton graan (tegenover 108 bij de bevrijding).
Het aandeel van de privé-sector in het bankwezen is nog zeer groot, ondanks de
nationalisatie van 59% van de banken.
De controle op de bedrijven door de arbeiders wordt verzekerd door de 25% regel.
(25% winst voor de eigenaar, 25% belastingen voor de overheid, 25% voor de
vakbonden en 25% voor kapitaalreserve). Maar op heel wat plaatsen weigert de
rechtse stroming de toepassing van deze regel.
De macht van de arbeidersklasse bleef toch beperkt.
Zeker in de bedrijven.
- behoudt van de 12 urendag
- leerlingensysteem (vijf jaar werken zonder wezenlijk loon)
- recht op afdanking
In 1951 begint een grote zuivering tegen de contra-revolutionairen (we zitten midden
de Koreaanse oorlog) – Het is een kort terreurbewind.
Zowat 800.000 mensen worden doodgeschoten, in de gevangenis geworpen of de
werkkampen gezet. Mau vraagt nauwgezette controle en wijst op het gevaar van
excessen.
Er zijn twee bijkomende acties: de Saan Faan (de drie anti’s) en de Woe Faan (de
vijf anti’s) beide vooral gericht tegen sabotage en corruptie.
Het eerste vijfjarenplan (1953) kent een groot succes.
Van 1954 tot 1957 is er een jaarlijkse groei van 12%
De hulp van de USSR valt niet te onderschatten.
Maar er bestaat enerzijds een slaafse houding anderzijds een zekere wrok en een
minderwaardigheidsgevoel tov de Sovjet-experten.
Mau vindt toch dat het sneller en beter kan.
16

17. 3. De bovenbouw, de partijstrijd en Confucius.
“Weg met Confucius”.
De ideologie van Confucius beheerste de Chinese maatschappij.
Deze verdeelde de maatschappij in hogere en lagere sociale klassen.
De vader stond boven de zon, de man boven e vrouw, de leraar boven de leerling, …
“Boven kennis en gezag, onderaan onwetendheid en slaafse volgzaamheid”
deze opvattingen verzekeren het behoudt van de invloed van de burgerij en de
(vroeger) feodale meesters. Ze bevordert de macht van de bureaucratie in de partij.
Mau gaat daar keihard tegenin:
“De massa zijn intelligent… de intellectuelen vaak dom en kinderlijk”.
“De slaven maken de geschiedenis”.
Belangrijke sectoren blijven nog in handen van de burgerij en de vroegere heersende
klasse. Ondermeer in het onderwijs, waar meer dan 50% van het personeel
afkomstig is van de burgerij, 25 % afkomstig van de KMT bureaucratie en 20%
afkomstig van de kleinburgerlijk.
De partij zelf bestaat uit 25% leden afkomstig van de burgerij.
4. De hervorming van het denken en de intelligentsia
De intellectuelen vertegenwoordigen slecht 1% van de bevolking.
Maar hun invloed is groot. Ze dienden overtuigd worden “het volk en het socialisme
te dienen”.
Daarom moeten ze hun wereldvisie omvormen.
Zowat 5% waren uiterst negatief tov het socialisme.
Ze worden door de partij aangespoord om op het platteland te gaan werken en de
landhervorming te helpen doorvoeren.
Maar velen van hen bezoeken het “platteland vanop hun paard om de bloemen te
bekijken”.
De campagne tegen de contra-revolutionairen van 1952-1953 treft de intellectuelen
diep. Velen koesteren wrok en zijn ontgoocheld.
De strijd tegen het analfabetisme kent een groot succes
Maar in het onderwijs systeem houdt men vast aan het confucianisme.
Leerlingen van boeren en arbeidersafkomst worden geweerd (ingangsexamen)
Nadruk wordt gelegd op boekenwijsheid en de praktijk en het contact met de gewone
mensen geweerd.
Op het terrein van de kunst en de cultuur is de strijd bikkelhard.
Van de schrijvers en de kunstenaars wordt verwacht dat ze hun kunnen in dienst van
de werkers te stellen. Maar de meeste doen dit op een slaafse manier.
Vooral in de films overheerst het burgerlijk en feodaal denken.
De boxers worden afgeschilderd als dom en wreed. De keizer als een wijs man.
5. De tien grote tegenstellingen en relaties.
Het is verkeerd te denken dat Mau enkel aandacht had voor politiek en niet voor
economie. De politiek moet de economie sturen.
“Grijp de revolutie en stimuleer de productie”
“De politiek beveelt”
“Rood en deskundig”
17

18. In 1956 schreef Mau zijn “tien grote relaties”.
Hoe de tegenstelling oplossen tussen
- het meer ontwikkelde kustgebied en het arme binnenland?
- de ontwikkeling van de zware industrie en de lichte industrie?
- de intellectuele arbeid en de handenarbeid?
- de centrale macht en de plaatselijke?
- de materiele en de morele stimuli?
- de steun van het buitenland en het steunen op eigen krachten?
Mau’s standpunt wordt op het moment van het bijeenroepen van het VIIIste Congres
van de CCP slechts door een minderheid ondersteund.
6. De honderd bloemen
De kritiek op Stalin op het XXste Congres van de CCP, de opstanden in Polen en
Hongarije brengen veel verwarring bij de communisten in China.
Er is heel wat ontevredenheid, van verschillende aard, in China. Om deze
ontevredenheid niet in het voordeel van de contra-revolutie te laten spelen roept Mau
in mei 1956 “de Honderdbloemenbeweging” uit. Zo kon de Partij de juiste kritieken
van de verkeerde onderscheiden, een onderscheid maken tussen “de tegenstellingen
onder het volk en de tegenstellingen met de vijand” (januari 1957)
In mei 1957 begint de contra-revolutie zich vooral te roeren in de intellectuele
middens. Rechtse elementen pleiten voor een parlementair systeem zoals in het
westen.
In juni 1957 gaat de Partij in de tegenaanval.
Het zijn nu de arbeiders die hun mening geven.
Op het derde plenum van het VIIIste Congres wuift Teng Siauping vol lof naar Mau
en zijn “grote nationale discussie”. Teng benadrukt dat de arbeidersklasse haar eigen
intellectuelen moet vormen om de bovenbouw in de socialistische maatschappij te
veroveren. De studenten en intellectuelen moeten zich verbinden met de arbeiders
en de arme boeren.
Lioe pleit voor het “uitwisselen van de harten” tussen de partij en het volk, de
arbeiders en de intellectuelen”…. Overal worden kartonnen en met bloemen
versierde harten rondgedragen.
7. Oostenwind, westenwind.
China, de Sovjet-Unie en de Verenigde Staten
1949 – 1957
In november 1957 brengt Mau een bezoek aan de USSR
De relaties met Stalin waren niet optimaal geweest.
Stalin begint Mau pas te vertrouwen toen hij “de last van de Koreaanse oorlog op
zich nam”.
Door het Amerikaans embargo wordt de VRC geïsoleerd van het Westen.
Tijdens de conferentie van Bandoeng in 1957 knoopt China met succes relaties aan
met de Derde Wereld landen.
Het standpunt van Mau “het imperialisme en alle reactionairen zijn papieren tijgers”
(Mau tegen A. L. Strong in 1946) verontrust Chroesjtsjow, die streefde naar
samenwerking met de VS door het pleitten voor “ontspanning”.
Anderzijds voelt Mau zich nu bevrijdt van overdreven bemoeizucht van Stalin.
Ondanks haar tekortkomingen heeft het eerste vijfjarenplan (met de hulp van de
Sovjet-Unie) de basis gelegd van de noodzakelijke zware industrie.
18

19. De aanval van Chroesjtsjow op Stalin op het XXste Congres van de CPSU in februari
1956 verontrust Mau ten zeerste.
Lioe daarentegen spreekt zich op het eerste plenum (september 1956) van het
VIIIste Congres positief uit over de kritiek op Stalin door Chroesjtsjow.
In april 1956 verschijnt nochtans een eerste veroordeling van de polemiek van
Chroesjtsjow mbt de kwestie Stalin “Over de historische ervaring van de diktatuur
van het proletariaat”. In december 1956 (na de gebeurtenissen in Polen en
Hongarije) verschijnt er een tweede artikel “Meer over de historische ervaring van de
dictatuur van de dictatuur van het proletariaat”. De tekst veroordeelt ook expliciet
bepaalde revisionistische stellingen van Chroesjtsjow over de “vreedzame overgang”
en zijn vrees voor de nucleaire chantage van de VS.
Mau rekende op de kracht van de socialistische landen en de Derde Wereld om de
VS in toom te houden.
Op het einde van het bezoek van Mau wordt een verklaring uitgeven dat een
compromis is van de standpunten van Mau en Chroesjtsjow : “een imperialistisch
oorlog was nog mogelijk zolang het imperialisme bestond, een vreedzame overgang
was mogelijk maar kon slechts zeer uitzonderlijk”.
In januari 1958 wenst Mau zijn functies als president van de VRC neer te leggen om
meer energie te kunnen besteden aan het verzekeren van een welvarend en
socialistisch China. In elk geval is het vanaf nu voor hem duidelijk dat de USSR op
het verkeerde pad zit.
8. De Grote Sprong Voorwaarts
In november 1957 werkt het CC het plan voor de Grote Sprong Voorwaarts (GSV)
uit.
Het is een uitdaging tegen de routine, de slaafse volgzaamheid en het revisionisme.
Het is een gevecht van de massa’s met de natuur.
De belangrijkste objectieven zijn het verhogen van de graanproductie en het
ontwikkelen van de staalindustrie om op het platteland de industrie te ontwikkelen en
het platteland los te maken van haar achterlijkheid.
Veel aandacht gaat naar decentralisatie, onderwijs en technologische ontwikkeling in
dienst van het platteland.
In de provincie Honaan komen de communes spontaan tot stand. De grootte is die
van een district (de loopafstand van één dag groot).
De commune laat toe enorme hoeveelheden arbeidskrachten te mobiliseren voor
infrastructuurwerken, de landbouwproductie efficiënter te organiseren en de
landbouw te combineren met industriële ontwikkeling.
Lioe gaat uit de bol en beweert dat “het communisme nu voor de deur staat”.
In augustus 1958 dringt het CC erop aan redelijk te blijven, experimenten op te
zetten, geen absurd hoge normen op te leggen enz…
De communes kennen veel succes ondermeer omwille van de rol van de vrouwen.
Arbeiders en studenten trekken massaal naar het platteland om de arme boeren te
helpen.
In oktober 1958 begint de staalcampagne.
Achteraf gezien is het resultaat bedroevend (vooral omwille van het gebrek aan
kwaliteit van het staal) maar het brengt de industrialisatie op het platteland. De
arbeidersklasse groeit enorm (van 4 in 1949 naar 24 miljoen in 1957 en tot 45
miljoen in 1958).
De GSV brengt ook een revolutie teweeg in het onderwijs.
Handarbeid en techniek vervangen boekenwijsheid en academisme.
19

20. Er onstaat een roes door het succes. De streefgetallen worden steeds maar hoger.
Mau denkt dat men een productie kan halen van meer dan 500 miljoen ton graan en
100 miljoen ton varkensvlees.
Er waait een “communistische wind” over het platteland. Het idee dat alles gratis is,
brengt mee dat de boeren zelfs hun reserves beginnen op te snoepen.
Alhoewel er op de velden 250 miljoen ton graan staat wordt het oogsten slecht
aangepakt omdat teveel krachten aan de infrastructuurwerken deelnemen, staal
produceren of milities vormen.
Alhoewel de partij in november 1958 opnieuw oproept tot voorzichtigheid en realisme
blijven recordcijfers binnen stromen. De partij beveelt zelf dat de mensen niet langer
dan acht uur mogen werken, dat de boekhouding correct moet zijn en dat er niet mag
geraakt worden aan het privé-bezit (van consumptiegoederen).
9. Het tiende jaar.
1959 en de tweede grote strijd in de partij sinds 1949
Peng Tehwai, de minister van defensie sovjetiseert het VBL.
De politieke vorming en het opnamen van politieke taken en deelname aan de
productie geraakt op de achtergrond. Er komt een steeds grote scheiding tussen de
manschappen en de officieren, tussen het leger en de bevolking.
Peng geraakt steeds meer onder de invloed van de Sovjet-Unie
China wilt haar eigen kernwapenprogramma ontwikkelen.
Alhoewel Mau het atoomwapen niet als het ultieme wapen beschouwt.
De Sovjet-Unie aarzelt om China te helpen en stelt voor China onder haar
atoomparaplu te plaatsen. Hetgeen China weigert.
In januari 1959 wordt toegegeven dat er tijdelijk voedseltekorten zijn
Er zijn geen overschotten meer om aan de staat te verkopen.
De communes hadden in 1958 teveel graan geleverd aan de staat om aan de
fantastische verwachtingen te voldoen.
Nu zitten de steden met een tekort en is de staat verplicht graan te kopen vanuit het
buitenland.
In februari 1959 organiseert de partij opnieuw een werkvergadering om de GSV te
beoordelen. De verhouding tussen succes en falen is als “tussen negen en één
vinger”.
Maar de problemen worden onderschat
- de natuurrampen richten heel wat schade aan.
- de organisatie is ontwricht door de overdreven decentralisatie.
Ondanks de problemen blijft het enthousiasme hoog bij de 10 de verjaardag van de
VRC.
Maar in intellectuele middens wordt er campagne gevoerd tegen Mau.
Ondermeer in het artikel “verwijten van Hai Zjwei aan het adres van de keizer”.
Ook in de partij groeit het verzet tegen Mau en de GSV.
Bepaalde artikels ondersteunen de standpunten van Chroetsjtsjow.
Peng schrijft een kritieknota tegen Mau, die hij aan Chroetsjtsjow (in Albanië) laat
lezen. Chroetsjtsjow begint een aanval tegen de communes te lanceren en hij
speculeert op een val van Mau
20

21. Op het plenum van Loesjaan barst de kritiek op Mau los olv Peng.
Mau is akkoord dat “de communistische wind” tijdens de GSV verkeerd was, dat de
objectieven te hoog waren, dat de problemen onderschat waren (‘kolen en ijzer
kunnen niet lopen, ik ben daar niet bij stil gestaan”) de planning zoek was enz..
Maar toch zou het onverantwoord zijn de massa’s, die grote verwezenlijkingen
zagen, een koude douche te geven. De productie van de industrie was ondanks de
moeilijkheden in 1959 verdubbeld.
Mau wint het vertrouwen van het plenum en Tsjow Enlai werkt een bijgestuurd
programma uit voor de verderzetting van de GSV
10. De jaren van beproeving
September 1959 tot september 1962
Internationaal wordt China in het isolement geduwd door de USSR
Het komt tot een gewapend conflict met India
De USSR stuurt aan op samenwerking met de VS.
Een kernstopverdrag voor bovengrondse kernproeven wordt uitgevaardigd om China
te beletten een kernbom te ontwikkelen.
Vanaf de zomer 1960 treden de meningsverschillen tussen Moskou en Peking
volledig aan het licht.
Chroetsjtsjow tracht Mau ook theoretisch te verslaan door zich te beroepen op Lenin.
Hij geeft het werk van Lenin “de linkse stroming, een kinderziekte van het
communisme” opnieuw uit.
Op de conferentie van Boucharest probeert Chroetsjtsjow de VRC te veroordelen.
Wat niet lukt.
In juli 1960 schorst de USSR de samenwerking met de VRC op.
Experten worden terug geroepen, projecten gestopt en contracten verbroken.
Mau veroordeelt het optreden van Chroetsjtsjow als tegenstrijdig met de
communistische ethiek.
Het herstel van de Chinese industrie begin de jaren zestig wordt toegeschreven aan
de invloed van Lioe. Ten onrechte; de industrie plukte nu de vruchten van de
investeringen en de inspanningen tijdens de GSV. 83 % van de machines werden
tijdens de GSV gefabriceerd. In 1960 had men reeds de objectieven van het
vijfjarenplan (dat liep tot 1962) gehaald.
De belangrijkste doorbraak was het ontdekken van de petroleumvelden in Tatjin
waardoor China vanaf 1964 in haar eigen behoefte kon voorzien.
De strijd tussen de twee lijnen barst in alle hevigheid los in de industrie.
Mau steunt het Charter van Aanchan waar kaders, technici en arbeiders de fabrieken
leiden en “de politiek op de commandopost moet staan” . Dit ging in tegen de lijn van
Lioe die rekent op de autoriteit van de directie en waar de winst vooraan moet staan.
De bedrijven moeten de mogelijkheid hebben om machines en grondstoffen op een
vrije markt te kopen. Bedrijven die niet rendeerden moeten worden gesloten.
De productie in dienst van de ontwikkeling van het platteland wordt verwaarloosd
omdat het produceren van consumptiegoederen voor de steden veel rendabeler is.
Het wegtrekken van technici, machines en onderdelen uit China naar de USSR heeft
Het voordeel dat de arbeiders en technici het initiatief nemen om de industrie op
eigen krachten te doen doordraaien. Heel wat bedrijven weigeren elke sluiting.
Ook in de landbouw woedt de strijd tussen de twee lijnen
21

22. Lioe schroeft de industrialisatie van het platteland terug.
De “vier vrijheden” duiken terug op. De communes krijgen nog moeilijk leningen, ze
mogen geen nieuwe industriële projecten meer opzetten en het commune systeem
zelf wordt in vraag gesteld.
In 1963 zijn de problemen in de landbouw voorbij. Niet zozeer omwille van het “privé-
initiatief” maar wel omdat de inspanningen van de GSV vruchten afwerpen (bv
dankzij de irrigatie – cfr het kanaal van de Rode Vlag)
Lioe gaat ook op het terrein van het onderwijs en de kunst en de literatuur in tegen
de politiek van Mau.
De integratie van de scholieren en de studenten met de arbeiders en boeren wordt
afgeremd.
De heruitgave van het boek van Lioe “Hoe word ik een goede communist” wordt
massaal verspreid. Het doet aan “zelfcultus” en bevordert het confucianistisch
denken.
In het toneelstuk “het ontslag van Hai Zjwei” wordt de politiek van Mau aangevallen
“Geef ons land terug” roepen de boeren op het toneel.
Via allerlei historische figuren wordt de spot gedreven met Mau.
De gedachte Mau wordt ook op het filosofisch front aangepakt.
Mau verdedigt de stelling “één verdeeld zich in twee” maar de nieuwe filosofen
verdedigen “twee versmelten tot één”. Eén zeer verdragende stelling voor het
uitwerken van de politieke en economische lijn.
11. Mau Tsetoeng contra het revisionisme, 1960 – 1962
In november 1960 komen 81 communistische partijen bijeen in Moskou om over de
meningsverschillen te discuteren. Ondermeer Teng Siauping verdedigt moedig het
Chinese standpunt. De eindverklaring is een samenraapsel van stellingen waarin
iedereen “het zijne” kan in terugvinden.
De Sovjet-Unie stelt veel hoop in Kennedy, de VRC helemaal niet.
Mau beseft dat de strijd met het revisionisme van de Chroetsjtsjow zeer hard zal zijn.
Vooral wanneer de CPSU de Albanezen van dogmatisme begint te beschuldigen op
een zeer groffe wijze en het lichaam van Stalin uit het Mausoleum wordt verwijderd.
Chroetsjtsjow laat zich verleiden tot een krachtmeeting met Kennedy in de Cuba
krisis.
Het komt tot een openlijk conflict met India. Waarbij China aan prestiege wint.
Op het plenum van januari 1961 wordt de GSV afgesloten.
Tot groot ongenoegen van Mau krijgt het midden-kader de schuld van alles wat mis
ging.
In januari 1962 wordt op “de werkconferentie van de zevenduizend” een negatief
bilan gemaakt van de GSV. Ondertussen is 20% van de grond in provincies als
Honaan terug in privé handen gekomen.
Op buitenlands vlak stelt Lioe de politiek van “drie verzoeningen en één vermindering
voor” (verzoening met de SU, de VS en het Westen. Vermindering van de hulp aan
de Derde Wereld).
Gelukkig wordt deze oriëntatie afgewezen door het Nationaal Volkscongres (NVC)
DEEL TWEE
De kulturele revolutie en de jaren daarna.
22

23. 1. Voorspel, 162-1965
Op het 10de plenum van het VIIIste Congres (september 1962) brengt Mau de
klassenstrijd opnieuw ter spraken.Hij waarschuwt dat het revisionisme in de USSR
ook de CCP kan aantasten.
De GSV wordt beëindigt.
Het ordewoord is nu “ga uit van de landbouw als basis en van de industrie als
leidende factor”.
Er wordt besloten tot een socialistische opvoedingsbeweging: “de vier
reinigingsactie” ondermeer tegen de corruptie.
De beweging wordt in 1963 “van bovenuit” georganiseerd, zeer tegen de zin van Mau
die rekende op een massabeweging.
Ook een campagne om de “geschiedenis van de kleine man” te schrijven wordt
gestart met ondermeer de creatie van figuren in aardewerk die de ellende uit het
verleden afbeelden.
De socialistische opvoedingsbeweging leidt tot een felle rivaliteit tussen twee
modellen
- Het arme Tatsjai (Sjaansi) gepromoot door Mau
- Het rijke Taujuaan, gepromoot door Lioe
In januari 1965 komt Mau tot het besluit dat hij niet langer met Lioe kan
samenwerken. Mau verdedigt zijn 23 artikels om het socialisme te versterken.
Daarin wordt ondermeer de noodzaak onderstreept dat de kaders en intellectuelen
handenarbeid verrichten en de communes moeten leren van het VBL
Het VBL stond onder leiding van Lin Piau. Vroeger was er kritiek op hem geleverd
omwille van zijn pessimisme tijdens de burgeroorlog en zijn verzoenende houding tov
de Sovjet-Unie.
Het VBL ging de communes helpen bij de productie en bij politieke
zuiveringscampagnes.
Lei Feng wordt als modelsoldaat gepresenteerd.
Het VBL gaat naar de scholen en de universiteiten om lichamelijke opvoeding en
militaire training te geven.
Vanuit de steden worden meer dan 1 miljoen mensen (meestal overtollige kaders)
naar het platteland gestuurd.
Het olieveld van Tatjing wordt als voorbeeld gesteld.
De industrie gaat er fel op vooruit (kunstmeststof, machinebouw, …)
De jeugd en het onderwijssysteem baart Mau grote zorgen.
De helft van de bevolking is jonger dan 21 jaar.
In het onderwijs blijft men kinderen van arbeiders en boeren afwijzen.
Het onderwijs duurt veel te lang en was meestal niet gericht en verbonden met de
praktijk. De aansporingen om na de studies op het platteland te gaan werken hebben
weinig succes. Kritiek van de jongeren wordt gesmoord.
De Jeugd Bond (JB) is een ingedutte organisatie. Slecht 13% van de jongeren op het
platteland was lid van de JB
Mau levert scherpe kritiek op het gezondheidsbeleid dat niet gericht is op preventie
en dat zich weinig bekommert om het platteland.
Het systeem van “dokters op blote voeten” wordt uitgewerkt. Tegen 1973 zijn er meer
dan “één miljoen dokters op blote voeten”.
23

24. Kunst en literatuur in dienst van wie? Dat bleef de hamvraag.Tjiang Tjing promoot
revolutionaire opera’s. “Het rode vrouwendetachement” en verjaagt “het
zwanenmeer” van het podium.
Maar omdat de burgerlijke lijn sterk blijft – niet in het minst in het ministerie van
propaganda – wil Mau een Culturele Revolutie lanceren.
Midden 1964 wordt een comité gevormd onder leiding van Peng Tsjen, de
burgemeester van Peking en niet bepaalt een groot revolutionair.
2. Revisionisme en imperialisme
Mau vindt dat de strijd tegen het Sovjet revisionisme moet worden opgevoerd.
Verschillende documenten en brieven wakkeren de polemiek aan ondermeer de 25
punten brief van midden 1963.
Tegelijk steunt Mau in verklaringen ondermeer de strijd van het Vietnamese volk en
de Afro-Amerikanen in de VS (8 augustus 1963)
Na het incident van Tonkin (augustus 1964) beginnen de VS Noord-Vietnam te
bombarderen. De USSR neemt een laffe houding aan. De VRC stelt zich pal achter
Noord-Vietnam.
Midden oktober 1964 wordt Chroesjtsjow afgezet maar zijn opvolgers blijven
dezelfde revisionistische koers varen.
Op 16 oktober 1964 brengt China haar eerste atoombom tot ontploffing.
Tegelijk verkaart de CVR dat alle kernwapens moeten verdwijnen en ze nooit als
eerste een kernwapen zal gooien.
Binnen de CCP zijn er verantwoordelijken die denken dat de VS Noord-Vietnam en
China gaan aanvallen. Ze sturen aan op militarisme. Mau denkt dat de VS niet in
staat zijn een oorlog tegen China te beginnen en rekent in geval van agressie op de
strategie van de langdurige volksoorlog.
3. De culturele revolutie komt in beweging
“Ik ben het die de brand aangestoken heb” (Mau 1966)
De Groep van Vijf en het Centrum leiden de CR op een bureaucratische manier.
Mau hamert erop dat de kwestie van het toneelstuk “het ontslag van Hai Zjwéi” moet
worden opgelost. Mau vertrekt voor een inspectieronde en gaat zich voor een tijd in
Sjanghai vestigen. Vanuit Sjanghai wordt het toneelstuk van Woe Haan aangepakt.
Uiteindelijk moet de Groep van Vijf in Peking volgen. In de contourennota over de CR
leveren ze vooral kritieken op vormaspecten van het toneelstuk.
Het VBL mengt zich in het debat en het Volksdagblad neemt de Groep van Vijf onder
vuur. Uiteindelijk moet de Groep van Vijf ontslag nemen.
In april 1966 keert Mau terug naar Peking.
Op de vergadering van het CC verdeelt Mau zijn “16 mei circulaire”.
Deze circulaire vormt het startprogramma van de eigenlijke CR
Er wordt gewaarschuwd voor een Chinese Chroesjtjow.
Rond Mau verzamelde zich opportunisten zoals Lin Piao en Tsjen Pota, redacteur
van de Rode Vlag
Lin Piao waarschuwt voor een contra-revolutionaire coup.
Mau gelooft dat niet en spreekt eerder over het afglijden naar het revisionisme.
24

25. Om de CR te leiden wordt er een Groep Belast met de Culturele Revolutie (GBCR)
samengesteld met Tjen Pota aan het hoofd.
In een brief van 6 juli 1966 aan zijn vrouw Tjiang Tjing drukt Mau zijn ongerustheid uit
over de ambities van Lin Piao en de personencultus. Hij raadt haar aan ook
bescheiden en voorzichtig te blijven.
Op de universiteit en de hogescholen te Peking beginnen de studenten de oude
cultuur en het revisionisme te hekelen. De werkteams van Lioe komen de kritieken
kanaliseren. Maar dat krijgen de studenten snel door en ze beginnen de werkteams
aan te klagen. Daarop worden de studenten bestempeld als anti-partijelementen.
Mau, die niet in Peking is, gaat zwemmen in de Jangtse om aan te geven dat hij zich
in de strijd gaat gooien. Bij zijn terugkeer in Peking steunt hij de studenten.
In juli beginnen de jongeren zich te organiseren als Rode garde. Overal worden
tatsepau ’s opgehangen.
Op 5 augustus schrijft Mau zijn eigen muurkrant “Bombardeer het hoofdkwartier”
Op 8 augustus geeft het CC het document “de zestien artikelen van de CR uit”
In dit document staat klaar en duidelijk dat 95 % van de kaderleden en 95 % van de
massa’s goed zijn, dat de discussies op argumenten moeten steunen en dat er geen
geweld mag gebruikt worden.
Er wordt ook beslist de CR nog niet te voeren op de communes en in de fabrieken
om de productie niet in gevaar te brengen.
Op het 11de Plenum worden Lioe en Teng gedegradeerd en op voorstel van Lin Piao
ook Tsoe Té en Tsjow Enlai.
Vanaf nu en dit gedurende de komende vier garen gaat het GBCR de CR leiden.
4. De slingerende zigzagweg van de CR, 1966-1967
Een revolutie is geen feestmaal (Mau 1927)
Op 18 augustus heeft de eerste defilé plaats van de Rode Garde op het plein van de
Hemelse Vrede. Mau schouwt in kakikleurig soldatentenue de voorbij marcherende
jongeren. Uit geheel China zullen miljoenen jongeren nog zeven keer deelnemen aan
een massabijeenkomst op Tien Aan Men.
De jongeren pakten al wat oud was aan en de oude maatschappij symboliseerden.
Soms ten onrechte.
De beweging wordt door fractionisme geplaagd. Verdeeldheid en geweld wordt
aangewakkerd door de rechtsen.
Zo ontstaat er de Lièntoeng groep die de linksen begint aan te vallen en terreur
organiseren. Ze nemen de verdediging van Lioe op.
Mau waarschuwt tegen hen die “met de Rode Vlag zwaaien om de Rode Vlag” naar
beneden te halen.
Lin Piao roept op tot radicalisering “vernietig.. sla neer…”
Kaders worden openlijk vernederd en zelfs geslagen.
Mau en Tsjow keuren dergelijke praktijken ten zeerste af.
Mau schrikt dat de jeugd zo anarchistisch tekeer gaat.
Dat toont dat ze weinig proletarisch zijn.
In november roept Mau de jongeren op om zich tussen de massa’s te begeven.
Geweld wordt uitdrukkelijk verboden.
25

26. Gauchistische groepen (aangespoord door Lin Piao) willen Tsjow Enlai aanpakken
en zijn minister Tsjen I. Mau beschermt Tsjow en noemt hem “de huisbewaarder van
China”.
De chaos neemt toe.
Toch vraagt Mau dat de CR wordt uitgebreid tot de landbouw en de industrie.
Vanaf januari 1967 gaat het VBL deelnemen aan de CR en wat orde op zaken
brengen (zonder geweld te plegen). In totaal nemen 2 miljoen soldaten van het VBL
deel aan de CR.
De “januaristorm” in Sjanghai luidt de deelname in van de Chinese arbeidersklasse.
In het najaar waren de arbeiders die wilden deelnemen vervolgd geweest maar nu
konden ze hun gang gaan.
Het eerste revolutionaire arbeiderscomité wordt door Wang Hoengwen, een
textielarbeider, opgericht. Hij groepeert de verschillende versnipperde
arbeidersgroepen in een Rebellerend Revolutionair Hoofdkwartier (RRH).
Om de CR te dwarsbomen lokken de rechtsen stakingen uit, schenken ze heel wat
geld en moedigen ze de mensen aan zoveel mogelijk te kopen. Die koopwoede
verspreidt zich ook op het platteland.
Het RRH neemt de pers over . Ze organiseren 400.000 arbeiders en roepen op het
werk te hervatten. Samen met de Rode Garde en de revolutionaire kaders nemen ze
macht in Sjanghai.
Ze willen een volkscommune zoals in Parijs 1871 oprichten.
In de 16 artikels werd verwezen naar de Commune van Parijs.
De Commune van Sjanghai wordt op 14 februari opgericht in aanwezigheid van één
miljoen mensen.
Tsjen Pota roept op om overal Communes op te richten.
Mau is sceptisch en hij vreest manipulatie.
Hij roept de leiders van Sjanghai bij zich. Hij feliciteert hen met hun overwinning maar
waarschuwt voor anarchisme. De Commune wordt het Revolutionair Comité van het
Stadsgewest Sjanghai.
In februari 1967 roept het GBCR de scholieren op terug naar school te gaan.
Maar de meeste hebben niet veel zin en de leraars zijn bang.
De chaos blijft duren maar Mau denkt dat daaruit een nieuwe orde zal ontstaan.
Gelukkig zorgen de boeren met de hulp van het VBL voor de productie op het
platteland.
Van april tot mei 1967 maken de 516 groepen het land onveilig.
Ze vallen zelfs ambassades aan
Ze sturen aan op de val van Tsjow Enlai.
Ze willen officieren van het VBL afzetten en vallen kazernes aan.
In Woehaan komt het bijna tot een burgeroorlog.
Achter de 516 zit Lin Piao
De personencultus van Lin Piao wordt opgedreven.
De geschiedenis van de Naantsjang opstand van 1927 wordt herschreven in het
voordeel van Lin Piao en in het nadeel van Tsjow Enlai.
Uiteindelijk komt Mau in augustus terug naar Peking na een inspectieronde in de
provincies. De 516 organisatie wordt gebrandmerkt en de GBCR gezuiverd.
Toch neemt de onrust toe al vindt Mau dat de zaken er uitstekend voorstaan.
26

27. 5. Opbouw na afbraak, 1968-1971
De Revolutionaire Comités (RC) bestaande uit vertegenwoordigers van de Partij, het
VBL en de massa’s dienden het volk te verenigen.
De partij is echter diep verscheurd. Het belangrijkste streefdoel is dat uit de krisis een
nieuwe dynamische Partij zou herrijzen.
De rehabilitatie van heel wat kaders is een prioriteit, maar velen zijn verbitterd.
Het Congres van de Rode Garde moet er voor zorgen dat de jongeren opnieuw gaan
studeren. Hetgeen niet gemakkelijk is al volgen er sancties voor wie niet
gehoorzaamt.
Dertigduizend soldaten van het VBL worden ingezet om de eenheid onder de
arbeiders te herstellen. Wat vrij snel lukt.
Het ordewoord is en blijft: “de revolutie stimuleert de productie”
Al gedraagt het VBL zich voorbeeldig het gevaar voor een militarisering van de
maatschappij is niet denkbeeldig.
Als voorbereiding van het IXde Congres wordt de Partij van onderuit terug
opgebouwd.
Lin Piao probeert de invloed van het VBL te bestendigen in de RC.
Hij stelt het VBL boven de partij. Hetgeen Mau niet zint.
In maart 1968 zette aanhangers van Lin een provocatie op om te doen geloven in
een staatsgreep.
Op het twaalfde plenum (oktober 1968) van het XIIIste Congres wordt Lioe
veroordeeld en “voor eeuwig” uit de Partij gezet. Hij wordt als een agent van de KMT
gebrandmerkt.
In juli 1968 gaan de arbeiders orde op zaken zetten in de universiteiten waar
verschillende gewapende fracties elkaar bekampen. De misdadigers, die tussen de
studenten zitten, vallen de arbeiders aan. Er vallen verschillende doden.
Zaak is nu het onderwijs opnieuw te doen draaien.
Maar het schoolsysteem moet worden hervormd.
Kinderen van arbeiders en arme boeren krijgen massaal toegang tot het hoger
onderwijs en de universiteit. In 1974 zullen het 95% zijn.
Arbeiders gaan les geven aan de hoge scholen en de universiteiten.
Miljoenen Rood Gardisten trekken naar het platteland voor één tot drie jaar.
Kaderleden worden massaal naar “de zeven mei kaderscholen gestuurd” om er
naast, het verrichten van handenarbeid, het ML en de gedachte Mau te studeren.
In december 1968 wordt de personencultus van Lin opgedreven.
Hij vervalst daarbij zelf de geschiedenis van de revolutie.
Het IXde Congres telt 1.512 deelnemers, waarvan 176 van het Presidium, sommigen
van hen waren tijdens de CR zwaar bekritiseerd waaronder Tsjoe Tè en Tsjen I.
Lin Piao wordt opnieuw aangeduid als opvolger van Mau
Een groot deel van de toespraak zou niet door hem zijn geschreven omdat hij de
theorie van “de productiekrachten” zou hebben ondersteund en hebben aangestuurd
op verzoening met de Sovjet-Unie.
27

28. Op het eerste plenum van het IXde Congres in april 1969 roept Mau op tot eenheid.
Er dreigt een oorlog met de Sovjet-Unie.
Mau veroordeelt uitdrukkelijk de straffen die sommige kaders werden opgelegd en de
tendens om sommige zeven mei kaderscholen om te vormen tot gevangenissen.
Nu de partijeenheid is hersteld moet Lin Piao zich haasten om met zijn aanhangers
in het VBL de macht te grijpen.
Mau levert kritiek op de te grote rol van het VBL in de RC.
Mau begint de verheerlijking van zijn naam terug te dringen.
Ook het belang van het Rode Boekje wordt gerelativiseerd.
In zijn dagboek begint Lin Mau te hekelen; “B-52”, “Keizer Tsjin”…
Hij studeert Confucius om zich te inspireren hoe hij de macht kan grijpen (“niet
ongeduldig zijn om grote plannen niet te ondergraven”)
Mau wilt nu dat het Nationaal Volkscongres (NVC) opnieuw (sinds 1964) wordt
bijeengeroepen en een nieuwe grondwet wordt geschreven.
De rol die Lin hierbij speelt is klein, die van Tsjow Enlai echter groot.
Tjen Pota en Lin dringen aan om opnieuw een staatshoofd te kiezen. Mau weigert en
hij veroordeelt alle overdreven lofbetuigingen als idealisme. Tegelijk levert hij kritiek
op het a-priorismet, de arrogantie en de metafysische ideeën.
Then Pota en Lin Piao krijgen het moeilijk.
Er is ook een grote discussie over de rol van de VS (Nixon gaat naar China komen)
en de noodzaak van de modernisering van het leger.
Mau wilt geen modernisering van het leger ten nadele van de industrialisering van de
landbouw.
In het voorjaar 1971 wilt Lin zijn project 571 (“gewapende opstand”) starten.
Mau neemt maatregelen. Zo worden legerkorpsen verplaatst. Tsjen Pota wordt
openlijk veroordeeld, de propaganda voor Lin wordt sterk beperkt…
In augustus 1971 maakt Mau een tournee door China om “de kwestie Lin” te
bespreken. Begin september zou er zelfs een poging tot aanslag op Mau zijn
geweest. Lin Piao vlucht, maar zijn toestel stort neer in Mongolië.
De 1 oktober parade wordt geannuleerd en vanaf midden oktober wordt de kritiek op
Lin Piao aangevat – samen met de kritiek op Confucius.
Maar pas in maart 1972 is er een (semi) officiële verklaring over het verraad en de
dood van Lin Piao.
Mau zegt “De vijand hoeft men niet te vrezen … maar wat mij het meest getroffen en
teleurgesteld heeft, is die boosaardige pijl die mijn bondgenoot achter mijn rug op mij
afschoot en zijn lachende gezicht toen hij me verwond had”.
6. China en de wereld
“Landen willen onafhankelijkheid, naties willen vrijheid en de volkeren willen
revolutie”
China herhaalt in de jaren zeventig dat het vasthoudt aan zijn onafhankelijkheid, dat
het solidair is met de onderdrukten in de wereld en dat het noot een supermacht zal
worden.
De Chinese revolutie en de CR zijn een bijdrage voor geheel de wereld. De CR
oefent een grote aantrekkingskracht uit in de wereld.
De spanningen met de Sovjet-Unie nemen toe.
28

29. De invasie in Tsjecho-Slowakije is voor de Chinezen een zoveelste bewijs dat de
USSR sociaal-imperialistisch is geworden.
De incidenten aan de Chinees-Russische grens nemen toe en er dreigt zowaar een
regelrechte oorlog.
De spanning tussen de twee supermachten nemen ook toe. Ondanks “de
ontspannings”-propaganda. De Chinezen geloven steeds meer dat de Sovjet-Unie de
belangrijkste imperialistische grootmacht is en is uit op interventies en oorlog. De VS
worden overal in de wereld in het nauw gedreven en zijn op hun retour.
“Wees voorbereid op oorlogen, wees voorbereid op natuurrampen en doe alles voor
het volk”. “ Graaf diepe tunnels, sla overal graan op en streef nooit naar
alleenheerschappij”.
De VRC krijgt haar zetel in de verenigde Naties, vooral dankzij de steun van de
volkeren uit de derde wereld.
Vanaf 1971 verbeteren de betrekkingen tussen de VRC en de VS.
Nixon en Kissinger bezoeken de VRC maar tegelijk blijft China de Indochinese
volkeren steunen in hun strijd tegen de VS.
7. Mau Tsetoeng, Confucius en de toekomst.
Mau wilt niet alleen de maatschappij maar ook de mens veranderen.
Hij beschouwt de ervaringen in China als een bijdrage voor de revolutie in geheel de
wereld. Zijn belangrijkste bijdrage is “zijn revolutie binnen de revolutie” onder het
socialisme. “de verderzetting van de klassenstrijd onder het socialisme”, “de strijd
tussen twee lijnen”, “het recht om in opstand te komen”, “de strijd tegen het
revisionisme (het paard van Troje binnen het socialisme).
Het verraad en het revisionisme van “opvolger) Lin Piau (die zo “links” leek)
verontrust Mau ten zeerste. Het is een zeer zware schok voor de China.
Omdat Lin Piao zich steunde op het Confucianisme – bij het voorbereiden van zijn
coup – wordt de kritiek op hem verbonden met de kritiek op Confucius.
Er wordt ook een zuivering georganiseerd in de partij en het leger (vooral het vierde
leger). Alsook in de milities die terug onder de controle van de revolutionaire comités
en de partij vallen. Een groot aantal door Lin weggezuiverde kaders worden in eer
hersteld.
Het Xde Partijcongres (1973) is een succes (onder leiding van Tsjow)
75% van het CC zijn van arbeiders- en armenboerenafkomst.
Er is een grote verjonging. De aanwezigheid van de provincies en de minderheden is
toegenomen.
Slecht 37% van de leden komen uit het partij- en het staatsapparaat (77 % in het
VIIIste)
De partij leidt opnieuw 90% van het maatschappelijk leven.
Blijkt dat slecht 1% van de leden (4% van de kaders) ten onrechte slachtoffer is
geweest van de CR
Volgens de nieuwe partijstatuten krijgen de massa’s meer controle en de individuele
leden meer rechten om een afwijkend idee te verdedigen. Het recht om muurkranten
te schrijven en op te hangen wordt bevestigd. Het recht en de plicht om “tegen de
stroom in te gaan” moet wel het socialisme dienen. De plicht van naar de massa te
luisteren mag niet betekenen dat de Partij zijn oor te luisteren legt bij
antisocialistische en anti-partij elementen.
29

30. En die waren er. Er ontstaan rellen georganiseerd door diegenen die van de anti Lin
campagne gebruik willen maken om het socialisme aan te vallen. Anderzijds zijn er
ook de slachtoffers van de anti-Lin campagne die op wraak willen nemen.
De kaderleden worden in elk geval verplicht om onder de massa’s te gaan en
regelmatig handenarbeid te verrichten.
De kritiek op het elitaire denken en handelen van Confucius laat toe dat meer
jongeren van “lagere afkomst” worden toegelaten op de hogere scholen en de
universiteiten, en dat de vrouwen hun stem luider mogen vereffen (ondermeer wat
betreft de gezinsplanning).
De kritiekbeweging tegen Confucius is ook een grote aansporing om de geschiedenis
te studeren en te herschrijven. “Rebellen” worden helden en vooral de eerste keizer
Tj’in Sjehwang bejubelt omdat hij China verenigde en het Confucianisme bestreed .
Het Vierde Nationale Volkscongres (NVC) van januari 1975 consolideert de positieve
de politieke ervaringen en economische prestaties. 74% van de vertegenwoordigers
zijn arbeiders en boeren. Er zijn afgevaardigden van alle nationaliteiten en
godsdiensten.
In de nieuwe grondwet krijgt het begrip “dictatuur van het proletariaat” terug haar
plaats.
Onmiddellijk na het NVC begint een opvoedingscampagne om de dictatuur van het
proletariaat te versterken. Dit onder leiding van Jau Wenjuaan.
In belangrijke industriële sectoren is de macht van de arbeidersklasse eigenlijk nog
zeer zwak.
In China is er nog zeer veel kleine productie en Lenin had reeds gewaarschuwd dat
“een kleine productie kweekt kapitalisme en bourgeoisie – voortdurend, elke dag, elk
uur, spontaan en op grote schaal”.
Door de snelle opgang van de economie zijn er volgende problemen ontstaan:
- herleving van het elitisme in het onderwijs
(velen die studeren willen niet naar de fabrieken of naar het platteland)
- misstappen van kaderleden (zoals steeds de corruptie en het nepotisme)
- kapitalisme (vooral op het platteland)
- materiële prikkels krijgen de voorrang
Mau haalt Lenin aan: “In de eerste fase van de communistische maatschappij (die
gewoonlijk socialisme genoemd wordt) is het kapitalisme nog maar gedeeltelijk
afgeschaft: Ze functioneert nog in haar kwaliteit van regelaar (bepalende factor ) in
de distributie van goederen en de werkverschaffing… Het socialistisch principe “wie
niet werkt zal niet eten” is al werkelijkheid geworden. Maar dit is nog geen
communisme en maakt geen einde aan de “bourgeois rechten” om aan ongelijke
individuen in ruil voor ongelijke (werkelijk ongelijke) hoeveelheden werk gelijke i
hoeveelheden goederen te geven”.
Al zijn veel stellingen in de artikels van Jau Wenjuaan correct, zijn ware bedoelingen
(en die van de andere leden van de bende van vier) is Tjow en vele oudere kaders
van de partij te treffen.
Naast deze politieke campagne wordt er een campagne opgezet om de economie
maximaal te ontwikkeling. Hwa Kwofeng populariseert verder de commune van Tatjai
en de mechanisatie van de landbouw krijgt prioriteit.
De oliewinning geeft China enorme industriële mogelijkheden.
8. De dood van Mau Tsetoung
30

31. We zijn met de socialistische revolutie bezig, maar we weten nota bene niet eens
waar de bourgeoisie zich verborgen houdt …. Ze zit midden in de partij (Mau 1973 ?)
Mau overlijdt op 9 september 1976.
Gans zijn volk en een groot deel van de mensheid rouwt om hem.
1976 is een rampjaar voor de VRC . In dat jaar waren Tsjow Enlai en Tsjoe Té reeds
overleden.
De belangrijkste bijdrage van Mau was dat hij de socratische revolutie had verdiept
en de massa had laten deelnemen aan dit revolutionair proces.
Na zijn dood is de kans op een revisionistische ommekeer kleiner geworden.
Alhoewel, niets is zeker.
Tijdens de laatste jaren van zijn leven was de revolutie nog in gevaar.
Mau moet op het laatst nog al zijn prestige in de weegschaal gooien om zowel rechts
als « links » van de macht te houden.
Het grootste gevaar gaat wel uit van « de bende van vier ».
Mau had Teng herbenoemd . Teng deed nuttig werk maar ging al te zeer te keer
tegen « links ». Mau staat toe dat hij werd afgezet en steunde de campagne tegen
diegenen die door hun rechtse afwijking de verworvenheden van de CR willen
vernietigen.
De bende van vier staat aan het hoofd van de campagne en wilt deze gebruiken om
haar tegenstanders uit te schakelen en de macht te grijpen.
Ze zetten hun offensief reeds in het voorjaar in toen ze een wake ter ere van Tsjow
Enlai laten uit elkaar jagen.
Mau is ongerust en benoemt – met de steun van het PB – Hwa Kwofeng tot zijn
opvolger: « met u aan het hoofd ben ik gerust ».
Na de dood van Mau laat de bende van vier arresteren tot grote vreugde van het
volk.
i
Moet volgens mij “ongelijke” zijn (fdm)
31