Marianne Linde - Creatief samen voor wonen zorg en welzijn
Willem Bossers - Ouderen met dementie
1. 20-11-12 | 1
Gecombineerde aerobe- en krachttraining
voor ouderen met dementie
Ruimte voor Gezondheid
Willem Bossers, Marieke van Heuvelen, Froukje Boersma,
Erik Scherder en Lucas van der Woude
2. Inhoud
20-11-12 | 2
› Achtergrond en hypothese
› Design en beweegprogramma
› Deelname percentages
› De effecten op cognitie en fysieke functies
› Conclusies
3. Achtergrond
20-11-12 | 3
› N mensen met dementie wereldwijd
2010 36 miljoen
2030 66 miljoen
2050 115 miljoen
› Cognitieve + fysieke beperkingen
› Geen behandeling voor genezing Source: ADI 2012
› Medicatie à gelimiteerd effect en negatieve bijwerkingen
Een non-farmacologische behandeling kan zijn:
fysieke activiteit
4. Effecten van fysieke activiteit op cognitie
20-11-12 | 4
› Gezonde ouderen
• Positieve effecten aerobe of krachttraining (EF en geheugen) a
• Combinatie aeroob + krachttraining meest efficiënt b
a e.g. Kramer et al. 2006; Liu Ambrose 2009; b Kramer & Colcombe 2003
› Ouderen met dementie
• Nadruk ligt op aanbieden van aerobe trainingen
• Resultaten zijn wisselend
• Combinatie aeroob + krachttraining is nog niet onderzocht
Doel: De effecten van een gecombineerd aeroob en kracht
beweegprogramma op cognitie en fysiek functioneren onderzoeken
bij ouderen met dementie
5. Hypothese
20-11-12 | 5
› Een combinatie van aerobe training en krachttraining is
effectiever in het verbeteren van cognitief en fysiek
functioneren dan alleen aerobe training.
Drie argumenten:
1. Onderliggende hormonale en neurale mechanismen
van aerobe en krachttraining vullen elkaar aan
2. Kracht + àMobiliteit + à Intensiteit aerobe training +
3. Resultaten in gezonde groep: Combi meest efficiënt
6. Het design van het onderzoek
20-11-12 | 6
Recruitment nursing homes
Informed Consent
Screening MMSE (10-22)
Timed up & go
Pre test (t=0)
Randomisation
Combination aerobic Aerobic exercise only Control intervention
resistance exercise (social visits)
Post test (t=9 wk)
Follow-up test (t=18 wk)
7. De beweegprogramma’s
20-11-12 | 7
› 9 weken
› 4 sessies per week
› 30 minuten per sessie
› Eén op één begeleiding
Combinatie programma Aeroob programma Controle programma
2 sessies/week wandelen 4 sessies/week wandelen 4 sessies/week visite
2 sessies/week spieroefeningen (benen) - Praten over vroeger /
- Knie strekken familie/ dagelijkse dingen
- Heup abductie
- Heup extensie
- Plantair flexie
Intensiteit verhoogd met gewicht /
herhalingen
8. Deelnemers ‘halverwege de studie’
20-11-12 | 8
Total group
n 69
MMSE (M ± SD) 16.1 ± 4.5
Diagnosis (%)
AD 66.7
VaD 17.5
AD/VaD 11.1
Other 4.8
Age (yrs, M ± SD) 86.5 ± 5.0
Gender (% female) 73.9
Use walker (%) 50.7
Geen verschillen tussen de 3 verschillende groepen.
9. Deelname percentages
20-11-12 | 9
100%
80%
60%
Absent
40% Present
20%
0%
Combi Aerobic Control Total
10. Effecten op globaal cognitief functioneren
20-11-12 | 10
20 +9.9% -3.9% -2.1%
15
MMSE score
10 pre
post
5
0
p = .003
Combi Aerobic Control d = .45 / .48
11. Effecten op Executief Functioneren (EF)
20-11-12 | 11
Uitgevoerde testen:
• Stroop test (aandacht / inhibitie)
• Getallenreeks achterwaarts (werkgeheugen/ aandacht)
• Visual Memory Span achterwaarts (werkgeheugen/ aandacht)
• Trailmaking A (informatieverwerking snelheid)
• Incomplete figuren (abstract redeneren)
• Verbal Fluency test (terug halen informatie uit semantisch geheugen)
d d
Combi Aerobic Control (Cb-Ae) (Cb-Cn) p
Incompl Fig (% change) +29.2 -5.5 +3.1 .59 .49 .003
12. Effecten op Geheugen
20-11-12 | 12
Uitgevoerde testen: Visual memory Span
• 8 woorden test (korte- en lange termijn geheugen) RBMT gezicht herkennen
• Getallenreeksen voorwaarts (verbaal korte termijn geheugen)
• Visual Memory Span voorwaarts (visueel korte termijn geheugen)
• Rivermead Behav. Mem. Test plaatjes (visueel lange termijn geheugen)
• Rivermead Behav. Mem. Test gezichten (visueel lange termijn geheugen)
d d
Visual memory test Combi Aerobic Control (Cb-Ae) (Cb-Cn) p
Vis Mem Span (% change) +6.3 -8.1 -15.4 .43 .65 .027
Rivermead faces (% change) +35.5 +14.1 -32.1 .21 .86 .003
13. Effecten op fysiek functioneren
20-11-12 | 13
Uitgevoerde testen:
• Aeroob vermogen: 6 minuten wandel test
• Kracht: Beenkracht; Sit to Stand test
• Functionele mobiliteit: 6 meter walk test; Timed up and go test
Sit to Stand test
• Balans: Figure of 8 test, FICSIT-4 test
d d
Physical test Combi Aerobic Control (Cb-Ae) (Cb-Cn) p
6 min. walk (% change) +23.9 -0.6 -0.4 .48 .46 <.001
Sit-to-stand (% change) +15.8 -9.6 -7.3 .47 .45 .001
6 meter walk (% change) +7.2 -10.7 -10.3 .47 .41 .032
FICSIT-4 (% change) +17.7 -7.3 -4.4 .62 .53 .048
14. Wat gebeurt er bij de follow-up?
20-11-12 | 14
45 Combi groep
35
25
15 Pre-post
Pre-Follow-up
5
-5
…maar nog steeds iets beter dan de aerobe groep / controle groep
15. Conclusies
20-11-12 | 15
› Deelname is uitstekend
› Combinatie van aeroob bewegen en krachttraining
heeft een meerwaarde boven alleen aeroob bewegen
- Effecten op visueel geheugen en fysiek functioneren
- Een trend is te zien bij het verbeteren van EF
› Effecten vervagen tijdens een follow-up meting
› Toekomstig onderzoek: - Er komen ca. 60 ppn. bij
- Doses-respons relatie
- Onderliggende mechanismen