3. Context
Waarom nood aan wendbaar werk?
Nieuwe technologieën:
• robotica, nanotechnologie, big data
Nieuwe organisatievormen
• Netwerkorganisatie, telewerk, freelancers, “uberisatie” van het werk
Meer en meer kenniswerk
Minder aflijning tussen werk en privé
Bedrijven hebben nood aan flexibiliteit (afstemmen van
productie op vraag) en daling kosten
3
4. Context
Waarom nood aan werkbaar werk?
We moeten langer werken
• Stijging leeftijd voor pensioen en SWT
• Afbouw landingsbanen
Stijgende ziektekosten: RIZIV uitgaven op vier jaar tijd van 5,4
naar 6,8 miljard (+25%)
• Psychosociale klachten (stress, burn-out): +25% op vier jaar (104.291 in
2013)
• Bewegingsziekten (rugaandoeningen en reuma): + 20%
4
5. Plan van aanpak van Minister Peeters
Wettelijk kader creëren met veel mogelijkheden voor sectoren
om regels op maat uit te werken
Menu van mogelijkheden
• Experimenten Hansenne (K.B. nr. 179 - 30/12/1982)
Sectoren kunnen mogelijkheden activeren door zelf of op
ondernemingsvlak te laten invoeren
Menu is niet limitatief: sectoren mogen ook zelf nog met nieuwe
voorstellen komen
Als draagvlak voldoende: veralgemening via IPA of CAO NAR
5
6. Plan van aanpak van Minister Peeters
Juni – november 2015: ronde tafel gesprekken en consultatie
sociale partners
Werkbezoeken Wenen, Kopenhagen, Stockholm, Den Haag
http://www.werkopmaat.belgie.be/nl
2 wetsvoorstellen over glijtijden en deeltijds werk sinds begin
2016
6
7. Plan van aanpak van Minister Peeters
Wetsontwerp Werkbaar Wendbaar Werk:
• SOKKEL: rechtstreeks van toepassing op alle werknemers
• MENU: te activeren door sectoren
• Timing:
– Wetsontwerp op 15 juli 2016 overgemaakt aan
sociale partners
– Toepassing voorzien vanaf 1 januari 2017
– Menu meenemen in IPA onderhandelingen 2017-2018
7
9. Wetsontwerp Werkbaar Wendbaar Werk
Sokkel (rechtstreekse werking)
(1) Annualisering arbeidsduur
Regel = gemiddelde arbeidstijd moet gerespecteerd gedurende
referteperiode (via inhaalrust bij meeste vormen van overwerk)
NU: gemiddelde arbeidsduur/kwartaal (verlengbaar tot max. 1
jaar via CAO of arbeidsreglement)
PLAN:
• standaard 12 maanden
• Max. 9 u/dag – 45u/week mits toeslag te betalen boven 40u?
• Interne grens = 143 uur
9
10. Wetsontwerp Werkbaar Wendbaar Werk
Sokkel (rechtstreekse werking)
(2) Vrijwillige overuren
Doel = vrijwillig overuren – geen inhaalrust – uitbetaling of
“loopbaanspaarrekening”
Max. 100 overuren/jaar (max. 360 u via sector)
Via individuele overeenkomst (vrijwilligheid)
Max: 11u/dag – 50u/week
“Naast bestaande stelsel van overuren” (nu reeds systeem van
uitbetaling zonder inhaalrust)
10
11. Wetsontwerp Werkbaar Wendbaar Werk
Sokkel (rechtstreekse werking)
(3) Investering in vorming
NU: 1,9% loonmassa (interprofessioneel)
PLAN: 5 dagen/FTE/jaar (interprofessioneel) – zonder stijging
loonkost
MIDDEL: via sectorale CAO of individuele vormingsrekening
(zoniet: individueel vormingsrecht van 2 dagen (2017-2018))
Specifieke regels KMO’s < 20 werknemers
11
12. Wetsontwerp Werkbaar Wendbaar Werk
Sokkel (rechtstreekse werking)
(4) Occasioneel telewerk
NU: Telewerk op vrijwillige basis, via
schriftelijke overeenkomst tussen WG
en WN
PLAN: - wettelijk kader voor “occasioneel”
telewerk (nu niet?)
- WN kan aanspraak maken op occasioneel telewerk
in geval van overmacht of persoonlijke redenen tenzij
functie of activiteit onverenigbaar met telewerk
12
13. Wetsontwerp Werkbaar Wendbaar Werk
Sokkel (rechtstreekse werking)
(4) Occasioneel telewerk
PLAN: - Niet bij staking!
- Afspraken over apparatuur, technische ondersteuning
en bereikbaarheid (CAO of arbeidsregle-
ment)
13
14. Wetsontwerp Werkbaar Wendbaar Werk
Menu (te activeren door sectoren)
A - WENDBAAR WERK
(1) Hervorming arbeidsduur
Verhoging arbeidsduurgrenzen: 11u/dag – 50u/week –
nacht = vanaf 22u
Via sectorale CAO – indien geen sectoraal initiatief via CAO (SD)
of arbeidsreglement
Uitbreiding plus minus conto : referteperiode over meerdere
jaren
Sectoren die kampen met internationale concurrentie en
specifieke noden
14
15. Wetsontwerp Werkbaar Wendbaar Werk
Menu (te activeren door sectoren)
A - WENDBAAR WERK
(2) Uitzendarbeidcontracten voor onbepaalde duur
• Reden: meer inkomenszekerheid bieden aan werknemers
• Werknemer sluit AO onbepaalde duur met uitzendbureau
• In te zetten bij gebruikers enkel op grond van geldige motieven (vervanging,
tijdelijke vermeerdering werk, uitzonderlijk werk)
• Functie, geografische zone, uurregeling en loon in contract overeen te
komen (gegarandeerd loon tussen opdrachten in)
• Tijdens opdrachten zou contract geschorst worden en wordt specifieke
overeenkomst voor uitzendarbeid opgemaakt
• Nadere regels worden bepaald in CAO (paritair comité uitzendarbeid)
15
16. Wetsontwerp Werkbaar Wendbaar Werk
Menu (te activeren door sectoren)
B - WERKBAAR WERK
(1) Loopbaansparen
Opgenomen in het regeerakkoord – compensatie voor
inperking tijdskrediet en landingsbanen
Idee: opsparen tijd of geld om later vrije tijd op te nemen
(vakantie, sabbatical, minder werken)
Wetsontwerp: enkel meeruren, overuren en conventioneel
verlof
16
17. Wetsontwerp Werkbaar Wendbaar Werk
Menu (te activeren door sectoren)
B - WERKBAAR WERK
(1) Loopbaansparen
Mogelijkheid voor werknemers om sturing te geven aan hun
loopbaan: tijd opsparen om in te zetten wanneer men het nodig
heeft
individuele loopbaanrekening: werknemer kan online overzicht
van zijn loopbaan vragen (genomen verloven, gewerkte
dagen,..)
17
18. Wetsontwerp Werkbaar Wendbaar Werk
Menu (te activeren door sectoren)
B - WERKBAAR WERK
(1) Loopbaansparen
Twee fasen:
(1) Mogelijkheid van kader op sectoraal niveau – afspraken:
• Welke tijdsperiodes op te sparen
• Periode waarbinnen deze kunnen opgespaard worden
• Wijze van opname:
• In overleg met werkgever
• Meeneembaarheid beperkt tot sector
• Periode: zou niet kunnen tot aan einde loopbaan
18
19. Wetsontwerp Werkbaar Wendbaar Werk
Menu (te activeren door sectoren)
B - WERKBAAR WERK
(1) Loopbaansparen
(2) Als geen sectoraal akkoord: mogelijkheid van cao op ondernemingsvlak indien
vraag gesteld aan paritair comité door vakbond of individuele onderneming
Indien positieve evaluatie: eventueel uit te breiden naar
intersectoraal systeem
19
20. Wetsontwerp Werkbaar Wendbaar Werk
Menu (te activeren door sectoren)
B - WERKBAAR WERK
(2) Schenking van verlofdagen (“Don de congé”)
Gebaseerd op loi Mathys (Frankrijk)
Werknemers kunnen hun conventionele vakantiedagen geven
aan een collega die een zwaar ziek kind opvangt
Te activeren op sectorniveau en op ondernemingsniveau indien
één van de vakorganisaties vraag heeft voorgelegd op
sectorniveau
20
21. Wetsontwerp Werkbaar Wendbaar Werk
Menu (te activeren door sectoren)
B - WERKBAAR WERK
(3) Werkgeversgroeperingen
Inzetbaarheid van werknemers verhogen door het mogelijk
te maken (tijdelijk) te werken bij een andere werkgever
Hervorming van het bestaand stelsel : vermindering van
administratieve lasten
Maximum 10 werknemers
Niet bij staking of lock-out
21
22. Wetsontwerp Werkbaar Wendbaar Werk
Menu (te activeren door sectoren)
B - WERKBAAR WERK
(4) Vereenvoudiging formaliteiten voor deeltijds werk
• Niet meer alle variabele roosters in arbeidsreglement: kader is voldoende
(tijdvakken, dagen, min en max uurregeling)
• Bekendmaking minstens 5 werkdagen vooraf (eventueel in te korten bij cao)
• Bijkomende uren kan via tijdsregistratiesysteem
22
23. Wetsontwerp Werkbaar Wendbaar Werk
Menu (te activeren door sectoren)
B - WERKBAAR WERK
(5) Glijdende werktijden
NU: Gedoogbeleid onder voorwaarden
(1) Alle uurroosters in arbeidsreglement
(2) Meting (bv. prikklok)
(3) Controle door werknemer
(4) Respecteren van normale arbeidsduurgrenzen
23
24. Wetsontwerp Werkbaar Wendbaar Werk
Menu (te activeren door sectoren)
B - WERKBAAR WERK
(5) Glijdende werktijden
PLAN:
(1) CAO of arbeidsreglement
(2) Vaste (kern- of stamtijden) en variabele (glijtijd) periodes
(3) Gemiddelde wekelijkse arbeidsduur en referteperiode
(overdracht igv overmacht)
(4) Max. 9 u/dag en 45u/week
(5) Tijdsregistratie (verplichte vermeldingen en bewaring)
(6) Loon op basis van gemiddelde arbeidsduur
24
25. Wetsontwerp Werkbaar Wendbaar Werk
Menu (te activeren door sectoren)
B - WERKBAAR WERK
(6) Uitbreiding palliatief verlof en tijdskrediet
Palliatief verlof: +1 maand
Tijdskrediet met motief zorg: +3 maanden
25
27. Kritiek...!
Vakbonden:
“Morrelen aan de 38 uren week? Over onze dead body”
“De regering reduceert werknemers tot hyperflexibele lagekostenkoopwaar”
Coalitiepartners maken brandhout van ontwerp
NVA (Demir): “Lege doos”
Open VLD (Lachaert): “Herbegin van een wit blad”
VOKA: “Ruim onvoldoende”
27
28. Kritiek...!
Unizo:
“De langverwachte annualisering wordt duurder dan bestaande stelsels”
VBO:
“Bijsturing van voorstellen Peeters is hypernoodzakelijk”
28
Pensioenleeftijd tegen 2030 naar 67 jaar
CAO 104: enkele voorbeelden op site werkopmaat
Advies NAR gevraagd over deze cao
Vandaag: geen mogelijkheid om vakantiedagen over te dragen – nochtans gebeurt het regelmatig dat werknemers niet al hun vakantiedagen hebben opgenomen.
Bij Colruyt spaart men vandaag al vakantie en recup
Vandaag: geen mogelijkheid om vakantiedagen over te dragen – nochtans gebeurt het regelmatig dat werknemers niet al hun vakantiedagen hebben opgenomen.
Ce texte autorise un salarié à "renoncer anonymement et sans contrepartie", avec l’accord de l’employeur, à des jours de repos au bénéfice d’un autre salarié de l’entreprise ayant la charge d’un enfant âgé de moins de vingt ans atteint d’une maladie, d’un handicap ou victimeVictimePersonne qui subit personnellement et directement un préjudice physique, moral ou matériel, du fait d’une infraction pénale. d’un accident rendant indispensable une "présence soutenue".
Tous les types de jours de repos (RTT, jours de récupération ou congés payés ordinaires) sont concernés, aussi bien dans le secteur publicSecteur publicSecteur regroupant toutes les activités économiques et sociales prises en charge par les administrations, les entreprises publiques et les organismes publics de Sécurité sociale. que dans le secteur privé. Cependant seuls peuvent faire l’objet d’un don, parmi les jours de congé annuel ordinaire, ceux qui sont au-delà de 24 jours.
Le caractère indispensable d’une présence soutenue doit être attestée par le médecin ayant en charge la maladie ou le handicap de l’enfant concerné.
Atteint d'un cancer du foie, découvert à l'âge de 9 ans, ce garçon a pu être accompagné par ses parents jusqu'à son dernier souffle. Lidye et Christophe ont bénéficié d'un congé maladie.
Alors que leur enfant devait être transplanté à l'hôpital du Kremlin-Bicêtre à Paris, sa maman a obtenu un congé d'accompagnement d'enfant malade, accessible à un seul des deux parents. Le papa, après avoir épuisé ses jours de congés, a pu compter sur la solidarité spontanée de ses collègues de l'usine Badoit de Saint-Galmier qui lui ont offert 170 jours de RTT.
Experience@work: oudere werknemers kunnen hun ervaring ten dienste stellen van andere bedrijven