1. Z'h/K d^dh
o Zer da argudio testua? Gai baten inguruan egileak ematen duen iritzia
eta arrazoi sorta.
o Non ager daitezke? Komunikabideetan nonahi: irratian (kronika),
egunkarietan (iritzi artikuluak, irakurlearen txokoa), aldizkarietan,
interneteko foroetan…
o Egitura:
Sarrera
Tesia (bukaeran ere jar daiteke): egileak gaiaren inguruan
duen jarrera edo iritzia.
Aldeko argudioak: tesia defendatzeko emandako arrazoiak.
Kontrako argudioak: tesiaren aurkako iritziak.
Kontrako argudioak idargabetzeko argudioak.
Ondorioa: tesiaren berrespena da.
o Ezaugarri nagusiak:
Iritzia adierazteko aditzak eta moduak ageri ohi dira: uste izan,
pentsatu, iritzi, nire iritziz, nire aburuz…
Mendeko perpausak ugariak dira, batez ere kausa-
ondoriozkoak.
Testu-antolatzaileen erabilera:
Azalpenak emateko: hori argitzeko, alegia, hain zuzen
ere, izan ere…
Arrazoiak gehitzeko: era berean, honekin batera,
halaber, baita ere, batetik… bestetik, gainera…
Arrazoiak kontrajartzeko: hala ere, dena dela, dena
den, nolanahi ere, baina, -(e)n arren, nahiz eta, baizik,
baino…
Ondorioa ateratzeko: horregatik, hori dela eta, beraz,
hortaz, ondorioz, laburbilduz, horrela…
Datu objektiboen eta adibideen erabilpena argudioak
indartzeko.
2. Egitura morfosintaktiko eta testualak
Esan, uste, iritzi, argudiatu, erantzun, errefusatu... motako aditzak asko
erabiltzen dira. Honako adierazpenak ere ia beti ageri dira: nire ustetan,
ene aburuz, nire irudiko, zera pentsatzen dut, deritzot...
Perpaus subordinatu (menderakuntza) ugari erabiltzen dira, batez ere,
kausalak (-lako, - enez...), kontzesiboak (arren, ba... ere, nahiz eta...) eta
kontsekutiboak (halako... non, hain... ezen); baita aurkaritza juntadurako
juntagailuak ere (baina, baizik...).
Antolatzaileak, arrazoiak lotzeko eta konklusioak emateko balio
dutelako, molde logikokoak izaten dira nagusiki. Hona hemen batzuk.
• Arrazoia gehitzeko: gainera, baita ere, are gehiago, ez hori
bakarrik, batetik... bestetik..., -(e)nez, -lako...
• Arrazoia kontrajartzeko: baina, hala ere, edozein modutan, dena
den, nahiz eta, -en arren, ...
• Konklusiorako: beraz, honela, ondorio gisa, laburbilduz, horregatik,
hau guztia dela eta, arrazoi hauengatik...
3. TESTU-ANTOLATZAILE OROKORRAK:
Hasierakoak
Adibideak jartzeko
Hasteko,
Lehenengo eta behin, Adibidez,
Ezer baino lehen, Esate baterako,
Ezeri ekin baino lehen, Hau da,
Bazen behin Ikus, adibidez, -ren kasua: ...
Lehen-lehenik, Kasu (bat aipatzeko ...)
...z hitz egin behar dudalarik, Hori erakusteko, aipa dezagun...
Sarrera gisa esango dugu ...
Arrazoitzeko
Ordena
bait-
Alde batetik, ... Bestetik, ... -(e)lako
Ildo beretik, -(e)la eta
Era berean, -(e)la bide
Halaber, -t(z)eagatik
Lehenik.../ bigarrenik, ... Horregatik
(Arestian) esan bezala, Izan ere,
(Gorago) esan bezala, Hori dela eta,
Lehengo hariari jarraituz, Horrela, ba,
Gauzak horrela, Beraz,
Horiek horrela, Hortaz,
Bai... bai
Ez... ez Indartzea
Ideia bat aurkezteko Aipatu bezala,
Aipatu dugunez,
-ri dagokionez, Berriro esanda,
... dela eta, komeni da esatea ... Beste era batera esanda,
Oro har, Zehatzago esanda,
Hobeto esanda,
(Gorago) esan bezala,
Are gehiago,
Jarraipena
Gainera,
Kontuan hartu,
(Honen) ondorioz, gainera,
Horren haritik,
Hari beretik,
Era berean, Onarpena (ziurtasuna)
Bigarrenik,
Gero, Ez dago dudarik...
Honen ostean, Seguruenik
Hau (ikusi) eta gero, Ziur aski
Zer esanik ez
Egia da... -(e)la
Kontrakotasuna Dudarik gabe
Zalantzarik gabe
Baina Argi dago (e)la
Dena dela, / Dena den, Bistan da (e)la
4. Hala (eta guztiz) ere, Beharrezkoa da garbi uztea
Edozein modutan ere, ..., noski / ..., jakina
Edonola ere,
Nolanahi ere, Bukaerakoak eta ondorioak
Esanak esan,
Hori(ek) gorabehera, Amaitzeko, / Bukatzeko,
..., ordea, Amaiera bezala,
..., berriz, Aurreko guztia (Iaburbilduz,)
..., aldiz, Ondorío gisa,
Amai dezagun esanez (e)la
Aipamenak; iritziak emateko Azkenik, zera:...
Laburbilduz,
(r)en arabera, Hitz gutxitan (esateko):...
Askoren / Batzuen iritziz, Horrenbestez, zenbait ondorio atera
... (r)en ustez, daitezke: 1... 2... 3...
(r)en esanetan,
Diotenez,
Antza denez, Ideia berriak txertatzeko
Dirudienez,
Badirudi... -(e)la Ez horí bakarrik,
...(e)la dirudi Bestalde / Beste aldetik
Dakigunez, Baita ... ere
Irakurrí dugunez, Baina, bestetík,
... ere bai
ez ezik ... ere
Egia da, hala ere,
Izan ere,
(Horrez) gain,