Waarom van open data

Cursus Open Data
De Haagse Hogeschool
sept – nov 2013
1

Waarom van Open Data
een bestuurlijke en commerciële kijk op het belang ervan
9 sept 2013

3
Over …
http://www.ordina.com/nl-nl/over-ordina/profiel/
ORDINA
DE BEDENKERS, BOUWERS EN BEHEERDERS
VAN DE DIGITALE WERELD
Joep Creusen
• Solution, Business en Enterprise Architect (zeg maar: IT architect)
• Data modellering, data governance en applicatie integratie
• Linked Data trend-watcher

4
Agenda
1 – Wat is Open Data
2 – Baten van Open Data (commercieel, bestuurlijk)
3 – Linked Open Data
4 – Omgevingsfactoren

5
Wat is Open Data?
De essentie
Open Data is net als
andere documenten op internet.
Maar dan gemakkelijk gemaakt voor
hergebruik van de afzonderlijke gegevens.

6
internet als verzameling
webpagina’s/documenten
internet als verzameling
herbruikbare entiteiten
Hergebruik van afzonderlijke gegevens
Van documenten naar gegevensentiteiten
http://www.itpedia.nl/2011/05/31/web-3-0-semantisch-web/

7
Wat is Open Data?
https://data.overheid.nl/
a. De data is openbaar;
b. Er berust geen auteursrecht of andere rechten
van derden op;
c. De data zijn bekostigd uit publieke middelen, beschikbaar gesteld
voor de uitvoering van die taak;
d. De data voldoen bij voorkeur aan ‘open standaarden’ (geen
barrières voor het gebruik door ICT-gebruikers of door ICT-
aanbieders);
e. Open Data is bij voorkeur computer-leesbaar, zodat zoekmachines
informatie in documenten kunnen vinden.

8
Computer-leesbaar??
Voorbeeldje: http://www.infomil.nl/onderwerpen/klimaat-lucht/ner/ …

9
Van opmaak- naar betekenisgeoriënteerd
Gestandaardiseerde metadatering
Webpagina document Open Data document

10
Agenda

11
Waarom Open Data
Baten
A - Het is goed voor iedereen (+ reciprociteit)
B - Het verkoopt zichzelf - de app dan
C - Het helpt andere producten te verkopen
D - Het levert kostenbesparingen

12
Waarom Open Data
Takeaway 1

13
Waarom Open Data
Takeaway 2
* ... en nog méér als we het kunnen LINKEN
}*

14
Casus
Reizigersinformatie voor grootstedelijk OV
http://www.youtube.com/watch?v=URmKRTU-hxQ
Gov 2.0 Expo 2010: Joshua Robin, "Unlocking Real-Time Data"
The Boston T: (2009)

15
Casus
Reizigersinformatie voor grootstedelijk OV
“Goede reisinformatie is geen verleider,”
zegt hoofd marketing & vervoerontwikkeling bij HTM
Joep ten Brink. “Maar geen verleiding zonder
goede reisinformatie.
Zeker nu we het moeten gaan doen met
minder geld van de belastingbetaler en
meer geld van de reiziger.”
Dichter bij huis:
http://stefan.konink.de/contrib/openov/govi-nieuwsbrief-15.pdf

16
Welke verleider wil je ondersteunen?
Commercieel belang: OEFENING
Met behulp van de Open Transportation Data konden lokale leveranciers
goedkoop eenvoudige countdown signs leveren.
Wie was de eerste afnemer van deze Countdown Signs?

17
Welke verleider wil je ondersteunen?
OEFENING: De eerste afnemer van de Countdown Signs?
De Starbucks in de winkelstraat
met een Countdown Sign boven de counter kunnen klanten
- in de winkel (en niet buiten op straat wachtend) -
zien hoeveel tijd ze hebben voor nog een kop koffie

18
Commercieel belang van Open Data
Zoek de C-tjes
Moraal: vind de link tussen de data en de koffie

19
Voorbeeld van baten (1)
Vrije parkeerplaatsen
A - Het is goed voor iedereen
B - Het verkoopt zichzelf
C - Het verkoopt andere producten
B
A
C
verhoogde
bezetting
P-plaats

20
Voorbeeld van baten (2)
Wob
A - Het is goed voor iedereen
B - Het verkoopt zichzelf
C - Het verkoopt andere producten
D

21
Open Data voor gemeenten
Checklist op data.overheid.nl/voor-gemeenten/top-20

22
Wat levert het op?
data.overheid.nl/handreiking/Wat-levert-het-op-voor-de-overheid
• Financiële besparing
• Verhoging datakwaliteit
• Versterking van de legitimiteit
• Vergroting van de externe oriëntatie van de organisatie
• Standaardisatievoordelen

23
De waarde van Open Data
Kamerbrief 8 juni 2012

24
Open Data Benefits (UK)
A report for the Department for Business, Innovation and Skills
Key research findings
Value to consumers, businesses and the public
sector between £1.2 billion and £2.2 billion
much larger downstream impacts affecting all areas of
society beyond the direct customer.
MARKET ASSESSMENT OF PUBLIC SECTOR INFORMATION Written by Deloitte MAY 2013
There is a link between the
provision and use/re-use of
public sector information and
economic growth.

25
Agenda

26
Het wereld voedsel probleem
Meerdere factoren, meerdere datasets
The Global Hunger Index (GHI) […] provides insights into the drivers of hunger.
By raising awareness and understanding of regional and country differences in
hunger, the GHI aims to trigger actions to reduce hunger
http://semanticweb.com/fighting-global-hunger-with-semantics-and-how-you-can-help_b38141
The IFPRI decided to provide the GHI as Linked Open Data so that it can be
combined with other relevant information and […] indirectly contribute to
direct global hunger solutions

27
buslocatie
busroute
buslocatie
werk a/d weg
busroute
buslocatie
uitgaans-
agenda
werk a/d weg
busroute
buslocatie
Het voordeel van Linked Open Data (LOD)
Hoe meer gelinkte datasets, des te meer toegevoegde waarde

28
Wat noemen we Linked Data?
(Voor IT-ers:) W3C, Tim Berners-Lee, Semantic Web
LOD
Linked
Data
Open
Data
(5 !)
Linked Data is data die is gepubliceerd m.b.v.
standaarden (RDF, SPARQL) waarmee
makkelijk verbanden gelegd kunnen worden
tussen verschillende datasets

29
Linked Data sterren (toe)passen op Open Data
Idealiter gebruik je RDF formaat (atomaire data, z.g. “triples”)
Er berust geen auteursrecht of
andere rechten van derden op;
De data voldoen bij voorkeur
aan ‘open standaarden’
Open Data is bij voorkeur
computer-leesbaar
bij voorkeur
Open Data ≥ 3 DATA

30
Ander aspect van Open Data publiceren
Bulk (down te loaden bestand) versus gedoseerd (online API)
BESTAND API

31
“Gebruikersgemak” Open Data
is afhankelijk van bij publicatie toegepaste standaarden
minder afhankelijk
van verbinding
ingebouwde
selectielogica
computer-
leesbaar
vrij van
rechten
simpel te linken aan
andere datasets
open
formaat
“triple”
formaat
onlinedownte
loaden
BESTAND
SPARQL
RDF
API
proprietary
formaat
paywall
API
CSV, …Excel, …
≥ 4 DATA2 DATA 3 DATA
API
actualiteit niet
gegarandeerd !

32
Duurzaamheid (≠ -gebruikersgemak)
VB: RaadsInformatieSystemen en de Archiefwet
Houdbaarheid van bijvoorbeeld Word ?
Wie kan nog Word 3.1 of Word 95 inlezen ?
Niet duurzaam:
Microsoft Word
Excel
Windows Media
Flash Video
BMP
PowerPoint
Apple iWork, Keynote
Twijfelgevallen:
OpenOffice (.odf, .odt, .sxw)
PostScript.
Wel duurzaam:
PDF
HTML mits conform Webrichtlijnen
JPEG
PNG
MPEG
MP3 en MP4
SOAP XML
API
( )
(een)
standaard
voor

33
Kwaliteit Open Data publicatie
Samenvatting
 Open Data
  met open API
   Linked (RDF, SPARQL)

34
Waarom Open Data
Takeaway 1

35
Waarom Open Data
Takeaway 2
}*

36
Agenda

37
Burger verwacht state-of-the-art service
state-of-the-art = APP User Experience
• Appification of the world
• Icoon klikken ; webadres tikken !
• Consument bepaalt zelf
hoe hij/zij informatie zoekt
• App (meer nog dan het web zelf)
ontkoppelt produceren & consumeren van data
 

38
Appification of the world
Ontkoppelt produceren & consumeren van data
http://www.forbes.com/sites/anthonykosner/2012/12/16/forecast-2013-
the-appification-of-everything-will-turn-the-web-into-an-app-o-verse/
Instead of thinking about the web
as a hierarchical tree of documents
we need to start thinking about all
of that content as an underlying
service layer for application-based
interfaces [  API]

39
Data producent  data consument
Evolutie informatievoorziening
systeem
opslag
in uit
systeem
opslag
in uit
app

40
Data consument bepaalt integratiebehoefte !
Koppelen van datasets door integratie in de APP
systeem
opslag
systeem
opslag
systeem
opslag
integratie
app
Linked
Open Data

41
Generieke integratielogica  infrastructuur
Koppelen door standaardisatie datacenters + integratie via de cloud
http
systeem
opslag
systeem
opslag
systeem
opslag
app
RDFRDFRDF
SPARQL
SPARQL
SPARQL
http
APP koppelt met
één SPARQL endpoint
en linkt naar keuze
Linked Open Data

42
Rendement op investering
Verschil in life-cycle: datacenter – front end
http://www.slideshare.net/cavlec/rdf-rda-and-other-tlas

43
Transparante overheid
Dé standaard

44
Decentrale regelgeving
Zie Kennis- en Exploitatiecentrum Officiële Overheidspublicaties
• Wet elektronische bekendmaking
• Dienstenloket
• Centrale Voorziening Decentrale Regelgeving
• …

45
Andere bestaande regelgeving en richtlijnen?
Concept actieplan Open overheid

46
Handreiking / handboek
Stappenplan van de overheid

47
Ander handboek
http://www.hackdeoverheid.nl/wat-is-opendata/

48Ook Europa is het nu eens over Open Data
RICHTLIJN 2013/37/EU VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD
Artikel 5
Beschikbare formaten
1. Openbare lichamen stellen hun documenten ter beschikking in de reeds
bestaande formaten of talen en, indien mogelijk en passend, in een open en
machinaal leesbaar formaat, samen met hun metadata. Zowel het formaat als de
metadata dient voor zover mogelijk aan formele open standaarden te voldoen.
Artikel 9
Praktische regelingen
De lidstaten stellen praktische regelingen vast die het zoeken naar voor
hergebruik beschikbare documenten vereenvoudigen, zoals overzichtslijsten
van de belangrijkste documenten met relevante metagegevens, die indien
mogelijk en passend online en in machinaal leesbare formaten toegankelijk zijn„
en portaalsites met links naar de overzichtslijsten. Indien mogelijk
vergemakkelijken de lidstaten het taaloverschrijdend zoeken naar documenten.
De lidstaten moeten de richtlijn voor 18 juli 2015 implementeren
in hun eigen wetgeving. In Nederland gebeurt dat waarschijnlijk
via wijziging van de Wet openbaarheid Bestuur en de Archiefwet.

49
En intussen wordt er al van alles gepubliceerd
Rijp en groen …

50
http://www.citysdk.eu/about-the-project/
http://citysdk.waag.org/
En er is ook (Europese) hulp
Helping cities to open their data - giving developers the tools they need

51
Bezuinigen door Open Data investeringen
Bezuinig door stroomlijnen van je organisatie
informatievoorziening
stroomlijnt organisatieprocessen
(Linked) Open Data
stroomlijnt informatievoorziening

52
Agenda
4 – Omgevingsfactoren  er zijn ook belemmeringen

53
Geschikt voor publicatie?
Doe de toets
a. De data is openbaar;
b. Er berust geen auteursrecht of andere rechten
van derden op;
c. De data zijn bekostigd uit publieke middelen, beschikbaar gesteld
voor de uitvoering van die taak;
d. De data voldoen bij voorkeur aan ‘open standaarden’ (geen
barrières voor het gebruik door ICT-gebruikers of door ICT-
aanbieders);
e. Open Data is bij voorkeur computer-leesbaar, zodat zoekmachines
informatie in documenten kunnen vinden.

54
Zóo 2012 ?
Casuscitaat KOOP in COLLEGE STANDAARDISATIE CS 12-06-05
“Voor de vindbaarheid van data moet er een paradigmashift
plaatsvinden. Er wordt nog veel zelf georganiseerd binnen de eigen muren,
maar dat zou eigenlijk moeten zonder muren eromheen. Eigenlijk moet men
er van meet af aan van uit gaan dat overheidsdata Open Data is.
Er wordt nu nog veel gedacht in „mijn data‟ en aarzelingen zoals als de data
„open‟ wordt is het dan nog mijn data. Maar collecties vullen elkaar aan,
moeten overlap hebben. Dit maakt het beeld completer. Het belang, de
noodzaak om gevonden te worden ontbreekt nog. Er wordt vaak nog voor
een traditionele manier van publiceren gekozen – via
communicatieafdelingen etc. – in plaats van het online zetten van de data.”

55
In de herhaling: waarom Linked Open Data
Casuscitaat KOOP in COLLEGE STANDAARDISATIE CS 12-06-05
“Voor de vindbaarheid van data moet er een paradigmashift plaatsvinden. Er
wordt nog veel zelf georganiseerd binnen de eigen muren, maar dat zou
eigenlijk moeten zonder muren eromheen. Eigenlijk moet men er van meet af
aan van uit gaan dat overheidsdata Open Data is.
Er wordt nu nog veel gedacht in „mijn data‟ en aarzelingen zoals als de data
„open‟ wordt is het dan nog mijn data. Maar collecties vullen elkaar aan,
moeten overlap hebben. Dit maakt het beeld completer. Het belang,
de noodzaak om gevonden te worden ontbreekt nog. Er wordt vaak nog voor
een traditionele manier van publiceren gekozen – via communicatieafdelingen
etc. – in plaats van het online zetten van de data.”
Linked Data regelt dat

56
Maar: vandaag, meer dan een jaar later …
koop.overheid.nl/producten/linked-data  gaat nog niet heel snel

57
Publicatie door datacenter
Linked (met RDF/SPARQL) = paradigma shift  veranderdrempel
• Bestaande dataset  bestand  beschikbaar stellen
business as usual (NB: exportfrequentie?)
• API per backoffice systeem
business as usual (NB: security? beschikbaarheid?)
• API over meerdere systemen heen
serious business  €€ (meestal)
• Publiceren met RDF via triplestore, API = SPARQL
paradigma shift (relationele model links laten liggen +
anders omgaan met metadata)

58
Hoe wil je data ontsluiten vanuit een APP ?
binnen de mogelijkheden die de gepubliceerde datasets bieden
http://www.pilod.nl/index.php?title=Boek/GeurtsEtAl
ditzijnniet
Tim’ssterren

59
Welke API standaarden
APP bouwers hebben zo hun stijlen  veranderdrempel ?
SOAP SPARQL
OData
REST/JSON
flexibel
ingewikkeld
lean & mean
houtje-touwtje
structuur
log

60
Wijzigingen in data, applicaties, infrastructuur
Kosten datacenter
• Datasets ontsluiten en publiceren  éénmalige kosten
• Kosten voor onderhoud ontsluiting  terugkerende kosten !
• Goede afspraken maken over toekomstvastheid publicatie !
• Toekomst: Linked Open Data architectuur
• Geen terugkerende kosten meer
• Minder ontsluitingskosten (generieke infrastructuur is er al)
• STAP 1: zet je data in een triplestore met RDF (≥ 4 DATA)

61
Eenduidigheid
”Wat bedoel je precies?” !  projectkosten x 10
• Bestaande dataset  beschikbaar stellen
business as usual
• Preciese betekenis achterhalen van data-element
zweet en tranen (documentatie meestal ontoereikend)
• Meerdere datasets met “vergelijkbare” gegevens
serious business  €€ (inzet materiedeskundigen)
Uitdaging: definieren van betekenis in context
- semantiek
- data governance
http://prezi.com/sfrwqcxat55c/workshop-semantic-web/
http://www.ordina.nl/nl-nl/diensten-en-
oplossingen/business-oplossingen/performance-
management-en-bi/data-governance/

62
Waarom Open Data
Takeaway 1

63
Waarom Open Data
Takeaway 2
}*

64
Waarom Open Data
Takeaway 3
Let bij publicatie op omgevingsfactoren
• Ride the appification wave
• Gebruik het streven naar transparantie en bezuinigingen
• Let op regelgeving en best practice stappenplannen
• Stap op tijd in Linked Data technologieën (lagere beheerkosten)
• Houd rekening met veranderdrempels bij
- data eigenaren (“van mij”)
- data centers (RDB - RDF paradigma shift)
- app bouwers (eigen stijl)
• Scan op eenduidigheids- en governanceissues

Vragen? Mail me gerust.
joep.creusen@ordina.nl

Met dank aan Web 2.0
ook van de oudere generaties kun je nog een boel opsteken ;-)
66

Waarom van open data

Recommandé

Recommandé

Contenu connexe

Similaire à Waarom van open data

Similaire à Waarom van open data (20)

Waarom van open data