3. 2
1. Inleiding
Lekker naar de boer! is een evenement dat dit jaar (2009) is gehouden voor de twaalfde
keer op zes en zeven juni. Biologica organiseert in samenwerking met 195 biologische
boerderijen en tuinders open dagen waarbij consumenten een kijkje op de boerderij en de
productie van biologische producten kunnen nemen. Biologica is de landelijke organisatie
die de consumptie en kwaliteitsontwikkeling van biologische producten en daarbij de
biologische sector stimuleert.1
Dit rapport gaat over de resultaten en uitkomsten van een onderzoek naar deze open
dagen Lekker naar de boer!. Dit onderzoek is gericht op de beleving en perceptie van de
consumenten/bezoekers van deze dagen. Het gaat erom de waardering van de
consument/bezoeker weer te geven zodat er in de toekomst kan worden ingespeeld op
een betere uitvoering van het concept Lekker naar de boer!. Door de perceptie van de
bezoekers van deze open dagen te achterhalen, kan er ook een beeld worden gevormd
van het type bezoeker dat op deze dagen aanwezig is. Tevens kan er dieper worden
ingegaan op het beeld van de bezoekers over de (huidige) biologische consument.
Allereerst wordt de onderzoeksopzet kort weergegeven met de daarin vooraf opgestelde
hoofd- en subvragen. Daarna wordt de onderzoeksmethode besproken. Vervolgens wordt
er aan de hand van de resultaten een analyse gemaakt. Tot slot eindigt dit rapport met
conclusies en aanbevelingen. Dit rapport wordt aangeboden aan Biologica, die daarmee
deze open dagen Lekker naar de boer! kan evalueren.
Dit onderzoek wordt uitgevoerd in het kader van een stageopdracht van Karlijn Koudstaal2
(student Voeding en Diëtetiek, Hogeschool van Amsterdam) bij de afdeling kwalitatief
onderzoek van onderzoeksbureau Synovate (www.synovate.nl). De resultaten van dit
rapport mogen niet voor commerciële doeleinden worden gebruikt.
1
http://www.biologica.nl/content/biologica, datum: 12/06/2009
2
karlijn910@hotmail.com
4. 3
2. Onderzoeksopzet
De hoofdvraag die bij dit onderzoek is gesteld was:
Welke betekenis geven de bezoekers aan de open dag Lekker naar de boer!?
Om deze vraag te beantwoorden was het van belang om allereerst te weten wat de
‘triggers’zijn. ‘Triggers’is een omvattend woord voor redenen, uitdaging, reactie te weeg
brengen en aantrekking. Door te weten wat de ‘triggers’zijn kan achterhaald worden
waarom de bezoekers komen. Daarnaast kan bij dit onderzoek dus onderscheid worden
gemaakt tussen de dag zelf en het profiel of type van de bezoekers die aanwezig zijn.
Door te onderzoeken hoe de bezoekers van de Lekker naar de boer!-dagen deze dagen
vinden, kan naar boven komen hoe ze deze open dagen beleven en kan er tegelijk
worden gekeken naar het type bezoekers die hier op af komt. Bovendien is het
interessant om de gedachte van de bezoekers te achterhalen over de tegenwoordige
biologische consument. Deze vragen hangen allemaal met elkaar samen. De volgende
vier subvragen kunnen hieruit worden geformuleerd:
Wat zijn de ‘triggers’om naar de open dag Lekker naar de boer! te gaan?
Hoe ziet de biologische consument deze open dag/ het concept Lekker naar de
boer!? (perceptie/ behoefte/ beleving)
Welk type consument is aanwezig op de open dagen?
Hoe zien de bezoekers de huidige biologische consument?
Uitgangspunt was dat deze open dagen Lekker naar de boer! worden bezocht worden
door veel biologische consumenten (gebruikers), maar mogelijk ook door anderen. Niet
alle aanwezige bezoekers zullen op die dagen in hun dagelijks leven biologische
producten kopen (niet-gebruikers). Waarschijnlijk zijn de mensen die aanwezig zijn in
ieder geval wel geïnteresseerd in een leuke dag op de boerderij.3
De verwachting was dat
er drie motivaties zijn bij de bezoekers. Deze motivaties kunnen ook samen gaan:
Bezoekers komen voor de activiteiten als een “dagje uit”.
Bezoekers komen voor een verdere kennismaking en interesse voor biologische
voeding en de teelt en kweek daarvan.
Bezoekers komen voor een verdere kennismaking en interesse voor de
biologische productie.
3
Let op: bij dit onderzoek worden de biologische consumenten geïnterviewd die aanwezig zijn op de Lekker naar de boer!-
dag. Dit is een specifieke groep mensen en omvat dus niet alle type consumenten die biologische producten consumeren.
5. 4
3. Beschrijving uitvoering onderzoek
Op de open dagen Lekker naar de boer! (zes en zeven juni) is er gesproken met
meerdere bezoekers op twee verschillende boerderijen. Op zaterdag zes juni zijn de
gesprekken gehouden op de boerderij De Adrianahoeve bij Linschoten, omgeving Utrecht.
Op zondag zeven juni zijn de gesprekken gehouden op de boerderij Dikhoeve bij
Ransdorp, omgeving Amsterdam. Door twee verschillende biologische boerderijen op
verschillende locaties te vergelijken kan er een breder beeld verkregen worden en wordt
er spreiding gemaakt in bezoekers die gesproken zijn. Hieronder volgt eerst een korte
beschrijving van de twee boerderijen waar het onderzoek plaatsvond. Voor het onderzoek
zijn korte gesprekken en lange (diepte) gesprekken gehouden. In de schema´s na de
beschrijving van de boerderijen worden het aantal interviews weergegeven en het aantal
De Adrianahoeve
De Adrianahoeve, adres Haardijk 10, 3461 AB Linschoten, van de familie Kool is
gebouwd in 1884. Deze boerderij maakt deel uit van het Landgoed Linschoten en wordt
gepacht. De stallen zijn wel in eigendom. De boerderij is nu 86 jaar en 3 generaties in
gebruik door de familie Kool (http://home.hetnet.nl/~dekooltjes/). Op de Adrianahoeve
lopen op dit moment 70 melkkoeien en 40 stuks jongvee. De melkproductie is gemiddeld
7000 liter melk per jaar. Het vlees gaat naar de winkels van de Groene weg en de melk
wordt geleverd aan Ekoholland. Meestal zijn er ongeveer 500 varkens op de boerderij. Op
de Adrianahoeve zijn ook producten van de boerderij te koop, zoals melk en verschillende
soorten vlees. Daarnaast worden er vaak speciale dagen gehouden en workshops waarbij
de bezoeker meer te weten komt over de biologische boerderij.
De melkschapen en zorgboerderij Dikhoeve
De melkschapen en zorgboerderij Dikhoeve,
adres Dorpsweg 115, 1028BM Ransdorp, van
de familie Kuiper
http://www.dikhoeve.nl/contact.htm, is gesticht
rond 1740. Op dit moment zit de tiende
generatie erin. De ouders en zoon beheren
deze boerderij. Tien of elf jaar geleden heeft de
gemeente Waterland geprobeerd om via
subsidies een aantal boeren naar schapenteelt
te leiden. Dit bedrijf is langzamerhand
uitgegroeid. Er zijn vooral melkschapen. De
schapen zijn met stambomen steeds beter op gekweekt. Ze geven ongeveer 500 liter
melk per jaar, waarvan een deel wordt gebruikt voor hun eigen kaasmakerij waar kaas en
yoghurt wordt geproduceerd. Er zijn ongeveer 400 schapen en 120 kleintjes. Deze boer
werkt samen met Staatsbosbeheer. Er wordt aan weidevogelbeheer gedaan en
milieubeheer. Naast melkschapenboerderij is dit ook een zorgboerderij voor dak en
thuislozen van de stichting Fokke Simon (in de buurt van de Weteringschans).
Aantal gesprekken gevoerd
Korte interviews Diepte interviews
Zaterdag zes juni 11 7
Zondag zeven juni 14 5
Totaal 25 13
6. 5
Aantal mensen bereikt
Tijdens korte interviews Diepte interviews
Zaterdag zes juni,
boerderij Adrianahoeve
11 korte interviews, meestal
met 2 of 3 personen: 28
7 lange (diepte) interviews,
meestal met 2 a 3
personen: 14
Zondag zeven juni,
boerderij Dikhoeve
14 korte interviews, meestal
met 2 of 3 personen: 32
5 lange (diepte) interviews,
meestal met 1 a 2
personen: 7
Totaal Totaal 60 mensen Totaal 21 mensen
7. 6
4. Resultaten en Analyse
Bij het lezen van de resultaten van dit onderzoek is het belangrijk dat dit onderzoek een
kwalitatief onderzoek is. Kwalitatief onderzoek is van nature hypothesevormend en
indicatief van aard. In dit stuk worden de resultaten beschreven van het onderzoek. Aan
de orde komen:
wie zijn de bezoekers
waarom komen ze naar de boerderij
wat vinden de bezoekers van de open dag
hoe zijn de bezoekers bezig met voeding
waar denken de bezoekers aan als het gaat om biologisch
hoe zien de bezoekers de biologische consument
Samenvatting
Zinvolle vrijetijdsbesteding voor jong en oud!
Verschil in bezoekers: gebruikers van biologische producten en niet-gebruikers. Er
is een duidelijk verschil tussen deze twee groepen mensen.
Uitje van ouders met kinderen door het boerderijleven te ervaren. De open dagen
bieden op een rustige manier plezier voor jong en oud en verschaffen informatie
over de productie.
Educatie voor kinderen. Tegenwoordig hebben weinig kinderen kennis van de
herkomst van producten uit de supermarkt. Ouders vinden het belangrijk dat hun
kinderen beleven waar producten vandaan komen en hoe deze ontstaan
Op de boerderijen hangt er een rustige, open en ambachtelijke sfeer. Bezoekers
voelen zich gastvrij en genieten hiervan.
Bevestiging van de keuze voor biologische producten.
Verschillende typen bezoekers: met name ouders en hun kinderen
Op deze open dagen zijn verschillende type mensen komen kijken naar de boerderijen. Er
waren vooral veel ouders met jonge kinderen (kinderen tot 12 jaar) en mensen van
middelbare leeftijd (50 tot 70 jaar). Er waren minder jongeren (tussen 18 en 25 jaar). Op
de open dagen komen er mensen die uit de omliggende stad (Utrecht of Amsterdam)
komen. Daarnaast zijn er mensen uit de omgeving die even langs de boerderij gaan.
Bezoekers op de hoogte door verschillende kanalen
De bezoekers wisten van de dag door de krant, de radio, natuurwinkel,
reclame/advertentie op producten, via nieuwsbrieven, via kennissen/vrienden/familie en
bij toeval tijdens het langs de boerderij rijden. Veel noemden internet waarop ze extra
informatie hebben gezocht. Ze geven aan dat de website www.lekkernaardeboer.nl er
aantrekkelijk uitziet en overzichtelijk is en makkelijk te gebruiken. Bezoekers geven wel
aan dat meer publiciteit gewenst is, zo lang het maar niet te commercieel wordt
(winstgevend). Er mag meer communicatie op een kleinschalige manier zijn over de open
dagen.
Bezoekers: gebruikers van biologische producten en niet-gebruikers
Duidelijk wordt dat er verschil bestaat tussen de bezoekers die bezig zijn met denken over
en kopen van biologisch voedsel (gebruikers) en bezoekers die daar helemaal niet mee
bezig zijn (niet-gebruikers). Beide type bezoekers zijn op de open dagen aanwezig.
8. 7
Niet-gebruikers zijn duidelijk minder geïnteresseerd in biologisch en hebben een ander
beeld van de biologische productie dan de gebruikers. Hun perceptie over mensen die wel
biologisch consumeren is dat zij meer bewust leven. Deze niet-gebruikers komen alleen
voor de kinderen om de boerderij te bekijken. Het gaat voor hen om de boerderij en dus
niet om de biologische kant. Ze worden ook niet specifiek getrokken door de open dag om
in de toekomst biologische producten aan te schaffen, wat voornamelijk te maken heeft
met de hoge kosten van biologische producten. Ze zijn minder overtuigd van het nut van
biologische producten. De prijs blijft de belangrijkste barrière om geen producten te kopen
die biologisch zijn geproduceerd.
Onder de bezoekers die gebruikers zijn van biologische producten komt er duidelijk een
positieve overtuiging van de biologische productie naar voren. Gebruikers van biologische
producten zijn enthousiast om te zien hoe het er aan toe gaat en krijgen hiermee een
bepaald soort ‘trots’. Deze ‘trots’komt voort uit hun bewuste keuze voor andere
verantwoorde producten in plaats van reguliere producten. In hun perceptie hebben de
dieren het ook echt beter. Hun goede bedoeling en hun andere insteek vergeleken met de
niet-gebruikers wordt bevestigd door aanwezig te zijn op de biologische boerderij.
Hierdoor krijgen ze een echte ‘drive’om verder te gaan met het consumeren van
biologische producten. Het wordt gezien als bevestiging. Of deze ‘drive’ook daadwerkelijk
uitloopt in een toename van consumptie van biologische producten is op deze open
dagen niet te zeggen. Gebruikers zullen niet zo snel naar een reguliere boerderij gaan
waar de dieren in hokjes zitten. Voor hen is er een duidelijk verschil tussen een
biologische en een reguliere boerderij. Het geeft hen een extra verantwoord gevoel.
Gebruikers en niet-gebruikers zijn op verschillende manieren bezig met voeding. Men
geeft duidelijk aan dat het van belang is om bewust te kijken naar eigen voeding. Of dit nu
biologische geproduceerde voeding is of regulier geproduceerd. Er is een duidelijk beeld
dat de huidige gangbare voeding nadelen met zich meedraagt. Er wordt gedacht aan de
verschillende dierenziekten, in relatie tot de massaproductie. Daarnaast is ook een thema
de onbekende, vaak schadelijke stoffen die in de huidige voeding aanwezig zijn of worden
toegevoegd.
Bij gebruikers is er een bepaalde mate van achterdocht ten aanzien van de
massaproductie waarbij de consument het gevoel krijgt minder zekerheid te hebben dat
ze veilige producten consumeren. Biologische productie wordt gezien als tegenhanger
daarvan en daarmee staat het voor het ‘goede’, het ‘natuurlijke’en het ‘pure’. Door
biologisch te eten ben je verzekerd van verantwoorde en schone producten.
Koppel met twee kinderen (gebruiker): “De massaproductie is op termijn niet goed,
dat hebben we wel gezien de laatste jaren met al die dierenziektes”.
Beweegredenen bezoeker: educatie kinderen, informatiebehoefte biologische
producten, interesse in het boerenleven en diervriendelijke vleesproductie.
Er zit verschil in de redenen waarvoor de bezoekers naar de open dagen komen. Zo
komen de gebruikers met andere beweegredenen naar de open dag dan niet-gebruikers.
Bovendien worden er door gebruikers andere aspecten uit de dagen gehaald dan de niet-
gebruikers. Beide groepen geven aan dat ze komen om de volgende redenen:
Educatie kinderen
Ouders vinden het belangrijk dat hun kinderen weten waar de producten die ze
consumeren vandaan komen. Kinderen hebben tegenwoordig vaak geen idee hoe
de producten in de supermarkt terecht komen en weten niet wat zich op een
boerderij afspeelt. Door naar open dagen op de boerderij te komen kunnen de
kinderen in contact met beesten en producten komen en kunnen ze zelf beleven
wat een boerderij inhoudt. Op school wordt hier weinig aandacht aan besteed
9. 8
waardoor ouders zelf de verantwoordelijkheid moeten nemen om hun kinderen de
herkomst van producten te wijzen.
Interesse in het boerenleven
Veel bezoekers worden getrokken
door het boerenleven en de dieren.
Het boerenleven staat voor rust,
puur, eerlijk en natuurlijk.
Stadsmensen combineren deze
open dagen door even uit hun
eigen drukke leventje te stappen en
een dagje te ‘proeven’wat het
boerenleven inhoudt. Bezoekers
die uit de omgeving komen hebben
dezelfde uitgangspunten en
opmerkelijk is dat ondanks dat ze in
de buurt van de boerderij wonen zij
zelden op een boerderij komen, hooguit voor het kopen van producten van die
boerderij. Het kopen van biologische producten is in de gangbare supermarkt in de
dorpen vaak minder makkelijk verkrijgbaar dan bij de reguliere supermarkten in de
steden. Hierdoor worden er regelmatig verse (biologische) producten op een
boerderij gekocht. Daarnaast wordt er op de dagen ook letterlijk geproefd wat de
boerderij voor producten produceert. Hierbij wordt duidelijk dat biologische
producten die vers van het land komen bijzonder goed smaken.
Gebruikers van biologische producten hebben hiernaast nog twee andere redenen om op
de open dagen te zijn:
Informatiebehoefte en bevestiging keuze biologische producten
De consument die voor biologische producten kiest staat meer stil bij de productie
van een product of de vraag waar het vandaan komt dan de consument die geen
biologische producten consumeert. Door een open dag te bezoeken kan er op een
gemakkelijke en bereikbare manier informatie worden verkregen over de
producten die je thuis consumeert. Er kan worden geproefd waardoor mensen op
nieuwe ideeën komen. Ook krijgen bezoekers door informatie een bevestiging van
hun keuze voor biologische producten boven regulier.
Diervriendelijke vleesproductie
Bezoekers komen voor het zien voor de dieren van de boerderij. Mensen en dieren
van de boerderij hebben een speciale band met elkaar. De relatie tussen mens en
dier verschilt natuurlijk per persoon, maar op een boerderij gaat het om de mens
en diens relatie met productiedieren. De beesten van de boerderij zijn vertederend
en hebben een aantrekkingskracht op mensen. Wanneer er een klein kalfje is
geboren probeert jong en oud het beestje te aaien. De open dagen Lekker naar de
boer! laat tevens zien dat de productie van vlees op een diervriendelijke manier
kan worden uitgevoerd. Ouders laten hun kinderen zien dat dit een respectvolle
manier is om met dieren om te gaan.
Bezoekers stellen geen hoge verwachtingen
De bezoekers zijn tevreden over de open dagen. Er waren van te voren geen hoge
verwachtingen gesteld aan de biologische boerderijen en de open dagen. De meesten
verwachtten een open dag waar iedereen zich op zijn gemak voelt, dieren aanwezig zijn,
een rustige sfeer hangt en waar (biologische) producten kunnen worden gekocht.
10. 9
Beleving open dagen: open en
rustgevend
De sfeer van de dag kan
omschreven worden als open en
rustgevend, een soort
vakantiegevoel. Dit laatste werd
mede veroorzaakt door het weer. De
houding van de boeren beviel de
bezoekers. De boeren waren erg
gastvrij, stonden open voor vragen
en probeerden hun passie voor het
werk over te brengen. Deze dagen
dragen bij tot meer waardering voor
boeren.
Biologisch: kwaliteit en veilig
Wanneer men denkt aan biologisch wordt er gedacht aan:
- Natuurlijke productie van groente en fruit
- Goede ingrediënten: puur natuur
- Dierenwelzijn
- Traditioneel
- Eerlijk
- Zo gezond mogelijk: minder ‘troep’/ natuurlijk
- Duurzaam/ milieuvriendelijk
Biologische producten worden gezien als kwaliteitsproducten. Gebruikers: ze zijn duurder
omdat je meer waar voor je geld krijgt. De smaak is duidelijk beter, voller, romiger, verser
en het vlees is echt mooier. Sommige producten als groente en fruit zien er vaak minder
mooi uit dan de regulier varianten. Dit vanwege de meer natuurlijke manier qua bestrijden
van ongewenste invloeden, waardoor er geen ‘kunstmatig’beschermingslaagje over de
producten heen komt. De werkelijke natuureffecten zie je terug op biologische producten.
Gebruikers geven aan dat ze dit niet erg vinden. Daarnaast is een belangrijk punt dat de
productie via biologische wijze beter is voor natuur en milieu. Het wordt gezien als een
duurzame manier van produceren
Mensen die biologische producten kopen en consumeren worden door de bezoekers
omschreven als zelfbewuste mensen. Ook wordt iemand die biologische producten koopt,
gezien als een investeerder. Je geeft om natuur en dier. Bij biologisch wordt gedacht aan
zo natuurlijk mogelijk. Belangrijk is dat je de omgeving en het milieu niet vervuilt. De
biologische consument draagt zo zijn steentje bij aan de maatschappij en dat heeft een
positieve invloed op het milieu en daarmee voor de toekomst.
De sfeer die biologisch oproept is idealistisch, er wordt op een juiste manier omgegaan
met plant en dier. Biologisch geeft een vertrouwd en veilig gevoel. Het is kleinschaliger en
op een natuurlijkere manier geproduceerd. Je hoeft niet na te denken of er schadelijke
stoffen in zitten. Hierdoor kan het ook aansluiten bij bepaalde religies, bijvoorbeeld
islamitische mensen die vanuit hun religie niet alle bewerkte producten mogen
consumeren. Biologische producten worden daardoor als waardevol gezien vanuit de
gedachte dat er een goed proces aan vooraf is gegaan.
11. 10
De biologische consument: een kritische consument
De huidige biologische consument wordt gezien als een bewuste consument, een soort
wereldverbeteraar. Het idee dat de bezoeker heeft over een biologische consument is
positief en aantrekkelijk. Biologisch trekt verschillende leeftijden en verschillende soorten
mensen aan om biologische producten te kopen. Een biologische consument wordt
gezien als een open persoon met duurzame waarden en normen, met respect voor de
aarde en voor mensen. Het consumeren van biologische producten geeft een idee van
verantwoorde keuze en daardoor geeft het voldoening, waardoor je je gelukkiger kan
voelen. Door bewustwording, het kleine te waarderen en keuzes verantwoord te maken
kan je lekkerder in je vel zitten.
Veel bezoekers geven aan dat de gedachte bij de biologische consument kan worden
omschreven als iemand die hoog is opgeleid en een hoger inkomen heeft. Dit vanwege de
hogere kosten van biologische producten. Naar voren komt ook dat mensen die vaak
biologische producten kopen er graag wat tegenover stellen. Niet zo zeer iets weglaten,
maar er iets minder van eten of op minder dure vakanties gaan. De biologische
consument stelt prioriteiten en baseert daarop zijn keuzes. Het kan dus wel omschreven
worden als een kritische consument, met oog voor het belang van eigen gezondheid en
goed gevoel over de keuze. Bij sommige gebruikers van biologische producten is er een
sterke aversie tegen reguliere producten.
Biologisch is steeds meer aanwezig
Het beeld van iemand die biologische producten consumeert is volgens de bezoekers de
laatste jaren duidelijk veranderd. Het klassieke beeld van een biologische consument van
tien jaar geleden werd door de bezoekers tijdens de open dagen omschreven als
‘prototype vegetariër’en ‘geitenwollensokkentype’. Bovendien was het volgens velen
besteed aan de ‘upperclass’van de maatschappij. Dit beeld is duidelijk achterhaald en
verschoven. Het is een meer algemene consument geworden. Biologisch is duidelijker en
breder aanwezig in de maatschappij.
Moeder met twee kinderen (gebruiker): “Als ik vandaag naar de mensen om mij
heen kijk zie ik een hoog gehalte gezonde sandalenmensen.”
Biologische producten zijn op steeds meer plaatsen te koop. Er hoeft niet meer naar een
speciale winkel te worden gegaan, want de reguliere supermarkten verkopen ook
biologische producten. Bovendien worden er moderne verpakkingen gebruikt wat meer
aantrekkingskracht geeft. Hierdoor wordt het langzaam aan ook meer gezien als
commercieel. Dit is niet per definitie een positieve eigenschap volgens bezoekers, maar
het wordt hierdoor wel steeds meer toegankelijk voor een breder publiek.
12. 11
5. Conclusie
De gesprekken met de bezoekers hebben inzicht gegeven in de wensen en behoeften
van de bezoekers van de open dagen Lekker naar de boer!
De hoofdvraag die bij dit onderzoek gesteld is:
Welke betekenis geven de bezoekers aan de open dag Lekker naar de boer!?
De subvragen die hierbij gesteld kunnen worden:
Wat zijn de ‘triggers’om naar de open dag Lekker naar de boer! te gaan
Hoe ziet de biologische consument deze open dag/ het concept Lekker naar de
boer!? (perceptie/ behoefte/ beleving)
Welk type consument is aanwezig op de open dagen?
Hoe zien de bezoekers de huidige biologische consument?
Verschil in gebruikers en niet-gebruikers: gebruikers krijgen bevestiging van hun
keuze voor biologisch
De ‘triggers’om naar de open dag te gaan zijn vooral het ervaren van de (biologische)
boerderij, de omgang met dieren, de productie van gezond voedsel en het opdoen van
informatie. Belangrijk is dat er een verschil is tussen mensen die wel en die niet
biologische producten gebruiken. De eersten komen vooral om bevestigd te worden in
hun visie dat biologische productie verantwoorde productie is. Ze zoeken dus naar
bevestiging van een juiste keuze en ook wel van de besteding van het duurdere voedsel.
De tweede groep komt meer om informatie op te doen over het boerderijleven op zich.
Niet-gebruikers komen met een andere insteek naar de open dagen en halen er andere
behoeften uit.
Perceptie bezoeker: educatie kinderen van belang
De biologische consument ziet deze open dag vooral als een uitje met kinderen om hen te
leren hoe voedsel wordt geproduceerd. Ouders geven duidelijk aan dat ze het belangrijk
vinden dat hun kinderen begrijpen waar producten vandaan komen. Kinderen van
tegenwoordig hebben weinig tot geen besef wat de herkomst is van producten uit de
supermarkt. Daarnaast gaat het om een gezellige verantwoord bestede vrije dag. De
verwachtingen van de open dagen worden beantwoord. De sfeer is ontspannen, plezierig
en rustig.
13. 12
Type consument: vooral ouders met kinderen
Het zijn vooral gezinnen met kinderen (leeftijd tot ongeveer 12 jaar) en mensen op
middelbare leeftijd (tussen de 50 en 70 jaar). Er zijn minder jongeren aanwezig. De
meeste mensen kopen wel biologische producten, in de natuurwinkel maar zeker ook in
de supermarkt. Het gebruiken van biologisch voedsel geeft veel voldoening omdat er een
verantwoorde keus is gemaakt voor mens, dier en milieu. Deze open dagen stimuleren
bezoekers om meer bezig te zijn met biologische producten. Voor de niet-gebruikers is dit
weinig aan de orde. Zij vinden de prijs van biologische producten te duur en zo lang dit
niet verandert zullen ze moeilijk worden overtuigd.
Huidige biologische consument: duidelijk aanwezig in de samenleving
De huidige biologische consument wordt anders gewaardeerd dan vroeger. Aanvankelijk
werden biologische consumenten vooral gezien als soft, geitenwollen sokkendragers. Nu
worden biologische consumenten toch meer gezien als kritische consumenten, als
mensen die verantwoorde keuzen willen maken voor hun gezondheid en voedsel, maar
ook voor andere mensen, dieren en voor de aarde. Het gaat vooral om mensen die
bewust leven. Dit hangt ook samen met de plaatst die biologische voeding is gaan
innemen in de huidige samenleving. Biologische consumenten zijn geen uitzondering
meer maar vertegenwoordigen een steeds grotere groep mensen en kunnen terecht bij
een moderne productietak.
Stel met één kind (gebruiker): “Biologische producten zijn een moderne business
geworden en het is niet meer alleen te zien in een achteraf schuurtje op een
boerderij.”
14. 13
6. Aanbevelingen
Op basis van het onderzoeksresultaten en de analyse kunnen de volgende aanbevelingen
worden gegeven. De aanbevelingen gelden voor alle bezoekers die tijdens de open
dagen aanwezig waren, dus zowel de gebruikers als de niet-gebruikers.
Vooraf aan de open dagen
Meer publiciteit/communicatie → om meer bezoekers te trekken en meer
aandacht te geven aan de biologische sector.
Er kan op kleinschalige manier meer publiciteit voor de open dagen Lekker naar de
boer! worden gemaakt. Gebruikers van biologische producten willen graag meer
bezig zijn met hun keuze voor biologisch. Daarnaast zien bezoekers graag dat
andere consumenten ook van deze dagen afweten. Ze willen de ervaring, die ze op
de boerderij doen, graag delen met anderen. Zo kan bijvoorbeeld bij meerdere
overeenkomstige evenementen, zoals een boerenmarkt, aandacht worden gegeven
aan dit type open dagen.
Tijdens de open dagen
Meer informatie aanbieden tijdens de open dagen → meer betrokkenheid met
biologisch en met de boerderij
Veel bezoekers willen graag meer te weten komen hoe het op een boerderij aan toe
gaat. Ze willen een goede indruk krijgen van het boerenbestaan. Ze willen veel weten
over de dieren en over de productie van de producten die worden geproduceerd op
de boerderij. Ook omgevingsbetrokken projecten kunnen meer aan bod komen. Op
de open dagen werd niet voldoende informatie gegeven volgens Bezoekers staan
open om meer te weten over de boerenomgeving en de activiteiten. Het beeld over
‘de boer’hierdoor versterkt. Op de dagen zelf kunnen meer borden worden geplaatst
waarop informatie wordt gegeven over hoe lang en hoe vaak er iets met de beesten
wordt gedaan. Dit zou zeer gewaardeerd worden. Niet iedereen heeft tijd of durft de
boer/ boerin aan te spreken om vragen te stellen. De bezoekers willen graag veel
weten en er is niet altijd voldoende informatie ter beschikking.
Meer activiteiten voor de kinderen → meer betrokkenheid met de boerderij.
Het gaat niet om grote activiteiten, maar om een aparte speelplek, bijvoorbeeld een
hooiberg, een tekentafel, een schminktafel, het door de wei lopen. Hierdoor krijgen
kinderen een extra herinnering aan de dag en weten ouders dat de kinderen zich
kunnen vermaken. Bovendien worden de dagen aantrekkelijker voor een groter
publiek.
Meer brasserie of proeftentjes → om de smaak en informatie van biologisch
over te brengen (niet-gebruikers te stimuleren)
Door te kunnen proeven worden mensen enthousiast. De smaak van de producten
komt duidelijk naar voren. Het geeft een huiselijk gevoel om alle producten van de
boerderij te kunnen proeven. Sommige bezoekers hadden van te voren niet verwacht
dat ze op de open dagen wat konden proeven en dit werd erg gewaardeerd. De
smaak is duidelijk anders dan bij reguliere producten. Met name voor niet-gebruikers
zou dit effect kunnen hebben om biologische producten aan te schaffen.
Meer tussen de dieren kunnen lopen en meer fysiek contact, met name voor de
kinderen
De wens voor fysieke contact geldt niet alleen de kinderen, maar ook voor de ouders.
Allen vinden de dieren interessant. Door meer contact met de dieren wordt het vrije,
aantrekkelijke gevoel van deze dag versterkt.
