Workshopleider Frank Scherrenberg

1. 1
© TargetResult.nl

2. Introductie
Frank Scherrenberg
technische en bedrijfskundige achtergrond
23 jaar ervaring in de ontwikkelende en uitvoerende bouw
10 jaar ervaring opleiding / training
2008 TargetResult (advies, trainingen, systeemoptimalisatie)
www.targetresult.nl
Programma
“Leiderschap de verbindende factor voor samenwerken”
15.15 - 17.00 uur
Werkwijze
• Interactie presentatie / discussie / vragen / leren van elkaar (samenwerken)
• Afsluiting conclusies / wat ga ik doen
• Plenaire afsluiting
© TargetResult.nl op weg naar een nieuwe bouwcultuur - leiderschap 2

3. Introductie
Leiderschap, de verbindende factor bij samenwerking
• Waarom presenteer ik dit onderwerp?
• “Waarom loopt project niet zoals gedacht?”
klant
HTS technisch product
oplossing?
bedrijfskunde projectmanagement proces
oplossing?
mensen samenwerken
praktijk
ktijk
samenhang
leiderschap en richting
loopbaan Frank
bouwen is samenwerken
© TargetResult.nl op weg naar een nieuwe bouwcultuur - leiderschap 3

4. Samenwerken
Wat is samenwerken?
• middel om resultaat te behalen
Waarom werken organisaties en mensen samen?
Project realiseren is complex vraagstuk
• los je veelal niet meer in je eentje op kennis / risico
• of niet binnen de beschikbare tijd capaciteit
Wat is een organisatie?
• doelgerichte samenbundeling van kennis, vaardigheden en kracht
• tussen twee of meer personen die middelen en activiteiten aanwendt
• om te voorzien in de behoefte aan producten en/of diensten in haar omgeving
samenwerken is basis voor succes
© TargetResult.nl op weg naar een nieuwe bouwcultuur - leiderschap 4

5. Stelling
als we allemaal het belang
van de klant centraal stellen
dan werken we succesvol samen
© TargetResult.nl op weg naar een nieuwe bouwcultuur - leiderschap 5

6. Samenwerken - Belangen
Samenwerken
• iedere onderneming / elk mens heeft eigen belang; niets mis mee !!
• altijd gemeenschappelijk belang
belang klant
deel deel
product product
deel deel
proces proces
mensen mensen
die samenwerken die samenwerken
belang onderneming A belang onderneming B
wat is eigen belang van de onderneming?
© TargetResult.nl op weg naar een nieuwe bouwcultuur - leiderschap 6

7. Organisatie
Belang voor onderneming
• Continuïteit, winst is één van de voorwaarden
• Belangen; klant, eigenaar, medewerkers, maatschappij, ..
• Eigen belang en gemeenschappelijk belang
geld
ld
maatschappelijke vraag persoonlijke tevredenheid
gemeenschappelijk
g pp j
belang
samenwerken
vraag binnen product belang klant
onderneming
persoonlijke verwachtingen maatschappelijke bijdrage
rendement
balans en samenhang belangen vraagt manager of leider?
© TargetResult.nl op weg naar een nieuwe bouwcultuur - leiderschap

8. Stelling
de bouwbranche
kent veel managers
en maar weinig leiders
© TargetResult.nl op weg naar een nieuwe bouwcultuur - leiderschap 8

9. Leider - Manager
Manager
• effectief en efficiënt; intern gericht manager
• doel realiseren, “de dingen goed doen”
• management is rationeel proces
• plannen, bewaken en sturen proces
doel proces resultaat
• stabiliteit en sturen op kosten
• bouwcultuur
Leider
• extern gericht; verbindt omgeving met onderneming, visie en missie
• doel realiseren , “de goede dingen doen”
• bepaalt d l
b l doelen, geeft richting (di
f i h i (directie)
i )
• bindt, inspireert, luistert, spreekt aan en coacht
• integriteit, maatschappelijk verantwoord, duurzaam
• geeft bezieling, zet aan tot verandering
• leidt vanuit belang van klant en andere belanghebbenden
• voorbeeldgedrag bepaalt gedrag groep
leider; focus organisatie van intern naar intern én extern
© TargetResult.nl op weg naar een nieuwe bouwcultuur - leiderschap 9

10. Bouwparadigma
Manager Bouwbranche
• 95% topmanagers heeft technische achtergrond
• warm gevoel bij technisch ingewikkelde projecten en de geur van beton
• rationeel en analytisch
• problemen oplossen in plaats van voorkomen
• eerst doen en dan denken; status ontlenen aan improvisatie
• autodidacten op het gebied van managen en vaardigheden; kloongedrag
• beste medewerker groeit door naar hoger niveau
• focus op kosten
• directeuren zijn het slechtst geïnformeerd binnen organisatie
• koopliedenmentaliteit (penny wise en pound foolish)
• klant is lastig
• hard imago, maar “klantgezwicht in p
g g plaats van klantgericht’
g
bouwbranche; veel managers, weinig echte leiders
© TargetResult.nl op weg naar een nieuwe bouwcultuur - leiderschap 10

11. Visie en Strategie
Leiderschap; de verbindende factor
• Geeft richting en samenhang
• Leiderschap is keuzes maken!
cultuur
mens
inzicht
i i ht kennis
k i
DOEL TargetResult RESULTAAT
leiderschap
project werkwijze
visie, strategie & markt
management structuur
risico- contract- organisatie ICT-systemen
belang van de klant staat centraal
© TargetResult.nl op weg naar een nieuwe bouwcultuur - leiderschap 11

12. Samenwerken - Belangen
Belang van de klant
• gemeenschappelijk belang is het belang van de klant
belang klant
deel deel
product product
deel deel
proces proces
mensen mensen
die samenwerken die samenwerken
belang organisatie A belang organisatie B
wat is het echte belang van de klant?
© TargetResult.nl op weg naar een nieuwe bouwcultuur - leiderschap 12

13. Belang van de klant
Werkelijk belang
waarde
meerwaarde opdrachtgever
meerwaarde voor
opdrachtnemer
prijs kosten
beleving functioneel technisch ontwikkeling onderhoud beheer
traditioneel focus bouwbedrijven
belang van de klant in relatie tot bouwproces?
© TargetResult.nl op weg naar een nieuwe bouwcultuur - leiderschap 13

14. Belang van de klant
Belang in relatie met bouwproces
gevolgen
mogelijkheid
om te sturen
hier worden beheer‐ en
de keuzes onderhouds
gemaakt kosten
70%
ontwikkelkosten beleving
functionaliteit
30% ontwikkelkosten technisch
denken
beheer en
b h
programma ontwerp uitwerking realisatie
gebruik
initiatief SO bestek werkvoorbereiding belang klant
haalbaarheidsstudie VO prijsvorming uitvoering
projectdefinitie DO oplevering
waar worden de keuzes gemaakt?
© TargetResult.nl op weg naar een nieuwe bouwcultuur - leiderschap 14

15. Belang van de klant
Ontwerp , basis succes eisen en wensen
klant
bouwproduct
bouwmethodiek
bou t jd
bouwtijd
bouwkosten
organisatie
hier worden beheer
beheer‐ en
de keuzes onderhouds
ontwerp van
gemaakt kosten
70%
product, proces en organisatie ontwikkelkosten beleving
functionaliteit
30% ontwikkelkosten technisch
denken
beheer en
b h
programma ontwerp uitwerking realisatie
gebruik
samenwerkingsvorm bepaalt succes project
© TargetResult.nl 15

16. Stelling
een goede samenwerking
is te regelen in contracten
© TargetResult.nl op weg naar een nieuwe bouwcultuur - leiderschap 16

17. Oorzaak en Gevolg
Inbreng kennis en wensen
kennis inbrengen
g
gevolgen
mogelijkheid
om te sturen
dbfm / pps
geïntegreerd (bijv. d&b)
bouwteam
traditioneel
beheer en
programma ontwerp uitwerking realisatie
gebruik
contractvorm bepaalt samenwerkingsvorm
© TargetResult.nl op weg naar een nieuwe bouwcultuur - leiderschap 17

18. Contract en Samenwerking
Contract bepaalt samenwerkingsvorm
• Bouwen is Samenwerken
• Samenwerken is Organiseren
• Organiseren is Contracteren
Belang van de klant
• Niet het bouwen maar het resultaat (waarde – prijs) telt
• Contractvorm afhankelijk van gewenste rol klant en van bouwopgave
• Klant besteedt ontwerpen en bouwen veelal uit
Contractvorm
• Niet 1 optimale contractvorm
• Bewuste keuze begin van het bouwproces; wie adviseert de klant hierbij?
• Traditioneel aanbesteden wordt weer populair
• Slechte samenwerking is geen direct gevolg van contract (papier) maar de manier waarop
mensen omgaan met het contract en met elkaar
keuze contractvorm vraagt visie en dus leiderschap
© TargetResult.nl op weg naar een nieuwe bouwcultuur - leiderschap 18

19. Contract
Huidige contract- en organisatievormen
© TargetResult.nl op weg naar een nieuwe bouwcultuur - leiderschap 19

20. Belang van de klant – traditionele organisatievormen
Traditioneel uitbesteden is (wordt weer) populair
• scheiding ontwerp en uitvoering / geen ervaringsleren
• geen samenwerking / onduidelijke verantwoordelijkheden en aansprakelijkheid
• suboptimalisatie
• hoge vraag- en aanbiedingskosten
• matige kwaliteit / veel juridisch gedoe
• vaste prijs blijkt achteraf niet vast
• overdracht / suboptimalisatie / ieder zijn eigen belang
• versterking eigen cultuur / (voor)oordeel andere partijen
• samenwerken?
Is traditioneel uitbesteden altijd in belang van de klant?
initiatief SO bestek werkvoorbereiding belang klant
haalbaarheidsstudie VO prijsvorming uitvoering
projectdefinitie DO oplevering
beheer en
programma ontwerp uitwerking realisatie
gebruik
adviseurs
bouwbedrijf
oa / lev
© TargetResult.nl op weg naar een nieuwe bouwcultuur - leiderschap 20

21. Leiderschap
Leiderschap
• alle betrokken partijen
• focus intern en extern
• focus eigen belang en gemeenschappelijk belang
bouwmanager
eigen belang klant is
gemeenschappelijk belang
partij A partij B partij C partij D partij E
Leiderschap, de verbindende factor bij samenwerking
mooi, maar hoe in de praktijk?
© TargetResult.nl op weg naar een nieuwe bouwcultuur - leiderschap 21

22. Vraag
mooi
maar hoe in de praktijk?
© TargetResult.nl op weg naar een nieuwe bouwcultuur - leiderschap 22

23. Belang van de klant – moderne organisatievormen
Kennis en wensen in voortraject
• verschuiving focus naar voortraject vereist vertrouwen en leiderschap
ontwerpinfo
invloed
BIM is het hulpmiddel
voor info-explosie
beheer en
programma ontwerp uitwerking realisatie
gebruik
adviseurs opdrachtgever / gebruiker
adviseurs
bouwbedrijf
bouwbedrijf / installateur (partners)
oa / lev
© TargetResult.nl op weg naar een nieuwe bouwcultuur - leiderschap 23

24. Belang van de klant – moderne organisatievormen
Integraal ontwerpen
ontwerpfase opdrachtgever
leider
ontwerpteam
leider
gebruiksmanager
uitvoeringsteam
ontwerpteam
uitvoeringsfase
f opdrachtgever
leider
uitvoeringsteam
leider
gebruiksmanager
ontwerpteam
uitvoeringsteam
© TargetResult.nl Uitvoeringsproces 24

25. Modern samenwerken in de praktijk
Integraal ontwerpen (concurrent engineering)
• samenwerken met teams (ontwerpteam, uitvoeringsteam, gebruiksteam)
• deelnemers maken deel uit van al deze teams
Voor– en nadelen
ontwerpfase uitvoeringfase gebruiksfase
hoger honorarium minder meer- en minderwerk sluit aan op eisen en wensen klant
langere duur minder faalkosten • technisch
kortere uitvoeringstijd
k t it i tijd • k lit it
kwaliteit
meer mogelijkheden • kosten
prefabricage • levensduur
© TargetResult.nl op weg naar een nieuwe bouwcultuur - leiderschap 25

26. Modern samenwerken in de praktijk
LEAN organiseren
• klantbelang staat centraal
• afstemmen is gemeenschappelijke activiteit
f
• serieus nemen van partijen
• inbreng kennis en belang vroegtijdig
• partijen zijn en voelen zich verantwoordelijk
• partijen regelen zaken grotendeels onderling
• partijen lossen problemen grotendeels zelf op
• andere rol partijen
© TargetResult.nl op weg naar een nieuwe bouwcultuur - leiderschap 26

27. Modern samenwerken in de praktijk
Risico komt voort uit keuze
traditioneel samen - werken modern samenwerken
Partij A Partij B Partij A Partij B
keuze keuze
risico risico risico risico
keuze
€ € € €
tijd tijd
kwaliteit kwaliteit
hogere prijs partij A of faalkosten partij B gemeenschappelijk belang
adviesrol
communicatie
professioneel advies en overdracht risico’s
© TargetResult.nl op weg naar een nieuwe bouwcultuur - leiderschap 27

28. Modern samenwerken in de praktijk
Leiderschap bepaalt succes van samenwerken
• leiderschap is keuzes maken en richting geven
• leiderschap bepaalt cultuur en beeld van de omgeving
• samenwerken doe je pas goed als je elkaar vertrouwt
• je vertrouwt elkaar als je elkaar begrijpt
• je begrijpt elkaar als je elkaar kent
Laten we er samen aan werken (samenwerken) door
• ontwikkelen competenties studenten
• opleiden, trainen en coachen medewerkers
• verbeter van bouwbranche, begin bij uzelf
, g j
• luister naar uw belanghebbenden, er gaat een wereld voor u open!
• raak geïnspireerd en inspireer anderen
• leiden vanuit gemeenschappelijk belang, is uw eigen belang
• leiden vanuit kernwaarden
• projectstartup, evaluatie (niet alleen over techniek)
• cultuur serieus nemen; keihard aspect!
• ….
© TargetResult.nl op weg naar een nieuwe bouwcultuur - leiderschap 28

29. Vraag
uw conclusies
en acties?
© TargetResult.nl op weg naar een nieuwe bouwcultuur - leiderschap 29

30. Leiderschap, de verbindende factor voor samenwerken
Team
Together
Each
Achieves
More
TargetResult
doel is resultaat
Jacob Catslaan 32
3705 BS Zeist
M - 06 814 13 445
www.targetresult.nl
frank@targetresult.nl
© TargetResult.nl op weg naar een nieuwe bouwcultuur - leiderschap 30