1. PARTICIPATIE OM DE
SAMENLEVING TE VERNIEUWEN
Prof. Stijn Oosterlynck
Centrum Ongelijkheid, Armoede, Sociale Uitsluiting en de Stad
(OASeS)
Departement Sociologie
Universiteit Antwerpen
Stijn.Oosterlynck@ua.ac.be
Antwerpen Aan ’t Woord
‘Samen de stad maken’ - 19/06/2012

2. Participatie?
• Participatiedebat beheerst door
zoektocht naar
werkvormen, methodes en
proces
> gevaar #1: methode
definieert wat participatie
is en wat het niet is
> gevaar #2: uit oog verliezen
waar participatie voor
dient Antwerpen Aan ’t Woord
‘Samen de stad maken’ - 19/06/2012

4. Participatie?
• Participatie gaat om plaats en stem
krijgen in de samenleving
• Werpt vraag op wat die samenleving is
• Stelling #1: vandaag weten we niet goed
meer wat die (stedelijke) samenleving is
• Maatschappelijke transities:
- verkleuring, vergrijzing en vergroening
- toenemende sociale ongelijkheid en
druk op nationaal sociaal contract
- veranderende consumptie- en
productiepatronen
- nationale staat steeds minder
‘container’ van ons leven
Antwerpen Aan ’t Woord
‘Samen de stad maken’ - 19/06/2012

5. Participatie?
• Stelling #2: participatie helpt om vraag
‘wat is de samenleving?’ te beantwoorden
door grenzen ervan te verkennen en in
vraag te stellen
- participatie stoort: bevraagt
bestaande sociale orde en geeft
stem/plaats aan wie die nog niet heeft
- vernieuwt maatschappij, maar trekt
onvermijdelijk nieuwe grenzen
Antwerpen Aan ’t Woord
‘Samen de stad maken’ - 19/06/2012

6. Antwerpen Aan ’t Woord
‘Samen de stad maken’ - 19/06/2012

7. Antwerpen Aan ’t Woord
‘Samen de stad maken’ - 19/06/2012

8. Solidariteit
• Waar vinden we de kiemen van een nieuwe
samenleving?
• Nieuwe samenleving vergt nieuwe vormen
van solidariteit
- solidariteit: delen en gedeeld lot, loyauteit
- hoe ontstaat solidariteit?
verschillende vormen van participatie in
samenleving:
(1) gedeelde waarden en normen
(2) andere ontmoeten
(3) gedeelde strijd/zelforganisatie
(4) …
Antwerpen Aan ’t Woord
‘Samen de stad maken’ - 19/06/2012

9. Solidariteit
• vertrekken vanuit nabijheid:
- ontwikkelen van gedeelde
verantwoordelijkheid voor plaats
- vertrekt niet van gedeelde waarden en
normen
- ‘autochtone’ claims ‘on hold’ zetten
- laat densiteit, diversiteit en sociale mix
(troeven van de stad) renderen
Antwerpen Aan ’t Woord
‘Samen de stad maken’ - 19/06/2012

10. Voorbeeld #1
Precaire Puzzel, Gent

11. Voorbeeld #2
Buurtschatten: project
voetbalveldje, A’pen