1. Risku dhe kthimi
Nësë qëllimi final i çdo ndërmarrje është ta
maksimizoj pasurinë, një nga problemet kryesore
të drejtimit financiar është ai i vlerësimit të sajë.
Për çdo euro të investuar ska rëndësi në çfar
objekti, ka rëndësi të përcaktohen dy tregues :
risku dhe kthimi.
Pse? Sepse çdo vendim financiar mbart në vehte
nja risk të caktuar dhe një kthim të caktuar.
1
2. Risku dhe Kthimi – Objektivat mësimore
• Të identifikoj burimet e rriskut.
• Të shpjegojë se si shumëllojshmëria e mjeteve e
ulë riskun.
• Të japë dallimin midis fitimit të pritur dhe atij të
realizuar.
• Të tregoj se si koeficientët beta janë tregues të
riskut dhe se si mund të përdoren ato për të
përcaktuar fitimin e nevojshëm që justifikon
blerjen e një aksioni
2
3. Risku mund të përkufizohet si shansi për të humbur.
Më fjalë të tjera si risk çmohet frika që ekziston se të
ardhurat nga nja investim i caktuar mund të mos
realizohen, ose se fitimi i parashikuar nga investimi i
kryer mund të mos realizohet fare ose në masën e
planifikuar.
Shpërblimi nga mbajtja e riskut është norma e fitimit
e parashikuar (e pritur).
Fitimi i pritur është fluksi neto i pritur i të ardhurave nga
një aktivitet çfarëdo.
Fitimi i kërkuar është fitimi i domosdoshëm që nxitë
ivestitorin të mbaj riskun që lidhet me një investim të
caktuar. 3
4. Burimet e riskut munt të klasifikohen si:
a) risk sistematik (ose jo i deversifikueshëm) dhe
b) risk josistematik (ose i diverzifikueshem)
Risku sistematik i referohet riskut që lidhet më:
• luhatjen e çmimeve të letrave me vlerë në
përgjithësi
• luhatjen e normve të interesit
• humbjen e fuqisë blerëse nga inflacioni dhe
• risku i kurseve të këmbimit
4
5. Risku josistematik i referohet rezikut
që lidhet me vetë firmën, aktivitetet e
saj dhe metodat e financimit.
•Aftësite menaxheriale dhe vendimet e tyre
•Grevat
•Disponimi me lëndë të parë
•Efektet e rregullativave qeveritare
•Efektet e konkurencës së jashtmeë
. 5
6. Kombinimi i riskut sistematik me atë
josistematik përkufizohet si:
Risk total ose risk i portofolit që mban
investitori.
6
7. Matja e riskut bëhet në bazë të :
*distribuimit të propabilitetit(ngjarje e cila mund të ndodhë me
një besueshmëri-% të caktuar),
*kthimit të pritur(NK=Shuma e pranuar –shuma e investuar/shuma
e investuar),
*deviacionit standard(matës statistikor i dispersionit(shmangies)
të vlerave të pritura). Është matës i riskut të një aktivi të vetëm.
*koeficientit të variacionit(si matës standard i riskut llogaritet
duke pjëstuar deviacionin standard me kthimin e pritshëm – si raport I
shmangies mesatare ndaj normës së pritshme të kthimit).
Matës i riskut i cili siguron norma të ndryshme kthimi të pritshëm.
7
8. Një metodë për matjen e riskut është shpardarja
e normës së fitimit të një mjeti.Sa më i madh të
jetë kjo normë aq më i madh do të jetë risku.
Meqë të gjitha investimet kanë risk, duhet të
ekzistojë një mjet për ta matur atë.
Një tjeter matës i riskut quhet koeficienti beta
dhe është tregues i riskut sistematik që lidhet
më letrat më vlerë.
8
9. Sa më i lartë koeficienti beta, risku do të
jetë më i lartë. Ky tregues venë në raport
normen e fitimit të një mjeti ndaj normës së
fitimit të tregut në tërrësi.
Koeficienti beta = 1 do të thotë se norma e
fitimit të aksionit lëviz si treguesi i tregut në
tërsi. Por, nuk duhet haruar se edhe ky
tregues është matës relativ, nga se nuk
tregon asgjë përsa i takon luhatjes së vetë
tregut.
9
10. Diversifikimi i investimeve dhe analiza e riskut të
portfolios
Në një portfolio aktivesh mund të dallojmë:
• Aktive të koreluara pozitivisht
• Aktive te koreluara negativisht
• Aktive te pa koreluara
Njihen tre sjellje bazë ndaj riskut:
• Sjellja kunder riskut
• Sjellja indiferente ndaj riskut
• Sjellja pro riskut
10
11. Përkufizimi i kthimit
• Kthimi nga një investim matet si fitim ose
humbje totale e realizuar në emer të
pronarit për një periudhë të dhënë kohe.
11
12. Modeli i vlerësimit të aktiveve kapitale –
(CAPM)
Modeli bazë që lidhë riskun më kthimin është
modeli:-CAPM (Capital Asset Pricing Model) i
cili supozon se letrat më vlerë shiten në një
treg perfekt kapitali.
Karakteristikat : risku i pa dëshiruar,
informacioni për të gjith investitoret, shtrirje
kohore që do të thot se vendimet meren në
një periudhë kohore , kosto transakcionesh
dhe taksa nuk ka, norma e interesit është pa
risk.
12
13. Në pajtim më CAPM, kthimi i pritur nga një aset(aktiv)do të
jetë:
Kthimi i pritur nga një letër me vlerë=Norma pa risk+B x
(kthimin e pritur nga tregu –norma pa risk)
• Vija e sigurisë së tregut (SML)
Përfaqëson relacionin midis riskut të matur përmes
betës dhe normës së kthimit.
13