2. Ndarja regjionale e skeletit
apendikular
Skeleti apendikular
ndahet në:
1. Skeleti i ekstremitetit
sup.
2. Skeleti i ekstremitetit inf.
Secili nga këto skelete
ndahet në:
Rrethin e ekstremitetit,
apo ekstremiteti fiks.
Ekstremiteti i lirë.
3. Eshtrat e gjymtyrëve të sipërme
Përllogariten 32
eshtra në
ekstremitetin
superior, kryesisht me
strukturë tubulare.
Të vetmet eshtra, që
shmangen nga kjo
strukturë janë:
• Scapula.
• Carpi.
4. Ndarja regjionale e kockave të
gjymtyrëve të sipërme
Rrethi i anësisë së
sipërme:
1. Clavicula.
2. Scapula.
Ekstremiteti sup. i lirë:
1. Krahu (humerus).
2. Parakrahu (radius, ulna)
3. Dora (carpi, metacarpi,
phalangis)
5. Morfo-funskioni i rrethit të krahut
Clavicula është aks
mbështetës për
skapulën.
Scapula (L. shpatulla)
është kocka
mbështetëse e pjesës së
lirë të ekstremitetit.
6. Klavikula
Clavicula ka formën e germës “S”;
me konveksitet anterior sternal dhe
konkavitet anterior akriomial.
A. Extremitas sternalis:
1. Impresio costoclavicularis.
2. Faciest articularis sternalis.
B. Corpus claviculae:
3. Sulcus subclavius.
C. Exstremitas acromialis:
4. Linea trapezoidea.
5. Tuberculum conioideum.
7. Scapula
A. Facies costalis D. Margo
(seu fossa vertebralis.
subscapularis): E. Margo lateralis.
Linea muscularis F. Angulus lateralis
(1). (seu caput
B. Facies dorsalis: scapulae): Cavitas
Spina scapulae glenoidalis (7),
(2), [Acromion (a), Tuberculum
Incisura scapulae supraglenoidalis
majoris (b)], Fossa (8),
supraspinata (3), Tuberculum
Fossa infraspinata infraglenoidalis
(4). (9), Collum
C. Margo sup.: scapulae (10).
Incisura scapularisG. Angulus superius.
(5), Proc.
Coracoideus (6). H. Angulus inferius.
8. Skeleti pozicionues i gjymtyrës së
sipërme në hapësirë
• Humerus pozicionon
ekstremitetin superior në
hapësirë.
• Ulna është aksi
pozicionues i parakrahut
në hapësirë.
• Radiusi është aksi
pozicionues i dorës.
9. Skeleti mbështetës në funksionet
manuale
• Carpi realizojnë
mbështetjen e dorës në
parakrah.
• Metacarpi përbëjnë
skeletin mbështetës në
funksionet kapëse.
• Phalangis përbëjnë
skeletin e lëvizshëm në
funksione kapëse.
10. Skeleti kapës në funksionet manuale
Kompleksi metakarpo-
falangeal i gishtit të madh, ka
një metakarp me amplitudë të
madhe lëvizore, që
inkorporohet funksionalisht
me falange të reduktuara në
numër, për të rritur forcën
kapëse.
Ekstremiteti bën një rotacion
ekstern, duke imponuar në
nivelin e karpeve një kockë
sesamoide (os pisiformis).
12. Morfologjia e ulnës dhe radiusit
Ulna është kocka mediale e parakrahut:
• Ekstremiteti proksimal: olecranon (1);
incisura trochlearis (2); proc. coronoideus (3);
incisura radialis (4); tuberositas ulnae (5).
• Ekstremiteti distal: caput ulnae (6);
processus styloideus (7).
Radius është kocka laterale e parakrahut:
• Ekstremiteti proksimal: caput radii (1);
collum (2); circumpherentia (3); fovea capitis
(4); tuberositas radii (5)
• Korpusi: linea obliqua (6); margo interossea
(7).
• Ekstremiteti distal: incisura ulnae (8); facies
articularis carpei (9); proc. styloideus.
13. Morfologjia e skeletit të dorës
A. Karpet: Rreshti proksimal: os
scaphoideum (1); os lunatum (2); os
triquetrum (3); os pisiformis (4). Rreshti
distal: os trapezium (5); os
trapezoideum (6); os capitatum (7); os
hamatum (8).
B. Metakarpet nga lateralisht – medialisht
janë I, II, III, IV, V. Metakarpi ka: basis;
corpus; caput.
C. Falangjet formojnë gishtat. Secili gisht
ka: phalanx proximalis (C/a),
intermedia (C/b) dhe distalis (C/c).
Phalanx ka: basis; corpus dhe trochlea.
Phalanx distalis: basis, corpus dhe
tuberositas.
14. Eshtrat e gjymtyrës së poshtme
Përllogariten 31 eshtra në secilin
ekstremitet.
Struktura e tyre, në pjesën
dërmuese, është tubulare.
Bën përjashtim:
Pelvis, i cili i nënshtrohet peshës së
gjithë organizmit.
Regjioni tarsal, është regjoni
mbështetës i ekstremiteteve
inferiore.
Të dy këto regjione paraqesin kocka
me strukturë të përzierë.
15. Ndarja regjionale e kockave të
gjymtyrës së poshtme
Rrethi i ekstremitetit
inf.:
1. Os Coxae.
Pjesa e lirë e
ekstremitetit:
1. Kofsha: femur.
2. Kërciri: tibia, fibula.
3. Këmba: tarsi,
metatarsi, phalangis.
16. Morfofunksioni i rrethit të gjymtyrës
së poshtme
Rrethi i gjymtyrës së
poshtme është
bazamenti mbështetës
për pjesën superiore të
organizmit.
Lidhja ndërmjet këtyre
kockave është thuajse e
palëvizëshme.
17. Os coxae
Os ilii:
1. Ala ilii (1);
2. Corpus (2).
Os ischii: Os pubis:
1. Corpus 1. Corpus
2. Ramus sup. 2. Ramus sup.
3. Ramus inf. 3. Ramus inf.
Acetabulum formohet nga bashkimi
i trupave të eshtrave përbërëse.
18. Os illi
A. Ala illi: linea glutea inf. (1);
linea glutea ant. (2); linea
glutea post. (3); crista illiaca
[labium ext. & labium int. &
linea intermedia] (4); spina
illiaca ant. sup. (5); spina illiaca
ant. inf. (6); spina illiaca post.
sup. (7); spina illiaca post. inf.
(8); fossa illiaca (9); linea
arcuata (10); facies auricularis
(11); tuberositas illiaca (12).
B. Corpus illi (pjesë e acetabulit).
19. Os ischii
Os ischii paraqet:
A. Corpus ischii:
acetabulum (1); spina
ischiadica (2); incisura
ischiadica majoris (3).
B. Ramus superiorius
ischii: incisura
ischiadica minoris (4);
tuberositas ischii (5).
C. Ramus inferiorius ischii.
20. Os pubis
A. Corpus.
B. Ramus superius:
tuberculum
pubicum (1); crista
pectinea (2); sulcus
obturatorius (3).
C. Ramus inferius:
facies simphysialis
(4).
22. Morfofunksioni skeletik në kofshë
• Femur, në funksionet
mbështetëse, rrit
seksionin, kufizon
lëvizshmërinë, dhe rrit
gjatësinë. Për pasojë qafa
zgjatet dhe formon me
trupin kënd = 120 – 135 .
Kënde më të mëdha
shkaktojnë coxa valga,
ndërsa më të vegjël coxa
vara.
23. Morfofunksioni skeletik në kërci
Tibia rrit volumin e ekstremitetit
proksimal, shmang konsolidimin e
aksit, duke rritur bazën
mbështetëse. Ekstremiteti distal
siguron mbështetjen kryesore në
tarse.
Fibula lidhet vetëm me tibian
duke u transformuar në eshtër
konsoliduese të lidhjes së kërcirit
me këmbën.
24. Morfofunksioni i skeletit të këmbës
Tarset rrisin volumin e tyre. Vetëm
njëri prej tyre ruan lidhje me
kërcirin (talus), duke kufizuar
lëvizjet në uniaksiale.
Metatarset duke qenë pjesë
mbështetëse risin gjatësinë e tyre,
dhe krijojnë një grup kompakt.
Falangjet humbin mjaft në gjatësi
pasi humbasin funksionet kapëse.