1. Literatura:
1. Shyqyri Laci & Vasilika Kume: "Sekrete dhe strategji për një biznes të suksesshëm" - Tirane, 1998
2. Ibrahim Kuka & Justina Shiroka Pula & Besnik Krasniqi: "Menaxhmenti dhe vendosja" - Prishtine, 2006
3. Literaturën tjetër nga interneti
1 Sipërmarrja dhe biznesi
Kapitalizmi, sistemi i iniciativës së lirë private, është i ngritur mbi parimin themelor se
konkurenca midis firmave do t’i shërbejë me mirë plotësimit të nevojave të shoqërisë. Në
ekonominë e tregut, sistemi i sipërmarrjes private ka arritur rezultate të paparashikueshme në
rritjen e mirëqenies ekonomiko-sociale të njerëzve.
Këto të drejta themelore janë:
- prona private,
- fitimi,
- liria e zgjedhjes dhe
- konkurrenca.
Për realizimin e aktivitetit të tyre bizneset përdorin një sërë burimesh të caktuara, te cilat
quhen faktorët e prodhimit, sepse ato luajnë rolin e inputeve në procesin e prodhimit.
Faktorët e prodhimit zakonisht ndahen në katër grupe:
- toka,
- puna,
- kapitali dhe
- sipërmarrja.
Derisa tre të parët janë faktorë tradicional, sipërmarrja apo sipërmarrësi është kreatori dhe
organizatori i një ndërmarrjeje të re (apo biznesi ekzistues).
Ai është një person fizik apo juridik, i cili merr përsipër të ushtojë një veprimtari ekonomike,
me shanset e sajë të fitimeve dhe me risqet e saj te humbjeve, duke bashkuar mjetet dhe
personelin e duhur për ushtrimin kësaj veprimtarie.
Dallimet kryesore ndërmjet sipërmarrësve dhe menaxherëve tradicional
Karakteristikat menaxherët tradicional sipërmarrësit
1. Motivimi Promocion dhe shpërblime të Pavarësia, oportunitet për të
tjera krijuar dicka te re, fitimet.
2. Vizoni kohor Arritja e objektivave Arritja e një rritje 5-10 vjet e
afatshkurtra (afatgjate) biznesit.
3. Aktiviteti Delegim dhe mbikqyrje Angazhim direkt
4. Shkala e riskut E ulët E moderuar
5. Qëndrimi ndaj riskut Evitim Pranim
Page 1 of 5

2. Planifikim i Biznesit
Duke krijuar plane të biznesit të orientura nga qëllime përkatëse në zhvillimin e qëndrueshëm
të biznesit, mund të arrinë këto synime:
 Ngritjen e fondeve
 Planifikimin e investimeve kapitale biznesore
 Krijimin e aleancave strategjike
Planifikim i Strategjisë, është një nga komponentët themelorë që e përcaktojnë të ardhmen e
një biznesi.
Ekzekuton teknikat e strategjisë të përshkruara më poshtë:
 Formulim të Strategjisë – SWOT analiza; Vizioni dhe Misioni; principet udhërrëfyese;
objektivat e gjëra; detyrat specifike; dhe zgjidhja e strategjisë.
 Ekzekutim të Strategjisë – Objektivat dhe politikat vjetore; motivimi i punëtorëve; dhe
alokimi i resurseve.
 Vlerësim të Strategjisë – Kontrollim i brendshëm; kontrollim i jashtëm; matja e
performancës; dhe veprime kreative.
Studime të Fizibilitetit
Studimet e fizibilitetit përfshijnë:
Definimin e aktiviteteve të projektit
 Alokimin efikas të resurseve
 Formulimin e analizës kosto/benefit
 Parashikimin e kostos dhe qarkullimit
 Njohje për zbatueshmërinë e projektit
Page 2 of 5

3. Plani i biznesit,
Ç’është plani i biznesit?
Plani i biznesit është një përmbledhje e shkruar e aktivitetit të propozuar të sipërmarrësit, e
detajeve operacionale dhe financiare të tij, e strategjive të tij të marketingut, e aftësive dhe e
zotësive të menaxherëve të tij.
Pse është i nevojshëm plani i biznesit?
 Plani i biznesit është një nga faktorët kryesorë në tërheqjen e investimeve ose në
menaxhimin e ndërmarrjes për t’iu dhënë financimin që do tu nevojitet për të
realizuar ëndrrën tuaj.
 Plani i biznesit përmirëson kontrollin menaxherial mbi ndërmarrjet dhe shmang
gabimet që ju çojnë në falimentimin e biznesit.
Plani i biznesit i siguron sipërmarrësit këto përfitime:
Vlerësim sistematik dhe realist të shanseve të sipërmarrjes për sukses në treg.
Mënyrë për të përcaktuar rreziqet kryesore që ballafaqohen në biznes.
Plan me rregulla për menaxhimin e suksesshëm të biznesit.
Instrument për te krahasuar rezultatet aktuale kundrejt objektivave të përcaktuara.
Instrument kryesor për te tërhequr para për investime.
Page 3 of 5

4. Format kryesore te biznesit
Përvoja e vendeve me ekonomi tregu të konsoliduar, tregon se organizimit e bizneseve sipas
formave të pronësisë janë
 Pronar i vetem
 Bashkëpronësi
 Korporatë
Para një biznesmeni të ri qëndrojnë tre opsione të ndryshme
 Blerja e një françize
 Blerja e një biznesi ekzistues
 Startim i një biznesi të ri
Françiza është një marrëveshje ekskluzive ndërmjet dy palësh, ku njërës prej tyrë
françizuesit, i jepet e drejta dhe privilegji për të kryer biznes duke përdorur emrin, markën, si
dhe karakteristika të tjera të rëndësishme të palës tjetër, françizorit, dhe njëkohësisht duke iu
përmbajtur detyrimeve te caktuara, të cilat zakonisht specifikohen në kontratën e përbashkët.
Duhet te cekin se gjithsesi edhe me ketë opsion te biznesit kemi avantazhe (anë te mira)
(trajnimi, asistenca financiare, përfitimet në fushën e marketingut dhe menaxhim) dhe
disavantazhe (anë të dobëta) (kostoja e françizes, kufizimet ne rritjen e biznesit, humbja e
pavarësisë së plotë).
Blerja e një biznesi ekzistues
Blerja e një biznesi ekzistues, është ndoshta me më pak risk sesa startimi i një biznes të ri,
por nga ana tjetër, mund të jetë me risk më të lartë sesa blerja e një françize.
Startimi i një biznesi të ri
Bota e biznesit është mjaft e madhe dhe e larmishme. Sipërmarrësi mund të startoj një biznes
të ndryshëm nga të tjerët, por ata ballafaqohen me disa sfida që janë të përbashkëta
Alternativat e tregjeve dhe të produkteve-shërbimeve
Financimi i biznesit
Page 4 of 5

5. SWOT analysis is a strategic planning method used to evaluate the Strengths, Weaknesses, Opportunities, and
Threats involved in a project or in a business venture. It involves specifying the objective of the business venture
or project and identifying the internal and external factors that are favorable and unfavorable to achieve that
objective. The technique is credited to Albert Humphrey, who led a convention at Stanford University in the 1960s
and 1970s using data from Fortune 500 companies.
A SWOT analysis must first start with defining a desired end state or objective. A SWOT analysis may be
incorporated into the strategic planning model. Strategic Planning, has been the subject of much research.[citation
needed]
Strengths: characteristics of the business or team that give it an advantage over others in the industry.
Weaknesses: are characteristics that place the firm at a disadvantage relative to others.
Opportunities: external chances to make greater sales or profits in the environment.
Threats: external elements in the environment that could cause trouble for the business.
Identification of SWOTs are essential because subsequent steps in the process of planning for achievement of the
selected objective may be derived from the SWOTs.
First, the decision makers have to determine whether the objective is attainable, given the SWOTs. If the objective
is NOT attainable a different objective must be selected and the process repeated.
The SWOT analysis is often used in academia to highlight and identify strengths, weaknesses, opportunities and
threats.[citation needed] It is particularly helpful in identifying areas for development.[citation needed]
Analiza SWOT është një metodë e planifikimit strategjik të përdorura për të vlerësuar Pikat e Forta, Dobësitë, Mundësitë,
dhe Kërcënimet e përfshirë në një projekt ose në një sipërmarrje biznesi. Kjo përfshin specifikimin e objektivit të ndërmarrjes
së biznesit apo projekt dhe identifikimin e faktorëve të brendshëm dhe të jashtëm që janë të favorshme dhe jo të favorshme
për të arritur këtë objektiv. Teknika është kredituar me Albert Humphrey, i cili udhëhoqi një konvente në Universitetin e
Stanfordit në vitet 1960 dhe 1970 duke përdorur të dhëna nga kompanitë Fortune 500.
Një analizë SWOT duhet së pari të fillojë me përcaktimin e një gjendje e dëshiruar fund apo objektive. Një analizë SWOT
mund të përfshihen në modelin e planifikimit strategjik. Planifikimi Strategjik, ka qenë temë e shumë hulumtimeve. [Citim i
duhur]
Përparësitë: karakteristikat e biznesit ose ekip që i japin një avantazh mbi të tjerët në industri.
Dobësitë: janë karakteristikat që vendosin firmën në disavantazh në krahasim me të tjerët.
Mundësitë: shanset e jashtme për të bërë shitje të madhe apo fitimet në mjedis.
Kërcënimeve: elementet e jashtme në mjedis që mund të shkaktojë probleme për biznesin.
Identifikimi i SWOTs janë thelbësore për shkak se hapat e tjerë në procesin e planifikimit për arritjen e objektivit përzgjedhur
mund të rrjedhin nga SWOTs. Së pari, vendim-marrësit duhet të përcaktojë nëse qëllimi është i arritshëm, duke pasur
parasysh SWOTs. Nëse objektivi nuk është i arritshëm një objektiv të ndryshme duhet të jenë të përzgjedhur dhe të procesit
të përsëritura.
Analiza SWOT është përdorur shpesh në akademike për të nxjerrë në pah dhe për të identifikuar pikat e forta, dobësitë,
mundësitë dhe kërcënimet. [Citim i duhur] Kjo është veçanërisht e dobishme në identifikimin e fushave për zhvillim. [Citim i
duhur]
Page 5 of 5