Prezentacja stanowi uzupełnienie cyklu artykułów o scoringu BIK (Biura Informacji Kredytowej) opublikowanych na blogu "Jak oszczędzać pieniądze" - http://jakoszczedzacpieniadze.pl

1. Jak działa scoring BIK, czyli kreatywne
sposoby zwiększania wiarygodności
Michał Szafrański
http://jakoszczedzacpieniadze.pl

2. Disclaimer
 W tej prezentacji znajdują się zarówno oficjalnie dostępne
informacje (np. z materiałów informacyjnych BIK), jak i moje
prywatne opinie zbudowane w wyniku praktycznych testów
 Nie przyjmuj niczego, o czym się dowiesz, jako pewnik – sam
przetestuj jak zmienia się Twój scoring w BIK
 Potraktuj ten materiał wyłącznie jako zestaw wskazówek, które
mogą, ale nie muszą mieć zastosowania w Twoim przypadku
 Dla BIK każdy przypadek jest indywidualny 
 PS: Nie jestem doradcą finansowym, kredytowym etc.

3. Agenda
 Trochę teorii
– Co to jest BIK, scoring, po co to komu?
– Ocena punktowa
– Jak długo BIK przechowuje nasze dane?
 Jak zamawiać raport?
 Jak czytać raport?
 Case study: co buduje, co obniża scoring BIKSco CreditRisk?
 Mity dotyczące BIK

4. Na początek podstawy
CO TO JEST BIK I SCORING?

5. Biuro Informacji Kredytowej
 BIK powołany został w 1997 r. przez Związek Banków
Polskich
 Udostępnia pozytywne i negatywne informacje dotyczące
klientów banków i innych instytucji ustawowo uprawnionych
do udzielania kredytu (np. SKOK-i)
 Tylko instytucje przekazujące dane do BIK mogą wyciągać
dane z BIK
 Pobrano już ponad 227 mln raportów z historią kredytową

6. Czym jest scoring?
 „Scoring jest metodą punktowej oceny ryzyka kredytowego.
Polega ona na określeniu wiarygodności kredytowej Klienta
na podstawie porównania jego profilu z profilem Klientów,
którzy już otrzymali kredyty. Im bardziej profil danego
Klienta jest podobny do profilu Klientów terminowo
spłacających swoje kredyty w przeszłości, tym lepszą ocenę
punktową otrzyma ten Klient”

7. Dlaczego warto mieć dobry score?
 Scoring BIKSco CreditRisk to de facto standard oceny
wiarygodności kredytowej klienta polskich banków
 Dobry score przekłada się na potencjalnie lepsze warunki
kredytowe
 Słaby score w powiązaniu z licznymi kredytami, może
uniemożliwić otrzymanie kredytu bez względu
na rzeczywistą zdolność kredytową!

8. Czym jest scoring? cd.
 Scoring zależy:
– Od nas samych
 Terminowość spłacania zobowiązań
 Skłonność do zadłużania się
 Przekraczanie limitów debetowych na kontach i kredytowych na kartach
– Od innych podobnych nam osób
 Przykładowo: jaki jest współczynnik spłacalności zobowiązań u osób w naszej grupie
wiekowej (np. 30-35 lat) posiadających tyle kart i kredytów co my
 Podsumowując: możemy mieć pecha i pasować profilem
do notorycznych dłużników!

9. Czynniki obniżające scoring
 Opóźnienia w spłacie swoich kredytów
 Ilość kredytów, w których spłacie masz opóźnienia
 Wysokość kwoty, ze spłatą której się opóźniasz
 Długość opóźnienia w spłacie kredytu
 Długość okresu, po którym nastąpiło kolejne opóźnienie w spłacie
po poprzednim opóźnieniu
 Przekroczenie limitu kredytowego
 Kwota przekroczenia limitu kredytowego
 Długość okresu, po którym nastąpiło kolejne przekroczenie limitu
kredytowego

10. Ocena Twojej wiarygodności kredytowej
SCORE = OCENA PUNKTOWA

11. Punkty BIKSco CreditRisk
 Liczba punktów – od 192 do 631
 Punkty przekładają się na gwiazdki – od jednej do pięciu
– 192 do 279 punktów = 1 gwiazdka
– 280 do 367 punktów = 2 gwiazdki
– 368 do 455 punktów = 3 gwiazdki
– 456 do 543 punktów = 4 gwiazdki
– 544 do 631 punktów = 5 gwiazdek

12. Statystyki punktowe Polaków
 Jak wypadamy na tle innych:
– Średnia ocena = 528,8 punktu
 Ponad 50% osób ma ocenę pomiędzy 516 a 569 punktów
 Tylko 3% osób ma ocenę powyżej 600 punktów
 Tylko 0,5% osób ma ocenę poniżej 299 punktów

13. Kiedy wyliczany jest scoring? Jak długo BIK udostępnia nasze dane?
JAK BIK PRZETWARZA DANE…

14. Kiedy BIK aktualizuje dane?
 W momencie składania przez klienta wniosku kredytowego
 Po zaciągnięciu kredytu
 W przypadku już istniejącego zobowiązania kredytowego,
banki przynajmniej raz w miesiącu aktualizują dane
(przez cały okres trwania kredytu)
 UWAGA: sam scoring przeliczany jest przy każdym
zapytaniu!

15. Statusy Twoich kredytów w BIK

16. Jak długo przetwarzane są dane?
 Jeśli wyrazisz zgodę, to BIK będzie przetwarzał dane w nieskończoność
 Jeśli nie wyrazisz zgody, to BIK może przetwarzać Twoje dane
bez zgody przez okres 5 lat w następujących przypadkach:
– Jeśli nie regulowałeś zobowiązań
– Jeśli dopuściłeś się zwłoki powyżej 60 dni i upłynęło 30 dni od momentu
poinformowania Cię przez kredytodawcę o zamiarze przetwarzania Twoich
danych bez zgody
 Przez 12 lat od wygaśnięcia zobowiązania BIK może przetwarzać Twoje
dane w celach budowy modeli statystycznych do oceny ryzyka
kursowego (dane anonimowe)

17. Kiedy scoring się „resetuje”
 Jeśli masz opóźnienie w spłatach i zaległości to:
– BIK istotnie obniża Ci scoring w ciągu 12 miesięcy od wystąpienia
zaległości lub opóźnienia
 Nie wiadomo co oznacza „istotnie”
– Scoring obniżony jest także w 2 i 3 roku
 Jeśli uregulujesz wszystkie zaległości i nie będziesz miał żadnych
zaległości przez 3 lata, to Twój scoring powróci do pierwotnego
poziomu
 Podsumowując: na pełne „zresetowanie” scoringu potrzeba 3 lat

18. UWAGA: ZAPAMIĘTAJ TYLKO TO!
 Jeśli jesteś terminowo rozliczającą się osobą, to wyrażaj
zgodę na przetwarzanie przez BIK informacji o Twoich
wygasłych zobowiązaniach kredytowych!
– Jeśli tego nie zrobisz, to niweczysz swoją historię kredytową, gdyż
będzie ona niedostępna dla banków
– Zgodę możesz wyrazić w momencie podpisywania umowy
kredytowej i w dowolnym momencie w trakcie spłacania kredytu

19. Rodzaje raportów BIK, metody zamawiania raportu
JAK ZAMÓWIĆ RAPORT BIK

20. Rodzaje raportów
 Informacja ustawowa –
wydawana raz na 6 miesięcy
bez opłat
 Raport PLUS – podstawowy
raport
 Raport PLUS z Informacją
o ocenie punktowej
– To ten należy zamawiać 

21. Metody zamawiania raportu BIK
Bezpośrednio w BIK W banku
 Wypełniasz wniosek online  Tylko trzy banki:
 Drukujesz i wysyłasz pocztą – Meritum Bank
– PKO BP
– Koszt znaczka
– Inteligo
 Wyższy koszt = 35 zł
 Niższy koszt = 32 zł
 Raport dostarczany pocztą  Raport w ciągu jednego dnia
lub do odebrania w BIK
 Raport w PDF

22. Krótkie oprowadzenie po sekcjach raportu
JAK CZYTAĆ RAPORT?

23. Sekcje raportu BIK
 Dane osobowe
 Informacja o ocenie punktowej
 Dane sumaryczne
 Dane dotyczące zapytań kredytowych
 Dane dotyczące rachunków kredytowych
 Dane dotyczące rachunków kredytowych zamkniętych

27. Subiektywna analiza co i w jakim stopniu wpływa na scoring
WYNIKI BADANIA SCORINGU

28. Opis przebiegu badania zmiany scoringu
 Stan początkowy
– Karta kredytowa Citibank VISA – limit 15 000 zł
– Karta kredytowa mBank VISA – limit 10 000 zł
– Konto w Getin Noble z możliwością debetowania – limit 1000 zł
 Kolejne kroki:
– Wniosek o kredyt hipoteczny do trzech banków
– Likwidacja kart kredytowych
– Uzyskanie kredytu hipotecznego w Banku X
– Wniosek o kartę kredytową w Banku X
– Wniosek o kolejny kredyt hipoteczny w Banku Y

29. Podpisujemy
umowę
kredytową
w Banku X
Citibank zamyka
kartę kredytową Bank X pyta o
24-10-2012 kartę kredytową
na 1500 zł
26-10-2012 Bank X dopisuje
kredyt w EUR Bank Y pyta
Bank X pyta o kredyt w BIK
o kredyt w BIK do BIK
7-9-2012 30-11-2012 11-1-2013
sty
sie wrz paź lis gru
2013
lut 2013
10-8-2012 16-10-2012 20-11-2012 27-12-2012 1-2-2013 Today
Raport BIK = 588 Raport BIK = 561 Raport BIK = 528 Raport BIK = 551 Raport BIK = 551
pkt, 5 gwiazdek pkt, 5 gwiazdek pkt, 4 gwiazdki pkt, 5 gwiazdek pkt, 5 gwiazdek
Stan: 3 kredyty: Stan: 3 kredyty: Stan: 2 kredyty: Stan: 3 kredyty: Stan: 3 kredyty:
- Karta Citi VISA (15 - Karta Citi VISA - Karta mBank VISA - Karta mBank VISA - Karta mBank VISA
000 zł) - Karta mBank VISA - Debet na GNB - Debet na GNB - Debet na GNB
- Karta mBank VISA - Debet na GNB ROR ROR ROR
(10 000 zł) ROR - Kredyt z banku X - Kredyt z Banku X
- Debet na GNB Inne: w EUR w EUR
ROR (1000 zł) Inne: - Nie ma jeszcze
- 1 zapytanie kredytu z Banku X Inne: Inne:
Inne: - Pojawiło się - nadal 2 zapytania - pojawiło się 3-cie
- 0 zapytań zapytanie o kartę z Banku X zapytanie z Banku Y
(1500 zł)

30. Wnioski i obserwacje…
 Nie każde zapytanie kredytowe obniża scoring
– Przed i po zapytaniu z Banku Y = 551 pkt
 Banki nie zawsze aktualizują informacje kredytowe
– mBank nadal nie usunął mojej karty z BIK! Trzeba wymuszać
 Kredyt z Banku X pojawił się w BIK dopiero po miesiącu
 Samo przyznanie kredytu podniosło scoring 
– 528 pkt  551 pkt

31. Wskazówki
 Sprawdźcie się w BIK – może macie jakieś zobowiązania,
o których nie wiecie, obniżające Waszą zdolność kredytową
– Moje konto ROR w GNB z możliwością debetowania
 Zgadzajcie się na przetwarzanie danych 
 Każde zobowiązanie jest dobre (mądrze dobrane):
– Karta kredytowa – najlepiej taka z moneyback
– Debet na koncie za 0 zł!
– Produkt na raty

32. Obiegowe opinie, które nie mają wiele wspólnego z rzeczywistością
MITY DOTYCZĄCE BIK

33. Mit 1
 „Złożenie wniosku kredytowego obniża score o 17 punktów
za każde odpytanie”
– Nieprawda
– To nie odpytanie zmienia score lecz zmiana Twojej sytuacji,
przez co znajdujesz się w innej grupie ryzyka (tej, która składała,
np. 3 wnioski kredytowe)

34. Mit 2
 „Karta kredytowa to samo zło i jej posiadanie obniża score”
– Nieprawda
– Karta kredytowa to dobry sposób budowania dobrej historii
kredytowej w BIK… pod warunkiem, że:
 Spłacacie całe zadłużenie na bieżąco
 Nie przekraczacie limitu karty

35. Mit 3
 „Każde odpytanie obniża nasz score w BIK”
– Nieprawda
– Tylko odpytania zmieniające naszą sytuację finansową mają
szansę wpłynąć na scoring (wniosek kredytowy, nowy kredyt)
– Odpytania monitorujące banków nie ujmują punktów
– Odpytania osobiste o swój status w BIK też nie ujmują punktów

36. Quiz: pytania i kwestie wątpliwe… (1/3)
 Jak często naliczany jest score?
– Scoring naliczany jest przy każdym zapytaniu do BIK
 Czy płeć ma znaczenie przy wyliczaniu scoringu?
– Nie, płeć nie jest brana pod uwagę przy wyliczaniu scoringu. Obowiązuje
pełne równouprawnienie
 Czy przy wyliczaniu scoringu BIK uwzględnia zarówno rachunki/kredyty
aktywne, jak i zamknięte?
– Przy wyliczaniu aktualnego scoringu BIK uwzględnia wyłącznie rachunki
aktywne. Zakończone (zamknięte) zobowiązania nie wpływają na nasz
scoring

37. Quiz: pytania i kwestie wątpliwe… (2/3)
 Czy możliwe jest, że otrzymam tylko dwie gwiazdki, jeśli dotychczas
nie miałem opóźnień w spłacie kredytów?
– Teoretycznie jest to możliwe. Twoja ocena wyliczana jest bowiem nie tylko
w oparciu o Twoją historię kredytową, ale także ze względu na to w jakiej
grupie kredytobiorców się znajdujesz. Jeśli masz ponadprzeciętną
terminowość spłaty zobowiązań w Twojej grupie, to Twój scoring będzie
cierpiał z powodu zaszeregowania do tej grupy
 Czy to, że mam pracę na czas nieokreślony i wyższe wykształcenie
podwyższa mój scoring?
– Nie. Fakt zatrudnienia na etacie na czas nieokreślony oraz Twoje
wykształcenie nie mają wpływu na Twój scoring. Kluczowa jest terminowość
i systematyczność spłaty Twoich zobowiązań.

38. Quiz: pytania i kwestie wątpliwe… (3/3)
 Czy wcześniejsza spłata kredytu obniża BIKSco CreditRisk?
– Wcześniejsza spłata kredytu nie wpływa w żaden negatywny
sposób na Twój scoring – z jednym wyjątkiem: jeśli nie wyraziłeś
zgody na przetwarzanie danych dotyczących Twojego kredytu
po wygaśnięciu zobowiązania kredytowego (i jednocześnie nie
miałeś dotychczas problemu z termninowością spłaty rat), to BIK
przestanie przetwarzać Twoje dane... i co za tym idzie Twoja
misternie budowana historia rzetelnego dłużnika nie będzie
przemawiała na Twoją korzyść

39. Co dalej?
 Przeczytaj blog
„Jak oszczędzać pieniądze”
– http://jakoszczedzacpieniadze.pl
– Zapisz się na newsletter!
 Słuchaj podcastu „Więcej niż
oszczędzanie pieniędzy”
– Dostępny w iTunes, Zune,
BlackBerry, Stitcher

40. Michał Szafrański
michal@szafranscy.pl
Zapraszam na http://jakoszczedzacpieniadze.pl
DZIĘKUJĘ!