1. THÔNG TIN BÁO CHÍ HẬU SỰ KIỆN
Nhạc kịch “Dòng sông không chảy ngược”
Ngày 30/8/2014
Tối 30/8 vừa qua, buổi nhạc kịch đầu tiên theo phong cách Broadway “Dòng sông không
chảy ngược” thuộc Dự án “Đi và Mở” đã đến với người dân làng Khúc Thủy, xã Cự Khê,
huyện Thanh Oai, Hà Nội.
Tham dự sự kiện có GS. Nguyễn Lân Dũng - Cố vấn của dự án “Đi và Mở”; Họa sĩ
Nguyễn Như Bạch Tuyết - Giám khảo cuộc thi vẽ tranh “Ước mơ xanh”, hoạt động bên lề
của dự án; ông Đặng Anh Phương - Phó Chủ tịch xã Cự khê, huyện Thanh Oai, HN; cùng
hơn 600 người dân địa phương đã tập trung ngay tại đình làng từ 7h30-11h30 tối để theo dõi
vở nhạc kịch.
“Dòng sông không chảy ngược” xoay quanh tình yêu và nỗi day dứt của nhân vật bí thư
Thạch với dòng sông Nhuệ quê hương, cùng thôi thúc bảo vệ dòng sông quê luôn ám ảnh
trong lòng ông. Từ những kí ức tuổi thơ tươi đẹp nhất cho tới giây phút đau đớn nhất là mất đi
mối tình đầu của Thạch đều gắn với dòng sông. Khi trở thành bí thư xã, ông đã tìm mọi cách
thuyết phục bà con làng mình (một làng lụa) cùng thay đổi để bảo vệ con sông đang dần chết.
Nhưng ông Thạch đã phải trả giá quá đắt cho việc đối chọi lại những nếp sản xuất vốn là
“miếng cơm manh áo” của cả làng: đó là sự ghẻ lạnh, chống đối của dân làng và cả chính vợ
con ông. Vở nhạc kịch để lại cái kết mở với những mâu thuẫn dần được gỡ nút, và căn bệnh
ung thư dạ dày của ông Thạch vừa là nhân tố hòa giải để các nhân vật khác thông cảm và tỉnh
ngộ, vừa là dư âm lặng lẽ về hệ quả của dòng sông “chết”. Câu chuyện không xoáy sâu vào
vấn đề và tìm xem lỗi là của ai mà hướng tới tương lai, tình yêu và trách nhiệm của mỗi người
với dòng sông quê hương.
Không dừng lại ở đó, sau khi vở kịch khép lại, người dân đã tự xây dựng cái kết riêng
trong phần “diễn kịch giải pháp”. Các thanh niên địa phương tự lên kịch bản, tự diễn xuất để
thể hiện được cái nhìn của mình cũng như tự đưa ra các giải pháp thân thiện và thực tế với
chính địa phương họ (như sử dụng hầm bioga). Đồng hành cùng vở kịch chính, buổi triễn lãm
tranh “Dòng sông ước mơ” đã trưng bày 30 bức tranh ý nghĩa và sáng tạo nhất được giải của
30 em học sinh tới từ trường tiểu học Cự Khê. Qua những bức tranh này, các em học sinh đã
thể hiện cái nhìn cũng như ước mơ của các em về con sông Nhuệ.
Dự án hi vọng tiếng nói của các em nhỏ và thanh niên địa phương – là thế hệ chủ nhân
tương lai của những ngôi làng này – cũng sẽ là một động lực thúc đẩy người dân làng Khúc
Thủy chung tay hành động để bảo vệ con sông.
Theo thông tin từ dự án, nhiều người dân tại xã Cự Khê khi được hỏi đều cho rằng nước
sông tại đây đúng là có ô nhiễm, nhưng không do người dân địa phương xả thải mà chủ yếu là
ô nhiễm từ vùng khác đổ xuống và ô nhiễm công nghiệp. Cũng có ý kiến rằng nước sông chỉ
được sử dụng để tưới ruộng, ngoài ra không ảnh hưởng tới các sinh hoạt khác của dân cư
Trang | 1
2. trong khu vực. Trong khi đó, một số hộ dân cho biết nước sông đã ngấm vào đất nên nước
giếng khoan để tắm giặt và ăn uống cũng bị ảnh hưởng. Người dân thường cảm thấy bất lực
trước tình trạng ô nhiễm nặng nề và nghĩ rằng bản thân họ không thể cứu được con sông, như
bạn trẻ Nguyễn Anh Sơn (20 tuổi) bày tỏ: “Nước ở đây ô nhiễm lắm, rác rất nhiều, mà bốc
mùi nữa. Nhưng mà em nghĩ cái này chả bao giờ thay đổi được đâu.”
GS. Nguyễn Lân Dũng, cố vấn dự án chia sẻ: “Các cháu ở dự án ‘Đi và Mở’ đã rất cố
gắng, nhưng có nỗ lực đến mấy chỉ cũng chỉ giúp 1000 người dân tham gia 02 buổi biểu diễn.
Vì vậy vai trò của các phóng viên, nhà báo trong dự án này rất quan trọng - các anh chị sẽ là
người lan tỏa thông điệp của dự án tới nhiều người hơn nữa.”
Buổi nhạc kịch thứ hai của dự án sẽ diễn ra vào 19h30 ngày Chủ nhật (31/08) tại đình
Thượng làng Khê Tang, xã Cự khê, huyên Thanh Oai, Hà Nội.
ĐÔI NÉT VỀ DỰ ÁN
Dự án “Đi và Mở” được bảo trợ bởi Ban Thanh thiếu niên – Đài Truyền hình Việt Nam
(VTV6), Trung tâm Nâng cao năng lực cộng đồng (CECEM), Trung tâm Bảo tồn và Phát
triển tài nguyên Nước (WARECOD), Trung tâm Giáo dục và Phát triển (CED), Trung tâm
Đào tạo và Truyền thông về Môi trường (CETAC), Tổ chức Sống và Học tập vì Môi trường
và Cộng đồng (Live&Learn) và được tài trợ bởi SLINE Club và chương trình Quà tặng tương
lai.
Đây là dự án nghệ thuật trình diễn vì cộng đồng với sự tham gia của hơn 70 tình nguyện
viên, diễn viên đang là sinh viên và học sinh các trường tại Hà Nội, nhằm đưa nghệ thuật tới
gần hơn với cộng đồng và qua đó truyền cảm hứng hành động tới cộng đồng để giải quyết các
vấn đề xã hội.
CHIA SẺ CỦA NGƯỜI DÂN ĐỊA PHƯƠNG
Anh Nguyễn Anh Sơn, 20 tuổi: “Nước ở đây ô nhiễm lắm, rác rất nhiều, mà bốc mùi nữa.
Nhưng mà em nghĩ cái này chả bao giờ thay đổi được đâu.”
Cô Phạm Thị Nga, 62 tuổi: “Ở đây bệnh tật vì cái sông này thì nhiều lắm, chúng mày cứ
hỏi mấy nhà là ra.”
Bạn Trần Phương Anh, 17 tuổi: “Em thấy nghe nhạc kịch có vẻ lạ lạ vui vui nên ra xem.
Em cũng không nghĩ là các bạn ấy hát hay thế. Em rất thích cái cảnh cãi nhau theo nhạc của
Tây, nghe đúng kiểu cãi nhau ở quê em nhưng mà vẫn lạ lạ hay hay. Biết thế em ra sớm hơn
chứ không đi chơi.”
Cô Nguyễn Thị Bích Liên, Chi hội Phụ nữ xã Cự Khê, huyện Thanh Oai, Hà Nội:
“Được giao lưu với các cháu các cô vui lắm, thấy qua lần này học hỏi các cháu được nhiều,
nên ở đến đêm cũng không mệt. ”
Trang | 2
3. “Các cháu cứ ăn đi, đây, gói lại đem ra cho các bạn. Mời các anh chị phóng viên ở lại ăn
nữa, các cô nấu miến gà với xôi cả đây rồi... Đây, bánh gái này, chuối này, cầm ra nữa đi này.
Như hôm nay là các cô phải chiêu đãi.” (tại đình làng Khúc Thủy - khu vực hậu trường)
CHIA SẺ CỦA THÀNH VIÊN DỰ ÁN
Nguyễn Minh Thắng - Giám đốc Sản xuất
“Không ít người quan niệm rằng nghệ thuật là phải ở những nơi sang trọng như nhà hát,
triển lãm, và chỉ dành cho những người có điều kiện mà thôi. Chúng em mong muốn thay đổi
định kiến đó, và đem nghệ thuật tới mọi nơi để mọi người đều có cơ hội thưởng thức nó. Ban
đầu, chúng em cũng đã tính đến chuyện tổ chức 1 trong 2 đêm diễn chính của sự kiện tại Hà
Nội để các đơn vị truyền thông tiếp cận dễ dàng hơn. Tuy nhiên, việc này không đảm bảo
được mục đích tiên quyết của dự án - là đưa nghệ thuật vượt ra ngoài giới hạn của triển lãm,
của nhà hát, và mang nó tới thật gần gũi với cộng đồng. Vì vậy chúng em quyết định vẫn tổ
chức 2 đêm diễn chính ở hai làng ven sông Nhuệ. Dù đường xá xa xôi, đi lại vất vả nhưng
quan trọng là bà con được tham gia.”
Khuất Thị Ly Na - Đạo diễn kiêm Trưởng Ban Nội dung
“Thành viên nhóm làm dự án “Đi và Mở” đa phần đến từ các trường thuộc khối ngành
kinh tế. Vì thế, ban đầu chúng em cũng rất đau đầu rằng làm thế nào để mình đặt ra được các
giải pháp phù hợp với các làng nghề ven sông Nhuệ khi mà bản thân thành viên không có
chuyên môn gì về môi trường cả. Nhưng sau đó, chúng em nhận ra rằng chính người dân ven
sông sẽ có thể đưa ra những phương án phù hợp nhất, vì chắc chắn họ hiểu con sông quê
mình, hiểu thói quen và tâm lí của bà con xóm giềng hơn chúng em. Chính vì vậy mà ở cuối
vở nhạc kịch, chúng em dành ‘đất diễn’ để chính người dân đưa ra ý kiến, suy nghĩ, giải pháp
của mình - chính họ sẽ xây dựng kịch bản và thực hiện diễn xuất, còn chúng em chỉ tư vấn về
đạo cụ, diễn xuất thôi. Như vậy thì sự kiện này mới thực sự là của họ, và dành cho họ."
Nguyễn Hoàng Thanh – Phụ trách truyền thông tại địa phương
“Buổi diễn hôm nay chúng em dự tính chỉ có 400 khán giả. Nhưng mà sau một hồi thì đến
hơn 600 người, nhiều người phải đứng xem. Đội đón tiếp chúng em phải chạy khắp nơi để lấy
thêm ghề về cho mọi người mà mãi chỉ được mấy chục cái, không xuể, thậm chí nhiều nhà
còn tự mang ghế đến để ngồi. Vừa ngại vì để khán giả phải đứng, mà vừa thấy vui vì dân làng
đón nhận dự án rất nhiệt tình.”
Trang | 3