Presentatie van Ronald Bausch en Selina Roskam op de Provada Green Forum, 7 juni 2012.

1. Green Lease als oplossing voor split
incentive
Provada – 7 juni 2012
Platform Duurzame Huisvesting

2. Selina Roskam
Programma adviseur E&GO Utiliteitsbouw
• Secretaris Platform Duurzame Huisvesting
Agentschap NL
selina.roskam@agentschapnl.nl
http://nl.linkedin.com/in/selinaroskam/nl
088 - 60 271 65
selinaroskam
Werkt in opdracht van:
2

3. Platform Duurzame Huisvesting
• Het Platform Duurzame Huisvesting is een alliantie
van branche-, kennis- en koepelorganisaties die een
belangrijke rol spelen bij huisvesting in de bestaande
utiliteitsbouw, het onderhoud en beheer van
gebouwen, het investeren en beleggen in gebouwen
en het managen van de gebouwgebonden facilities.

4. Leden

5. Platform Duurzame Huisvesting
• De visie
– Verbetering van samenwerking in de huisvestingsketen
zorgt voor aantoonbare resultaten bij het verduurzamen
van de huisvesting.
• De strategische doelstellingen m.b.t. duurzaamheid
– Het Platform Duurzame Huisvesting wil de katalysator zijn
bij de verduurzaming van de bestaande utiliteitsbouw door
samenwerking te stimuleren in de huisvestingsketen.
– Het Platform Duurzame Huisvesting wil binnen 4 jaar
aantoonbare en significante resultaten bereiken.

6. Knelpunten en oplossingsrichtingen
Knelpunt Oplossingsrichting Rol voor
Split incentive – Gezamenlijk investeren en Eigenaar en
Eigenaar en afspraken maken over het gebruiker
gebruiker verdelen van de opbrengsten, gezamenlijk
hierdoor zal de gebruiker sneller
akkoord gaan
Risico aversie Leveranciers moeten opbrengsten Beheerder,
en resultaten garanderen. belegger en
Bijvoorbeeld door gebruik te leveranciers (o.a.
maken van de diensten van een installateurs en
ESCO OEM-ers)
Onduidelijke Snelle identificatie van het Beheerder en
business case besparingspotentieel, adviseurs
gegarandeerde investeringen en
gegarandeerde opbrengsten

7. Knelpunten en oplossingsrichtingen
Knelpunt Oplossingsrichting Rol voor
Achterblijvende Schrijven van een objectieve en Eigenaar en overheid
investeringen aantrekkelijke business case met hoge
rendementen. Opzetten van een fonds
voor gebouwinvesteringen
Onduidelijkheid Duidelijke gecontroleerde definitie van Overheid , adviseurs
rondom duurzaamheid duurzame gebouwen die bekend wordt en
gemaakt in de markt. Opname van deze eigenaar/beleggers
definitie in gebouwtaxaties. Meer
regels van de overheid die niet
duurzaamheid zijn onaantrekkelijk
maakt
Onvoldoende Groepen gebouwen of gebieden Eigenaar/beleggers
schaalgrootte tegelijkertijd aanpakken. Combineren
met verduurzamen onderhoud en
maincontracting
Financiering en Samenwerking met corporaties, Gebruikers,
opdrachtgeverschap in gezamenlijk PvE, kostenreductie corporaties
de zorg

8. Knelpunten en oplossingsrichtingen
Knelpunt Oplossingsrichting Rol voor
Split incentive – Gezamenlijk investeren en Eigenaar en
Eigenaar en afspraken maken over het gebruiker
gebruiker verdelen van de opbrengsten, gezamenlijk
hierdoor zal de gebruiker sneller
akkoord gaan
Risico aversie Leveranciers moeten opbrengsten Beheerder,
en resultaten garanderen. belegger en
Bijvoorbeeld door gebruik te leveranciers (o.a.
maken van de diensten van een installateurs en
ESCO OEM-ers)
Onduidelijke Snelle identificatie van het Beheerder en
business case besparingspotentieel, adviseurs
gegarandeerde investeringen en
gegarandeerde opbrengsten

9. Kennisoverdracht
• Symposium Duurzame
Huisvesting: Wie is aan
zet? – 9 februari 2011
• Symposium Duurzame
Huisvesting: Groen
vastgoed, goed verhuurd?
– 16 februari 2012
• www.platformduurzamehuisvesting.nl
– Nieuwsbrief
– Social media

10. Werkgroepen
• Werkgroep 1: Split incentive
– Leidraad Green Lease
Menukaart Green Lease
• Werkgroep 2: investeren in maatregelen
– Keuzewijzer voor ESCo’s
• Werkgroep 3: duurzaamheidsmaatlatten
– Keuzewijzer
• Werkgroep retail
– DUO label voor retail

11. Werkgroepen
• Werkgroep 1: Split incentive
– Vastgoedbelang
– Vastgoedmanagement Nederland
– FMN
– NVTG
– Agentschap NL

12. Waarom een Leidraad Green Lease
• Praktisch middel om
huurder en eigenaar
handvatten te geven om
gezamenlijk het
gebouw, het gebruik en
de exploitatie te
verduurzamen
Te downloaden op:
http://bit.ly/leidraadgreenlease

13. Greenlease
Ronald Bausch,
Sustainability Consultant
7 juni 2012

14. Aanleiding en Noodzaak
• Agentschap NL / Platform Duurzame Huisvesting heeft JLL
gevraagd mee te werken om:
• Internationale kennis
• Ervaring met Green Lease in Nederland
• OSCAR 2012, duurzame gebouwen zijn niet energiezuiniger.

15. Waarom Greenlease?
• Oplossing voor split incentive issue bij verduurzamen van
bestaande bouw of realiseren van nieuwbouw.
• Een duurzaam gebouw is pas écht duurzaam als het ook
duurzaam wordt beheerd én gebruikt.
• (Financiële) voordelen voor zowel de gebruiker als de
belegger.
• (Financieel) mogelijk maken van duurzaamheidsambitie.

16. Greenlease theorie
Wat is een Greenlease?
• Een prestatiecontract dat afspraken vastlegt over duurzaam
gebruik en duurzame exploitatie van het gebouw.
• Afspraken met een wederzijdse verantwoordelijkheid, gericht op
het behalen van energiebesparende en milieutechnische
doelstellingen.
• Afspraken over het naar rato verdelen van kosten, baten en
risico’s voor het waarborgen van duurzaam gebruik en duurzame
exploitatie.
• Er moet sprake zijn van een wederzijdse prikkel. Zowel huurder
als verhuurder wordt verantwoordelijk gesteld voor efficiënt
gebruik van materialen en resources, met als gevolg lagere
kosten voor beide partijen.

17. Gezamenlijke aanpak
Een andere “mind-set”
Het succes van een Greenlease staat of valt met een gezamenlijke
aanpak:
• Duurzaamheid is relatief nieuw in haar (technische) toepassingen,
niet alle resultaten zijn vooraf bekend.
• Structureel nadenken over duurzaamheidsmaatregelen door
huurders en verhuurders samen en dit vastleggen is nieuw.
• Dit vraagt een andere -meer open- instelling van beide partijen en
brengt risico’s met zich mee.
• Een traditionele huurovereenkomst is opgesteld vanuit een
juridisch oogpunt van ‘hoor en wederhoor’. Dit is bij Green Lease
niet het juiste vertrekpunt.

18. Karakteristieke onderdelen van een Greenlease
Onderdelen van een Greenlease; BREEAM / LEED als kapstok
• Huurdersoverleg en te bespreken onderwerpen
• Reductiedoelstellingen
• Gebruik van het gebouw
• Energieverbruik en monitoring
• Voldoen aan wet- en regelgeving
• Rapportage
• Geschillenregeling
Beperkingen:
• Nieuwbouw / Bestaande bouw
• Single / Multi tenant

19. Greenlease
Hoe nu verder?
• De Leidraad dient als hulpmiddel om concreet met Greenlease aan de slag
te gaan.
• Wat zijn uw ambities ten aanzien van duurzaamheid en huisvesting /
vastgoed?
• Stel je prioriteiten; een te hoog ambitie kan een concrete overeenkomst in
de weg staan.
• Creëer een gezamenlijk belang, werk dit samen uit en benoem
verantwoordelijkheden.
• Draag zorg voor een stimulerende werking van de Greenlease.

20. Contact: Ronald Bausch
Sustainability Consultant
Strategic Advisory NL
Tel. + 31 (0) 20 5 405 405
Email: ronald.bausch@eu.jll.com
COPYRIGHT © JONES LANG LASALLE IP, INC. 2011 20

21. Waarom gaan we nu verder?
• Leidraad bevat zeer weinig voorbeeldartikelen
• Ontwikkelingen rondom green leases gaan
hard
• Vraag naar voorbeelden stijgt
• Groen huurcontract moet voor iedereen
bereikbaar zijn, van starters in duurzaamheid
tot ambitieuze professionals

22. Cees F. Jonker
Projectleider Duurzaamheid
en Energie a.i.
– Lid Platform Duurzame Huisvesting
SenpaiWorld
info@senpaiworld.nl
cfj@vastgoedbelang.nl
06 53 858 237
Werkt in opdracht van:
22

23. Investeringen spelen geen rol bij een
greenlease.

24. Huurders stappen nooit uit eigen
beweging op de verhuurder af om te
vragen naar duurzaamheid

25. Vastgoedadviseurs en vastgoed-
beheerders spelen een bepalende rol
om tot een green lease te komen