Rechtspositie onrechtmatige verblijvende vreemdelingen in het onderwijs in Amsterdam

1. ONDERWIJS VOOR ‘ILLEGALE’
VREEMDELINGEN
Jamila Toumi
Externe afstudeeronderzoek
2012
1

2. WELKOM!
Onderzoek naar de rechtspositie van onrechtmatig
verblijvende vreemdelingen in het onderwijs gedurende
de leerplicht in Amsterdam
2

3. INHOUD
• Waarom dit onderzoek?
• Probleemstelling
• Doelgroep
• Centrale vraag
• Onderzoeksmethode
• Resultaten (theorie en praktijk)
• Conclusies
• Aanbevelingen
• Vragen
3

4. WAAROM DIT ONDERZOEK?
• Hogeschool van Amsterdam
• Onderwijs Consumenten Organisatie
4

5. PROBLEEMSTELLING
• Ondoorzichtigheid wet- en regelgeving
• Recht op voorzieningen (koppelingswet 1998)
• In1999 gesignaleerd en in 2009 ter sprake (Defence for children)
- toekenning extra zorg door minister OCenW
• Actualiteiten (stageproblematiek)
5

6. PRAKTIJKVOORBEELD
‘De twintigjarige Kelvin heeft op 16 september 2011 de Nederlandse
staat gedagvaard omdat hij niet op stage kan. Dat hebben hij en zijn
advocaat bekend gemaakt bij de VARA-Ombudsman. Kelvin heeft
geen verblijfsvergunning en krijgt daarom geen werkvergunning
voor de stage die hij nodig heeft om zijn opleiding af te ronden.
Defence for Children steunt Kelvin in dit proces omdat zijn recht op
onderwijs wordt geschonden. Dat recht bestaat ook voor kinderen
die niet rechtmatig in Nederland zijn.
6

7. DOELGROEP
Onrechtmatig verblijvende vreemdelingen die leerplichtig zijn en in
Amsterdam wonen. Hieronder wordt verstaan, leerlingen die
leerplichtig zijn en niet over een verblijfstitel in Nederland
beschikken. En ook niet door de overheid worden opgevangen.
 Primair onderwijs, voortgezet onderwijs en middelbaar
beroepsonderwijs in Amsterdam
7

8. CENTRALE VRAAG
‘Hoe is de rechtspositie van onrechtmatig verblijvende
vreemdelingen in het onderwijs in theorie en in de praktijk in de
gemeente Amsterdam?’
8

9. ONDERZOEKSMETHODE
• Kwalitatiefonderzoek:
- Literatuuronderzoek (eerder onderzoek)
- Juridisch onderzoek (nationaal en internationaal)
- Jurisprudentieonderzoek
- Interviews ( diepte- interviews met scholen, leerplichtambtenaar en
stichting LOS)
9

10. RESULTATEN
Theorie Praktijk
Recht op onderwijs: Recht op onderwijs:
- Koppelingswet 1998 - Alle kinderen zijn welkom
- artikel 10 Vreemdelingenwet 2000 - Stil houden i.v.m. imago school
- Internationale verdragen; o.a. Internationale Verdrag Inzake de
Rechten van een Kind (IVRK) en Europese Verdrag Inzake de Rechten
van de Mens (EVRM.
Leerplicht: Leerplicht:
- Geldt voor alle kinderen in Nederland - Geldt voor iedere leerling.
- Geen proces- verbaal bij ongeoorloofd schoolverzuim
 Stage
- VO: maatschappelijke stage
vrijwilligerswerk, geen arbeidsovereenkomst)
-MBO: BOL en BBL
BOL: geen arbeidsovereenkomst (20% stage)
BBL: wel arbeidsovereenkomst (60% stage) - Interne stages en vervangende opdrachten
- Geen BBL opleiding
- WAV: werkvergunning voor vreemdelingen
 Schoolkosten - vrijwillige ouderbijdrage, en gymkleding
-PO en VO: kosteloos - Stichting Leergeld en Leren Zonder Papieren
- MBO: financiële verplichtingen (schoolboeken en leermiddelen) en
geen tegemoetkoming (Wet Op de Tegemoetkoming
Onderwijsbijdrage en Schoolkosten (WTOS)
10

11. CONCLUSIES
• Theorie:
- wet- en regelgeving niet eenduidig; recht op onderwijs en
toegang tot onderwijs
- Schending IVRK en Leerplichtwet
• Praktijk:
- geen onderscheid, tenzij leerling illegaal blijkt
- soepel m.b.t. handhaving leerplicht (geen proces- verbaal)
11

12. AANBEVELINGEN
• Kennis uitbreiden met betrekking tot het vreemdelingenrecht
• Samenwerking tussen OCO, scholen en leerplichtambtenaren
• Vervolgonderzoek vreemdelingen in het onderwijs
12

13. VRAGEN?