1. ENERGIA
- ZER DA ENERGIA?
GURE INGURUAN GERTATZEN DIREN ALDAKETA GUZTIEN
ERANTZULEA DA.ENERGIA EZ DA SORTZEN EZ SUNTSITZEN;
ALDATU EGITEN DA.
- ENERGIA MOTAK:
ENERGIA MODU ASKOTAN AGERI DA.
ENERGIA MEKANIKOA: MUGIMENDUAREKIN; OLATUA,
HAIZEA…
ARGI ENERGIA: NATURALAK, EGUZKIA ETA ARTIFIZIALAK,
BONBILLA.
BERO ENERGIA EDO ENERGI TERMIKOA: EGUZKIA, SUA…
ENERGIA KIMIKOA: SUSTANTZIETAN DAGO ETA HAUEK
ERRETZEAN, OXIDATZEAN EDO LEHERTZEAN ASKATZEN
DA. PILAK, BATERIAK…
ENERGIA NUKLEARRA: URANIOTIK, ERRADIOTIK ETA ETA
POLONIOTIK LORTZEN DA.
ENERGIA ELEKTRIKOA: ETXEETAN GEHIEN ERABILTZEN
DEN ENERGIA DA.
URJAUSIEN, EGUZKIAREN ARGIAREN NAHIZ AIREAREN
HIGIDURAREN BIDEZ, ERRAZ LORTZEN DA; ETA BESTE
HAINBAT MOTATAKO ENERGIAN BIHUR DAITEKE,
ESATERAKO, ENERGIA MEKANIKOAN, ARGI ENERGIAN EDO
BERO ENERGIAN.

2. - ENERGIA ITURRIAK:
ENERGIA EMATEN DIGUTEN MATERIALAK ( IKATZA ETA
PETROLIOA) EDO FENOMENOAK ( OLATUAK, HAIZEA) DIRA.
BI MOTA BEREIZTEN DIRA:
ENERGI ITURRI BERRIZTAGARRIAK:
ENERGIA GARBIA LORTZEN DA, HAU DA, INGURUMENA
KUTSATZEN EZ DUENA.
KONTSUMITU BAINO AZKARRAGO SORTZEN DA.
EGUZKIA: EGUZKI PANELEN BIDEZ, EGUZKI ENERGIA
USTIATZEN DUGU.
BERO ENERGIA, ENERGI ELEKTRIKO BIHURTZEN DA.
HAIZEA: AEROSORGAILUEN BIDEZ, HAIZE ENERGIA EDO
ENERGI EOLIKOA USTIATZEN DUGU.
ENERGI MEKANIKOA, ENERGI ELEKTRIKO BIHURTZEN DA.
URA:
- PRESA ETA URTEGIETAN, ENERGI HIDRAULIKOA, ZENTRAL
HIDRAULIKOETAN USTIATZEN DA.
ENERGI MEKANIKOA, ENERGI ELEKTRIKO BIHURTZEN DA.
- INSTALAZIO MAREOMOTRIZAK; ITSASGORA – ITSASBERA
ETA OLATUEN ENERGIA MAREOMOTRIZA USTIATZEN DA.
ENERGI MAREOMOTRIZA, ENERGI ELEKTRIKO BIHURTZEN
DA.
BIOMASA: MATERIA ORGANIKOA; LANDARE HONDAKINAK
EDO ZABORRAK, ERREZ EDO TRATATUZ USTIATZEN DA.
BIOMASA TRATATUZ, ENERGI TERMIKO EDO ENERGI
ELEKTRIKO BIHURTZEN DA.

3. ENERGI ITURRI EZ BERRIZTAGARRIAK
INGURUMENA KUTSATZEN DU.
OSO AZKAR KONTSUMITZEN DA.
PETROLIOA: MUNDU OSOAN GEHIEN ERABILTZEN DEN
ENERGI ITURRIA DA. PETROLIOTIK GASOLINA ETA
GASOLIOA LORTZEN DA ETA PLASTIKOAK FABRIKATZEN
DIRA.
IKATZA
GAS NATURALA
SUSTANTZIA ERRADIOAKTIBOETATIK, ZENTRAL
NUKLEARRETAN , ENERGIA NUKLEARRA LORTZEN DA.
ENERGIA GEOTERMIKOA, LURRAREN BARNEALDEKO
BEROAREN BIDEZ LORTZEN DA.
ARAZOAK
GAUR EGUN, ENERGIA KONBENTZIONALEAN; HAU DA, GEHIEN
ERABILTZEN DEN ENERGIA, ENERGIA EZ BERRIZTAGARRIEN
ETAKUTSATZAILEEN KONTSUMOANOINARRITZEN DA GARAPENA.
HORREK HERRIALDEEN ARTEKO GATAZKAK SORTZEN DITU, ETA
INGURUMENA SUNTSITZEA ERAGITEN DU.
ARAZO HORIEK GAINDITZEKO, ENERGIA ALTERNATIBOAK;
BERRIZTAGARRIAK ETA KALTE EGITEN EZ DUTENAK, LAGUNGARRIAK
IZAN DAITEZKE.

4. ONDORIOAK
- PAISAIAK HONDATZEN DIRA.
- ARRISKUAN JARTZEN DITUGU ANIMALIAK.
- ERREGAIAK ERRETZEAN, SUBSTANTZIA KUTSAGARRI ASKO
IGORTZEN DIRA ATMOSFERARA, HALA NOLA, KARBONO
DIOXIDOA, ETA KALTE HAUEK ERAGITEN DITU:
BEROTEGI EFEKTUA:
ATMOSFERAN CO2-A KANTITATEA HANDITZEAN, LURREKO
TENPERATURAREN IGOERA ERAGITEN DU.
EURI AZIDOA:
ATMOSFERAKO URA KUTSATZEN DA ETA UR AZIDO HORI,
LANDARE ETA ANIMALIEN GAINEAN ERORTZEAN, HORIEK
SUNTSI DITZAKE.
- HONDAKIN NUKLEARRAK, INGURUKO LURZORUA, URA ETA
AIREA KUTSA DEZAKE.
ENERGIA ARDURAZ ERABILI
ZERTARAKO? GARAPEN IRAUNKORRA LORTZEKO.ZELAN?
- EKINTZA KOLEKTIBOA:
ENERGIA GARBIA LORTZEKO, ENERGIA ALTERNATIBOEN ERABILERA
BULTZATZEN DA DIRU LAGUNTZAK ESKEINIZ, ETA INFORMAZIO
KANPAINAK EGITEN: ENERGIA AURREZTEKO MODUAK AZALDUZ ETA
ENERGIA A MOTAKO TRESNEN ERABILERA BULTZATUZ.
- BANAKAKO EKINTZAK:
KONTSUMO TXIKIKO BONBILAK ERABILI.
ARGI ETA MAKINAK ERABILTZEN EZ DITUGUNEAN, HAUEK ITZALI.
BEROKUNTZA ETA AIRE GIROTUA BEHAR DUGUNEAN BESTERIK EZ
ERABILI.
GARBIGAILUA BETETA IMINI.
AUTOA GUTXIAGO ERABILI.