Giao trinhtong hop ifx

MỤC LỤC
Phần I - THỊ TRƯỜNG TÀI CHÍNH TRONG NƯỚC …………………….………………... 2
I. Tài chính Việt nam hình thành và phát triển
sự ra đời thị trường chứng khoán Việt Nam…………………….……………. 3
II. Tổ chức của thị trường CK Việt Nam …………………………………….…… 19
III. Giao dịch chứng khoán ………………………………………….……………… 32
Phần II - PHÂN TÍCH THỊ TRƯỜNG TÀI CHÍNH VIỆT NAM…………………..……….… 39
I. Phân tích cơ bản………………………………..……………………………….. 40
II. Những thuật ngữ cần biết khi phân tích cơ bản …………………………….. 41
III. Phân tích kỹ thuật…………………………………………….…………………. 47
Phần III - ỨNG DỤNG METATRADER 4
PHÂN TÍCH THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN & FOREX………..…..………… 55
I. Hướng dẫn sử dụng IFX - Metatrader4 …………..………………………… 56
II. Ngoại hối là gì?............................................................................................. 68
III. Tại sao giao dịch ngoại hối ? ………………………………….……………….. 74
IV. Ba loại phân tích thị trường ngoại hối.....……………………………………… 96
Phần IV - NHỮNG KIẾN THỨC CƠ BẢN VỀ PHÂN TÍCH KỸ THUẬT……….…………. 100
I. Các mức hỗ trợ kháng cự …………………………………………….……….. 101
II. Biểu đồ nến Nhật…………………………………………….………………….. 107
III. Chuỗi FIBONACCI………………………………………………….…….……… 124
IV. Các chỉ báo kỹ thuật thông dụng ……………………………………….……… 137
V. Những mô hình kỹ thuật quan trọng…………………………..…….………… 166
VI. Pivot Points …………………………………………………….………………… 180
VII. Giao dịch theo phân kỳ …………………………………………….…………… 188
VIII. Giao dịch sử dụng đa khung thời gian………………………………………… 198
IX. Thiết lập hệ thống giao dịch……………………………………………….……. 204
Phần V - THỊ TRƯỜNG TÀI CHÍNH QUỐC TẾ ………………………………………….…. 210
I. Giới thiệu tổng quan về tài chính quốc tế. ……………………………………. 211
II. Thị trường ngoại hối quốc tế……………………………………………………. 213
III. Thị trường hàng hóa quốc tế. ………………………………………………….. 217
Giáo trình đào tạo nhân viên IFX Lưu hành nội
bộ
Trang 1
INVESTMENT FOREIGN EXCHANGE
Room 1901, Floor 19, 37 Ton Duc Thang Street, District 1, HCMC.
Tel: +848 22 447 081 Email: info@investmentfx.com.

IV. Các kênh thông tin tác động đến thị trường tài chính quốc tế………………. 232
V. Kinh doanh theo tin tức...……………………………………………………….. 240
VI. Cảm giác của thị trường………………………………………..……….………. 244
Các bài đọc thêm:
1) 10 Cách đầu tư vàng phổ biến trên thế giới.....…………………….…………. 224
2) Ai quyết định giá dầu thế giới ?...................................................................... 230
3) Lãi suất ngân hàng Việt Nam cao nhất thế giới : Vì sao ?............................ 236
4) Mỹ vay tiền và vờn Trung quốc trong cuộc chơi tiền tệ…………….………. 249
PHẦN I
THỊ TRƯỜNG TÀI CHÍNH TRONG NƯỚC
bộ
Trang 2

I. TÀI CHÍNH VIỆT NAM HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN
SỰ RA ĐỜI THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN VIỆT NAM
1. QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN
1.1 Sự hình thành:
Do sự phát triển của nền kinh tế, nhu cầu về tích vốn trong xã hội tăng lên và trở nên đa dạng, phong
phú; người thì cần vốn cho mục đích tiêu dùng hay đầu tư, người thì có vốn nhàn rỗi muốn cho vay để
sinh lời. Đầu tiên, họ tìm gặp nhau trực tiếp trên cơ sở quen biết. Tuy nhiên sau đó, khi cung cầu vốn
không ngừng tăng lên thì hình thức vay, cho vay trực tiếp dựa trên quan hệ quen biết không đáp ứng
được; Vậy cần phải có một thị trường cho cung và cầu gặp nhau, đáp ứng các nhu cầu tài chính của
nhau – Đó là thị trường tài chính. Thông qua thị trường tài chính, nhiều khoản vốn nhàn rỗi được huy
động vào tiêu dùng, đầu tư, tạo đòn bẩy cho phát triển kinh tế. Căn cứ vào thời gian luân chuyển vốn,
thị trường tài chính bao gồm:
a. Thị trường tiền tệ.
Là thị trường giao dịch các loại chứng khoán và chứng chỉ nợ ngắn hạn dưới 1 năm như thị trường
giao dịch các loại tín phiếu ngân hàng, tín phiếu kho bac và thị trường ngoại hối. (Tín phiếu kho bạc là
loại giấy nợ do chính phủ phát hành có kỳ hạn dưới một năm để bù đắp thiếu hụt tạm thời của Ngân
sách Nhà nước và là một công cụ trong những công cụ quan trọng để Ngân hàng Trung ương điều
hành chính sách tiền tệ. (tại Việt Nam, tín phiếu kho bạc do Bộ Tài chính phát hành). Tín phiếu kho bạc
thường có kỳ hạn 1 tháng, 3 tháng, 6 tháng hay 9 tháng với một hay nhiều mức mệnh giá. Tín phiếu
kho bạc thường được coi là không có rủi ro tín dụng (rủi ro phá sản).
b. Thị trường vốn.
Là thị trường phát hành và giao dịch các loại chứng khoán dài hạn trên 1 năm như thị trường trái phiếu
kho bạc, trái phiếu ngân hàng và thị trường chứng khoán. (Trái phiếu: là một chứng nhận nghĩa vụ nợ
của người phát hành phải trả cho người sở hữu trái phiếu đối với một khoản tiền cụ thể (mệnh giá của
trái phiếu), trong một thời gian xác định và với một lợi tức quy định. Người phát hành có thể là doanh
nghiệp (trái phiếu trong trường hợp này được gọi là trái phiếu doanh nghiệp), một tổ chức chính quyền
như Kho bạc nhà nước (trong trường hợp này gọi là trái phiếu kho bạc), chính quyền (trong trường hợp
này gọi là công trái hoặc trái phiếu chính phủ). Người mua trái phiếu, hay trái chủ, có thể là cá nhân
hoặc doanh nghiệp hoặc chính phủ).
Tóm lại, ban đầu nhu cầu vốn cũng như tiết kiệm trong dân chưa cao và nhu cầu về vốn chủ yếu là vốn
ngắn hạn. Theo thời gian, sự phát triển kinh tế, nhu cầu về vốn dài hạn cho đầu tư phát triển ngày càng
cao. Chính vì vậy, Thị trường vốn đã ra đời để đáp ứng các nhu cầu này. Để huy động được vốn dài
bộ
Trang 3

hạn, bên cạnh việc đi vay ngân hàng thông qua hình thức tài chính gián tiếp, Chính phủ và doanh
nghiệp còn huy động vốn thông qua hình thức phát hành chứng khoán. Khi một bộ phận các chứng
khoán có giá trị nhất định được phát hành, thì xuất hiện nhu cầu mua, bán chứng khoán; và đây chính
là sự ra đời của Thị trường chứng khoán với tư cách là một bộ phận của Thị trường vốn nhằm đáp ứng
nhu cầu mua, bán và trao đổi chứng khoán các loại.
1.2 Khái niệm.
Thị trường chứng khoán là một bộ phận quan trọng của Thị trường vốn, hoạt động của nó nhằm huy
động những nguồn vốn tiết kiệm nhỏ trong xã hội tập trung thành nguồn vốn lớn tài trợ cho doanh
nghiệp, các tổ chức kinh tế và Chính phủ để phát triển sản xuất, tăng trưởng kinh tế hay cho các dự án
đầu tư.
Thị trường chứng khoán là nơi diễn ra các hoạt động giao dịch mua bán các loại chứng khoán. Thị
trường chứng khoán gồm:
- Thị trường sơ cấp.
- Thị trường thứ cấp.
- Thị trường OTC.
- Thị trường tự do.
Việc mua bán được tiến hành ở hai thị trường sơ cấp và thứ cấp. Do vậy thị trường chứng khoán là nơi
chứng khoán được phát hành và trao đổi.
Thị trường sơ cấp : Người mua mua được chứng khoán lần đầu từ những người phát hành.
1. Chức năng của thị trường sơ cấp:
- Đối với nền kinh tế: Huy động và phân phối vốn hiệu quả; giảm sức ép nhu cầu vốn đối với
hệ thống Ngân hàng.
- Đối với Chính phủ: Giải quyết thiếu hụt ngân sách; thực hiện các dự án đầu tư lớn; điều hòa
lượng cung tiền.
- Doanh nghiệp: Mở rộng đầu tư, phát triển sản xuất, uy tín được nâng cao, làm ăn hiệu quả.
- Nhà đầu tư: Tạo ra công cụ đầu tư mới, tạo điều kiện thu hút các nhà đầu tư nước ngoài.
2. Các tổ chức phát hành trên thị trường sơ cấp:
- CTCP và NGTMCP phát hành CP thưởng, CP ưu đãi, trái phiếu công ty, TP ngân hàng.
- Công Ty TNHH phát hành trái phiếu.
- Quỹ đầu tư: Chứng chỉ quỹ đầu tư.
- Bộ tài chính(Kho bạc nhà nước): TP chính phủ.
3. Các loại chứng khoán phát hành trên thị trường sơ cấp:
- Cổ phiếu phổ thông.
- CP ưu đãi biểu quyết.
- CP ưu đãi cổ tức.
- CP ưu đãi hoàn lại.
- TP chính phủ, TP Công Ty.
- TP kèm quyền mua CP mới.
bộ
Trang 4

- TP chuyển đổi sang CP thường.
- Chứng chỉ quỹ đầu tư.
Thị trường thứ cấp : Nơi diễn ra sự mua đi bán lại các chứng khoán đã được phát hành ở Thị trường
sơ cấp.
1. Sự khác biệt giữa hai thị trường.
Thị trường sơ cấp Thị trường thứ cấp
Thành lập công ty hay phát hành bổ sung
Tổ chức phát hành với cổ đông
Tiền do công ty phát hành thu
Công ty đã thành lập
Người đầu tư với nhau
Tiền do nhà đầu tư hưởng
2. Hàng hóa giao dịch trên Thị trường chứng khoán
Bao gồm các cổ phiếu, trái phiếu và một số công cụ tài chính khác có thời hạn trên 1 năm.
3. Vị trí của Thị trường chứng khoán:
Trong thị trường Tài chính có hai thị trường lớn là:
- Thị trường Tài chính ngắn hạn (Thị trường tiền tệ);
- Thị trường Tài chính dài hạn (Thị trường vốn): bao gồm Thị trường tín dụng dài hạn; Thị
trường cầm cố; và Thị trường chứng khoán.
4. Đặc điểm chủ yếu của Thị trường chứng khoán:
- Được đặc trưng bởi hình thức tài chính trực tiếp, người cần vốn và người cung cấp vốn đều
trực tiếp tham gia thị trường, giữa họ không có trung gian tài chính;
- Là thị trường gần với Thị trường cạnh tranh hoàn hảo. Mọi người đều tự do tham gia vào thị
trường. Không có sự áp đặt giá cả trên thị trường chứng khoán, mà giá cả ở đây được hình
thành dựa trên quan hệ cung – cầu;
- Về cơ bản là một thị trường liên tục, sau khi các chứng khoán được phát hành trên thị
trường sơ cấp, nó có thể được mua đi bán lại nhiều lần trên thị trường thứ cấp. Thị trường
chứng khoán đảm bảo cho các nhà đầu tư có thể chuyển chứng khoán của họ thành tiền
mặt bất cứ lúc nào họ muốn.
2. SỰ RA ĐỜI CỦA THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN VIỆT NAM.
Sau nhiều năm chuẩn bị và chờ đợi , ngày 11-7-1998 Chính phủ đã ký Nghị định số 48/CP ban hành về
chứng khoán và TTCK chính thức khai sinh cho Thị trường chứng khoán Việt Nam ra đời.
Cùng ngày, Chính phủ cũng ký quyết định thành lập Trung tâm Giao dịch Chứng khoán đặt tại TP.HCM
và Hà Nội. Việc chuẩn bị cho TTCKVN thực ra đã do Uỷ Ban Chứng khoán Việt Nam ra đời bằng Nghị
định 75/CP ngày 28-11-1996.
Trung tâm Giao dịch Chứng khoán TP.HCM (TTGDCK TP.HCM) được thành lập theo Quyết định số
127/1998/QĐ-TTg ngày 11-7-1998 và chính thức đi vào hoạt động thực hiện phiên giao dịch đầu tiên
vào ngày 28-7-2000.
Trung tâm Giao dịch chứng khoán (TTGDCK) Hà Nội đã chính thức chào đời vào ngày 8/3/2005. Khác
với TTGDCK TP.HCM (vốn là nơi niêm yết và giao dịch chứng khoán của các công ty lớn), TTGDCK
Hà Nội sẽ là “sân chơi” cho các DN nhỏ và vừa (với vốn điều lệ từ 5 đến 30 tỷ đồng).
bộ
Trang 5

3. CHỈ SỐ VN – INDEX.
VN - Index là ký hiệu của chỉ số chứng khoán Việt Nam. VN - Index xây dựng căn cứ vào giá trị thị
trường của tất cả các cổ phiếu được niêm yết. Với hệ thống chỉ số này, nhà đầu tư có thể đánh giá và
phân tích thị trường một cách tổng quát.
Chỉ số VN -Index so sánh giá trị thị trường hiện hành với giá trị thị trường cơ sở vào ngày gốc 28-7-
2000, khi thị trường chứng khoán chính thức đi vào hoạt động.
Giá trị thị trường cơ sở trong công thức tính chỉ số được điều chỉnh trong các trường hợp như niêm yết
mới, huỷ niêm yết và các trường hợp có thay đổi về vốn niêm yết.
Công thức tính chỉ số VN – Index:
VN-Index = Tổng giá trị thị trường hiện tại của các cổ phiếu niêm yết / Tổng giá trị thị
trường cơ sở của các cổ phiếu niêm yết.
VN - Index được tính theo công thức sau:
Vn-Index =
Trong đó:
- P1i : Giá hiện hành của cổ phiếu i.
- Q1i: Khối lượng đang lưu hành của cổ phiếu i
- P0i : Giá của cổ phiếu i thời kỳ gốc
- Q0i: Khối lượng của cổ phiếu i tại thời kỳ gốc
- i : 1,..., n
Chỉ số phản ánh sự thay đổi giá cả của chứng khoán. Vì vậy trong quá trình tính toán chỉ số, người ta
phải loại bỏ những yếu tố làm thay đổi giá trị của chỉ số mà không phải do giá cả thay đổi, ví dụ như: có
cổ phiếu mới niêm yết, việc tách, gộp cổ phiếu...
Trong những trường hợp này, số chia sẽ được điều chỉnh để đảm bảo chỉ số có tính liên tục và phản
ánh đúng những thay đổi về giá cả trên thị trường.
Ví dụ: Trường hợp có thêm cổ phiếu mới được niêm yết thì số chia sẽ được điều chỉnh:
Số chia mới (d) = (Tổng giá trị thị trường của các cổ phiếu niêm yết cũ + Tổng giá trị thị
trường của các cổ phiếu mới niêm yết / Tổng giá trị thị trường của các cổ phiếu niêm
yết cũ ) x Số chia cũ.
Ví dụ về cách tính VN-Index:
Kết quả phiên giao dịch đầu tiên ngày 28/07/2000
Tên công ty Tên cổ
phiếu
Giá thực hiện
(VND/Cổ phiếu)
Số lượng
cổ phiếu
niêm yết
Giá trị
thị trường
(VND)
Cơ điện lạnh REE 16.000 15.000.000 240.000.000.000
bộ
Trang 6

Cáp vật liệu viễn thông SAM 17.000 12.000.000 204.000.000.000
Tổng 444.000.000.000
VN-Index = 444.000.000.000 / 444.000.000.000 x 100 = 100 điểm
Kết quả phiên giao dịch ngày 02/08/2000
phiếu
Giá thực hiện
(VND/Cổ phiếu)
Số lượng cổ
phiếu niêm yết
Giá trị thị trường
(VND)
Cơ điện lạnh REE 16.600 15.000.000 249.000.000.000
Tổng 459.000.000.000
VN-Index = 459.000.000.000 / 444.000.000.000 x 100 = 103,38 điểm
Kết quả phiên giao dịch ngày 04/08/2000
phiếu
Giá thực hiện
(VND/Cổ phiếu)
Số lượng cổ
phiếu niêm yết
Giá trị thị trường
(VND)
Cơ điện lạnh REE 16.900 15.000.000 253.500.000.000
Giấy Hải Phòng HAP 16.000 1.008.000 16.128.000.000
Transimex TMS 14.000 2.200.000 30.800.000.000
Tổng 514.028.000.000
Điều chỉnh hệ số chia mới:
d = (459.000.000.000 + 16.128.000.000 + 30.800.000.000) /
459.000.000.000 ) x 444.000.000.000 = 489.394.405.226
VN-Index = 514.028.000.000 / 489.394.405.226 x 100 = 105,03 điểm.
4. HÌNH THỨC TỔ CHỨC THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN VIỆT NAM
Việc điều hành và giám sát thị trường chứng khoán được tổ chức theo nhiều cấp độ khác nhau, bao
gồm:
- Các cơ quan quản lý của Chính phủ:
• Bộ Tài chính.
• Ủy ban Chứng khoán Nhà nước.
• Các Bộ, cơ quan ngang Bộ theo lĩnh vực.
bộ
Trang 7

- Các tổ chức tự quản:
• Sở Giao dịch chứng khoán.
• Hiệp hội các nhà kinh doanh chứng khoán.
Trung tâm giao dịch chứng khoán gồm:
1) Trung tâm GDCK TP.HCM.
Sở Giao dịch Chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh (HOSE) được thành lập tháng 7 năm 2000, là một
đơn vị trực thuộc Ủy ban Chứng khoán Nhà nước và quản lý hệ thống giao dịch chứng khoán niêm yết
của Việt Nam. Chỉ số giá cổ phiếu trong một thời gian nhất định (phiên giao dịch, ngày giao dịch) của
các công ty niêm yết tại trung tâm này được gọi làVN-Index. Sở Giao dịch Chứng khoán Thành phố Hồ
Chí Minh hoạt động như một công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên Nhà nước với số vốn điều
lệ là một nghìn tỷ đồng. Các giao dịch bắt đầu từ ngày 28 tháng 7 năm 2000. Từ khi thành lập đến ngày
7 tháng 8 năm 2007, nó mang tên Trung tâm giao dịch chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh(HOSTC).
Từ ngày 8 tháng 8 năm 2007, HSTC mới được đổi tên thành Sở Giao dịch Chứng khoán Thành phố
Hồ Chí Minh (HOSE).
2) Trung tâm GDCK HN.
bộ
Trang 8

Ra đời ngày 11 tháng 07 năm 1998 theo quyết định của 127/1998/QĐ-TTg, lúc đầu mang tên Trung
tâm Giao dịch chứng khoán Hà Nội (HASTC). Từ 17 tháng 1 năm 2009 mang tên hiện tại.
Nhiệm vụ và quyền hạn của TTGDCK:
- Quản lý điều hành hệ thống giao dịch chứng khoán;
- Quản lý, giám sát hoạt động niêm yết chứng khoán;
- Quản lý, giám sát hoạt động của thành viên Trung tâm và các tổ chức phụ trợ;
- Tổ chức, quản lý và thực hiện việc công bố và cung cấp dịch vụ thong tin thị trường;
- Cung cấp dịch vụ đăng ký, thanh toán bù trừ và lưu ký chứng khoán;
- Phát hiện và kiến nghị xử lý các vi phạm về chứng khoán và thị trường chứng khoán;
- Kiến nghị các giải pháp ổn định và phát triển các hoạt động giao dịch tại Trung tâm;
- Thu các khoản phí theo quy định của pháp luật;
- Lập và quản lý Quỹ hỗ trợ thanh toán theo quy định của pháp luật;
- Làm trung tâm hòa giải theo yêu cầu khi phát sinh tranh chấp liên quan đến chứng
khoán niêm yết;
- Thực hiện chế độ báo cáo thống kê, kế toán, kiểm toán và quản lý tài sản theo quy
định của Nhà nước;
- Thực hiện hợp tác quốc tế trong lĩnh vực chứng khoán và thị trường chứng khoán
theo quy định.
5. TỔNG QUAN VỀ HỆ THỐNG ĐĂNG KÝ, LƯU KÝ, BÙ TRỪ VÀ THANH TOÁN
CHỨNG KHOÁN.
5.1 Khái niệm.
5.1.1 Khái niệm về hệ thống đăng ký, lưu ký, bù trừ và thanh toán chứng khoán.
Hệ thống đăng ký, lưu ký, bù trừ và thanh toán chứng khoán là tên gọi thông thường của một hệ thống
cụ thể của:
- Trang thiết bị
- Con người
- Các quy định và hoạt động về đăng ký, lưu ký, bù trừ và thanh toán chứng khoán.
Hệ thống này là một trong các thành tố cốt yếu trong cấu trúc hạ tầng của thị trường chứng khoán.
Có vai trò quản lý, lưu giữ và xử lý thông tin về sở hữu chứng khoán của Nhà đầu tư thông qua hệ
thống các sổ theo dõi và quản lý thông tin dưới dạng tài khoản chứng khoán ghi sổ.
Thực hiện chức năng liên quan đến chức năng thanh toán giao dịch, thực hiện quyền cho người sở
hữu chứng khoán.
5.1.2 Khái niệm về đăng ký, lưu ký, bù trừ và thanh toán chứng khoán:
- Hoạt động đăng ký.
Là việc đăng ký các thông tin về chứng khoán và quyền sở hữu chứng khoán của người nắm
giữ.
- Hoạt động lưu ký.
bộ
Trang 9

Là hoạt động lưu giữ, bảo quản chứng khoán của khách hàng và giúp khách hàng thực hiện các
quyền của mình đối với chứng khoán.
- Hoạt động bù trừ.
Là việc xử lý các thông tin về giao dịch chứng khoán nhằm đưa ra một con số ròng cuối cùng mà
các đối tác tham gia phải thanh toán sau khi giao dịch. Kết quả bù trừ sẽ chỉ ra bên nào phải trả
tiền, bên nào phải giao chứng khoán.
- Hoạt động thanh toán.
Là hoạt động hoàn tất các giao dịch chứng khoán, trong đó các bên sẽ thực hiện nghĩa vụ của
mình: bên phải trả chứng khoán thực hiện việc giao chứng khoán, bên phải trả tiền thực hiện việc
chuyển tiền.
MINH HỌA CƠ CHẾ GIAO DỊCH
bộ
Trang 10

5.2 Hệ thống lưu ký chứng khoán:
Hệ thống lưu ký chứng khoán:
- Ghi nhận thông tin về việc sở hữu chứng khoán
- Xác lập quyền lợi
- Và sử lý giao dịch lưu ký cho người sở hữu chứng khoán
Thông thường các thông tin về việc sở hữu chứng khoán sẽ được ghi nhận trên hệ thống TTLK ghi sổ,
mọi dịch chuyển về sở hữu chứng khoán giữa các bên được thực hiện trên cơ sở các điều chuyển hệ
thống tài khoản mà không phải thực hiện các chuyển giao vật chất.
5.2.1 Vai trò của hệ thống lưu ký chứng khoán:
Đối với người sở hữu CK: tận dụng được các dịch vụ tiện ích do các tổ chức lưu ký trung gian cung
cấp:
- Quản lý an toàn CK
- Môi giới và xác nhận giao dịch
- Quản lý thông tin liên quan đến CK và thay mặt thực hiện quyền.
Đối với tổ chức phát hành: nhờ tổ chức trung gian chuyên nghiệp đảm nhận các chức năng chính liên
quan đến quản lý thông tin người sở hữu CK:
- Tiết kiệm được chi phí phát hành CK, chi phí quản lý thông tin người sở hữu CK
- Thông tin về người sở hữu CK được lưu giữ một cách chính xác và thuận tiện hơn bởi
các tổ chức chuyên nghiệp.
Đối với hoạt động của TTCK:
- CK sẽ được lưu ký tập trung, thông tin sở hữu CK sẽ được TTLKCK quản lý dưới hình
thức ghi sổ tài khoản
- Thanh toán các giao dịch CK được thực hiện một cách thuận tiện và an toàn thông qua
việc hạch toán trên hệ thống tài khoản ghi sổ của NĐT mà không phải tiến hành các chuyển giao
vật chất → giảm thiểu rủi ro thanh toán.
5.2.2 Các mô hình hệ thống quản lý chứng khoán
bộ
Trang 11

- Hệ thống quản lý chứng khoán trực tiếp.
- Hệ thống quản lý lưu ký chứng khoán tập trung (gián tiếp).
5.2.3 Các nguyên tắc đảm bảo cho việc vận hành hệ thống lưu ký tập trung
- Nguyên tắc trung gian
- Tập trung hóa chứng khoán
- Quản lý an toàn và tách biệt chứng khoán của khách hàng
- Ủy quyền đứng tên
5.2.4 Các đối tượng tham gia vào hệ thống LKCK tập trung
- Trung tâm lưu ký chứng khoán
- Tổ chức lưu ký trung gian
- Người đầu tư (người sở hữu CK)
- Đại lý chuyển nhượng
- Tổ chức đăng ký.
5.3 Hệ thống bù trừ và thanh toán chứng khoán.
a) Hoạt động bù trừ.
Là quá trình tính toán nhằm xác định số lượng tiền và CK ròng mà các bên tham gia vào giao dịch một
loại CK trong một phiên giao dịch phải có nghĩa vụ thanh toán.
b) Hoạt động thanh toán.
Là quá trình hoàn tất một giao dịch CK, trong đó tiền và CK theo kết quả bù trừ sẽ được chuyển giao
và được hạch toán tăng, giảm trên các TK tương ứng. Quá trình này nhằm thực hiện các nghĩa vụ
thanh toán cuối cùng của các bên tham gia giao dịch.
5.3.1 Vai trò của hệ thống bù trừ và thanh toán với TTCK
- Đảm bảo sự hoạt động hiệu quả của TTCK
- Duy trì sự ổn định của TTCK
- Thúc đẩy sự lưu chuyển vốn nhanh, hiệu quả, chính xác.
5.3.2 Nguyên tắc chung trong hoạt động bù trừ và thanh toán chứng khoán
- Tập trung hóa chứng khoán
- Đảm bảo thanh toán tiền và chuyển giao chứng khoán
- Chuyển giao chứng khoán cùng với thanh toán tiền
5.3.3 Các đối tượng tham gia hệ thống bù trừ và thanh toán CK
- Sở giao dịch CK
- Tổ chức lưu ký và bù trừ
- Ngân hàng thanh toán
- Thành viên thanh toán
5.3.4 Các phương thức bù trừ thanh toán chứng khoán
bộ
Trang 12

- Thanh toán theo từng đối tác giao dịch
- Thanh toán ròng liên tục theo kết quả bù trừ đa phương
- Phương thức thanh toán tức thời theo từng giao dịch
- Phương thức thanh toán cuốn chiếu.
6. MÔ HÌNH TỔ CHỨC CỦA TRUNG TÂM LƯU KÝ CHỨNG KHOÁN VIỆT NAM.
Từ năm 2000-2006 trở về trước:
- Tại TTGDCK TP.HCM (nay là SGDCK TP.HCM): hệ thống ĐK, LK, BT và TT CK
cung cấp các dịch vụ hỗ trợ sau giao dịch cho các CK niêm yết, giao dịch trên TTGDCK TP.HCM
- Tại TTGDCK HN (nay là SGDCK HN): hệ thống ĐK, LK, BT và TT CK cung cấp các
dịch vụ hỗ trợ sau giao dịch cho các CK niêm yết, giao dịch trên TTGDCK HN
 Ngày 27/7/2005, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 189/2005/QĐ-TTg thành lập Trung
tâm Lưu ký Chứng khoán, với tư cách là tổ chức duy nhất thực hiện chức năng cung cấp dịch vụ hỗ trợ
hoàn tất giao dịch trên thị trường chứng khoán Việt Nam.
 Ngày 01/05/2006, Trung tâm lưu ký chính thức đi vào hoạt động trên cơ sở tiếp nhận toàn bộ hoạt
động đăng ký lưu ký và thanh toán bù trừ từ Trung tâm giao dịch chứng khoán Tp. Hồ Chí Minh (nay là
Sở giao dịch chứng khoán Tp. Hồ Chí Minh) và Trung tâm giao dịch chứng khoán Hà Nội (nay là Sở
giao dịch chứng khoán Hà Nội).
 Ngày 18/12/2008, Thủ tướng đã ký Quyết định số 171/2008/ QĐ- TTg về việc thành lập Trung tâm
lưu ký chứng khoán Việt nam trên cơ sở chuyển đổi, tổ chức lại Trung tâm lưu ký chứng khoán sang
hoạt động theo mô hình công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên thuộc sở hữu của Nhà nước theo
quy định của Luật chứng khoán.
 Trên cơ sở này, ngày 29/07/2009, Trung tâm lưu ký chính thức chuyển đổi hoạt động sang mô hình
Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên thuộc sở hữu Nhà nước.
6.1 Chức năng, nhiệm vụ.
 Quyết định 189/2005/QĐ-TTg ngày 27/7/2005 của Thủ tướng Chính phủ quy định Trung tâm lưu ký
chứng khoán có nhiệm vụ thực hiện đăng ký, lưu ký, bù trừ, thanh toán chứng khoán và cung cấp các
dịch vụ hỗ trợ việc giao dịch mua, bán chứng khoán.
 Quyết định số 1393/Q Đ-BTC ngày 4/6/2009 của Bộ trưởng Bộ Tài chính về Điều lệ Tổ chức và hoạt
động của Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam đã cụ thể hoá các chức năng của Trung tâm lưu
ký chứng khoán như sau:
- Cung cấp dịch vụ đăng ký, lưu ký, bù trừ và thanh toán chứng khoán cho các chứng
khoán niêm yết trên Sở Giao dịch Chứng khoán và các chứng khoán của công ty đại chúng chưa
niêm yết phù hợp với quy định của pháp luật;
- Thực hiện cấp mã chứng khoán bao gồm mã chứng khoán trong nước và mã định
danh chứng khoán quốc tế (ISIN: International Securities Identification Number) cho các loại
chứng khoán niêm yết tại SGDCK và chứng khoán của các công ty đại chúng;
- Tổ chức thực hiện quyền của người sở hữu chứng khoán cho các tổ chức phát hành
là các công ty đại chúng, các tổ chức có chứng khoán niêm yết trên SGDCK;
- Cung cấp dịch vụ đại lý thanh toán cổ tức và lãi trái phiếu cho các tổ chức phát hành;
bộ
Trang 13

- Cung cấp dịch vụ đại lý chuyển nhượng và thực hiện chuyển quyền sở hữu đối với
các trường hợp chuyển nhượng chứng khoán không qua giao dịch mua bán chứng khoán theo
quy định pháp luật;
- Cung cấp dịch vụ đăng ký, lưu ký và đại lý chuyển nhượng cho các loại chứng khoán
khác theo thoả thuận với các tổ chức phát hành;
- Cung cấp các dịch vụ liên quan tới chứng khoán đăng ký tại TTLKCK Việt Nam để
hỗ trợ cho các giao dịch chứng khoán;
- Sử dụng các cơ chế quản trị rủi ro bao gồm cả việc quản lý Quỹ hỗ trợ thanh toán để
hỗ trợ kịp thời cho các thành viên lưu ký trong trường hợp thành viên lưu ký tạm thời mất khả
năng thanh toán nhằm đảm bảo an toàn cho hệ thống thanh toán chứng khoán;
- Giám sát hoạt động của các thành viên lưu ký nhằm đảm bảo sự tuân thủ các Quy
chế hoạt động nghiệp vụ của TTLKCK Việt Nam nhằm bảo vệ tài sản của người sở hữu chứng
khoán;
- Quản lý tỷ lệ sở hữu của người đầu tư nước ngoài theo quy định của pháp luật;
- Hỗ trợ phát triển thị trường thông qua việc cung cấp các dịch vụ cơ sở hạ tầng kỹ
thuật, thông tin nhằm mục tiêu phát triển thị trường chứng khoán;
- Tham gia vào các chương trình hợp tác quốc tế trong lĩnh vực chứng khoán và thị
trường chứng khoán trong khuôn khổ quy định của Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước và Bộ Tài
chính;
- Thực hiện các chức năng, nhiệm vụ khác sau khi được Bộ Tài chính chấp thuận.
6.2 Thành viên của trung tâm lưu ký chứng khoán (TTLKCK)
Thành viên lưu ký là công ty chứng khoán, ngân hàng thương mại hoạt động tại Việt Nam, được
UBCKNN cấp Giấy chứng nhận đăng ký hoạt động LKCK và được TTLKCK chấp thuận trở thành
TVLK.
6.2.1 Quyền của thành viên lưu ký
- Mở TK LK CK tại TTLKCK cho thành viên và cho KH của thành viên để quản lý CK
lưu ký của KH
- Nhận các dịch vụ về ĐK, LK, BT và TT CK từ TTLKCK đối với CK đã đăng ký tại
TTLKCK và cung cấp các dịch vụ nêu trên cho KH.
- Nhận các thông tin về tình hình TKLK CK từ TTLKCK
- Thu phí theo qui định
- Các quyền khác theo qui định của pháp luật
6.2.2 Nghĩa vụ của thành viên lưu ký
- Tuân thủ các nghĩa vụ qui định tại điều 46 LCK và các qui định có
- liên quan.
- Cung cấp cho TTLKCK thông tin hoặc tài liệu cần thiết kịp thời và chính xác để thực
hiện việc ĐK, LK, BT và TT CK theo qui định hoặc khi TTLKCK có yêu cầu bằng văn bản và chịu
trách nhiệm về nội dung thông tin cung cấp cho TTLKCK
- Bảo mật thông tin về sở hữu CK của KH theo qui định của pháp luật
- Đóng góp vào Quỹ hỗ trợ thanh toán
bộ
Trang 14

- Chịu trách nhiệm về các thiệt hại do thành viên gây ra cho TTLKCK, thành viên khác
và NĐT, trừ trường hợp bất khả kháng
- Nộp phí sử dụng dịch vụ do TTLKCK cung cấp theo qui định của BTC
- Các nghĩa vụ khác theo qui định của pháp luật
6.2.3 Thành viên mở Tài Khoản trực tiếp tại TTLKCK
Các tổ chức sau đây được đăng ký làm Thành viên mở tài khoản trực tiếp tại TTLKCK:
- Ngân hàng Nhà nước.
- Kho bạc Nhà nước.
- Tổng công ty đầu tư và kinh doanh vốn Nhà nước (SCIC)
- Các tổ chức tín dụng, bảo hiểm tham gia thị trường trái phiếu do SGDCK,
TTGDCK tổ chức.
- Trung tâm lưu ký các nước.
- Các đối tượng khác theo qui định của TTLKCK.
 Thành viên mở TK trực tiếp là NHNN mở TK để LKCK các loại giấy tờ có giá thuộc sở hữu của
chính NHNN và các khách hàng lưu ký của NHNN nhằm phục vụ cho mục đích giao dịch trên thị
trường tiền tệ.
 Các Thành viên mở TK trực tiếp quy định tại Điểm b, c và d Khoản 1 Điều này mở TK để LK các CK
thuộc sở hữu của chính mình và được sử dụng dịch vụ LK, ĐK, BT và TT của TTLKCK.
6.3 Các hoạt động nghiệp vụ
6.3.1 Đăng ký chứng khoán
 Các loại CK sau đây phải thực hiện đăng ký tại TTLKCK:
- CK của các công ty đại chúng, tổ chức niêm yết.
- Trái phiếu chính phủ niêm yết trên SGDCK.
- Trái phiếu của các tổ chức kinh tế, của chính quyền địa phương niêm yết trên
SGDCK.
- CCQ đầu tư niêm yết trên SGDCK.
- Các loại CK khác phải đăng ký tại TTLKCK trên cơ sở thoả thuận giữa TTLKCK và
tổ chức phát hành.
- CK đăng ký tại TTLKCK theo hình thức đăng ký ghi sổ.
- Thông tin về chứng khoán đăng ký, đối tượng nộp hồ sơ đăng ký tại TTLKCK .
 Tổ chức phát hành thực hiện đăng ký các thông tin sau về CK tại TTLKCK:
- Thông tin về tổ chức phát hành CK.
- Thông tin về CK phát hành.
- Thông tin về danh sách người sở hữu CK.
6.3.2 Hoạt động lưu ký chứng khoán.
6.3.2.1 Nguyên tắc lưu ký chứng khoán
bộ
Trang 15

 Việc LKCK của khách hàng tại VSD được thực hiện theo nguyên tắc: khách hàng LKCK tại THÀNH
VIÊNLK và THÀNH VIÊNLK tái lưu ký CK của khách hàng tại VSD.”
 Để LKCK, KH phải ký hợp đồng mở tài khoản LKCK với THÀNH VIÊN LK → THÀNH VIÊN LK có
trách nhiệm mở và quản lý TK chi tiết cho từng NĐT.
 Để tái LKCK, thành viên phải mở TKLK CK đứng tên THÀNH VIÊN LK tại TTLKCK → TTLKCK mở
TKLK cho từng THÀNH VIÊN LK và nhận lưu ký CK của NĐT từ các THÀNH VIÊN LK.
a) Mở tài khoản lưu ký chứng khoán:
1. Nhà đầu tư phải mở tài khoản giao dịch chứng khoán tại công ty chứng khoán để thực hiện giao dịch
chứng khoán trên SGDCK và chịu trách nhiệm cung cấp đầy đủ, chính xác các thông tin khi mở tài
khoản giao dịch.
2. Nhà đầu tư chỉ được phép mở một tài khoản giao dịch tại mỗi công ty chứng khoán, ngoại trừ các
trường hợp sau:
a) Tài khoản giao dịch ký quỹ của nhà đầu tư;
b) Công ty quản lý quỹ phải mở tài khoản giao dịch riêng biệt cho bản thân công ty và từng quỹ đầu tư
chứng khoán do công ty quản lý quỹ quản lý tại mỗi công ty chứng khoán nơi công ty quản lý quỹ mở
tài khoản và phải nêu rõ điều này trong hợp đồng mở tài khoản. Trường hợp thực hiện quản lý danh
mục đầu tư, công ty quản lý quỹ phải mở hai (02) tài khoản giao dịch đứng tên công ty quản lý quỹ tại
công ty chứng khoán thay mặt cho nhà đầu tư ủy thác, bao gồm một (01) tài khoản cho nhà đầu tư ủy
thác trong nước và một (01) tài khoản cho nhà đầu tư ủy thác nước ngoài.
c) Nhà đầu tư nước ngoài là công ty chứng khoán nước ngoài thành lập theo pháp luật nước ngoài
được mở tài khoản giao dịch chứng khoán tách biệt tại công ty chứng khoán để quản lý chứng khoán
thuộc sở hữu của chính công ty (tự doanh) và các tài khoản cho khách hàng (môi giới) của công ty
chứng khoán nước ngoài.
d) Công ty bảo hiểm 100% vốn nước ngoài hoạt động tại Việt Nam khi tham gia giao dịch chứng khoán
phải mở hai (02) tài khoản giao dịch tại công ty chứng khoán: một (01) tài khoản đầu tư từ nguồn vốn
chủ sở hữu và chịu sự điều chỉnh về tỷ lệ sở hữu nước ngoài, một (01) tài khoản đầu tư từ nguồn thu
phí bảo hiểm và không chịu sự điều chỉnh về tỷ lệ sở hữu của nhà đầu tư nước ngoài.
3. Việc mở tài khoản giao dịch chứng khoán của người hành nghề chứng khoán được thực hiện theo
quy định tại Khoản 2 Điều 81, Luật Chứng khoán.
4. Trường hợp nhà đầu tư mở tài khoản giao dịch chứng khoán tại các công ty chứng khoán khác
nhau, trong hồ sơ mở tài khoản tại công ty chứng khoán mới phải ghi rõ số lượng tài khoản đã mở và
mã số tài khoản tại các công ty chứng khoán trước đó.
5. Nhà đầu tư nước ngoài chỉ được mở tài khoản giao dịch sau khi đã đăng ký và được TTLKCK cấp
mã số giao dịch chứng khoán.
6. UBCKNN hướng dẫn nguyên tắc cấp mã tài khoản giao dịch chứng khoán cho nhà đầu tư. Công ty
chứng khoán nơi nhà đầu tư mở tài khoản có trách nhiệm lưu giữ các thông tin về chủ tài khoản, thông
tin giao dịch chứng khoán và các chứng từ có liên quan tối thiểu 10 năm kể từ ngày phát sinh giao dịch.
7. Nhà đầu tư phải đảm bảo tỷ lệ ký quỹ bằng tiền hoặc chứng khoán trong giao dịch. UBCKNN hướng
dẫn tỷ lệ ký quỹ bằng tiền hoặc chứng khoán sau khi được Bộ Tài chính chấp thuận.
8. Việc chuyển nhượng chứng khoán niêm yết, đăng ký giao dịch phải thực hiện qua SGDCK. Các
trường hợp chuyển nhượng nêu tại Khoản 2 Điều 3 Thông tư này được thực hiện thông qua TTLKCK
và phải công bố thông tin trên SGDCK.
9. Công ty chứng khoán thực hiện mua cổ phiếu, chứng chỉ quỹ lô lẻ của nhà đầu tư theo giá thoả
thuận hoặc tổ chức giao dịch lô lẻ cho khách hàng theo hướng dẫn của UBCKNN.
b) Quản lý tài khoản lưu ký chứng khoán tại TTLKCK
bộ
Trang 16

TTLKCK, THÀNH VIÊN LK quản lý TKLK CK theo nguyên tắc sau đây:
- CKLK tại TTLKCK, THÀNH VIÊN LK là tài sản thuộc sở hữu của khách hàng, được
quản lý tách biệt với tài sản của TTLKCK, THÀNH VIÊN LK.
- TTLKCK, THÀNH VIÊN LK không được sử dụng CK của khách hàng vì lợi ích của
bên thứ ba hoặc vì lợi ích của chính mình
c) Ký gởi chứng khoán.
- Thứ nhất : việc ký gởi CK của NĐT vào TTLKCK được thực hiện theo nguyên tắc ký gởi CK ghi sổ.
- Đối với CK được phát hành theo hình thức ghi sổ. Người sở hữu CK được Tổ chức phát hành cấp sổ
chứng nhận quyền sở hữu CK.
- Việc theo dõi thông tin về người sở hữu CK sẽ được Tổ chức phát hành dựa vào sổ theo dõi cổ đông
do tổ chức phát hành lập và quản lý.
Sơ đồ:
d) Lưu ký đối với CK được phát hành theo hình thức ghi sổ :
Bước 1: Người sở hữu CK phải mang sổ chứng nhận CK tới THÀNH VIÊNLK nơi mở TK để lưu ký
Bước 2: THÀNH VIÊNLK gửi yêu cầu lưu ký lên TTLKCK
Bước 3: TTLKCK kiểm tra thông tin sở hữu CK của NĐT và xác nhận hạch toán lưu ký với THÀNH
VIÊNLK
Bước 4: THÀNH VIÊNLK hạch toán CK lưu ký vào TK của NĐT
e) Lưu ký đối với CK được phát hành theo hình thức chứng chỉ CK :
Thứ hai: ký gởi CK đã được phát hành dưới hình thức chứng chỉ CK. Khi làm thủ tục đăng ký với
TTLKCK, theo qui định về đăng ký CK, Tổ chức phát hành phải thực hiện chuyển đổi chứng chỉ CK
sang CK ghi sổ để đăng ký CK theo hình thức ghi sổ với TTLKCK.
f) Lưu ký CK được phát hành mới thông qua hệ thống LKCK của TTLKCK
Thứ ba: ký gửi CK được phát hành mới thông qua hệ thống LKCK của TTLKCK. Trường hợp này được
áp dụng đối với CK phát hành mới của các TCPH đã đăng ký tại TTLKCK và NĐT đã LKCK tại
TTLKCK → căn cứ vào số lượng CK phát hành mới mà NĐT được nhận, TTLKCK và THÀNH VIÊNLK
phân bổ vào TKLK hiện có của NĐT.
bộ
Trang 17

Sơ đồ:
6.3.2.2 Chuyển quyền sở hữu chứng khoán.
Về nguyên tắc:
- Các giao dịch chuyển nhượng quyền sở hữu CK của NĐT được thực hiện thông qua
hệ thống giao dịch tập trung của SGDCK.
- Dựa vào kết quả giao dịch, TTLKCK sẽ thực hiện thanh toán và hạch toán LKCK trên
tài khoản của bên bán và mua CK.
Chuyển khoản CK không qua hệ thống giao dịch CK của SGDCK:
TTLKCK được thực hiện chuyển khoản CKLK không qua hệ thống giao dịch tập trung của SGDCK
trong các trường hợp sau:
- Giao dịch CK lô lẻ theo quy định của pháp luật về CK và TTCK.
- Tất toán tài khoản tại THÀNH VIÊNLK này sang lưu ký tại THÀNH VIÊNLK khác.
- Chuyển khoản phục vụ giao dịch giấy tờ có giá trên thị trường tiền tệ.
- Chuyển khoản để hỗ trợ và cho vay chứng khoán.
- Chuyển khoản xử lý chứng khoán cầm cố theo hợp đồng cầm cố.
- Biếu, tặng, cho, thừa kế CK theo quy định của Luật dân sự.
- Chia tách, sáp nhập, hợp nhất, góp vốn bằng CK thành lập doanh nghiệp hoặc phân
định lại cơ chế quản lý tài chính của doanh nghiệp theo quy định tại Luật dân sự và Luật doanh
nghiệp.
- Tổ chức phát hành mua lại cổ phiếu ưu đãi cán bộ, công nhân viên khi chấm dứt
hợp đồng lao động.
- Khi THÀNH VIÊNLK nơi khách hàng đang mở tài khoản bị huỷ bỏ tư cách thành
- viên, thu hồi Giấy chứng nhận hoạt động lưu ký hoặc bị TTLKCK huỷ tư cách
THÀNH VIÊNLK;
- Các trường hợp chuyển quyền sở hữu khác do Giám đốc TTLKCK quyết định sau
khi có ý kiến chấp thuận của UBCKNN.
bộ
Trang 18

6.3.2.3 Rút chứng khoán
CK lưu ký có thể được rút ra theo yêu cầu của người sở hữu CK.
Trong thời gian chờ rút, CK được quản lý trên TK chờ rút tách biệt với TK CK giao dịch. Theo đó KH sẽ
không thể tiến hành chuyển nhượng, cầm cố hay các GD khác, trừ các quyền lợi mà KH được hưởng
đối với CK mà họ sở hữu.
6.3.3 Hoạt động bù trừ, thanh toán giao dịch CK
GDCK được thực hiện trên các Sàn GDCK được tổng hợp và chuyển kết quả cho TTLKCK để thực
hiện bù trừ và tổ chức thanh toán tập trung.
Trong hoạt động thanh toán giao dịch CK:
- TTLKCK thanh toán CK thông qua việc chuyển khoản ghi sổ TK CK của thành viên
bên bán và mua;
- Ngân hàng thanh toán thực hiện thanh toán tiền cho các giao
- dịch CK theo kết quả bù trừ của TTLKCK thông qua các TK tiền gởi thanh toán tiền
của thành viên mở tại NH thanh toán.
Thanh toán giao dịch CK tại TTLKCK được thực hiện theo nguyên tắc chuyển giao đồng thời và chắc
chắn với thanh toán tiền giao dịch tại NH thanh toán.
6.3.3.1 Ngân hàng thanh toán
a) Điều kiện đối với Ngân hàng thanh toán:
1. Là ngân hàng thương mại Việt Nam.
2. Có vốn điều lệ thực góp trên 5.000 tỷ đồng.
3. Có kết quả hoạt động kinh doanh có lãi trong vòng 2 năm gần nhất.
4. Có hệ số rủi ro tín dụng trong mức an toàn theo tiêu chuẩn của Ngân hàng Nhà nước.
5. Có hệ thống cơ sở vật chất kĩ thuật đảm bảo thực hiện thanh toán giao dịch và kết nối được với
TTLKCK.
6. Có cam kết với UBCKNN về việc cho vay thanh toán giao dịch chứng khoán trong trường hợp
thành viên mất khả năng thanh toán.
7. Có ít nhất 10 thành viên của VSD cam kết đăng ký mở tài khoản thanh toán giao dịch chứng
khoán sau khi được chấp thuận làm Ngân hàng thanh toán và không được từ chối khi thành viên
của VSD đề nghị sử dụng dịch vụ Ngân hàng thanh toán.
8. Hệ thống có khả năng lưu giữ số liệu thông tin thanh toán giao dịch trong vòng ít nhất 01 năm và
có thể cung cấp ngay cho UBCKNN hoặc VSD trong vòng 01 ngày khi có yêu cầu.
b) Quyền và nghĩa vụ của Ngân hàng thanh toán
1. Quyền của Ngân hàng thanh toán:
• Chỉ định hội sở chính hoặc chi nhánh làm đầu mối tổ chức thanh toán GDCK.
• Đề nghị TTLKCK, các THÀNH VIÊNLK tuân thủ các cam kết về thanh toán giữa các bên và
cung cấp các thông tin cần thiết để thực hiện thanh toán giao dịch.
• Được thu phí cung cấp dịch vụ theo quy định của pháp luật.
2. Nghĩa vụ của Ngân hàng thanh toán:
bộ
Trang 19

•Thanh toán đầy đủ và đúng hạn cho các GDCK đã thực hiện trên SGDCK
•Hỗ trợ tiền cho các THÀNH VIÊNLK khi thiếu tiền thanh toán giao dịch theo quy định.
•Ký kết hợp đồng theo nguyên tắc đảm bảo cho thành viên vay khi thiếu tiền thanh toán giao
dịch CK.
•Tuân thủ chế độ thông tin, báo cáo và bảo mật thông tin theo quy định của pháp luật hiện hành.
•Đảm bảo cơ sở vật chất kỹ thuật và nhân lực cần thiết phục vụ việc thanh toán bằng tiền cho
các giao dịch CK.
c) Thanh toán giao dịch của thành viên
•Các thành viên của TTLKCK phải mở tài khoản thanh toán bù trừ tại Ngân hàng thanh toán để
thanh toán tiền cho các giao dịch CK.
•Trường hợp khách hàng mở tài khoản LKCK tại THÀNH VIÊNLK là NHTM và đặt lệnh giao dịch
qua CTCK → việc thanh toán giao dịch sẽ do ngân hàng lưu ký thực hiện.
•Trường hợp THÀNH VIÊNLK không thực hiện đúng các nguyên tắc về quản lý và thanh toán
giao dịch theo quy định của pháp luậtdẫn đến việc thiếu tiền hoặc CK để thanh toán, THÀNH
VIÊNLK có nghĩa vụ thực hiện thanh toán giao dịch đó thay cho KH.
II. TỔ CHỨC CỦA THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN VIỆT NAM
1. CÁC CÔNG TY NIÊM YẾT TRÊN SÀN
Doanh nghiệp tham gia trên thị trường chứng khoán:
- Là nhà phát hành
- Là nhà niêm yết đăng ký giao dịch
- Là nhà đầu tư chứng khoán
- Là nhà kinh doanh chứng khoán.
1.1. Điều kiện để công ty niêm yết cổ phiếu tại Sở Giao dịch chứng khoán Tp.HCM
- Là công ty cổ phần có vốn điều lệ đã góp tại thời điểm đăng ký niêm yết từ 80 tỷ đồng Việt Nam
trở lên tính theo giá trị ghi trên sổ kế toán;
- Hoạt động kinh doanh hai năm liền trước năm đăng ký niêm yết phải có lãi và không có lỗ luỹ kế
tính đến năm đăng ký niêm yết;
- Không có các khoản nợ quá hạn chưa được dự phòng theo quy định của pháp luật; công khai mọi
khoản nợ đối với công ty của thành viên Hội đồng quản trị, Ban kiểm soát, Giám đốc hoặc Tổng
Giám đốc, Phó Giám đốc hoặc Phó Tổng Giám đốc, Kế toán trưởng, cổ đông lớn và những người
có liên quan;
- Tối thiểu 20% cổ phiếu có quyền biểu quyết của công ty do ít nhất 100 cổ đông nắm giữ;
- Cổ đông là thành viên Hội đồng quản trị, Ban kiểm soát, Giám đốc hoặc Tổng Giám đốc, Phó
Giám đốc hoặc Phó Tổng Giám đốc và Kế toán trưởng của công ty phải cam kết nắm giữ 100% số
cổ phiếu do mình sở hữu trong thời gian 6 tháng kể từ ngày niêm yết và 50% số cổ phiếu này
trong thời gian 6 tháng tiếp theo, không tính số cổ phiếu thuộc sở hữu Nhà nước do các cá nhân
trên đại diện nắm giữ;
bộ
Trang 20

- Có hồ sơ đăng ký niêm yết cổ phiếu hợp lệ theo quy định.
1.2. Điều kiện niêm yết cổ phiếu tại Trung tâm Giao dịch chứng khoán Hà Nội
- Là công ty cổ phần có vốn điều lệ đã góp tại thời điểm đăng ký niêm yết từ 10 tỷ
đồng Việt Nam trở lên tính theo giá trị ghi trên sổ kế toán;
- Hoạt động kinh doanh của năm liền trước năm đăng ký niêm yết phải có lãi, không
có các khoản nợ phải trả quá hạn trên một năm và hoàn thành các nghĩa vụ tài chính với Nhà
nước;
- Cổ phiếu có quyền biểu quyết của công ty do ít nhất 100 cổ đông nắm giữ;
- Cổ đông là thành viên Hội đồng quản trị, Ban Kiểm soát, Giám đốc hoặc Tổng giám
đốc, Phó Giám đốc hoặc Phó Tổng giám đốc và Kế toán trưởng của công ty phải cam kết nắm giữ
100% số cổ phiếu do mình sở hữu trong thời gian 6 tháng kể từ ngày niêm yết và 50% số cổ phiếu
này trong thời gian 6 tháng tiếp theo, không tính số cổ phiếu thuộc sở hữu Nhà nước do các cá
nhân trên đại diện nắm giữ;
- Có hồ sơ đăng ký niêm yết cổ phiếu hợp lệ theo quy định;
- Việc niêm yết cổ phiếu của các doanh nghiệp thành lập mới thuộc lĩnh vực cơ sở hạ
tầng hoặc công nghệ cao, doanh nghiệp 100% vốn nhà nước chuyển đổi thành công ty cổ phần
không phải đáp ứng điều kiện quy định.
2. CÁC CÔNG TY CHỨNG KHOÁN:
2.1 Khái niệm:
- Công ty chứng khoán là một định chế tài chính trung gian chuyên hoạt động kinh doanh chứng
khoán (tự doanh) và cung cấp các dịch vụ trên thị trường chứng khoán.
- Các dịch vụ trên TTCK bao gồm : môi giới chứng khoán, lưu ký chứng khoán, bảo lãnh
phát hành, quản lý danh mục đầu tư, tư vấn đầu tư …
- Tuỳ điều kiện cụ thể các công ty chứng khoán có thể thực hiện một số hoặc toàn bộ các
nghiệp vụ trên.
- Công ty chứng khoán là tổ chức có tư cách pháp nhân hoạt động kinh doanh chứng khoán, bao
gồm một, một số hoặc toàn bộ các hoạt động: môi giới chứng khoán, tự doanh chứng
khoán, bảo lãnh phát hành chứng khoán, tư vấn đầu tư chứng khoán.
2.2 Một số loại hình công ty chứng khoán
- Công ty môi giới chứng khoán ( Securities Brokerage Firm )
- Công ty bảo lãnh phát hành – Công ty Ngân Hàng Đầu Tư ( Investment Banking
Firm)
- Công ty đầu tư chứng khoán
- Công ty dịch vụ đa năng ( Multiservices Firm )
2.3 Các loại công ty chứng khoán
Theo quyết định 27, các công ty chứng khoán được phân loại và có tên gọi như sau :
- Đối với công ty chỉ thực hiện nghiệp vụ tư vấn đầu tư chứng khoán
Tên giao dịch : Công ty tư vấn đầu tư chứng khoán
bộ
Trang 21

- Đối với công ty thực hiện các nghiệp vụ kinh doanh chứng khoán trừ nghiệp vụ bảo
lãnh phát hành:
Tên giao dịch : Công ty môi giới chứng khoán
- Đối với công ty thực hiện nghiệp vụ bảo lãnh phát hành và các nghiệp vụ kinh doanh chứng
khoán khác:
Tên giao dịch : Công ty chứng khoán.
2.4 Vai trò của công ty chứng khoán:
- Thúc đẩy quá trình huy động vốn
- Cung cấp một cơ chế giá cả
- Thực hiện tính thanh khoản của chứng khoán
- Thực hiện tư vấn và cung cấp thông tin.
- Phát triển các sản phẩm tài chính mới.
2.5 Mô hình công ty chứng khoán.
2.5.1 Mô hình công ty chuyên doanh chứng khoán
Theo mô hình này, hoạt động kinh doanh chứng khoán sẽ do các công ty chứng khoán độc lập,
chuyên môn hoá trong lĩnh vực chứng khoán đảm nhận, các ngân hàng không được tham gia
kinh doanh chứng khoán.
Ưu điểm : - Hạn chế rủi ro cho hệ thống ngân hàng
- Tính chuyên môn hóa cao
2.5.2 Mô hình công ty đa năng kinh doanh chứng khoán và tiền tệ:
Theo mô hình này các ngân hàng thương mại, tổ chức tài chính hoạt động với tư cách là các chủ thể
kinh doanh chứng khoán, bảo hiểm, kinh doanh tiền tệ…
Mô hình chia làm hai loại :
- Loại đa năng một phần : Ở đây các ngân hàng, tổ chức tài chính muốn kinh doanh chứng
khoán phải thành lập công ty con kinh doanh độc lập.
- Loại đa năng hoàn toàn : Các ngân hàng thương mại được phép kinh doanh tổng hợp
(kinh doanh chứng khoán, kinh doanh bảo hiểm, kinh doanh tiền tệ.)
Tại Việt Nam các tổ chức tín dụng, công ty bảo hiểm không được đồng thời kinh doanh chứng
khoán. Các tổ chức này muốn tham gia kinh doanh chứng khoán thì được phép lập các công
ty độc lập dưới dạng công ty cổ phần hoặc công ty TNHH.
Có nhiều công ty CK là công ty con của các ngân hàng, công ty bảo hiểm như : ACBS, SBS, BVSC,
BSC, VCBS…
Vietcombank financial holding
bộ
Trang 22

2.6 Hình thức pháp lý công ty chứng khoán
- Công ty hợp danh
- Công ty TNHH
- Công ty cổ phần
- Công ty liên doanh
Tại Việt Nam, Công ty chứng khoán được tổ chức dưới hình thức công ty trách nhiệm hữu hạn
hoặc công ty cổ phần theo quy định của Luật doanh nghiệp.
2.7 Cơ cấu tổ chức công ty chứng khoán:
Cơ cấu tổ chức của công ty chứng khoán phải đảm bảo tách biệt về văn phòng làm việc, nhân sự, hệ
thống dữ liệu, báo cáo giữa các bộ phận nghiệp vụ có xung đột giữa lợi ích của công ty chứng khoán
và của khách hàng hoặc giữa lợi ích của các khách hàng với nhau.
Công ty chứng khoán phải tuân thủ các nguyên tắc về quản trị công ty theo quy định của pháp luật và
điều lệ của công ty. Công ty chứng khoán là công ty đại chúng phải tuân thủ quy định pháp luật về
quản trị công ty áp dụng đối với công ty đại chúng.
Cơ cấu tổ chức của công ty chứng khoán có thể thay đổi tùy theo hình thức pháp lý của công ty, tùy
theo tình hình thực tế của từng công ty.
Nhìn chung cơ cấu tổ chức của các công ty chứng khoán được tổ chức như sau :
a) Bộ máy quản trị công ty gồm:
- Đại hội đồng cổ đông.
- Hội đồng quản trị.
- Chủ tịch công ty.
- Hội đồng thành viên.
bộ
Trang 23

- Ban kiêm soát.
- Hội đồng đầu tư …
b) Bộ máy điều hành công ty :
1. Kiểm soát nội bộ:
Công ty chứng khoán phải thiết lập và duy trì hệ thống kiểm soát nội bộ độc lập và chuyên trách.
Hệ thống kiểm soát nội bộ phải được thiết lập tại trụ sở chính, chi nhánh của công ty chứng khoán.
Hệ thống kiểm soát nội bộ phải chịu sự điều hành, quản lý của Giám đốc (Tổng Giám đốc)
công ty chứng khoán.
Hệ thống kiểm soát nội bộ có nhiệm vụ kiểm soát những nội dung sau:
- Kiểm soát việc tuân thủ quy trình nghiệp vụ của các bộ phận kinh doanh và của người hành nghề
chứng khoán;
- Kiểm toán nội bộ báo cáo tài chính;
- Giám sát tỷ lệ vốn khả dụng và các tỷ lệ an toàn tài chính;
- Tách biệt tài sản của khách hàng;Bảo quản, lưu giữ tài sản của khách hàng;
2. Các bộ phận nghiệp vụ kinh doanh chứng khoán ( Front – Office ) :
- Bộ phận nghiệp vụ môi giới – giao dịch
- Bộ phận đầu tư
- Bộ phận tư vấn tài chính doanh nghiệp.
- Bộ phận tư vấn đầu tư.
- Bộ phận bảo lãnh phát hành
- Bộ phận nghiên cứu phân tích.
3. Các bộ phận hỗ trợ ( Back - Office ) :
- Hành chính – nhân sự
- Phát triển kinh doanh và xây dựng
- thương hiệu.
- Tài chính kế toán
- Công nghệ thông tin
- Pháp chế.
CƠ CẤU TỔ CHỨC SSI
bộ
Trang 24

SƠ ĐỒ TỔ CHỨC HSC
bộ
Trang 25

2.8 Nhân sự công ty chứng khoán.
Nhân sự là yếu tố cốt lõi quyết định chất lượng dịch vụ và khả năng cạnh tranh của công ty
chứng khoán.Nhân sự của công ty chứng khoán cần đáp ứng đủ các yêu cầu về chuyên môn và tuân
thủ các quy định của pháp luật,quy định của nhà nước về chứng khoán, tôn trọng các chuẩn mực đạo
đức nghề nghiệp. Pháp luật có những quy định cụ thể về tiêu chuẩn điều kiện của những
người hành nghề chứng khoán.
2.9 Vốn của công ty chứng khoán.
Vốn điều lệ của công ty chứng khoán phải đáp ứng yêu cầu về vốn pháp định đối với từng
nghiệp vụ kinh doanh chứng khoán. Vốn pháp định cho các nghiệp vụ kinh doanh của công ty
chứng khoán :
- Môi giới chứng khoán: 25 tỷ đồng Việt Nam;
- Tự doanh chứng khoán: 100 tỷ đồng Việt Nam;
- Bảo lãnh phát hành chứng khoán: 165 tỷ đồng Việt Nam;
- Tư vấn đầu tư chứng khoán: 10 tỷ đồng Việt Nam.
Vốn điều lệ của công ty chứng khoán phải đáp ứng yêu cầu về vốn pháp định đối với từng
nghiệp vụ kinh doanh chứng khoán.
2.10 Quản lý tài chính công ty chứng khoán.
- Tỷ lệ tổng nợ trên vốn chủ sở hữu của công ty chứng khoán không được vượt quá sáu
(06) lần.
- Nợ ngắn hạn tối đa bằng tài sản ngắn hạn.
- Công ty chứng khoán phải duy trì tỷ lệ vốn khả dụng trên tổng vốn nợ điều chỉnh tối thiểu
bằng 5%.
- Vốn khả dụng là vốn bằng tiền và các tài sản có thể chuyển đổi thành tiền mặt trong vòng ba
mươi (30) ngày.
2.11 Các hoạt động nghiệp vụ công ty chứng khoán:
2.11.1 Môi giới chứng khoán:
Môi giới chứng khoán là hoạt động trong đó CTCK đại diện cho khách hàng làm trung gian giao dịch,
tiến hành giao dịch thông qua cơ chế giao dịch tại SGDCK hay thị trường OTC để hưởng phí.
CTCK chỉ làm trung gian giao dịch và hưởng phí, không phải chịu trách nhiệm đối với kết quả kinh
doanh của khách hàng.
Môi giới chứng khoán là việc công ty chứng khoán làm trung gian thực hiện mua, bán chứng
khoán cho khách hàng.
a. Nghiệp vụ môi giới chứng khoán có thể bao gồm:
- Môi giới chứng khoán niêm yết
- Môi giới chứng khoán chưa niêm yết
- Các dịch vụ hỗ trợ :
• Cho vay cầm cố cổ phiếu & đăng ký giao dịch
• Ứng trước tiền bán chứng khoán
bộ
Trang 26

• Mua bán có kỳ hạn (REPO) cổ phiếu chưa niêm yết
b. Các quy trình nghiệp vụ môi giới:
1. Quy trình mở tài khoản
2. Quy trình đóng tài khoản
3. Quy trình giao dịch
4. Quy trình mua bán chứnng khoán lô lẻ
5. Quy trình giao dịch thỏa thuận
6. Quy trình kiểm soát trong phiên giao dịch
7. Quy trình sửa đổi các lệnh sai
8. Quy trình nhận và thông báo kết quả giao dịch
9. Quy trình ứng trước tiền bán chứng khoán
10. Quy trình cầm cố chứng khoán
c. Một số vấn đề trong nghiệp vụ môi giới:
1. Mở tài khoản giao dịch:
Để thực hiện giao dịch mua, bán chứng khoán cho khách hàng, công ty chứng khoán phải làm
thủ tục mở tài khoản giao dịch cho từng khách hàng trên cơ sở Giấy đề nghị mở tài khoản
của khách hàng và hợp đồng ký với khách hàng
Công ty chứng khoán có nghĩa vụ giải thích nội dung hợp đồng mở tài khoản giao dịch và các
thủ tục có liên quan khi thực hiện giao dịch chứng khoán cho khách hàng, tìm hiểu khả
năng tài chính, khả năng chịu đựng rủi ro và kỳ vọng lợi nhuận thu được của khách hàng.
2. Trách nhiệm đối với khách hàng:
Khi tư vấn cho khách hàng giao dịch chứng khoán, công ty chứng khoán phải thu thập đầy
đủ thông tin về khách hàng, không được đảm bảo giá trị chứng khoán mà mình khuyến nghị đầu
tư.
Công ty chứng khoán có nghĩa vụ cập nhật các thông tin về khả năng tài chính, khả năng chịu
đựng rủi ro, kỳ vọng lợi nhuận của khách hàng, nhân thân của khách hàng tối thiểu sáu (06)
tháng/lần.
3. Quản lý tiền và chứng khoán của khách hàng:
Công ty chứng khoán phải quản lý tiền gửi giao dịch chứng khoán của khách hàng tách biệt khỏi
tiền của chính công ty chứng khoán.
Công ty chứng khoán không được trực tiếp nhận tiền giao dịch chứng khoán của khách hàng.
Khách hàng của công ty chứng khoán phải mở tài khoản tiền tại ngân hàng thương mại do
công ty chứng khoán lựa chọn.
Công ty chứng khoán phải báo cáo Ủy ban Chứng khoán Nhà nước danh sách các ngân hàng
thương mại cung cấp dịch vụ thành toán cho mình trong vòng ba (03) ngày sau khi ký hợp đồng
cung cấp dịch vụ thanh toán với ngân hàng thương mại.
4. Nhận lệnh giao dịch:
Công ty chứng khoán chỉ được nhận lệnh của khách hàng khi phiếu lệnh được điền chính xác
và đầy đủ các thông tin. Phiếu lệnh giao dịch phải được người môi giới của công ty
chứng khoán ghi nhận số thứ tự và thời gian (ngày, giờ, phút) nhận lệnh tại thời điểm nhận
bộ
Trang 27

lệnh.
Mọi lệnh giao dịch chứng khoán niêm yết tại Sở giao dịch chứng khoán, Trung tâm Giao dịch
chứng khoán phải được truyền qua trụ sở chính hoặc chi nhánh công ty chứng khoán trước khi
nhập lệnh vào hệ thống giao dịch của Sở giao dịch chứng khoán, Trung tâm Giao dịch chứng
khoán.
Công ty chứng khoán chỉ được nhận lệnh của khách hàng có đủ tiền và chứng khoán theo quy định
của Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước và phải có các biện pháp cần thiết để đảm bảo khả năng
thanh toán của khách hàng khi lệnh giao dịch được thực hiện.
Trường hợp nhận lệnh giao dịch của khách hàng qua internet, qua điện thoại, qua fax, công ty
chứng khoán phải tuân thủ:
- Luật Giao dịch điện tử và các văn bản hướng dẫn, đảm bảo có ghi nhận thời điểm nhận lệnh;
- Đối với lệnh nhận qua điện thoại, fax, công ty chứng khoán phải đảm bảo nguyên tắc:
xác nhận lại với khách hàng trước khi nhập lệnh vào hệ thống giao dịch, lưu giữ bằng chứng
chứng minh về việc đặt lệnh của khách hàng.
d. Các dịch vụ hỗ trợ:
1. Dịch vụ ứng tiền bán chứng khoán ngày T:
Theo quy định của SGDCK khi lệnh bán chứng khoán được thực hiện 03 ngày sau (không
tính ngày giao dịch hoặc ngày nghỉ, ngày lễ) tiền bán chứng khoán mới được ghi có vào tài khoản
giao dịch của khách hàng .
Tuy nhiên khách hàng có thể nhận ngay tiền bán chứng khoán trong ngày giao dịch bằng cách sử
dụng dịch vụ ứng tiền bán chứng khoán (ngày T) với mức phí một mức phí nhất định. Sản phẩm
này được liên kết cung cấp bởi công ty chứng khoán và ngân hàng.
2. Cho vay cầm cố cổ phiếu niêm yết (Lưu ký ):
Đây chính là nghiệp vụ cấp tín dụng với tài sản đảm bảo là các cổ phiếu đang được niêm yết tại thị
trường chứng khoán tập trung.
Việc cầm cố cổ phiếu niêm yết tuân theo những những quy định riêng với sự tham gia của các
bên như :
• Bên cầm cố (khách hàng).
• Bên nhận cầm cố (ngân hàng).
• Bên thứ ba (thành viên lưu ký, công ty chứng khoán) và Trung tâm lưu ký chứng khoán
i. Quy trình và các bên tham gia trong nghiệp vụ cho vay cầm cố cổ phiếu niêm yết :
bộ
Trang 28

ii. Quy định về cầm cố và giải tỏa cầm cố.
Việc cầm cố chứng khoán lưu ký tập trung tại TTLKCK thực hiện căn cứ vào hợp đồng
cầm cố và phải được đăng ký giao dịch tại TTLKCK theo các quy định của pháp luật hiện hành
về đăng ký giao dịch bảo đảm.
Việc uỷ quyền của bên cầm cố và bên nhận cầm cố cho thành viên lưu ký với tư cách là bên
thứ ba quản lý chứng khoán cầm cố được thực hiện theo quy định trong hợp đồng cầm cố
chứng khoán giữa các bên. Các bên có thể đề nghị giải tỏa toàn bộ hay một phần chứng khoán
cầm cố.
Việc cầm cố, giải toả cầm cố chứng khoán của khách hàng của thành viên lưu ký được
thực hiện tại các thành viên lưu ký nơi mình mở tài khoản. TTLKCK thực hiện cầm cố và
giải tỏa chứng khoán trên cơ sở bảng kê chứng khoán cầm cố và giải toả có xác nhận
của bên nhận cầm cố.
Việc cầm cố chứng khoán chỉ có hiệu lực sau khi TTLKCK thực hiện bút toán ghi sổ chuyển
chứng khoán từ tài khoản chứng khoán giao dịch của thành viên bên cầm cố sang tài khoản
chứng khoán cầm cố của thành viên bên cầm cố.
Việc giải toả chứng khoán cầm cố có hiệu lực khi TTLKCK thực hiện bút toán ghi sổ chuyển
chứng khoán từ tài khoản chứng khoán cầm cố sang tài khoản chứng khoán giao dịch của
thành viên bên cầm cố.
Thành viên lưu ký phải chuyển cho TTLKCK hồ sơ cầm cố/giải toả cầm cố chứng khoán
trong vòng một ngày làm việc kể từ ngày nhận được yêu cầu cầm cố/giải toả cầm cố chứng
khoán hợp lệ của khách hàng. TTLKCK có trách nhiệm xử lý hồ cầm cố/giải toả cầm cố
chứng khoán trong vòng một ngày làm việc kể từ khi nhận được hồ sơ hợp lệ của thành
viên.
iii. Xử lý chứng khoán cầm cố
Việc xử lý chứng khoán cầm cố được thực hiện theo các quy định pháp luật về giao dịch
đảm bảo.
Trong trường hợp các bên lựa chọn việc bán chứng khoán để xử lý chứng khoán cầm cố, việc
bán chứng khoán cầm cố được thực hiện thông qua hệ thống giao dịch của SGDCK theo quy
định của SGDCK.
2.11.2 Mua bán chứng khoán có kỳ hạn ( Repurchase Agreement - REPO )
Đây là một nghiệp vụ mà khách hàng bán chứng khoán cho ngân hàng,Cty CK với một số lượng và
mức giá cụ thể đồng thời cam kết mua lại lượng chứng khoán đó sau một thời gian và mức giá
xác được định. Mức giá Repo do hai bên xác định nhưng thường nhỏ hơn so với thị giá.
Khách hàng được hưởng các quyền lợi phát sinh từ chứng khoán như cổ tức, cổ phiếu thưởng,
quyền mua cổ phiếu…….trong suốt thời gian thực hiện hợp đồng REPO.
Các loại hình giao dịch:
- Giao dịch thông thường
- Giao dịch bảo chứng ( Margin )
- Giao dịch bán khống.
2.11.3 Lưu ký chứng khoán
Lưu ký chứng khoán là việc nhận ký gửi, bảo quản,chuyển giao chứng khoán cho khách hàng, giúp
khách hàng thực hiện các quyền liên quan đến sở hữu chứng khoán.
bộ
Trang 29

Đăng ký chứng khoán là việc ghi nhận quyền sở hữu và các quyền khác của người sở hữu chứng
khoán.
Dịch vụ lưu ký chứng khoán bao gồm :
a) Lưu ký chứng khoán
- Lưu ký chứng khoán
- Tái lưu ký chứng khoán tại trung tâm lưu ký chứng khoán
- Thực hiện quyền
- Thông tin cho khách hàng
b) Quản lý sổ cổ đông
- Quản lý danh sách cổ đông
- Quản lý chuyển nhượng cổ phần
- Thực hiện các quyền & nghĩa vụ phát sinh
2.11.4 Tự doanh chứng khoán
Nghiệp vụ tự doanh chứng khoán là nghiệp vụ trong đó công ty chứng khoán mua bán chứng khoán
bằng nguồn vốn của mình để thu lợi nhuận cũng như chấp nhận rủi ro từ những hoạt động đó.
Tự doanh chứng khoán là việc công ty chứng khoán mua hoặc bán chứng khoán cho chính mình. Quy
trình hoạt động tự doanh:
- Xây dựng chiến lược đầu tư
- Khai thác tìm kiếm cơ hội đầu tư
- Phân tích, đánh giá chất lượng cơ hội đầu tư.
- Thực hiện đầu tư
- Quản lý và thu hồi vốn.
2.11.5 Bảo lãnh phát hành chứng khoán:
Phát hành chứng khoán thông qua tổ chức bảo lãnh phát hành là hình thức phát hành thường
được sử dụng nhất.
Trong nhiều trường hợp UBCKNN bắt buộc đợt phát hành phải có nhà bảo lãnh phát hành.
Sơ đồ :
Bảo lãnh phát hành là việc tổ chức bảo lãnh phát hành giúp tổ chức phát hành thực hiện các thủ tục
xây dựng và đệ trình hồ sơ xin phép phát hành trước khi chào bán chứng khoán, nhận mua chứng
khoán của tổ chức phát hành để bán lại, hoặc mua số chứng khoán còn lại chưa phân phối hết. Hoạt
động bảo lãnh phát hành chỉ có nghĩa là tổ chức bảo lãnh phát hành bao tiêu chứng khoán cho tổ chức
phát hành,không bao hàm việc tổ chức bảo lãnh phát hành thực hiện các nghĩa vụ đối với người đầu tư
thay cho tổ chức pháy hành.
bộ
Trang 30

Bảo lãnh phát hành chứng khoán là việc tổ chức bảo lãnh giúp tổ chức phát hành thực hiện
các thủ tục trước khi chào bán chứng khoán, nhận mua một phần hay toàn bộ chứng khoán
của tổ chức phát hành để bán lại hoặc mua số chứng khoán còn lại chưa được phân phối hết.
Bảo lãnh phát hành chứng khoán là việc tổ chức bảo lãnh phát hành cam kết với tổ chức
phát hành thực hiện các thủ tục trước khi chào bán chứng khoán, nhận mua một phần hay toàn
bộ chứng khoán của tổ chức phát hành để bán lại hoặc mua số chứng khoán còn lại chưa được phân
phối hết của tổ chức phát hành hoặc hỗ trợ tổ chức phát hành trong việc phân phối chứng
khoán ra công chúng.
Đại lý phát hành chứng khoán là các công ty chứng khoán, tổ chức tín dụng, tổ chức tín dụng phi
ngân hàng nhận bán chứng khoán cho tổ chức phát hành trên cơ sở thoả thuận hoặc thông
qua tổ chức bảo lãnh phát hành chính.
a) Vai trò của tổ chức bảo lãnh phát hành:
- Tư vấn cho tổ chức phát hành về các điều kiện, phương pháp và thời điểm phát hành.
- Chuẩn bị thủ tục, hồ sơ pháp lý xin phép phát hành.
- Phân phối lượng chứng khoán lớn cho các nhà đầu tư tổ chức và cá nhân.
- Mua chứng khoán từ người phát hành
b) Các hình thức bảo lãnh phát hành:
- Hình thức bảo lãnh chắc chắn (Firm commitment )
Là hình thức bảo lãnh mà tổ chức bảo lãnh phát hành mua toàn bộ số chứng khoán được
phát hành mới được phát hành ra theo giá thỏa thuận với người phát hành rồi bán lại cho
các nhà đầu tư tổ chức và cá nhân khác. Thu nhập của tổ chức bảo lãnh phát hành chính là
chênh lệch giữa giá mua chứng khoán từ nhà phát hành và giá chào bán ra công chúng.
- Bảo lãnh dự phòng
Tổ chức bảo lãnh phát hành cam kết mua toàn bộ các chứng khoán còn lại chưa phân phối
hết sau khi đã phối hợp với tổ chức phát hành thực hiện đầy đủ các bước chào bán theo
phương án phát hành và sau khi kết thúc thời hạn chào bán theo quy định.
- Hình thức bảo lãnh với cố gắng tối đa (Best Effort)
Đây là hình thức bảo lãnh mà tổ chức bảo lãnh sẽ nhận chứng khoán như là một đại lý
cho công ty phát hành.Tổ chức bảo lãnh sẽ cố hết sức để bán, nếu số chứng khoán đã
phát hành bán không hết thì số chứng khoán này sẽ được trả lại cho người phát hành.
- Hình thức bảo lãnh tất cả hoặc hủy bỏ (ALL or None )
Là hình thức bảo lãnh trong đó tổ chức phát hành yêu cầu tổ chức bảo lãnh phát hành : tất
cả chứng khoán phát hành phải được bán hết, nếu không thì sẽ phải hủy bỏ toàn bộ
chứng khoán đã phân phối.
c) Điều kiện để được bảo lãnh phát hành chứng khoán:
Công ty chứng khoán được thực hiện bảo lãnh phát hành chứng khoán theo hình thức cam kết
chắc chắn nếu đáp ứng các điều kiện sau:
- Được phép thực hiện nghiệp vụ bảo lãnh phát hành chứng khoán.
- Không vi phạm pháp luật chứng khoán trong 06 tháng liên tục liền trước thời điểm bảo
lãnh.
bộ
Trang 31

- Tổng giá trị bảo lãnh phát hành không được lớn hơn 50% vốn chủ sở hữu của tổ chức
bảo lãnh phát hành vào thời điểm cuối quý gần nhất tính đến ngày ký hợp đồng bảo lãnh
phát hành, trừ trường hợp bảo lãnh phát hành trái phiếu Chính phủ, trái phiếu được Chính
phủ bảo lãnh.
- Có tỷ lệ vốn khả dụng trên nợ điều chỉnh trên 6% trong ba (03) tháng liền trước thời điểm
nhận bảo lãnh phát hành.
d) Hạn chế bảo lãnh phát hành:
Tổ chức bảo lãnh phát hành không được bảo lãnh phát hành theo hình thức cam kết chắc chắn
trong các trường hợp sau đây:
- Tổ chức bảo lãnh phát hành độc lập hoặc cùng các công ty con của tổ chức bảo lãnh phát
hành có sở hữu từ 10% trở lên vốn điều lệ của tổ chức phát hành;
- Tối thiểu 30% vốn điều lệ của tổ chức bảo lãnh phát hành và của tổ chức phát hành là do
cùng một tổ chức nắm giữ.
2.11.6 Tư vấn đầu tư chứng khoán:
Tư vấn đầu tư chứng khoán là việc công ty chứng khoán cung cấp cho nhà đầu tư kết quả phân tích,
công bố báo cáo phân tích và khuyến nghị liên quan đến chứng khoán. Nội dung tư vấn :
- Tư vấn chiến lược và kỹ thuật giao dịch.
- Cung cấp kết quả phân tích chứng khoán và thị trường chứng khoán.
Công ty chứng khoán phải thu thập và quản lý thông tin về khách hàng đã được khách hàng xác
nhận, bao gồm:
- Tình hình tài chính của khách hàng.
- Thu nhập của khách hàng,
- Mục tiêu đầu tư của khách hàng.
- Khả năng chấp nhận rủi ro của khách hàng.
- Kinh nghiệm và hiểu biết về đầu tư của khách hàng.
Các nội dung tư vấn phải có cơ sở hợp lý và phù hợp dựa trên thông tin đáng tin cậy, phân tích lôgic.
Công ty chứng khoán không được đảm bảo cho khách hàng kết quả đầu tư trừ trường hợp
đầu tư vào những sản phẩm đầu tư có thu nhập cố định.
Không được, trực tiếp hay gián tiếp, bù đắp một phần hoặc toàn bộ các khoản thua lỗ của
khách hàng do đầu tư vào chứng khoán, trừ trường hợp việc thua lỗ của khách hàng là do lỗi
của công ty chứng khoán.
Không được quyết định đầu tư thay cho khách hàng.
2.11.7 Tư vấn tài chính
a) Tư vấn cổ phần hóa
- Tư vấn xây dựng lộ trình cổ phần hóa
- Xác định giá trị doanh nghiệp
- Tư vấn & lập phương án cổ phân hóa
- Tổ chức đấu giá ra công chúng
- Tư vấn sau cổ phần hóa
bộ
Trang 32

b) Tư vấn phát hành
- Tư vấn lựa chọn công cụ tài chính thích hợp
- Lập kế hoạch phát hành
- Lựa chọn phương thức phát hành
- Thực hiện các thủ tục xin phép phát hành
- Tổ chức thăm dò thị trường
- Thực hiện phát hành
c) Tư vấn niêm yết
- Khảo sát, đánh giá tổng quát hoạt động của doanh nghiệp
- Lập hồ sơ niêm yết
- Thực hiện thủ tục xin phép Ủy ban chứng khoán
- Thực hiện thủ tục niêm yết
- Tư vấn sau niêm yết
d) Tư vấn tái cấu trúc tài chính doanh nghiệp
- Phân tích & đánh giá hiện trạng TCDN
- Xây dựng kế họach tái cấu trúc tài chính của doanh nghiệp
- Triển khai hoạt động tái cấu trúc tài chính
e) Tư vấn Mua, bán và sát nhập doanh nghiệp
- Định giá doanh nghiệp
- Xây dựng kế hoạch mua, bán và sáp nhập
- Tìm kiếm và tổ chức đàm phán với đối tác
- Dịch vụ hỗ trợ sau mua, bán và sáp nhập
f) Trách nhiệm tư vấn:
Khi cung cấp các dịch vụ tư vấn công ty chứng khoán và nhân viên của công ty phải:
- Tuân thủ đạo đức nghề nghiệp;
- Bảo đảm tính độc lập, trung thực, khách quan và khoa học của hoạt động tư vấn;
- Không được tiến hành các hoạt động có thể gây hiểu lầm về giá cả, giá trị và bản chất của bất
kỳ loại chứng khoán nào;
- Không được cung cấp thông tin sai sự thật về các công ty mà mình cung cấp dịch vụ tư vấn;
- Bảo mật thông tin nhận được từ tổ chức sử dụng dịch vụ tư vấn trong quá trình cung ứng dịch
vụ tư vấn trừ trường hợp được khách hàng đồng ý hoặc khách hàng có quy định khác;
- Chịu trách nhiệm trước pháp luật và bồi thường thiệt hại cho bên sử dụng dịch vụ tư vấn khi vi
phạm các cam kết trong hợp đồng tư vấn.
III. GIAO DỊCH CHỨNG KHOÁN
bộ
Trang 33

1. TỔNG QUAN VỀ GIAO DỊCH CHỨNG KHOÁN
1.1 Khái niệm và đặc điểm giao dịch chứng khoán
1.1.1 Khái niệm
GDCK là hành vi pháp lý đơn phương hoặc hợp đồng của các cá nhân, pháp nhân nhằm làm phát
sinh, thay đổi hoặc chấm dứt quyền sở hữu đối với chứng khoán.
1.1.2 Đặc điểm
a) Về chủ thể tham gia GDCK
- Cá nhân.
- Pháp nhân.
b) Về hình thức GDCK.
- Mua bán chứng khoán (chủ yếu).
- Tặng cho, thừa kế…
c) Về phương thức GDCK
- Phải phù hợp với quy định của pháp luật và quy chế giao dịch
của thị trường.
1.2 Nguyên tắc trong giao dịch chứng khoán
- Nguyên tắc công khai thông tin.
- Nguyên tắc trung gian.
- Nguyên tắc đấu giá.
- Nguyên tắc đúng pháp luật.
- Nguyên tắc tự chịu trách nhiệm.
1.3 Các hình thức tổ chức giao dịch chứng khoán
1.3.1 Giao dịch chứng khoán tập trung (Sở giao dịch chứng khoán)
a) Giao dịch theo kiểu thủ công truyền thống
- Có sàn giao dịch, nơi diễn ra các hoạt động giao dịch chứng theo cách thủ
công.
- Gía cả được hình thành do quá trình thương lượng giữa con người với nhau.
- Việc yết giá và ghi chép các thông tin về kết quả giao dịch thông qua “bảng
đen, phấn trắng”.
- Trong sàn giao dịch có nhiều người hành nghề kinh doanh chứng khoán khác
nhau:
• Nhà môi giới lập giá, nhà tạo lập thị trường.
• Nhà môi giới của công ty chứng khoán.
• Nhà giao dịch tự doanh
b) Giao dịch theo kiểu bán thủ công
bộ
Trang 34

- Vẫn có sự hiện diện của sàn giao dịch, nhưng không diễn ra các hoạt động
thương lượng, mua bán mà là nơi để các nhân viên môi giới nhập lệnh nhà đầu tư vào hệ
thống giao dịch.
- Việc giao dịch chứng khoán được thực hiện thông qua hệ thống máy tính.
- Kiểu giao dịch này có một số những ưu, nhược điểm nhất định.
c) Kiểu giao dịch tự động hoàn toàn
- Không có sàn.
- Lệnh được tiếp nhận và nhập vào hệ thống từ công ty chứng khoán thông qua
đường truyền tốc độ cao đến máy chủ giao dịch đặt tại Sở giao dịch chứng khoán.
- Máy chủ sẽ xử lý các lệnh đã nhập vào và cho ra kết quả giao dịch.
- Mô hình này cũng có những ưu, nhược điểm nhất định.
1.4 Phương thức mua bán chứng khoán tại SGDCK
1.4.1 Phương thức giao dịch khớp lệnh
- Lệnh của nhà đầu tư được khớp thông qua hệ thống máy tính, không có sự hiện diện của
nhà tạo lập thị trường.
- Mức giá thực hiện là mức giá thỏa mãn bên mua và bên bán và trên cơ sở cạnh tranh (đấu
giá) giữa các nhà đầu tư với nhau.
- Là phương thức giao dịch công bằng và minh bạch vì không có sự hiện diện của nhà tạo lập
thị trường.
1.4.2 Giao dịch khớp lệnh bao gồm những phương thức nào?
a) Khớp lệnh định kỳ
- Là phương thức giao dịch được thực hiện trên cơ sở so khớp các lệnh mua và lệnh bán
chứng khoán tại một thời điểm xác định.
- Phương thức khớp lệnh định kỳ được sử dụng để xác định giá mở cửa và giá đóng cửa của
chứng khoán trong phiên giao dịch.
- Lệnh áp dụng cho phương thức khớp lệnh định kỳ là lệnh giới hạn và lệnh ở mức giá mở
cửa, giá đóng cửa.
- Áp dụng đối với giao dịch cổ phiếu, chứng chỉ quỹ đầu tư.
- Lệnh mua bán được tập hợp về máy chủ, không tự so khớp ngay mà phải chở tới thời điểm
khớp lệnh. Đến thời điểm khớp lệnh máy chủ sẽ tập hợp toàn bộ lệnh mua bán để so khớp
với nhau và cho ra kết quả giao dịch.
- Gía được hình thành tại mức có khối lượng được giao dịch lớn nhất.
- Ưu điểm
• Tránh đột biến về giá khi xuất hiện các lệnh có khối lượng lớn.
• Giúp xác định giá cân bằng với quan hệ cung – cầu.
- Nhược điểm
• Không mang tính tức thời.
• Hạn chế cơ hội kiếm lời của nhà đầu tư.
bộ
Trang 35

• Gây nên tình trạng “thắt nút cổ chai”…
b) Khớp lệnh liên tục.
- Là phương thức giao dịch được thực hiện trên cơ sở so khớp các lệnh mua và lệnh bán
chứng khoán ngay khi lệnh được nhập vào hệ thống giao dịch.
- Các giao dịch được thực hiện liên tục ngay sau khi lệnh đã được nhập vào máy tính và có
lệnh đối ứng phù hợp vì các lệnh được liên tục so khớp với nhau.
- Gía được hình thành tại bất kỳ thời điểm nào khi có giao dịch thực hiện.
- Ưu điểm
• Gía phản ánh tức thời tình hình thị trường.
• Tạo nhiều cơ hội cho nhà đầu tư.
- Nhược điểm
• Dễ biến động.
• Thị trường dễ bị tác động khi có những lệnh khối lượng lớn.
1.4.3 Phương thức giao dịch thỏa thuận (giao dịch lô lớn)
- Là phương thức giao dịch trong đó các thành viên tự thoả thuận với nhau về các điều kiện
giao dịch và được đại diện giao dịch của thành viên nhập thông tin vào hệ thống giao dịch để
ghi nhận.
- Đơn vị giao dịch: ≥ 20.000 cổ phiếu
- Phương thức xác định giá: thỏa thuận trong biên độ giá.
Loại chứng khoán Khớp lệnh Thỏa thuận
Cổ phiếu X x
Chứng chỉ quỹ X x
Trái phiếu x
- Nhà đầu tư tham gia thỏa thuận về giá và khối lượng giao dịch.
- Có khối lượng đạt một mức độ nhất định.
- Tránh ảnh hưởng đến việc hình thành giá trên thị trường.
- Vẫn thực hiện thông qua trung gian là các công ty chứng khoán thành viên.
- Ký quỹ và thanh toán thông qua hệ thống thanh toán của thị trường.
1.4.4 Giao dịch lô lẻ
- Thực hiện giữa nhà đầu tư và công ty chứng khoán trên cơ sở thỏa thuận về giá và khối
lượng.
- Khối lượng chứng khoán nhỏ lẻ, chưa đủ một lô.
- Có mục đích làm tăng tính thanh khoản cho những số lượng cổ phiếu nhỏ do nhà đầu tư
đang nắm giữ.
- Khi có yêu cầu của khách hàng, công ty chứng khoán thành viên chỉ được phép thực hiện
mua lại cổ phiếu, chứng chỉ quỹ đầu tư lô lẻ của người đầu tư.
bộ
Trang 36

- Giao dịch cổ phiếu, chứng chỉ quỹ đầu tư lô lẻ được thực hiện trực tiếp giữa người đầu tư với
công ty chứng khoán thành viên theo nguyên tắc thoả thuận về giá, nhưng không vượt quá
biên độ dao động giá do Chủ tịch UBCKNN qui định so với giá thực hiện gần nhất của cổ
phiếu đó trên TTGDCK hoặc SGDCK.
- Hàng tháng, hay theo yêu cầu của TTGDCK hoặc SGDCK thành viên có trách nhiệm báo cáo
kết quả giao dịch lô lẻ với TTGDCK hoặc SGDCK.
1.5 Thời gian giao dịch
1.5.1 SÀN HSX:
Cổ phiếu, chứng chỉ quỹ
- Đợt 1: Từ 9h-9h15 là giao dịch khớp lệnh định kỳ xác định giá mở cửa (ATO)
- Đợt 2: Từ 9h15-11h30 là giao dịch khớp lệnh liên tục đợt 1
- Nghỉ giữa giờ từ 11h30-13h
- Đợt 3: Từ 13h-13h45 là giao dịch khớp lệnh liên tục đợt 2
- Đợt 4 : Từ 13h45-14h là giao dịch khớp lệnh định kỳ xác định giá đóng cửa (ATC)
- Giao dịch thỏa thuận : 9:00 -11:30, 13:00-14h15 (Cổ phiếu + trái phiếu)
Trái phiếu: 9:00 đến 11:30 , 13:00 -14:15 - Giao dịch thỏa thuận.
1.5.2 SÀN HNX:
1.6 Các loại lệnh
1.6.1 Lệnh giới hạn (LO)
- Là lệnh mua hoặc lệnh bán chứng khoán tại một mức giá xác định hoặc tốt hơn
- Hiệu lực của lệnh: kể từ khi lệnh được nhập vào hệ thống giao dịch cho đến lúc kết thúc ngày
giao dịch hoặc cho đến khi lệnh bị hủy bỏ.
- Nhập vào hệ thống trong cả giai đoạn khớp lệnh định kỳ để xác định giá mở cửa, giá đóng
cửa và trong thời gian khớp lệnh liên tục.
- Lệnh hoặc một phần lệnh của nhà đầu tư nước ngoài nhập vào hệ thống nếu không khớp se
tự động hủy bỏ mà không có sự bảo lưu hiệu lực.
1.6.2 Lệnh ở mức giá mở cửa (ATO) và lệnh ở mức giá đóng cửa (ATC)
- Là lệnh mua hoặc bán tại mức giá mở / đóng cửa.
bộ
Trang 37

- Lệnh ATO/ ATC ưu tiên trước lệnh LO khi so khớp lệnh trong khớp định kỳ để xác định giá
mở cửa, giá đóng cửa.
- Tự động hủy bỏ khi khớp lệnh nếu lệnh không được thực hiện hoặc không thực hiện hết.
1.6.3 Lệnh hủy
- Là lệnh nhập vào hệ thống để hủy lệnh trước đó. Lệnh hoặc một phần của lệnh chỉ có thể bị
hủy nếu toàn bộ lệnh hoặc một phần của lệnh không thực hiện được.
1.7 Thời gian nhập các loại lệnh
Lệnh 8:30 – 8:45 8:45 – 10:30 10:30 – 10h45 10h:45 – 11:00
ATO x
LO x x x
ATC x
1.8 Nguyên tắc khớp lệnh định kỳ tại HOSE
a) Ưu tiên về giá: - Lệnh mua có mức giá cao hơn được ưu
tiên thực hiện trước;
- Lệnh bán có mức giá thấp hơn được ưu tiên thực hiện trước;
b) Ưu tiên về thời gian
Trường hợp các lệnh mua hoặc lệnh bán có cùng mức giá thì lệnh nhập vào hệ thống giao dịch
trước sẽ được ưu tiên thực hiện trước;
c) Gía khớp lệnh là mức giá duy nhất.
- Giá khớp lệnh là mức giá đạt khối lượng giao dịch lớn nhất.
- Nếu có nhiều thỏa mãn điều kiện trên thì giá khớp lệnh là giá trùng hoặc gần với giá thực
hiện của lần khớp lệnh gần nhất.
- Nếu có nhiều mức giá thỏa mãn điều kiện trên, giá cao hơn sẽ được chọn làm giá khớp lệnh.
1.9 Một vài ví dụ
1. Ví dụ về trường hợp có một mức giá có khối lượng giao dịch lớn nhất
KHỐI LƯỢNG MUA CỘNG DỒN GIÁ CỘNG DỒN KHỐI LƯỢNG BÁN
300 300 41.2 1.900 200
100 400 41.1 1.700 100
200 600 41 1.600 300
400 1.000 40.9 1.300 400
300 1.300 40.8 900 500
300 1.600 40.7 400 300
- 1.600 40.6 100 100
2. Ví dụ về trường hợp có hai mức giá có khối lượng giao dịch lớn nhất như nhau
bộ
Trang 38

Giao trinhtong hop ifx

Recommandé

Recommandé

Contenu connexe

Tendances

Tendances (20)

En vedette

En vedette (8)

Similaire à Giao trinhtong hop ifx

Similaire à Giao trinhtong hop ifx (20)

Giao trinhtong hop ifx