1. Voorbeeld van een
charter
van 8 maart 1525
Met wat er allemaal mee kan

2. Het charter met twee zegels
`
Links: Gijsbrecht
Loenyssz. van Megen
Rechts: Claes Jan
Timmermanssz.

3. 194. Akte van overdracht, gepasseerd voor schepenen van Oisterwijk, door Mary, dochter van wijlen Lauwreys Vrancken, aan meester Jannen
Lombaerts, ten behoeve van den heyligen sacramente, voor de ene helft en de kerkfabriek van Oisterwijk, voor de andere helft, van een
huis, hof, gronden en toebehoren, gelegen In die kerckstraet in de vrijheid van Oisterwijk.
1524 maart 8. 1 charter.
Herkomst: Archief Petruskerk Oisterwijk, inv. nr. 368.

4. Transcriptie van het charter
Marij dochter wilner Lauwreijs Vrancken met haren momboir daer toe van haer gecoren
Ende haer vanden Richter als recht is gegeven Een huijs ende hoff met zijnen gronde
ende toebehoerten haer als zij sede toebehoerende gelegen inder vrijheit van Oesterwijck
in die Kerckstraet aldaer tussen erffenissz. der kijnderen wilner Embrechs die Greve optie
een zijde ende tussen erffenissz. Jueten weduwe wilner Willem Huijsmans optie ander
zijde streckende vander Kerckstraeten voersz. totter erffenissz. des persoens van Oesterwijck
van welcken huijse ende hoeve voersz. Marij voersz. die vier vijfte gedeelten tegen
haren medeerfgenaemen met overgeven erffelijcken vercregen hadde gelijck als dat
in scepenen letteren van Oesterwijck daer op gemaect volcomelijcker begrepen is. Ende
dat vijfte vijfte gedeelte daer aff der selver Maryen? nader doot wilner Lauwreijs haers
vaders voersz. in recht van successie ende versterve aencoemen ende verstorven is als
zij sede heeft zij wittelijcken ende erffelijcken overgegeven ende opgedraegen meester Jannen
Lombaerts tot behoeff van den Heijligen Sacramente voor die een helfte ende der fabrijcken
der kercken van Oesterwijck voer die ander helft tsamen met allen scepenen letteren ende voirwaerden
daer aff mentie? maeckende ende gewach doende Ende met allen den recht haer daer inne ennch
sins toebehoerende met afgaen ende verthijen als daer toe behoerlijcken is Ende Marij
met haren momboir voersz. heeft geloeft als een principael sculdersse op haer ende op allen
haer gueden hebbende ende vercrijgende dese opdracht den Heijligen Sac ramente ende der
kercken voersz. altijt vast ende stentich te houden sonder ennich wederseggen Ende alle commer
Ende calaegie van haeren wegen daer inne wesende altemael aff te doen den selven. Or-
conden hebben hier over geweest Scepenen in Oesterwijck Gijsbrecht Loenijssz. van Megen
Ende Claes Jan Timmermanssz. die hueren zegelen in getuijgenisse hier aen hebben gehangen.
Int jaer ons Heeren duijsent vijfhondert vier ende tweijntich acht daeghe inde merte

5. R.A.T. 0847, Otw, R.229, 15v-2 8 maart 1524

6. Regest van deze akte uit het protocol
• 1525 maart 8 Otw,R.229,15v-2
• Mary d.w. Laureys Vrancken
• een huys ende hoff met zijnen gronde en toebehoren haar
toebehorende bvvo in die Kerkstraat < erf der krn w.
Embrecht die Greve > erf Juete wede Willem Huysmans ^
Kerckstraat v erff des persoens van Oesterwijck
• aankomst 4/5 Marie tegen mede erfgen. met overgeven
sch. Otw en het 5de vijfstegedeelte derselver Marien na
der doot w. Laureys haers vaders bij succ.
• overgegeven mr Jan Lombaerts tbv den heyligen
sacramente 1/2 en de fabriek der kerke van Otw dander
helft tsamen met alle brieven

7. Transcriptie uit het protocol
Marij dochter wilner Lauwreijs Vrancken cum tutore / Een huijs ende
hoff met zijnen gronde ende toebehoerten hare als zij sede toebehoerende
gelegen inder vrijheit van Oesterwijck in die Kerckstraet aldaer tussen
erffenissz. der kijnderen wilner Embrechts die Greve optie een zijde ende
tussen erffenissz. Jueten weduwe wilner Willem Huijsmans optie ander zijde
streckende vander Kerckstraeten voerz. Totter erffenisz. des persoens van
Oesterwijck / van welcken huijse ende hoeve voersz. Marij voersz. die vier
vijfste gedeelten tegen haer medeerfgenaemen met oevergeven erffelijcken
vercregen hadde gelijck als dat in scepenen letteren van Oesterwijck daer op
gemaect volcoemelijcker begrepen is. Ende dat vijfte vijfte gedeelte der
selver Marien nae der doot wilner Lauwreijs hoers vaders voersz. in rechten
van successie ende versterve? aencoemen ende verstorven is als zij sede heeft
zij wettelijcken ende erffelijcken oevergegeven ende opgegeven? Ende opgedraegen meester
[tussengevoegd onder doorhaling: oevergedraegen heeft]
Jannen Lombaerts tot behoeff van den Heijligen Sacramente [tussengevoegd: voor deenen?
helft] en der fabrijcken
der kercken van Oesterwijck [tussengevoegd: voer dander? helft] tsaemen met allen scepenen?
letteren? ende voirwaerden
daer aff mentie? maeckende ende gewach? doende et cum toto jure etc. Ende
Marij cum tutore ptr? Sux? .. etc. heta? Et hijda? Dese opdracht vast te houden
Ende allen commer ene calantieger? Vanhaeren wegen daer inne wesende
aff te doen. Datum viij-en [achtste] marcij. Scabini Gijsbrecht Loenijsse ende Claes Timmerman

9. Aleid was een dochter van Wouter Henrik Vranken.1) Haar huwelijk met de secretaris Jacob van der Elst bracht geen nakomelingen, zodat haar huis
bij versterf is gekomen aan Laureis Laureis Vranken,2) een broederskind. Jaren na de dood van Aleid hebben de erven van Jacob van der Elst er
kennelijk nog het gebruik van genoten.3) Rond 1501 schijnt de nalatenschap geregeld te zijn geworden.4) Laureis Laureis Vranken heeft het huis van
zijn tante nagelaten aan vijf erfgenamen. Van hen zijn twee kinderen in 1520 zelf ook weer dood: Elisabeth, dochter van Laureis Vranken heeft uit
haar huwelijk met Mark Gijssels twee dochters achtergelaten en haar broeder Dirk heeft een zoon Antonis en een dochter Engel als erfgenamen. De
andere erfgenamen van Laureis Laureis Vranken zijn: Jan, die de vader schijnt te wezen van Cornelis Jan Laureis Francken die men heit de Molder, in
1563 genoemd als man van Anna dochter van Henrik Wouter Willem Snellen te Berkel;5) ten tweede Geertruid welke uit haar huwelijk met Wijnand
Franken twee kinderen heeft, met name Gerit en Ideken6) en tenslotte Marie dochter van Laureis Vranken. Aan laatstgenoemde worden op 22
januari 1520 alle rechten in het hier besproken huis, dat dan is gelegen tussen het erf van de kinderen van Embrecht die Greve en dat van Juut, de
weduwe van Willem Huysmans, overgedragen.7)
Op “Sinte Pauwelsdach Bekering’, 25 januari 1519, hetgeen volgens de nieuwjaarsstijl neerkomt op 1520, heeft Marie uit dit huis en cijns van 16
stuiver beloofd aan haar broeder Jan, ook ten behoeve van hun zuster Geertrui; Antonis en Engel, de onmondige kinderen van hun broeder Dirk,
alsmede van Elisabeth en Anna, de onmondige dochters van Mark Ghijssels.8) Op 8 maart 1525 heeft Marie het huis zelf overgedragen aan
meester Jan Lombaerts, voor de ene helft ten behoeve van de Broederschap van het Eerwerdig Sacrament en voor de andere helft voor de
fabriek der kerk van Oisterwijk.9) Reeds op 27 juli 1526 is het huis overgedragen aan Jan Embrecht Jan Emmen door Jan Andries Lambrechts en
Willem Cornelis Bax als meesters van de fabriek en door meester Jan Lombaerts en Aalbrecht Willems als provisoren van de broederschap. Die moet
Marie Vranken een cijns van drie rijnsgulden betalen, welke na haar dood is te lossen met 50 rijnsgulden.10) Verkrijgers geslachtsnaam lijkt Vannis
te zijn.11) Genoemde kerkmeesters en de dekenen der broederschap op 27 augustus 1538 Wouter Stijnen Jacobszoon en Lambrecht Herman Bacx,
hebben het huis andermaal uitgegeven aan Jan, de zoon van wijlen Joost van Dongen.12) Hetgeen is ‘ontfangen van Jannen van Dongen vander
kercken huys staende in die Kerckstraet voer des heylichs Sacraments portie in desen jair verschenen’ is verantwoord in de rekening van 1538-1539
van de broederschap.
1. sH,R.1261,382v; zie ook onder Lindeind 34;
2. Otw,R.205,22;
3. Otw,R.189,27v; Otw,R.205,27v; Otw,R.205,43v; Otw,R.205,62v;
4. Otw,R.205,22; Otw,R.207,19v;
5. Otw,R.267,22;
6. Otw,R.238,9;
7. Otw,R.224,8;
8. KA charter 22;
9. KA charter 24;
10. Otw,R.230,31;
11. sH,R.1308,423v; sH,R.1309,27;
12. Otw,R.242,38v;