kjo eshte per te gjithe ato qe pertojn ta bejn nji ja ku e keni te gatshme, :) :GoodGuyGreg:

1. t

2. Dr Norman R. Relkin është neurolog A mendoni se ndarja e neurologjisë dhe psikiatrisë nga njëra
bihejvoral, profesor i neurologjisë klinike tjetra ishte një veprim i drejtë?
pranë Kolegjit mjekësor “Weill Cornell” Dr Relkin: Ka dallime në grupet e pacientëve të këtyre dy fushave,
në Nju Jork. Dr Relkin është i njohur në sikur që ka dallime edhe në sëmundjet dhe trajtimin e tyre, të
nivel ndërkombëtar për shkak se cilat e bëjnë të logjikshme ndarjen e neurologjisë dhe psikiatrisë.
kërkimet e tij gjatë 15 viteve të fundit Por, mendoj se do të ishte më me vend që neurologët dhe
kanë ndikuar në përmirësimin e psikiatrit të specializonin bashkë, e më pas, si sub-specializim, të
diagnostikimit, trajtimit dhe parandalimit përcaktoheshin për neurologji, a psikiatri.
të sëmundjes së Alzheimerit A keni më shumë pacientë neurologjikë, a psikiatrikë?
A mund të na thoni diçka rreth neurologjisë bihejvorale. Cili është Dr Relkin: Unë punoj në Departamentin e neurologjisë, prandaj
definicioni i saj dhe kur është formuar ajo? pacientët e mi teknikisht konsiderohen neurologjikë, por në fakt
Dr Relkin: Neurologjia bihejvorale është një degë (fushë) e pacientët e mi drejtohen te unë njësoj, si nga neurologët,
mjekësisë që përqendrohet në çrregullimet kognitive dhe psikiatrit dhe mjekët e praksës së përgjithshme.
bihejvorale të shkaktuara nga sëmundjet sistemike dhe të trurit. A mund të na e përshkruani ndonjë rast interesant të ndonjë
Rrënjët e neurologjisë bihejvorale shkojnë deri në fillim të pacienti, i cili në fillim është konsideruar psikotik, por që më vonë
shekullit XX në Evropë, ku shumë mjekë merrnin mësime të ishte parë se vuante nga ndonjë sëmundje ‘organike’?
njëkohësishme në të dy fushat: neurologji e psikiatri. Neurologjia Dr Relkin: Më kujtohen shumë raste të tilla. Njëri kishte të bënte
bihejvorale në formën moderne të saj, i ka fillet në vitet 1960 dhe me një njeri të moshës së mesme, i cili ishte hospitalizuar në një
u zhvillua krahas përparimeve në neuroimazheri, spital psikiatrik për disa javë, me halucinozë dhe ideacione
neurofarmakologji dhe neuro-shkencë . psikotike që ishin refraktare ndaj barnave. Më vonë u pa se ai njeri
Rëndom, pas specializimit të përgjithshëm në neurologji, duhen vuante nga epilepsia e lobit temporal. Në këtë rast, simptomat u
edhe dy vjet shtesë të sub-specializimit për t’u bërë neurolog larguan plotësisht me largimin e mjekimit me antipsikotikë tipikë
bihejvoral. Ekzistojnë edhe programe komparabile për psikiatër, të dhe me fillimin e trajtimit me antiepileptikë. Një rast tjetër, që më
tipit të neuropsikiatrisë, apo të neurologjisë-dhe-psikiatrisë. Dr bie ndërmend tani, kishte të bënte me një burrë të moshuar, i cili
Relkin: Është vlerësuar se rreth 5-10% të pacientëve që trajtohen manifestonte halucinacione vizive dhe episode të ngjashme me
te neurologët dhe psikiatrit kanë një diagnozë të dyfishtë. Këta fugën, të cilat më vonë u pa se ishin simptoma të demencës me
pacientë mund të jenë të vështirë që të diagnostikohen, apo trupëza të Lewy-t (DLB). Simptomat e këtij pacienti u larguan për
trajtohen, nëse shikohen vetëm nga perspektiva e njërës nga një periudhë rreth një vjeçare, pasi kishte filluar që të merrte një
fushat. Ka shumë sëmundje të përgjithshme mjekësore që mund inhibitor të acetilkolinesterazës, por më vonë u rikthyen përsëri,
të kenë simptomatologji psikike, duke përfshirë edhe çrregullimet për shkak të përkeqësimit të DLB. Ajo që i bën këto raste të
e metabolizmit (psh, sëmundja Korsakoff), sëmundjet ngjitëse veçanta është fakti se mjekimi konvencional kundër psikozave nuk
(encefaliti herpetik), sëmundjet e kolagjenit dhe vaskulare (psh: kishte dhënë rezultat, bile kishte ndikuar që pacientët të
lupus cerebritis), neoplastike dhe paraneoplastike (psh: encefaliti përkeqësoheshin edhe më shumë. Trajtimi efektiv u bë e
limbik) etj. tjera të demencës. mundshme vetëm pasi që u bë diagnostikimi korrekt.

3. Ne shpesh trajtojmë pacientë epileptikë (për episodet e Fluktuimi i vetëdijes dhe gjendjes së zgjimit është
tyre psikotike) me antipsikotikë. A është me vend kjo gjë. A karakteristikë esenciale e funksionimit të trurit. Në
mendoni se antipsikotikët e përkeqësojnë epilepsinë? sëmundjet sikur që është DLB, vjen deri te çrregullimi i
Dr Relkin: Disa antipsikotikë mund ta ulin pragun për ataqe këtyre cikleve normale. Rezultat i kësaj mund të jetë
(epileptike) dhe përdorimi i tyre mund të jetë shumë ndonjë lloj i deliriumit intermitent, që mund ta bëjë
problematik te pacientët me predispozitë për epilepsi. Po pacientin të duket edhe më keq sesa që në të vërtetë
ashtu, disa antiepileptikë mund ta nxisin paraqitjen e është, bazuar në shkallën e sëmundjes strukturore në
psikozës te disa pacientë të ndjeshëm, gjatë një fenomeni trurin e tij.
që quhet ‘normalizim i dhunshëm’. Megjithatë, barnat Cili është mesazhi juaj për psikiatrit e Kosovës?
antiepileptike mund të jenë shumë të dobishme në Dr Relkin: Shpresoj se kjo që diskutuam rreth
stabilizimin e humorit, uljen e shpërthimeve agresive dhe neurologjisë bihejvorale të ketë nxitur kureshtjen tuaj
për trajtimin e disa simptomave të tjera te pacientët për të mësuar më shumë rreth kësaj fushe dhe do të
psikotikë. Sikur edhe të gjitha barnat tjera që përdorim, shërbejë si vërejtje se, të menduarit “jashtë kornizave”
barnat antiepileptike duhet të përdoren me maturi . të çrregullimeve primare psikiatrike ndonjëherë mund
Gjatë Seminarit të psikiatrisë në Salzburg (të vitit 2009) ju të ketë rëndësi të madhe për pacientët dhe mjekët e
thatë se pacientët me demencë me trupëza të Lewy-t (DLB) tyre për përfitimet dhe efektet anësore të tyre.
kanë periudha kohore kur nuk manifestojnë simptoma. Si
mund të shpjegohet kjo, kur dihet fakti që ata kanë
ndryshime strukturore në trurin e tyre? Si munden ata të
funksionojnë normalisht, qoftë edhe për një interval të
shkurtër kohor, duke pasur ndryshime të tilla në tru? Dr
Relkin: Fluktuimi (luhatja) i simptomave është njëra nga
karakteristikat madhore të pacientëve me DLB dhe mund të
paraqitet moment pas momenti, orë pas ore, apo me
intervale kohore që përfshijnë ditë të tëra, deri te disa javë.
Edhe pse baza patofiziologjike e fluktuimit të kognicionit në
DLB nuk dihet me saktësi, duhet të kemi parasysh se, gjatë
24 orëve, sa ka dita, të gjithë ne kalojmë nëpër gjendjet e
kthjelltësisë së plotë kur jemi zgjuar, deri te gjendjet e
pavetëdijes së thellë.

4. Diamanti më i madh...është një Planet i tërë?! Fakte që nuk i dinit
për veten
Studiuesit kanë gjetur planetin Trupi i njeriut është një
ekzotik komplet prej diamanti që makineri perfekte e
orbiton rreth një ylli pranë Tokës. mbushur me lëngje, e cila
Planeti i ri është shumë i dendur lëviz dhe përzien kimikate
në përbërje më shumë se cdo nga më të ndryshmet me
përpikshmërinë më të
planet i vërejtur më parë dhe
madhe, duke koordinuar
është komplet prej karboni. dhe krijuar çdo gjë, që nga
Për shkak se molekulat janë kaq të ngushta dhe të kujtesa e deri tek mukoza.
mbushura ndërmjet tyre, studiuesit kanë llogaritur se
Këtu janë analizuar disa nga misteret e çuditshme,
ato mund të jenë kristal natyral, që përbëjnë në të
komplekse dhe jashtëzakonisht të bukura që përcaktojnë
vërtetë diamantin. Studimi u udhëhoq nga Profesor
mirëfuksionimin e trupit njerëzor.
Matthew Bailes i Universitetit të Teknologjisë të
Swinburne në Australi dhe është botuar në revistën Lëkura ka katër ngjyra
‘Shkencë’. “Historia e zhvillimit dhe dendësia e
Të gjitha llojet e lëkurave pa përjashtim do të dukeshin të
mrekullueshme e këtij planeti të con në të gjitha
bardha nëse trupi nuk do t'i shtonte ngjyrat. Enët e
përfundimet se ai është i përbërë i gjithi nga karboni,
gjakut që ndodhen shumë afër sipërfaqes së lëkurës i
dmth një diamant i madh që rotullohet rreth një ylli
shtojnë asaj një ngjyrë të kuqe të lehtë, e cila del më në
neutron çdo dy orë në një orbitë të tij, në mënyrë të
pah kur ndihemi të turpëruar. Një pigment i verdhë i
ngushtë me sistemin tonë diellor," tha Bailes.
prodhuar nga vetë trupi i jep një ngjyrë më natyrale dhe
Fakte që nuk i dinit për veten ! në fund, melamina ngjyrë sepie, e cila krijohet si
kundërpërgjigje ndaj rrezeve ultravjollcë bën që ngjyra e
Trupi i njeriut është një makineri perfekte e mbushur
lëkurës të nxihet. Këto katër tonalitete përzihen në
me lëngje, e cila lëviz dhe përzien kimikate nga më të
proporcione të ndryshme tek çdo njeri, duke krijuar
ndryshmet me përpikshmëri, duke koordinuar dhe
kështu ngjyra të ndryshme lëkure për të gjithë në Tokë.
krijuar çdo gjë, që nga kujtesa e deri tek mukoza.

5. Ngrohja globale, 8 ushqime drejt zhdukjes Kafeja
Ndryshimi i cikleve të reshjeve çon në
Sipas revistës ambientaliste zhvendosjen e plantacioneve të kafesë
amerikane ‘Good’, disa ushqime (Brazil, Vietnam e Afrikë) drejt lartësive
janë të destinuara të zhduken më të mëdha. Kjo do të thotë më shumë
shekullin e ardhshëm për shkak vështirësi kultivimi dhe transporti,
të ndryshimeve klimatike. rrjedhimisht ngritje e çmimit. Ndërkohë,
Ndryshime klimaterike do të kompanitë amerikane si Maxëell House e
ndikojnë në ekonominë globale Folgers e kanë rritur çmimin me 25 për
nëse nuk do të merren masa qind në krahasim me një vit më parë.
përsa u përket politikave
ambientale.
Revista ka listuar tetë ushqime që janë të rrezik zhdukjeje. Çokollata
Rritja e temperaturës së planetit thahtesirat, reshjet e Rritja e temperaturës me 3 gradë do të
medha përmbytjet dhe periudhat e gjata të thatësirës reduktojë në mënyrë drastike kultivimin
ndikojnë negativisht në prodhimin e mjaltit, kafesë, kakaos, e kakaos në Gana dhe Costa d’Avorio,
drithërave e vreshtave. duke e rënduar ekonominë e këtyre
Drithërat
vendeve, e cila varet nga eksportet.
Në 18 muaj e fundit të gjithë kemi qenë
dëshmitarë të shtrenjtimit të bukës. Në
krahasim me një vit më parë, në mbarë
botën çmimi i drithërave është dyfishuar Mjalti
për shkak të thatësirës e zjarreve në Rusi Një nga treguesit kryesorë të efekteve
dhe përmbytjeve në Australi. Ekspertët negative që kanë ndryshimet klimatike
thonë se ky është vetëm fillimi. Në 20 është edhe rënia në mënyrë dramatike e
vitet e ardhshme, çmimi i bukës mund të numrit të bletëve dhe si pasojë e
rritet me 90 për qind. prodhimit të mjaltit.

6. Kikirikët Përse nuk bëhemi superinteligjentë?
SHBA-të kanë vërejtur një
rënie të numrit të rrënjëve Truri njerëzor është një nga
të bimës së preferuar, krijimet më terheqese dhe me
rrjedhimisht çmimi i gjalpit të jashtëzakonshme, mënyra e
është ngritur menjëherë. funksionimit të tij ende nuk
Prodhimi vjetor në jug të njihet plotësisht. Kapaciteti i
vendit ka qenë i dobët për skajshëm i trurit njerëzor është
shkak të verës së nxehtë e i panjohur, madje mendohet se
të thatë. pjesa më e madhe e njerëzve
përdorin vetëm 2-3 përqind të
Vera trurit të tyre gjatë gjithë jetës.
Ngrohja globale bëhet Gjenitë më të mëdhenj të historisë dhe mendjet më të
përgjegjëse për reduktimin ndritura deri më sot kanë arritur të përdorin maksimalisht
me 50 për qind të vetëm 10 përqind të kapacitetit. Imagjinoni për një
prodhimit të rrushit që moment se çfarë do të mund të kishte arritur njeriu po të
përdoret për verë, brenda ishte i aftë të përdorte 100 përqind të superfuqisë së trurit
vitit 2040 në Kaliforni. të tij. E paimagjinueshme! Por a mundet njeriu me
kalimin e kohës të evoluojë inteligjencën e tij? A ka
evoluar inteligjenca me kalimin e kohëve? Në krahasim
me brezat antikë të civilizimit si egjiptianët e lashtë, të
Agave
cilët ndërtuan piramidat pa përdorimin e asnjë kompjuteri
Thatësira në veri të Meksikës
apo makine llogaritëse, do të ishte e drejtë të thuhet se
rrezikon të shkatërrojë prodhimin
sot nuk jemi më të zgjuar se homologët tanë të
e agaves, bima e cila shërben për
lashtësisë?
prodhimin e tekilës.

7. Shkencëtarët kalojnë shpejtësinë e dritës Rezultati i ka mahnitur aq shumë studiuesit, saqë
shkencëtarëve të Amerikës dhe Japonisë u është
Ishte Albert Ajnshtain, i cili
propozoi më shumë se 100 vjet kërkuar që të verifikojnë rezultatet para se të
më parë, se asgjë nuk mund të shpallen si zbulime.
Antonio Ereditato (shkenctar)
udhëtojë më shpejt se shpejtësia
një zëdhënës i studiuesve të
e dritës. Por, para disa ditësh, u
CERN-it tha: "Ne kemi besim
zbulua se personi që përcaktoi
shumë të madh tek rezultatet
ligjet e natyrës mund të ketë
qe kemi kryer ne kemi
gabuar. Bota e shkencës u shokua
kontrolluar dhe rikontrolluar
kur punonjësit e laboratorit më të madh të fizikës në shumë herë për çdo gjë që
botë deklaruan se kishin regjistruar grimca subatomike mund të kishte ndryshuar
që udhëtonin me shpejtësi më të madhe se ajo e dritës. matjet tona, por nuk gjetëm
asgjë".
Nëse zbulimet provohen të jenë
të vërteta, atëherë do të rrëzojnë
në tokë një nga shtyllat kryesore
që mban në këmbë Modelin
Standard të Fizikës, i cili shpjegon
edhe mënyrën se si universi dhe
gjithçka në të funksionon. Teoria
e Relativitetit të Ajanshtajnit, e
propozuar në vitin 1905, thekson qartë se asgjë në
univers nuk mund të udhëtojë më shpejt se drita në
Së shpejti do të mund të regjistrojmë ëndrrat
vakuum. Por, studiuesit e laboratorit të CERN-it në afërsi A keni ëndërruar ndonjëherë të regjistronit ëndrrat tuaja
të Gjenevës pretendojnë se kanë regjistruar disa dhe t'i ktheni në videoklip? Teknologjia që do t'ua
neutrino, lloje shumë të vogla grimcash, që udhëtojnë mundësojë këtë dëshirë është shumë afër: shkencëtarët e
më shpejt se barriera prej 186,282 milje (299,792 UC Berkeley zbuluan një mënyrë për ta kthyer mënyrën se
kilometra) për sekondë. si mendja jonë interpreton stimujt vizualë në një video
dhe rezultati është mahnitës...

8. Të rejat që priten në të ardhmen e afërt E veçantë dhe ideja se do të
Leximi i mendimit, prodhimi mund të prodhojmë vetë
autonom i energjisë së banesës, energjinë për banesën tonë
tërheqja e parave nga bankomati falë një aparati në gjendje të
me anë të leximit të retinës ose kapë energjinë kinetike dhe
komandës zanore, duken ide të nxehtësinë e prodhuar nga
marra nga ndonjë film fantastiko- aktiviteti I dhenë e duke e
shkencor por që mund të bëhen transformuar atë ne energji
pjesë e të përditshmes tonë elektrike.
brenda pak vjetëve. Ky është
parashikimi që bën IBM me “5 në
5”, studimi vjetor mbi të rejat që Mundësia që ti themi
mund të na ndryshojnë jetën vitet lamtumirë password-eve dhe
e ardhshme. Kërkimi në bazohet të identifikohemi nëpërmjet
në analizat e ecurisë së tregjeve dhe në atë se çfarë leximit të retinës ose të
është duke u përpunuar në laboratorët e kolosëve dhënave të tjera biometrike,
informatikë. Për 2017 na presin jo pak surpriza fillojnë ADN në vend të kodeve dhe
me leximin e mendimit, afër aplikimit material falë nepermjet zerit.
kufjeve speciale që interpretojnë aktivitetin cerebral
dhe e transformojnë në komanda për pc, smartphone, . Është viti i gjashtë që IBM vijon në përpunimin e këtij
kërkimi dhe publikon rezultatet e tij, me njëfarë suksesi
Kërkimi në fjalë bazohet në analizat e ecurisë së tregjeve duhet thënë. Edhe pse në disa raste siç ishte ai i
dhe në atë se çfarë është duke u përpunuar në parashikimit të 2006 për një internet në 3D që doli i
laboratorët e kolosëve informatikë. Për 2017 na presin pavërtetë, në shumicën e rasteve studimi mbi
jo pak surpriza fillojnë me leximin e mendimit, afër parashikimet e të rejave teknologjike në pesë vitet e
aplikimit material falë kufjeve speciale që interpretojnë ardhshme i kryer nga kompania amerikane ka rezultuar i
aktivitetin cerebral dhe e transformojnë në komanda suksesshëm.
për pc, smartphone, etj.

9. Zbulohet jeta e pertejme 25 theniet me te bukura nga Albert Ajnshtajn
1. Kur mberriti ne SHBA,
Anesteziologu amerikan Dr. Ajnshtajnit, i dhane nje pyetesor
Stuart Hameroff i Universitetit per te kompiluar. Nder te gjitha
të Arizonës rrëfeu mbi teorinë pyetjet te cilave i duhej dhene
shkencore, e cila konfirmon pergjigje, njera pyeste: “Ciles
ekzistencën e jetës së përtejme race i perkisni?”. Dhe ai iu
dhe të shpirtit të pavdekshëm. pergjigj: “Races njerezore”.
Sipas fjalëve të tij kur zemra e një personi ndalon së 2. Ne qofte se Teoria ime e Relativitetit do te jete e
rrahuri informacioni i ruajtur në tru nuk vdes, por vertete, Gjermania do te thote se jam gjerman ndersa
vazhdon të përhapet në të gjithë Universin. Kur mjekët e Franca do te thote se jam qytetar i Botes. Nese teoria nuk
kthejnë njeriun në jetë ky informacion kuantik, që ka do te jete e vertete, Franca do te thote se jam gjerman
qenë në Kozmos, rikthehet sërish në trup. Për rrjedhojë ndersa Gjermania do te thote se jam hebre.
të kësaj njeriu e mban mend këtë përvojë të pazakontë.
Sipas shkencëtarëve, kjo teori shpjegon faktin se të 3. Eshte me e lehte te thyesh nje atom sesa nje Paragjykim
mbijetuarit nga vdekja klinike kujtojnë "dritën e bardhë" 4. Derisa te kete njerez do te kete luftra.
ose "tunelin", në të cilin ata kanë qenë. 5. Cmenduri eshte te besh gjithmone te njejten gje dhe te
presesh rezultate te ndryshme.
6. Semundje shume e keqe racizmi. Por mbi te gjitha e
cuditshme: semur te bardhet, por vret te zinjte.
7. Kompjuterat jane shume te shpejte, precize dhe
budallenj. Njerezit jane shume te ngadalte, shume pak
precize dhe inteligjente. Se bashku perbejne nje fuqi qe e
kalon imagjinaten.
8. Bota eshte nje vend i rrezikshem, jo per shkak te atyre
qe bejne veprime te keqija por per shkak te atyre qe
shikojne pa thene gje.
9. Nuk e di se me cfare lloj armesh do te luftohet ne Luften
e Trete Boterore, por di qe ne te Katerten do te luftohet
me gure dhe me shkopinj.

10. 16. Nuk mund te zgjidhet nje problem me te njejtin
mentalitet qe e ka krijuar ate.
17. Asgje nuk eshte me praktike se nje teori e mire.
18. Per sa kohe qe ligjet e matematikes i referohen
realitetit, ato nuk jane te qarta, dhe per sa kohe jane te
qarta, ato nuk i referohen realitetit.
19. Ne qofte se do te lindja perseri, do te behesha
hidraulik.
20. Ne qofte se te dhenat dhe teoria nuk perputhen,
ndrysho te dhenat.
21. Ne qofte se ne momentin e pare nje ide nuk eshte
absurde, atehere nuk ka asnje shans qe ajo te realizohet.
22. Eshte me mire te jesh optimist dhe t’a kesh gabim sesa
te jesh pesimist dhe te kesh te drejte.
10. Ndryshimi midis gjenialitetit dhe budallallekut eshte 23. Vetem dy gjera nuk kane kufij, Universi dhe
se gjenialiteti ka limit. budallalleku njerezor, dhe per te parin nuk jam i sigurt.
11. Paqja nuk mund te mbahet me force, por mund te 24. E rendesishme eshte te mos ndalosh se beri pyetje.
arrihet vetem duke kuptuar njeri-tjetrin. 25. Te gjithe e dine qe nje gje eshte e parealizueshme,
12. Jeta eshte si te ecesh me biciklete: ne qofte se do te derisa arrin nje qe nuk e di dhe e realizon.
jesh ne ekuiliber duhet te levizesh.
13. Nuk e ke kuptuar me te vertete nje gje nese nuk je
ne gjendje t’ia shpjegosh gjyshes tende.
14. Nuk mendoj asnjehere per te ardhmen. Ajo arrin aq
shpejt…
15. Mos u shqeteso per veshtiresite e tua ne
matematike, te siguroj se te miat jane akoma me te
medha.

11. Bime me vlera sheruese Qepa
Bimet,per vlerat e tyre sheruese, jane perdorur prej Zgjeron bronket dhe ndihmon
njerezve,qe ne lashtesi. Ja disa: te shikosh me mire.Per kete
Hudhra qepa pritet ne katersh dhe lihet
Permirson qarkullimin e gjakut dhe
ne uje,qe duhet te pihet ne
pakeson gazrat ne stomak dhe
mengjes. Qepa neutralizon
zorre e kuron semundjet e zemres
helmet ne zorre,qeteson nervat
duke penguar ngurtesimet e eneve
dhe shton oreksin.
te gjakut.Hudhra ul temperature e
trupi,lehteson reumatizmen dhe
pengon semundjen e lekures.Njeriu
qe ushqehet me hudhra eshte I
fuqishem dhe plot gjalleri dhe tek Boronica
ai pakesohen mundesite e krijimit Lufton kolesterolin,nga
te gureve ne veshka. perzierja e boronices dhe
rrushit luftohen semundjet
Ulliri kerpudhore duke ndihmuar ne
Eshte bime mijeravjecare.ai rritet ne uljen e kolesterolit .Boronica
zonen bregdetare te vendit tone.Vaji eshte githashtu e pasur me
dhe fruit I ullirit ka vlera te larta antioksidues,te cilat luftojne
sheruese,ai kalon shpejt ne pjese te molekulat e qelizave dhe AND-
ndryshme te organizmit,duke zbutur se se demtuar, qe do te cojne
e dhen freski lekures.E mbron ne kancer malinj ,semundje
stomakun nga semundja e zemre,diabet neqoftese nuk do
ulcers.Nese vaji I ullirit pihet me te rindreqeshin.
limon menjanon kapsllekun.Ulliri
ndihmon rruget urinare,pakeson
semundjet e zemres dhe zbardh
dhembet,kur mbahet ne goje.

12. Dinosauret - Zhdukja e Dinosaureve Megjithate ajo qe ben me shume
pershtypje edhe qe akoma nuk i
eshte dhene pergjigje ose te
Skeletet me te vjetra te
pakten jane hedhur shume teza
dinosaureve jane gjetur te
per te eshte : Pse Dinosauret u
fosilizuara ne shkembinjte e
Zhduken? Kesaj pyetje sic thame i
Argjentines edhe Brazilit. me
jane atribuar shume teori.
primitivi quhet Euraptor qe
ishte nje dinosaur i vogel
mishngrenes. Skeleti i tij tregon
disa forka te avancuara gje qe
ben te mendosh se mund te
ekzistojne edhe forma me
antike dinosauresh.
Dinosauret kane jetuar reth 65 milione vjet me pare.
Shume shkencetare mendojne se zogjte jane pasardhes te
Nje nga teorite me te qendrueshme eshte meteori qe krijoi
dinosaureve mishngrenes. Megjithate kjo teori eshte
nje krater ja nje kontinent ne faqen e rruzullit tokesor. Kete
akoma e diskutueshme edhe nuk bazohet ne fakte te forta.
Pallentollogjistet mendojne se koha kur dinozauret kane teori e mbron ajo qe ndodhi ne 1994 kur meteore me
jetuar ndahet ne 3 periudha. permasa te stermedha goditen Jupiterin duke shkaktuar
1- Triassik (250 milione vjet me pare) kratere te paimagjinueshme. Permasa e nje meteorit kapte
2- Jurasik (150 milione vjet me pare) permasat e rruzullit tokesor. faktore te tjere si shperthimi i
3- Cretacious (70 milione vjet me pare) gazeve vullkanike, ftohja e klimes dhe si rrjedhoje
Gjate periudhes Triassike bota mendohet te kete pasur ndryshimi i nivelit te detit, si dhe shkalla e ulet e
vetem nje kontinent madhor. ndarja e ketij kontinenti riprodhimit(Dinosauret kishin veti te riprodhoheshin ralle.)
mendohet te kete filluar gjate periudhes Jurassike ku edhe qe solli ne zhdukjen. Faktor tjeter mendohet te jete edhe
shpjegohet pse dinosauret u ndane ne kontinente te ndryshimi i orbites se tokes nga nje fushe magnetike. te
ndryshme sic shpjegon edhe fakti i gjetjes se tyre tera keto teori megjithe bazat ne evenimente te ndryshme
kudo. Periudha e fundit do te shenoje fillimin e prape e lene te papergjigjur pyetjen. Kush i zhduku
shkaterrimit te dinosaureve edhe zhdukjen e tyre totale . dinosauret?

13. Hena E Saturnit Nxjerr Avuj Uji Gjeni lind apo bëhesh?
Një diskutim shumë i vjetër, i cili
Nje nga henat e saturnit këtë radhë ka marrë përgjigjen
Enkeladus,eshte duke nxjerre "shkencore". Studimi i parë
shtellunga gjigande avull analitik i këtij problemi është
uji.Zbulimi te jep te kuptosh verdikti që kanë dhënë ekspertët:
se Enkeladusi I vogel mund te gjeni bëhesh (ose më mirë lind
kete nje oqean te lengshem dhe bëhesh). Një dozë e talentit
nen siperfaqen e akullt.Ajo natyral është patjetër e
mund te mbeshtese jeten nevojshme, por kjo nuk mjafton,
primitive, te ngjashme me duhet që ta kultivosh me shumë
henen Europa,po te Jupiterit. studim dhe ta zhvillosh me kalimin
e viteve me shumë punë.
SHkenctaret e kane ditur prej kohesh se henat e saturnit Kjo vlen për shkencën në përgjithësi dhe për artet kreative,
kane uje.Uji I lenget eshte celes I kerkesave per jete. duke filluar që nga shahu dhe disiplina të tjera sportive. Për
Jane gjetur disa hena,me te cilat gjendet uji I lenget dhe ta afirmuar këtë të fundit ka dalë një libër: "The Cambdrige
elemente kimike te nevojshem per te krijuar jeten, duke Handbook of Expertise and Expert Performance", i cili
futur edhe Europen. SHkencetaret jane shume kureshtare është publikuar në këto ditë në "Cambridge University
nga shtellungat ne vetvete, nje gejzer gjigant me avull uji Press". Tezat janë se aftësia, të cilën në shumë raste ne e
dhe nje pjese e vogel akulli.Kjo ndodh ne baze te përcaktojmë si talent ose gjeni, nuk është fryt i një dhurate
shtellungave gjigante te gazit te dale nga Poli I Jugut I të Zotit , por është rezultati i një kombinimi të aftësisë së
Enkeladusit. Shtellunga ishte sa gjysma e madhesise se lindur dhe instruksioneve të larta dhe një pune shumë të
henes .uji del jashte kesaj hene. Kjo zgjidh disa te fshehta madhe. Gjenialiteti nuk është gjë tjetër veçse një përzierje
nga vrojtimet e bera nder vite. mes talentit të lindur, studimit dhe aplikimit për të
prodhuar rendiment shumë të lartë pune. Sipas Ernest
Hemingway (në fushën humaniste) dhe Thomas Edison (për
atë shkencore) tregohet se gjeni është 1 për qind talent
(frymëzim krijues) dhe 99 për qind punë. "New Scientist"
tregon "formulën e gjenialitetit": 1 për qind fat, 29 për qind
shkollë e mirë dhe 70 për qind punë.

14. Udhetimi ne kohe! Ronald Mallett: udhetimi ne kohe
Do ngelet Sci-Fiction apo realitet ? mbase i mundur brenda ketij shekulli
Sa here njerezimi ka dyshuar mbi Vrimat e zeza, ëormholes dhe
mundesine dhe aftesin e telat kozmike –secila nga keto
shkencetareve per te krijuar fenomene eshte propozuar si
dicka qe koha e ka vertetuar te metode per udhetimin ne
sukseseshme? kohe, por asnjera nuk eshte
Ne vite te panumerta, nga shikuar si e arritshme per (te
experienca jone njerzore kemi pakten) nje sere arsyesh.
mesuar se c’do gje e imagjinuar Nderkohe qe teorikisht ato
nga njeriu nje dite mund te mund te ndryshojne haps-
kthehet ne realitet. kohe, te gjitha kerkojne nje sasi
Nese shekuj me pare do shtrohej qeshtja e shkeljes se mase apo energjie krejtesisht
Henes nga kemba e njeriut, udhetimi i njeriut ne te pa imagjinueshme...
hapesire, apo disa nga arritjet me te medha te shkences Ne nje shkrim me siper kam thene qe po ti besosh
tone, per ate kohe do tingellonte e pamundur. Sidoqofte konspiracistave udhetimi ne kohe ekziston. Ndersa tani e
te tilla gjera jane parashikuar kohe me pare dhe koha e them me bindje qe jo vetem ekziston prej disa dekadave
ka vertetuar te jene te realizueshme. Dikur eshte por edhe praktikohet ne ato nivele qe une dhe ti dhe te
shikuar vetem si fantazi dhe Sci-Fiction,por tjeret nuk kemi per tu futur dot kurre. Eshte i njejti
momentalisht udhetimi ne kohe eshte thjeshte nje skenar qe po ndiqet me Marsin. Prej dhjetra vjetesh
problem engjinierik. Fizikantet e brumosur nga ligjet e thuhej qe ishte nje planet i shkrete, pa jete, i kuq etj.
Newtonit besonin se koha levizte ne nje vije te drejte, te Ndersa po ashtu prej dhjetra vjetesh kishte nga ata qe
stabilizuar, te pandrysheshem, tamam si nje shigjete. bertisnin qe kjo ishte genjeshter dhe se gjerat po
Pastaj vjen Ainjshtani me teorite e tij qe tregojne se fshiheshin. Me ne fund u detyruan te pranonin qe ka
koha vershon me teper ne trajten e nje lumi. Fizikantet e atmosfere, ka pak ajer ndersa kohet e fundit nxorren dhe
brumosur nga ligjet e Newtonit besonin se koha levizte fotot me perrenjte e ujit qe kishin rrjedhur neper shpate
ne nje vije te drejte, te stabilizuar, te pandrysheshem, kodrash. Praktike e njohur per te perballur masat me nje
tamam si nje shigjete. Pastaj vjen Ainjshtani me teorite te vertete qe nuk e ‘perballojne’ dot. Edhe lajmin per
e tij qe tregojne se koha vershon me teper ne trajten e udhetimin ne kohe ka muaj te tere qe eshte lajmeruar qe
nje lumi. do shpallet si i mundshem madje dhe i shpejte ne afat.

15. Zbulimet e Leonardo da Vinçi Shkencëtarët krijuan tru Cyborg
Italiani Leonardo da Vinçi Cyborg, është një term i cili
(1452-1519) njihet si ndër përdoret dhe e ndeshim
zbuluesit më të mdhenjë. shpeshherë në filmat
Ai zbuloj shumë makina kinematografik fantastiko-
dhe mjete të cilat nuk janë shkencor, por së shpejti ai
do të jetë realitet.
ndërtuar gjatë kohës kur ai
ishte ende gjallë. Shkencëtarë të Universitetit të Tel Aviv, zëvendësuan pjesë
problematike të trurit të gjallë të njeriut me mikroçip,
duke e kthyer atë një nga zbulimet më të mëdha
-Ventillimin, - Teshat zhytëse shkencore.
- Busollën, - Gazë maskën Qarqet që ata instaluan në tru, mund të zëvendësojnë
- Aeroplanin, - Parashutën funksionet motorike të lëvizjes, si qerpikët e syve etj
- Helikopterin, - Turbinën me ujë dhe shkencëtarët shpresojnë se ky zbulim do ti
- Instrumente - Orën ndihmojmë ata të përballojnë sëmundje të tilla si,
mekanike muzikore - Vinçin Parkinson etj.
-Armën shumë - Tankun Ideja bazohet në zëvendësimin e qarqeve problematik,
tytëshe, - Syzet me mikroçip të cilët do të kryejnë të njëjtin funksion.
- Skenën rrutulluese - Makinën me avullë “Imagjinoni që në tru ekziston një rajon i vogël, i cili
- Orën me zile, -Teleskopin funksionon shumë dobët, ose thuajse nuk funksionon
fare dhe ne kuptojmë arkitekturën e rajonit të
shkatërruar.
Kështu ne do mundohemi ta zëvendësojmë këtë rajon
problematik të trurit me pjesë elektronike, që ta
kthejmë atë në funksion të plotë”, deklaroi për BBC
profesori Matti Mintz.

16. Peshku trashanik “Siluris Glanis” Kina prezantoi avionin gjuajtes pa pilot
Shkencetaret kane arritur ne "Pterodactyl-I"
perfundim se perkunder kokes
Kina paraqiti ne sallonin aviaciono-kozmik ne Zhuhai
se madhe, eshte peshku me
avionin e ri gjuajtes pa pilot “Pterodactyl-I”.
budalla ne Bote, sepse ne
Aparati ka nje gjatesi prej 9 metra, permasat e kraheve -
pranvere ku bene nxehte, ne
14 m, pesha - 1.1 ton. "Pterodactyl-I" eshte i afte te
breg te lumit rriten shelgjet
ngrihet deri ne lartesine 5.3 mije metra, zoteron
dhe ne uje bien thuprat e ketij
largesine e fluturimit deri ne kater mije kilometra.
druri se bashku me gjethet,
Shpejtesia maksimale - 280 km/h.
peshku trashanik me ngutesi i perbin duke menduar se
bie ushqimi I tyre i preferuar. Ne lukth keto fije te
shelgjes leshojne alkool qe e ben peshkun te humbur.
Samsung ka krijuar llampën
36 vjet të qëndrueshme
Ndërrimi i llampave elektrike së shpejti
do të mbetet çështje e së kaluarës, sepse
“Samsung” ka prezantuar një llampë të
re, të kursyeshme, e cila do të qëndrojë Aparati eshte i pajisur me mjete aramatimi ajrore,
36 vjet. Ekspertët e kësaj kompanie e
qe jane te vendosura ne shtylla poshte kraheve.
kanë promovuar llampën LED e cila
mund të jetë e qëndrueshme deri në 40 Kostoja e nje aparati te tille, sipas vleresimeve te
mijë orë, që është 40 herë më shumë se eksperteve, nuk duhet te jete me shume se 1
llampat e rëndomta. E vetmja e metë e kësaj llampe deri milion dollare, gje qe e ben ate shume me te lire
më tash mund të jetë çmimi i saj, sepse një këso llampe se sa homologet e vet perendimore.
aktualisht shitet mbi 60 euro. Sipas mendimit te specialisteve, Kina mund te
behet lojtari i ri serioz ne tregun e dominuar nga
SHBA dhe Izraeli.

17. Del Windows 8, revolucioni me i ri
nga Microsoft per kompjuterat tuaj
Dalja e Windows 8 eshte
parashikuar per 26 tetor . Nga
dita, e premte 26 tetor,
perdoruesit e interesuar mund te
provojne me ne fund sistemin me
te ri operativ te Microsoft.
Duhet te permbaje te gjitha
efektet e nje revolucioni te Pra, ka gjithcka per te gjitha shijet. Gjate javeve te
vertete per kompjutera, qe ardhshme do te jene me shume se 1100 modele te
Microsoftka pasur ndermend te produkteve teknologjike, mes notebook, desktop
beje me kete sistem te rinovuar operativ, qe ofron kompjuteri, pajisje te gjitha-ne-nje dhe tablete per te
shume karakteristika te reja per perdoruesit, nga nje perdorur Windows 8, nje numer qe tregon vullnetin dhe
nderfaqe e re grafike qe premton shume deri ne disa deshiren e Microsoft per te realizuar nje sistem te ri
aplikacione interesante qe mund te shkarkohen ne operativ te afte per te integruar mundesi dhe oferta nga
dyqanet Microsoft. kompjutera fikse me ata te ofruar nga teknologjia e
levizshme. Kete e shpjegoi vete Microsoft, gjate
prezantimit te Windows 8 dje. Silvia Candiani, drejtoreshe
marketingu dhe operimi ne Microsoft, tha:
Me lancimin e Windows 8, Microsoft i prezanton gjithe
botes nje version te rishpikur te Windows. Per tablete apo
Pc, permes funksioneve per lehtesim apo per rikrijimin e
permbajtjes, per pune apo per argetim, Windows 8
propozon nje pervoje te personalizuar qe pershtatet
persosshmerisht me nevojat dhe stilin tuaj".