314 annex-a
- 1. ภาคผนวก ก
ความหมายของคําจากอุปสรรค-ปจจัย
วส314 การบรรณาธิกรณตนฉบับภาษาตางประเทศสําหรับหนังสือพิมพและนิตยสาร
JC314 Editing Translated Texts for Newspaper and Magazine
- 2. การเดาความหมายของคําจากอุปสรรคและปจจัย (prefix, suffix)
- อุปสรรค (prefix) คือคําที่เติมขางหนารากศัพทและเปลี่ยนความหมายของคํา โดยมักไมเปลี่ยนหนาทีของคํา
่
prefix ความหมาย ตัวอยาง
anti- ตอตาน, ตรงขาม, ยอนกลับ antivirus ตอตานไวรัส
counter- counterclockwise ทวนเข็มนาฬิกา
counterattack ตอบโต บุกกลับ
contra contraceptive (ยา, อุปกรณ) คุมกําเนิด
auto- ดวยตัวเอง, อัตโนมัติ auto-cooling system ระบบทําความเย็นอัตโนมัติ
autonomy การปกครองตนเอง
self- self-sufficient พึ่งพาตัวเอง, พอเพียง
self-taught สอนตัวเอง, ฝกฝนดวยตนเอง
bi- สอง, ทวิ bilateral ทวิภาคี, สองฝาย
bilingual สองภาษา
bio- ชีว-, ชีวภาพ biotechnology เทคโนโลยีชีวภาพ
co- รวม, ดวย, ดวยกัน coworker เพื่อนรวมงาน
com- combat ตอสู, ทําศึก
con- confide ไวใจ, ปรึกษา
de- ลด, ถอด, ทําใหหมดไป decrease ลดลง
dethrone ถอดถอน, โคน (บัลลังก)
dia- ขาม, ผาน diagonal เสนผานศูนยกลาง
dis- ไม, ไร, ปลด, ผิดไปจากเดิม dislike ไมชอบ
disarm ปลดอาวุธ, ลดความเปนอริ
disorder ภาวะเจ็บปวย, ผิดปกติ
digi- เกี่ยวกับอิเล็กทรอนิกส, digi-network เครือขายดิจิทัล
cyber- เทคโนโลยีอินเทอรเน็ต, cyberculture วัฒนธรรมออนไลน
net- คอมพิวเตอร หรือระบบออนไลน netizen พลเมืองเน็ต
e- e-commerce พาณิชยอิเล็กทรอนิกส
e-magazine นิตยสารอิเล็กทรอนิกส
eco- เอื้อตอสิ่งแวดลอม, นิเวศรอบตัว eco-friendly เปนมิตรกับสิ่งแวดลอม
ดีตอโลก (ประหยัดพลังงาน) eco-car รถประหยัดพลังงาน
ex- อดีต ex-convict อดีตนักโทษ, อดีตผูตองขัง
former- former-PM อดีตนายกรัฐมนตรี
extra- พิเศษ, มากเปนพิเศษ, เหนือ extra-cheese เพิ่มชีส
extracurricular นอกหลักสูตร
hyper- hypersonic เสียงแหลมสูง
hypo- ต่ํากวา, นอยกวา, ใต hypothermia อุณหภูมิรางกายลดต่ํา
hemi- ครึ่ง hemisphere ครึ่งโลก, ซีกโลกดานหนึ่ง
inter- ระหวาง interstate ทางหลวงเชื่อมระหวางรัฐ
intra- ภายใน intranet ระบบเครือขายภายในองคกร
inner- ภายใน inner-city ยานใจกลางเมือง
- 3. prefix ความหมาย ตัวอยาง
macro- ใหญ, มหภาค macroeconomics เศรษฐกิจมหภาค
micro- เล็ก, จุลภาค microeconomics เศรษฐกิจจุลภาค
mid- กลาง Midwest ภาคตะวันตกกลาง
midsize ขนาดกลาง
mono- หนึ่ง, รวมเปนหนึ่ง monotone ราบเรียบ (เสียงเดียวตลอด)
uni- unisex ใชไดทั้งสองเพศ
multi- หลาย, พหุ- multimedia หลายสื่อ
multicultural society สังคมพหุวฒธรรม
ั
poly- polytechnic college โพลีเทคนิค, หลายสาขาวิชา
out- เกินกวา, มากกวา, ดีกวา out-perform ทําผลงานไดดกวาี
ออกจาก, ไกลจาก outbuilding นอกอาคาร
neo- ใหม neo-romantic ลัทธิโรแมนติกใหม
non- ไม, ปราศจาก non-fiction เรื่องจริง (ไมใชเรื่องแตง)
un- unharmed ไมไดรบบาดเจ็บ
ั
pre- กอน preschool กอนเขาเรียน, เตรียมอนุบาล
post- หลัง postpaid จายเงินหลังใช
pro- นิยม pro-Africa นิยมแอฟริกา
pro-Thaksin นิยมทักษิณ
กอน, มากอน, ลําดับขางหนา prologue บทนํา
re- อีกครั้ง, ซ้ํา reusable นํากลับไปใชซ้ําได
retro- ยอนอดีต, ยอนกลับ, ถอยหลัง retroactive ซึ่งมีผลยอนหลัง
semi- ครึ่ง, กึ่ง semiconductor สารกึ่งตัวนํา
smart- อัจฉริยะ, ฉลาด, ล้ํา smart-card บัตรอัจฉริยะ
smart-phone โทรศัพทอัจฉริยะ
step- ไมแทจริง (เลียง)
้ step-son ลูกเลี้ยง
sub- ใต, ยอย, อนุ subcommittee คณะอนุกรรมการ
subcontract ผูรับชวงสัมปทาน
super- เหนือกวา, สุดยอด, พิเศษ superhighway ทางหลวงพิเศษ
ultra- ultrasoft นุมพิเศษ
tele- ทางไกล, โทร- telecommunication โทรคมนาคม
trans- ขาม, เชื่อมระหวาง transatlantic ขามแอตแลนติก
tri- สาม tricycle สามลอ
trio- trio-band วงดนตรีที่มีสามคน
vice- รอง vice-President รองประธานาธิบดี
vice-Chair รองประธาน
under- ต่ํากวา, รอง, ใต, ไมเพียงพอ undersecretary (ตําแหนง) รอง
undercooked ยังไมสุก
undercover อําพรางตัว
undergrowth ไมพุมเตีย้
- 4. - ปจจัย (suffix) คือคําที่เติมขางหลังรากศัพทและเปลียนทั้งความหมายและหนาที่ของคําไปจากเดิม
่
suffix ความหมาย ตัวอยาง
NOUN -er ผูกระทํา, นัก (วิชาชีพ) designer นักออกแบบ
-or actor นักแสดง
-eer engineer วิศวกร
-ian musician นักดนตรี
-ant assistant ผูชวย
-ent student นักเรียน
-ist scientist นักวิทยาศาสตร
-ess (บงบอกเพศ) actress นักแสดง (หญิง)
-ion การ, ความ education การศึกษา
operation ปฏิบัติการ
-ment entertainment ความบันเทิง
-ness kindness ความเมตตา
-ty beauty ความงาม
-ity community ชุมชน, สังคม
-ance importance ความสําคัญ
-ence adolescence วัยรุน
-acy adequacy ความเพียงพอ
legacy มรดกตกทอด
-ency presidency ความเปนประธานาธิบดี
-dom freedom อิสรภาพ
-hood brotherhood ความเปนพี่นอง, ภราดรภาพ
-ship hardship ความยากลําบาก
friendship มิตรภาพ
-tude attitude ทัศนคติ
-ogy การศึกษาดาน, -วิทยา biology ชีววิทยา
egyptology ไอยคุปตวิทยา
-ism ลัทธิ, ศาสนา, หลักการ communism ลัทธิคอมมิวนิสต
impressionism ศิลปะแบบอิมเพรสชันนิสต
VERB -ate ทําให, ทําใหเปน legislate ตรากฎหมาย, ออกกฎหมาย
-en brighten ทําใหสวาง
-ify exemplify ทําใหกระจาง, ยกตัวอยาง
simplify ทําใหงาย
-ize globalize ขยาย, กระจายใหทั่วโลก
personalize ทําใหเปนเอกลักษณ, สวนตัว
-ed กริยาเปนอดีต watched ดู (ในอดีต)
-en part participle spoken พูด
-ing present participle eating กําลังกิน
- 5. suffix ความหมาย ตัวอยาง
ADJ -ible สามารถ, ได, นาจะ irresistible ไมอาจตานทานได
-able desirable นาปรารถนา
understandable (สามารถ) เขาใจได
-er แสดงการเปรียบเทียบขั้นกวา stronger แข็งแรงกวา
-est แสดงการเปรียบเทียบขั้นสูงสุด toughest บึกบึนที่สุด, แกรงที่สุด
-ful เต็มไปดวย useful มีประโยชน
-ose verbose ฟุมเฟอยถอยคํา, เรื่อยเจื้อย
-less ไร, ไมมี, ปราศจาก useless ไรประโยชน
topless เปลือยอก
-free sugar-free ไมมีน้ําตาล
toll-free ไมเสียคาผานทาง
-like มีนิสัย, มีลักษณะ, คอนขาง
-ish มีธรรมชาติเปน, มีคุณสมบัติ childish นิสัยเหมือนเด็ก, ทําตัวเปนเด็ก
-y spicy เผ็ด
-ey
-ious furious เกรี้ยวกราด
-ous famous มีชื่อเสียง
-ive decisive กลาตัดสินใจ
active กระตือรือรน
-ic historic ทางประวัติศาสตร
basic พื้นฐาน, งาย
-al natural เปนธรรมชาติ
-il civil เกี่ยวกับพลเมือง
-ile docile หัวออน วางาย
-ly manly สมชาย
-ary เกี่ยวกับ, เชื่อมโยงกับ honorary ทรงเกียรติ
-centric มี...เปนศูนยกลาง ego-centric หลงตัวเอง
-center student-centered ยึดผูเรียนเปนสําคัญ
-based มีพื้นฐานจาก, ทําจาก, ไดจาก water-based ทําจากน้ํา
-made ทําดวย man-made ดวยฝมือมนุษย
ADV -ly อยาง carefully อยางระมัดระวัง
hopefully อยางเปยมหวัง
-wise ในลักษณะ, เหมือน clockwise ตามเข็มนาฬิกา