เศรษฐกิจพอเพียง
•
12 j'aime•87,131 vues
เรื่อง เศรษฐกิจพอเพียง จัดทำโดย 1.ด.ญ.เจนจิรา นุชนิ่ม เลขที่ 17 2.ด.ญ.ชลัญธร สืบกลัด เลขที่ 18 3.ด.ญ.ฐิติภา โพธิ์เงิน เลขที่ 19 4.ด.ญ.ดารุณี โพธิ์ด้วง เลขที่ 21 5.ด.ญ.ศกลวรรณ ปิ่นแก้ว เลขที่ 30 6.ด.ญ.สุภัทนาพร สิทธิคุณ เลขที่ 33 มัธยมศึกษาปีที่ 2/4 เสนอ นายทรงศักดิ์ โพธิ์เอี่ยม รายวิชา IS2 รหัส ว20292 ภาคเรียนที่ 2 ปีการศึกษา 2556 โรงเรียนเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระศรีนครินทร์ กาญจนบุรี สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา มะยมศึกษา เขต 8
Recommandé
Contenu connexe
Tendances
Tendances (20)
En vedette
Similaire à เศรษฐกิจพอเพียง
Similaire à เศรษฐกิจพอเพียง (20)
Plus de พัน พัน
Plus de พัน พัน (20)
เศรษฐกิจพอเพียง
- 1. เรื่อง เศรษฐกิจพอเพียง จัดทาโดย 1.ด.ญ.เจนจิรา นุชนิ่ม เลขที่ 17 2.ด.ญ.ชลัญธร สืบกลัด เลขที่ 18 3.ด.ญ.ฐิตภา โพธิ์เงิน ิ เลขที่ 19 4.ด.ญ.ดารุณี โพธิ์ด้วง เลขที่ 21 5.ด.ญ.ศกลวรรณ ปิ่ นแก้ ว เลขที่ 30 6.ด.ญ.สุ ภทนาพร สิ ทธิคุณ เลขที่ 33 ั มัธยมศึกษาปี ที่ 2/4 เสนอ นายทรงศักดิ์ โพธิ์เอี่ยม รายวิชา IS2 รหัส ว20292 ภาคเรียนที่ 2 ปี การศึกษา 2556 โรงเรียนเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระศรีนครินทร์ กาญจนบุรี สานักงานเขตพืนทีการศึกษา มะยมศึกษา เขต 8 ้ ่
- 2. ก คานา รายงานวิชา IS2 (การสื่อสารและการนาเสนอ) จัดทาขึนเพือใช้ เป็ นส่ วนหนึ่งในการเรียนการสอนวิชา ้ ่ IS2 (การสื่อสารและการนาเสนอ) โดยแบ่ งเป็ นบท ๆ ดังนี้ 1.บทนา 2.ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง 3.การ ยอมรับ 4.เศรษฐกิจพอเพียง กับการศึกษา 5.บทสรุป และนีกคอเนือหาทั้งหมดที่รวมอยู่ในเล่มนี้ ซึ่ง ้็ ื ้ คุณครูให้ ทาเป็ นกลุ่ม ๆ กลุ่มละ 6 คน จากนั้นก็ให้ ทา Blog เผยแผ่ หวังเป็ นอย่ายิงว่าจะเป็ นประโยชน์ ต่อผู้ที่มาศึกษาหาความรู้ หรือผู้ที่สนใจ ก็สามารถเข้ามาอ่านอันได้ ่ นะค่ะ และหากมีข้อบ่กพร้ องประการใดผู้จดทาขออภัยไว้ ณ ที่นีด้วย ั ้ คณะผู้จดทา ั
- 3. ข กิตกรรมประกาศ รายงานโครงงานฉบับนี้ สาเร็จลุล่วงไปได้ ด้วยความเมตตาช่ วยเหลืออย่างดียงจากคุณพ่อ คุณแม่ ิ่ จากกาลังใจดี ๆ ซึ่งทาให้ มกาลังใจที่จะทาให้ สาเร็จ และต้องขอขอบคุณ คุณครูทรงศักดิ์ โพธิ์เอียม ทีให้ ี ่ ่ คาปรึกษา และบอกแนวทางในการทาโครงงานครั้งนี้ จนสาเร็จลุล่วงไปได้ด้วยดี ขอขอบคุณท่ านอาจารย์ทุก ๆ ท่ าน ที่ให้การแนะนาและให้ใช้ บริการห้ องคอมพิวเตอร์ ร่ วมถึงการปริ้นงาน และต้องขอขอบคุณเพือน ๆ ่ ในกลุ่มที่ช่วยกันทางาน ช่ วยกันคิด และช่ วยกันหาเนือหา ้ และความดีอนเกิดจากการศึกษาค้นคว้าครั้งนี้ ผู้เขียนขอมอบแด่บดา มารดา ครู อาจารย์ และผู้มี ั ิ พระคุณทุกท่ าน ผู้เขียนมีความซาบซึ้งในความกรุณาอันดียงจากทุกท่ านที่ได้กล่าวนามมา และขอกราบ ิ่ ขอบพระคุณมา ณ โอกาสนี้ คณะผู้จดทา ั
- 4. ค สารบัญ เรื่อง หน้ า คานา ก กิตติกรรมประกาศ ข สารบัญ ค สารบัญภาพ ง สารบัญตาราง จ บทที่ 1 บทนา 1 บทที่ 2 ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง 2-11 บทที่ 3 การยอมรับ 11-12 บทที่ 4 เศรษฐกิจพอเพียงกับการศึกษา 13-21 บทที่ 5 บทสรุป 22-25 บรรณานุกรม 26 ภาคผนวก 27
- 5. ง สารบัญภาพ เรื่อง หน้ า 2.1 ภาพองค์ประกอบเศรษฐกิจพอเพียง 9 2.2 ภาพตัวอย่างเศรษฐกิจพอเพียง 12 2.3 ภาพตัวอย่างเศรษฐกิจพอเพียง 14
- 6. จ สารบัญ ตาราง เรื่อง หน้ า 4.1ตารางการมีส่วนร่ วมของผู้ปกครองและชุมชน 25 5.1 ตารางทางสายกลาง 27
- 7. 1 บทที่ 1 บทนา ในอดีตสังคมไทยเป็ นสังคมเกษตรกรรม มีการเพาะปลูก เลี้ยงสัตว์ เป็ นอาชีพหลัก เป็ นสังคม แบบเอื้ออารี มีการแลกเปลี่ยนอาหารการกินกัน โดยไม่มีการใช้เงินตรา ทําให้ไม่มีหนี้สินล้นพ้นตัว เหมือนกับในยุคปัจจุบน เนื่องจากการที่ประเทศไทยรับเอาวัฒนธรรมของต่างประเทศเข้ามา ทําให้คนไทย ั หลงค่านิยมเหล่านั้น จนลืมรากเหง้าของความเป็ นไทย หลงวัตถุนิยม ทําให้ใช้จ่ายอย่างสิ้นเปลือง เมื่อเกิด วิกฤตการณ์ทางเศรษฐกิจ ทําให้คนไทยพบกับปัญหาต่างๆตามมา คุณภาพของคนไทยส่วนมากตํ่าลง แต่ยงดีที่เราชาวไทยที่มีพระมหากษัตริ ยทรงเป็ นนักคิด ั ์ นันก็คือ ่ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยูหวภูมิพลอดุลยเดช รัชกาลที่ 9 พระองค์ทรงตระหนักถึงปัญหาดังกล่าว ทําให้ ่ ั เกิดแนวคิดปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ทําให้คนไทยหลายๆหน่วยงานได้นาปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงมาปรับ ํ ใช้ในหน่วยงานของตนเอง จนสามารพึ่งตนเองได้ คนไทยในชนบทโดยเฉพาะเกษตรกรไทย ได้ลองนําปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงมาใช้ มีการจัดการ บริ หารทรัพยากรดินอย่างมีหลักการ สามารถวางแผนปลูกพืช เลี้ยงสัตว์ จนสามารถเลี้ยงตนเองได้ ผลิตผล ทางการเกษตรที่มีมากพอก็สามารถนํามาจําหน่ายและสร้างรายได้ให้กบครัวเรื อน ั มีการทําบัญชีรายรับ รายจ่าย และวางแผนครอบครัวที่ดีข้ ึน ทําให้คุณภาพของคนไทยจํานวนมากดีข้ ึน สามารถพึ่งตนเองได้ และ เป็ นครอบครัวที่มีความสุข ศูนย์เทคโนโลยีที่เหมาะสม (ศทม.) ก็เป็ นหน่วยงานหนึ่งของท้องถิ่น ที่มุ่งเน้นการศึกษาและ เผยแพร่ องค์ความรู้เกี่ยวกับเศรษฐกิจพอเพียง เพื่อให้ประชาชนในท้องถิ่นจังหวัดสกลนคร และผูที่สนใจ ้ ทัวไปได้มาศึกษาดูงาน เพื่อนําความรู้ดงกล่าวไปประยุกต์ใช้ในชีวิตประจําวัน โดยนําหลักการ ทฤษฎีที่ได้ ่ ั จากการศึกษาจาก ศทม. ไปทดลองจริ ง ดังนั้นทาง ศทม. จึงได้คิดและออกแบบสิ่งประดิษฐ์ ผลิตภัณฑ์ ใหม่ๆออกมา เพื่อเป็ นต้นแบบของผูที่สนใจต่อไป ้
- 8. 2 บทที่ 2 ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงคือ เศรษฐกิจพอเพียงเป็ นปรัชญาชี้ถึงแนวทางการดํารงอยูและปฏิบติตนของประชาชนในทุกระดับ ่ ั ตั้งแต่ ระดับครอบครัว ระดับชุมชน ถึงระดับรัฐ ทั้งในการพัฒนาและบริ หารประเทศ ให้ดาเนินไปในทางสายกลาง ํ โดยเฉพาะการพัฒนาเศรษฐกิจเพื่อให้กาวทันต่อยุคโลกาภิวตน์ ้ ั ความพอเพียง หมายถึ ง ความ พอประมาณ ความมีเหตุผล รวมถึงความจําเป็ นที่จะต้องมีระบบภูมิคุมกันในตัวที่ดีพอสมควรต่อการมี ้ ผลกระทบใดๆ อันเกิดจากการเปลี่ยนแปลงทั้งภายนอกและภายใน ทั้งนี้จะต้องอาศัยความรอบรู้ ความ รอบคอบ และความระมัดระวังอย่างยิงในการนําวิชาต่างๆ มาใช้ในการวางแผนและดําเนินการทุกขั้นตอน ่ และขณะเดียวกันจะต้องเสริ มสร้างพื้นฐานจิตใจของคนในชาติ โดยเฉพาะเจ้าหน้าที่ของรัฐ นักทฤษฏี และ นักธุรกิจในทุกระดับให้มีสานึกในคุณธรรม ความซื่อสัตย์สุจรติและให้มีความรอบรู้ที่เหมาะสม ดําเนินชีวิต ํ ด้วยความอดทน ความเพียรมีสติปัญญาและความรอบคอบ เพื่อให้สมดุลและพร้อมต่อการรองรับการ เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ วและกว้างขวางทั้งด้านวัตถุ สังคม สิ่งแวดล้อมและวัฒนธรรมจากโลกภายนอกได้ เป็ นอย่างดี” ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงตามแนวพระราชดําริ จึงประกอบหลักการหกวิชา และหลักธรรมหลาย ประการอาทิ 1. เป็ นปรัชญาแนวทางการดํารงอยูและปฏิบติตนของประชาชนในทุกระดับ ตั้งแต่ระดับครอบครัว ่ ั ระดับชุมชนจนถึงระดับรัฐ 2. เป็ นปรัชญาในการพัฒนาและบริ หารประเทศให้ดาเนินไปในทางสายกลาง ํ 3. จะช่วยพัฒนาเศรษฐกิจให้กาวทันโลกยุคโลกาภิวตน์ เพื่อให้สมดุล และพร้อมต่อการรองรับการ ้ ั เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ วกว้างขวาง ทั้งด้านวัตถุ สังคม สิ่งแวดล้อม และวัฒนธรรมจากโลกภายนอกได้เป็ น อย่างดี 4. ความพอเพียง หมายถึงความพอประมาณ ความมีเหตุผล รวมถึงความจําเป็ นที่จะต้องมีระบบ ภูมิคุมกันในตัวที่ดีพอสมควรต่อการมีผลกระทบใด ๆ อันเกิดจากการเปลี่ยนแปลงทั้งภายนอกและภายใน ้ 5. จะต้องอาศัยความรอบรู้ ความรอบคอยและความระมัดระวังอย่างยิงในการนําวิชาการต่าง ๆ มา ่ ใช้ในการวางแผนและการดําเนินการทุกขั้นตอน
- 9. 3 6. จะต้องเสริ มสร้างพื้นฐานจิตใจของคนในชาติ โดยเฉพาะเจ้าหน้าที่ของรัฐ นักทฤษฎีและนักธุรกิจ ในทุกระดับ ให้มีสานึกในคุณธรรม ความซื่อสัตย์สุจริ ต และให้มีความรอบรู้ที่เหมาะสมดําเนินชีวิตด้วย ํ ความอดทน ความเพียร มีสติปัญญาและความรอบคอบ สรุปปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง นิยามของความพอเพียง ความพอเพียงจะต้องประกอบด้วย 3 คุณลักษณะ พร้อม กันดังนี้ „ ความพอประมาณ หมายถึง ความพอดีที่ไม่นอยเกินไปและไม่มากเกินไปโดยไม่เบียดเบียนตนเอง ้ และผูอื่น เช่น การผลิตและการบริ โภคที่อยูในระดับพอประมาณ ้ ่ „ ความมีเหตุผล หมายถึง การตัดสินใจเกี่ยวกับระดับของความพอเพียงนั้น จะต้องเป็ นไปอย่างมี เหตุผล โดยพิจารณาจากเหตุปัจจัยที่เกี่ยวข้อง ตลอดจนคํานึงถึงผลที่คาดว่าจะเกิดขึ้นจากการกระทํานั้น ๆ อย่างรอบคอบ „ การมีภูมคุมกันในตัวที่ดี หมายถึง การเตรี ยมตัวให้พร้อมรับผลกระทบและการเปลี่ยนแปลงด้าน ิ ้ ต่าง ๆ ที่จะเกิดขึ้นโดยคํานึงถึงความเป็ นไปได้ของสถานการณ์ต่าง ๆ ที่คาดว่าจะเกิดขึ้นในอนาคตทั้งใกล้ และไกล เงื่อนไข การตัดสินใจและการดําเนินกิจกรรมต่าง ๆ ให้อยูในระดับความพอเพียงนั้น ต้องอาศัยทั้งความรู้ ่ และคุณธรรมเป็ นพื้นฐาน กล่าวถือ „ เงื่อนไขความรู้ ประกอบด้วย ความรอบรู้เกี่ยวกับวิชาการต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องอย่างรอบด้าน ความ รอบคอบที่จะนําความรู้เหล่านั้นมาพิจารณาให้เชื่อมโยงกัน เพื่อประกอบการวางแผนและความระมัดระวัง ในขั้นปฏิบติ ั „ เงื่อนไขคุณธรรม ที่จะต้องเสริ มสร้าง ประกอบด้วยมีความตระหนักในคุณธรรม เช่น มีความ ซื่อสัตย์สุจริ ต ความอดทน ความเพียร ใช้สติปัญญาในการดําเนินชีวตไม่โลภ และไม่ตระหนี่ ิ
- 10. 4 2.1 ภาพองค์ประกอบเศรษฐกิจพอเพียง แนวทางปฏิบัต/ิ ผลทีคาดว่ าจะได้ รับ ่ จากการนําปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงมาประยุกต์ใช้ คือ การพัฒนาที่สมดุลและยังยืน พร้อมรับต่อ ่ การเปลี่ยนแปลงในทุกด้าน ทั้งด้านเศรษฐกิจ สังคมสิ่งแวดล้อมความรู้และเทคโนโลยี แนวคิดพัฒนาภูมปัญญาไทย ิ จากพระราชดํารัส เศรษฐกิจพอเพียงที่ทรงมีพระบรมราโชวาทครั้งแรกในปี พ.ศ. 2517 นั้นพระองค์มี พระราชประสงค์จะให้เป็ นแนวคิดนําในการพัฒนาประเทศ เพราะถ้าย้อนกลับไปศึกษาพระบรมราโชวาท ดังกล่าว จะเห็นได้ว่า เริ่ มต้นจากความสําคัญในการพัฒนาประเทศ จะต้องเน้นการสร้างพื้นฐาน คือ “การ พอมี พอกิน พอใช้ ” ถึงแม้ว่าที่กล่าวถึงส่วนใหญ่จะเป็ นการแก้ไขปัญหาให้กบเกษตรกร และการจัดการด้าน ั เกษตรกรรม ซึ่งเป็ นอาชีพหลักของคนไทย แต่ในความเป็ นจริ งพระองค์มีพระราชประสงค์ให้เศรษฐกิจ พอเพียง สามารถครอบคลุมกิจกรรมทางเศรษฐกิจทุกประเภทจากการที่ทรงเน้นเศรษฐกิจพอเพียงในฐานะ ยุทธศาสตร์สาคัญในการพัฒนาประเทศดังกล่าวมาเป็ นเวลา 27 ปี (พ.ศ. 2517 - 2537 ) แต่กระนั้นคนส่วน ํ ใหญ่ซ่ึงรวมทั้งนักวิชาการ ข้าราชการระดับสูงเป็ นจํานวนมาก ก็ยงไม่เข้าใจในความหมายของเศรษฐกิจ ั พอเพียง ใน ปี พ.ศ. 2541 จึงทรงเน้นประเด็นนี้อกครั้ง “…เมือปี 2517 วันนั้นได้ พดว่า เราควรปฏิบัติ ี ่ ู ให้ พอมี พอกิน พอมี พอกิน ก็แปลว่าเศรษฐกิจพอเพียงนั้นเอง..”
- 11. 5 หลังวิกฤตการทางเศรษฐกิจในปี พ.ศ. 2540 ที่นกวิชาการ กล่าวว่า เป็ นวิกฤตการณ์ฟองสบู่แตกผูคนตก ั ้ งานเดินทางกลับบ้าน และต้องหันไปพึ่งพิงทรัพยากรพื้นฐานในท้องถิ่น และประชาชนส่วนใหญ่อยูใน ่ ภาวะขวัญเสีย พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยูหวทรงพระราชทานพระบรมราโชวาท เน้นยํ้าแนวพระราชดําริ ่ ั เศรษฐกิจพอเพียงให้เป็ นแนวทางสําหรับประชาชน จะต้องพยายามยืนหยัดด้วยตนเองบนพื้นฐานของ ทรัพยากรที่มีอยูจริ ง ลดการพึ่งพิงจากภายนอก ขณะเดียวกันก็พยายามพัฒนาศักยภาพและความยังยืนใน ่ ่ ระบบที่ตนมีอยู่ การที่กระบวนการเหล่านี้จะเกิดขึ้นได้ แต่ละหน่วยการผลิตในระบบจะต้องพยายามเข้าใจ เห็นคุณค่า และข้อจํากัดของฐานทรัพยากรในท้องถิ่นของตน จึงจะสามารถดึงคุณค่าที่มีอยูมาใช้ประโยชน์ ่ ได้อย่างมีประสิทธิภาพ รวมทั้งตระหนักในความจําเป็ นที่จะต้องควบคุมการใช้ประโยชน์ทรัพยากรนั้นใน ขอบเขตไม่เกินขีดจํากัด จนอาจกลายเป็ นการทําลายฐานทรัพยากรของตนไปด้วย นันคือการที่ประชาชน ่ จะต้องเข้าใจการจัดการทรัพยากรท้องถิ่นในระบบเศรษฐกิจพอเพียง ภายหลังผ่านพ้นวิกฤตเศรษฐกิจ รัฐบาลได้ดาแนวคิดพระราชดํารัสเศรษฐกิจพอเพียงมาใช้ในการพัฒนาประเทศ จะเห็นได้จากแผนพัฒนา ํ เศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 9 (พ.ศ. 2545-2549 ) การสร้างงาน โครงการกองทุนหมู่บาน สินค้า ้ หนึ่งตําบลหนึ่งผลิตภัณฑ์ การสร้างความเข้มแข็งให้กบชุมชน เพื่อให้ชุมชนสามารถพึ่งพาตนเองได้ ซึ่ง ั หลายหมูบานประสบความสําเร็ จเป็ นแบบอย่างที่ดีในการบริ หารและการจัดการทรัพยากรในท้องถิ่นของ ่ ้ ตนเองสู่การพัฒนาที่ยงยืนในโอกาสต่อไป ั่ ความเหมาะสมทั้งวันนีและวันหน้ า ้ พระราชดํารัส เมื่อวันที่ 4 ธันวาคม พ.ศ. 2540 มีสาระที่สาคัญ ในการกล่าวถึงการดํารงชีพที่ไม่เป็ นไป ํ ตามแนวเศรษฐกิจพอเพียง เช่น “…ขอเล่านิทานอีกเรื่ อง คือไปทางชลบุรี ครั้งหนึ่ง ก็หลายสิบปี แล้ว มี พ่อค้าคนหนึ่งเขาบอกว่า เขาไปทําโรงงานสับปะรดกระป๋ อง เขาลงทุนเป็ นล้าน จําไม่ได้ว่ากี่ลานเพื่อสร้าง ้ โรงงาน การลงทุนอย่างนั้นเลยบอกให้เขาทราบว่า ไม่ค่อยเห็นด้วย เพราะว่าเคยทําโรงงานเล็ก ๆ ที่ทาง ภาคเหนือใช้เงิน 300,000 บาทเพื่อเอาผลิตผลของชาวเขามาใส่กระป๋ องแล้วขาย ก็ได้ผล เพราะเป็ นโรงงาน เล็กๆ แต่โรงงานเขาลงทุนเป็ นล้าน รู้สึกเสี่ยง เขาบอกว่าเขาต้องทําอย่างนั้น เขาก็ลงทุน ทําไปทํา มา สับปะรดที่บานบึงและชลบุรีมีไม่พอ ก็ตองไปซื้อสับปะรดจากปราณบุรี ต้องขนส่งมาด้วย เสีย ้ ้ ค่าใช้จ่ายมาก ทําไปทํามาโรงงานก็ลมอย่างนี้แสดงให้เห็นว่า ทําโครงการอะไรต้องให้นึกถึงขนาดที่ ้ เหมาะสมที่เรี ยกว่าอัตภาพหรื อกับสิ่งแวดล้อม นี่พดไปพูดมายังคิดถึงอีกรายที่ลาพูน มีการตั้งโรงงาน ู ํ สําหรับแช่แข็งผลผลิตของชาวไร่ ได้ไปเยียม แล้วเขาบ่นว่า คุณภาพของข้าวโพดที่ใส่กระป๋ องสําหรับแช่ ่ แข็งคุณภาพไม่ค่อยดี เขาบอกว่าจะซื้อในราคาแพงไม่ได้ ตอนนั้นไม่ทราบว่าเขาจะมีอนเป็ นอย่างไร ได้แค่ ั บอกเขาว่า น่าจะส่งเสริ มให้เกษตรกรปลูกข้าวโพด ให้ได้ขาวโพดที่คุณภาพดี โรงงานจะเจริ ญ เขาบอกว่า ้ ไม่ได้ เพราะคุณภาพไม่ดี อันนี้เป็ นปัญหาโลกแตก ถ้าไม่ให้ราคาดี หรื อไม่สนับสนุนเกษตรกรก็ทาให้ ํ ข้าวโพดคุณภาพดีไม่ได้ เรื่ องนี้ตอนแรกอาจดูเหมือนขาดทุน ดูจะไม่ได้ประโยชน์ จะไม่ได้คุณภาพจะ
- 12. 6 ได้ขาวโพดที่ฟันหลอซึ่งเขาบอกเขาต้องทิ้ง เพราะเครื่ องจักรของเขาต้องมีขนาดข้าวโพดที่เหมาะสม เมื่อ ้ เป็ นอย่างนั้น ความจริ งไม่ได้แช่งเขา แต่นึกในใจว่าโรงงานอยูไม่ได้ และในที่สุดก็จริ ง ๆ ก็ลม อาคารอะไร ่ ้ ต่างๆ ยังอยู่ เดี๋ยวนี้ แต่ไม่มีใครเป็ นเจ้าของ เกะกะอยูอย่างนั้น ฉะนั้นจะทําโครงการอะไร จะต้องทําด้วย ่ ความรอบคอบและอย่าตาโตเกินไป…. ข้อสําคัญอยากจะพูดถึงว่า ถ้าหากว่าเราทําโครงการที่เหมาะสม ขนาดที่เหมาะสม อาจจะดูไม่ หรู หรา แต่ว่าจะไม่ลม หรื อถ้าล้มถ้ามีอนตรายไปก็ไม่เสี่ยงมาก เช่น โรงงานผลไม้บรรจุกระป๋ องที่ริเริ่ มทํา ้ ั ที่อาเภอฝางนั้น วันหนึ่งเขาติดต่อมาบอกว่านํ้าท่วม นํ้าจากเขาลงมาพัดโรงงานเสียหายเลยบอกว่าไม่ ํ เป็ นไร จะสนับสนุนเงินเพิ่มเติม เพราะที่ดินตรงนั้นซื้อแล้ว เครื่ องมือเครื่ องใช้ ก็สนับสนุนเขาอีก 400,000 บาท ก็ต้งขึ้นมาใหม่ต่อไปก็ใช้งานได้มกาไร อันนี้หลายปี แล้ว..” ั ี ํ จากพระราชดํารัสดังกล่าว พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยูหวทรงมีตวอย่างเป็ นรู ปธรรมที่สามารถนํามา ่ ั ั ประยุกต์กบอุตสาหกรรมได้ ดังนั้น พระราชดํารัสเศรษฐกิจพอเพียงนั้น สามารถใช้เป็ นยุทธศาสตร์ในการ ั พัฒนาประเทศ และสามารถนํามาประยุกต์ใช้กบกิจการสาขาต่างๆ ั ทั้งในปัจจุบนและในอนาคต ั “เศรษฐกิจพอเพียง” เป็ นปรัชญาที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยูหว ทรงพระราชดํารัสชี้แนะแนวทางการ ่ ั ดําเนินชีวตแก่พสกนิกรชาวไทยมาโดยตลอดนานกว่า 25 ปี ตั้งแต่ก่อนเกิดวิกฤตการณ์ทางเศรษฐกิจและ ิ เมื่อภายหลังได้ทรงเน้นยํ้าแนวทางการแก้ไขเพื่อให้รอดพ้น และสามารถดํารงอยูได้อย่างมันคงและยังยืน ่ ่ ่ ภายใต้กระแสโลกาภิวตน์และความเปลี่ยนแปลงต่างๆ ั ทศพิธราชธรรม นาพาให้ สุขสม ทุกครั้งที่ชมข่าวในพระราชสํานัก เราคนไทยทุกคนตระหนักดีในพระราชกรณี ยกิจที่พระบาทสมเด็จ พระเจ้าอยูหวทรงมีต่อพสกนิกรโดยเฉพาะในวันที่ 4 ธันวาคม ทุกๆ ปี พระองค์จะทรงพระราชทานพระ ่ ั บรมราโชวาทให้ขอคิดสอนใจคนไทย จะเห็นได้ว่า พระองค์ทรงมีเมตตาธรรม พระราชกรณี ยกิจที่ทรง ้ ปฏิบติ ั เปี่ ยมล้นด้วยคุณธรรม 10 ประการ หรื อที่เรี ยกว่า ทศพิธราชธรรม ดังนี้ 1. การมีน้ าใจการให้(ทาน)ช่วยเหลือผูที่ดอยกว่าอ่อนแอกว่า ํ ้ ้ 2. การตั้งอยูในศีล(ศีล)มีความประพฤติที่ดีงาม ่ 3. การบริ จาค(ปริ จาคะ)การเสียสละความสุขเพื่อประโยชน์สุขของหมู่คณะ 4. ความซื่อตรง(อาชชวะ)ปฏิบติงานด้วยความซื่อสัตย์สุจริ ต ั 5. ความอ่อนโยน(มัททวะ)มีกิริยาสุภาพ สง่างาม 6. ความเพียร(ตปะ)มีความเพียรพยายามในการทํางานเพื่อแก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้น 7. ความไม่โกรธ(อักโกธะ)จิตที่มนคงไม่ฉุนเฉียว ั่ 8. ความไม่เบียดเบียน(อวิหิงสา)ไม่ข่มเหงนํ้าใจผูอื่น ้ 9. ความอดทน(ขันติ)สามารถเผชิญกับความยากลําบากอย่างเข้มแข็ง 10. การตั้งมันในธรรม (อวิโรธนะ) ประพฤติอยูในความดีงามเสมอต้นเสมอปลาย ่ ่
- 13. 7 จากคุณธรรมที่ทรงประกาศว่า “เราจะครองแผ่นดินโดยธรรมเพื่อประโยชน์สุขของพสกนิกรชาว สยาม” พระองค์จึงทรงเป็ นพ่อของแผ่นดินที่สถิตอยูในดวงใจคนไทยทุกคน โครงการพระราชดําริ ของ ่ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยูหวที่ได้ดาเนินการในการแก้ไขปัญหามีอยูมากมาย เช่น โครงการฝนหลวงเป็ น ่ ั ํ ่ โครงการที่แก้ไขปัญหาภัยแล้งโดยอาศัยเทคโนโลยีทาฝนหลวงหรื อฝนเทียม โครงการในพระบรมราชานุ ํ เคราะห์ เป็ นโครงการที่พระราชทานข้อแนะนํา และแนวพระราชดําริ ให้เอกชนไปดําเนินการโครงการ พระราชดําริ เป็ นโครงการที่ทรงวางแผนพัฒนา ทรงเสนอแนะให้รัฐบาลดําเนินการ หรื อเรี ยกว่าโครงการอัน เนื่องมาจากพระราชดําริ เช่น โครงการห้วยองคต อันเนื่องมาจากพระราชดําริ ในพื้นที่ตาบลสมเด็จ ํ เจริ ญ อําเภอหนองปรื อ จังหวัดกาญจนบุรี 2.2 ภาพตัวอย่างของเศรษฐกิจพอเพียง ที่มา : ครู สุรนาถ ปูชนียพงศกร ประยุกต์ เศรษฐกิจไทยในสังคม จากการประมวลพระราชดําริ ทั้งในเอกสารทางราชการและตัวอย่างที่ทรงดําเนินงานมาศึกษานอกจาก ภาคเกษตรกรรมแล้ว ยังสามารถประยุกต์ใช้เศรษฐกิจพอเพียงกับการดําเนินธุรกิจในอุตสาหกรรมและ พาณิ ชยกรรม ได้ดงนี้ ั 1.ใช้เทคโนโลยีที่ถกหลักวิชาการแต่มีราคาถูก ู 2.ใช้ทรัพยากรทุกชนิดอย่างประหยัดและมีคุณภาพสูงสุด 3. เน้นการจ้างงานเป็ นหลักโดยไม่นาเทคโนโลยีมาทดแทนแรงงาน ยกเว้นในกรณี ที่จาเป็ น ํ ํ 4.มีขนาดการผลิตที่สอดคล้องกับความสามารถในการบริ หารและการจัดการ 5.ไม่โลภมากเกินไปและไม่เน้นกําไรระยะสั้นเป็ นหลัก 6. ซื่อสัตย์สุจริ ตในการประกอบการและไม่เอาเปรี ยบผูบริ โภค ไม่เอาเปรี ยบแรงงานหรื อลูกค้าตลอดจน ้ ไม่เอาเปรี ยบผูจาหน่ายวัตถุดิบ ้ํ 7. เน้นการกระจายความเสี่ยงตํ่า โดยเฉพาะอย่างยิงไม่ก่อหนี้จนเกินความสามารถ ในการบริ หารและ ่ การจัดการ
- 14. 8 8. เน้นการบริ หารความเสี่ยงตํ่าโดยเฉพาะอย่างยิงไม่ก่อหนี้จนเกินความสามารถในการบริ หารและการ ่ จัดการ 9. เน้นการใช้วตถุดิบภายในท้องถิ่นและตอบสนองตลาดในท้องถิ่น ภูมิภาค ตลาดภายในประเทศและ ั ตลาดต่างประเทศเป็ นหลัก การเรี ยนรู้แก่นแท้ของการแก้ไขปัญหา โดยพิจารณาสาเหตุดวยความมีสติรอบคอบ ใช้ปัญญาพิจารณา ้ ค้นหาเหตุผล สิ่งสําคัญคือ จริ ยธรรมของบุคคลในการดํารงชีวิตร่ วมกัน การดําเนินธุรกิจทุกประเภท ถ้า รู้จกนําข้อมูลที่ได้จากการชี้แนะของผูที่มีประสบการณ์ก็จะเป็ นประโยชน์อย่างยิงดังที่พระบาทสมเด็จพระ ั ้ ่ เจ้าอยูหวทรงให้แนวทางปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ่ ั ประชานิยมสู่ ศรัทธามหาชน จากทฤษฎีใหม่สู่เศรษฐกิจพอเพียงและการพัฒนาที่ยงยืน ที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยูหว ทรงมีพระมหา ่ั ่ ั กรุ ณาธิคุณต่อพสกนิกรไทย การที่จะทําให้คนไทยทุกคนประสบความสําเร็ จเป็ นเรื่ องที่ยากแต่จะทําอย่างไร ในการที่พวกเราจะสามารถดําเนินชีวิตได้อย่างมีความสุข เป็ นไปตามพื้นฐานของแต่ละบุคคล ปัจจัยสําคัญ ที่จะต้องกลับมาพิจารณาปรับวิธีคิด วิธีการทํางาน ความสําคัญของแนวทางการดําเนินชีวตของแต่ละบุคคล ิ ควรมี ได้แก่ 1.ความอดทนต่อการดาเนินชีวต ปัญหาทุกอย่างสามารถแก้ไขได้ ถ้าใจมันคง แม้จะต้องใช้เวลาและ ิ ่ มาตรการต่างๆ เพื่อให้ความสําเร็ จเกิดขึ้น 2.ความมีนาใจต่อกัน ขนบธรรมเนียมประเพณีไทย ได้ให้แนวทางในการร่ วมมือกัน มีน้ าใจแก่กน ้ ํ ั เช่น การลงแขกเกี่ยวข้าว การทําขนมกระยาสารทแล้วแบ่งปันเพื่อนบ้าน 3.ความมีวนัยในตนเอง จะต้องรู้จกกิน รู้จกใช้ วางแผนการใช้จ่าย ิ ั ั 4.รู้ จกการบริหารและการจัดการชีวต รู้จกการวางแผนครอบครัว การเตรี ยมการในการประกอบอาชีพ ั ิ ั การหาสถานศึกษาใกล้บานให้กบลูกได้ศึกษาเล่าเรี ยน การสร้างที่อยู่ อาศัยสร้างความมันคงให้กบครอบครัว ้ ั ่ ั 5.มีมาตรฐานทางใจ ลดละเลิกในสิ่งที่ไม่จาเป็ นต่อการดําเนินชีวต สุรา ยาเสพติด การเที่ยวกลางคืน ํ ิ การรู้จกฉลาดใช้ ตัวอย่างเช่น การใช้โทรศัพท์มือถือมีความจําเป็ นหรื อไม่ หรื อถ้าจําเป็ นต้องใช้เครื่ องเดียว ั สามารถใช้ได้นานๆ แต่ถามีไว้อวดเพื่อความโก้เป็ นเครื่ องประดับที่คิดว่าเป็ นคนทันสมัยจะมีกี่เครื่ องก็ไม่ ้ พอทุกครั้งที่มเี ครื่ องรุ่ นใหม่ออกมาก็ตองเปลี่ยนทุกครั้ง ทําให้เป็ นภาระหนี้สินที่เกินความจําเป็ น ้ 6.อย่าอายทากิน อย่าหมิ่นเงินน้อย อย่าคอยวาสนา งานบางอย่างอาจได้ค่าตอบแทนน้อย ไม่ตรงกับ ความต้องการ แต่การทํางานนอกจากได้ค่าตอบแทนเป็ นเงินตราแล้วสิ่งที่มค่ามากที่สุด คือประสบการณ์ ี 7.จงมองในสิ่งที่เขาเป็ นอยู่ไม่ใช่ มองในสิ่งที่เราอยากให้ เขาเป็ น การเข้าใจผูอื่นที่อาจมีความคิดเห็นมีการ ้ ดําเนินชีวตที่แตกต่างจากเรา เขาอาจมีมาตรฐานทางใจต่างจากเรา เช่น การใส่เสื้อผ้าราคาถูกการประกอบ ิ อาชีพเกษตรกร ไม่ได้หมายถึงการเป็ นคนที่ดอยพัฒนา คนเรามีความแตกต่างกัน ความสุขของแต่ละบุคคล ้ จึงแตกต่างกัน การเปลี่ยนแปลงอะไรก็ตาม ต้องให้เขาเปลี่ยนแปลงตัวของเขาเองในสิ่งที่เขาต้องการจะเป็ น
- 15. 8.ครอบครัวอบอุ่น สังคมเข้มแข็ง ครอบครัวเป็ นรากฐานที่สาคัญของสังคม ในการถ่ายทอดแบบอย่าง ํ วิถีชีวิต 9.ภูมใจในความเป็ นไทย ภูมิปัญญาไทย วิถีไทย เศรษฐกิจพอเพียง มีความสัมพันธ์สอดคล้องกับภูมิ ิ ปัญญาไทย วิถีการดําเนินชีวิตของคนไทยในสังคมชนบทที่ยงพึ่งพาภูมิปัญญาไทย ปราชญ์ชาวบ้านตัวอย่าง ั ของสินค้าหนึ่งตําบลหนึ่งผลิตภัณฑ์ ที่ประสบความสําเร็ จเป็ นที่ยอมรับสู่มาตรฐานสากล 2.3 ภาพตัวอย่างของเศรษฐกิจพอเพียง 10 ที่มา : ครู สุรนาถ ปูชนียพงศกร ปวงชนสุ ขล้ นสู่ การพัฒนาอย่ างยังยืน ่ เศรษฐกิจพอเพียง เป็ นเรื่ องที่เกี่ยวข้องกับคนทุกคน ไม่ใช่เป็ นเรื่ องของเกษตรกร ไม่ใช่เกี่ยวข้องกับ อุตสาหกรรมการผลิตและการค้า แต่เป็ นเรื่ องของการดําเนินชีวิตตามปกติของคนในสังคม คนไทยโชคดีที่ มีสถาบันพระมหากษัตริ ยที่เข้มแข็งเปี่ ยมล้นด้วยทศพิธราชธรรม การพัฒนาประเทศไม่ใช่เรื่ องที่เกี่ยวข้อง ์ กับรัฐบาลเพียงอย่างเดียว คนไทยทุกคนต้องมีส่วนร่ วมในวิกฤติการณ์น้ ามันที่มีราคาแพง สินค้าอุปโภค ํ บริ โภคมีราคาสูง ภาวะเงินเฟ้ อเพิ่มมากขึ้น มาตรการหลายๆ อย่างที่ภาครัฐได้ดาเนินการ แต่ไม่ยงใหญ่ ํ ิ่ เท่ากับแนวพระราชดําริ เศรษฐกิจพอเพียง ซึ่งเป็ นการปรับวิธีคิด วิธีการดําเนินชีวิตใหม่ให้คนไทยได้ ตระหนักและภาคภูมิใจในภูมิปัญญาไทย การที่เราคิดได้ ทําได้ เข้าใจปัญหาที่แท้จริ ง เช่น นํ้ามันแพง ถ้าใช้มาตรการประหยัดอย่างเดียวจะ ประสบความสําเร็ จน้อย แต่ถาใช้แนวพระราชดําริ เศรษฐกิจพอเพียง คือ พอมี พอกิน เราจะใช้รถยนต์ให้ ้ คุมค่ากับความจําเป็ นให้มากที่สุด ้ ขณะเดียวกันก็คิดหาพลังงานทดแทนที่มีตนทุนราคาถูกมาทดแทน ้ ประชาชนคนไทยทุกคนมีหน้าที่ของการเป็ นพลเมืองดี การเกิดบนผืนแผ่นดินไทยภายใต้ร่มพระบารมีของ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยูหว เราพูดเสมอว่า เรารักในหลวง ดังนั้น ควรที่จะทําในสิ่งที่พระองค์ทรงมีพระ ่ ั ราชประสงค์ที่จะให้เศรษฐกิจพอเพียง..เลี้ยงคนไทยให้ยงยืน ั่ เราจะทําหน้าที่กนอย่างไรบ้าง ข้อเสนอแนะต่อไปนี้เป็ นแนวทางที่จะบอกว่า เราเป็ นข้าของแผ่นดินเรา ั จะทดแทนคุณแผ่นดินและสํานึกในพระมหากรุ ณาธิคุณที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยูท่านทรงเมตตาต่อพสก ่
- 16. นิกรชาวไทย ดังนี้ 1. นักเรี ยนสามารถดําเนินชีวิตเศรษฐกิจพอเพียงได้ เช่น มีความขยัน ประหยัด ซื่อสัตย์ มีความ รับผิดชอบ ขยันหมันเพียรในการเรี ยน เพื่อให้สามารถนําความรู้ไปใช้ในการดําเนินชีวิตอย่างรู้เท่าทันโลก ่ ที่เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ ว เธอทั้งหลายเป็ นพลังของแผ่นดิน ต้องมีความซื่อสัตย์ต่อตนเองและผูอื่นไม่เอา ้ เปรี ยบสังคม ไม่เห็นแก่ตว สร้างความเดือดร้อนให้กบสังคม มีความรับผิดชอบในสถานภาพและบทบาท ั ั ของตนเอง การเป็ นลูกที่ดีของพ่อแม่ เป็ นศิษย์ที่ดีของครู อาจารย์ เป็ นเพื่อนที่ดีและเป็ นสมาชิกที่ดีของ สังคม การให้ความร่ วมมือเป็ นสิ่งที่จาเป็ น เพราะปัญหาของสังคมรอการแก้ไขมากมายหลายเรื่ องจึงเป็ น ํ หน้าที่ของทุกคน 2. ข้าราชการเป็ นกลไกที่สาคัญที่ขบเคลื่อนการพัฒนาไปสู่ประชาชน ข้าราชการ หมายถึง ผูรับใช้ ํ ั ้ พระราชา ทําอย่างไรให้ประชาชนอุ่นใจ เป็ นที่พ่งของประชาชน ความซื่อสัตย์สุจิต ความเสียสละและ ึ ความรับผิดชอบ เป็ นสิ่งที่ประชาชนปรารถนามากที่สุด การฉ้อราษฎร์บงหลวงประเทศชาติตองสูญเสียเงิน ั ้ งบประมาณซึ่งเป็ นภาษีอากรของประชาชนเป็ นจํานวนมาก ทําให้การพัฒนาประเทศไม่ประสบความสําเร็ จ เท่าที่ควรจะเป็ น การดําเนินชีวตพอมีพอกินตามแนวพระราชดําริ เศรษฐกิจพอเพียงของพระองค์ท่านทรง ิ เป็ นแบบอย่างที่ชดเจนที่สุด พระองค์ท่านทรงงานหนักมากในพระราชกรณี ยกิจแต่ละวันเป็ นที่ประจักษ์ ั 3. นักธุรกิจ จะต้องดําเนินธุรกิจอย่างมีคุณธรรมและมีจรรยาบรรณแห่งวิชาชีพ ไม่เอารัดเปรี ยบไม่ ดําเนินธุรกิจในทางที่ไม่ถกต้อง ู ไม่มีการละเมิดลิขสิทธิ์ ไม่มีการเอารัดเอาเปรี ยบผูบริ โภคในภาวะ ้ เศรษฐกิจที่ตองการความร่ วมมือร่ วมแรงร่ วมใจ ้ นักธุรกิจไทยต้องเอาใจใส่ต่อสังคมและสิ่งแวดล้อม 4. เกษตรกร จะต้องปรับวิธีการดําเนินชีวิต มีวินยในการใช้จ่าย รู้เท่าทันการเปลี่ยนแปลง พัฒนา ั ตนเอง พึ่งพาตนเองให้มากที่สุด ภูมิปัญญาไทย เป็ นมรดกที่ตกทอดมาถึงลูกหลานไทย ต้องใส่ใจที่จะดูแล และสานต่อ แนวพระราชดําริ ทฤษฏีใหม่ที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยูหวได้ทรงให้แนวทางในการบริ หาร ่ ั และจัดการทรัพยากรที่มีประสิทธิภาพ สามารถเลี้ยงตัวเองและครอบครัว ตามปรัชญาชีวตที่ว่า “กินอิ่ม ิ นอนอุ่น อดออม เอื้ออาทรแก่กน” เมื่อนั้น สังคมจะมีแต่ความผาสุก เป็ นสังคมที่เข้มแข็งตามแนว ั พระราชดําริ ปรัชญาของ“เศรษฐกิจพอเพียง...เลี้ยงคนไทยให้ยงยืน” ั่ การนําเศรษฐกิจพอเพียงไปใช้ในชีวิตประจําวัน(จากข้อความของดร.วรัญํูสุจิวรพันธ์พงศ์) กฎเบื้องต้นของเศรษฐศาสตร์ก็คือ เราเชื่อว่าทรัพยากรที่มีอยูในโลกมีอยูจากัด แต่มนุษย์เรามีความ ่ ่ํ ต้องการที่ไม่จากัด ดังนั้นเศรษฐศาสตร์ ก็คือศาสตร์ ที่ว่าด้วยการจัดสรรทรัพยากรที่มีอยูอย่างจํากัดให้คุมค่า ํ ่ ้ และสอดคล้องตามความต้องการของมนุษย์ให้มากที่สุด แต่ปัจจุ บน โลกมันวุนวาย เพราะมีบางกลุ่มบาง ั ่ ประเทศ เช่น สหรัฐอเมริ กา มีประชากรแค่ 200 ล้านคน แต่ใช้ทรัพยากรของโลก ไปเกิน 95% เป็ นต้น
- 17. 11 แนวคิดเศรษฐกิจพอเพียง อธิบายสั้นๆ ก็คือการใช้ทรัพยากรที่มีอยูอย่างพอดี ไม่นอย หรื อไม่มากเกินไป ไม่เกินตัว ทรัพยากรที่พด ่ ้ ู ถึงคือ ยกตัวอย่างง่ายๆ และ ใกล้ตวเราที่สุดก็คือ เงิน คือให้ใช้เงินให้เป็ น และรู้จกออม ถ้านําแนวคิด ั ั เศรษฐกิจพอเพียง มาประยุกต์ใช้กบการใช้เงินของเราเพื่อช่วยเหลือชาติแบบง่ายๆ ก็จะทําได้ดงนี้ ั ั บทที่ 3 การยอมรับ ความเข้ าใจของประชาชนชาวไทย ปัญหาหนึ่งของการนําปรัญชาเศรษฐกิจพอเพียงไปใช้ก็คือ ผูนาไปใช้อาจยังไม่ได้ศึกษาหรื อไม่มีความรู้ ้ ํ เพียงพอ ทั้งยังไม่กล้าวิเคราะห์หรื อตั้งคําถามต่อตัวปรัชญา เนื่องจากเป็ นปรัชญาของพระมหากษัตริ ย ์ ความชอบธรรมให้กบการพัฒนารู ปแบบใด ั หรื อมีนยยะทางการเมืองอะไรอยูเ่ บื้องหลัง ั การเชิดชู 13 นักคิดระดับโลกเห็นด้วยกับแนวทางเศรษฐกิจพอเพียง และมีการนําเสนอบทความ บทสัมภาษณ์ เป็ น การยืนข้อเสนอแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียงให้แก่โลกเช่น ่ ศจ. ดร. วูลฟกัง ซัคส์ นักวิชาการด้านสิ่งแวดล้อมคนสําคัญของเยอรมนี สนใจการประยุกต์ใช้หลักปรัชญา ์ เศรษฐกิจพอเพียงอย่างมาก และมองว่าน่าจะเป็ นอีกทางเลือกหนึ่งสําหรับทุกชาติในเวลานี้ ทั้งมีแนวคิด ผลักดันเศรษฐกิจพอเพียงให้เป็ นที่รู้จกในเยอรมนี ั ศจ. ดร.อมาตยา เซน ศาสตราจารย์ชาวอินเดีย เจ้าของรางวัลโนเบลสาขาเศรษฐศาสตร์ ปี ค.ศ. 1998 มองว่า ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงเป็ นการใช้สิ่งต่างๆ ที่จาเป็ นต่อการดํารงชีพ และใช้โอกาสให้พอเพียงกับชีวิตที่ดี ํ ซึ่งไม่ได้หมายถึงความไม่ตองการ แต่ตองรู้จกใช้ชีวิตให้ดีพอ อย่าให้ความสําคัญ กับเรื่ องของรายได้และ ้ ้ ั ความรํ่ารวยแต่ให้มองที่คุณค่าของชีวตมนุษย์ ิ นายจิกมี ทินเลย์ นายกรัฐมนตรี แห่งประเทศภูฏาน ให้ทรรศนะว่า หากประเทศไทยกําหนดเรื่ องเศรษฐกิจ พอเพียงให้เป็ นวาระระดับชาติ และดําเนินตามแนวทางนี้อย่างจริ งจัง "ผมว่าประเทศไทยสามารถสร้างโลก ใบใหม่จากหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง สร้างชีวิตที่ยงยืน และสุดท้ายจะไม่หยุดเพียงแค่ในประเทศ แต่จะ ั่ เป็ นหลักการและแนวปฏิบติของโลกซึ่งหากทําได้สาเร็ จไทยก็คือผูนา" ั ํ ้ ํ
- 18. 12 ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงได้รับการเชิดชูเป็ นอย่างสูงจากองค์การสหประชาชาติ โดยนายโคฟี อันนัน ใน ฐานะเลขาธิการองค์การสหประชาชาติ ได้ทูลเกล้าฯ ถวายรางวัลความสําเร็ จสูงสุดด้านการพัฒนามนุษย์ แด่ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยูหว เมื่อวันที่ 26 พฤษภาคม พ.ศ. 2549 และได้มีปาฐกถาถึงปรัชญาเศรษฐกิจ ่ ั พอเพียงว่า เป็ นปรัชญาที่มีประโยชน์ต่อประเทศไทยและนานาประเทศ และสามารถเริ่ มได้จากการสร้าง ภูมิคุมกันในตนเองสู่หมู่บานและสู่เศรษฐกิจในวงกว้างขึ้นในที่สุด ้ ้ และนาย Håkan Björkman รักษาการผูอานวยการสํานักงานโครงการพัฒนาแห่งสหประชาชาติในประเทศไทย ้ํ กล่าวเชิดชูปรัชญา เศรษฐกิจพอเพียง และยังได้ตระหนักถึงวิสยทัศน์และแนวคิดในการพัฒนาของพระบาทสมเด็จพระ ั เจ้าอยูหว และองค์การสหประชาชาติยงได้สนับสนุนให้ประเทศต่าง ๆ ที่เป็ นสมาชิก 166 ประเทศให้ยดเป็ น ่ ั ั ึ แนวทางสู่การพัฒนาประเทศแบบยังยืน ่ การวิพากษ์ อย่างไรก็ตาม ศ. ดร. เควิน ฮิววิสน อาจารย์ประจํามหาวิทยาลัยนอร์ธแคโรไลนา แชพเพลฮิลล์ ได้ ั วิจารณ์รายงานขององค์การสหประชาชาติโดยสํานักงานโครงการพัฒนาแห่งสหประชาชาติ ที่ยกย่อง ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ว่า รายงานฉบับดังกล่าวไม่ได้มีเนื้อหาสนับสนุนว่าเศรษฐกิจพอเพียงเป็ น “ทางเลือกที่จาเป็ นมากสําหรับโลกที่กาลังดําเนินไปในเส้นทางที่ไม่ยงยืนอยูในขณะนี้” เลย และกล่าวว่า ํ ํ ั่ ่ เนื้อหาในรายงานแทบทั้งหมดเป็ นเพียงการเทิดพระเกียรติ และเป็ นเพียงเครื่ องมือในการโฆษณาชวนเชื่อ ภายในประเทศเท่านั้น ส่วน Håkan Björkman รักษาการผูอานวยการสํานักงานโครงการพัฒนาแห่ง ้ํ สหประชาชาติ กล่าวว่า "สํานักงานโครงการพัฒนาแห่งสหประชาชาติตองการที่จะทําให้เกิดการอภิปราย ้ พิจารณาเรื่ องนี้ แต่การอภิปรายดังกล่าวนั้นเป็ นไปไม่ได้ เพราะอาจสุ่มเสี่ยงต่อการหมิ่นพระบรมเดชานุภาพ ซึ่งมีโทษถึงจําคุก" นอกจากนี้ ยังมีการวิพากษ์วิจารณ์อีกว่าแนวปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงเป็ นรู ปแบบที่ไม่มีความแตกต่างไป จาก "ความนิยมท้องถิ่น" (Localism) เลย และยังมีชาวต่างชาติอีกมากที่ยงไม่เข้าใจว่าแนวปรัชญาเศรษฐกิจ ั พอเพียง แท้จริ งแล้วหมายถึงอะไร
- 19. 13 บทที่ 4 เศรษฐกิจพอเพียง กับการศึกษา การนาหลักเศรษฐกิจพอเพียงมาใช้ ในสถาบันการศึกษาทีมส่วนร่ วมกับชุมชน ่ ี ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง เศรษฐกิจพอเพียง เป็ นปรัชญาชี้แนวการดํารงอยูและปฏิบติตนของประชาชนในทุกระดับตั้งแต่ ่ ั ระดับครอบครัว ระดับชุมชน จนถึงระดับรัฐ ทั้งในการพัฒนาและบริ หารประเทศให้ดาเนินไปในทางสาย ํ กลางโดยเฉพาะการพัฒนาเศรษฐกิจเพื่อให้กาวทันต่อโลกยุคโลกาภิวตน์ ความพอเพียง หมายถึง ความ ้ ั พอประมาณ ความมีเหตุผล รวมถึงความจําเป็ นที่จะต้องมีระบบภูมิคุมกันในตัวที่ดีพอสมควรต่อการมี ้ ผลกระทบใดๆ อันเกิดจากการเปลี่ยนแปลงทั้งภายนอกและภายใน ทั้งนี้จะต้องอาศัยความรอบรู้ ความรอบคอบ และความระมัดระวังอย่างยิง ในการนําวิชาการต่างๆ ่ มาใช้ในการวางแผนและการดําเนินการทุกขั้นตอน และขณะเดียวกันจะต้องเสริ มสร้างพื้นฐานจิตใจของคน ในชาติโดยเฉพาะเจ้าหน้าที่ของรัฐ นักทฤษฎีและนักธุรกิจในทุกระดับให้มีสานึกในคุณธรรม ความซื่อสัตย์ ํ สุจริ ตและให้มีความรู้ที่เหมาะสม ดําเนินชีวตด้วยความอดทน ความเพียร มีสติ ปัญญา และความรอบคอบ ิ เพื่อให้สมดุลและพร้อมต่อการรองรับการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ วและกว้างขวางทั้งด้านวัตถุ สังคม สิ่งแวดล้อม และวัฒนธรรมจากโลกภายนอกได้เป็ นอย่างดี “หากพิจารณาพระราชดํารัสที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยูหวพระราชทาน เมื่อวันที่ 4 ธันวาคม 2548 ่ ั ที่ผานมายิงทําให้เห็นว่า พระองค์ทรงให้ความสําคัญกับเรื่ องเศรษฐกิจพอเพียงมากเพียงใด ทรงเชื่อมันว่า ่ ่ ่ การจะรับมือกับการเปลี่ยนแปลงต่างๆ ได้ นั้น ประเทศไทยต้องใช้หลักเศรษฐกิจพอเพียงเป็ นปรัชญานําทาง และน่ายินดีที่ว่า หลังจากนั้นหลายหน่วยงานได้นอมนําพระราชดํารัสข้างต้นไปยึดถือปฏิบติ” ้ ั แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 10 พ.ศ. 2550-2554 มุ่งสู่ "สังคมอยูเ่ ย็นเป็ นสุข ร่ วมกัน" รวมทั้งนําปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงมาเป็ นหลักปฏิบติ ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ไม่ได้หมายถึง ั ประหยัดมัธยัสถ์ ไม่ใช้เงิน แต่เป็ นการเดินทางสายกลาง ให้สอดคล้องเหมาะสมกับสภาพการณ์ทาง เศรษฐกิจ สังคม แต่ละบุคคล หรื อองค์กร โดยไม่ลงทุนเกินตัว และยึดหลักคุณธรรม เน้นความมันคง และ ่ ยังยืน ่
- 20. 14 แนวทางการนาแนวปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงไปจัดการศึกษาใน สถานศึกษา ก. คุณลักษณะอันพึงประสงค์ของผู้เรียนตามแนวปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง สถานศึกษาควรมุ่งส่งเสริ มการเรี ยนรู้และปลูกฝัง เสริ มสร้างให้ผเู้ รี ยนมีคุณลักษณะอันพึงประสงค์ ในการดําเนินชีวิตตามแนวปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ดังนี้ 1. มีความรู้ ความเข้าใจ ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง และตระหนักในความสําคัญ ของการดําเนิน ชีวิตตามแนวปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ดังนี้ 1.1 มีความรู้ ความเข้าใจปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงและความเชื่อมโยงกับระบบเศรษฐกิจ ทัวไป ่ 1.2 มีความรู้ ความเข้าใจในการดําเนินชีวตตามแนวปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ิ 1.3 เห็นประโยชน์ และตระหนักในความสําคัญของการดําเนินชีวิตตามแนวปรัชญาของ เศรษฐกิจพอเพียงและการใช้แนวปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงเพื่อการพัฒนาตนเอง พัฒนากลุ่ม และพัฒนา สังคม 2. มีความรู้และทักษะพื้นฐานในการดําเนินชีวิตตามแนวปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ดังนี้ 2.1มีความรู้และทักษะพื้นฐานในการดํารงชีวตและการพัฒนาอาชีพ เช่น การเกษตร การผลิตและ ิ จําหน่ายสินค้า การดําเนินธุรกิจ การใช้จ่ายและการออม ฯลฯ 2.2 ใช้และพัฒนาทรัพยากรและสิ่งแวดล้อมให้ได้ประโยชน์สูงสุดและยังยืน ่ 2.3 สืบสานและพัฒนาศิลปวัฒนธรรมและภูมิปัญญาท้องถิ่น 2.4 รักและภาคภูมิใจในความเป็ นไทย 3. ปฏิบติตนและดําเนินชีวิตตามแนวปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ดังนี้ ั
- 21. 15 3.1 ปฏิบติตนให้มีความพอประมาณ รู้จกการประมาณตน รู้จกศักยภาพของตนที่มีอยู่ ั ั ั 3.2 ปฏิบติตนอย่างมีเหตุผล ปฏิบติสิ่งต่าง ๆ บนพื้นฐานของความมีสติ ปัญญา ยึดทางสายกลาง ั ั ในการปฏิบติ ั 3.3 มีภูมิคุมกันที่ดีในตัว พร้อมรับผลกระทบและการเปลี่ยนแปลงด้านต่าง ๆ ้ 3.4 มีความรอบรู้ในเรื่ องที่เกี่ยวข้อง สามารถคิดวิเคราะห์และปฏิบติดวย ความรอบคอบ ั ้ ระมัดระวัง 3.5 ปฏิบติตนและดําเนินวิถีชีวตตามแนวปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ด้วยความซื่อสัตย์สุจริ ต ั ิ ขยัน อดทน เพียรพยายาม แบ่งปัน มีสติ ปัญญา มีวินย พึ่งตนเอง แบ่งปัน เอื้ออาทร รับผิดชอบและอยู่ ั ร่ วมกับผูอื่นได้อย่างมีความสุข ้ ข. แนวทางในการพัฒนาผู้เรียนตามคุณลักษณะอันพึงประสงค์ 1. การพัฒนาหลักสู ตร มีแนวทางดําเนินการดังนี้ สถานศึกษาควรมีการพัฒนาหรื อบูรณาการเนื้อหาสาระของเศรษฐกิจพอเพียงเข้าไปในหลักสูตร สถานศึกษา ตามขั้นตอนดังนี้ 1.1สถานศึกษานําคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของผูเ้ รี ยน ตามแนวทางหลักปรัชญาของเศรษฐกิจ พอเพียงมาพิจารณาปรับปรุ งหรื อเพิ่มเติม วิสยทัศน์ เป้ าหมายและคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของผูเ้ รี ยนใน ั หลักสูตรสถานศึกษา 1.2 กลุ่มสาระการเรี ยนรู้ และกิจกรรมพัฒนาผูเ้ รี ยน ปรับปรุ งหรื อเพิ่มเติมมาตรฐานการเรี ยนรู้ใน แต่ละช่วงชั้น ให้สอดคล้องกับวิสยทัศน์ เป้ าหมาย และคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของผูเ้ รี ยนตามแนว ั ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ของหลักสูตรสถานศึกษาที่ปรับปรุ งหรื อเพิ่มเติม 1.3 กลุ่มสาระการเรี ยนรู้และกิจกรรมพัฒนาผูเ้ รี ยน ปรับปรุ ง เพิมเติมหรื อจัดทําสาระการเรี ยนรู้ ่ หน่วยการจัดการเรี ยนรู้และแผนการจัดการเรี ยนรู้ ตามลําดับ เพื่อพัฒนาผูเ้ รี ยนให้เป็ นไปตามมาตรฐานการ เรี ยนรู้แต่ละช่วงชั้นตามข้อ 1.2