o roślinach nasiennych

1. Autor: mgr Renata
Jedynak

2. Są to rośliny
naczyniowe, przystosowane do
życia głównie na lądzie (choć
występują również rośliny żyjące w
warunkach wodnych). Proces
zapłodnienia nie wymaga
obecności wody, sama roślina
składa się z korzenia, łodygi, liści i

3. Rośliny nasienne, ze względu na ich
budowę, podzielono na nagonasienne i
okrytonasienne. Pierwszymi
nasiennymi roślinami były paprocie
nasienne. Rozmnażają się za pomocą
nasion. Obecnie żyjące rośliny
nasienne (zwł. okrytonasienne) nazywa
się także roślinami kwiatowymi lub
jawnopłciowymi.

4. To gromada roślin nasiennych, do
której należy około 750 gatunków. Są
to z reguły rośliny drzewiaste, jedno lub
dwupienne, o kwiatach
rozdzielnopłciowych, wiatropylnych bez
okwiatu. Nagozalążkowe pochodzą os
pierwotnych paprotników, z którymi je
łączą paprocie nasienne. Pojawiły się w
górnym dewonie i panowały wśród

6. Charakterystyczną cechą
nagonasiennych roślin jest brak
owocolistków, które u okrytonasiennych
osłaniają zalążek. W konsekwencji
nagonasienne nie mają typowych
owoców, a zalążki są schowane w
zmodyfikowanych liściach, czyli
szyszce.

14. Może żyć do 4000 lat
(w Chinach
najstarsze okazy).

15. Miłorząb to jedyne
liściasta roślina
nagozalążkowe

19. Rośliny nagonasienne mają kwiaty
żeńskie i męskie. U sosny kwiaty
żeńskie są zebrane w kwiatostany w
postaci małych czerwonych szyszek.
Pojedyncze kwiaty mają kształt łuski i
są to owocolistki, ma których znajdują
dwa nie osłonięte zalążki. Każdy
zalążek jest zbudowany z woreczka
zalążkowego i osłonki. W woreczku

21. Kwiaty męskie są zebrane w żółte
kwiatostany w kształcie kłosów.
Pojedyncze kwiaty to pręciki, które
mają po 2 woreczki pyłkowe, w których
powstaje pyłek. W ziarnie pyłku są dwa
pęcherzyki wypełnione
powietrzem, dzięki czemu mogą być
roznoszone przez wiatr (są lekkie).

23. Sosna jest rośliną wiatropylną – to
znaczy, że pyłek jest przenoszony
przez wiatr. Ziarna pyłku opada na
kwiat żeński i dostaje się do zalążka. W
ten sposób dochodzi do zapylenia, czyli
ziarna pyłku z kwiatów męskich zostaje
przeniesione na zalążek kwiatów
żeńskich.

24. Po zapyleniu łuski zlepiają się i szyszka
się zamyka. Po roku ziarno pyłku na
okienku zalążka kiełkuje i wytwarza
łagiewkę pyłkową, dzięki której
komórka plemnikowa przedostaje się
do komórki jajowej. Po połączeniu
komórek plemnikowej z jajową
powstaje zygota, dająca początek
zarodkowi

26. Po przekształceniu się zalążków w nasiona
kwiatostan żeński zmienia się:
- Łuski nasienne grubieją;
- Szyszka staje się zielona, później
brązowa;
- Po trzech latach następuję otwarcie
szyszki i wysypują się z niej nasiona.
Sosna jest wiatrosiewna – nasiona są
rozsiewane przez wiatr.

27. Roślinom okrytonasiennym do
rozmnażania służą kwiaty. Kwiat jest
przekształconym i skróconym pędem.
Kiedy ziarna pyłku dojrzeją, muszą
zostać przeniesione na znamię słupka.
W ten sposób kwiat zostaje zapylony.

29. Zapylenie może nastąpić przez:
- Wiatr – wiatropylność, np.
zboża, leszczyna, brzoza;
- Owady – owadopylność, np.
wiśnia, jabłoń, lipa;
- Inne zwierzęta (głównie
ptaki, nietoperze), np.
bananowiec, fuksja, strelicja królewska;
- Wodę, np. rogatka.

44. Ziarno pyłku przeniesione na znamię słupka
zaczyna kiełkować, wytwarza łagiewkę
pyłkową, która przedostaje się przez szyjkę słupka
do woreczka zalążkowego. Każde ziarno pyłku
zawiera dwie komórki plemnikowe. Łagiewką
pyłkową dostają się one do woreczka
zalążkowego, w którego centralnej części
występuje jądro centralne, a na jednym biegunie
komórka jajowa. Komórki plemnikowe łączą się:
jedna z jądrem centralnym, a druga z komórką
jajową, proces ten nazywamy podwójnym
zapłodnieniem.

45. Z zapłodnionej komórki jajowej
powstaje zygota, a z niej zarodek
przyszłej rośliny. Z zapłodnionego jądra
centralnego powstaje materiał
zapasowy dla zarodka. U roślin
okrytonasiennych gametofitem żeńskim
jest woreczek zalążkowy, gametofit
męski znajduje się w ziarnie pyłku, a
sporofit to cała roślina.

47. Powstawanie nasion i owoców
- z zapłodnionej komórki jajowej powstaje
zarodek;
- z zalążka powstaje nasienie;
- z osłonek zalążka wytwarza się łupina
nasienna;
- ze ściany zalążni tworzy się owocnia;
- pręciki, szyjka słupka, okwiat więdną i
opadają.

49. Karambola
Annato

50. W ten sposób powstaje owoc złożony z
owocni i nasion. Owocnia chroni
nasiona, ale również ułatwia im rozsiewanie
się.
Nasiona i owoce posiadają odpowiednie
przystosowania do rozsiewania przez:
- wiatr,
- wodę,
- zwierzęta,
- samoczynnie.

51. Inaczej rozmnażanie bezpłciowe, polega na
tworzeniu całego organizmu z części rośliny.
Odbywa się to za pomocą różnych tworów
np. rozłogów, rozmnóżek, bulw, kłączy, cebul
i odrostów, a także poprzez podziały
poprzeczne lub podłużne komórki, a także
poprzez fragmentację organizmu
macierzystego. Ten sposób rozmnażania
można zaobserwować u
truskawek, perzu, agrestu, porzeczki.