1. Management Information System
ระบบสารสนเทศ
เพือการจัดการ
่
Management Information System
(MIS)
อ.นฏยกรณ์ นักฟอน
้
1

2. Management Information System
หัวข้ อที่จะเรียนวันนีมีอะไรบ้ าง ?
้
1. ความสาคัญของสารสนเทศ
2. ความหมายของข้อมูล, สารสนเทศ, และความรู้
3. ลักษณะของสารสนเทศที่ดี
4. ความหมายของเทคโนโลยีสารสนเทศ
5. องค์ประกอบของเทคโนโลยีสารสนเทศที่ใช้คอมพิวเตอร์
6. บทบาทของผูบริ หารและผูปฏิบติการเกี่ยวกับสารสนเทศ
้ ้ ั
7. แนวทางเกี่ยวกับสารสนเทศ 2

3. Management Information System
1. ความสาคัญของสารสนเทศ
ปัจจุบน IT ได้ทวีความสาคัญขึ้นอย่างมาก ทั้งในชีวิต
ั
ประจาวัน ชีวิตการทางาน และการดาเนินงานองค์การต่างๆ
จนบางครั้งอาจเปรี ยบสารสนเทศได้เสมือนกับสายเลือดที่
หล่อเลี้ยงการทางานแทบทุกด้านขององค์กร และผลกระทบ
ของสารสนเทศมีอย่างกว้างขวาง ทั้งในระดับบุคคล กลุ่ม
องค์กร รวมทั้งการทางานในสาขาวิชาชีพต่าง ๆ
3

4. Management Information System
1. ความสาคัญของสารสนเทศ
• บทบาทความสาคัญของสารสนเทศ เป็ นผล
เนื่องมาจากการเปลี่ยนแปลงของสภาพแวดล้อม
- Toffler (1980) แบ่งวิวฒนาการของสังคมโลกเป็ น 3 คือ
ั
• ยุคเกษตรกรรม » ที่ดิน, แรงงาน
• ยุคอุตสาหกรรม » คน, เครื่ องจักร
• ยุคสารสนเทศ » ข้อมูล, ข่าวสาร, ความรู้
4

5. Management Information System
1. ความสาคัญของสารสนเทศ
• การเปลี่ยนแปลงของสภาพแวดล้อมในปัจจุบน ั
ทาให้สารสนเทศมีความสาคัญเพิ่มขึ้น โดยเน้น
ประเด็นต่อไปนี้
ระบบเศรษฐกิจยุคใหม่
การเปลี่ยนแปลงด้านองค์การและการบริ หาร
การเปลี่ยนแปลงด้านเทคโนโลยี
5

6. Management Information System
1. ความสาคัญของสารสนเทศ
ระบบเศรษฐกิจยุคใหม่
มีลกษณะ 3 ประการ คือ
ั
 ระบบเศรษฐกิจโลก (Global Economy)
 ระบบเศรษฐกิจซึ่งเน้นการบริ การที่อาศัย
สารสนเทศเป็ นหลัก
 เครื อข่ายความสัมพันธ์
6

7. Management Information System
1. ความสาคัญของสารสนเทศ
การเปลียนแปลงองค์ กรและการบริหาร
่
มีลกษณะ 3 ประการ คือ
ั
 องค์กรแบบใหม่
 การบริ หารแบบใหม่
 การบริ หารที่เน้นความโปร่ งใสและตรวจสอบได้
7

8. Management Information System
1. ความสาคัญของสารสนเทศ
การเปลียนแปลงของเทคโนโลยีสารสนเทศ
่
เทคโนโลยีสารสนเทศมีการพัฒนาอย่างรวดเร็ ว สามารถ
ตอบสนองความต้องการของผูใช้ได้มากขึ้น ราคาถูกลง มี
้
รู ปแบบการสื่ อสารโทรคมนาคมที่หลากหลาย เทคโนโลยี
มีบทบาทในการเปลี่ยนแปลงการดาเนินธุรกิจและการ
ทางานสาขาวิชาชีพต่าง ๆ เช่น การแพทย์, วิทยาศาสตร์,
ประวัติศาสตร์ , ปรัชญา, รัฐศาสตร์ , ดนตรี ฯลฯ
8

9. Management Information System
2. ความหมายของข้ อมูล, สารสนเทศ, ความรู้
ระบบสารสนเทศสร้างขึ้นมาเพื่อจุดมุ่งหมายหลาย
ประการ จุดมุ่งหมายพื้นฐานประการหนึ่ง คือ การ
ประมวลผลข้ อมูล (Data) ให้เป็ นสารสนเทศ
(Information) และนาไปสู่ความรู้ (Knowledge) ที่
ช่วยแก้ปัญหาในการดาเนินงาน
9

10. Management Information System
2. ความหมายของข้ อมูล, สารสนเทศ, ความรู้
ความหมายของข้ อมูล
ข้ อมูล (Data) คือ ข้อเท็จจริ งเกี่ยวกับเหตุการณ์ หรื อ
ั ่
ข้อมูลดิบที่ยงไม่ผานการประมวลผล ยังไม่มี
ความหมายในการนาไปใช้งาน ข้อมูลอาจเป็ น
ตัวเลข ตัวอักษร สัญลักษณ์ รู ปภาพ เสี ยง หรื อ
ภาพเคลื่อนไหว
10

11. Management Information System
2. ความหมายของข้ อมูล, สารสนเทศ, ความรู้
ความหมายของสารสนเทศ
่
สารสนเทศ (Information) คือ ข้อมูลที่ได้ผาน
กระบวนการประมวลผลหรื อจัดระบบแล้ว เพื่อให้มี
ความหมายและคุณค่าสาหรับผูใช้
้
11

12. Management Information System
2. ความหมายของข้ อมูล, สารสนเทศ, ความรู้
ความหมายของความรู้
• ความรู้ (Knowledge) คือ สารสนเทศบวกกับ Know-how คือ
สารสนเทศอย่างเดียวไม่พอที่จะทาให้เกิดความรู ้ เราต้อง
เข้าใจวิธีที่ดีที่สุดในการใช้สารสนเทศในการแก้ปัญหาผลิต
สิ นค้าหรื อบริ การ (Kogut & Zander, 1992)
• ความรู้ (Knowledge) คือ ความรับรู ้และความเข้าใจในการ
นาสารสนเทศไปใช้ในการแก้ปัญหาในการดาเนินงาน
(ทิพวรรณ หล่อสุ วรรณรัตน์, 2546)
12

13. Management Information System
2. ข้ อมูล, สารสนเทศ, ความรู้
ความเข้ าใจ
(Know- How)
ประมวลผล
ข้ อมูล ข้ อมูล สารสนเทศ ความรู้
(Data) (Data (Information) (Knowledge)
Processing)
13

14. Management Information System
3. ลักษณะของสารสนเทศที่ดี
คุณค่าของสารสนเทศของแต่ละคน ไม่
จาเป็ นต้องเหมือนกัน (Haag et al, 2000) ได้แบ่งลักษณะ
ของสารสนเทศที่ดีไว้ 4 มิติ คือ
• มิติด้านเวลา (Time)
• มิติด้านเนือหา (Content)
้
• มิตด้านรู ปแบบ (Format)
ิ
• มิติด้านกระบวนการ (Process)
14

15. Management Information System
3. ลักษณะของสารสนเทศที่ดี
มิตด้านเวลา
ิ
• การทันเวลา (Timeliness) »สามารถหาได้รวดเร็ วทันเวลาที่
ต้องการ
• ความเป็ นปัจจุบัน (Up-to-date)» มีการปรับปรุ งข้อมูลให้เป็ น
ปัจจุบนอยูเ่ สมอ
ั
• มีระยะเวลา (Time Period) » มีขอมูลทั้งในอดีต ปัจจุบน และ
้ ั
อนาคต ซึ่งจะเป็ นประโยชน์ต่อการวางแผนและการตัดสิ นใจ
15

16. Management Information System
3. ลักษณะของสารสนเทศที่ดี
มิตด้านเนือหา
ิ ้
• ความถูกต้ องเที่ยงตรง » สารสนเทศซึ่งไม่มีขอผิดพลาด
้
• ความสั มพันธ์ กบเรื่อง » สอดคล้องกับเรื่ องที่ตองการ
ั ้
• ความสมบูรณ์ » คลอบคลุมรายละเอียดที่สาคัญทุกเรื่ องที่
ต้องการทราบ
่ ั
• ความน่ าเชื่อถือได้ » ขึ้นอยูกบการเก็บรวบรวมข้อมูล และ
แหล่งที่มาของข้อมูล
• ตรวจสอบได้ » ตรวจสอบความถูกต้องและแหล่งที่มา
16

17. Management Information System
3. ลักษณะของสารสนเทศที่ดี
มิติด้านรูปแบบ
• ความชัดเจน
• ระดับของการนาเสนอรายละเอียด
• รู ปแบบการนาเสนอ
• สื่ อในการนาเสนอ
• ความยืดหยุ่น
• ความประหยัด
17

18. Management Information System
3. ลักษณะของสารสนเทศที่ดี
มิติด้านกระบวนการ
• ความสามารถในการเข้ าถึง
• การมีส่วนร่ วม
• การเชื่อมโยง
18

19. Management Information System
4. ความหมายของเทคโนโลยีสารสนเทศ
เทคโนโลยีสารสนเทศ คือ ฮาร์ดแวร์ ซอร์ฟแวร์ การสื่ อสาร
โทรคมนาคม การจัดการฐานข้อมูล และเทคโนโลยีที่ใช้ในการ
ประมวลผลสารสนเทศที่ใช้คอมพิวเตอร์ (O’Brien, 2001)
ความหมายของระบบสารสนเทศเพือการจัดการ
่
ระบบสารสนเทศเพือการจัดการ คือ ระบบที่รวบรวม
่
ประมวล เก็บรักษา และเผยแพร่ สารสนเทศ เพื่อใช้ในการ
วางแผน การพัฒนาตัดสิ นใจ ประสานงานและควบคุมการ
ดาเนินงาน 19

20. Management Information System
5. องค์ ประกอบระบบสารสนเทศที่ใช้ คอมพิวเตอร์
ระบบสารสนเทศเพือการจัดการที่ใช้ คอมพิวเตอร์
่
(Computer-Based Information Systems : CBIS)
มีองค์ ประกอบดังนี้ คือ
- ฮาร์ ดแวร์ (Hardware) - ซอร์ ฟแวร์ (Software)
- ฐานข้ อมูล (Database) - เครือข่ าย (Network)
- กระบวนการ (Procedure) - คน (People)
20

21. Management Information System
6. บทบาทของนักบริหาร
และผู้ปฏิบัตงานเกียวกับสารสนเทศ
ิ ่
• กาหนดสารสนเทศทีต้องการ (what) โดยพิจารณาจากลักษณะ
งาน หรื อหน้าที่ของหน่วยงาน
• พิจารณาเวลา (when) ทีต้องใช้ สารสนเทศนั้น เพื่อกาหนดเวลา
่
รวบรวม ประมวลผล จัดทารายงาน
• ทราบว่ าจะหาสารสนเทศดังกล่ าวได้ ที่ไหน (where) จาก
แหล่งข้อมูลภายใน หรื อภายนอก
• เข้ าใจว่ าทาไม (why) จึงต้ องมีสารสนเทศนั้น ทราบถึงสาเหตุใน
การเก็บรวบรวมข้อมูล 21

22. Management Information System
6. บทบาทของนักบริหาร
และผู้ปฏิบัตงานเกียวกับสารสนเทศ
ิ ่
• ทราบว่ าผู้ใช้ สารสนเทศคือใคร (for whom) เพื่อจะได้จดทา
ั
รู ปแบบการนาเสนอให้เหมาะสม
• จะใช้ เครื่องมืออะไร (how) ในการเก็บรวบรวม ประมวล รักษา
สารสนเทศ
• สามารถเข้ าใจความหมายของสารสนเทศที่หามาได้
• สามารถดาเนินการหรือปฏิบัติงานได้ อย่ างเหมาะสม
• ใช้ สารสนเทศอย่ างถูกต้ องตามกฎหมายและอย่ างมีจริยธรรม 22

23. Management Information System
7. แนวทางเกียวกับระบบสารสนเทศ
่
การศึกษาเรื่ องระบบสารสนเทศเพื่อการจัดการ จาเป็ นต้องอาศัย
ความรู ้ในสาขาวิชาต่าง ๆ ดังนั้นระบบสารสนเทศจึงมีลกษณะ
ั
เป็ น สหวิทยาการ (multidisciplinary) ดังนั้น จึงแบ่งการศึกษา
ระบบสารสนเทศออกเป็ น 3 แนวทางคือ (Laudon, 1999)
• แนวทางด้ านเทคนิค (Technical Approach)
• แนวทางด้ านพฤติกรรม (Behavioral Approach)
• แนวทางการผสมผสานระหว่างเทคโนโลยีและสั งคม
(Sociotechnical Systems) 23

24. Management Information System
7. แนวทางเกียวกับระบบสารสนเทศ
่
แนวทางด้ านเทคนิค
Technical
คอมพิวเตอร์ วิจัยเชิงปฏิบัตการ
ิ
Approach Computer science Operation Research
วิทยาการการจัดการ องค์ การ
Management Science
MIS Organization
จิตวิทยา สั งคมวิทยา
Psychology แนวทางด้ านพฤติกรรม
Sociology
Behavioral Approach
24

25. Management Information System
7. แนวทางเกียวกับระบบสารสนเทศ
่
แนวทางด้ านเทคนิค
เน้นเรื่ องเทคโนโลยีดานกายภาพ และความสามารถในด้านเทคนิค
้
ของระบบ ความรู ้ที่ใช้ในแนวทางนี้ได้แก่
 วิทยาการจัดการ » เน้นเรื่ องการพัฒนาโมเดลในการตัดสิ นใจและการ
จัดการ
 Computer Science » สนใจการสร้างทฤษฎีและวิธีการทางานของ
คอมพิวเตอร์ วิธีเก็บรวบรวมและการเข้าถึงข้อมูล
 การวิจัยเชิงปฏิบัติการ » เน้นเทคนิคทางคณิ ตศาสตร์ เพื่อหาทางเลือกที่
ดีที่สุด ในการบริ หาร การทางาน 25

26. Management Information System
7. แนวทางเกียวกับระบบสารสนเทศ
่
แนวทางด้ านพฤติกรรม
เน้นที่การเปลี่ยนแปลงทัศนคติ พฤติกรรมการบริ หาร รวมทั้ง
นโยบายองค์กร ความรู้ที่ใช้ในแนวทางนี้ได้แก่
 วิชาองค์ กรและการจัดการ » ช่วยในการพิจารณาว่ากลุ่มหรื อองค์กร
จะพัฒนาระบบอย่างไร และระบบนั้นจะมีผลต่อบุคคลอย่างไร
 วิชาจิตวิทยา » ช่วยศึกษาพฤติกรรมของคนเมื่อมีการเปลี่ยนแปลง
ด้านเทคโนโลยีในองค์การ
 สั งคมวิทยา » เป็ นเรื่ องผลกระทบของระบบสารสนเทศที่มีต่อกลุ่ม
องค์การ และสังคม 26

27. Management Information System
7. แนวทางเกียวกับระบบสารสนเทศ
่
แนวทางการผสมผสานด้ านเทคนิคและสั งคม
แนวคิดนี้เป็ นการผสมผสานแนวคิดด้านเทคนิคและ
พฤติกรรมเข้าด้วยกัน โดยมีจุดมุ่งหมายเพื่อให้เกิดดุลยภาพ
ระหว่างความพึงพอใจของผูปฏิบติงาน และประสิ ทธิภาพ
้ ั
ของการทางาน แนวคิดนี้ เชื่อว่าองค์กรมีองค์ประกอบที่
สาคัญ 4 ประการ คือ งาน คน โครงสร้าง และเทคโนโลยี
หากมีการเปลี่ยนแปลงปั จจัยหนึ่งจะส่ งผลต่อปั จจัยอื่น ๆ ด้วย
27

28. Management Information System
28