1. ไมใกล
แตกไมไกล
็
พระอธิการจันดี กนฺตสาโร
วัดปาอัมพวัน
ตําบลหนองรี อําเภอเมือง จังหวัดชลบุรี

2. คําปรารภ
“ไมใกล แตกไมไกล” เปนหนังสือที่ศิษยานุศิษย ไดพยายามถอดเสียงมาจากการบันทึก เนื่อง
็
ในโอกาสที่ผูแสดงธรรมไดไปเยียมสาขาและหมูคณะสงฆในยุโรป โดยเฉพาะที่วดปาจิตตวิเวก และวัด
่ ั
อมราวดี ซึ่งถือไดวาเปนวัดที่พุทธบริษัทในทวีปยุโรป ใหความสนใจและไปปฏิบัตธรรมไมเคยวางเวน
ิ
ธรรมะ “ไมใกล แตก็ไมไกล” ในสมัยกอน การเดินทางไปมาหาสูกันคอนขางลําบาก แม

ระยะทางจะใกลแตก็เหมือนไกล เพราะยานพาหนะไมเอื้ออํานวยเหมือนสมัยปจจุบัน จึงเกิดความรูสึก
วา “ใกลก็เหมือนไกล” แตเดี๋ยวนี้ โลกทั้งใบยกมาไวเฉพาะหนาไดหมด ใครอยูทไหน ทําอะไร รูหมด
ี่
การไปมาหาสูกัน แมอยูกันคนละมุมโลก ใชเวลาไมกี่ชวโมง จึงเกิดความรูสึกวา “ไกลก็เหมือนใกล”
 ั่
ธรรมะจะอยูไมไกลสําหรับผูที่เปยมดวยศรัทธา แตทวาไกลสุดขอบฟา สําหรับผูหาปญญาไม

ตองขอขอบพระคุณ ทานอาจารยญาณธมฺโม ที่เมตตาเอื้อเฟอในการสื่อภาษาจากไทยสูอังกฤษ
จนสัมฤทธิ์ผลตลอดการเดินทาง
และขอขอบพระคุณ พระครูสันติธรรมวิเทศ (ปรีชา ชุตินฺธโร) ผูชวยเจาอาวาสวัดสันตจิตตา
ราม ประเทศอิตาลี ที่คอยเปนธุระใหความสะดวกในทุกๆ เรื่อง ขณะทีพักอยูที่อิตาลี ตลอดทั้งพระ เณร
่
ทุกทานและญาติโยมทุกๆ คน ที่ไมสามารถเอยนามได ก็ขออนุโมทนามา ณ ที่นี้ดวย และทานโมเช ที่

ทําหนาที่ปจฉาสมณะไดอยางนาอนุโมทนา ทิต นพรัตน(ไซ) ซึ่งเปนอุบาสกเพียงคนเดียวที่รวมเดินทาง
เพื่ออุปฏฐากครูบาอาจารย ตั้งแตวนไปจนถึงวันกลับ ก็นับไดวาทําหนาที่ในฐานะอุบาสกที่ดีตลอดการ
ั
เดินทาง และขอขอบคุณอนุโมทนา ศิษยานุศิษยทุกๆ คน ที่มีสวนรวมในการจัดทําหนังสือนี้
พระอธิการจันดี กนฺตสาโร
๓๐ กรกฎาคม ๒๕๕๑

3. คําอนุโมทนา
ในเรื่องที่ลูกศิษยวัดปาอัมพวัน จะจัดทําหนังสือเพื่อเปนอาจาริยบูชาในวันคลายวันเกิด ทาน
อาจารยจันดี กนฺตสาโร เปนธรรมเทศนาที่ทานไดแสดง ในชวงทีเ่ ดินทางไปตางประเทศ เดือนมิถุนายน
๒๕๕๑ นั้น ทานแสดงธรรมเทศนากัณฑ “ไมใกล แตก็ไมไกล” ณ วัดปาจิตตวิเวก ประเทศอังกฤษ ใน
วันคลายวันเกิดของพระเดชพระคุณพระโพธิญาณเถร (วันที่ ๑๖ มิถุนายน พ.ศ.๒๕๕๑ ) อาตมาเปนผู
แปลเปนภาษาอังกฤษให พระ เณร แมชี และศรัทธาญาติโยมทั้งหลายไดฟง พระสงฆขอใหทานอาจารย
จันดีพดถึงหลวงพอชาในชวงที่ทานเขามาเกี่ยวของและปฎิบัติธรรมในวัดหนองปาพงใหมๆ เพราะคิด
ู
วา สิ่งนี้จะเปนประโยชนอยางยิ่งตอหมูคณะที่อยูตางประเทศ ที่จะไดรูระเบียบ ขอวัตรปฏิบัติของวัด
หนองปาพง
หลังจากทานไดแสดงธรรมจบแลว ทางเจาอาวาสวัดปาจิตตวิเวก ทานอาจารยสุจิตโตและหมู
คณะไดแสดงความประทับใจและซาบซึ้งใจในธรรมะของทานอาจารยที่ทานไดแสดงมานั้น
อาตมาในนามคณะสงฆตางชาติ ขออนุโมทนาบุญ ที่ศรัทธาญาติโยมวัดปาอัมพวันทังหลาย มี ้
ความตั้งใจทีจะเผยแผธรรมะกัณฑนี้ ดวยวาจะเปนประโยชนตอคนไทยเชนกัน
่
พระอาจารย ฟลลิป ญาณธมฺโม
๓๐ กรกฎาคม ๒๕๕๑

4. คํานํา
หนังสือเลมนี้ ไดจัดทําขึนเพือเปนอาจาริยบูชาแดพระอาจารย จันดี ซึ่งครบรอบอายุ ๕๕ ป ใน
้ ่
วันที่ ๓๑ สิงหาคม พ.ศ.๒๕๕๑ นี้
พระอาจารยจนดี ทานไดฝากตัวเปนลูกศิษยหลวงพอชา สุภัทโท แหงวัดหนองปาพง มาเปน
ั
ระยะเวลากวา ๓๕ พรรษา พระอาจารยจนดี ทานไดอบรมสั่งสอนพุทธศาสนิกชนทั้งชาวไทย และชาว
ั
ตางประเทศ เพื่อที่จะใหไดรูจักการประพฤติปฏิบัติธรรม ในการทีจะมองเห็นทุกข รูทุกข และบรรเทา
่
ดวยการละวางความทุกขนนๆ ั้
คณะศิษยจึงไดทําการถอดเทปพระธรรมเทศนา ในระหวางที่พระอาจารยทาน ไดถายทอด
ประสบการณในอดีต และประสบการณในการปฏิบัตธรรม ใหกับคณะสงฆ และญาติโยม ในประเทศ
ิ
อังกฤษ ระหวางการเดินทางในชวง ๖ มิถุนายน ถึง ๙ กรกฎาคม ๒๕๕๑ และทําการเรียบเรียงและ
จัดพิมพขึ้นเพือเปนธรรมทาน ทั้งนี้ คณะศิษยขอกราบระลึกถึงพระคุณที่ทานไดเมตตาอบรมสั่งสอน
่
และชี้ทางประพฤติปฎิบัติในสิ่งที่ถูกที่ควรมาโดยตลอดและกราบขอขมาโทษสําหรับความผิดพลาดอัน
ใด ที่เกิดจากการจัดพิมพหนังสือเลมนี้
ขออนุโมทนาในบุญกุศลตอคณะลูกศิษยและญาติโยม ที่มีกุศลเจตนา และศรัทธาที่ใหการ
สนับสนุนการจัดพิมพหนังสือครั้งนี้
คณะศิษยานุศษย
ิ
วัดปาอัมพวัน ต.หนองรี อ.เมือง จ.ชลบุรี

5. ๑.
“ไมใกล แตก็ไมไกล”
แสดงที่ วัดปาจิตตวิเวก ประเทศอังกฤษ
วันที่ ๑๖ มิถุนายน ๒๕๕๑
นะโมตัสสะ ภะคะวะโต อะระหะโต สัมมาสัมพุทธัสสะ
พุทธัง ธัมมัง สังฆัง นะมัสสามิ
ผมหรืออาตมาขอโอกาสพระอาจารยสุจิตฺโต อาจารยญาณธมฺโม และคณะสงฆ ตลอดสามเณร
และทสสีรจาริณี แมชี และญาติโยมทุกๆ ทาน วันนี้ถือวาเปนโอกาสดีสําหรับผม ที่ไดมาเยี่ยมวัดปาจิตต
วิเวก ซึ่งเปนครั้งแรกตั้งแตวดปาจิตตวิเวกไดกอตั้งมา ทีผมจําไดก็ ๓๐ กวาป เพราะวาไดตดตามมาอยู
ั ่ ิ
ตลอด แมวาไมไดมาแตก็ทราบความตลอด เพราะวาตั้งแตหลวงพอชา ทานเริ่มมาที่อังกฤษครั้งแรก เมื่อ
ป ๒๕๒๐ ปนั้น ผมหรืออาตมาก็ไดตดตามมาสงทาน ซึ่งตอนนั้นผมหรืออาตมาเปนพระใหมพรรษายัง
ิ
ไมมาก แตก็เปนโชคดีททานใหตดตามมากิจนิมนตที่จังหวัดลพบุรี ทานก็ใหตามมาสงถึงสนามบิน
ี่ ิ
ไดมาพักอยูทสาขาที่ ๒๐ ก็คือวัดบึงลัฎฐิวันจังหวัดอยุธยาก็ถือวาเปนโชคดี ตอนนั้นไดมาสงทานเปน
ี่
ครั้งแรก และก็ไดมาติดตามผลงานที่ทานไดมาเผยแพรพระพุทธศาสนา ทางตะวันตกดวยดีตลอดมา
และมีตอนหนึงที่หลวงพอชา กอนที่ทานจะเดินทางมาที่อังกฤษ ทานบอกลูกศิษยวา “คอยกัน
่
กอนนะ ตอนนี้ผมไปเบิกทางกอน และโอกาสตอไปพวกทานก็จะไดมา” ผมหรืออาตมาก็รับฟงไว
เฉยๆ ก็ไมไดหวังวาจะไดมาอะไร แตคํานีก็ยังอยูในใจ ก็จะเรียกวา คอยอยู ๓๐ ป ก็ไมไดมีความหวังวา
้ 
จะไดมาอะไรหรอกนะ จนกระทั่งมาจนถึงวันนี้ ก็ไดมาเห็นวัดปาจิตตวิเวก ก็มีความเจริญแลว หลวงพอ
สุโมเธ ทานก็เคยนิมนตอยูทกครั้งเวลาเจอทาน แตก็ยังไมประจวบเหมาะที่จะไดมา ก็ไมไดมาสักที เมื่อ
ุ
ตอนที่จัดงานปดทองผูกพัทธสีมา ฝงลูกนิมิตร ทานก็นิมนตเหมือนกัน แตวาสุขภาพตอนนั้นไมสูจะดี
ผมหรืออาตมาชวงหลังสุขภาพไมดีเอาซะเลย ไปไหนมาไหนลําบาก ก็เลยไมไดมารวมกับทานในงานที่
ผานมา แตวาก็อนุโมทนาอยูทางเมืองไทย จนกระทังมาปนี้ ทานอาจารยญาณธมฺโมมีโอกาสจะมาที่
 ่
อังกฤษ ทานก็เลยชวนผมหรืออาตมา มาดวย ก็ไมไดคิดวาจะมา ทานก็แยมๆ ตอนแรกก็ลังเล เอ…จะ
ไปไหวหรือเปลา ทานก็ลุนใหมา ทานวาไปได สุดทายก็เอา ไปก็ไป ตัดสินใจ จึงไดมาปรากฏตัวอยูที่นี่
และวันนี้ ก็ถอวาเปนโชคดีที่ทานอาจารยสุจิตฺโต ทานไดปรารภถึงหลวงพอชา เนื่องในวัน
ื
คลายวันเกิดของหลวงพอ ก็คือวันที่ ๑๖ –๑๗ มิถุนายน ซึ่งโดยปกติผมหรืออาตมาก็จะไปที่หนองปา

6. พงอยูทุกปไมเคยขาด และก็วันนี้ เปนวันแหงความทรงจําพิเศษของผมหรืออาตมา เดียวคอยเลาใหฟงวา
๋
วันนี้มีความทรงจําอยางไร แลวก็ทานบอกวา เนื่องจากวันนีเ้ ปนวันคลายวันเกิดของหลวงพอชาดังกลาว
ทานบอกวาอยากใหผมหรืออาตมา เลาเรื่องเกาๆ ตั้งแตเขามาสูวัดหนองปาพงใหฟง เพื่อเปนกําลังใจ
ของผูใหมบาง ผมก็ยังนึกไมออกวา จะเลาอยางไร เมื่อกีอาจารยญาณธมฺโม แยมใหบอกวา เลาตั้งแตเปน
้
เด็ก ที่โยมพอพาเขามาวัดหนองปาพง ก็เคยเลาไปหลายครั้งอยูเหมือนกัน แตวาอาจจะตางวาระ อาจจะ
ไมเหมือนกันเทาไหร สาเหตุที่ทานอยากใหเลาอันนี้เพราะวา โยมพอเพิ่งเสียไปเมื่อปที่แลว และก็ทานก็
ไดไปรวมงานฌาปนกิจศพ เพราะวาจัดอยูที่หนองปาพง และก็มครูบาอาจารยซึ่งก็ไมไดนิมนตทาน
ี
ทานก็ไดมารวมงาน ทําโดยเรียบงายไมมีอะไร ไมมีสวดอภิธรรม มีแตไหวพระ สวดมนต และก็มี
บังสกุลสั้นๆ ทุกวัน แลวก็มีการแสดงธรรมทุกวัน ครูบาอาจารยก็ไปรวมทําฌาปนกิจศพ ก็เพิงผานมา ่
ทานอาจารยญาณธมฺโม อาจคงจะคิดวาไหนๆ มีความเกียวพันกับวัดหนองปาพงตั้งแตโยมพอแลว ให
่
เลาใหรุนหลังๆ พวกเราไดฟงบาง เปนการประกอบความรู หรือเปนสิ่งที่ทําใหคิด เปนกําลังใจ หรือได
เห็นปฏิปทาของหลวงพอชาก็จะเลาสูกันฟง
ก็ขอโอกาสเลาตั้งแตตอนเปนเด็ก คงไมใชเอาประวัติมาเลาเพื่อจะอวดดี อวดเดนอะไรนะ แต
วาจะไดรวาเหตุที่เขามาสูวัดหนองปาพงนันเปนอยางไร ก็เลยมีความสัมพันธกันมาตามอุปนิสัย ตอน
ู ้
เปนเด็กมีอุปนิสัยมาทางนี้อยูแลว เพราะวาตอนเขาเรียนหนังสือใหมๆ พอแมก็ไปฝากไวทในวัด เรียน
 ี่
หนังสือก็เรียนอยูในศาลาวัด เพราะวาสมัยโนนไมมีโรงเรียน มันทุรกันดาร เพราะวา ผมนั้นเกิดอยูใน
ชนบทโรงเรียนมันก็อยูไกล ก็เลยใชศาลาวัด แลวอาศัยพระมาสอนบางเปนบางครั้งบางคราว ครูที่สอน
ก็ครูจบชั้นประถมปที่ ๔ เปนครูใหญ ก็มาสอน แตความดีของคนสมัยกอนมีอยูอยางหนึ่งคือ ทานจะ

เนนการสอนในหลักศีลธรรม อาจจะเปนเพราะวา มีการเกี่ยวพันกับวัดอยูตลอด ไมมสิ่งยั่วยุหรือยัวยวน
ี ่
เหมือนสมัยปจจุบันนี้ เมื่อไมมีสิ่งยั่วยุเหลานี้ มันอยูเ กี่ยวของกับวัดวาอาราม ก็เลยมีความถนัดทางดาน
โนน และผมเองก็อยูวดมาตังแตเด็กจริงๆ ไปชวยพระกรองน้ํา ตักน้ําใสตุมใสโอง ทําความสะอาดศาลา
ั ้
เก็บกวาด วันพระหยุดนะสมัยกอน ถึงวันพระมาตองหยุด หยุดเรียนหนังสือ เพราะโรงเรียนจะตองใช
เปนสถานที่บําเพ็ญกุศล ก็จะตองไปเก็บผนังที่กั้นๆ เปนหองๆ ไว เก็บออกกอน ก็ตอนเชา โยมมา
บําเพ็ญกุศล ก็จะมีสวดมนตตอนเชา และวันเสารก็จะมีการสวดมนต นักเรียนทุกคนจะตองสวดมนตไป
ถึงเที่ยง เที่ยงวันถึงเลิก นี่เปนกิจกรรมที่ทํามาโดยตลอด จนกระทั่งวา ออกจากโรงเรียน เรียกวา จบจาก
ชั้นประถมปที่ ๔ ก็ออกจากโรงเรียน เนื่องจากชวงนั้น มันทุรกันดารอยางที่วา ตั้งใจวาจะเรียนตอปกติ
แลวครูบาอาจารยก็รัก และเรื่องเรียนหนังสือก็จะดีหนอยหนึ่ง เพราะวาไดคะแนนนําเขาตลอด
จนกระทั่งวาครูสมัยกอนโนนเขาเลื่อนชั้นใหกอนอายุ เลื่อนชั้นก็ใหไปสอนรุนนอง ถาขึ้น ป.๒ ก็ไป
สอน ป.๑ ขั้น ป.๓ ก็ไปสอน ป.๒ ป.๔ มาสอน ป.๓ ก็ไดเรียน พอออกโรงเรียนมาพอแมกลําบาก ็

7. นิดนึงวา กําลังบุกเบิกพืนทีทํานา ก็เลยไดชวยพอแม พอแมก็ใหออกจากวัดชั่วคราวกอน เพราะวาปกติ
้ ่
จะอยูวัด ก็มาชวยพอแมระยะหนึ่ง จนกระทั่งชวงปนั้น หลวงพอชาก็มาอยูวัดหนองปาพงแลว กิตติศัพท

ของทานก็พึ่งจะรูไปตามบริเวณแถวๆ รอบวัดหนองปาพงนั้นวาทานเกง จึงเปนเหตุใหโยมพอมีความ
สนใจ ก็เลยชวนเพื่อนมาทีวดหนองปาพง สวนจะมาโดยวิธีไหนเดี๋ยวคอยเลาตอ
่ั
กอนจะเขาหนองปาพง ผมขอยอนไปเกี่ยวกับชีวิตผมนิดหนึ่งเพื่อประดับความรูวา ชีวตแตกอน
ิ
เปนมาอยางไรอีกนิดหนึ่ง ในชวงที่ออกจากโรงเรียนไปชวยบิดามารดา ผมก็เปนคนที่ใครตอการศึกษา
มากพอสมควร แตไมมีโอกาส ฉะนั้นเวลาผมไปเจออะไร กระดาษชิ้นไหนที่รวงตามถนน ผมจะเก็บ

หมดเหมือนกับคนบา เพราะวาเก็บเศษกระดาษ ดินสอสั้นๆ ก็จะเก็บหมด เก็บแลวก็จะมาเขียนมาอาน
แมกระทั่งภาษาอังกฤษอยูในเศษกระดาษ กลองสบู กลองยาสีฟน กลองอะไรก็แลวแตที่มันติดมา ผมจะ
เก็บๆ รวบรวมมา อานไมไดก็ดู ดูเอาไว เวลาเด็กที่เคาไปเรียนหนังสือในชั้นมัธยม ชั้นอุดมศึกษาหรือ
ชั้นไหนก็ตาม ผมจะขอยืมหนังสือเขาแลวมาอาน ในทุกๆ วิชา จะเปนภาษาอังกฤษก็ตาม อานประดับ
ความรู อานหนังสือสายวิทยาศาสตร ภูมิศาสตร อะไรนี่ ก็จะใชวิธีนี้เปนการศึกษา แลวก็มาหัดเขียน หัด
วาด หัดเขียนหนังสือ เขียนอยูในทุงนา นีจุดตะเกียง จุดเทียน จุดน้ํามันกาดสมัยกอน ก็นั่งอยูคนเดียว ไม
่
ชอบไปเที่ยวกับเพื่อนกับอะไร ไมชอบเทียว แตนอนอยูในกระทอมเล็กๆ แลวก็หดเขียน วาดรูป หัด
่ ั
เขียนหนังสืออะไรทํานองนี้ ก็ทําอยางนันมา จนกระทั่งอายุประมาณสิบสี่ สิบหาป ที่วาโยมพอไดเริ่ม
้
เขาสูหนองปาพง ในชวงนันก็สนใจธรรมะพอสมควร เพราะในฐานะเปนเด็กวัดเวลาเคามีความสนใจ
้
มาก ขออภัย เลี้ยงควายเนีย เคาจะมีวทยุเล็กๆ เปดฟง ก็จะมีรายการแขงขันตอบปญหาธรรมะระหวาง
่ ิ
เรียนสมัยกอนก็จะมีทกเสารอาทิตย ก็จะชอบฟงแลวก็ตอบอยูในใจ ตอบปญหาธรรมะกับเขาอยูคน
ุ
เดียวนีแหละ ฟงไปก็ตอบไป ก็มีความสุขเหมือนกัน พอเคาเสร็จแลวก็มาทําเปนการบานมาฝกหัด
่
ฉะนั้นเรื่องที่จะมาปฏิบัตินี้ก็เกิดความเขาใจตั้งแตตอนเด็กๆ มีความละอายมีความกลัวเรื่องเหลานี้
ฉะนั้น ใครจะชวนไปเทียวเตรกินเหลาเฮฮา กินเหลา เมายา อะไรเนียไมเอา ไมมีเลย ประวัติตวนี้มความ
่ ่ ั ี
บริสุทธิ์มากเลย เหลา บุหรีไมมี การเทียวเตรเฮฮา เที่ยวผูหญิงอะไรไมมีเลยเพราะวาจิตใจจะมาทางวัด
่ ่
ทางธรรม จนกระทั่งวา โยมพอเขามาสูหนองปาพง ผมจําไมไดวาปไหน ขนาดครูบาอาจารยไปงานศพ
ถามทาน ทานก็ยังไมรู รูแตวาเขามาก็เห็นโยมพอ ทานวา เขามาวัดปาหนองปาพง ไมรูวามาปไหน ถาม
องคทานไหนทานก็ไมรู อันนี้ก็เปนเหตุ ตอนแรกๆ โยมพอก็ไมไดตั้งใจจะมาหาธรรมะอะไรหรอก
สมัยกอนก็อยางวานะ หวังลาภลอยทั่วๆไป นั้นก็คือ ไดยินวาพระดี พระเกง พระกรรมฐาน ก็อยากไป
หา เพื่อขอของดี ของดีนนก็คือ ขอหวย ขอเบอร ขออะไรที่เปนของดี ที่เขาชอบ เครื่องรางของขลังก็
ั้
แลวแต โยมพอก็ไปกับเพื่อน ก็เปนเหตุใหไดเขาสูวัดหนองปาพงเปนครั้งแรก


8. ก็เปนโชคดีของผมอยางหนึ่ง ที่โยมพอเวลาไปวัดหนองปาพง ตอนแรกๆ แมจะมีความตั้งใจจะ
ไปขอหวย ขอเบอรก็ตาม ขอของดีตางๆ นี้ แตวาสิ่งที่ไดผสมผสานกันมา ก็คือธรรมะ ซึ่งถาเราได
สัมผัสกับครูบาอาจารยก็คงเขาใจ ทานไมไดใหหวยหรอก แตทานจะสอนธรรมะ เวลาโยมพอไป
กลับมาแตละครั้ง แมจะมีการซื้อหวยบางเล็กๆ นอยๆ แตสิ่งที่ขาดไมได คือนําเอาธรรมะที่หลวงพอชา
แสดงมาเลา เพราะชนบทบานนอกแตกอน ค่ําแลวไมไดไปไหน เพราะบานมันอยูใกลกัน ก็จะอยูกับ

ครอบครัว เวลาทานขาวรวมกันตอนเย็น โยมพอก็จะเลาเรื่องที่ไปวัดหนองปาพง วาหลวงพอชาทาน
เทศนอยางโนนอยางนี้ มาเลาใหฟงแทบทุกครั้ง ผมก็มีโอกาสไดฟงหลายป อาจจะเปนเหตุอันหนึงที่ทํา ่
ใหจิตใจฝกใฝสนใจในทางนี้ แลวก็เวลาโยมพอไปแตละครั้งตองคอยฟง เวลาตอนเย็นมาก็มาเลาใหฟง
ทุกครั้ง ก็เกิดความสนใจ อยากไปวัดหนองปาพงมากเลย แตยังไมมโอกาส เพราะวาวัดหนองปาพงกับ
ี
บาน ถาสมัยกอนถือวาไกลมาก ถาสมัยนี้ใกลนดเดียว เรียกวานั่งรถไมกี่นาทีก็ถง ถาสมัยกอนโนน
ิ ึ
ไมใชเรื่องงายเลยที่จะมาวัดหนองปาพงได เพราะวามันกันดาร โยมมาวัดหนองปาพง ถาฤดูฝนเหมือน
อยางนี้ ตองนังเรือขามทุงสาม สี่กิโล ขามทุงมา แลวก็ตองเดินตออีกสองกิโลครึ่ง กวาจะมาถึงวัดหนอง
่ 
ปาพง แตก็มีความอุตสาหะ เพราะโยมพอบอกวา มีความชอบใจธรรมะหลวงพอชา ที่ทานเทศนแตละ
ครั้ง ถึงใจ กินใจ ก็เลยเปนเหตุใหโยมพอไดมาประจําในชวงนัน ผมเองก็ไดรับการถายทอดธรรมะจาก
้
โยมพอ ไปแตละครั้งก็จะนํามาเลาใหฟง จนกระทั่งวา ทนไมไดอยากจะไปดู มีวันหนึ่งก็เลยชวนเพื่อน
เพราะวายังไงก็ตองไปดูใหได แลวขอโยมพอวาหยุดสักวันหนึ่ง หยุดทํางานวันหนึ่ง แลวก็ไปทําบุญ
ชวงวันพระ แลวก็ไปชมวัดในวันนั้น ก็เปนวันเริ่มตนทีใหไดสัมผัสกับวัดหนองปาพงเปนครั้งแรก
่
หลังจากนันก็ไมมีโอกาสไดไป ก็หลายปเหมือนกัน ไดรับโดยการถายทอดจากโยมพอ ซึ่งไป
้
ทุกวันพระ เพราะวาผมเปนลูกคนโตก็ตองเปนกําลังสําคัญในการชวยทํางานแตก็ตดตามอยูตลอด
ิ
อาจจะเหตุหนึง ก็เปนเพราะโยมพอมีอุปนิสัยทางดานนีดวย เพราะวาโยมพอตอนเปนหนุม หรือตอนมี
่ ้
ครอบครัว แมวาจะอยูกับเพือน โยมพอเปนผูใหญบานดวย เพื่อนฝูงก็เยอะอยู เวลาเพื่อนมาก็มีการเลี้ยง
่
เหลากัน เปนปกติคนทัวไป แตวาเหลาสมัยโนนเปนเหลาทํากันเอง เคาเรียกวาสาโท แตโยมพอมี
่
อุปนิสัยอยางหนึ่ง คือถากินกับเพื่อน ถามันเมาแลวจะมานอน จะกลับมานอนที่บาน ไมไปเทียวไมไป ่
อะไร แตเมา ไมไดเมาจนเสียสติสตังเทาไร แลวแตกอนก็จะมีสูบบุหรี่บาง กินหมากบาง พอเขามาหา
หลวงพอชานีแปลกมาก โยมพอเลิกหมดทุกอยางเลย เลิก ไมเอาทุกอยาง แลวก็เอาธรรมที่หลวงพอชา
่
ทานเทศนเขาไปสอนลูก เวลามีปญหาหรือเวลาจะอบรมลูกนี้ กินขาวเรียบรอยแลวก็บอกวา วันนีอยาไป ้
ไหนนะ นั่งฟงเทศนอยูที่บาน โยมพอก็เทศนใหฟง แลวจะใชลักษณะนี้ตลอด แลวตั้งแตนั้นมีหลายสิ่ง
หลายอยางที่เปลี่ยนไปนันก็คือ เวลากินขาวกินอะไรนี้ จัดระเบียบใหมหมดเลย โยมพอวาเวลากินขาวจะ
้
วางระเบียบ หามคุยกันเด็ดขาด เวลากินขาวอยูที่บานจะตองกินใหเสร็จกอนแลวถึงคุยกัน คุยกันไมได ดุ

9. เลย แลวก็ของกินของอะไร ปลารา อะไรที่ของดิบนี้ ตัดออกหมด ถาทําดิบๆ นี่ไมเอา ตองทําใหสุกให
หมดเลย เปลี่ยนวิถีชีวตใหมหมดเลย เปนอุปนิสัยของทานเพราะวาทานก็ไดบวชเรียนมา ๕ ป
ิ
เหมือนกัน บวชเรียนสมัยนันจบนักธรรมเอก ๕ ป แลวกําลังจะเรียนบาลี พอดีมีเหตุขัดของก็เลยไมได
้
เรียนหนังสือนั้นก็เก็บไว จนกระทั่งผมเขามาหนองปาพง ผมยังหอบมาดวยเลย วาจะมาเรียนบาลีดวย
แตก็ไมไดเรียนหรอก นั่นก็เปนเหตุการณที่เริ่มตนกอนที่จะเขามา แลวสิ่งที่ทําใหผมสนใจมากทีสุดก็คือ
่
ปพ.ศ.๒๕๑๑ ในปนั้น หลวงพอเจาคุณพระมงคลกิตติธาดา (อมร เขมจิตฺโต) ทานไปขอหลวงพอชาวา
จะขอเขียนประวัตหลวงปูชา ทานก็ทําสําเร็จ สมัยโนนใชเครื่องพิมพดีด เรียกวาไมไดทันสมัยเหมือน
ิ
เดี๋ยวนี้ พิมพเปนครั้งแรกประวัติชื่อวา “สุภัททานุสรณ” หนังสือเลมนั้นออกมา โห…คนฮือฮากัน
ใหญเลย ประวัติหลวงพอชาออกมาเปนครังแรก และโยมพอก็ไดไปกลับไปบาน ในวันพระวันนัน เย็น
้ ้
วันนันเรียกเพือนบานมา มาอานสูกันฟง อานจนเทียงคืน ผมก็เปนเด็ก เด็กหนุมดวยนะ ก็นั่งฟงอยูดวย
้ ่ ่
แปลกนะ มันไมงวงเลย ฟงอานกันสนุกสนานตื่นเตนกันมากเลย ฟงกันเพลิน …จน ๕ ทุม ๖ ทุม เปน
สาเหตุอยางนี้ ผมสนใจมากเรื่องนี้ เวลาอานเสร็จแลวผมก็เก็บหนังสือไว ผมก็เอาไวอาน อานประจํา แต

วายังไมมีโอกาสไดเขาไปจริงๆ วัดหนองปาพง เวลาไปทํางาน ไปตางอําเภอ ตางจังหวัดผมก็จะเอา
หนังสือเลมนีไปดวย เพราะสมัยโนนหนังสือหายาก เอาไวเปนกําลังใจ เพราะเวลาไกลบานนี้ คนอีสาน
้
แตกอนถาไกลบานไปไมคอยจะอยูไดนาน เพราะวาคิดถึงบาน คิดถึงพอ คิดถึงแม ผมรูดีวาเรื่องนี้ผมก็

เปน ก็เลยเอาหนังสือเลมนีไปดวย เวลามันเหงา คิดถึงบาน ก็จะเอาหนังสือเลมนีมาอาน เพื่อใหเกิด
้ ้
กําลังใจก็จะใชวิธีนี้ตลอด จนกระทั่งวาถึงเวลาเขามาบวช ถึงไดเอาหนังสือเลมนั้นมาไวที่บาน แลวก็เขา
มาที่วัดหนองปาพง ตอนเขามาเปนอยางไรเดี๋ยวจะเลาตอไป
ตอนนั้นความสนใจของผมเริ่มมีมากขึ้น ความจริงก็ยังไมไดคิดตั้งใจวาจะบวชจริงๆ แตอยาก
เขามาฟงธรรม โดยเฉพาะวันพระอยากมาฟงธรรมะหลวงพอชา จริงๆ แลวโยมพอ อยากใหบวช แต
ตอนนั้นอายุไมถึง ๒๐ ป อาจจะคงคิดวาถาบวชไปตอนนี้ก็คงยังไมพรอมเทาไหร ก็เลยคอยไปจนอายุ
ครบบวชเปนพระกอน ถึงจะใหบวช ผมก็ไมไดคิดวาจะบวชหรอกตอนแรกๆ ก็เพียงแตวาสนใจธรรมะ
วันพระนี้อยากไปฟง เพราะวาเวลาโยมพอกลับไปแตละวันพระนี่ ไปเลาเรื่องหลวงพอชาเทศนแลวมัน
สนุกมากเลย ขออภัยใชคําวาสนุก คือมันฟงแลวรูสึกไดความรู กินใจ ก็เลยเปนเหตุใหสนใจเรื่องนี้มาก
จนกระทั่งวันพระ ก็อยากมาฟงธรรม และก็มาฟงเปนครั้งแรก กัณฑแรกที่หลวงพอชาทานเทศน แลวก็
ไดความรูเยอะมาก ในวันนั้นนะ ทานเทศนตั้งแตการใหทาน การรักษาศีล การอยูรวมกันในสังคมอะไร
ตางๆ นี้ ควรจะปฏิบัติตอกันอยางไร ทานเทศนไดกินใจหลายขอ ทีทําใหคิดตั้งแตวันนัน จนกระทั่งมี
่ ้
ความรูสึกวานาจะตองเขาไปศึกษาใหได ในวัดหนองปาพงนี้ ความคิดอยากจะมาศึกษาอยากมาบวช ก็
เริ่มมีตั้งแตวนนั้น
ั

10. “ธรรมะกินใจ” ขอยกตัวอยางเรื่องหนึ่งสันๆ ทานยกตัวอยางเรื่อง “การเสียสละ” ทานบอกวา
้
“มีใครสักคนไหมที่คิดอยางนี้” ถาสมมติวา อยางทางยุโรปนี่ก็อาจจะเอาแอปเปลก็ไดเนอะ มีแอปเปล
เราไดแอปเปลมา ๒ ลูก ลูกหนึ่งใหญสวยงามมาก ลูกหนึ่งลูกเล็กๆ ถาเกิดมีคนมาขอ ขอแอปเปลจากเรา
นี้ เราจะเสียสละ ลูกใหญๆ ใหเขาไดไหม ถาเราเสียสละลูกใหญๆ ไดนี่ ก็ไมใชธรรมดานะ อาจจะเปน
หนอ เปนเชื้อสายของพระโพธิสัตว แตโดยทั่วไปแลว คนเรานี้เทากับวาการเสียสละนี้ ของดี ของที่ตน
รักนี้ มันไมอยากจะเสียสละหรอกนะ เหมือนกับเรามีลูกมีแอปเปลสวยๆ ดีๆ กับลูกที่ไมดี เวลาจะให
ใครนี้ สวนมากจะใหสงที่ไมดี “ความโลภมันเปนลักษณะนี้นะ มันสละไดยาก” ทานวา แมแตความ
โลภนี่มันสละไดยากความเห็นแกตัวมันเยอะ ผมก็ไดฟงแคนี้ ก็เอามาคิดมากเลย คิดวาความอยากความ

โลภ นี่มันเปนลักษณะนันจริงๆ นั่นก็เปนเหตุใหศรัทธาตอหลวงพอชานะ และก็เรื่องกินเหลาเมายา
้
เรื่องสูบบุหรี่ ทานก็เลาไปเยอะมาก ชอบใจมากเลยตอนนั้นนะ ใจก็เลยคิดวา เออ ..นาจะตองเขามาให
ไดเนอะ พอชวงนั้นอายุครบ ๒๐ ปพอดี โยมพอก็บอกวาถางั้นใหเกณฑทหารกอน เกณฑทหารเสร็จ
แลวก็คอยเขามา พอเกณฑทหารเรียบรอยแลว ทานบอกวา เตรียมตัวไดแลวนะ ถาจะเขาไปบวชนี้ แตวา
ปนั้นยังไมไดเขามา พอบอกเตรียมตัวนี้ ผมก็เตรียมตัวจริงๆ นะ ผมก็หัดแยกวงกินขาวเลย เพราะคิดวา
พระปาตองฉันในภาชนะเดียวตักรวมๆ กัน ผมก็ทําอยางนั้นนะ ผมก็เทแกงเกิง อะไร ผมก็เท คนๆ รวม
ใหหมดเลย ก็ฝกทําอยางนั้นอยูตลอด แลวก็ไมกินขาวเย็น ฝกไวแตบานนะ เพราะวากลัววามาแลวมี
ปญหา เพราะวาถาเราไมฝกเอาไวจะมีปญหา ก็เลยฝกไวในลักษณะนัน จนกระทั่งถึงเวลาวันหนึงโยม
้ ่
พอก็บอกวา วันพระแลวนะวันนี้ ใหไปวัดไดหรือยัง สิ่งหนึ่งที่โบราณพูดนี่นาคิดมากนะ ก็ขอเอาเปน
คติเตือนใจมาเลาใหฟงเหมือนกัน ที่พระพุทธเจาพระองคตรัสวา “การที่จะไดบรรพชาอุปสมบทนี่ เปน
สิ่งที่ยากมากนะ มีศรัทธา แตก็เปนสิ่งที่ยากมาก” ก็เปนความจริงนะ เวลาเราตั้งใจจะมาทําความดี มัน
เหมือนมีมารมาคอยขัดขวาง เพื่อนฝูงรุมเรา ไมอยากใหเราออก ก็หาเรื่องจะใหเราตองลังเล รวนเร
ตัดสินใจไมถูก จะไปก็ไมไป จะอยูก็อยากจะไป อะไรทํานองนี้ ทานบอกวาเปนมาร เพื่อนผูหญิงเพื่อน

อะไรก็เริ่มมากอกวนชวนทําโนนทํานี่ เทียวโนนเที่ยวนี่ มันก็หวุดหวิดเหมือนกันนะ หวุดหวิดนะ ถาใจ
่
ไมเด็ดเดี่ยวไมเขมแข็งจะแยอยูเหมือนกัน แลวโยมพอเคาก็ไมบังคับนะ พอผานไปสักอาทิตยหนึ่งโยม
พอเคาก็บอกวา ไปวัดไดหรือยัง เราก็ยงลังเลอยู ใกลจะไปก็ยิ่งสนุก อะไรทํานองนี้ เคามาชวนใหสนุก
ั
อยางโนนอยางนี้ เอ…มันลังเล โยมพอก็ชวนไปเรื่อย เราก็ยังเดี๋ยวกอน ๆ สุดทายชวนบอยๆ เราก็
ละอายใจตัวเอง แหม..โยมพอเราก็ผลัดผอน ผลัดเพี้ยนอยูตลอดเวลา เลยเกรงใจโยมพอ วันหนึ่งไมได
เตรียมตัวเลย วันพระ ๘ ค่ํา โยมพอก็บอกวันนีไปวัดไดยัง เราก็บอกไปวา ก็ไป ตัดสินใจงายๆ เลยไมได
้
เตรียมตัวอะไรเลย ไปก็ผา ๒ ชุด ก็เลยไปเลยเขาวัดไปเลย ตั้งแตวันนั้นเขาไปโยมพอก็ไปฝาก ไปฝาก
ตอนนั้นหลวงพอชาทานไมอยู ทานไปกิจนิมนต ก็มหลวงพอบุญชู ซึ่งเปนลูกศิษยอาวุโส ไปก็ไปฝาก
ี

11. หลวงพอบุญชูไวกอน เราก็เลยไดเขาไปในวัด พอเขาไปแลวขนาดเตรียมตัวเตรียมใจไวอยางดีนะ พอ
เขาไปแลวเห็นขอวัตรปฏิบัติถึงความเปนอยู เราไมเคยอยูอยางนันนะ แหม..มันลําบากอยูเหมือนกันนะ
้
ครูบาอาจารยเดินมาถามก็ไมพูด ปกติผมจะไมพูด ไมคุย ไมไดไปคุยกับใครทั้งสิ้น จะอยูเงียบๆ ใครไม
ถาม ก็ไมพูด เพื่อนไปอยูดวยกันไมถามก็ไมพูด มีวันหนึงหลวงพอบุญชู ทานเห็นคงสงสารมั้ง ทานก็
 ่
เลยมาบอกวา ผาขาวทนไหวมั้ย กินขาวมื้อเดียว ถาทนไมไหว เอาไวทานกอนเทียงก็ไดนะ คอยๆ ปรับ
่
นะ ทานก็คงจะสงสาร แตผมก็มีความตั้งใจ แลวก็ฝกมาแตบานอยูแลว หิวยังไงก็ชางมันเถอะ ก็จะกิน
 
มื้อเดียวนี่แหละ เลยทน ทนอยูตอไป จนหลวงพอชามา โยมพอก็มาฝากซ้ําอีกครั้งหนึ่ง ทานก็บอกวา
“เออ…เอาไวนั่นแหละ เอาไวตรงนัน”ทานวาอยางนี้
้
ก็เปนปกติของวัดหนองปาพง เวลาคนมาใหมๆ ทานจะใหพักในศาลา สมัยโนนศาลาเปนศาลา
เกา ถาใครไดดูในวีซีดี My Full way นี้ ก็เลยเห็นศาลาเกาๆ และในศาลาก็จะมีโครงกระดูกอยูสอง
โครงอยูซาย ขวา หลวงพอชาก็บอกวา “นาคไปนอนอยูที่โครงกระดูกนั้นนะ เอาโครงกระดูกไวหว ั
นอนนะ” ผมก็เชื่อทานซื่อๆ ไปนอน นอนทุกวัน ทานบอกวา “กอนนอนดูโครงกระดูกกอนนะ
คอยนอนนะ” ก็ทําตามอยางนั้นแหละ กอนจะพัก สวดมนตทําวัตรเสร็จ พระทานเลิกสวดมนตแลว
กอนจะพัก ก็ไปดูเหมือนกัน บอกวาดูเสร็จแลวคอยนอน มันก็แปลกนะเปนสิ่งหนึงที่การดูบอย ๆ ทาง
่
ภาษาพระ การเสพบอยๆ หมายถึงวาการคลุกคลีบอยๆ เนี่ย ดูเรื่อยๆ เนี่ย เวลานังกรรมฐานมันติดตา
่
เวลาเราบริกรรมอะไรนี้ มันไมนึก นึกไปที่อื่นมันก็ไมถนัดเหมือนสิงที่เราดูบอยๆ เหมือนกับญาติโยม
่
หรือพระเณรเราก็ตาม ถาสั่งสมอารมณไหนบอยๆ นี้ มันถนัดในอารมณนั้น ถาถนัดในอารมณไหน
เวลาเรามานั่ง อารมณนั้นก็มาหาเรากอนนัน การที่ทานใหอุบายแนะนําดูกระดูกนี้ ก็เพื่อที่จะใหเราไดรับ
้
อารมณสิ่งนี้ ใหมันคุนเคยกับอารมณนี้ จนกระทั่งนอน ฝนเห็นโครงกระดูกยังไมไดเห็นสมาธิอะไร
หรอก นอนไปมันฝนเห็นโครงกระดูก เกี่ยวของกับกระดูก เกียวของกับปาชาอยางนี้ ก็จะเกียวของอยู
่ ่
อยางนี้แลวก็อกอันหนึงที่ผมมีความเคารพตอขอวัตรของหลวงพอชา ก็คือตอนเขามาใหมๆ ตั้งใจ
ี ่
มาแลวนี้ ดวยความเครงแบบไมรูเรื่อง ก็ไมไดศึกษาขอวัตรรายละเอียดของทานมากอน เพียงแตวาทาน
เครงอยางโนน อยางนี้ ก็มาถือศีล ๘ พอถือศีล ๘ ก็ไปตีความเอาเองวา อะไรก็ตามนี้ ถาใสในมือในเทา
อะไรนี้ เปนเครื่องประดับทั้งหมด ถือวาผิดศีล ๘ คิดเอาเองนะ นาฬิกาเอามา ก็ไมไดใช นาฬิกาพวกนี้
เปนนาฬิกาของไซโก สมัยโนนไดมาเรือนหนึ่ง พอมาถึงวัดหนองปาพงแลวมาถือศีล ๘ ทานให
สมาทานศีล ๘ ก็เอาออกหมดเลย ไมใชเลย ไมใชนาฬิกา ผมขอพูดรวบรัดไปเลย เดี๋ยวมันจะยาว วา
ตั้งแตวนนั้นไมไดใชนาฬิกาอยู ๓ ป ไมใชมันเลยนาฬิกานี้ บอกวาอยูยงไง ๓ ป อาศัยธรรมชาติ อาศัยดู
ั ั
ดาว ถาฝนไมตก ไมครึ้มจะอาศัยดาวดูแลวก็ดเู ดือน พระจันทรนี้ สังเกตดูวามันขึ้นมาระยะไหนๆ แลวก็

ดูเงาไม สังเกตเสียงนก นกรอง ตุกแกรองอยูนี่ ไกมันขัน ไกปาเนีย ก็จะมาเปรียบเทียบกับเวลา ถาวัน
่

12. ไหนมันครึ้มมันสังเกตไมได ก็จะมาเดินจงกรมในศาลา เพราะวาในศาลาจะมีนาฬิกา อยูเรือนหนึ่งเกาๆ
ไวดู ก็เลยใชอยางนี้มาตลอด ตั้งแตเปนอนาคริกะนี้ เปนผาขาว แตวากอนที่จะไดบวชนี้ มันทอใจอยู

หลายครั้งเหมือนกัน เลาบอยอยูเหมือนกัน อาจจะเลาเสริมอีกหนอยหนึ่ง สาเหตุททอใจ คือมันเหนื่อย
ี่
มันสูไมไหว เพราะวาสมัยโนนทํางานหนัก เปนผาขาว แตวาน้ําปานะไมมี มันเหนื่อยมาก เลยทอใจ
ทานก็พาทําเหมือนลองใจ ขุดดิน ตัดไม ตัดอะไรเหมือนตัดฟนนี่แหละ แตมนไมมีน้ําปานะนี่ ไม
ั
สมบูรณเหมือนปจจุบันเหมือนเราอยูที่นี่ อาทิตยหนึ่งจะมีน้ําปานะใหแกวหนึ่งวันโกน วันโกนคือวันนี้
นี่ทํางานเสร็จแลวก็มใหองคละแกวเทานันนะ เพราะวามีพระ ๕๐ –๖๐ รูป สมัยเขามาใหมๆ ก็มีเทานี้
ี ้
แหละ เวลาตมนี่ตมรวมกัน ไมไดเอาตามใจ ตมรวมใสกาแลวก็ไมไดเอาตามปรารถนานะ ใครฝมอดีก็ ื
ทําดี ฝมือไมดก็ไมไดดี แลวก็ตวงแกวนี้เทากันคนละแกว ละแกว สมมติวามี ๒๐ รูปหรือ ๓๐ รูปก็ตวง
ี
ใหไดเทากันแหละ เศษเหลือสักแกว สองแกวเทานั้นแหละ ก็จบกัน อาทิตยหนึ่งจึงมีครั้งหนึ่ง โอย..
ลําบาก เนียผมถึงบอกวา กวาจะบวชไดเนี่ยคิดจะกลับบานอยูหลายครั้ง คิดจะยอมแพมันมีเหตุทกที มี
่
เหตุใหอยูตั้งสองสามครั้งเลยนะ แตยาวนิดหนอยนะ เหตุนั้นคือผมทอเพราะเหนื่อย แลวก็ไมมีใครมาคุย
มาถาม เราก็อยูคนเดียวนี้ นึกถึงคําโบราณทานบอกวา “อยูคนเดียวใหระวังความคิด อยูกับมิตรใหระวัง
วาจา” มันก็เปนอยางนันนะ ถาคิดถาไมมีปญญาโดยแยบคายแลวก็แพความคิดตนเองนะ ก็ไปถาม
้
ความคิดนะ วันนันก็เกือบไปเหมือนกันนะ กําลังคิดจะบอกวาพรุงนีกลับบานดีกวา ถามีรถมาแลวจะ
้ ้
กลับทันทีนะ ตั้งใจแลว มันเหนื่อยมาก เพลียมาก ก็ไมมีใครมาคุยเลย ตอนเย็นมานังเหงาอยูศาลากอน
่
ทําวัตรนะ บังเอิญมีเณรอยูองคหนึ่งทานบวชมากอน ทานเห็นทานก็เดินมาหา ชื่อเณรสมควร พอมาหา
ทานก็ถามวา “นาคเปนไงบางสบายดีมั้ย”เราก็ไมอยากตอบ มันอยากกลับบาน ทานก็เลยอธิบายไปให
ฟงวา “มันเปนอยางนีแหละ ผมมาอยูใหมๆ ก็เหมือนกัน มาอยูตอนแรกผมรองไห ตั้งสามสี่ครั้งเลย”
้
ทานบอก น้ําตาไหล มันทนไมไดจะกลับบาน ทานก็ใหกําลังใจ บอกวาทนเอาหนอยเถอะ ทานไมทิ้ง
หรอก ใหกําลังใจ บอกถาทนเอาหนอยเดียวคอยปรับตัวไปเอง ก็ไดกําลังใจ สุดทายก็ทนตอไปอีก
๋
ความคิดอยางนี้มันมีอยางนอยๆ ก็สาม สี่ครั้งแลว คิดจะหนีจะกลับ เพราะวามันไมไหว แตมัน
ก็แปลกวาเวลาเราคิด จิตมันตกนี้มกจะมีเหตุใหเกิดกําลังใจทุกครั้ง ผมคงเลารวบรัดหนอย เดียวมันจะ
ั ๋
ยาวเกินไปวา ครั้งแรกที่ไปอยูใหมๆ ทานปลอยใหอยูอยางนั้นแหละก็อยูตามเรื่องตามราว ตอนนั้นก็คิด
เหมือนกันคิดจะหนี แลวมีเพื่อนมา ตามหลังมา มีแตคนเกง ๆ ทั้งนัน บอกวา “ผมเบื่อโลกแลวทาน
้
ตั้งใจจะบวชตลอด” เราก็วาทําไมเคาเกงแท นี่ขนาดเราตั้งใจขนาดนี้แลวยังไมคิดจะอยูนานขนาดนั้น
 
เลย แตคนพูดอยางนี้กแปลกนะ อยูไดไมถง ๒ วัน ๓ วัน หนีหมดเลย ทําใหเราไดคิด ทําไมมันเปน
็ ึ
อยางนี้ คือมันคิดเอาเองตามใจตัวเอง เราก็ทนอยูตอไป พอทนไปมันเปนอยางนันจริงๆ มันทนไมได เรา
้
ก็หวุดหวิดจะไปนะ แตมนมีเหตุ ก็มคนใหกําลังใจตอนจะนุงขาวเหมือนกันนะ ตอนนั้นก็จะหนี
ั ี

13. เหมือนกัน วันนั้นก็มหลวงพอองคหนึ่ง ชื่อหลวงพอคําปุน ทานบอกวา “นาคๆ หลวงพอชาสั่งใหไปนุง
ี 
ขาว” รูสึกดีใจมากเลยวันนัน แปลกเปนเหตุการณที่มนแปลกมากเหมือนจะไดบวชจริงๆ นะ วันนั้นมี
้ ั
กําลังใจขึ้นมานะ มีปติมากเลย แคบอกใหไปนุงผาขาวเทานั้น มันเกิดปติ เพราะมันทนมานานแลว ก็คิด
วาทานคงบวชให แตพอเปนผาขาวแลวก็ปลอยทิ้งไวไมสนใจยาวเลย ใจมันก็ทอเหมือนกันนะ
ที่ผมพูดไปตอนแรกวา วันนี้เปนวันแหงความทรงจําของผมก็คือ อยูไปจนใกลเขาพรรษา
เหมือนเดือนมิถุนายนวันนีแหละ วันที่ ๑๗ มิถุนายน ๒๕๑๗ วันนั้นทานเรียกประชุม แตกอนหลวงพอ
้
ทานจะเรียกลูกศิษยมาทั้งหมด มาประชุมในวันนี้ มาประชุมแลวทานก็เทศนใหฟง ใหกําลังใจแลวคอย
สงเขาไปตามสาขา สมัยโนนสาขามีไมมากประมาณ ๑๐ กวาแหง ทานก็จะสงออกไป ตอนแรกคิดวาได
ยินผาขาว เพือนอยูดวยกันก็บอกวาหลวงพอคงจะบวชกอนเขาพรรษา ก็คิดวาคงจะไดบวช ก็เตรียมผา
่ 
อะไรๆ เย็บผาอะไรกัน แตกอนเย็บผา เย็บผาขาว แตผมไมทําอะไรกับใครเลย เพราะวาญาติโยมเจาภาพ

พูดภาษาโลกวาไมมีเสนเลย แตวาตัดผาเปน แตวาไมมใครเอามาให ก็ไมรูวาจะไดบวชหรือไมไดบวช ก็
ี
เลยอยูเลยตามเลย แลวแตทานก็แลวกัน แตเพื่อนเคามีไตรไวหมดแลว ตัดเปนผาขาวไวหมดแลว วันนี้
ตอนเย็นมาทานก็ประชุมมาแลวก็เทศน หลวงพอเทศน เทศนจับใจมากที่สุด ก็คือคืนวันนี้ แตมัน ๓๐
กวาปมาแลว ผมนั่งฟงหลวงพอเทศนไป ทําไมมันนั่งไปตัวลอยไป เปนครั้งแรกทีไดฟงเทศนแบบถึงใจ
่
มากที่สุดเลยนี้ แตกอนก็ฟงอยูแตมันไมถึงใจเทาวันนี้ ฟงแลวนอมจิตไป รูสึกมันลอย เบามากเลย เพราะ
ทานเทศนเรื่อง “จิตตภาวนา”แตกอนนันฟงในฐานะเปนโยม แลวก็ฟงพื้นๆ ทั่วไป ทานก็จะเทศนเรื่อง
้ 
ทาน เรื่องศีล เรื่องอะไร เรื่องครอบครัวไปอยางงั้นแหละ แตก็นาฟงนะ แตพอมาฟงทานอบรมเรื่องจิต
ภาวนา แลวใจมันเบา มันซึ้ง ซึ้งมากเลย หลังจากทานเทศนเสร็จรูสึกมีความสุขมาก ทานก็อธิบายเรื่อง
การบวชใหฟง ทานบอกวา การบวชนี้ จริงๆ แลวไมใชเรื่องยากอะไรเลย เพราะการบวช ถาจะถือเอา
ภายนอกมันบวชไมยาก เปนลูกชาวบานอยูเมื่อวานนี้ โกนหัวเอาผาเหลืองหมมันก็เปนพระได แตการที่
จะเปนพระจริงๆ นั่นแหละ มันเปนสิ่งที่ยาก ทานก็บอกวา “คุณธรรมของพระสงฆ อะไรคือคุณธรรม
คือขอปฏิบัติ นั่นก็คือสุปฏิปณโน อุชุปฏิปณโน ญาญปฏิปณโน สามีจิปฏิปณโน” ทานอธิบายเรื่อง
“คุณของพระสงฆ”แลวมานั่งฟงมีความสุขเพลิดเพลินสรุปแลวทานก็บอกวา “การที่จะเปนพระสงฆ
จริงๆ นั้นมันอยูที่คุณธรรม คุณที่ทําใหเปนพระสงฆจริงๆ นั้นก็คือปฏิบัติดี ปฏิบัติชอบ การปฏิบัติดี
ปฏิบัติชอบ นั้นไมไดหมายความวาปฏิบัตไดเฉพาะพระเทานั้น เปนผาขาว เปนอนาคริกะ เปนญาติโยม
ิ
ก็ตาม ถาปฏิบัติดีก็เรียกวาสุปฏิปณโน ปฏิบัติตรง ปฏิบัติสมควรแกธรรม มันเปนคุณสมบัติ ฉะนันถามี้
คุณธรรมอันนี้ก็เปนคุณของพระสงฆ” เรียกวา โยมก็ได ใครก็ไดถาปฏิบัติอยางนีขอใหปฏิบัติดเี ถอะ
 ้
ทานบอกวา “ก็คุณธรรมเกิดขึ้นในใจก็เปนพระสงฆ” ทานเทศนยาว วันนั้นเทศนหลายชั่วโมงอยู ก็นั่ง
มีความสุขมีความเขาใจในเรื่องนี้ เรื่องบวชเรื่องบวชอะไรก็เลยเฉยๆ ก็หายสงสัยในเรื่องการบวช เพราะ

14. การบวชจริงๆ นั้นก็คือการปฏิบัติดี ปฏิบัติชอบ แลวสุดทายทานก็บอกวา ผาขาวชุดนี้ผมยังไมบวชนะ
แตฟงเทศนแลวสบายใจแลวแหละ ไมไดเดือดรอนอะไร ทานบอกวาทหารกอนจะเขาสนามรบ ตองฝก
กอนอยางนอยๆ ก็ฝกหกเดือน ทานวางี้ กอนที่จะเขาสนามรบไปรบกับขาศึก เราในฐานะเปนทหารของ
พระพุทธเจา เปนลูกศิษยของพระพุทธเจา เราก็ตองฝกเหมือนกัน ฉะนันกอนที่เราจะบวชจริงๆ เราตอง
้
ฝกใหมีคณธรรมของพระสงฆเกิดขึ้นกอน จึงบวช จึงจะเปนพระสมบูรณ ทานก็เทศนในเรื่องนี้ ฉะนั้น
ุ
ผาขาวชุดนี้จะยังไมบวชให ไมบวชแลวแถมสงไปอีกตางหาก สงไปอยูสาขากันดารๆ เหมือนทหาร
แนวหนาเลยจริงๆ คลายๆ จะทดสอบกําลังใจเราดู เพราะวาสมัยกอนถาใครเขาไปวัดหนองปาพงแลวนี้
ถาตั้งใจจะอยูแลวเกิดความอบอุนมากเลย ถาอยูกับหลวงพอนี้ ไมมีใครอยากไปไหน เวลาทําผิดขอวัตร

อะไร พระเณรสวนมากจะกลัว กลัวหลวงพอสงไปที่อื่น เพราะวาวัดหนองปาพง เปนจุดศูนยรวมที่อยู
ใกลครูบาอาจารยเยอะแยะและก็มีความอบอุน และบางครั้งตั้งกติกาขึ้น ใครไมทันสวดมนตทาวัตร ํ
สงไปสาขาวางั้น นี่ก็เปนเสนตายสําหรับพระเณรทีไมอยากไปไหนก็ตองฝกขอวัตรใหดี และก็ไมขาด
่
หรอก ผมก็ไมเคยขาดสวดมนตทําวัตรอยูตลอดไมเคยขาดหรอก ทานบอกวาไปชวยบุกเบิกวัดใหม
สรางบารมีไปดวย ทานบอกวาไมบวช ก็เลยไมไดบวช ตั้งแตวันนันก็เลยถูกสงไปอยูสาขา ก็ไมได
้
เดือดรอนอะไร ก็ไดภาวนา เดินจงกรม นั่งสมาธิ แลวก็ไดอะไรเยอะมาก เพราะวาไดอะไรเยอะมาก
ในชวงนั้น เพราะวาใจมันหายวิตกกังวลในเรื่องการบวชแลว แลวก็เรื่องที่จะออกไปขางนอกนี่ก็
หมดแลว ไมวตก เพราะอยากจะตั้งใจปฏิบติตามที่ทานสอน ดังที่วา คืนวันนั้น วันทีทานเทศนอธิบายให
ิ ั ่
ฟงเกิดความเขาใจแลวอยากปฏิบัติ อยากเดินจงกรม อยากนั่งสมาธิ ไมอยากสนใจใคร ก็เลยเปนเหตุให
ปแรกเปนผาขาว ไมอยูทวัดหนองปาพง ก็เลยตองไปอยูสาขา ไปบุกเบิกสาขาใหม
ี่ 
นี่เปนความยากความลําบาก ของการที่จะเขามาสูรมผากาสาวพัตร ในสมัยที่หลวงปูชาทานยัง

แข็งแรง ทานจะเอาใหหายอยากกอน ทานไมเอาตามความอยาก และในขอที่ทานบอกวา “อยาอยูดวย 
ความอยาก อยาทําตามความอยาก อยาปฏิบัติดวยความอยาก”ทําใหเราเกิดความเขาใจในขอนี้มากขึ้น
และหลังจากนันก็เกิดความสบายใจในการปฏิบัติ การบวชการอะไรก็หายสงสัย ทานบวชหรือไมได
้
บวช ก็ไมไดใสใจเลยตอนนี้ พอมันวางตรงความอยากนีได ทีนี้มันก็เหลือแตขอปฏิบัติอยางเดียว ปฏิบัติ
้
ก็ไมไดหวังเปนโนนเปนนี่ หวังบรรลุอะไร มีความเชื่อมั่นวาถาเราไดปฏิบัติดี ปฏิบัติชอบนั้นเปนสิ่งที่
เราภูมิใจ อะไรที่ทานบอกวาดีทานแนะนํานั้น มีความเชือฟงทาน เคารพในทานศรัทธาในทาน ปฏิบัติ
่
ตามทานนั่นแหละ มันเปนมงคลแกชีวตจริงๆ ตอนนั้นก็ไดแตเอาหนังสือมาอาน สวดมนตทําวัตร
ิ
ปฏิบัติสบายๆ ไมสนใจการบวชเลย แลวสุดทายทานก็ไมทิ้งจริงๆ ถึงเวลาทานเรียกมาเอง มาบวช บวช
เปนสามเณร เหมือนที่เราทํานั่นแหละ บวชเปนผาขาวอยูปหนึ่ง ก็มาเปนเณรไมถึงปดี แลวพอดีชวงจะ
บวชพระ ชวงบวชเณรกําลังทองปาฏิโมกขจะจบอยูแลวนี้ พอดีบังเอิญชวงนั้นทานไดเปนอุปชฌายพอดี