αναφορά διάφορων όρων από την φιλοσοφία, την κοινωνιολογία και άλλους θεωρητικούς κλάδους

1. ΕΚΦΡΑΣΗ – ΕΚΘΕΣΗ | όροι
1
φιλοσοφικοί | κοινωνιολογικοί | πολιτικοί & άλλοι όροι
α
αγνωστικισμός = θεωρία που αποδέχεται ότι
είναι αδύνατη η γνώση της ουσίας των πραγμά-
των και του κόσμου.
αισθησιαρχία | αισθησιοκρατία = η θεωρία
που πρεσβεύει ότι γνωρίζουμε την πραγματι-
κότητα μέσω των αισθήσεων.
αισθητική = κλάδος της φιλοσοφίας που ασχο-
λείται με τη φύση και τα κριτήρια αξιολόγησης
του ωραίου (κυρίως στη τέχνη).
αισθητικισμός | αισθητισμός = φιλοσοφικό
ρεύμα που υπερασπίζεται την αυτονομία της
τέχνης και την ανεξαρτησία της από οποιεσδή-
ποτε άλλες μορφές χρησιμότητας.
αιτιοκρατία | αιτιαρχία = φιλοσοφική θεωρία
κατά την οποία οτιδήποτε συμβαίνει στον κό-
σμο γίνεται κατ’ απόλυτη ανάγκη. Ισχύει δηλα-
δή νόμος της αιτιότητας που διέπει όλα τα φαι-
νόμενα, υλικά ή πνευματικά.
αιτιότητα = η σχέση αιτίας – αποτελέσματος. Η
θεωρία ότι κάθε φαινόμενο έχει και μιαν αιτία.
ακτιβισμός | πρακτικισμός = η πολιτική αντί-
ληψη και πρακτική που δίνει προτεραιότητα
στη δράση έναντι της θεωρίας.
αλλοτρίωση = αποξένωση του ανθρώπου από
τον εαυτό του και τον κόσμο που τον περιβάλ-
λει | (μαρξισμός) : η αποξένωση του τεχνίτη
από το προϊόν της εργασίας του εξαιτίας του
καταμερισμού και της μορφής της εργασίας
στη σύγχρονη καπιταλιστική κοινωνία.
αλχημεία = προσπάθεια των επιστημόνων του
μεσαίωνα να μεταβάλλουν τα κοινά μέταλλα σε
χρυσό.
αλτρουισμός = ηθική αρχή που δηλώνει την
ανιδιοτελή προσφορά στους άλλους ανθρώ-
πους και κατ’ επέκταση η συνειδητή άρνηση
του ατομικού για χάρη του συλλογικού.
αμοραλισμός = η απόρριψη των ηθικών αξιών
και η έλλειψη ηθικών ενδοιασμών | η απόρρι-
ψη της θέσης ότι μπορεί να υπάρχει διαχωρι-
σμός ανάμεσα στο καλό και το κακό.
αναρχισμός = πολιτική και κοινωνική θεωρία
που απορρίπτει την αξία ύπαρξης του κράτους
και δεν δέχεται κανένα είδος καταναγκασμού
στον άνθρωπο.
ανεξιθρησκία = η ελευθερία κάθε πολίτη να
πιστεύει σε όποια θρησκεία αυτός θέλει χωρίς
περιορισμούς.
ανθρωπισμός = παιδευτική αντίληψη που δια-
μορφώθηκε κατά την περίοδο της Αναγέννη-
σης (15
ος
& 16
ος
αι.) και αποβλέπει στην όσο το
δυνατόν πιο ολόπλευρη σωματική, πνευματική
και ψυχική διαμόρφωση του ανθρώπου μέσω
του πολιτισμού της αρχαίας Ελλάδας και Ρώμης
| γενικότερα δηλώνεται το ενδιαφέρον για τον
άνθρωπο και η τοποθέτηση του τελευταίου ως
επίκεντρου της προσοχής.
ανθρωποκεντρισμός = θεωρία σύμφωνα με
την οποία ο άνθρωπος είναι το επίκεντρο του
σύμπαντος και το σημαντικότερο ον που βρί-
σκεται σ’ αυτό.
ανθρωπομορφισμός = η παράσταση και ερμη-
νεία της πραγματικότητας σύμφωνα με την
ανθρώπινη φύση | η απόδοση ανθρώπινων
ιδιοτήτων σε πράγματα ή θεούς.
αξίωμα = θεμελιώδης αρχή που δεν χρειάζεται
απόδειξη |αυταπόδεικτη αλήθεια.
αποκρυφισμός = η πίστη σε μυστικές ή από-
κρυφες δυνάμεις οι οποίες δεν μπορούν να
κατανοηθούν με τη λογική αλλά με τον διαλογι-
σμό και την άσκηση.
απριορισμός (a priori) = φιλοσοφικό σύστημα
που δέχεται ορισμένες έννοιες δεδομένες εκ
των προτέρων χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η
εμπειρία.
ασκητισμός = τάση που απορρίπτει εντελώς τις
σαρκικές απολαύσεις και επιβάλλει την κοινω-
νική απομόνωση, την αυστηρή εφαρμογή των
θρησκευτικών κανόνων με σκοπό την πνευμα-
τική ένωση με τον θεό.
ατομι(κι)σμός | ιντιβιντουαλισμός = θεωρία
σύμφωνα με την οποία το άτομο προηγείται
του συνόλου | οικονομική και πολιτική θεωρία
που υποστηρίζει την πολιτική και οικονομική
ανεξαρτησία του ατόμου.
β
βουλησιοκρατία | βουλησιαρχία = αυτή η φι-
λοσοφική θεωρία υποστηρίζει ότι η βούληση
είναι η βασική αρχή που διέπει τον κόσμο ενώ
η σκέψη εξαρτάται όχι μόνο από τη νόηση αλλά
και από αυτήν.
γ
γίγνεσθαι = εκφράζει τη γένεση, τη μεταβολή
του κόσμου από το στατικό «είναι» και τη φθο-
ρά των όντων και των πραγμάτων.
γνωσιολογία = η επιστημονική μελέτη της
γνώσης και της διαφοράς μεταξύ γνώσης και
πίστης.
δ
διαλεκτική = μέθοδος αναζήτησης και προσέγ-
γισης της αλήθειας μέσω συζήτησης ή ερωτο-
απαντήσεων | η δυναμική αλληλεπίδραση με-
ταξύ των στοιχείων που απαρτίζουν ένα σύνο-
λο.
διαλεκτικός υλισμός = θεωρία κατά την οποία
η κοινωνική δομή της κοινωνίας μεταβάλλεται
συνεχώς λόγω της υφιστάμενης ταξικής πάλης
που έχει ως αποτέλεσμα την εκτόπιση του α-
σθενέστερου από τον ισχυρότερο (σύστημα
σκέψης του Μαρξ).
διαρχία = η διάκριση του κόσμου στο υλικό και
το πνευματικό του μέρος.
διαφωτισμός = ιδεολογικό κίνημα του 17
ου
–
18
ου
αιώνα που εναντιώθηκε στο φεουδαρχικό
κατεστημένο και προέβαλε την ανάγκη απε-
λευθέρωσης του ανθρώπου από προλήψεις και
αυθεντίες αλλά και από διάφορους άλλους
περιορισμούς σε όλους τους τομείς.
διεθνισμός | κοσμοπολιτισμός = θεωρία που

2. ΕΚΦΡΑΣΗ – ΕΚΘΕΣΗ | όροι
2
πρεσβεύει την ανάγκη της συνεργασίας μεταξύ
των εθνών και των λαών καθώς και το ξεπέ-
ρασμα όλων των εθνικών προλήψεων.
δογματισμός = η αποδοχή και διατύπωση α-
πόψεων χωρίς αιτιολόγηση ή απόδειξη | η με-
τατροπή μιας προσωπικής άποψης σε γενική
αλήθεια με ταυτόχρονη απόρριψη οποιασδή-
ποτε αντίθετης άποψης.
δομισμός | στρουκτουραλισμός = κοινή θεω-
ρία πολλών επιστημών του ανθρώπου η οποία
προσεγγίζει τα ανθρώπινα πράγματα ως δομι-
κά στοιχεία ενός όλου, που αλληλοπροσδιορί-
ζονται με βάση κάποιους συγκεκριμένους κα-
νόνες.
δυϊσμός = θεωρία που υποστηρίζει ότι η
πραγματικότητα διαμορφώνεται από δυο θε-
μελιακές και αντίθετες μεταξύ τους ουσί-
ες/δυνάμεις.
ε
εγκυκλοπαιδισμός = τάση για απόκτηση όσο
το δυνατόν περισσοτέρων γενικών και εγκυ-
κλοπαιδικών γνώσεων, κυρίως για λόγους επί-
δειξης.
εθνικισμός = η πίστη ότι ένας λαός ή ένα έθνος
είναι ανώτερος από κάποιον άλλο.
εθνισμός = η αγάπη για την πατρίδα, το έθνος |
ο πατριωτισμός.
εκλεκτικισμός = φιλοσοφική θεωρία που βα-
σίζεται στη συρραφή διαφόρων φιλοσοφικών
ή αισθητικών συστημάτων χωρίς να αναιρού-
νται οι μεταξύ τους αντιθέσεις.
εμπειριοκρατία | εμπειρισμός = φιλοσοφική
θεωρία που δέχεται ότι η γνώση προκύπτει
από την εμπειρία μέσω των αισθήσεων, απορ-
ρίπτοντας ταυτόχρονα το μεταφυσικό ή απριο-
ρικό στοιχείο.
εμφυτοκρατία = η θεωρία που δέχεται την
ύπαρξη εμφύτων (apriori) εννοιών και αρχών
που είναι υπεύθυνες για την διαμόρφωση της
ανθρώπινης προσωπικότητας.
ενισμός = θεωρία που δέχεται ότι όλα τα όντα
αποτελούνται από μία και την ίδια ουσία.
εντελέχεια = αριστοτελικός όρος σύμφωνα με
τον οποίο κάθε πράγμα έχει μέσα του τον σκο-
πό του και την τελείωσή του.
εξελιξιαρχία = θεωρία που υποστηρίζει ότι
τίποτε δεν μένει στάσιμο ή αμετάβλητο και όλα
τα πράγματα είναι προϊόν εξέλιξης.
επιστημονισμός = επιστημονική τάση σύμφω-
να με την οποία έγκυρη είναι μόνο η αλήθεια
που αποδεικνύεται από τις εμπειρικές επιστή-
μες.
επιστητό = ό,τι μπορεί να αποτελέσει αντικεί-
μενο γνώσης.
εποικοδόμημα = (θεωρία διαλεκτικού υλισμού)
ο πνευματικός πολιτισμός (εποικοδόμημα) βα-
σίζεται στην οικονομική πραγματικότητα (βά-
ση) και διαμορφώνεται από αυτήν.
ευδαιμονισμός = θεωρία που πρεσβεύει ότι
ύψιστος σκοπός της ζωής είναι η επίτευξη της
ατομικής και κοινωνικής ευδαιμονίας.
ζ
ζωροαστρισμός = αρχαία περσική ειδωλολα-
τρική θρησκεία που εκφράζει τις αντιθέσεις
του κόσμου και της ζωής (ανήφορος - κατήφο-
ρος, καλό - κακό).
η
ηδονισμός = φιλοσοφική θεωρία που πρε-
σβεύει ότι ύψιστο αγαθό της ζωής είναι η επι-
δίωξη και κατάκτηση της ηδονής .
ηθική = τομέας φιλοσοφίας που ασχολείται με
τη συμπεριφορά του ανθρώπου και την ορθό-
τητα ή μη ορθότητα των ανθρωπίνων πράξε-
ων.
ηθικοκρατία = φιλοσοφική αρχή που θεωρεί
τις ηθικές ανώτερες απ' όλες τις άλλες αξίες.
θ
θεϊσμός | ντεϊσμός = φιλοσοφική και θεολογι-
κή άποψη κατά την οποία ο θεός είναι δημι-
ουργός του κόσμου, χωρίς ωστόσο να επεμ-
βαίνει στην πορεία του.
θεοδικία = θεολογική άποψη που υποστηρίζει
ότι ο Θεός ευνοεί ή τιμωρεί τους ανθρώπους
για τις πράξεις τους μέσω θεϊκών σημείων.
θετικισμός = φιλοσοφική θεωρία που υποστη-
ρίζει ότι η γνώση των γεγονότων πρέπει να
βασίζεται στην εμπειρία, τη λογική και τη μα-
θηματική επεξεργασία αυτών, ενώ απορρίπτει
ό,τι θα μπορούσε να θεωρηθεί μεταφυσικό.
ι
ιδεαλισμός | ιδανισμός = φιλοσοφική θεωρία
κατά την οποία τονίζεται η υπεροχή του πνεύ-
ματος και της συνείδησης έναντι του υλικού
κόσμου.
ιδεολογία = σύστημα αρχών και αντιλήψεων
που ενστερνίζεται μια ομάδα ανθρώπων σχετι-
κά με την πολιτική, τη κοινωνία, τη θρησκεία
κ.α.
ιντετερμινισμός = φιλοσοφική θεωρία σύμ-
φωνα με την οποία ο άνθρωπος έχει απόλυτα
ελεύθερη βούληση ανεξάρτητη από εξωτερικά
αίτια.
ιρασιοναλισμός = φιλοσοφικό σύστημα του
19
ου
αιώνα σύμφωνα με το οποίο η νόηση δεν
μπορεί να κατακτήσει τη γνώση χωρίς τη βοή-
θεια του ενστίκτου και της βούλησης. Επομέ-
νως ο ιρασιοναλισμός απορρίπτει την κυριαρ-
χία της λογικής.
κ
κλασικισμός = τάση αναβίωσης, μελέτης αλλά
και μίμησης του αρχαίου ελληνικού και ρωμαϊ-
κού πολιτισμού σε όλες τις πτυχές (τέχνη,
γράμματα, αρχιτεκτονική, γλώσσα κ.α.).
κομουνισμός = πολιτική, κοινωνική και οικονο-
μική θεωρία που υποστηρίζει ότι τα μέσα πα-
ραγωγής και τα αγαθά πρέπει να είναι κοινά και
υπό τον πλήρη έλεγχο του κράτους. Σύμφωνα
με τον κομουνισμό, ο καπιταλισμός είναι νομο-
τελειακά καταδικασμένος σε θάνατο ενώ η
εργατική τάξη πρέπει να καταλάβει την εξουσία
με δικτατορία.
κομφορμισμός | συμβατισμός = η τάση κάθε
ανθρώπου να συμπεριφέρεται ή να σκέπτεται

3. ΕΚΦΡΑΣΗ – ΕΚΘΕΣΗ | όροι
3
όπως τα υπόλοιπα μέλη του κοινωνικού συνό-
λου μέσα στο οποίο ζει (ακόμη κι αν το άτομο
διαφωνεί με αυτόν τον τρόπο ζωής).
κυνισμός = φιλοσοφική θεωρία της αρχαιότη-
τας με ιδρυτή τον μαθητή του Σωκράτη, Αντι-
σθένη. Πρέσβευε την άποψη ότι ο άνθρωπος
έπρεπε να ζει χωρίς πολυτέλεια, μέσα στις στε-
ρήσεις και την εγκράτεια, αδιαφορώντας για
διάφορες κοινωνικές αξίες | Η τάση κάποιων
ανθρώπων να ομολογούν κάποιες αλήθειες
γνωστές σε όλους με τρόπο ωμό.
λ
λαϊκισμός = το φαινόμενο κάποιοι (πολιτικοί
συνήθως) να κολακεύουν και να καλοπιάνουν
το λαό για να κερδίζουν την εύνοιά του χωρίς
όμως στην πραγματικότητα να τον ωφελούν.
λογικοκρατία | λογικισμός = θεωρία που αντι-
μετωπίζει τη λογική ως τη βάση όλων των
πραγμάτων.
μ
μανιχαϊσμός = χριστιανική αίρεση του 3
ου
αιώ-
να μ. Χ. που δέχεται ότι στον κόσμο διεξάγεται
ένας αδιάλειπτος αγώνας μεταξύ φωτός και
σύμπαντος και μεταξύ καλού και κακού | κατ’
επέκταση η αποδοχή της λογικής «άσπρου –
μαύρου».
μαξιμαλισμός = η επίτευξη σκοπού με χρήση
βίας.
μαρξισμός = φιλοσοφική, πολιτική και οικονο-
μική θεωρία του Karl Marx, σύμφωνα με την
οποία, η ιστορική αναγκαιότητα θα επιβάλει τον
μετασχηματισμό των καπιταλιστικών κοινω-
νιών σε κομουνιστικές.
μεταφυσική = κλάδος της φιλοσοφίας που
ασχολείται με τα επέκεινα της φύσης (ψυχή,
αθανασία ψυχής κ.λπ.).
μηδενισμός = φιλοσοφική θεωρία που απορ-
ρίπτει κάθε αξία.
μοιροκρατία = ο θεός (η μοίρα) κατευθύνει τον
κόσμο και τον άνθρωπο κατά τη βούλησή του
μονισμός = ο κόσμος προήλθε από μία και μό-
νη αρχή (π.χ. κατά το Θαλή ο κόσμος προήλθε
από το ύδωρ).
μοντερνισμός = η τάση για ξεπέρασμα της πα-
ράδοσης ή του παλιού και της υιοθέτησης νέων
προτύπων (λογοτεχνία, θρησκεία, πολιτική,
τέχνη, μόδα κ.α.).
ν
ναρκισσισμός = η κατεξοχήν λατρεία του «ε-
γώ» με οποιονδήποτε τρόπο.
νατουραλισμός = λογοτεχνικό ρεύμα που υπο-
στηρίζει ότι ο άνθρωπος δεν είναι ποτέ πραγ-
ματικά ελεύθερος αλλά πάντοτε δεσμεύεται
από κοινωνικά, οικονομικά, ψυχολογικά και
βιολογικά δεσμά.
νοησιαρχία = φιλοσοφική αρχή που υποστηρί-
ζει την προτεραιότητα της νόησης (κι όχι των
αισθήσεων) στη γνώση του κόσμου.
νομοτέλεια = άποψη που υποστηρίζει ότι όλα
τα φαινόμενα υπόκεινται σε νόμους και τείνουν
προς κάποιο σκοπό .
ντετερμινισμός = αιτιοκρατία.
ο
οικονομισμός = ερμηνεία των φαινομένων με
βάση τον οικονομικό παράγοντα.
ολοκληρωτισμός = η τάση οποιουδήποτε κα-
θεστώτος να επεκτείνει τη δράση του σε όλους
τους τομείς της καθημερινής δράσης και να
ελέγχει τη ζωή των πολιτών του.
οντολογία = κλάδος της φιλοσοφίας που α-
σχολείται με την φύση της ύπαρξης και των
όντων.
ορθολογισμός | ρασιοναλισμός = φιλοσοφική
θεωρία σύμφωνα με την οποία ο άνθρωπος
γνωρίζει τον κόσμο με την νόηση κι όχι με τις
αισθήσεις | κατ’ επέκταση η υιοθέτηση και ε-
φαρμογή της λογικής σε όλους τους τομείς της
ζωής.
π
παγκοσμιοποίηση = κοινωνικό, οικονομικό και
πολιτικό φαινόμενο κατά το οποίο τα σύνορα
ανάμεσα στα κράτη παύουν να έχουν ισχύ,
υιοθετούνται απ’ όλους τους λαούς κοινά πρό-
τυπα ζωής, μετατρέπεται ο πλανήτης σ’ ένα
παγκόσμιο χωριό.
παμψυχισμός = απόδοση ψυχικών ιδιοτήτων
σε όλα τα όντα.
πιθανοκρατία = φιλοσοφική θεωρία που δέχε-
ται ότι δεν υπάρχει αλήθεια, αλλά πιθανότητα
αλήθειας.
πραγματισμός | πραγματοκρατία = φιλοσοφι-
κή τάση που θεωρεί αληθινό μόνο εκείνο που
είναι χρήσιμο.
πυρρωνισμός = φιλοσοφική θεωρία της ύστε-
ρης ελληνικής αρχαιότητας που πρεσβεύει ότι η
γνώση της πραγματικότητας είναι ανέφικτη.
ρ
ρεαλισμός = καλλιτεχνική θεωρία του 19
ου
αιώνα που δέχεται ότι υπάρχει αντικειμενική
πραγματικότητα η οποία μπορεί να αποτυπω-
θεί στη τέχνη.
ρομαντισμός = καλλιτεχνική θεωρία του 19
ου
αιώνα που απορρίπτει τον ορθολογισμό δίνο-
ντας έμφαση στο συναίσθημα, τη φαντασία και
τη μυστικοπάθεια.
σ
σκεπτικισμός = η αμφιβολία για τη δυνατότητα
της κατάκτησης ή κατοχής γνώσης από τον
άνθρωπο.
σοσιαλισμός | κοινωνισμός = κοινωνική, οικο-
νομική και πολιτική θεωρία που δέχεται ότι ο
άνθρωπος φθάνει στην κοινωνική ευημερία με
τη αλληλεγγύη και τη συναδελφικότητα κι όχι
με τον ατομισμό. Υποστηρίζει την ανάγκη για
την ύπαρξη ισχυρού κράτους που θα ελέγχει
την οικονομία και θα ρυθμίζει την αγορά μοι-
ράζοντας τα απαραίτητα εφόδια στον κάθε
πολίτη ανάλογα με τις ανάγκες του.
στρουκτουραλισμός = φιλοσοφική και κυρίως
λογοτεχνική θεωρία που ερευνά τη σχέση των
μερών μεταξύ τους και αυτών προς το σύνολο.
συμβολισμός = λογοτεχνικό ρεύμα που εμφα-
νίστηκε στη Γαλλία τη δεκαετία του 1880. Σύμ-

4. ΕΚΦΡΑΣΗ – ΕΚΘΕΣΗ | όροι
4
φωνα με το ρεύμα αυτό, διάφορα πράγματα ή
φαινόμενα μπορούν να εκφράζουν ψυχικές
καταστάσεις (π.χ. η βροχή τη θλίψη).
συντηρητισμός = πολιτική, κοινωνική και οικο-
νομική θεωρία που υποστηρίζει τον καπιταλι-
σμό και όλο το κοινωνικο – πολιτικό σύστημα
που ήδη υπάρχει, θεωρώντας ότι οι μεταρρυθ-
μίσεις και οι αλλαγές μπορεί να αποβούν κατα-
στροφικές.
σχετικισμός = θεωρία που δεν δέχεται τη μία
και απόλυτη αλήθεια, αλλά την αλήθεια που
σχετίζεται με μιαν εποχή, κοινωνία, περίσταση
κ.λπ.
τ
τελειοκρατία = θεωρία κατά την οποία σκοπός
του ανθρώπου είναι να φθάσει στην τελειότη-
τα, στο υπέρτατο ιδανικό.
τελεολογία = η αντίληψη ότι τα πάντα στον
κόσμο διέπονται από ένα σκοπό.
υ
υπαρξισμός = φιλοσοφικό ρεύμα του 20
ου
αιώνα που υποστηρίζει ότι δεν είναι η φύση
του ανθρώπου, που καθορίζει τους τρόπους
ύπαρξης και δράσης του, αλλά ο ίδιος ο άν-
θρωπος με τις επιλογές του.
υλισμός = φιλοσοφική θεωρία που δέχεται την
ύπαρξη της αντικειμενικής πραγματικότητας
που δομείται από την ύλη, δεν δέχεται όμως
την ύπαρξη πνευματικών οντοτήτων.
υποκειμενισμός = δεν υπάρχει αντικειμενική,
αλλά μόνο υποκειμενική αλήθεια.
φ
φεμινισμός = κίνημα υποστήριξης της γυναίκας
και των δικαιωμάτων της στην οικογένεια, την
εργασία, τη κοινωνία κ.α.
φετιχισμός = θεωρία που πρεσβεύει ότι σε
πολλά υλικά αντικείμενα ενυπάρχει μια υπερ-
φυσική ή μαγική δύναμη, η οποία αποτελεί α-
ντικείμενο λατρείας.
φιλελευθερισμός = πολιτική, οικονομική και
κοινωνική ιδεολογία που σχετίζεται με τη
προάσπιση της ατομικής ελευθερίας. Σε πολιτι-
κό επίπεδο ο φιλελευθερισμός είναι μετριοπα-
θής, συμβιβαστικός και διαλλακτικός. Υπερα-
σπίζεται, ωστόσο, ένθερμα τα δικαιώματα ο-
μάδων ή μειοψηφιών. Ο οικονομικός φιλελευ-
θερισμός πρεσβεύει την ελευθερία των ατό-
μων να δραστηριοποιούνται χωρίς περιορι-
σμούς από το κράτος ή από άλλα άτομα. Η α-
γορά μπορεί να αυτορρυθμίζεται χωρίς πα-
ρεμβολές από τρίτους, ενώ ταυτόχρονα κυρι-
αρχεί απόλυτα ο νόμος της προσφοράς και της
ζήτησης. Όσο πιο μικρό και περιορισμένο είναι
το κράτος, τόσο καλύτερα για τις ανθρώπινες
δραστηριότητες. Σε κοινωνικό επίπεδο, ο φιλε-
λευθερισμός τάσσεται υπέρ της αποποινικο-
ποίησης της χρήσης των ναρκωτικών, της κα-
τάργησης της θανατικής ποινής, του περιορι-
σμού της φορολογίας, της κατάργησης της μο-
νιμότητας στο δημόσιο τομέα κ.α.
φορμαλισμός | μορφοκρατία | τυποκρατία =
φιλοσοφική άποψη που υποστηρίζει ότι η
μορφή είναι η ουσία των πραγμάτων | στις κα-
λές τέχνες – λογοτεχνία είναι η αντίληψη που
δίνει προτεραιότητα στην μορφή του έργου
τέχνης και στις αντιδράσεις που προκαλεί που
αυτή προκαλεί και όχι το περιεχόμενό του.
φονταμενταλισμός = τάση πολλών πολιτικών ή
θρησκευτικών θεωριών να επιστρέφουν στις
βάσεις τους και με φανατισμό να επιχειρούν
την υπεράσπιση της διατήρησης των παραδό-
σεων. Ο όρος αναφέρεται (κακώς) τα τελευ-
ταία χρόνια μόνο για τους ισλαμιστές.
χ
χρησιμοθηρία = ωφελιμισμός
ω
ωφελιμισμός = άποψη που υποστηρίζει ότι οι
ανθρώπινες πράξεις πρέπει να αποβλέπουν
στο ωφέλιμο ή στο πρακτικώς χρήσιμο.
© Θάνος Σταυρόπουλος – φιλόλογος, MSc.
thanosstavropoulos@yahoo.gr