1. Kiến trúc Pháp ở VN
Trước năm 1954 những công trình Kiến trúc Pháp ở VN là kiến trúc Pháp thực sự , và
người Pháp phải công nhận là đã miễn cưỡng đặt nó vào Việt Nam. Tuy nhiên nếu tính
đến ảnh hưởng của nó thì phải tính từ khi ra đời trường Bác cổ Viễn đông, chứ không
phải là mốc năm 1945. Tôi cũng không nhớ chính xác nó ra đời năm nào nhưng hình như
trước năm 45 thì phải. Lúc bấy giờ người Pháp mới bắt đầu nghiên cứu về địa lý , khí hậu
, và các tác nhân ảnh hưởng đến kiến trúc của VN. Theo tôi thì người Pháp đã khá thành
công trong việc nghiên cứu và đưa ra loại hình Kiến trúc Pháp thuộc địa ở VN. Tôi chỉ
biết ở ngoài Bắc thôi, SG thì chịu,có 1 số căn nhà tôi thấy vẫn còn nằm trên đường Võ thị
Sáu hay đường Trần quốc Thảo.Đặc biệt là cái ngân hàng gì đó to đùng nằm trên đường
Tôn thất Đạm Q1
Có 1 số điểm mà tôi được biết như sau :
_Tường xây rất dày , có nhiều nhà xây tường 40 ,vừa để chống nóng vào mùa hè, chống
lạnh vào mùa đông.
_Cửa 2 lớp, trong kính ngoài lá sách, lấy sáng về mùa đông, lấy gió về mùa hè. Cửa sổ
bao giờ cũng có ôvăng lớn chống nước mưa tạt.
_ Trong các công trình công cộng bao giơ cũng có hành lang rất lớn, hành lang này cũng
là 1 yếu tố chống nóng.
_ Hệ console gỗ rất đẹp, hợp với mái ngói và hệ xà gồ gỗ
_Hệ thống thoát nước mái rất tốt,độ dốc mái bao giờ cũng là 60% đảm bảo thoát nước
nhanh , không bị giột
_ Sử dụng gốm trang trí mặt đứng
_ Chân công trình không còn xây bằng đá hoặc ốp đá như trước đây nữa
_Nếu bạn chú ý kỹ sẽ thấy bậu của sổ bao giờ cũng có 1 đọ vát nhất định để tránh nước
tràn vào trong, đặc biệt có những công trình còn có rãnh thoát nước cho cửa sổ ngay trên
bậu cửa mà nhìn kỹ ta mới nhận ra.
1 Công trình tiêu biểu của KT Pháp này là cái bảo tàng con khỉ gì đó nằm trong thảo cầm
viên. Rất giống Bảo tàng Lsử VN ở Bác cổ HN. Bạn nên vào đó tham quan
Đây chỉ là những hiểu biết rất bé nhỏ của tôi về Kiến trúc Pháp tại VN. Cũng bởi vì hiện
nay có quá nhiều KTS nhầm lẫn về cái Kiến trúc gọi là Pháp kia nên tôi mới mạo muội
Post lên để bà con tham khảo:
_Năm 1882 Thực dân Pháp bình định xong VN và bắt đầu tàn phá văn hoá của VN,
chúng muốn biến HN thành thủ đô trung tâm của Đông Dương.
Tuy nhiên mãi đến năm 1834-1836 người Pháp mới bắt tay vào xây dựng bộ mặt đô thị
của HN .Kiến trúc lúc này là vphong cách châu Âu 100%.
Cho đến trước năm 1900 Kiến trúc của HN và 1 số tỉnh lị vẫn là Kiến trúc nhập khẩu từ
ngoài vào. Giai đoạn đầu của thời kỳ này là Kiến trúc thực dân , lấy mẫu của người Anh
và 1 số nước thuộc địa. Kiến trúc chủ yếu là mái vòng, lắp ghép đơn giản. Giai đoạn sau
đã ổn định hơn, Kiến trúc nhập khẩu từ chính quốc, mang phong cách Tân cổ điển của
Pháp. Những công trình điển hình của Kiến trúc này là Toà án, Nhà hát lớn....
Từ năm 1900-1920 chủ yếu là phát triển nhà ở. Vẫn là phong cách Kiến trúc Tân cổ điển
nhưng bắt đầu mang tính chất địa phương của Pháp.Điển hình là Kiến trúc của 3 vùng
Bắc, Trung, Nam nước Pháp.
_Kiến trúc Miền Bắc Pháp : Lạnh, nhiều tuyết ->mái dốc , ít chi tiết, tỷ lệ mái nhiều hơn.

2. Mặt tường thường là 1 loại vật liệu, thông thường là đá hoặc giả đá
_Miền Đông Bắc nước Pháp : Hệ xương gỗ gắn với tường -> ảnh hưởng của Đức, Hà
lan...
_Miền Trung nước Pháp: Mái dốc ít hơn(35-45độ)và đua ra nhiều hơn. Sử dụng nhiều
console gỗ. Mái bằng ngói trang trí gốm.Góc tường thường lồi ra so với tường.
Cửa sổ trang trí phần trên là chủ yếu, cửa chớp (lá sách ). Vật liệu cơ bản là gạch, gốm,
sứ, gỗ .
_Miền Nam nước Pháp: Giống miền Bắc, chiều cao tầng nhà thấp hơn, nhiều sân, nhiều
hiên. Vật liệu là đá nhiều hơn gỗ, mái bằng ngói ống.
Từ năm 1920-1940: Là loại Kiênd trúc kết hợp văn hoá phương Đông và Tây. Có các yếu
tố châu Á rõ rệt.Ví dụ qua hệ thống mái, hệ thống colsole, các chi tiết trang trí...Đây được
gọi là loại hình Kiến trúc Đông dương, dựa trên cơ sở tổ chức MBằng hoàn toàn của
phương Tây , Mặt Đứng hay hình khối có dùng các chi tiết phương Đông như của Trung
hoa, Tháilan, Lào, Campuchia,VN.
Nói chung Phong cách Kiến trúc Đông dương kết hợp phản ánh 1 loại nhình Kiến trúc
đặc trưng của HN nói riêng và VN nói chung thời kỳ này.Sau năm 1945 người VN khai
thác nhiều hơn các yếu tố Kiến trúc VN đưa vào nên có thể nói Kiến truc thời kỳ này đã
mang yếu tố thuần Việt rất nhiều.
Như vậy để trả lời câu hỏi cho bạn thienthanhaman Kiến trúc VN sau năm 1954 ảnh
hưởng của lối Kiến trúc Pháp thế nào thì tôi nghĩ đến đây đã đủ.Ai biết thêm xin đóng
góp hiểu biết cho anh em. Bạn thienthanhaman có thể tham khảo thêm 1 số cuốn sách do
tác giả ERNEST HEBRAD biên soạn nghiên cứu về Kiến trúc, văn hoá VN thời kỳ này
( Sách này cổ lắm rồi, lên thư viện chịu khó tìm mới thấy ).
mình đang làm đề tài về ảnh hwởng của các công trình cao tầng xây dựng trong khu phố
cũ( phố Pháp) dến giá trị kiến trúc và cảnh quan. nếu các bạn muốn biết về các phong
cách kiến trúc nhà ở Pháp thuộc địa thì ỏ thư viện trwờng KT có máy đề tài đã nghiên
cứu về vấn đề này của KTS Nguyễn Đình Toàn, KTS Cao Xuân Hoàng và KTS Vũ Hồng
Cương dều là các luạn văn thạc sĩ.
1. Phong cách Classique
2. Phong cách tân cổ điển
3. Phong cách địa phương Pháp( Bắc - Trung - Nam)
4. Phong cách modern
5. Phong cách kết hợp Đông - Tây
Đó là những phong cách chính đã được chỉ ra trong các nghiên cứu này và trong đó có
đưa ra những dẫn chứng rất cụ thể.
Không phải thế đâu. Nếu nói đúng ngôn từ thì có lẽ nó mang tên là Kiến trúc Đông
dương hay thuộc địa vì đương nhiên là nó được đặt tại Việt nam, đã có những thay đổi về
hình thức và cấu trúc để phù hợp với khí hậu Việt nam rồi mà.
1. Về hình thức:
- Nhiệt đới hoá: Hệ mái vươn rộng, có hàng hiên chống mưa, tầng hầm( bán hầm) chống
ẩm như Bảo tàng lịch sử( Viễn Đông Bác Cổ xưa trong khi KT Pháp đa số không có hiên
bao quanh nhà, chẳng cần mái hắt( có lẽ do mưa nhưng không kèm gió hắt như mình)

3. Ban công chỉ mang tính trang trí là chính. Ở các vùng phía Bắc P do có tuyết nên độ dốc
mái lớn, lớn lắm( mansard ) mà khu đô thị mới Trung hoà Nhân chính chỗ đường Phạm
Hùng đang nhân bản ý.
- Các chi tiết đã được giản lược, giảm bớt. Nhà hát lớn Hà nội so với nhà Hát lớn paris về
khoản này thi đúng là không ra cái gì. Nhà hát Paris đẹp thì có đẹp nhưng chi tiết nhìn
phát khiếp, cứ ghê ghê thế nào ý. Ngay cả gờ phào cũng ít hơn, được đắp bằng vữa xây
chứ không được đúc sẵn, ít đường nét hơn và mang tính gợi tả hơn. Các chi tiết KT phần
lớn được đắp vẽ bằng các đường 2D chứ ko còn 3D như P xịn.
- Màu sắc cũng nhẹ nhàng hơn thích hợp với xứ nóng( như kiểu bọn Tây thích phơi nắng
còn Vn thấy nắng chạy mất dép)
2. Về cấu trúc-vật liệu
- Cũng là nhiệt đới hoá. Nhà ở Đông dương có tầng cao xx 4m trong khi nhà ở Phớp thi
chỉ xấp xỉ 3m (cho đỡ tốn nhiệt)
- KT Đông dương thường được bao phủ bằng bề mặt vữa. Lý do là nắng nóng mưa nhiều
lại độ ẩm cao dễ mốc ngấm, còn kiến trúc Phớp thì nhiều khi xây gạch để trần( chắc cũng
do gạch xịn nữa)
- Hệ thống mái từ xx 25%-60% chứ đâu chỉ có 60% đâu nhỉ?
- Vật liệu chủ yếu là gạch xây vì trình độ gia công thủ công chắc ko bằng mẫu quốc. KT
P có cả đá trắng, đá ong đẽo tấm hoặc cả sỏi kết hợp( thấy xuất hiện ở KT các vùng ven
sông)
- KT Đông dương còn không thấy xuất hiện cấu trúc colombage( cấu trúc khung gỗ xây
chèn gạch-vữa, hình như tôi không thấy ở Vn?????
3. Về đô thị
- KT Đông dương hầu hết được xây dựng trogn điều kiện mở mang các đô thị nên không
dính đến yêu cầu về mật độ. Ngoại trừ các Kiến trúc công thự có khối tích lớn tương
đương với 1 dãy phố, các CT khác đều có khuôn viên độc lập cách biệt với giao
thông( nhìn phát thèm). Có thể thấy khu nhà của Hausman dọc sông Sen đáp ứng nhu cầu
đô thị triển khai theo tuyến, nằm liền kề với nhau tạo nét đặc trưng cho bờ sông. Ngoài ra
KT P được xây dựng tuân thủ chặt chẽ quy hoạch hệ thống các Quảng trường, vấn đề ít
gặp trong QH Việt nam. Chẳng thế mà KT P có rất nhiều quả nhà mỏng dính hình nêm
mà 1 đầu lẹm cong do ăn vào QT,lại bị khống chế bởi giao thông hình tia mà mỗi quảng
trường là 1 nút.
- Về hình thái đô thị KT Đông dương không tồn tại( hoặc rất ít ) hình thức nhà ghép
hộ( cũng là từ QH )mà chủ yếu là nhà ở độc lập 1 hộ. Nhà ở P nhiều nhà 4-8 hộ 1 nhà,
chung lối vào chính có lẽ để duy trì khối tích lớn .
.............
Chữ Ký
Nhìn vào quy hoạch này ta thấy rõ, thành phố Hà nội sẽ phát triển theo 2 hướng chủ đạo
- Mở rộng thành phố ở phía nam sông Hồng
- Xây dựng thành phố mới ở phía bắc sông Hồng.
Trước mắt ở Phía nam Sông Hồng, không gian mở rộng chủ yếu của thành phố là đường
Vành đai số 3. Không nối thông được con đường này thì thành phố Hà nội còn lúng túng
như gà mắc tóc mãi. Con đường này nối thông đến đâu là các khu đô thị mới mở ra đến
đấy: Nào Trung Hòa, Nhân chính, nào Mỹ đình 1,2,3. Tuy nhiên vì nguuyên nhân chưa

4. mở thông được đường vành đai số 3 nên cũng nhiều khu đô thị mới heo hắt, sinh ra rồi
mà không lớn lên được, điển hình là khu đô thị Linh đàm.
Phần phía bắc sông Hồng, sẽ được mệnh danh là thành phố mới. Theo dự kiến mảng đô
thị này sẽ chứa khoảng 1,5 triệu dân. Điều kiện đầu tiên để phát triển mảng đô thị này là
phải có một hệ thống các cầu vượt sông Hồng. Dự kiến có tới 7 cầu vượt sông (trong bản
đồ vẽ thiếu một chiếc). Hiện đã có 3 cái, đang thi công thêm 2 cái nữa. Đô thị này cũng
có một hành lang xương sống thường được gọi là tuyến Quốc lộ 5 kéo dài. Tuyến này
cũng đã bắt đầu được khởi công. Anh em nào kinh doanh bất động sản thì mau sang bên
đó mà mua đất đi nhé!

6. Quy hoạch chung Hà nội có ưu và nhược điểm gì?
trước hết xin nói về nhược điểm:
- Nhược điểm đầu tiên mà ai cũng thấy hậu quả là quy hoạch này dựa trên lý thuyết tầng
bậc. Một lý thuyết rất phổ biến ở thế kỷ 20. Trong đó, các khu vực, không gian trong đô
thị được cấu trúc theo kiểu tầng bậc. Giống như bậc thang, như một cái cây. Ở đó các
nhánh nhỏ phải dựa vào các cành lớn, cành lớn lại dựa vào gốc cây. Cấu trúc đô thị kiểu
này rất logic nên đặc biệt thịnh hành ở thế kỷ trước. Nhược điểm của loại cấu trúc này là
đô thị sẽ phụ thuộc quá nhiều vào một số yếu tố chính. Cũng như nếu không qua được
bậc 1 thì không lên được các bậc trên của một cái thang, hay nếu gốc cây bị đổ thì toàn
bộ cái cây cũng đổ theo. Trong trường hợp cụ thể Hà nội, mở rộng không gian phía nam
phụ thuộc quá nhiều vào đường vành đai số 3 đô thị, chính vì thế mặc dù hành lang đô thị
này đã được vạch ra khá lâu, nhưng vì không thể giải tỏa được nó lại làm cản trở sự phát
triển không gian đô thị về phía nam thành phố.
Sai lầm này sẽ tiếp tục lặp lại ở Đô thị mớiphía bắc sông Hồng. Vùng đô thị này cũng sẽ
lệ thuộc quá nhiều vào tuyến đường lõi (đường số 5 kéo dài), nên chưa giải tỏa được
tuyến này thì không thể phát triển được đô thị. Mặt khác, nếu trong tương lai, nếu sự phát
triển của mảng đô thị này vượt quá sức chịu tải của con đường này sẽ lại nảy sinh ra các
"nút cổ chai" như ở Ngã tư Sở ngày nay.
Em chưa hiểu ý cấu trúc tầng bậc của bác??? Nếu lấy ví dụ là các hệ thống giao thông
chưa hẳn đã chính xác. Phát triển theo mô hình nào đi nữa mà không có giao thông cũng

7. coi là đứt. Em nghĩ sai lầm lớn nhất, tổng quát nhất, và ai cũng có thể chỉ trích là thiếu
thực tế. Mấy ông rậm râu sâu mắt thường nói kiểu chơi chữ "Raumplanung oder
Traumplanung"
Phân tích về các trục phát triển của HN, ý kiến em cho là trục Đông Tây là ổn hơn cả,
trục Bắc Nam lực hút tuy cũng lớn nhưng quỹ đất phía Nam hồ ao nhiều, nền móng yếu.
Phát triển thẳng tắp hướng Bắc lâu dài không có lợi về quốc phòng. Tây có chuỗi Xuân
Mai - Hoà Lạc - Miếu Môn chưa công nghệ cao được thì cũng là đất luyện quân. Đông có
Hải Phòng Quảng Ninh cửa biển lợi thế vô cùng. Về giao thông dựa vào đường 5 và 18
theo em chưa đủ. Phải có đường cao tốc, đúng nghĩa với giao cắt lập thể với đường gom,
với tốc độ thiết kế tối thiểu 100-120km...
Ta đang chiến đấu với nạn tắc đường, mà cứ cải tạo tập trung trong khu vực đô thị hiện
tại theo em là không ăn thua mà lị lẵng phí. Ví như anh vành đai 1 phải xong từ đời nào
mà bây giờ mới chiến đấu từng đoạn, có đoạn với giá thành cắt cổ vẫn làm, thế có duy ý
trí phỏng? Đường càng nâng cấp, mở rộng là lại thêm miếng chả miếng nem trên mâm cỗ
đô thị :D trong khi các khu đô thị mới thiếu thốn nghiêm trọng về hạ tầng giao thông.
Theo em đầu tư như vậy là quá bất ổn, từng dự án nhỏ lẻ tưởng ít nhưng gộp lại thì cũng
ối tiền. Mới lại phải sinh ra cấm đăng ký xe máy, tốn giấy mức của quần chúng (giấy
mực cũng lại là tiền). Đầu tư nên dừng lại trong nội đô, xây vòng ngoài giảm bớt mật độ
bên trong đã.
Cụ thể bản vẽ em ko có, mới nằm trong đầu vì Input thiếu trầm trọng, lý thuyết lại đang
bập bõm cho nên viết ngẫu hứng tuỳ tiện. Vậy các bác bỏ quá cho em, nhá các bác.
Còn đây là vị trí thành phố Hải phòng, trung tâm của vùng kinh tế duyên hải bắc bộ, cảng
biển quan trọng nhất của miền bắc VN. Cùng với HN, Hải phòng là trụ cột kinh tế của
đồng bằng sông Hồng. Khác với khu vực phía nam, nơi TP.HCM chiếm vị trí độc tôn. Ở
miền bắc, Hải phòng là đối trọng đô thị hóa của Hà nội. Tiếc rằng, Hải phòng dường như
đang hụt hơi khi cố gằng hoàn hành sứ mệnh của mình!
- Bảo tồn di sản kiến trúc trong quy hoạch phát triển thủ đô
- Nǎm 2020 Hà Nội sẽ ra sao ?
- Định hướng qui hoạch phát triển thủ đô đến nǎm 2010
BẢO TỒN DI SẢN KIẾN TRÚC TRONG QUY HOẠCH PHÁT TRIỂN THỦ ĐÔ
Photo: Lê Vượng

8. Do đặc điểm của địa hình và một quá trình phát triển lâu dài, thủ Đô Hà Nội được thừa
hưởng một quỹ vǎn hoá rất phong phú, đó là các thắng cảnh và di tích lịch sử. Hiếm có
đô thị nào mà số lượng các di tích lịch sử được Nhà nước xếp hạng lên đến con số 246,
riêng các quận nội thành có 86 di tích và các huyện ngoại thành có 160 di tích (bình quân
mỗi quận, huyện có 20-30 di tích).
Đây là những dấu tích của một quá trình phát triển vǎn hoá lâu dài mà Hà Nội là một
điểm hội tụ quan trọng. Những di tích ấy rải ra theo chiều thời gian và cũng được phân bố
rộng rãi trong không gian. Các di tích rất cổ thì cũng bị mất mát đi nhiều do khắc nghiệt
của thời gian, của khí hậu và của chiến tranh, nhưng lác đác cũng còn nhiều dấu tích từ
đời Lý, Trần, Lê.... Nhưng dù cổ xưa hay gần đây, đều là những di vật quý giá của quá
khứ, đó là những trang sách để thế hệ sau hiểu thêm về thế hệ trước và để có thêm lòng tự
hào và một nền vǎn hoá dân tộc. Sự phân bố trong không gian của những di tích giúp
chúng ta hiểu thêm về sự di động, chuyển hoá cũng như cấu trúc của những khu dân cư
cũ, điều rất cần thiết khi nghiên cứu về lịch sử phát triển các khu dân cư và lịch sử đô thị
nói chung.
Trong số các di sản có giá trị phải kể đến trước tiên là những kiến trúc ở ngay trung tâm
đô thị và lại ngay trên mặt nước hồ, đó là đền Ngọc Sơn cùng với kiến trúc phù trợ ở
xung quanh là Cầu Thê Húc và đình Trấn Ba. Giá trị lịch sử và kiến trúc của đền không
hẳn thuộc loại cao nhất, nhưng trong đô thị Hà Nội khó có di tích nào sánh nổi về lượng
người đến thǎm cũng như "tần suất" xuất hiện của di tích trong các tác phẩm nghệ thuật,
nhất là nhiếp ảnh, hội hoạ, đặc biệt trên các bưu ảnh. Chính là nhờ nằm trong một không
gian đô thị đặc biệt mà giá trị của di tích đã tǎng lên bội phần khiến cho bất cứ ai đến thủ
đô đều không bỏ qua.
Cũng thuộc loại di sản có giá trị còn phải kể đến nhiều di tích khác như khu Vǎn Miếu
Quốc Tử Giám đứng một mình trên cả một ô phố. Chùa Một cột nằm trên cả một khu
cảnh quan đô thị được bảo vệ cẩn mật, đền Quán Thánh trên góc phố thoáng đãng gần hồ
Trúc Bạch, chùa Trấn Quốc trên mỏm đất nhô ra Hồ Tây và cũng gần như vậy là chùa
Kim Liên, phủ Tây Hồ ...
Trong khi phố cổ và khu phố cũ của Hà Nội còn rất nhiều đình, chùa được nhân dân
thường xuyên đến bày tỏ lòng thành kính. Tuy về cảnh quan có bị hạn chế do tình trạng
bị nhà cửa vây quanh dày đặc nhưng nhiều công trình vẫn được giữ gìn tốt như chùa Bà
Đá (phố Nhà Thờ) đền Lý Quốc Sư (Phố Lý Quốc Sư) chùa Cầu Đông (phố Hàng
Đường) chùa Chân Tiên (phố Bà Triệu)...
Nhiều di tích ở vùng ven nội có không gian thoáng đãng nên có điều kiện để bảo vệ tốt
như đền Hai Bà Trưng (Đồng Nhân) ở quận Hai Bà, đền Voi Phục ở công viên Thủ Lệ,
chùa Láng (phường Láng Thượng quận Đống Đa)...

9. Photo: Lê Vượng
Một đặc điểm của cấu trúc không gian đô thị Hà Nội là có nhiều mặt nước và cây xanh.
Người ta thường ví Hà Nội là thành phố của sông hồ và cây cối. Mặt nước, sông, hồ đã
trở thành thân quen với người Hà Nội và gây ấn tượng tốt đẹp với du khách. Gắn bó với
khu phố cũ Hồ Gươm, xa hơn có các hồ Bảy Mẫu, Thủ Lệ, Thanh Nhàn, Linh Đàm với
diện tích trên 1000ha tạo nên một hệ thống hồ.
Phía Đông Bắc Hà Nội có Đông Anh, Cổ Loa vùng đất lịch sử có gần 300ha thành luỹ
xưa cùng với gần 5000ha của các hồ Vân Trì ở Bắc cầu Thǎng Long sẽ dễ dàng tạo các
mặt nước thoáng và vườn cây, vườn rừng phục vụ cho cải tạo môi trường cảnh quan và
du lịch, thể thao.
Phía Tây bắc Hà Nội dự kiến có các cụm đô thị Xuân Mai - Hoà Lạc - Sơn Tây - Miếu
Môn. Vùng này có nhiều khu đồi thoải, dễ dàng xây dựng đô thị và nhiều cây xanh mặt
nước như hồ Đồng Mô-Ngải Sơn-núi Ba Vì, Suối Hai... đất đai có tới hàng chục ngàn ha
cho phát triển công nghiệp, dân cư.
Theo dự án, trong tương lai sẽ phát triển thành phố Hà Nội trở nên trong sạch môi
trường . Chỉ tiêu cây xanh đầu người từ 1,4m2 /người hiện naylên 12-15m2 người vào
nǎm 2010-2020.
Ngoài ra còn có các khu nghỉ ngơi giải trí, du lịch cuối tuần tại các vùng có mặt thoáng
và phong cảnh đồi núi đẹp như vùng Hồ Tây - Mễ Trì, Linh Đàm, Yên Sở khu vực bãi
sông Hồng (ngoài đê), ven sông Nhuệ, vùng núi Ba Vì - Suối Hai, Đồng Mô, Ngải Sơn,
Sài Sơn-vùng chùa Tây Phương, chùa Trǎm Gian, Cổ Loa... Những danh lam thắng cảnh
nơi đây sẽ cho người dân thủ đô tiếp xúc nhiều hơn với thiên nhiên, cải thiện điều kiện
sống.
Việc bảo tồn các di tích lịch sử, vǎn hoá và danh lam thắng cảnh là nhiệm vụ trước tiên
của ngành vǎn hoá đồng thời là của ngành quy hoạch và xây dựng đô thị. Bảo tồn di tích
không chỉ là giữ lại kỷ vật của quá khứ mà chính là để thoả mãn những nhu cầu của cuộc
sống tinh thần của người dân đô thị đồng thời được cân đối hài hoà cho cảnh quan đô thị.
Vì vậy trong quy hoạch tổng thể của đô thị cũng như trong quy hoạch chi tiết của từng

10. khu vực đều có phần quy hoạch chuyên ngành đối với không gian vǎn hoá lịch sử và cảnh
quan đô thị.
Điều 15 của Pháp lệnh Bảo vệ, sử dụng các di tích lịch sử, vǎn hoá và danh lam thắng
cảnh đã ghi rõ: mỗi di tích lịch sử vǎn hoá là bất động sản và danh lam thắng cảnh có thể
có từ một đến ba khu vực bảo vệ: Khu I để bảo vệ nguyên trạng. Khu vực II cho những
công trình có mục đích tôn tạo di tích và khu vực ba là khung cảnh thiên nhiên của di
tích... Việc xác định ranh giới các khu bảo vệ này sẽ được nghiên cứu tuỳ theo tình hình
cụ thể của từng khu vực, tuỳ theo đặc điểm, quy mô và gí trị của di tích cũng như khả
nǎng đóng góp của di tích trong sinh hoạt chung của đô thị
Phó giáo sư-Kiến trúc sư: Trần Hùng
NǍM 2020 HÀ NỘI SẼ RA SAO ?
Hanoi Tower
Photo: Nguyễn Dần
Hà Nội hôm nay, hôm qua...
Có ai đố chỉ vài nǎm xa Hà Nội, giờ trở lại sẽ không khỏi ngỡ ngàng khi bắt gặp ở đây
những con đường mới mở, những phố mới hình thành. Bao nhiêu làng xã đang chuyển
dần thành thành phố. Những Thanh Xuân, Thanh Nhàn, Nhật Tân, Giáp Bát, Láng
thượng, Láng Hạ... Mươi nǎm trở về trước, những nơi này còn là đồng ruộng - làng quê

11. giờ đã trở thành những khu tập thể cao tầng, những dãy phố nhộn nhịp ngày đêm. Nếu
vào đầu thế kỷ, người Hà Nội sửng sốt trước những đường lớn trong khu phố cũ như: các
đại lộ Gambetta (đường Trần Hưng Đạo ngày nay) Carreau (Lý Thường Kiệt), Rollandes
(Hai Bà Trưng), phố Gia Long-Lê Lợi (Bà Triệu), Henri Riviere (Ngô Quyền), Tràng
Tiền... thì đến cuối thế kỷ này Hà Nội vươn ra và lớn lên với hai cây cầu lớn Thǎng Long,
Chương Dương vĩnh viễn chấm dứt nỗi lo sợ tắc cầu Long Biên khi muốn qua bờ Bắc
sông Hồng. Tiếp đến là những con đường như C2 Thái Hà, lại dài lại thưa mặt cắt; đường
hướng tâm Tôn Thất Tùng, rộng 15m; quốc lộ 32 rộng 33m; quốc lộ 5 rộng 30m v.v...
Đường Ngọc Khánh-Liễu Giai, một con đường lý tưởng rút ngắn khoảng cách từ "làng
khoa học" Đội Cấn-Nghĩa Đô với khu du lịch và trung tâm hội chợ triển lãm của thành
phố. Nǎm 1996, HN "được mùa" lớn về giao thông. Bên cạnh, những con đường mới mở
là những nút thắt cổ chai cũng lần lượt bị xoá tên, như các nút thắt Thái Hà, Chùa Bộc,
Trung Tự, Cầu Giấy... rồi sự cải tạo khá hợp lý các cửa ô quan trọng như Cửa Nam, Ngã
Tư Sở, Cầu Chui, Ngã Tư Vọng, Mơ...
Vừa mới nǎm nào cách đây không lâu, người ta cảm thấy lạ lẫm khi bắt gặp một vài ngôi
nhà 9 tầng của Cục sáng chế trên đường Nguyễn Trãi, khách sạn Phương Mai bên cạnh
Ngã Tư Vọng, nhiều người mơ ước được một lần leo lên tầng thượng một ngôi nhà 11
tầng khách sạn Thǎng Long (giờ là khách sạn Hà Nội) được ngắm toàn cảnh thành phố
thủ đô... Bây giờ những tháp cao đang mọc dần lên không phải chỉ ở các khu ven nội như
công trình "Hà Nội-Deawoo hotel" cạnh công viên Thủ Lệ, mà ngay ở những phố trung
tâm Lý Thường Kiệt, Trần Hưng Đạo, Hoả Lò, Quang Trung...
Với sự hình thành các khu dân cư mới như Trung Tự, Giảng Võ, Thành Công, Thanh
Xuân, Nghĩa Đô... Bộ mặt đường phố cũng đang mỗi ngày một đổi thay nhanh chóng.
...và một thành phố thủ đô nǎm 2020
Trên màn hình máy vi tính lần lượt hiện lên một Hà Nội của thời kỳ công nghiệp hoá
hiện đại hóa. Nếu như những quy hoạch trước đây chỉ tập trung giới hạn chủ yếu vùng
thành phố trung tâm (4 quận nội thành và 5 huyện ngoại thành) với tổng diện tích
1000km2, thì giờ đây điều chỉnh quy hoạch thủ đô được mở rộng hơn nhiều. Ngoài địa
giới Hà Nội, còn bao gồm các vùng đất thuộc Hà Tây, Vĩnh Phú, Hà Bắc, Hải Hưng, có
bán kính ảnh hưởng từ 30 đến 50 km, diện tích ước khoảng 8000 km2.
Điều chỉnh ước tính quy hoạch chung phát triển Hà Nội vẫn dựa trên động lực chủ yếu là
xây dựng một thành phố công nghiệp, thương mại, dịch vụ, khoa học công nghệ, quản lý
hành chính...xứng đáng là "trung tâm đầu não về chính trị, vǎn hoá, khoa học kỹ thuật
đồng thời là trung tâm lớn về kinh tế, giao dịch quốc tế với cả nước".
Phát triển không gian Hà Nội được phân thành các vùng rõ nét. Trong đó khu vực trung
tâm gồm khu hạn chế phát triển giới hạn chủ yếu là các đường La Thành - đường Láng Trường Chinh - Đại La - Minh Khai và dọc hữu ngạn sông Hồng. Hiện trạng dân số trên
91 vạn người, bình quân 41,14m2/ người. Dự kiến đến nǎm 2000 dân số sẽ giảm xuống
85 vạn, chỉ tiêu đất 45m2/người ; đến nǎm 2010 dân số vùng này sẽ giảm xuống 80 vạn,
chỉ tiêu đất 50m2/ người.

12. Khu du lịch Hồ Tây
Photo: Kim Hùng
Khu phát triển mở rộng: được quy hoạch theo hữu ngạn và tả ngạn sông Hồng. Trong đó
hữu ngạn gồm khu vực phía nam cầu Thǎng Long, dọc quốc lộ 32, dân số hiện có
171.000 người dự kiến nǎm 2020 phát triển tới 450.000 người, diện tích khoảng 5.600 ha.
ở đây có khu công nghiệp cầu Diễn, khu công nghệ cao Nam Thǎng Long, khu đô thị mới
Ciputra, các khu dân cư tập trung Mai Dịch, Nghĩa Đô, cầu Diễn, Tây sông Nhuệ, khu
ngoại giao đoàn các trường đại học và chuyên nghiệp, các viện nghiên cứu, trung tâm
thương mại dịch vụ, Thể dục thể thao v.v... Khu dân cư dọc quốc lộ 6, Yên Hoà, dọc
vành đai 3, dân số hiện có 57.300 người, dự kiến đến nǎm 2020 phát triển tới 180.000
người, tổng diện tích chừng 1.900 ha. Với các khu công nghiệp Thượng Đình, công viên
mới Mễ Trì, trung tâm thi đấu Thể dục thể thao quốc gia, khu đô thị mới Trung Yên, Yên
Hoà, Thanh Xuân... Bên cạnh đó là khu công nghiệp Xuân Mai, Định Công, Linh Đàm,
dọc quốc lộ 1, thị trấn Vǎn Điển, Cầu Bươu, Mai Động. Dân số hiện có 85.000 người,
nǎm 2020 sẽ là 200.000 người, diện tích đất 2280ha. Nơi đây có khu công nghiệp Pháp
Vân, Cầu Bươu-Vǎn Điển, Minh Khai-Vĩnh Tuy, công viên cây xanh Yên Sở, Linh
Đàm...
Phía tả ngạn sông Hồng có khu bắc cầu Thǎng Long; khu thị trấn Gia Lâm - Sài Đồng Đức Giang - Yên Viên; khu dọc đường quốc lộ 3. Trong tương lai, đây là khu đô thị mới
phát triển, tổng hợp nhiều chức nǎng. Bên cạnh khu công nghiệp tập trung sẽ có khu cây
xanh nghỉ ngơi, du lịch, Thể dục thể thao và dân cư, khai thác tiềm nǎng sẵn có của các di
tích lịch sử Cổ Loa, Mê Linh ...
Phát triển Hà Nội không thể không tính đến các cụm đô thị đối trọng như Xuân Mai-Hoà
Lạc-Sơn Tây-Miếu Môn-quốc lộ 21-quốc lộ 18-Sóc Sơn-Xuân Hoà-Đại Lải-Phúc Yên.
Trong tương lai không xa, các khu công nghiệp cao Đồng Mô, khu công nghiệp tập trung
Xuân Mai, Sơn Tây, Đại học Quốc gia, Đại học Quốc tế, làng vǎn hoá các dân tộc Việt
Nam, sân gôn, các công viên rừng, khu nghỉ cuối tuần v.v... sẽ được xây dựng.
Nếu quy hoạch trước đây xác định cải tạo 9 khu công nghiệp hiện có đồng thời phát triển
một số công nghiệp mới như Nam Thǎng Long, Sài Đồng, Mai Dịch... thì quy hoạch lần
này điều chỉnh xây dựng thêm các khu công nghiệp tập trung mới như Bắc Thǎng Long,
Sóc Sơn, Thǎng Long, Đông Anh, mở rộng khu công nghiệp Đức Giang, Cầu Diễn, Cầu

13. Bươu. Tổng diện tích quy hoạch khu công nghiệp mới tǎng gần gấp 3 lần so với qui mô
của qui hoạch trước đây. Theo đó các hệ thống công viên, khu cây xanh, vui chơi, giải trí,
khu du lịch các công trình công cộng... cũng được quy hoạch lại, nhằm đảm bảo môi
trường sống ngày càng được cải thiện.
Nhiều người lo lắng khi nghĩ đến điều kiện kỹ thuật hạ tầng của Hà Nội quả không phải
không có cǎn cứ. Thực tại nhiều điều còn bất cập. Quy hoạch chung này sẽ giải quyết
được vấn đề ách tắc giao thông, ngoài các chỉ tiêu đất giao thông 21 m2/ người, mật độ
đường 7km/km2, giao thông công cộng đáp ứng 50% nhu cầu đi lại, các nhà quy hoạch
đã tính hệ thống giao thông trên ray, các tuyến giao thông nhanh bằng đường sắt điện khí
hoá và mới đây nữa sở Giao thông công chính Hà Nội đã ký kết với một Công ty của Đức
để nghiên cứu khả thi hệ thống giao thông ngầm - nổi - trên cao trong thành phố. Một số
vành đai số 3 khép kín từ cầu Thanh Trì, vượt qua Sài Đồng, sông Đuống, qua phía Bắc
thị trấn Yên Viên, bắc qua thành Cổ Loa, ga Bắc Hồng, trở về cầu Thǎng Long. Chưa
phải đã hết, vành đai 4 của Hà Nội sẽ là con đường phía tây - đường 70 qua Ba La Bông
Đỏ, song song với đường sắt tới Vǎn Điển nhập vào vành đai 3 qua cầu Thanh Trì. Các
tính toán về cấp, thoát nước, cấp điện, thông tin liên lạc... cũng được đặt ra như một yếu
tố của quy hoạch.
Với tốc độ của 10 nǎm đổi mới VN đang vươn tới hy vọng trở thành một con rồng của
châu A'. Hà Nội sẽ là đầu rồng luôn ở thế vươn lên.
Cẩm Bình
ÐỊNH HƯỚNG QUI HOẠCH PHÁT TRIỂN THỦ ĐÔ ĐẾN NǍM 2010
Định hướng qui hoạch phát triển đô thị đến nǎm 2000 và 2010 là một vấn đề vô cùng
quan trọng, tạo tiền đề cho việc phát triển kinh tế theo hướng Công nghiệp hoá - Hiện đại
hoá. Hà Nội trong ranh giới quy hoạch tổng mặt bằng với khoảng 100 km2, bao gồm các
khu trung tâm, dân cư, di tích, danh lam thắng cảnh, công nghiệp, kho bãi, các công trình
kỹ thuật đầu mối...
Photo: Đình An

14. Khu vực Hoàn Kiếm và Ba Đình là trung tâm với các trục hướng và hệ đường vành đai.
Khu vực hồ Tây được phát triển thành trung tâm vǎn hoá, nghỉ ngơi, du lịch, thể thao, và
một số làng nghề truyền thống. Tuyến đường Hà Nội - Sơn Tây cải tạo lại, sẽ tạo được
một quỹ đất lớn bám theo trục đường này và phía nam cầu Thǎng Long. Tuyến đường 6
Hà Nội - Hà Đông được phát triển theo tuyến thủy điện Hoà Bình. Phía nam Hà Nội sẽ
xây dựng dọc đường 1A nối với Pháp Vân, Vǎn Điển. Khu tả ngạn sông Hồng tiếp tục
phát triển theo trục đường Nguyễn Vǎn Cừ qua Gia Lâm, đến Sài Đồng, hướng về cảng
Hải Phòng. Hai bên đường từ sân bay Nội Bài về nội thành được khai thác để tạo dựng đô
thị hiện đại.
Những khu công nghiệp hiện có sẽ được tổ chức lại cho hợp lý. Các xí nghiệp gây độc
hại hiện nay ở nội thành được di chuyển, thay bằng các công trình dịch vụ thương mại
hiện có. Vành đai công nghiệp được phát triển theo các định hướng cơ bản: khu Sài
Đồng-Sóc Sơn là khu điện tử, quang học kỹ thuật cao; khu Đông Anh cho phát triển cơ
khí gia công; khu Vĩnh Tuy công nghiệp dệt và tiêu dùng ; khu Cầu Diễn công nghiệp
chế biến thực phẩm; khu Pháp Vân-Vǎn Điển chế biến gỗ và bao bì xuất khẩu. Công
nghiệp được phát triển cách xa trung tâm thành phố, phù hợp với tiêu chuẩn vệ sinh môi
trường và cảnh quan.
Khu phố cổ Hà nội với diện tích khoảng 100 ha có cơ cấu đô thị truyền thống được bảo
tồn, tồn tạo và nâng cấp theo hướng giữ gìn đặc thù của một khu phố cổ; cải tạo, nâng cấp
mạng lưới hạ tầng kỹ thuật; giảm mật độ xây dựng, mật độ dân số đến mức tối đa, cải tạo
một số phố để mở ra không gian xanh, khai thác các đặc thù kiến trúc cổ. Tổ chức lại
giao thông trong phố cổ với những tuyến cho xe cơ giới và đi bộ hợp lý; tạo những hoạt
động truyền thống của phố cổ.
Khu phố cũ gồm đường Hai Bà Trưng, Lý Thường Kiệt, Trần Hưng Đạo, phía nam hồ
Hoàn Kiếm và một số đường phố thuộc quận Ba Đình, các công trình có kiến trúc kiểu
Pháp được khai thác, giữ gìn, đồng thời điểm xuyết một số công trình cao tầng một cách
hài hoà với cảnh quan. Cần bảo vệ mạng lưới đường, cây xanh, sân vườn, cải tạo nâng
cấp cơ sở hạ tầng của khu vực này. Bảo tồn dáng vẻ cổ kính của khu trung tâm hồ Hoàn
Kiếm, có thể kiểm xuyết một số công trình có chiều cao hạn chế không lấn át cảnh quan
hồ, khôi phục và giữ cây xanh truyền thống, tạo thêm vườn hoa, thảm cỏ, chỗ nghỉ ngơi
công cộng.
Photo: Vǎn Hinh
Hồ Tây với diện tích 500 ha, là nơi có cảnh quan đẹp, được ưu tiên phát triển các trung
tâm giao dịch, khách sạn, công trình vǎn hoá, làng du lịch, trung tâm nghỉ ngơi, giải trí
của thủ đô. Đường giao thông ở khu vực này có: đường vành đai , đường khu vực và
đường dạo quanh hồ, diện tích mặt nước được bảo vệ và có biện pháp bảo đảm vệ sinh
môi trường .

15. Thành phố phát triển bám dọc theo các giao thông chính, từ đó tạo ra các vùng cây xanh,
mặt nước, kết hợp với sông ngòi hồ ao... đi sâu vào nội thành, để cải tạo và nâng cấp môi
trường đô thị
Một số khu phố mới hiện đại, có cơ sở hạ tầng kỹ thuật tốt, thoả mãn các nhu cầu: chỗ ở,
vui chơi, giải trí, du lịch và thương mại... Các khu phố này sẽ đầu tư đa dạng, góp phần
giảm mật độ xây dựng, dân số ở các khu phố cổ và phố cũ. Các công trình công cộng,
dịch vụ hiện đại sẽ được phát triển ở khu phố mới, đồng thời cải tạo, mở rộng hợp lý
trong khu đô thị hiện có để tạo thành mạng lưới đồng bộ. Cần chú trọng hoàn thiện các
khu nhà ở đã được xây dựng từ những nǎm 1954 đến nay. Các làng xóm được cải tạo
theo hướng đô thị hoá đồng thời vẫn giữ truyền thống tốt đẹp của làng quê Việt Nam
(Theo Báo Hà Nội mới nǎm 1997)
Chào các bạn,
Hiện nay rất nhiều bạn sử dụng ADT trong thiết kế công trình kiến trúc. Tuy nhiên, hình
như chưa có bạn nào có thể dùng chỉ ADT 2005 để hòan chỉnh một hồ sơ thiết kế từ A
đến Z. Là người có một chút kinh nghiệm trong việc này, tôi sẽ cố gắng lần lượt trình bày
(trong nhiều bài) một số kiến thức để các bạn có thể tham khảo và sừ dụng ADT tốt hơn.
1. ADT là một phần mềm do người Mỹ viết mà thị trường của họ nhắm vào thị trường
thiết kế của Mỹ và những nuớc có môi trường họat động giống như họ. Việt Nam chúng
ta có một môi trường họat động không hòan tòan giống họ. Vì vậy, chúng ta thử tìm hiểu
một vài yếu tố khác biệt đó.
2. Qui trình thiết kế của Mỹ và Việt Nam
* Mỹ : tuần tự theo 3 bước sau
- Concept : chỉ nghiên cứu về không gian và hình khối theo 2 phương pháp outside - in
(từ tổng quan đến chi tiết) và inside - out
- Develop : dựa trên concept để tiếp tục nghiên cứụ về vât liệu và màu sắc
- Construction document : thiết kế kỹ thuật (các chi tiết cấu tạo, yêu cầu kỹ thuật . . .)
Trong hồ sơ thiết kế luôn luôn có một phần khá quan trọng là Specìication.
* Việt Nam : thông thường chỉ có 2 buớc
- Dự án khả thi : trình bày cho khách hàng thấy được công trình tương lai của chủ đầu tư.

16. - Thiết kế kỹ thuật : các kích thứơc chi tiết và các chi tiết cấu tạo.
* Nhận xét
- Nếu có sự thay đổi về thành phần chức năng, Việt Nam sẽ tốn nhiều công sức hơn.
- Chủ đầu tư có thể chiếm dụng gần như tòan bộ nghiên cứu của kiến trúc sư Việt Nam
nếu họ có ý đồ không tốt.
3. Sử dụng ADT như thế nào?
Khi các bạn cài đặt ADT, bạn sẽ có 2 chương trình : ADT và Viz Render.
* ADT : đề nghiên cứu và thiết kế cho buớc concept và construction document.
Trong ADT cung cấp các công cụ để chúng ta có thể sử dụng phương pháp thiết kế
outside - in hay inside - out
- Nếu dùng phương pháp outside - in thì bạn theo quy trình sử dụng các công cụ sau :
mass - slcice - space boundary - convert to wall
- Nếu dùng phướng pháp inside - out thì bạn theo quy trình sử dụng các công cụ sau :
Space - modify space - space boundary - convert to wall
Hiện nay, theo sự hiểu biết của tôi, các bạn thường bắt đầu bằng các vẽ tường, cửa . . .
Như vậy bạn sẽ không tận dụng hết những khả năng của ADT. Với hơn 20 năm hành
nghề và giảng dạy, tôi có nhận xét rằng : các bạn đã sử dụng phương pháp làm việc
truyền thống (với công cụ lao động và bút thước) vào một công cụ lao động mới là máy
tính.
* Viz Render : để nghiên cứu và thiết kế vật liệu, màu sắc và ánh sáng. Bạn có thể dùng
ADT để nghiên cứu vật liệu, màu sắc nhưng rất khó nghiên cứu ánh sáng.
- Bạn có thể liên kết trực tiếp giữa ADT và Vizrender. Mọi thay đổi của ADT đều được
cập nhật tức thì trong Vizrender.
- Trong Vizrender có một công cụ nghiên cứu ánh sáng tự nhiên rất tốt là Daylight
system. Thông thường các bạn rất coi thường và bỏ qua phần này, nhưng nếu bạn biết tận
dụng thì chất lượng thiết kế của bạn sẽ được nâng cao một cách đáng kể. Daylight
System giúp bạn ứng dụng môn Vật Lý Kiến Trúc (phần chiếu sáng tự nhiên) một cách dễ
dàng và thú vị (dù bạn có thi rớt môn này thì bạn cũng dễ dàng ứng dụng phần này)
Đây là bài đầu tiên trong một lọat bài mà tôi sẽ lần lượt trình bày cho các bạn. Mong rằng
nội dung của nó ít nhiều giúp ích cho các bạn.
Hẹn gặp lại